INSTEMMINGSRECHT. Bruno van Els 13 juni De Boelelaan HJ Amsterdam Telefoon:

Transcriptie

1 INSTEMMINGSRECHT Bruno van Els 13 juni 2017

2 INSTEMMINGSRECHT Wijzigingen: 1 juli 2016: procedure voor het omgaan met het melden van een vermoeden van een misstand- klokkenluidersregeling;

3 INSTEMMINGSRECHT 1 oktober 2016: Instemmingsrecht bij wijziging van de arbeidsvoorwaarde pensioen (artikel 27 lid 1 onder a WOR); Artikel 27 lid 7: instemmingsrecht is ook van toepassing indien uitvoeringsovereenkomst of uitvoeringsreglement regelingen bevatten die arbeidsvoorwaarde pensioen raken (bijv. vaststelling van pensioenpremie). Artikel 31f WOR Informatieplicht over voorgenomen vaststelling, wijziging of intrekking van uitvoeringsovereenkomst of reglement als bedoeld in Pensioenwet.

4 INSTEMMINGSRECHT Betekenis (van wijzigingen) voor de praktijk Pensioenovereenkomst bij (verplicht gesteld) bedrijfstakpensioenfonds: geen instemmingsrecht (artikel 27 lid 3 WOR). De uitbreiding van de bevoegdheden geldt alleen voor de inhoud van de pensioenregeling (incl. arbeidsvoorwaardelijke aspecten). De or heeft in beginsel zeggenschap over de keuze voor een uitvoerder, ongeacht het type pensioenuitvoerder. Uitzonderingen kunnen zich voordoen. De or heeft ook instemmingsrecht als het een overgang naar een buitenlandse pensioenuitvoerder betreft.

5 INSTEMMINGSRECHT Per 1 juli 2017: Instemmingsrecht met betrekking tot preventiemedewerker: Positionering binnen de organisatie; Keuze van de persoon. Uitbreiding is onderdeel van vernieuwing Arbowet.

6 INSTEMMINGSRECHT Artikel 27 lid 4 WOR biedt ondernemer mogelijkheid vervangende toestemming te vragen bij kantonrechter, indien instemming door OR wordt onthouden. Systeem 27 lid 4: OR verleent geen instemming. Ondernemer verzoekt vervangende toestemming

7 INSTEMMINGSRECHT Toewijzing verzoek indien: Onthouden instemming door OR is onredelijk of Besluit noodzakelijk is op grond van zwaarwegende bedrijfsorganisatorische, bedrijfseconomische of bedrijfssociale redenen.

8 INSTEMMINGSRECHT Hof Den Bosch 17 november 2016, ECLI:NL:GHSHE:2016:5163, JAR 2016/302: Inzet van mystery guests Hoger beroep in 2 geschillen: 1. Verbod op cameragebruik in één ontslagzaak; 2. Inzet van mystery guests.

9 INSTEMMINGSRECHT 1. Cameragebruik: niet meer dan incidenteel gebruik (geen bestendigheid) geen wijziging van regeling verbod cameragebruik wordt vernietigd. 2. Inzet van mystery guests is instemmingsplichtig (artikel 27 lid 1 sub g WOR). Overwegingen: Mystery guest toetst chauffeur (gedrag/houding/rijvaardigheid). Informatie mede t.b.v. dossieropbouw bij eventueel ontslag. Inzet alleen bij medewerkers waarover klacht, maakt niet uit.

10 INSTEMMINGSRECHT Rechtbank Amsterdam 20 januari Geen ECLI. KLM NV/OR KLM Ondernemer verzoekt instemming met betrekking tot roosters voor de Tankdienst; OR weigert instemming; KLM verzoekt vervangende toestemming.

11 INSTEMMINGSRECHT Oordeel rechter 3 dagen voor de zitting nog argumenten aandragen verdient niet de schoonheidsprijs maar is toelaatbaar. OR heeft geen bezwaren tegen de roosters op zich, maar op wie de roosters indirect van invloed zijn (uitzendkrachten). Onthouden instemming is onredelijk. Instemmingsrecht wordt gebruikt voor andere doeleinden; oneigenlijk gebruik. Vervangende toestemming wordt verleend

12 INSTEMMINGSRECHT Rechtbank Oost-Brabant 20 september 2016, ECLI:NL:RBOBR:2016:5172 en JAR 2016/259 (Omron) Verzoek om vervangende toestemming voor cameratoezicht. Ondernemer: Invoeren cameratoezicht als vorm van diefstalvoorkoming. Camerabeelden worden niet gebruikt voor andere doeleinden. OR: schending privacy.

13 INSTEMMINGSRECHT Overwegingen rechtbank: Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) is van toepassing. Volgens Beleidsregels cameratoezicht toegestaan als noodzaak wordt vastgesteld. Gerechtvaardigd belang voor ondernemer. Alternatieven minder passend. Oordeel: vervangende toestemming wordt verleend op grond van zwaarwegende bedrijfsredenen

14 Vragen?

15 OR en sociaal plan wat zijn de mogelijkheden sinds de Wwz? Muriel Nolet 13 juni 2017

16 OR en sociaal plan; wat zijn de mogelijkheden sinds de Wwz? Wat is een sociaal plan en welke partijen zijn betrokken? Wat zijn de bevoegdheden van de OR bij sociale plannen? Wat af te spreken in sociaal plan?

17 Wat is een sociaal plan Het is een collectieve regeling die de personele gevolgen bij meervoudig of collectieve ontslagen (reorganisatie/fusie) regelt. Niet wettelijk verplicht* Waarom zou werkgever dan sociaal plan afspreken? Voordelen: creëren draagvlak, gelijke behandeling werknemers, verkleinen kans op procedures, bevorderen transparantie, inzicht en zekerheid omtrent financiële gevolgen, voorzienbare toekomstige ontwikkelingen, binden van werknemers. * Soms verplicht o.g.v. bepaling in cao

18 Totstandkoming 1. Met vakbonden; - Kan als cao worden aangemeld bij minister Sociale Zaken en Werkgelegenheid - Bindt werknemers. Staat de OR dan buiten spel? 2. Met OR; N.B. werkt niet automatisch door in individuele arbeidsovereenkomsten. Pas na aanvaarding door werknemer. 3. Eenzijdig door werkgever. Werking pas na aanvaarding door werknemer.

19 Bevoegdheden OR OR kan adviesrecht (25 WOR) hebben bij gewichtige bedrijfseconomische besluiten. Soms is bovenwettelijk adviesrecht afgesproken of gegeven. Wwz heeft geen wijzigingen beoogd in de WOR, maar heeft wel een extra sanctie op het niet naleven van de WOR toegevoegd. Bedrijfseconomische ontslag via UWV-route (ontslagaanvraag): - OR geraadpleegd? Nee, sanctie aanvraag prematuur en ontslag geweigerd. - Verplichting geldt niet als er geen OR is ingesteld, ook al is dat wettelijk verplicht. - Negatief besluit + opschortingstermijn nog niet verlopen: aanvraag prematuur.

20 Adviesaanvraag Omvat: 1.Beweegredenen; 2.Personele gevolgen; 3.Maatregelen om gevolgen op te vangen. Sociaal plan kan 2 en 3 ondervangen. Advies moet tijdig worden gevraagd zodat het van wezenlijke invloed kan zijn op het te nemen besluit

21 Rechtspraak OK: sociaal plan (ook als het overeengekomen is met vakbonden) betrekken in adviesrecht en toetsen! Als uit adviesaanvraag of beantwoording van vragen van de OR niet blijkt welke maatregelen zijn genomen omtrent de personele gevolgen dan grote kans dat definitief besluit in beroep geen standhoudt.

22 Wat af te spreken in sociaal plan Wwz & Vergoeding Recht op transitievergoeding (TV) Dienstverband > 2 jaar Hogere vergoeding mag Let op onbedoelde cumulatie TV + andere voorzieningen Gelijkwaardige voorziening in cao: Suppletieregeling Vrijstelling van werk met doorbetaling loon en afdracht pensioenpremies (kantonrechter Rb. A dam 22 maart 2017) Herplaatsingsmogelijkheden intern en extern: Outplacement, Omscholing Wetsvoorstel gelijkwaardig afschaffen en vrijheid bieden in cao om te bepalen wat dan geboden wordt (verwachte datum inwerkingtreding 1/1/18).

23 Wat af te spreken in sociaal plan Her- en overplaatsingsmogelijkheden Bezwarenregeling: samenstelling bezwarencommissie en welke termijnen? Geldigheidsduur van het sociaal plan Hardheidsclausule voor onbillijke situatie individuele werknemer

24 Greep uit sociaal plannen (1) SP van Warenhuis (vakbond+or ondertekend) - Afwijkende regeling bepaalde tijdcontracten (TV+outplacement); - Ontslagvergoeding: TV * 2,5; - Extra vergoeding snelle beslissers 1 maandsalaris; - Outplacement/omscholing: geen gebruik dan extra vergoeding 2.000; - Vergoeding juridische kosten 500

25 Greep uit sociaal plannen (2) SP Zorgsector (met cao-kracht) - Herplaatsing intern en extern - Vrijwillig vertrek/plaatsmakersvergoeding - Wijziging van standplaats (km vergoeding met afbouwregeling, welke afstand, etc.) - Geen TV, maar andere gelijkwaardige voorzieningen (mobiliteitspremie, vertrekpremie). In dit plan is bovenwettelijk adviesrecht opgenomen (bepaling dat OR adviesrecht heeft bij elke reorganisatie klein of groot).

26 Vragen?

27 Adviesrecht Els Unger13 juni 2017

28 Adviesrecht Ontwikkelingen adviesrecht Uitspraken: - Verhouding art. 24 WOR en adviesrecht (OR Nalco) - Vermindering cabinepersoneel belangrijk? (OR KLM) - Wijziging rechtsvorm redelijk? (OR Holland Casino) - Bestaat OR nog? (OR ERS Railways)

29 Ontwikkelingen In adviesrecht geen wetswijzigingen Wel uitbreiding beoogd van overlegrecht (art. 23 WOR) Wetsvoorstel m.b.t. bevoegdheid van OR inzake beloningen van bestuurders Verplichting voor grote ondernemingen (100+ medewerkers) om tenminste 1x per jaar in overlegvergadering beloningsverhoudingen en beloning van bestuurder(s) te bespreken Geen adviesrecht, want eigenaren/aandeelhouders gaan over beloning van bestuurders Wetsvoorstel is vanwege kabinetsformatie controversieel verklaard

30 Adviesrecht - art. 24 Artikel 24 WOR: Algemene gang van zaken moet minimaal 2x per jaar met OR worden besproken in overlegvergadering OK 17 november 2016, ECLI:NL:GHAMS:2016:5232 (OR Nalco) Nalco Netherlands is onderdeel van multinational Ecolab (technologie/diensten m.b.t. water, hygiëne en energie) Strategische besluitvorming is voorbereid op (internationaal) groepsniveau, waaronder mogelijke sluiting locatie Delden

31 Adviesrecht - art. 24 (2) Bestuurder blijkt hiermee bekend sinds eind april 2016 Daarna precisering van business case Richting voorgenomen besluit is niet gemeld in art. 24 vergadering 1 juli 2016: ondernemer vraagt advies over voorgenomen sluiting locatie Delden (afdeling RD&E) Na ondernemersbesluit op 26 augustus 2016 verder overleg met vakbonden over sociaal plan

32 Adviesrecht - art. 24 (3) OK: Niet het moment waarop de sluiting als business case was uitgewerkt, maar het moment waarop die richting zich als een voldoende reële optie aftekende, was het moment geweest voor een overleg als bedoeld in artikel 24 lid 1 WOR, althans voor een informeel overleg over de inrichting van het adviestraject. Bedoeld moment voor overleg heeft zich al vóór 1 juli 2016 voorgedaan. Feit dat Nalco artikel 24 WOR niet heeft nageleefd en overleg heeft nagelaten, is in traject daarna niet geheeld

33 Adviesrecht - art. 24 (4) Besluitvorming was op 1 juli 2016 al in zodanig stadium dat OR daarop geen wezenlijke invloed meer kon uitoefenen Volgens bestuurder waren door OR aangedragen alternatieven al voorafgaand aan adviesaanvraag bekeken en verworpen OK verklaart beroep gegrond en gebiedt Nalco tot intrekking besluit en ongedaan maken gevolgen Commentaar: om wezenlijke invloed te waarborgen is informeren van OR in art. 24-vergadering over mogelijk besluitvoornemen nodig!

34 Adviesrecht - belangrijk besluit? OK 17 januari 2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:172 (OR KLM) KLM: werknemers, één OR, 15 onderdeelcommissies Bedrijfsonderdeel Inflight Services (9.500 medewerkers cabinepersoneel) Besluit van KLM: vanaf 30 okt op deel continentale vluchten één cabin attendant minder ( -1CA-maatregel ) Volgens OR is maatregel belangrijke wijziging werkzaamheden/ organisatie, waarover advies had moeten worden gevraagd

35 Adviesrecht - belangrijk besluit? (2) OK: Cabinepersoneel (deel) intercontinentale vluchten teruggebracht van 10 naar 9 medewerkers Service aan passagiers, veiligheidsprocedures en functiebeschrijvingen van cabinepersoneel blijven ongewijzigd Wel taakverzwaring, want aantal passagiers per cabin attendant wordt groter Maar dienstverlening en werkzaamheden van cabinepersoneel wijzigen niet Conclusie: -1CA-maatregel is geen belangrijke wijziging werkzaamheden (art. 25 lid 1, d WOR)

36 Adviesrecht - belangrijk besluit? (3) OK vervolgt: Besluit is productiviteitsmaatregel: cabinepersoneel moet met minder medewerkers hetzelfde werk verrichten Gaat niet gepaard met ingrijpende wijziging van taken en verantwoordelijkheden van cabinepersoneel Besluit betreft 14 % van alle vluchten en leidt niet tot vermindering van arbeidsplaatsen Conclusie: -1CA-maatregel is geen belangrijke wijziging in organisatie of in verdeling van bevoegdheden (art. 25 lid 1, e WOR)

37 Adviesrecht - wijziging rechtsvorm OK 3 februari 2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:275 (OR Holland Casino) Stichting Holland Casino wil rechtsvorm wijzigen naar NV (afsplitsing vermogen naar NV, dan liquidatie stichting, zodat Staat aandelen krijgt) Wetsvoorstel wijziging Wok: modernisering kansspelmarkt (ruimte voor 6 nieuwkomers) en privatisering Holland Casino Aan OR advies gevraagd over omvorming van stichting naar NV Beweegredenen: modernisering governance structuur, beleid Ministerie Financiën, vergroting financieringsmogelijkheden, noodzaak voor kansspelvergunning Geen personele gevolgen

38 Adviesrecht - wijziging rechtsvorm (2) Volgens OR niet in belang van HC, haar organisatie en medewerkers om Staat aandeelhouder te maken t.b.v. verkoop (privatisering) Alternatief voorstel van OR: stichting wordt aandeelhouder van NV, zodat stichting exploitatie van casino s kan voortzetten OK: Besluit strekt tot omvorming van rechtsvorm, niet tot privatisering Redenen aangevoerd door Holland Casino kunnen besluit dragen Opbrengst van casino s gaat al naar Staat, Minister Fin. heeft al statutaire bevoegdheden (benoeming commissarissen, goedkeuringsrechten)

39 Adviesrecht - wijziging rechtsvorm (3) Positie van Staat is materieel al vergelijkbaar met die van aandeelhouder Beleidsvrijheid van HC wat betreft (getrapte) wijze van omvorming Holland Casino heeft alternatief van OR op redelijke gronden verworpen en dit afdoende gemotiveerd aan OR kenbaar gemaakt Door besluit wordt positie van OR versterkt (structuurregime) OK wijst verzoek van OR af Commentaar: goede motivering adviesaanvraag en besluit doorstaat marginale toetsing! OR heeft cassatie ingesteld bij Hoge Raad (+ kort geding)

40 Adviesrecht bestaat OR nog? OK 10 februari 2017 (OR ERS Railways) ERS Railways is onderdeel van Amerikaanse multinational, vervoert containers en trailers per spoor Eind 2016: 30 medewerkers Zittingstermijn OR (4 jaar) is ingegaan in januari 2012 Na zittingstermijn is OR blijven functioneren 12 oktober 2016 adviesaanvraag over verplaatsing afd. Finance (10 fte) naar Polen OR bericht op 20 oktober aan bestuurder dat besluit feitelijk al genomen is en wordt uitgevoerd

41 Adviesrecht bestaat OR nog? (2) Op 21 oktober stelt ERS dat OR heeft opgehouden te bestaan Op 18 november vraagt ERS aan OR advies voor zover vereist OR breekt overleg af, omdat bestuurder OR niet erkent en uitvoering besluit wordt voortgezet Op 6 december besluit ERS conform adviesaanvraag OR stelt beroep in tegen zonder zijn advies genomen besluit OK: Bestuurder en OR zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor goede vormgeving van medezeggenschap, maar verantwoordelijkheid rust zwaarder op bestuurder Zowel OR als bestuurder hadden status van OR niet duidelijk voor ogen

42 Adviesrecht bestaat OR nog? (3) OK vervolgt: OR is blijven functioneren en ook als zodanig door ERS behandeld (budget voor OR, overlegvergaderingen) Ook gang van zaken adviesaanvraag is ondeugdelijke vormgeving medezeggenschap Op 12 oktober 2016 was besluit al genomen, dus advies op aanvraag van 18 november kon niet meer van wezenlijke invloed zijn ERS heeft niet tijdig advies gevraagd, besluit moet worden ingetrokken en ERS wordt veroordeeld in proceskosten Commentaar: Eens gegeven, blijft gegeven!

43 Vragen?

44 Dank voor uw aandacht

45 Voor recht dat werkt!