innovatie & budgetbeperking spagaat of uitdaging?

Transcriptie

1 summercourse innovatie & budgetbeperking spagaat of uitdaging? Organisaties in de gezondheidszorg hebben de exploitatie meestal aardig voor elkaar. Maar er is meer nodig om innovatieve organisatieontwikkeling handen en voeten te geven en daarmee een voorschot te nemen op de toekomst. Flexibiliteit van de organisatie en aanpassingsvermogen van medewerkers zijn succesbepalende factoren. De huidige economische situatie vereist stimulering van persoonlijke betrokkenheid, bezieling en inzet. Actuele managementmodellen, bijvoorbeeld INK, zijn dan ook gebaseerd op de pijlers inspirerend leiderschap, resultaatgerichtheid, samenwerking, bouwen op vertrouwen, kwaliteit door continu verbeteren en vernieuwen. Het is een uitdaging om gebaande paden te verlaten en nieuwe managementconcepten te beproeven. In de zomermaanden van 2010 organiseren wij een reeks van vijf modules waarbij bekende experts een inleiding geven omtrent actuele inzichten op het terrein van ontwikkeling en innovatie. Gekozen wordt voor een interactieve aanpak waarbij toehoorders actief participeren in de uitwisseling van expertise. In een roundtable gesprek wordt gereflecteerd op de uitgangspunten van de inleider aan de hand van stellingen omtrent innovatieve trends en casuïstiek uit ziekenhuizen en verwante organisaties. Het betreft een gezamenlijk initiatief van het lectoraat kwaliteit & innovatie in de gezondheidszorg van Hogeschool INHolland en Medisch Centrum Alkmaar. Meer informatie? Neem contact op met of met Dr. P. Bartels, lector Bedankt voor uw aanmelding. Dr. P. Bartels Lector kwaliteit & innovatie in de gezondheidszorg Tijd voor minister voor innovatiebeleid Er moet een minister komen voor innovatiebeleid. Dat stelde de voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), Roelf de Boer, tijdens het congres Ziekenhuisinnovaties in tijden van economische crisis van de NVZ en Universitair Medisch Centrum Utrecht op 30 juni

2 Invitational conference/summercourse De gezondheidszorg wordt gekenmerkt door steeds meer onzekerheden. Anno 2010 is er sprake van turbulente ontwikkelingen in de politieke verhoudingen, maatschappij, economie en het individuele gedrag van consumenten. Bestuurders reageren bij voorkeur op veranderingen door te anticiperen op ontwikkelingen en alternatieven te creëren. Businessmodellen kunnen een en ander faciliteren. Uit de praktijk Het Oogziekenhuis te Rotterdam heeft een unieke bedrijfsstrategie ontwikkeld die impliceert dat men in 20 ziekenhuizen filialen heeft ingericht op basis van een franchise formule. De liberalisering van de gezondheidszorg heeft sinds 2006 de toepassing van het systeem van franchising mogelijk gemaakt. Op grond van een dergelijk principe kan bijzondere expertise en innovatie te gelde worden gemaakt. Patiënten worden in het oogziekenhuis, meer dan in andere ziekenhuizen, in de watten gelegd. De luxe is echter bepaald niet overdreven. Ten aanzien van verscheidene noviteiten heeft men zich laten inspireren door trends in het bedrijfsleven, bijvoorbeeld bij KLM of AH. Programma Donderdag 22 juli 2010 Donderdag 5 augustus 2010 Donderdag 12 augustus 2010 Donderdag 19 augustus 2010 Business & spiritualiteit: individuele drijfveren en esprit de corps Prof. dr. P. de Chauvigny de Blot SJ Lic. Ph. Honorair hoogleraar, Business Universiteit Nyenrode Investeren in mensen maakt het verschil dr. A. Leijten Directeur P&O a.i., MCA Gemini Groep Innoveren loont en gedijt bij competitie Prof. Dr. H. Keuzenkamp Lid raad van bestuur, Westfriesgasthuis Leren innoveren dr. S. Verdonschot Onderzoeker en consultant, Kessels & Smit The Learning Company Donderdag 9 september 2010 Innoveren niet zonder investeren Prof. dr. G. Schrijvers Bijzonder hoogleraar, Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, Universitair Medisch Centrum Utrecht De modules van de summercourse zijn van tot uur in de Lounge (015) van Medisch Centrum Alkmaar. De zaal is om uur open.

3 Inhoud programma Donderdag 22 juli 2010 Business en spiritualiteit: individuele drijfveren en esprit de corps Prof. Dr. Paul de Chauvigny de Blot SJ Lic. Ph. Honorair hoogleraar, Business Universiteit Nyenrode Het is opmerkelijk dat spiritualiteit in de wereld van ondernemingen en organisaties is doorgedrongen en wel op een manier die méér omvat dan alleen die ene geïnspireerde manager, of leider, die in staat is dankzij de kracht van zijn of haar persoonlijkheid organisaties tot grote prestaties te brengen. Omdat hun succes doorgaans slechts van korte duur is, realiseren de meesten van ons zich dat zij over het algemeen eerder inspirationeel leiderschap vertonen wat dat ook moge zijn dan spiritualiteit. Want spiritualiteit is duurzaam, inspiratie niet. Bij organisaties ligt dit niet anders dan bij individuen. Spiritualiteit business spiritualiteit wordt daarom steeds minder gezien en (soms zuchtend) geaccepteerd als een met enige regelmaat terugkerend (modieus) fenomeen, en steeds meer ervaren als nastrevenswaardig, simpelweg omdat ze de belofte meedraagt om problemen echt te kunnen oplossen. Zo wordt businessspiritualiteit geacht een bijdrage te kunnen leveren aan de maatschappelijke verankering van ondernemingen in de samenleving en aan de innovatiekracht en het onderscheidend concurrerend vermogen. Ook wordt ze als een tegengif gezien voor het kille klimaat dat veel organisaties momenteel kenmerkt, een klimaat dat men als colleteral damage beschouwt van het ook in Nederland dominant geworden Angelsaksische geloof in de maakbaarheid afdwingbaarheid van succes. Spiritualiteit is een basis voor stimulering van innovatiekracht en onderscheidend vermogen. Leidinggevenden zien wat van essentiële betekenis is voor het goed persoonlijk functioneren zonder het onmiddellijk met rationele argumenten te kunnen staven. Het gaat om de toegankelijkheid van verbanden tussen spiritualiteit en succesvol functioneren, over spiritualiteit en creativiteit. Over organisaties als honingraatstructuren en het begrip synchroniciteit dat betekenis en richting geeft aan min of meer toevallige gebeurtenissen. Donderdag 5 augustus 2010 HRM in de zorg onderbelicht: tijd voor een krachtige impuls Dr. A Leijten Directeur P&O a.i., MCA Gemini Groep De laatste tijd is het weer zover. De toenemende marktwerking en beperkte financiële middelen noodzaken instellingen in de zorg om snel in te grijpen. Wisselingen op Raad van Bestuur niveau en directie niveau komen nogal eens in de openbaarheid; herstructureringen van de zorginstellingen zijn aan de orde van de dag. Het zijn goede jaren voor interim managers. Waar komt de Human Resources functie in beeld? Op de meeste plekken zijn HR managers bezig om de zojuist ingezette strategische HR oriëntatie weer om te bouwen naar een beheersperspectief. De personeel en salarisadministratie zijn immers toch de kerntaken? HR managers lijken op de kapitein van een schip die in zwaar weer wordt belast met het verdelen van paraplu s en regenjassen. Vreemd, in zorginstellingen wordt % van de begroting bepaald door personele kosten. En in

4 tijden van nood ziet men die kosten bij voorkeur als lasten. Men ziet bij Raden van Bestuur extra aandacht voor de financiële huishouding en externe communicatie. Interne bedrijfsprocessen krijgen juist minder aandacht. Terwijl de meeste mensen op de werkvloer wel weten dat je door continu te verbeteren, met zorg voor het personeel, ook in moeilijke tijden ten aanzien van de financiële huishouding het hoofd boven water kan houden. Zeker in de zorg geldt dat het bedrijfsresultaat wordt bepaald door de competentie, motivatie en algemene effectiviteit van de menselijke factor in een organisatie. Van alle managementtaken is het management van mensen de meest centrale en belangrijke: al het andere is ervan afgeleid. HR managers hebben respect voor de uitoefening van de gezondheidszorg in al haar facetten. Wordt het niet eens tijd dat de zorg respect krijgt voor de uitoefening van de HR functie? Deze lezing geeft daartoe een eerste aanzet. Hopelijk zullen de diverse groepen in de zorg niet alleen wederzijds respect kunnen opbrengen; achting voor elkaar is in de Nederlandse zorg aan de orde. Donderdag 12 augustus 2010 Innoveren loont en gedijt bij competitie Prof. Dr. Hugo Keuzenkamp Lid raad van bestuur, Westfriesgasthuis Een risico van de op handen zijnde bezuinigingsronde is dat de prikkels van een beetje marktwerking weer worden gedoofd door ouderwetse budgettering. Daarbij komt een doorgeschoten neiging tot control en procesverantwoording door de overheid. Voor innovatie is geen zorginnovatieplatform nodig, maar ruimte voor bestaande en nieuwe aanbieders om af te wijken. Donderdag 19 augustus 2010 Leren innoveren Dr. Suzanne Verdonschot onderzoeker en consultant, Kessels & Smit The Learning Company In de kenniseconomie krijgt leren op het werk een ander karakter. In een kenniseconomie is niet zozeer het sneller produceren maar het slimmer werken een strategie die organisaties op langere termijn voordeel kan opleveren. Het succes van organisaties wordt immers bepaald door de mate waarin men in staat is om nieuwe kennis te ontwikkelen en toe te passen op vernieuwing en verbetering van producten, diensten en processen. Alle medewerkers leveren een bijdrage aan dit proces. Uitgangspunt is leren met de intentie om te verbeteren en te vernieuwen. Het is van belang om succesbepalende factoren op te sporen die leerprocessen bevorderen en resulteren in verbeteringen en innovaties. Vervolgens is het zaak om de factoren te benutten om een leer-/werkomgeving te creëren die innovatie intrinsiek stimuleert en faciliteert. Kennisproductiviteit omvat het proces waarlangs nieuwe kennis wordt ontwikkeld die bijdraagt aan een stapsgewijze verbetering en radicale vernieuwing van producten, diensten en werkprocessen. De opbrengst omvat impliceert verbeteringen en vernieuwingen alsmede het vermogen dat mensen zich hebben eigen gemaakt om innovatie tot stand te brengen.

5 Donderdag 9 september 2010 Innoveren niet zonder investeren Prof. Dr. Guus Schrijvers Bijzonder hoogleraar, Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, Universitair Medisch Centrum Utrecht Ziekenhuizen in Nederland beschikken over een budget voor innovatie in de orde van grootte van 3%. Een organisatie in Amerika heeft jarenlang 10% gespendeerd aan ICT en de implementatie van zorgpaden. Een dergelijke investering resulteerde in een aantoonbare winst op het gebied van kwaliteit & doelmatigheid. De overheid zoekt naar mogelijkheden voor efficiencyverbetering om noodzakelijk geachte bezuinigingen te kunnen realiseren. Innovatieprocessen verlopen met horten en stoten. Een overtuigend beleid met rationele argumenten (men wil exact weten hoe iets werkt en wat de resultaten zijn) is een voorwaarde om professionals mee te krijgen. Hoe werkt een en ander in STZ Ziekenhuizen en meer in het bijzonder in het MCA?

6 sprekers Prof. Dr. Paul de Chauvigny de Blot SJ Lic. Ph. Telefoon: Paul de Chauvigny de Blot werd in 1924 in Kutowinangun, Indonesië geboren. Na zijn filosofie en fysicastudie in Indonesië zette hij zijn studies voort in Europa, theologie in Maastricht en fysica in Keulen. In zijn filosofiestudie specialiseerde hij in de eudaimonialeer van Plato, dat is zijn schoonheidsen geluksleer, en in de theologie verdiepte hij zich vooral op de evolutieleer van Teilhard de Chardin. Na zijn studies en zijn praktische ervaring in Libanon en Israël werkte hij als docent aan de staatsuniversiteit in Yogyakarta in de filosofie, politieke staatsleer, godsdienstwetenschap en ecologische technologie. Daarnaast begeleidde hij ook de medische co-assistenten die hij medische ethiek gaf. In 1978 vertrok hij eerst naar Duitsland en kwam later als student naar Nederland om aan de universiteit van Nijmegen spiritualiteit en psychologie studeren. Later specialiseerde hij zich in Amsterdam aan de VU in cultuurfilosofie en in het psychiatrisch instituut in Ermelo in de psychotherapie van de Transactionele Analyse. In 1979 begon hij zijn carrière op Nyenrode Business Universiteit waar hij campusmoderator werd voor de begeleiding van de studenten. Daarnaast studeerde hij mee in bedrijfskunde en gaf trainingen en lessen in diverse management vaardigheden. Hij was ook regelmatig in Indonesië als bedrijfsconsultant en als gastprofessor in bedrijfskunde en psychologie en gaf gastcolleges in India. In 2004 promoveerde hij Nyenrode Business Universiteit in de bedrijfskunde op het onderwerp Vernieuwing van organisaties in een chaotische omgeving door vernieuwing van de mens. In 2006 werd hij hoogleraar in organisatievernieuwing met de leerstoel Business Spiritualiteit en gaf zijn openbare les over de mystiek van het zakendoen. Vanuit deze specialiteit geeft hij werkcolleges, trainingen en workshops zowel aan studenten als aan bedrijven. In Indonesië publiceerde hij over ecologische technologie, psychologie en bedrijfskunde, o.a. een driedelige serie psychologie vanuit het Indonesische denken. In Nederland schreef hij over de spanning tussen theologie en wetenschap, het bedrijfsleven, psychologie en pastoraat. Hij leverde bijdragen aan het handboek Export Management, het handboek over Internationaal talent, over zin van financiële controlesystemen en aan vijf boeken over Business Spiritualiteit. In 2009 publiceerde hij zijn boek over het crisismanagement van Ignatius van Loyola. Daarnaast is hij hoofdredacteur van het driemaandelijkse tijdschrift Business Spiritualiteit Magazine Nyenrode. In november 2009 werd Paul de Blot in Breukelen op de dies natalis van de Nyenrode Business Universiteit benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Per 1 juli 2010 is Paul de Blot benoemd tot honorair hoogleraar. De titel honorair hoogleraar wordt in principe voor het leven verleend aan (emeritus) hoogleraren van Business Universiteit Nyenrode, die zich op maatschappelijk en/of wetenschappelijk gebied zeer onderscheiden hebben. Paul de Blot is de eerste hoogleraar die zo n aanstelling bij Nyenrode krijgt.

7 Dr. Ton Leijten Telefoon: Dr. Ton Leijten studeerde psychologie in Tilburg en bedrijfskunde in Twente. Hij beheerst een combinatie van theoretische kennis van HRM (kennis van mensen) en praktijkervaring met HRM (mensenkennis). Al meer dan 20 jaar probeert hij in praktijk en theorie een relatie te leggen tussen human resources management en de performance van zorginstellingen. Het optimaliseren van personeelsstromen, het verbeteren van beloningssystemen, het uitnutten van ARBO, het bevorderen van zeggenschap en het effectief en efficiënt inrichten van de HR functie in zorginstellingen is zijn hobby. Het meetbaar maken van aantoonbare effecten van HR interventies op de performance van zorginstellingen beschouwt hij als zijn opdracht. Leijten bekleedde eindverantwoordelijke HR functies binnen de gezondheidszorg en de overheid bij onder meer het Ministerie van VWS, het azm, het Amphia ziekenhuis, het AMC en thans het MCA/ Gemini. Hij is een operationeel uitvoerder en een strategisch denker. Als people manager is hij doortastend en daadkrachtig, met oog voor draagvlak. Leijten is een analyticus die beschikt over een groot incasseringsvermogen. Hij heeft ruime ervaring met de structurerende kant van HRM: out/ insourcing, personele ombuigingen, fusies en in/externe verzelfstandigingen. Daarnaast heeft hij ruime ervaring met de personele kant van HRM: het opzetten en uitvoeren van centra voor werving en selectie, mobiliteitscentra, loopbaanadviescentra en opleiding en management development programma s. Hij heeft brede ervaring met invoering van nieuwe functiewaarderingssystemen, competentiemanagement, compensation and benefits, Arbo en de terugdringing van het ziekteverzuim. Hij is een expert in organizational change, human performance improvement, outsourcing and fusions. Hij publiceerde drie boeken en een dertigtal artikelen over HRM, meestal in relatie tot organizational performance. In 1992 promoveerde hij op het proefschrift Stimulerend personeelsmanagement; een effectiviteitdiagnose. Sindsdien probeert hij stimulerend personeelsmanagement in de praktijk toe te passen. Prof. Dr. Hugo Keuzenkamp Telefoon: +31 (0) Geboren in Rijswijk (1961). Studie economie aan de Universiteit van Amsterdam; vervolgens School of Economics in Londen (1986). Promotie onderzoek bij Duke University (VS). Het proefschrift Probalility, econometrics and truth over grondslagen van de econometrie werd voltooid bij het Center for Economic Research van de Universiteit van Tilburg. In Groot Brittanie en de VS werd Keuzenkamp geconfronteerd met de marktwerkingsgolf die Margareth Thatcher en Ronald Reagan ontketenden. In Nederland was daar in die tijd weinig begrip voor. Keuzenkamp ging stukken schrijven over links georiënteerd marktwerkingsbeleid, onder andere als columnist bij Het Parool. Binnen de PvdA pleitte hij voor privatisering van de WAO en werd voorzitter van de werkgroep economie. Als markteconoom verschoof de aandacht van oriëntatie op zuivere wetenschap naar beleidseconomie. In 1996 werd Keuzenkamp hoofdredacteur van Economisch Statistische Berichten, het vakblad bij uitstek voor economen en in januari 2000 algemeen directeur van de Stichting voor Economisch Onderzoek aan

8 de Universiteit van Amsterdam. Keuzenkamp werd toen tevens hoogleraar toegepast economisch onderzoek. Na vier jaar verzocht de Delta Lloyd Groep hem directeur zorgverzekeringen te worden. Gedurende ruim drie jaar was Keuzenkamp in die functie verantwoordelijk voor het ziekenfonds, de invoering van de basisverzekering, een (mislukte) fusie met Agis en Menzis en een interne reorganisatie. Werken in de zorg is verslavend. De stap naar het actieve zorgaanbod is niet groot. In maart 2007 is Keuzenkamp benoemd tot lid van de Raad van Bestuur van het Westfriesgasthuis. De universitaire wereld heeft hij niet helemaal losgelaten. Sinds september 2004 is hij onbezoldigd hoogleraar Verzekeringskunde aan de Universiteit van Amsterdam. Dr. Suzanne Verdonschot Telefoon: Fax: sverdonschot@kessels-smit.nl, sverdonschot@kessels-smit.com Website: Suzanne Verdonschot rondde haar studie Toegepaste Onderwijskunde af aan de Universiteit van Twente in 2003 af. Haar masteronderzoek, dat werd uitgevoerd bij Philips Semiconductors, was op het gebied van samenwerkend leren op afstand. Ze promoveerde aan de Universiteit Twente op een onderzoek naar leren in innovatieprocessen. Naast een proefschrift verscheen hierover een toolbox met praktisch werkmateriaal om te werken aan innovatie in de praktijk. Suzanne werkt als onderzoeker en consultant bij Kessels & Smit, The Learning Company. Ze combineert haar werk daar met het verzorgen van onderwijs en begeleiden van masterstudenten op het gebied van HRD op de Universiteit Twente. Het doel van haar promotieonderzoek was om het leerproces beter te begrijpen wat leidt tot geleidelijke verbetering en radicale innovaties en vervolgens een werkomgeving te ontwerpen die deze leerprocessen ondersteunt. De relevantie van dit onderzoek is gebaseerd op de veronderstelling dat onze samenleving een kennismaatschappij is waar organisaties toegevoegde waarde hebben door continu te leren en nieuwe kennis toe te passen op verbeteringen en vernieuwingen. In haar werk faciliteert Suzanne het leren van mensen in hun werkomgeving. Zodat ze slimme oplossingen kunnen bedenken. Daarbij kiest ze vaak voor onderzoek als aanpak. Dat is een prachtige manier om dingen in beweging te zetten. Onderzoek geeft ruimte om het antwoord op een vraag nog niet te weten. Het biedt de kans om vanuit nieuwsgierigheid op zoek te gaan naar antwoorden. En dat samen met anderen die belang hebben bij de vraag. Door onderzoek bouw je bovendien verder op wat er al is. Er zijn al zoveel mooie dingen maar we zien dat niet altijd in de drukte van alledag. Door datgene wat er al is in kaart te brengen, of anders te bezien, komen er meteen nieuwe ideeën los. Suzanne publiceerde diverse boeken, artikelen en hoofdstukken rond het thema van leren, innovatie en onderzoek doen.

9 Prof. Dr. Guus Schrijvers Telefoon: +31 (0) Na het gymnasium studeerde Guus Schrijvers in 1973 cum laude af aan de Faculteit Economische Wetenschappen onder de supervisie van Prof. Wim Duisenberg en ook op het gebied van self care afdelingen in ziekenhuizen met Prof. Joop Hattinga Verschure. In 1980 promoveerde hij in Maastricht op het proefschrift Regionalisatie en financiering van de Engelse, Zweedse en Nederlandse gezondheidszorg. Hij studeerde onder de vleugels van de grondleggers van de Nederlandse economie van de gezondheidszorg Prof. Lou Groot en Hattinga Verschure. In de periode van was Schrijvers een lid van de gemeenteraad van de stad Utrecht met de Partij van de Arbeid. Hij behandelde zaken ten aanzien van Volksgezondheid, Welzijn, Cultuur en Financiën. Sinds 1987 bekleedt Schrijvers de leerstoel Algemene Gezondheidszorg bij het Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde, Universitair Medisch Centrum Utrecht. De benoeming betekende een accentverandering van macro-onderwerpen, zoals de inrichting van het zorgstelsel voor kleinere projecten en onderwijs van diabetici. Hij publiceerde tal van boeken en artikelen over zorginnovatie. Zijn wetenschappelijke aandacht gaat vandaag de dag uit naar geïntegreerde zorg, transmurale zorg, regiovisies, managed care, spoedeisende zorg en disease management. Tien jaar later voegde hij een belang in ketens van zorg voor deze noodsituatie. Zijn expertise op deze thema s komt naar voren in het boek Moderne Patiëntenzorg in Nederland, dat hij samen schreef met in 2002 adjunct-hoofdinspecteur Drs. Nico Oudendijk. Guus Schrijvers is hoofdredacteur van het reviewed International Journal of Integrated Care. Daarnaast is hij lid van verschillende commissies met betrekking tot volksgezondheid, en een veel gewilde spreker in het openbaar over het onderwerp van spoedeisende hulp en chronische zorg. Als docent heeft hij ruime ervaring in het verzorgen van postacademisch onderwijs en het adviseren van organisaties op het terrein van samenwerkingsprojecten tussen instellingen, strategisch beleid, financieel management en kwaliteitsbeleid. Schrijvers is oud-bestuurslid van STOOM, Stichting Onderzoek en Ontwikkeling Maatschappelijke gezondheidszorg en partner van de thuiszorg op het gebied van kennisontwikkeling en innovatie.