Eindejaar Wij wensen al onze relaties. prettige kerstdagen en een gezond nieuwjaar

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Eindejaar Wij wensen al onze relaties. prettige kerstdagen en een gezond nieuwjaar"

Transcriptie

1 Nieuwsbrief voor Demeter-licentiehouders. Nummer 68 december Verschijnt 4 x per jaar. Eindejaar 2016 Lichtglanzend ligt ons polderland. Het is heerlijk om nu te wandelen, niets moet meer. Winterrust. De aarde keert in zichzelf en wij met haar. Dat is het mooie van boeren, je leeft met ritmes en kwaliteiten die je kunt waarnemen en je op af stemmen en verzorgen. Maar op het belangrijkste hebben wij geen invloed, daarin berust ons vertrouwen en respect. Daar ontwikkelen we ons. Dat is precies wat we benoemen in onze missie en doen in collegiale toetsing. Het was geen rustig jaar. De natte winter en daaropvolgende natte zomer bleek ideaal voor de ontwikkeling van allerlei schimmels. Het valt niet mee als je je gewas daaraan ten onder ziet gaan. Maar onverwachts komt dat niet. Elke boer weet dat je beter geen gevoelige- rassen kunt telen. Daar hoort dit risico bij. De angst regeerde. Er werd flink gespoten zoals ook op ons kantoor gemeld werd. Eén van de beste columnisten benoemde het als zagen in de tak waarop de bio landbouw zit. We horen het kraken nog steeds. Iedereen is wakker geworden. Er is geen slagvaardig antwoord gegeven, slechts op termijn, dan kun je voorzien wat volgend jaar gaat spelen. Nog niet zo lang geleden, was het eenvoudig en kort uit te leggen. Bio landbouw dat is zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Dat lukt tegenwoordig niet meer. Bio landbouw is landbouw met koperbladmeststof, plantversterkers en groene ofwel biologische gewasbeschermingsmiddelen. Daarmee begeven we ons op drijfzand. En een landbouw die je als patiënt behandelt, wordt patiënt. Dan is er nog het onzalige derogatiebesluit. Mest is, mits goed behandeld, als het goud- der boeren. Bovendien is er nog steeds een tekort aan biologische mest. Wij wensen al onze relaties prettige kerstdagen en een gezond nieuwjaar Biobeurs kaartjes U kunt net als in vorige jaren via Stichting Demeter weer gratis naar de BioBeurs. U betaalt slechts de parkeerkaart. Daarvoor moet u zich wel aanmelden bij ons kantoor via mail info@stichtingdemeter.nl of telefoon U krijgt dan een code opgestuurd waarmee u twee gratis kaarten kunt bestellen. Nog even en er verschijnt een boek, niet over herstellende- landbouw, maar over de -herstellende- boer. Want zij/hij is het die de relatie aangaat met land, gewas, de zon, de maan en al het levende dat ons omringd. Het gaat over boeren in vertrouwen. Niet de angst regeert! Gelukkig is er nu het boek Barstensvol Leven. De wonderen zijn de wereld nog niet uit. Ik wens jullie inspirerende feestdagen en moed en vertrouwen in het nieuwe jaar. Jozien Vos, voorzitter Stichting Demeter Jozien Vos

2 Bio-Beurs Zwolle, woensdag 18 en donderdag 19 januari 2017 Demeter-plein Barstensvol leven De vitaliteit van ons landbouwsysteem en de producten die hieruit voortkomen, zijn verbonden met onze menselijke fysieke en geestelijke gezondheid. Deze verbinding komt helder naar voren in het boek Barstensvol Leven van Paul Doesburg en Petra Essink. Dit nieuwe boek over de relatie tussen voeding en gezondheid staat daarom centraal op het Demeter-plein op de Bio-Beurs. Op het plein laten we zien hoe biologisch-dynamische boeren en tuinders samenwerken met de natuur door zich hierin te spiegelen en zo te werken aan vitale voeding. Proeverijen en bijen Met proeverijen van melk en appelsap in diverse kwaliteiten - waaronder natuurlijk Demeter- kunnen bezoekers met de auteurs en met natuurvoedingsdeskundigen in gesprek komen over voedselkwaliteit, smaak en vitaliteit. Het Demeter-plein heeft veel aandacht voor de bijen als onze leermeesters op het gebied van vitaliteit middels de presentatie van de uitkomsten van een meerjarig project van het Louis Bolk Instituut naar de invloed van (her)introductie van bijen op biodynamische boerderijen. Zoals ieder jaar is er veel aandacht voor het rijke aanbod aan scholingsmogelijkheden om via de biologisch-dynamische opleidingen te werken aan verdere ontwikkeling van een vitale en levende landbouwcultuur. Of om vanuit de biologische landbouw door te schakelen naar biologischdynamisch met het Demeter keurmerk. Wil je op de beurs in gesprek met iemand van de BD-Vereniging, van het bestuur, bureau of van BD-beroepsontwikkeling? Of met iemand van een van de andere organisatoren op het plein? Via kun je aan afspraak maken op een tijd die jou uitkomt. Op ons leer-, ontmoetings- en ervaringsplein is het boek Bartensvol leven met korting verkrijgbaar en ligt een gratis Demeter magazine voor u klaar boordevol inspirerende verhalen van de mensen die de BD-landbouw dagelijks in cultuur brengen. Workshops Naast het Demeter-plein biedt de Bio-Beurs een inhoudelijk programma: workshops waar biologisch-dynamische thema s worden uitgediept. Bijvoorbeeld over het herkennen van de levenskrachten in je eigen bedrijf door BD-beroepsontwikkeling, de top in zowel bodemkwaliteit als voedselkwaliteit met Louis Bolk Instituut en Stichting Demeter, optimale vruchtwisseling met planeten en sterren door Agrikos en diversiteit op je bord door natuurvoedingskundigen van Kraaybeekerhof. Bovendien verzorgen we workshops en een speciale Landmarkt in de grote zaal op donderdagmiddag samen met Toekomstboeren over bedrijfsopvolging met Landgilde. Workshops mede georganiseerd door Stichting Demeter - Woensdag uur, Meerhal 1, Top Bodemkwaliteit - Woensdag uur Meerhal 1 Kalveren bij de koe - Donderdag uur, Meerhal 2, Top Voedselkwaliteit Het Demeter-plein wordt mede mogelijk gemaakt door Green Organics, Odin, Nature & More Udea, en Zuiver Zuivel Ruud Hendriks, docent Warmonderhof is een van de stuwende krachten van het Demeterplein.

3 Eindejaarsinspiratie met vitale landbouw en vitale voeding Na het vaststellen van een nieuwe missie voor onze Demeter organisatie kwamen op 13 december bestuurders, commissieleden en bureaumedewerkers bijeen om het jaar gezamenlijk af te sluiten maar ook om te kijken hoe we naar onze missie voor vitale voeding uit een levende landbouwcultuur kunnen leven en werken. Daarvoor was als locatie BD boerderij Veld en Beek gekozen. Jan Wieringa vertelde dat hij als kind al boer wilde worden, maar pas na omzwervingen in bureaubanen bij o.a. Biologica daadwerkelijk tot actie overging. Zonder ouders met een boerderij en zonder geld is hij begonnen in Wageningen met honderden briefjes bij potentiële consumenten of zij producten bij hem gingen afnemen als hij met biodynamische zuivel en vlees zou starten. Na 80 toezeggingen ging de zoektocht naar geld en grond verder, o.a. via de Quote 500 en het aanschrijven van rijke mensen uit de omgeving. Uiteindelijk is Jan er in geslaagd een bloeiend bedrijf te bouwen met een kudde blaarkoppen, koelwagens waar mensen zelf de sleutel van hebben en spullen uitnemen, een stal waarin in de zomer o.a. tomaten worden geteeld en nog vele andere innovaties. Jan vertelde dat hij waar mogelijk werkt via de zaaikalender en verder vaak affirmaties gebruikt om met het stellen van heldere vragen en mediatie zijn doelen te bereiken. Jan Wieringa van Veld en Beek Van dit vitale landbouwbedrijf gingen we naar presentatie Van Petra Essink vanuit haar boek Barstensvol leven over vitale voeding. Petra legde o.a. de komkommerproef uit, waarbij een biodynamische komkommer en een gangbaar gekweekte komkommer aan stukjes werd gesneden en 16 dagen in plasticfolie in een broedstoof werden gelegd. Na die tijd bleek de biodynamische komkommer weer aaneen gegroeid waarbij de gangbare komkommer grotendeels vergaan was. Vanwege de omvang van de proef is het geen bewijs maar een interessante duiding van vitaliteit. Vitaliteit is veerkracht Petra Essink gaf aan dat we weg moeten van het stofjesdenken, naar denken in voeding uit levensprocessen. In werkgroepen werd gekeken hoe we vitale landbouw, voeding en ook een vitale organisatie verder kunnen stimuleren. Uitkomsten werkgroepen: Petra Essink over levenskrachten Vitale landbouw Toon lef en leiderschap op het gebied van rentmeesterschap; het zoveel mogelijk sluiten van kringlopen; werken aan verbinden op alle niveaus; bewustzijnsontwikkeling en het in vertrouwen boeren Vitale voeding In de werkgroep voeding kwam naar voren dat verbinding en korte ketens de sleutel vormen naar meer aandacht voor kwaliteit en smaak. Hoe langer en anoniemer de keten hoe ingewikkelder het wordt. Er is zoveel leven in de bodem, als we die notie verbinden aan vitaal voedsel kunnen we daar veel mensen mee bereiken. Ook de term opvoeden kwam voorbij. Bij Collegiale Toetsing zou smaak en kwaliteit meer een rol moeten gaan spelen door andere ketenspelers erbij te betrekken. Vitale organisatie De Demeter familie bestaande uit boeren, verwerkers, handelaren, bestuur, commissies en bureau is een behoorlijk vitale organisatie en er werd ervaren dat de beweging de goede kant op gaat. Kernwaarden voor een vitale Demeter-organisatie zijn het zaaien en laten ontkiemen van initiatieven en verbinding vanuit de authenticiteit. Groei is dan een gevolg en zeker geen doel op zich. De focus voor de komende tijd mag liggen op naar buiten treden, op leren en op samenwerken. Werkgroep vitale landbouw

4 Mutaties in bestuur, commissies en bureau Bij de eindejaarsbijeenkomst van het bestuur was ook Jan Schrijver aanwezig van tuinbouwbedrijf de Lepelaar uit Sint Maarten. Jan gaat de komende bestuursvergaderingen bijwonen om te kijken of hij op termijn Jozien Vos als voorzitter kan opvolgen. Jozien was aanvankelijk interim voorzitter en heeft eerder aangegeven het voorzitterschap voor een beperkte periode te willen vervullen. Jan gaf bij de kennismaking aan Demeter als topkeurmerk te zien en ook alles van zijn bedrijf als Demeter af te kunnen zetten. Jan gaf aan dat het werk qua ontwikkeling nooit af is, hoopvol te zijn over de nieuwe generatie en het sturen vanuit een solide financiële basis prioriteit te verlenen. Jozien Vos gaf aan dat ze een ingewikkelde start heeft meegemaakt op het bureau, blij is dat er inmiddels al enige tijd een solide team staat en dat er nu ook een mooie nieuwe missie geformuleerd is. Zij wil zich meer gaan richten op beroepsontwikkeling. Aangezien Jan nu nog niet formeel aantreedt en ook Jozien nog geen afscheid neemt, komen we hier nog uitgebreid op terug. Wel formeel afscheid werd er genomen van Walter Schneemann. Walter kwam aanvankelijk als organisatieadviseur voor een concrete opdracht binnen en is later als secretaris vanaf 2011 in het bestuur van Demeter gekomen. Jozien dankte Walter hartelijk voor zijn grote inzet en betrokkenheid bij Demeter. Hij was belangrijk bij personele zaken, maar ook door zijn vele bezoeken aan de commissievergaderingen waardoor hij de verbinding tussen bestuur en commissiewerk verzorgde. Walter gaf aan zich een betrokken buitenstaander gevoeld te hebben en is blij en trots dat hij heeft kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van Stichting Demeter en wenste een ieder succes voor de toekomst. Inmiddels heeft zich in de persoon van Daniël Povel, directeur zakelijke markt van de Triodos Bank een mogelijke versterking gemeld. Hij zal zich de eerstvolgende vergadering voorstellen. Ook in de commissies namen twee oudgedienden afscheid. Hans Piet van Sprang ondernemer van de Korenmaat in Zeist, was al vanaf 2007 betrokken bij de Demeter Voorwaarden Commissie. Hans werd ook door Jozien bedankt, met name voor zijn initiatief Samen Sterk om organisaties in de bd meer te laten samenwerken op thema s. Hans vertelde dat de discussie over hoornloos vee voor hem een omslagpunt is geweest en dat hij beseft dat we juist trouw moeten blijven aan onze beginselen. Tot slot nam ook Floris Guépin, lid van de Demeter Licentie Commissie na 5 jaren afscheid. Hij was niet alleen het juridisch geweten van de DLC maar ook bij allerhande vragen vanuit bestuur en bureau. Floris gaf zijn mening altijd in heel heldere bewoordingen en werd hiervoor hartelijk bedankt door Jozien. Ook op kantoor is er vanaf 1 januari sprake van een mutatie. Niet omdat iemand vertrekt, maar wel vanwege een verschuiving in uren. Petra Derkzen gaat op eigen verzoek terug van 32 naar 24 uur per week om ondermeer ruimte te krijgen voor haar eigen activiteiten in de tuinbouw. René Heusschen die al enige tijd een aantal taken op zich had genomen voor certificering van handel en verwerkingsbedrijven neemt haar uren erbij en gaat van 12 naar 20 uur per week en zal zich voor een deel ook met certificering landbouwbedrijven bezig gaan houden. Petra blijft coördinator certificering en eindverantwoordelijk hiervoor. Jan Schrijver van de Lepelaar BD Winterconferentie over levenskrachten De BD-Vereniging organiseert haar jaarlijkse winterconferenties over het thema Levenskrachten. Op 24 februari op Warmonderhof in Dronten en op 10 maart op Widar in Merksplas (België) biedt ze een dag-programma met inhoudelijke bijdragen én de mogelijkheid om je eigen ervaringen in het omgaan met levenskrachten te versterken. Hoe kun je voorwaarden scheppen om levenskrachten te versterken? Hoe doe je dat als boer? Welke rol spelen preparaten daarbij? Benno Otter, tuinder bij het Goetheanum in Dornach zal in Dronten spreken over Levenskrachten en versterking van de individualiteit. Er zijn werkgroepen met o.a. Frans Romeijn, Carmencita de Ruyter, Leen Janmaat en Rik ten Cate. Dirk Govaerts, boer op de sociaal therapeutische leefgemeenschap Widar, zal in Merksplas spreken over de rol van het landschap en de verzorging van de zintuiglijke voedingsstroom. Daar staat het onderzoeken en versterken van de eigen waarnemingen centraal. Programma en aanmelden: bdvereniging.nl/winterconfer entie.

5 Nieuwe koers SKAL bio controle heeft consequenties voor Demeter Stichting Demeter is onlangs op de hoogte gebracht van de koerswijziging in het beleid van SKAL bio-controle. Vanaf 2018 gaat SKAL alle biologische controles op landbouw bedrijven zelf uitvoeren en ze heeft besloten geen controles van derden meer mee te nemen. Vanaf 2018 is een gecombineerde bio- en Demeter controle dus niet meer mogelijk. In overgangsjaar 2017 worden de meeste Demeter bedrijven uitbesteed aan Control Union, waardoor in het komende jaar in de meeste gevallen een gecombineerde bio- en Demeter controle nog mogelijk is. Stichting Demeter is overvallen door dit nieuwe beleid, dat volgens ons tegen de trend in gaat om juist te streven naar minder aparte controles op bedrijven en minder administratieve druk. De monopolie-positie van SKAL laat licentiehouders geen keuze en doordat de controle met dit beleidsvoornemen voor Demeter niet meer gecombineerd kan worden, brengt dit vanaf 2018 extra kosten met zich mee. Wij trekken samen met Bionext op richting Skal en het ministerie van Economische Zaken om te kijken of dit beleid nog kan worden bijgestuurd en beraden ons op de consequenties voor Coalitie grondgebonden melkveehouderij Samen met Piet van IJzendoorn van de BD Vereniging is Stichting Demeter aangesloten bij een brede coalitie van maatschappelijke organisaties, grondgebonden melkveehouders en de biologische sector om te komen tot een daadwerkelijk toekomstgericht en duurzaam plan voor de melkveehouderij. Deze lobby heeft er zeker toe bijgedragen dat grondgebonden melkveehouders in de strijd voor behoud van derogatie deels worden ontzien, maar helaas nog niet volledig. Bovendien ontbreekt in het sectorplan van de zuivelorganisaties een visie op de melkveehouderij in Nederland en is het volgens de coalitie ook zeer de vraag of de plannen die nu op tafel liggen voldoende zullen zijn om de gewenste derogatie te behouden. Daarom blijft deze coalitie voorlopig in stand Gerjo Koskamp bij zijn familie kudde Acties tegen patenten en voor zaadvaste rassen Dankzij gericht lobbywerk van tal van maatschappelijke organisaties heeft de Europese Commissie onlangs duidelijk afstand van het beleid van het Europees Octrooibureau en aangegeven een einde te willen maken aan het patenteren van natuurlijke eigenschappen van groenten. In Nederland heeft Bionext gericht actie gevoerd met de campagne De grootste zaadbank van Nederland. Deze acties gaan door totdat de uitspraak van de Europese Commissie in bindend beleid is omgezet. Ook Demeter Internationaal is betrokken bij lobbywerk tegen het verkrijgen van patenten op natuurlijke eigenschappen, maar vooral ook met het werken aan alternatieven. Op 2 december in Amsterdam een workshop over Organic Plant Breeding georganiseerd vanuit het lobbybureau van Demeter in Brussel, waarbij gekeken werd hoe we kunnen werken aan meer zaadvaste rassen. Hiervoor waren er bijdragen van Edwin Nuijten van het Louis Bolk Instituut, Theo Boon van Odin Estafette en Bert van Ruitenbeek vanuit onze organisatie. Conclusie is dat vooral via projecten waarbij consumenten en producenten in bijvoorbeeld coöperatieve modellen en ketens worden gekoppeld gewerkt kan worden aan biologisch en biodynamisch zaadgoed. Bionext gaat ondertussen door met haar lobbywerk en voeren actie onder de titel: Patenten de boom in! Strijd mee tegen patenten op ons voedsel. Op website Bionext is meer informatie te vinden.

6 De landbouw controle gaat digitaal! Zoals al aangekondigd, zal de controle in 2017 digitaal plaatsvinden en zal de vertrouwde signaleringsrapportage landbouw niet meer op de deurmat vallen. Wij hebben samen met Control Union een digitaal inspectieformulier ontwikkelt in Excel. De inspecteurs selecteren daarin het bedrijf waar zij zijn en kiezen voor uw bedrijf de relevante hoofdstukken om in te vullen. Daarnaast hebben wij voor elk bedrijf een afgeschermde inlog omgeving gemaakt. U ontvangt begin januari uw gebruikersnaam (uw adres) en een random password. Daarna kunt u de bedrijfsgegevens, het bouwplan en het aantal dieren aanpassen voor het certificeringsjaar 2017 tot 1 mei. Ook als er niets veranderd is, moet u de gegevens bevestigen met definitief opslaan. Nadat u definitief opslaan heeft gedaan, kunnen de gegevens niet meer gewijzigd worden. In mei vindt op basis uw registratie de facturatie plaats. U ontvangt van ons enkele herinneringen tot 1 mei. In de tweede helft van 2017 is het weer mogelijk om gegevens aan te passen. Wanneer u dan iets wijzigt, krijgt Stichting Demeter automatisch een bericht. Excursie Kalfjes bij Koe De tweede excursie Kalfjes bij de Koe is gepland op dinsdagochtend 24 januari, bij Armando Kok. Boerderij Schoonderbeek, Schoonderbekerweg 13, 3794 NA, De Glind Inloop vanaf 9.30 start om uur tot uiterlijk uur. De eerste excursie bij Durk Oosterhof in Drachten verliep in goede sfeer en was goed bezocht met ruim 20 bezoekers, zowel biodynamische als biologische veehouders. In de stal zagen we de kalveren behendig laveren tussen koeien en boxen en eten in het kalverhok dat daarmee in verbinding staat. De ruim 10 jaar ervaring van Durk kwam goed van pas in beantwoorden van de grote hoeveelheid vragen. Aanmeldingen via info@stichtingdemeter.nl Vanuit de DVC De Demeter pluimveehouders hebben een normvoorstel gedaan voor verbetering van de kwaliteit van de uitloop. De mate van beplanting in een uitloop is cruciaal voor de wijze waarop kippen de gehele uitloop (durven) gebruiken en dus daadwerkelijk buiten komen. Momenteel staat omschreven dat de uitloop passend moet zijn ingericht. Normvoorstel: minimaal 40% van de uitloop moet evenredig verdeeld beplant zijn met permanente beplanting. Ingangsdatum: (Bij omschakeling wordt het beplantingsplan berekend op de volgroeide staat van de boomkroon omvang en moet tot volgroeiing via tijdelijke gewassen aan 40% beplanting voldaan worden. Bijvoorbeeld met mais of andere gewassen die minimaal 1 meter hoog worden). De DVC ook stelt 2 normwijzigingen voor op gebied van bemesting in Appendix 4 en 1 verbetering van de huidige omschrijving. U kunt reageren of bezwaar maken tot 13 januari, reacties zullen worden ingebracht in de volgende vergadering. Reacties aan: petra@stichtingdemeter.nl Normwijziging 1: Vereenvoudiging van toegestane pluimvee meststoffen. Ingangsdatum: Reden: regelmatig terugkerende vragen en onduidelijkheid hoe de C/N verhouding te bepalen en hoe de verschillen tussen de soorten die in de tabel onderscheiden worden in de praktijk te zien zijn.

7 Oude norm: Kwaliteit Bron Vorm C/N Demeter Biologisch Gangbaar (gem) Pluimvee Vaste mest met 12,5 1 1 Verboden strooisel Droge mest zonder 8,5 2 2 Verboden strooisel Mestkorrels (zonder 8,5-10 Bestaat niet 3 Verboden strooisel) Mestkorrels (met >10 en < Bestaat niet 2 Verboden beperkt strooisel) 12,5 Mestkorrels (met ruim strooisel) >12,5 Bestaat niet 1 Verboden Nieuwe norm: Bron Vorm C/N (gem) Kwaliteit Demeter Biologisch Gangbaar Pluimvee Vaste mest met strooisel Droge mest zonder strooisel en mestkorrels met en zonder strooisel 12,5 1 2 Verboden 8, Verboden Normwijziging 2: Uitfaseren van het gebruik van gangbare vaste mest. Ingangsdatum: Reden: De groei van het aantal biologisch en Demeter bedrijven maakt het mogelijk om biologische mest aan te kopen indien er geen eigen veehouderij of niet genoeg bemesting daarvan aanwezig is op een Demeter bedrijf. De biologische en demeter veehouder is verplicht om 100% biologisch te voer te voeren, vrij van GMO s. Door gangbare vaste mest uit te sluiten, wordt tevens uitgesloten dat er GMO s, halm verkortende en andere potentiele residuen binnen het Demeter bedrijf gebracht worden. Oude norm: Bron Vorm C/N (gem) Kwaliteit Demeter Biologisch Gangbaar Varkens Vaste mest Drijfmest Verboden Gier 1,5 2 2 Verboden Rundvee Vaste mest 13, Drijfmest 7,5 2 2 Verboden Gier 1,5 2 2 Verboden Paarden Vaste mest

8 Nieuwe norm, nu inclusief geitenmest: Bron Vorm C/N (gem) Kwaliteit Demeter Biologisch Gangbaar Varkens Vaste mest Verboden Drijfmest Verboden Gier 1,5 2 2 Verboden Rundvee Vaste mest 13,5 1 1 Verboden Drijfmest 7,5 2 2 Verboden Gier 1,5 2 2 Verboden Paarden Vaste mest Verboden Geiten Vaste mest 1 1 Verboden Verbetering: Champost. Momenteel staat Champost benoemd onder plantaardige meststoffen, dit is echter onjuist. Champost zal worden gerubriceerd onder dierlijke mest stoffen met een coëfficiënt van 25%. Het dierlijk element op Demeter bedrijven In het afgelopen jaar heeft de DVC verschillende keren over het uitgangspunt van het dierlijk element op een Demeter bedrijf gediscussieerd. Het kwam steeds naar voren als onderdeel van andere agendapunten. Bijvoorbeeld over of bijen toch iets van een dierlijk element toevoegen op een bedrijf zonder veehouderij. Of in relatie tot de moeite die de pluimveehouders hebben om voldoende voedergewassen van Demeter kwaliteit te laten telen door akkerbouwers. Of in relatie tot de moeite die veehouders hebben om goede afzet en waardering voor Demeter kwaliteit mest te krijgen. Of in relatie tot het ambacht van composteren en waar dit (nog) plaatsvindt. Samenvattend spelen drie elementen een rol: - De kwaliteit van mest (rijping, oorsprong, samenstelling) - Dieren op zichzelf voegen iets toe, verbinding met omgeving - Samenhang en eigenheid in het bedrijfsorganisme De DVC ziet het thema gemengdheid als richtinggevend ontwikkelingsthema voor de komende jaren, omdat het als overkoepelend thema talloze vraagstukken vanuit verschillende productietakken omvat, en een creatieve, innovatieve impuls nodig heeft. De DVC wil de verdieping en discussie via een ontwikkelingsagenda aangaan en stelt daarom haar stip op de horizon; over 15 jaar hebben alle Demeter bedrijven op de een of andere manier een vorm van gemengdheid. Reacties: petra@stichtingdemeter.nl Mutaties Toegekende Licenties - Dijkgatshoeve van de Raphaelstichting met een landbouw licentie - BioWorld BV met een handels licentie - Melkvee bedrijf Keurentjes-Pietersma met een landbouw licentie - Gebroeders Rademaker B.V, met een handels licentie op eigen naam registratie voor het in en verkopen van Demeter-kruiden. Opzeggingen Demeter licenties - Coöperatieve Vereniging Biomeerweerde Ei. Stichting Demeter Diederichslaan 25 d 3971 PA Driebergen T: F: E: info@stichtingdemeter.nl W: IBAN:NL06.TRIO KvK:

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Biologische producten en duurzame keurmerken Wij kochten in 2014 voor iets meer dan 1 miljard euro aan biologische producten. Dat is een groei van 6% ten opzichte van 2013. We worden steeds bewuster en

Nadere informatie

Demeter Bijdragereglement. René Heusschen 1.9 november 2016 Goedgekeurd Onderhoud Joke Doorschodt

Demeter Bijdragereglement. René Heusschen 1.9 november 2016 Goedgekeurd Onderhoud Joke Doorschodt Versiebeheer Versie Datum Status Opmerkingen Auteurs 2.1 Goedgekeurd Onderhoud, tekst prognose omzet ipv borg 2.0 september 2017 Goedgekeurd Bestuursvergadering 14 september René Heusschen Joke Doorschodt

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Topkeurmerken, biologische keurmerken, EKO en Demeter Buiten de biologische keurmerken zijn er nog heel veel andere keurmerken, maar er is redding met de topkeurmerken. En daardoor kan de consument door

Nadere informatie

Driebergen, Betreft: aanvraag Demeter-licentie verwerking. Beste Voornaam,

Driebergen, Betreft: aanvraag Demeter-licentie verwerking. Beste Voornaam, Driebergen, Betreft: aanvraag Demeter-licentie verwerking Beste Voornaam, U heeft belangstelling om een licentie-overeenkomst met Stichting Demeter af te sluiten. In deze brief hebben we een aantal zaken

Nadere informatie

Omschakelen naar een biologisch melkveebedrijf

Omschakelen naar een biologisch melkveebedrijf Omschakelen naar een biologisch melkveebedrijf Studiedag Over koetjes en kalfjes Sander Van Haver Innovatiesteunpunt Stimuleren van de omschakeling van gangbare land- en tuinbouwers naar de biologische

Nadere informatie

Rapportage EKO 2017 juni 2018

Rapportage EKO 2017 juni 2018 Rapportage EKO 2017 juni 2018 Voorwoord In de afgelopen anderhalf jaar heeft Stichting EKO nieuwe stappen gezet om het EKO keurmerk uit te bouwen tot het meest brede verduurzamingskeurmerk voor alle schakels

Nadere informatie

Thema 4 Platteland. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 5

Thema 4 Platteland. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 5 Meander Samenvatting groep 5 Thema 4 Platteland Samenvatting Landbouw Bijna alles wat je eet, komt van de landbouw. De akkerbouwer verbouwt bijvoorbeeld aardappelen, tarwe of mais. Hij strooit eerst mest

Nadere informatie

@greenportnhn Dé regio waar het beste van de wereld naar boven komt

@greenportnhn  Dé regio waar het beste van de wereld naar boven komt @greenportnhn www.greenportnhn.nl Dé regio waar het beste van de wereld naar boven komt BioValley Noord-Holland Noord is dé biologische groentetuin van Nederland www.biovalley.nl Maria van Boxtel 2010

Nadere informatie

een lekker kerstverhaal.

een lekker kerstverhaal. een lekker kerstverhaal. Kerstmenu vegetarisch Voorgerecht: Paddenstoelenragout met wilde verse paddenstoelen en peterselie Hoofdgerecht: Rotolo met ricotta, verschillende gegrilde groenten en farrotto

Nadere informatie

Veldverkenning inhoudsspecialisatie

Veldverkenning inhoudsspecialisatie Veldverkenning inhoudsspecialisatie Biologische landbouw Rosanne van Schriek 30-10-2014 VOORAF Voor deze veldverkenning heb ik een begin gemaakt met het langsgaan van boeren en instanties waar veel kennis

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 5. Trefwoordenlijst 73. Inhoud

Inhoud. Voorwoord 5. Trefwoordenlijst 73. Inhoud Inhoud Voorwoord 5 1 Handel in duurzame producten 9 1.1 Duurzame of traditionele productie? 9 1.2 Logo s en keurmerken 11 1.3 Kosten van duurzame teelt 16 1.4 Relatie prijs - kwaliteit - afzet 17 1.5 Een

Nadere informatie

iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiii Stuknummer: 13.022171

iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiii Stuknummer: 13.022171 iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiii Stuknummer: 13.022171 C-C. Gr? GEMEENTE SCHAGEN ING 2 6 SEP2013 agriboard Noord-Holland Noord BioValley AFD BioValley p/a Stichting Agriboard Noord-Holland Noord Postbus

Nadere informatie

Demeter Bijdragereglement. Versie Datum Status Opmerkingen Auteurs 1.9 november 2016 Goedgekeurd Onderhoud Joke Doorschodt Bert van Ruitenbeek

Demeter Bijdragereglement. Versie Datum Status Opmerkingen Auteurs 1.9 november 2016 Goedgekeurd Onderhoud Joke Doorschodt Bert van Ruitenbeek Versiebeheer Demeter Bijdragereglement Versie Datum Status Opmerkingen Auteurs 1.9 november 2016 Goedgekeurd Onderhoud Joke Doorschodt Bert van Ruitenbeek René Heusschen 1.8 januari 2016 Goedgekeurd Onderhoud

Nadere informatie

Gezondheid van ons voedsel is biologisch gezonder?

Gezondheid van ons voedsel is biologisch gezonder? Gezondheid van ons voedsel is biologisch gezonder? Dr. Ir. Lucy van de Vijver Louis Bolk Instituut, Driebergen 25 januari 2012 Gezondheid van ons voedsel Louis Bolk Instituut: - Driebergen - Ghana + Oeganda

Nadere informatie

Perspectief Regionale voercentra

Perspectief Regionale voercentra Perspectief Regionale voercentra Aanjager voor optimaliseren op gebiedsniveau Onderwijs Dronten, 22 november 2012 Paul Galama Onderwerpen Waarom voercentrum? Hoe werkt het in praktijk? Gevolgen voor kostprijs

Nadere informatie

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Inhoudsopgaven Inleiding...3 Bedrijfsgegevens...4 Afzetmarkt...5 De ligging...6 Het uiterlijk...7 De afdelingen...8 Regels... 9 Personeel...10 Vragen...11 Slot...12 Inleiding

Nadere informatie

Driebergen, Betreft: aanvraag Demeter-licentie verwerking. Beste Voornaam,

Driebergen, Betreft: aanvraag Demeter-licentie verwerking. Beste Voornaam, Driebergen, Betreft: aanvraag Demeter-licentie verwerking Beste Voornaam, U heeft belangstelling om een licentie-overeenkomst met Stichting Demeter af te sluiten. In deze brief hebben we een aantal zaken

Nadere informatie

14-1-2014. Welkom. Voorlichting Verplichte mestverwerking. Hans Verkerk secretaris meststoffendistributie

14-1-2014. Welkom. Voorlichting Verplichte mestverwerking. Hans Verkerk secretaris meststoffendistributie Welkom Voorlichting Verplichte mestverwerking Hans Verkerk secretaris meststoffendistributie 1 Inhoud Bibob toetsing op registratie intermediair Verwerkingsplicht: basis uitzonderingen overeenkomsten praktijksituaties

Nadere informatie

Omschakelen naar een biologisch rundveebedrijf

Omschakelen naar een biologisch rundveebedrijf Omschakelen naar een biologisch rundveebedrijf Toeren voor Boeren: Veetournee Sander Van Haver Innovatiesteunpunt Stimuleren van de omschakeling van gangbare land- en tuinbouwers naar de biologische productie

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Biologische voeding tegen over de gangbare chemische voeding Ik wil graag een pleidooi houden voor gezonde biologische voeding. Het marktaandeel van biologisch voeding is de laatste jaren vertienvoudigd.

Nadere informatie

( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE

( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE Een krop sla zonder gif Biologische aardappelen, granen en groenten

Nadere informatie

Betaalbaar bio in 6 stappen

Betaalbaar bio in 6 stappen Betaalbaar bio in 6 stappen Biologisch eten duur? Veel mensen denken dat biologisch eten niet in hun budget past. Ik heb dat ook heel lang gedacht. Tot ik ontdekte dat je door anders boodschappen te doen

Nadere informatie

6 3. Het belang van biologische landbouw 6 Groeiende vraag 6 Voortrekkersrol

6 3. Het belang van biologische landbouw 6 Groeiende vraag 6 Voortrekkersrol Inhoud 3 1. Over deze brochure 4 2. Eerst wat geschiedenis 4 Vroeger 4 Hogere productie 4 Probleem: mestgebruik 4 Probleem: dierenwelzijn 4 Probleem: bestrijdingsmiddelen 4 Wetten en regels 5 Biologische

Nadere informatie

Synergie tussen biologische en gangbare landbouw

Synergie tussen biologische en gangbare landbouw Synergie tussen biologische en gangbare landbouw Wouter van der Weijden Biovak 23 januari 2013 CLM en biolandbouw 1980: niet voor bio gekozen Principieel: doelen > middelen Strategisch: kleine stappen

Nadere informatie

BioDuurzaam - EKO. Bavo van den Idsert - Bionext

BioDuurzaam - EKO. Bavo van den Idsert - Bionext BioDuurzaam - EKO Bavo van den Idsert - Bionext Inhoud - Introductie Bionext - BioDuurzaam en EKO 2012-2020 Bionext De hele keten van boer tot consument: 1.000 bio-boeren & telers (Biohuis) 100 bio-handel

Nadere informatie

BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE

BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE 1 e GRAAD 1 LESUUR FICHES VOOR DE LEERLINGEN FICHE 1 - A WORTELEN Biowortelen van een bioboer die kiest voor natuur en milieu. Bio kiest voor natuur en milieu! De biowortelboer(in)

Nadere informatie

Kijken vanuit het landbouwsysteem naar veredeling

Kijken vanuit het landbouwsysteem naar veredeling Verslag studiedag 30 november 2018, Melle Kijken vanuit het landbouwsysteem naar veredeling Of hoe werken we aan veerkrachtige en vitale rassen? Georganiseerd door de VZW Vitale Rassen (voordien Netwerk

Nadere informatie

Nieuwsbrief 24 maart Beste ouder(s) en/of verzorger(s),

Nieuwsbrief 24 maart Beste ouder(s) en/of verzorger(s), Beste ouder(s) en/of verzorger(s), Allereerst rectificeren we de datum van de volgende koffieochtend. Deze staat voor 10 mei gepland i.p.v. 10 maart, zoals vermeld in de vorige nieuwsbrief. Ook de datum

Nadere informatie

WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN

WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN BIO: ETEN & WETEN INTROLES VOOR DE 1 e GRAAD 2 LESUREN WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN AAN TAFEL! OPDRACHT Tafelindeling Trek een etiketje met daarop de naam van een artikel en de prijs. Zoek het juiste

Nadere informatie

Bionext en Biohuis. Samenwerken in ketenverband. Bavo van den Idsert Directeur Bionext

Bionext en Biohuis. Samenwerken in ketenverband. Bavo van den Idsert Directeur Bionext Bionext en Biohuis Samenwerken in ketenverband Bavo van den Idsert Directeur Bionext Inhoud - Introductie Bionext en samenwerking Biohuis - Visie BioDuurzaam 2012-2020 - BioDuurzaam en EKO Bionext De hele

Nadere informatie

Inhoudsopgave. In dit e-book worden verschillende onderwerpen behandeld over biologisch eten. De volgende onderwerpen komen aan bod: Biologisch eten.

Inhoudsopgave. In dit e-book worden verschillende onderwerpen behandeld over biologisch eten. De volgende onderwerpen komen aan bod: Biologisch eten. Start Biologisch! Inhoudsopgave In dit e-book worden verschillende onderwerpen behandeld over biologisch eten. De volgende onderwerpen komen aan bod: Biologisch eten. Wat is biologisch? Is biologisch altijd

Nadere informatie

Geheel verzorgde week met excursies en koken

Geheel verzorgde week met excursies en koken Toe aan vakantie? Bijtanken in Salzburgerland! Herfstweek: zaterdag 18-25 oktober (in overleg kunnen we voor een groep de data verschuiven) Geheel verzorgde week met excursies en koken Excursies en koken:

Nadere informatie

Goedkoper en gewoner

Goedkoper en gewoner TEKST ELSE MEIJER, FERRY PLOEG PRIJSPEILING BIOLOGISCHE PRODUCTEN Goedkoper en gewoner 26 CONSUMENTENGIDS APRIL 2019 Biologische producten waren lange tijd vooral iets voor (milieu)bewuste consumenten

Nadere informatie

Demeter is het kwaliteitskeurmerk voor biodynamische landbouw en voeding 1

Demeter is het kwaliteitskeurmerk voor biodynamische landbouw en voeding 1 BARSTENSVOL LEVEN Demeter is het kwaliteitskeurmerk voor biodynamische landbouw en voeding 1 DEMETER BARSTENSVOL LEVEN BIODYNAMISCH SINDS 1924 Geef het leven door met de kwaliteitsproducten van Demeter

Nadere informatie

Veel veld voor vlees, weinig veld voor groenten

Veel veld voor vlees, weinig veld voor groenten Voeding > 3 e graad > lesmateriaal > kniptekst Sociaal vlees? Voor de leerkracht: Knip op voorhand de tekst in stukken op de lijnen. Houd de stukken tekst per titel samen. Veel veld voor vlees, weinig

Nadere informatie

Hoe groen is het gras van de biologische geitenhouderij?

Hoe groen is het gras van de biologische geitenhouderij? Hoe groen is het gras van de biologische geitenhouderij? Gerrit Verhoeven Nick van Eekeren Inhoud Terugblik Toekomst Sausje van voorbeelden van onderzoek Biologische geitensector in het kort 60 professionele

Nadere informatie

De bodem is van ons allemaal

De bodem is van ons allemaal Congres Bodem Anders! De bodem is van ons allemaal Openingsspeech 20 maart 2015 Beste mensen, Hartelijk dank voor de uitnodiging om hier vandaag de aftrap te mogen geven. Deze kans laat ik niet onbenut

Nadere informatie

Beter Leven keurmerk. Gebruikersprotocol en stijlhandboek

Beter Leven keurmerk. Gebruikersprotocol en stijlhandboek Beter Leven keurmerk Gebruikersprotocol en stijlhandboek Niets uit deze publicatie mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens-bestand en/of openbaar gemaakt door middel van druk,

Nadere informatie

Anders eten. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/60010

Anders eten. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/60010 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres ana calixto 18 May 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/60010 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Duurzaam en helder naar de toekomst

Duurzaam en helder naar de toekomst Duurzaam en helder naar de toekomst De visie en ambitie van Nefyto Visie Voor een productieve en duurzame landen tuinbouw is geïntegreerde gewasbescherming een belangrijke voorwaarde. Deze land- en tuinbouw

Nadere informatie

Anders denken, anders doen!!

Anders denken, anders doen!! Schrijvers: Julia van der Ploeg & Jannie Verloop Sector: economie Vakken: economie & biologie Begeleider: Meneer Boonstra Inleverdatum: 18-12-2014 Inhoudsopgave Inleiding blz 3 De hoofdvraag blz 4 Deelvraag

Nadere informatie

Demeter-info. Nieuwsbrief voor Demeter-licentiehouders. Nummer 52 december 2012. Verschijnt 4 x per jaar.

Demeter-info. Nieuwsbrief voor Demeter-licentiehouders. Nummer 52 december 2012. Verschijnt 4 x per jaar. Biodynamische kwaliteit Demeter-info Nieuwsbrief voor Demeter-licentiehouders. Nummer 52 december 2012. Verschijnt 4 x per jaar. Wat werkt, is waar! Met enorme onderzoeksbudgetten zoeken ze bij het Europese

Nadere informatie

Werkboek van: Den Haneker Educatie Streekonderwijs

Werkboek van: Den Haneker Educatie Streekonderwijs Werkboek van: Den Haneker Educatie Streekonderwijs Inhoud Inhoud... 2 1. De Melkveehouderij in onze streek... 3 1.1 Onze streek... 3 1.2 Wat is veen?... 3 1.3 Boeren vanaf het begin... 3 1.4 Koeien melken...

Nadere informatie

DE WAALSE LANDBOUW IN CIJFERS

DE WAALSE LANDBOUW IN CIJFERS DE WAALSE LANDBOUW IN CIJFERS Update : Februari 2014 Opmerking Om redenen van administratieve vereenvoudiging berust de enquête van 2011 niet meer op de landbouwers die hebben deelgenomen aan de landbouwtelling

Nadere informatie

Kleinschalige voedselinitiatieven in Nederland. Almanak

Kleinschalige voedselinitiatieven in Nederland. Almanak Kleinschalige voedselinitiatieven in Nederland Almanak Almanak kleinschalige initiatieven Van en voor iedereen die zich sterk maakt voor duurzaam voedsel Dit is een dummy met een paar pagina s van de

Nadere informatie

Levensverhaal BD-Vereniging 80 jaar jong

Levensverhaal BD-Vereniging 80 jaar jong Levensverhaal BD-Vereniging 80 jaar jong Tekst: Ellen Winkel / Foto: Gerda Peters HEDEN Op 7 juni 2017 zijn wij 80 jaar oud geworden. Of liever: 80 jaar jong, want we zijn in de kracht van ons leven, met

Nadere informatie

MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 19 NOVEMBER 1998. - Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering inzake de bescherming van het water tegen de verontreiniging door nitraten uit agrarische

Nadere informatie

Kringlooplandbouw - Ondernemend Ambachtelijk Boeren

Kringlooplandbouw - Ondernemend Ambachtelijk Boeren Duurzame landbouw Gezond voedsel - Vitaal platteland Kringlooplandbouw - Ondernemend Ambachtelijk Boeren Frits van der Schans 21 november 2018 Achtergrond Frits van der Schans Boerenzoon met 6 broers en

Nadere informatie

de bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank

de bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank de bodem in de kringloop wijzer Frank Verhoeven ir Frank Verhoeven Verstand van het platteland! Boerenverstand werken aan praktische duurzaamheid! Zo verkopen we de melk Wat is duurzame melk? Blije koeien:

Nadere informatie

Anders eten. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/60010

Anders eten. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/60010 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres ana calixto 18 mei 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/60010 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

Maatschappelijke waardering van Nederlandse Landbouw en Visserij

Maatschappelijke waardering van Nederlandse Landbouw en Visserij Nederlandse Landbouw en Visserij Inhoud 1 Inleiding 03 2 Samenvatting en conclusies landbouw en visserij 3 Maatschappelijke waardering landbouw 09 4 Associaties agrarische sector 13 5 Waardering en bekendheid

Nadere informatie

Met koe Merijn naar Den Haag..

Met koe Merijn naar Den Haag.. Nieuwsbrief voor Demeter-licentiehouders. Nummer 73 maart 2018. Verschijnt 4 x per jaar. Met koe Merijn naar Den Haag.. Onze kippen zitten nog steeds opgehokt om de belangen van de intensieve pluimveehouderij

Nadere informatie

Cluster Agro en Food Regio Zwolle

Cluster Agro en Food Regio Zwolle Cluster Agro en Food Regio Zwolle Dé proeftuin voor duurzame, innovatieve systemen en nieuwe verdienmodellen: een living lab voor Agro en Food Cluster Agro en Food Regio Zwolle Werk en innovatie Sterk

Nadere informatie

ontdek de kracht van het geven

ontdek de kracht van het geven ontdek de kracht van het geven Berghummerstraat 15 7591 GX Denekamp T 053 53 75 777 F 053-53 75 760 E gerardusmajella@zorggroepsintmaarten.nl ontdek de kracht van het geven 02 Welkom. Ontdek de kracht

Nadere informatie

IK DOE MEE! WORD EEN BEETJE BOER

IK DOE MEE! WORD EEN BEETJE BOER IK DOE MEE! WORD EEN BEETJE BOER Op het coöperatief boslandbouwbedrijf Pomona zorgen Wase consumenten samen met boeren voor 80% van hun eigen lokale, gezonde en duurzame voeding. Coöperanten investeren

Nadere informatie

De waalse landbouw in cijfers

De waalse landbouw in cijfers De waalse landbouw in cijfers 2017 Opmerking : Vanaf 2011, om redenen van administratieve vereenvoudiging, berusten de enquêtes niet meer op de landbouwers die aan de landbouwtelling hebben deelgenomen

Nadere informatie

Nieuwsbrief P8. Inhoud. De komende 50 jaar. Nummer 9, oktober - november 2013. Ondernemend Paprika

Nieuwsbrief P8. Inhoud. De komende 50 jaar. Nummer 9, oktober - november 2013. Ondernemend Paprika Inhoud Inleiding Thijs Jasperse: De komende 50 jaar 1 Donderdag 12 december 2013: Bijeenkomst 50 jaar paprika in Nederland 2 P8 aanwezig tijdens Fruit Attraction in Madrid 3 Nationaal Voedingsdebat voor

Nadere informatie

Factsheet biologische bloembollenteelt voor professionals

Factsheet biologische bloembollenteelt voor professionals Factsheet biologische bloembollenteelt voor professionals Studiedag biologische bloembollenteelt 1 december 2016 Inleiding Het areaal biologische bloembollenteelt in Nederland is nog zeer beperkt, ongeveer

Nadere informatie

Registratieformulier Skal Biocontrole

Registratieformulier Skal Biocontrole Registratieformulier Skal Biocontrole (versie landbouw) Nummer: wordt door Skal ingevuld Ik maak graag gebruik van de spoedprocedure voor het toelatingsonderzoek.. Mijn bedrijf wil met spoed bezocht worden

Nadere informatie

Samenstelling en eigenschappen

Samenstelling en eigenschappen Samenstelling en eigenschappen Mest is onder te verdelen in kunstmest en natuurlijke mest. Natuurlijke mest is op zijn beurt weer onder te verdelen in mest van dierlijke herkomst en mest van plantaardige

Nadere informatie

Wat maak jij. morgen mee MBO. Veehouderij

Wat maak jij. morgen mee MBO. Veehouderij Wat maak jij morgen mee MBO Morgen is groen bij AOC Oost Morgen is groen bij AOC Oost. En dat is maar goed ook. We hebben een groene wereld nodig, waarin jij en je omgeving goed kunnen leven. Daar zijn

Nadere informatie

Jaarverslag Januari 2012 - december 2012. VOF Laan. Boerderijnummer:503. Kwaliteitssysteem Zorgboerderijen

Jaarverslag Januari 2012 - december 2012. VOF Laan. Boerderijnummer:503. Kwaliteitssysteem Zorgboerderijen Jaarverslag Januari 2012 - december 2012 VOF Laan Boerderijnummer:503 Kwaliteitssysteem Zorgboerderijen Versie 4.1, juni 2011. Federatie Landbouw en Zorg Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd

Nadere informatie

WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE?

WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE? SPREEKBEURT OF WERKSTUK WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE? Hier vind je informatie voor een spreekbeurt of werkstuk over genetische modificatie. De informatie is ingedeeld in stappen. Dit zijn de verschillende

Nadere informatie

1. Weten over eten 2. Keten voor het eten 3. Weten van de keten 4. Bouwen van de keten

1. Weten over eten 2. Keten voor het eten 3. Weten van de keten 4. Bouwen van de keten Going regional producenten & leveranciers inkopers studenten, docenten en onderzoekers beleidsmakers uitvoerders bestuurders professionals uit maatschappelijke organisaties burgers Even voorstellen 2 1.

Nadere informatie

Werkblad. Eten: vroeger en nu. Materiaal. Hoe gaan we te werk? Leestekst. 5 de leerjaar. Schrijf- en tekengerief

Werkblad. Eten: vroeger en nu. Materiaal. Hoe gaan we te werk? Leestekst. 5 de leerjaar. Schrijf- en tekengerief Materiaal Schrijf- en tekengerief Hoe gaan we te werk? Opdracht 1 Hieronder vind je een fragment uit De tafel van arm en rijk (bron: http://www.20eeuwennederland.nl/, thema Eten en drinken ). Lees aandachtig

Nadere informatie

een lekker kerstverhaal.

een lekker kerstverhaal. een lekker kerstverhaal. Kerstmenu vlees-vis Voorgerecht: Romige dille-crèmesoep met op beukenhout gerookte zalm en mini-brunoise Hoofdgerecht: Malse rosbief met groene pesto, verschillende gegrilde groenten

Nadere informatie

MULTIFUNCTIONELE LANDBOUW

MULTIFUNCTIONELE LANDBOUW MULTIFUNCTIONELE LANDBOUW VEELZIJDIG BOEREN MIDDEN IN DE SAMENLEVING VOORWOORD De Multifunctionele Landbouw is een groeiende sector. Steeds meer agrarische bedrijven combineren de productie van voedsel

Nadere informatie

Voedselcollectief Emmeloord

Voedselcollectief Emmeloord Voedselcollectief Emmeloord Boer en consument vinden elkaar De themagroep Voedsel van Stichting Pioniers van de Toekomst heeft de wens om een voedselcollectief te starten in Emmeloord. Een voedselcollectief

Nadere informatie

Ik ben minister van landbouw in Kenia Ik ben de koe van de familie Osomo uit Kenia

Ik ben minister van landbouw in Kenia Ik ben de koe van de familie Osomo uit Kenia Ik ben minister van landbouw in Kenia Steeds meer bedrijven uit Europa en Azië willen in ons land hun bedrijf zetten. Hier is immers veel grond, er zijn minder regels dan in hun land en de lonen van onze

Nadere informatie

Wist u dat... «Wie kiest voor Label Rouge gevogelte, kiest voor kwaliteit, dierenwelzijn en verantwoord maatschappelijk ondernemen»

Wist u dat... «Wie kiest voor Label Rouge gevogelte, kiest voor kwaliteit, dierenwelzijn en verantwoord maatschappelijk ondernemen» K B L A W T T L P A O H O C L S T N U T O M SM PL D W N Z N J LZ M K A A U L Wist u dat... «Wie kiest voor Label ouge gevogelte, kiest voor kwaliteit, dierenwelzijn en verantwoord maatschappelijk ondernemen»

Nadere informatie

Programma 27, 28 & 29 maart

Programma 27, 28 & 29 maart Programma 27, 28 & 29 maart Tijdens dit weekend staat op Ecodorp Ppauw de bodem centraal. De bodem heeft hier jarenlang begraven gelegen en het wordt hoog tijd de bodem weer wat ruimte en lucht te gunnen.

Nadere informatie

In een notendop. 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen. Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is

In een notendop. 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen. Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen In een notendop Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is Een netwerk van lokale boeren en andere betrokken partners Een aanspreekpunt voor Stadslandbouw

Nadere informatie

Nieuwsbrief December 2018

Nieuwsbrief December 2018 Nieuwsbrief December 2018 Volkstuindersvereniging De Amateurtuinder Opgericht 17 oktober 1962. Koninklijk goedgekeurd op 24 april 1975 te Amsterdam. Bezoekadres/verenigingsgebouw: Postadres: Oude Stationsweg

Nadere informatie

Bomen voor Buitenkippen. Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland

Bomen voor Buitenkippen. Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland Bomen voor Buitenkippen Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland Projectinfo Mogelijkheden voor combinaties van pluimvee met diverse vormen van boomteelt

Nadere informatie

Hierbij ontvangt u mijn antwoorden op de vragen van het lid Thieme (PvdD) over het verbod op het aanbinden van koeien.

Hierbij ontvangt u mijn antwoorden op de vragen van het lid Thieme (PvdD) over het verbod op het aanbinden van koeien. > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal Agro Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den

Nadere informatie

VERENIGING VAN ACADEMICI ACTIEF IN LANDBOUW - VOEDING - NATUUR EN MILIEU Studiekring Biologische Landbouw

VERENIGING VAN ACADEMICI ACTIEF IN LANDBOUW - VOEDING - NATUUR EN MILIEU Studiekring Biologische Landbouw VERENIGING VAN ACADEMICI ACTIEF IN LANDBOUW - VOEDING - NATUUR EN MILIEU Studiekring Biologische Landbouw Keten bepaalt succes Succesfactoren biologische landbouw ter discussie op eerste studiedag 'Wat

Nadere informatie

Beschrijving bedrijfsgegevens Mestbank tot en met 2006

Beschrijving bedrijfsgegevens Mestbank tot en met 2006 Beschrijving bedrijfsgegevens Mestbank tot en met 2006 Aantal geregistreerde bedrijven Aantal bedrijven (koepels) Aantal bedrijven (relaties) Aantal exploitaties Aantal entiteiten Aantal verminderde relaties

Nadere informatie

Toekomst van uw biologische boerderijwinkel.

Toekomst van uw biologische boerderijwinkel. Toekomst van uw biologische boerderijwinkel. Naam: William Ton (1604410) Docent: Rob van den Idsert Specialisatie: Concept Periode: 2015-D Datum: 27-05-2015 Toekomst van uw biologische boerderijwinkel.

Nadere informatie

Collegiale Toetsing. Jan 2016 Pagina 1 van 12

Collegiale Toetsing. Jan 2016 Pagina 1 van 12 Inleiding Na de ontwikkelperiode (2008-2014) gaat Collegiale Toetsing (CT) vanaf 2016 een vast onderdeel vormen van het Demeter keurmerk. CT is onderdeel van de licentie overeenkomst tussen de stichting

Nadere informatie

Bio. (s)maakt het verschil

Bio. (s)maakt het verschil Bio (s)maakt het verschil Weet u niet precies hoe kwalitatieve voeding te kiezen? Of hoe u ervan te verzekeren dat u en uw kinderen gezond én lekker eten? Vraagt u zich soms ook af of het bio-label wel

Nadere informatie

iologisch - dytamische landbouw,

iologisch - dytamische landbouw, iologisch - dytamische landbouw, wat houdt dat in? ANNTT VOORBIJ.LUITN hekel aan hebben. Groenten op deze manier gekweekt bevatten meer vitaminen en mineralen en het bevat oeding is essentieel in ons leven.

Nadere informatie

Organische stof, meer waard dan je denkt

Organische stof, meer waard dan je denkt Organische stof, meer waard dan je denkt Ervaringen uit het systeemonderzoek PPO-locatie Vredepeel Bodem Anders Den Bosch, 20 maart 2015 Janjo de Haan De bodem Vaste fractie Water Lucht De bodem en organische

Nadere informatie

Een zoektocht naar mogelijkheden

Een zoektocht naar mogelijkheden Inhoud presentatie Camiel Hoogland Introductie Hoogland B.V. Een zoektocht naar mogelijkheden (Regionale) Kansen Stellingen Hoogland BV Historie: Sinds 1880 Handelsonderneming Familiebedrijf >30 mill omzet

Nadere informatie

Dichterbij. Melk uit ZUID-HOLLAND MIDDEN »10. Bank denkt mee met kerkbestuur»14. Vijftigers waagden de stap»28. 'De economie trekt weer aan'»18

Dichterbij. Melk uit ZUID-HOLLAND MIDDEN »10. Bank denkt mee met kerkbestuur»14. Vijftigers waagden de stap»28. 'De economie trekt weer aan'»18 Dichterbij ZUID-HOLLAND MIDDEN MAGAZINE VOOR LEDEN VAN RABOBANK ZUID-HOLLAND MIDDEN ZOMER 2017 Melk uit Midden-Delfland: lekker!!»10 FINANCIËN JAARVERSLAG 2016 ZELFSTANDIG ONDERNEMEN Bank denkt mee met

Nadere informatie

Biologische landbouw: arealen en veestapels,

Biologische landbouw: arealen en veestapels, Indicator 11 juni 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2018 telt Nederland 58 duizend

Nadere informatie

Opdrachten. Organische bemesting opdrachten 1

Opdrachten. Organische bemesting opdrachten 1 Opdrachten Organische bemesting opdrachten 1 Inleiding Je weet dat je melk moet drinken om voldoende calcium binnen te krijgen voor de opbouw van je botten. Calcium is dus een belangrijk element voor de

Nadere informatie

Kan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden?

Kan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden? Resultaten met functionele agrobiodiversiteitsmaatregelen vanuit project Boeren en Agrobiodiversiteit.. Kan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden? Jan de Wit Louis Bolk Instituut 1 Biodiversiteit?

Nadere informatie

Van Gangbaar naar Biologisch. Drijfveren en uitdagingen van een omschakelingsproces

Van Gangbaar naar Biologisch. Drijfveren en uitdagingen van een omschakelingsproces Van Gangbaar naar Biologisch Drijfveren en uitdagingen van een omschakelingsproces Even voorstellen Boerderij De Bonte Parels Rutger en Christianne Hennipman Thijs (4) en Tobias (2) Boerderij De Bonte

Nadere informatie

De veehouderij verdient positieve media-aandacht

De veehouderij verdient positieve media-aandacht Mensen zijn positief over de Nederlandse veehouders. Toch verschijnt in de media het ene kritische bericht na het andere. Aan de 'keukentafel' is men het erover eens dat het anders moet en daarom bespreken

Nadere informatie

Tarievenblad. (als bedoeld in het Demeter Bijdragereglement)

Tarievenblad. (als bedoeld in het Demeter Bijdragereglement) Stichting Demeter is BTW-plichtig en dient BTW in rekening te brengen bij al haar crediteuren. Alle Bijdragen en Tarieven zijn exclusief 21% BTW. 1. Bijdragen voor landbouwers A. Basisbijdragen per jaar

Nadere informatie

De waalse landbouw in cijfers

De waalse landbouw in cijfers De waalse landbouw in cijfers 2015 Opmerking : Vanaf 2011, om redenen van administratieve vereenvoudiging, berusten de enquêtes niet meer op de landbouwers die aan de landbouwtelling hebben deelgenomen

Nadere informatie

Circuitles. Thema: de biologische melkveehouderij Doelgroep: middenbouw Lesduur: maximaal een dagdeel Voorbereidingstijd: 1/2 uur

Circuitles. Thema: de biologische melkveehouderij Doelgroep: middenbouw Lesduur: maximaal een dagdeel Voorbereidingstijd: 1/2 uur ZO ZIT DAT! Handleiding voor de docent Het uitgangspunt van de biologische land- en tuinbouw is de zorg voor de gezondheid en het welzijn van dieren en de zorg voor de gewassen, de bodem en de leefomgeving.

Nadere informatie

Nyenrode. Dutch Agrofood week Willem Lageweg 9 oktober 2018

Nyenrode. Dutch Agrofood week Willem Lageweg 9 oktober 2018 Nyenrode. Dutch Agrofood week Willem Lageweg 9 oktober 2018 Wie is Willem Lageweg? CV: Rabobank Nederland MVO Nederland Transitiecoalitie Voedsel Bestuurs- en toezichtfuncties: Triodos Bank Louis Bolk

Nadere informatie

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Duurzame wereldvoedselvoorziening hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Even voorstellen: Ruben Bringsken Ondernemer in Food en ICT (focus op duurzame oplossingen) Eigenaar/participatie

Nadere informatie

IK DOE MEE! WORD EEN BEETJE BOER

IK DOE MEE! WORD EEN BEETJE BOER IK DOE MEE! WORD EEN BEETJE BOER Op het coöperatief boslandbouwbedrijf Pomona zorgen Wase consumenten samen met boeren voor 80% van hun eigen lokale, gezonde en duurzame voeding. Coöperanten investeren

Nadere informatie

Biologische landbouw Dirk Reheul - Guido Van Huylenbroeck

Biologische landbouw Dirk Reheul - Guido Van Huylenbroeck Biologische landbouw Dirk Reheul / Guido Van Huylenbroeck 1 Biologische landbouw Dirk Reheul - Guido Van Huylenbroeck 2004-2005 eerste zit Deel economie 1. Hoe ziet het VMS van de "beef chain" (vb. cursus)

Nadere informatie

Interactie consument en producent Op weg naar gezonde groei, duurzame oogst. Ronald Hiel 11 juni 2015

Interactie consument en producent Op weg naar gezonde groei, duurzame oogst. Ronald Hiel 11 juni 2015 Interactie consument en producent Op weg naar gezonde groei, duurzame oogst Ronald Hiel 11 juni 2015 Wat u te wachten staat: Even voorstellen Waar staan we nu: resultaten en uitdagingen Hoe ziet het speelveld

Nadere informatie

GOUDEN TIPS voor Professioneel Relatiebeheer

GOUDEN TIPS voor Professioneel Relatiebeheer 10 GOUDEN TIPS voor Professioneel Relatiebeheer www.fokjeritsma.nl info@fokjeritsma.nl 2 Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wees je bewust van je doel... 6 Bellen: een uitstekend instrument... 6 Systeem... 7

Nadere informatie