VERENIGING VAN ACADEMICI ACTIEF IN LANDBOUW - VOEDING - NATUUR EN MILIEU Studiekring Biologische Landbouw
|
|
- Tessa de Smedt
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VERENIGING VAN ACADEMICI ACTIEF IN LANDBOUW - VOEDING - NATUUR EN MILIEU Studiekring Biologische Landbouw Keten bepaalt succes Succesfactoren biologische landbouw ter discussie op eerste studiedag 'Wat bepaalt het succes van de biologische landbouw?' Onder deze titel organiseerde de studiekring op 11 februari haar eerste studiedag. Onder voorzitterschap van Skal-directeur Jan Holthuis werden verschillende geslaagde en (nog) minder geslaagde introducties van biologische producten onder de loep genomen. Van boer tot consument en van verwerking tot handel. Op zoek naar de succesfactoren. De melkveehouderij is een tak waarin de omschakeling naar biologische productie redelijk succesvol verloopt. Zo'n 175 biologische boeren produceren een half procent van de totale melkplas en dat aandeel groeit. De grote zuivelcoöperaties zien brood in EKO en biologische zuivel is goed verkrijgbaar in de supermarkt. Flip Lutteken van DLV-adviesgroep NV gaf in zijn inleiding een aantal verklaringen voor het succes maar wees ook op beperkingen die nog een rem zetten op de groei van het aantal biologische bedrijven. De omschakeling naar biologische productie is voor een melkveehouder relatief eenvoudig. De sector is altijd grondgebonden gebleven en dat biedt goede mogelijkheden om de kringloop op het eigen bedrijf rond te krijgen. Gras, maïs en andere voedergewassen kunnen goed worden geteeld zonder gebruik van kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen. Door weidegang en manier van huisvesten is het welzijn van de koe redelijk gewaarborgd. De omschakeling naar biologische melkveehouderij past goed in de ontwikkeling en vernieuwing van het platteland en kan goed worden gecommuniceerd naar de consument. Het product is homogeen en de afzetketen kort. Omschakelen naar een biologische productie is voor een melkveehouder een sociale breuk met de gangbare productie. Of hij dit kan hangt af van de omschakeling tussen de oren'. Onzekerheid over het oordeel van collega's en zorgen over het financiële rendement zijn vaak een belemmering. De biologische melkveehouderij heeft behoefte aan onderzoek op het gebied van gezondheidszorg, voeding, fokkerij, integratie met andere sectoren en bodemvruchtbaarheid op lange termijn. De ervaring zit nog bij een kleine groep boeren. Verspreiding van kennis is nodig. Daarnaast moet de sector werken aan verbetering van het imago en een duidelijk onderscheidend biologisch product. Rad in varkenshouderij Veel moeizamer dan in de melkveehouderij verloopt de omschakeling in de
2 varkenshouderij. Volgens Francien de Jonge, docente Ecologie aan het WUR zit de sector in een rad van avontuur. De productieketen van boer naar consument is lang en elke schakel moet om' voor een succesvolle opschaling van de biologische varkenshouderij. De sector is sterk gericht op de efficiëntie van bulkproductie. Omschakeling vraagt een heel andere benadering van de productie van varkensvlees. Boeren moeten flink investeren in huisvesting om te kunnen omschakelen van intensieve naar biologische varkenshouderij. Grondgebondenheid is een vereiste. Dat betekent dat langdurige contracten met akkerbouwers nodig zijn voor de uitwisseling van mest en voer. Varkensboeren zijn onzeker over de beschikbaarheid van slachtcapaciteit. Supermarkten zijn huiverig om biologisch varkensvlees op te nemen in het assortiment omdat ze onzeker zijn over voldoende aanbod. Bovendien schermen ze met het concept van de onbetrouwbare consument' die ondanks een positieve houding toch naar het goedkope bulkproduct grijpt of door vooroordelen het biologisch vlees links laten liggen. Volgens De Jonge is een belangrijke taak weggelegd voor de overheid. Die zou de onzekerheid voor de ondernemer moeten wegnemen door duidelijkheid te geven over haar doelstellingen met de sector. Op dit moment wordt alleen LTO erkend als onderhandelingspartner. De belangenorganisatie spreekt namens alle varkenshouders en daardoor kunnen de belangen van biologische producenten ondergesneeuwd raken Vriendelijk fiscaal systeem Jan Wieringa, adjunct directeur van Platform Biologica, vergeleek de omschakeling naar biologische productie met de introductie van loodvrije benzine. Hij zag beide processen als een maatschappelijk gewenste ontwikkeling. Stel je voor dat loodvrije benzine was geïntroduceerd door een idealistische benzineboer met een beperkte afzet naar een select aantal idealistische pomphouders. Deze leveren dan aan een kleine groep van idealistische automobilisten die graag een stukje omrijden om maar loodvrij te kunnen tanken. Zo is het niet gegaan. Zonder veel voorlichting maar met fiscale ingrepen is nu bijna iedereen aan de loodvrije benzine. Als de gangbare verwerkingsindustrie naar de overheid een duidelijke wens tot ondersteuning voor het biologisch product zou uitspreken, zou er veel kunnen veranderen. Als je bijvoorbeeld de bijzondere verbruiksbelasting voor suiker verandert waardoor biologische suiker interessanter wordt dan gangbare suiker zal de vraag naar biologische suikerbieten enorm stijgen. Zo verdwijnen allerlei barrières. De biologische akkerbouwers krijgen een goede prijs en de consument wordt beloond voor maatschappelijk gewenst gedrag. Hoewel een fiscaal systeem dat vriendelijk is voor biologische producten alleen maar voordelen lijkt te hebben, wil de overheid er vooralsnog niet aan. Men is huiverig om eerste levensbehoeften te belasten, de gangbare landbouw is emotioneel tegen, het zou in de EU niet haalbaar zijn en tegen internationale handelsafspraken in gaan.
3 Suiker nog marginaal Teelttechnisch hoeft de productie van biologische suikerbieten geen onoverkomelijke problemen te geven. Wel is het gewas tijdens opkomst kwetsbaar en gevoelig voor concurrentie van onkruiden. Tot voor kort bestond echter geen afzetkanaal. Paul Struik, hoogleraar landbouwplantenteelt, gaf hiervoor verschillende oorzaken. De verwerking van bieten is grootschalig, gecentraliseerd en maakt veel gebruik van chemische technieken. In het grootschalige verwerkingsproces is weinig ruimte voor diversificatie. De verwerking zal voor of na de reguliere campagne moeten gebeuren en dat geeft hoge meerkosten. Zowel de inzameling, opslag, verwerking, verpakking en behandeling van bijproducten zal volledig gescheiden moeten zijn. Dat de suikerindustrie toch biologische bieten gaat verwerken komt omdat men capaciteit over heeft. Het blijft echter marginaal. Biologische suiker is weinig herkenbaar omdat het vooral een grondstof is voor andere producten. Het is lastig een relatie te leggen tussen productie en consumptie en daardoor een meerwaarde te realiseren. Bovendien heeft een alternatief product als biologische rietsuiker een heel goed imago. Struik stelde dat biologische teelt van suikerbieten mogelijk is, mits het wordt ondersteund door onderzoek en de kostprijs wordt verlaagd. De subsidie op de gangbare teelt zou moeten worden verschoven naar de biologische teelt. Elke week een tas Koos Bakker, directeur van AGF-groothandel Odin, stelde dat biologisch produceren geen economische activiteit is maar met de natuur goede voeding voortbrengen. De consument levert het geld om de productie mogelijk te maken en is dus een integraal onderdeel van de keten. Op basis van deze filosofie heeft Odin het groente-abonnement ontwikkeld. Op de gewone markt strijden tuinders om de gunst van de consument met de mooiste wortels tegen de laagste prijs. Volgens Bakker moet je niet werken met het idee wat kan ik voor mijn wortels krijgen' maar met het idee hoeveel wortels kan ik leveren voor een bepaald bedrag' Met andere woorden: hoe kan ik de consument bewegen elke week vijftien gulden in te leggen om daarna te bedenken wat je voor vijftien gulden in een groentetas kunt krijgen.' Hoe kun je voor dat bedrag de landbouw organiseren. Elke week leg je weer uit waarom welke hoeveelheid van welke groente in het pakket zit, je doet er een recept bij en gaat mee met het seizoen. De meer dan klanten zijn tevreden. Zij vertrouwen er op dat ze een goed gevulde tas krijgen. Bakker heeft het gevoel dat hij als intermediair kan werken. Hij zegt te streven naar een redelijke verdeling van kosten en baten in de keten. Van elke gulden is 43 cent bestemd voor de teler. Als handel en transport meer kost, wordt de tas leger. Daarom probeert Odin de producten zo dichtbij mogelijk te halen. Dit leidt vanzelf tot kleinschalige landbouw. De gangbare ketens worden gedomineerd door de meest kapitaalkrachtige schakels in de keten. Dit vormt een tijdbom onder de biologische landbouw en knabbelt aan de
4 voedingskwaliteit. Groei via supermarkt Volgens Jan Moerdijk, projectleider biologische productie van the Greenery, pakt the Greenery de biologische productie op uit offensieve overwegingen. Het past in de strategische ontwikkeling naar een duurzaam product. Door de grootschaligheid is de cultuur van the Greenery anders dan de biologische wereld. De bedrijfscultuur binnen the Greenery zal deels om moeten maar dit is een langzaam proces. COET, voorheen veiling voor biologische producten heeft veel vakbekwame mensen opgeleverd die zich over het hele land hebben verspreid. Moerdijk constateert dat de groei en opschaling van de productie door zet. Onderzoek is nodig om een duurzame keten vorm te geven. De biologische productie vraagt om een speciale benadering, ook retailers zullen moeten streven naar een eerlijke winstverdeling. Naast het natuurvoedingskanaal en de groentepaketten zal de groei via de supermarkt tot stand moeten komen. Daarbij komt het aan op duurzame relaties want continuïteit is voor het grootwinkelbedrijf het belangrijkst. Voor The Greenery is het succes van het biologisch product afhankelijk van de reacties van de retailers. Opschaling van de biologische productie brengt veel veranderingen met zich mee. Volgens Moerdijk is nog veel onderzoek nodig om de keten vorm te geven. Graag zou hij zien dat een stuurgroep van alle schakels in de keten daar mee aan de slag zou gaan. Ketensamenwerking is nodig. Ook onderzoek naar concepten voor het aanbieden van biologische producten aan de consument is belangrijk. Op basis hiervan kan professionele marketing worden opgezet. The Greenery wil toe naar assortiment-contracten met de boeren omdat monocultures in de biologische landbouw onmogelijk zijn. Consument mede verantwoordelijk Volgens directeur Peter de Ruiter richten De Groene Weg slagerijen zich op verantwoord consumentisme. Je moet de consument niet proberen te beïnvloeden maar de kans geven zich medeverantwoordelijk te voelen voor het product. Je geeft ze de kans mee te kijken achter de toonbank. De slagerswereld is moeilijk in beweging te brengen. Dit bleek ook uit de bijdrage van Gerrit van Woudenbergh, directeur van de Vereniging van Keurslagers. Hoewel hij respect heeft voor de biologische gedachte, ziet hij niets in segmentatie van de markt. De reguliere mest- en houderijmethodes moeten richting groen opschuiven zodat verdere segmentatie overbodig wordt. Door te veel nadruk te leggen op biologisch lijkt het alsof met de andere methoden iets mis is. Onderzoek wijst uit dat 80 procent van de consumenten zich absoluut niet druk maakt over de herkomst van vlees. Reeds 35% zoekt vooral gemak en slechts 18% is kritisch. Volgens De Ruiter is de supermarkt wel klaar voor biologisch vlees. Het
5 persoonlijk contact tussen consument en producent wordt hierdoor natuurlijk niet bevorderd. Om dit te ondervangen gaat De Groene Weg op voorverpakt vlees een badgenummer vermelden. Dit nummer verwijst naar een producent die men via Internet kan achterhalen. De Groene Weg gaat uit van een hoger prijs voor de boer. De vraag is of je die vaste afspraak kunt verlengen naar de consument. Daarvoor heeft de Groene Weg nog geen instrument. Onderzoek voor duurzame relaties De verschillende bijdragen aan de studiedag maken nog eens duidelijk dat het succes van de biologische landbouw afhangt van de ontwikkeling van de hele keten. Ook geven alle inleiders aan behoefte te hebben aan onderzoek. In de primaire productie is veel praktisch onderzoek nodig. Bestaande (ervaringskennis) moet geïnventariseerd en gebundeld worden. De veehouderij vraagt aandacht voor huisvesting, gezondheidszorg, voeding en fokkerij. De rentabiliteit zal op grote schaal onderzocht moeten worden omdat dit nog steeds een belangrijke drempel voor omschakeling vormt. Voor de verwerking geldt hetzelfde. Onderzoek is nodig om de diverse chemische toepassingen in bijvoorbeeld de vlees- en suikerindustrie van een alternatief te voorzien. In het onderzoek moeten ook scenario's ten aanzien van de rentabiliteit van de verwerking meegenomen worden. Hierbij valt te denken aan vormen van schaalvergroting en de gevolgen van verschillende fiscale ingrepen. Voor de gehele productieketen is meer aandacht is nodig voor samenwerking. Onderzoek in de keten moet zijn gericht op het tot stand brengen van duurzame relaties waarbij alle partijen gelijkwaardig kunnen deelnemen. De ontwikkeling van een kennisuitwisselingssysteem met betrekking tot vraag- en aanbodprognoses heeft grote prioriteit. Kostprijsberekening en prijsdynamiek spelen hierbij een rol. Het is de vraag of bestaande ketens de beste weg zijn om biologische producten tot waarde te brengen. Onderzoek naar nieuwe verkoopconcepten is nodig. Ineke van Vliet, Wichert Koopman Met dank aan: Renske Loefs, Freek van Leeuwen, Marleen Zanen en Luc Steinbuch Afkomstig uit: Nieuwsbrief mei 1999 KLV - Studiekring Biologische Landbouw, Wageningen.
Resultaten landbouwenquête. September 2013
Resultaten landbouwenquête September 2013 1 Landbouwenquête 2013 Inleiding In juni 2013 hebben de noordelijke Natuur en Milieufederaties en LTO Noord in samenwerking met het Dagblad van het Noorden en
Nadere informatieInnovatieagenda Melkveehouderij
Innovatieagenda Melkveehouderij stappen naar een nieuwe melkweg samen met ketenpartijen in de melkveehouderij INLEIDING NL 20 Waarom een innovatieagenda? Innovatie is een belangrijke voorwaarde voor de
Nadere informatieKetenmangement Bloemen 2003-2009
Ketenmangement Bloemen 2003-2009 Overheid, Bedrijfsleven en Maatschappelijke organisaties werken samen om de markt te stimuleren en geeft hiermee uitvoering aan het convenant marktontwikkeling Biologische
Nadere informatieSamen Ondernemen met de Natuur
Samen Ondernemen met de Natuur Henk Gerbers Kleinschalig maakt gelukzalig, of is bulk beter? Naar een Voedselbeleid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) Verhaal over Ondernemen
Nadere informatieConvenant Marktontwikkeling Verduurzaming Dierlijke Producten (Tussensegmenten) 2009 t/m 2011
Convenant Marktontwikkeling Verduurzaming Dierlijke Producten (Tussensegmenten) 2009 t/m 2011 s-gravenhage, 19 mei 2009 Convenant Marktontwikkeling Verduurzaming Dierlijke Producten (Tussensegmenten) 2009
Nadere informatieRegionale voedselketens. Koen Nouws Keij 3 juni 2014
Regionale voedselketens Koen Nouws Keij 3 juni 2014 Koen Nouws Keij directeur Food Drink Experience en bestuurder stichting Diverzio Regionale voedselketens Kansen en uitdagingen? Wat is de theorie en
Nadere informatieHoofdstuk 1 Globalisering Paragraaf 15 t/m 19
Hoofdstuk 1 Globalisering Paragraaf 15 t/m 19 inhoud Patronen van de landbouw in de EU (par. 15) Veranderingsprocessen in de EU-landbouw (par. 16) Oostenrijk - Nederland: overeenkomsten en verschillen
Nadere informatieGoedkoper en gewoner
TEKST ELSE MEIJER, FERRY PLOEG PRIJSPEILING BIOLOGISCHE PRODUCTEN Goedkoper en gewoner 26 CONSUMENTENGIDS APRIL 2019 Biologische producten waren lange tijd vooral iets voor (milieu)bewuste consumenten
Nadere informatieBioDuurzaam - EKO. Bavo van den Idsert - Bionext
BioDuurzaam - EKO Bavo van den Idsert - Bionext Inhoud - Introductie Bionext - BioDuurzaam en EKO 2012-2020 Bionext De hele keten van boer tot consument: 1.000 bio-boeren & telers (Biohuis) 100 bio-handel
Nadere informatieeel multifunctionele bedrijven verkopen hun
Vers voedsel Als je tussenhandel kunt voorkomen, blijft er meer voor de boer over. Dat is een argument voor korte ketens. Die vormen ook een antwoord op de toenemende vraag naar vers en ambachtelijke
Nadere informatieDuurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?
Duurzame wereldvoedselvoorziening hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Even voorstellen: Ruben Bringsken Ondernemer in Food en ICT (focus op duurzame oplossingen) Eigenaar/participatie
Nadere informatieLedenbijeenkomst LTO Noord Glaskracht: Verdienen wij de markt?! Nootdorp, 28 november 2012 Jan Zegwaard
Ledenbijeenkomst LTO Noord Glaskracht: Verdienen wij de markt?! Nootdorp, 28 november 2012 Jan Zegwaard Doel STAP - Missie, ofwel waar staan we voor - Kerndoel Realiseren structureel gezonde rendementspositie
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Inhoud
Inhoud Voorwoord 5 1 Handel in duurzame producten 11 1.1 Duurzame of traditionele productie? 11 1.2 Logo s en keurmerken 13 1.3 Kosten van duurzame teelt 18 1.4 Relatie prijs - kwaliteit - afzet 19 1.5
Nadere informatieProducenten Organisatie Varkenshouderij
Producenten Organisatie Varkenshouderij Producenten organisaties onder de loep 31 Mei 2016 Beleidsplan Recept voor Duurzaam Varkensvlees Wij bepalen zelf onze toekomst! Van reactief naar proactief (Business
Nadere informatieMaatschappelijke issues in de veehouderij. 20 november 2013 Anne-Corine Vlaardingerbroek
Maatschappelijke issues in de veehouderij 20 november 2013 Anne-Corine Vlaardingerbroek Inhoudsopgave Jumbo Maatschappelijke thema s veehouderij Jumbo en duurzaamheid Waarom GlobalGAP? 2 30 november 2013
Nadere informatieHoe groen is het gras van de biologische geitenhouderij?
Hoe groen is het gras van de biologische geitenhouderij? Gerrit Verhoeven Nick van Eekeren Inhoud Terugblik Toekomst Sausje van voorbeelden van onderzoek Biologische geitensector in het kort 60 professionele
Nadere informatieVoorsprong met mineralen
Voorsprong met mineralen Samen staan de sectoren sterker Deze bijeenkomst werd mogelijk gemaakt door LTO Gelderland, Overijssel en de Rabobank. Circulaire Economie Nieuwe toverwoord of kansrijke uitdaging
Nadere informatieHet voedselsysteem terug in de stad
Het voedselsysteem terug in de stad Jan Willem van der Schans Jan-willem.vanderschans@wur.nl Creative City Lab, Foodcentre 26 maart 2012 Voedsel en de stad Introductie Geschiedenis landbouw en de stad
Nadere informatieDuurzaamheidk. Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014
Duurzaamheidk mpas Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014 Inleiding Het Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van milieu-, klimaat-, voedsel- en economische
Nadere informatieInleiding Het spel Algemeen doel van het spel
Brochure Inleiding Boerenbusiness van grond tot mond, is ontwikkeld door jonge vrijwilligers van verschillende kinderboerderijen in Vlaanderen. Ze verdiepten zich in het thema Voedsel, ontwikkelden er
Nadere informatieRapportage EKO 2017 juni 2018
Rapportage EKO 2017 juni 2018 Voorwoord In de afgelopen anderhalf jaar heeft Stichting EKO nieuwe stappen gezet om het EKO keurmerk uit te bouwen tot het meest brede verduurzamingskeurmerk voor alle schakels
Nadere informatieDE KRACHT VAN HET BETER LEVEN KEURMERK 2-METING
DE KRACHT VAN HET BETER LEVEN KEURMERK 2-METING Marcel Temminghoff Mei 2017, project 474723 1 Onderzoeksdoelstellingen Onderzoeksdoelstellingen Doelstelling van het onderzoek is om een beter inzicht te
Nadere informatieIedere melkveehouder werkt in een zuivelketen. Wat betekent dit voor het onderwijs?
Iedere melkveehouder werkt in een zuivelketen. Wat betekent dit voor het onderwijs? In het nieuws Melanine-schandaal treft nu ook Friesland Foods Gorilla s en orang-oetang ziek na nuttigen melkpoeder De
Nadere informatieHoe lang is een optimale voedselketen?
Hoe lang is een optimale voedselketen? Zo lang als nodig 29 november 2016, Joost Snels Lengte optimale voedselketen? 2 Lengte optimale voedselketen? = KORT? Primaire productie Be- en verwerken Transport
Nadere informatieSTICHTING VELDLEEUWERIK
TEGEARRE DJOERSAAM STICHTING VELDLEEUWERIK Stichting Veldleeuwerik is een uniek samenwerkingsverband tussen telers en verwerkende bedrijven om actief duurzame akkerbouw en -productie te stimuleren. Niet
Nadere informatieWaarde netwerk Onkruidbestrijding op basis van verdienmodellen
Waarde netwerk Onkruidbestrijding op basis van verdienmodellen Vanuit de praktijk samen vernieuwend en duurzaam implementeren van KRW maatregelen Opzet Waarde netwerk 4 Achtergrond: Waarom waardenetwerken?
Nadere informatieDuurzaamheid in de melkveehouderij Perspec7ef van de consument en retail
Duurzaamheid in de melkveehouderij Perspec7ef van de consument en retail 21 november 2013 Marc Jansen Centraal Bureau Levensmiddelenhandel CBL Het CBL is de belangenbehar7ger en spreekbuis van de 4300
Nadere informatieBijlage 8 De enquêtes
Vragenlijst A Bijlage 8 De enquêtes De enquête voor verse groenten Graag wil ik u een paar vragen stellen over uw aankoopgedrag van verse producten. Ik ben een studente economie aan de Universiteit van
Nadere informatieLTO visie gemaakt door 24 melkveehouders Samen naar een nieuwe Wij
Toekomstvisie melkveehouderij 2025 LTO visie gemaakt door 24 melkveehouders Samen naar een nieuwe Wij Werken aan visie 24 leden zijn samen op visie reis gegaan. In iets meer dan 100 dagen hebben zij hun
Nadere informatieTrends en ontwikkelingen in de voedselketen
Trends en ontwikkelingen in de voedselketen Eisen van consumenten, kansen voor ondernemers Dik Goorhuis Economielezing 2 juni 2015: Voedsel voor de economie, kansen voor ondernemers CV Dik Goorhuis 25
Nadere informatieDe Zuivelmarkt. Zuivelverwerkers zoeken biologische melk. Veehouders gezocht voor vraagmarkt
De Zuivelmarkt Veehouders gezocht voor vraagmarkt Zuivelverwerkers zoeken biologische melk Nederland produceert ongeveer 125 miljoen liter biologische melk. De vraag naar biologische zuivel neemt fors
Nadere informatieInleiding. 1 Het marktaandeel van biologisch vlees was in 2008 2,2%, een toename van 0,3% sinds 2007. Bron: Biomonitor
Supermarktmonitor Vlees en Vleesvervangers Juli 2009 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Opzet van de Supermarktmonitor... 4 1. Prijs van vleesvervangers en biologisch vlees... 4 2. Aanbod van vleesvervangers
Nadere informatieDe toekomst zal het leren Visie Dierenbescherming op de toekomst van de pluimveehouderij
De toekomst zal het leren Visie Dierenbescherming op de toekomst van de pluimveehouderij 27 mei 2015 Frank Dales Algemeen directeur / bestuurder Dierenbescherming Opgericht in 1864 160.000 leden en donateurs
Nadere informatieDiervriendelijke keuzes door consumenten
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Diervriendelijke keuzes door consumenten Monitor Duurzame Dierlijke Producten 2009 Deze brochure is een uitgave van: Rijksoverheid Postbus 00000 2500
Nadere informatieVerslag themabijeenkomst: Urban Farming: Hype of reality? Datum: 17 januari 2017 Locatie: De Schilde Den Haag
Verslag themabijeenkomst: Urban Farming: Hype of reality? Datum: 17 januari 2017 Locatie: De Schilde Den Haag Op 17 januari organiseerde het AgriFoodTech Platform een themaochtend over Urban Farming bij
Nadere informatieVAN SHOP IN SHOP TOT COMPLETE WINKELFORMULE WWW.LEPERRON.NL
VAN SHOP IN SHOP TOT COMPLETE WINKELFORMULE WWW.LEPERRON.NL ONZE FILOSOFIE Verkoop onderscheidende broden en patisserie via een Le Perron Boutique (shop-in-shop). Of het nu gaat om een kleine Italiaanse
Nadere informatieIn een notendop. 1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen. Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is
1 De Visie van het Netwerk Stadslandbouw Antwerpen In een notendop Het Netwerk stadslandbouw Antwerpen is Een netwerk van lokale boeren en andere betrokken partners Een aanspreekpunt voor Stadslandbouw
Nadere informatieStreekkantine. Achterhoek. een kantine is meer dan alleen eten.
STREEKKANTINE ACHTERHOEK Met het concept Streekkantine streven we ernaar om minimaal 20% procent van het assortiment in kantines te vervangen voor streekproducten. Hiermee geef je als gemeente een goed
Nadere informatieKennis en innovatie; hoe pak je dat op? Van idee / knelpunt tot oplossing en business
Kennis en innovatie; hoe pak je dat op? Van idee / knelpunt tot oplossing en business Geert Hermans ZLTO Business developer Projectleider Coördinator TOG Innovatie manager TKI Agro & Food Historie Mede
Nadere informatieAlfons Oldeloohuis, Huisarts. Betrekken jongeren. Verbinden stad & land en consument & producent. Stimuleren innovatie. Procesbegeleiding partijen.
Netwerk de Peelhorst Alfons Oldeloohuis, Huisarts Geïnteresseerd in het animatiefilmpje over het Netwerk de Peelhorst of direct naar de website? Scan het plaatje hierboven via de (gratis) layar-app "De
Nadere informatieGebiedscoöperatie Oregional
Afzet regionale producten en diensten Onderwerpen (30 juni 2011) Aanleiding en achtergrond Gebiedscoöperatie Oregional Stappenplan Omgevingsanalyse Omgevingsanalyse: 7 belangrijke opgaven Landbouw en voedsel
Nadere informatieFosfaat, wat moet ik er mee?
School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Fosfaat, wat moet ik er mee? Opdrachtgever Van Hall Larenstein (VHL) vindt het belangrijk dat er een koppeling is tussen onderwijs, toegepast onderzoek en
Nadere informatieMeer biologische en duurzame landbouw in Noord-Holland
Meer biologische en duurzame landbouw in Noord-Holland PvdA Noord-Holland Werkplan voor 2019 PvdA Noord-Holland Werkplan biologische landbouwgrond 2019 Manifest voor meer biologische en duurzame landbouw
Nadere informatieBiologische voedingsmiddelen,
Indicator 4 februari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het marktaandeel van biologische
Nadere informatieOp weg naar een kringloopcertificaat
Op weg naar een kringloopcertificaat Extra impuls voor duurzame melkveehouderij in Midden-Delfland Er is een kringloopcertificaat in de maak voor duurzame melkveehouderij. Deze proeve van duurzaamheid
Nadere informatieMevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren,
Vrijdag 10 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Comité van de Regio s Resource Efficient Europa Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau,
Nadere informatie1. Even voorstellen 2. Van Producent naar consument, of 3. Hoe denkt Retail de komende jaren in te vullen? 4. De vragen die regelmatig leven:
26-02-2011 ZLTO AGENDA 1. Even voorstellen 2. Van Producent naar consument, of 3. Hoe denkt Retail de komende jaren in te vullen? 4. De vragen die regelmatig leven: Is er voor de supermarkt een belang
Nadere informatieHet verbinden van boer en burger leidt tot bewustere keuzes van consumenten José Aalders 101857
Verbinden van boer en burger als strategie voor een duurzaam voedselsysteem Het verbinden van boer en burger leidt tot bewustere keuzes van consumenten Ve José Aalders 101857 Verbinden van boer en burger
Nadere informatieResultaten landbouwenquête
Resultaten landbouwenquête September 2013 Een initiatief van: Friese Milieufederatie Natuur en Milieufederatie Drenthe Natuur en Milieufederatie Groningen LTO-Noord In samenwerking met het Dagblad van
Nadere informatieHoe kunnen melkveehouders bewegen naar een beter dierenwelzijn?
Hoe kunnen melkveehouders bewegen naar een beter dierenwelzijn? Jo Bijttebier 12/10/2011 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Landbouw & Maatschappij www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein
Nadere informatieDuurzame ketenvorming in de veehouderij
Duurzame ketenvorming in de veehouderij 13-04-2017 Inhoud Terugblik 2060-2010 Opbouw voedselketens Onderlinge verwevenheid Wie geld verdient, en waarom Wereld van de retail Prijsverschillen Kwaliteit vlees
Nadere informatieLeiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners.
EC 01. EEN KAMER HUREN IN LEIDEN. Leiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners. Vermoedelijk blijft het aanbod van kamers achter bij de vraag, waardoor er gemakkelijk prijsopdrijving
Nadere informatieJe imago is hoe anderen je zien
Identity matters Je imago is hoe anderen je zien What you see, is what you get ART= ontwerp- en reclameburo creëert sinds 1997 merken, huisstijlen en bedrijfsstijlen. Ook al zien anderen je soms anders,
Nadere informatieOp weg naar een zorgvuldige veehouderij in 2020 Ruimte voor initiatieven? Die moet je verdienen!
Op weg naar een zorgvuldige veehouderij in 2020 Ruimte voor initiatieven? Die moet je verdienen! De samenleving stelt steeds hogere eisen aan de productie van vlees. Smaak en prijs zijn niet meer maatgevend.
Nadere informatieLeerervaringen uit Het Nieuwe Veehouden
Leerervaringen uit Het Nieuwe Veehouden Markt, Financiering en Omgeving Nichemarkten Verhaal, gevoel, authenticiteit Specifieke doelgroep Nauwe ketensamenwerking (ketenverkorting) Regie bij de veehouder
Nadere informatieNieuwe concepten voor leegstaande bedrijfsgebouwen. ID&Consult Company info@totaalconcepten.nl www.totaalconcepten.nl 00 31 (0)6 53 98 16 83
Nieuwe concepten voor leegstaande bedrijfsgebouwen ID&Consult Company info@totaalconcepten.nl www.totaalconcepten.nl 00 31 (0)6 53 98 16 83 May 2012 1. Inleiding Anno 2012-2013 staan veel bedrijfsgebouwen
Nadere informatieSamenwerken aan een gezonde business
Samenwerken aan een gezonde business The Greenery 2 Gezonde ideeën The Greenery is een internationaal groente- en fruitbedrijf. We leveren jaarrond een compleet en dagvers assortiment verse groente en
Nadere informatieBEPERKEN VAN DERVING. Wat vers is, moet vers blijven
BEPERKEN VAN DERVING Wat vers is, moet vers blijven INHOUD Toelichting AKK Wetenswaardigheden Uitdagingen Projectresultaten Support Thema s: Duurzaamheid Biologische afzetketens Voedselkwaliteit en voedselveiligheid
Nadere informatieSTICHTING VARKENS IN NOOD
STICHTING VARKENS IN NOOD januari 2019 Inhoud Samenvatting rapport...2 Opvallende conclusies van het vierde kwartaal 2018...2 Inleiding...2 Beter Leven keurmerk december 2018...3 Ontwikkeling van aanbod
Nadere informatieBeschrijving en visualisering van DistrEko en interface met webwinkel:
5a Beschrijving en visualisering van DistrEko en interface met webwinkel: Inleiding Logistiek voor regionale afzet In het voorjaar van 2001 is in de Achterhoek een uniek experiment gestart met een kleinschalig
Nadere informatieZuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond. Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie
Zuivelperspectief 2030: samen duurzaam en economisch gezond Toekomstvisie van de Nederlandse Zuivel Organisatie Toekomstbeeld De Nederlandse zuivelsector floreert. Zij profiteert optimaal van de goede
Nadere informatieBionext en Biohuis. Samenwerken in ketenverband. Bavo van den Idsert Directeur Bionext
Bionext en Biohuis Samenwerken in ketenverband Bavo van den Idsert Directeur Bionext Inhoud - Introductie Bionext en samenwerking Biohuis - Visie BioDuurzaam 2012-2020 - BioDuurzaam en EKO Bionext De hele
Nadere informatieOrganic fruits & vegetables and more!
Organic fruits & vegetables and more! Onderwerpen Eosta De oude en nieuwe consument Nature & More en de duurzaamheidsbloem Nature & More Campagnes Eosta Internationale leverancier en keten manager van
Nadere informatieToekomst van uw biologische boerderijwinkel.
Toekomst van uw biologische boerderijwinkel. Naam: William Ton (1604410) Docent: Rob van den Idsert Specialisatie: Concept Periode: 2015-D Datum: 27-05-2015 Toekomst van uw biologische boerderijwinkel.
Nadere informatieiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiii Stuknummer: 13.022171
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiii Stuknummer: 13.022171 C-C. Gr? GEMEENTE SCHAGEN ING 2 6 SEP2013 agriboard Noord-Holland Noord BioValley AFD BioValley p/a Stichting Agriboard Noord-Holland Noord Postbus
Nadere informatieUitkomsten EKO-tellingen 2013 Editie zestien EKO-tellingen in de supermarkt
Uitkomsten EKO-tellingen 2013 Editie zestien EKO-tellingen in de supermarkt 7 november 2013 Voor het zestiende opeenvolgende jaar heeft Milieudefensie het aantal biologische en fairtrade producten in de
Nadere informatieStudiebijeenkomst marktgericht fruittelen
Studiebijeenkomst marktgericht fruittelen introductie Guido van Veldhoven Getrouwd 4 kinderen Fruitteler in de vennootschap met ouders Hardfruitteler appels peren Hoofdrassen elstar conference Geen heden
Nadere informatieChocomelk. van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! www.oww.be. Handel, uit respect.
Chocomelk van eerlijke handel, biologische landbouw en lokale boeren! > Handel, uit respect. We slaan de brug tussen boeren uit Noord & Zuid! www.oww.be > Kiezen Kiezen voor nóg meer duurzaamheid Oxfam
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Biologische producten en duurzame keurmerken Wij kochten in 2014 voor iets meer dan 1 miljard euro aan biologische producten. Dat is een groei van 6% ten opzichte van 2013. We worden steeds bewuster en
Nadere informatieEen nieuw ketenmodel voor langoustines
Een nieuw ketenmodel voor langoustines Ab Post (GPM Seafoods) en Wim Zaalmink (LEI Wageningen UR) Urk, 6 oktober 2012 Inhoud Economische betekenis langoustine visserij Consumptie van langoustines Keten
Nadere informatieNEDERLANDS. Assortiment. Varkens- en rundvlees
NEDERLANDS Assortiment Varkens- en rundvlees 1 Van voorloper naar ketenregisseur Ingegeven door zorg voor dierenwelzijn en voor het milieu, maar vooral vanuit de wens om lekkere vleesproducten te maken
Nadere informatiePerspectief Regionale voercentra
Perspectief Regionale voercentra Aanjager voor optimaliseren op gebiedsniveau Onderwijs Dronten, 22 november 2012 Paul Galama Onderwerpen Waarom voercentrum? Hoe werkt het in praktijk? Gevolgen voor kostprijs
Nadere informatieAangrijpingspunten voor beleid inzake streekproducten
RAPPORTAGE QUICK SCAN Aangrijpingspunten voor beleid inzake streekproducten in de provincie Overijssel maart 2010 RAPPORTAGE QUICK SCAN Aangrijpingspunten voor beleid inzake streekproducten in de provincie
Nadere informatieWat weet jij over biologisch en over de bodem?
Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant
Nadere informatieHoofdstuk 4 De marktontwikkeling van biologische producten
Hoofdstuk 4 De marktontwikkeling van biologische producten Voor dit hoofdstuk zijn de bestedingen gemeten in alle verkoopkanalen: supermarkten, speciaalzaken, out of home, huisverkoop, boerenmarkt en webwinkels.
Nadere informatieEr is een toenemend marktaandeel van buitenlandse zuivelverwerkers
De vereniging de Noardlike Fryske Wâlden (NFW) is al enige jaren op zoek naar mogelijkheden om voor agrariërs in de Noardlike Fryske Wâlden meer rendement te halen uit producten, die afkomstig zijn uit
Nadere informatieMateriaal keuzes. Globaal genomen zijn er 4 basis functies denkbaar waarom men het product wilt verpakken.
Materiaal keuzes Waarom verpakken we het product? Dit is de eerste vraag die beantwoord moet worden. Immers als het niet nodig is om een product te verpakken, is een materiaal keuze ook niet nodig en ontstaat
Nadere informatieConsumenteneuro in konijnenvleeskolom
Consumenteneuro in konijnenvleeskolom Izak Vermeij. Aanleiding en doelstelling Er is een groot prijsverschil tussen de prijs die een konijnenhouder voor zijn dieren ontvangt en de prijs die consumenten
Nadere informatieUitnodiging Inspiratie-bijeenkomsten over alternatieve bedrijfsvormen
Uitnodiging Inspiratie-bijeenkomsten over alternatieve bedrijfsvormen Uitnodiging: Boeren in de korte keten Voor de landbouw zijn het turbulente tijden. Steeds meer boeren merken dat produceren voor de
Nadere informatieIntroductie. Supermarktmonitor februari 2011 Varkens in Nood
Introductie Supermarkten benadrukken graag dat ze dierenwelzijn en milieu hoog in het vaandel hebben staan. De halfjaarlijkse Supermarktmonitor van Varkens in Nood geeft inzicht in de ware inspanningen
Nadere informatieEKO-tellingen in de supermarkt november 2009
EKO-tellingen in de supermarkt 5 november Voor het twaalfde opeenvolgende jaar heeft Milieudefensie het aantal biologische en producten in de schappen van de supermarkt geteld. Sinds 2006 wordt in samenwerking
Nadere informatieSojaproblematiek Europese eiwitteelt
Regionaal veevoer Sojaproblematiek Europese eiwitteelt Aanpak regionaal voer Onze campagne Kleine Hoefprint Kaas Data landgebruik Europese concumptie Noodzaak dichterbij produceren Zuidamerikaanse Europese
Nadere informatieSamenvatting. Indicatoren voor ecologische effecten hangen sterk met elkaar samen
Samenvatting Er bestaan al jaren de zogeheten Richtlijnen voor goede voeding, die beschrijven wat een gezonde voeding inhoudt. Maar in hoeverre is een gezonde voeding ook duurzaam? Daarover gaat dit advies.
Nadere informatieMilieu: pictogrammen KWALIFICATIE DETAILHANDEL
KWALIFICATIE DETAILHANDEL Milieu: pictogrammen Milieuvriendelijk ondernemen (mvo) is een trend in de detailhandel. Het doel van milieuvriendelijk ondernemen is dat een bedrijf rekening houdt met het effect
Nadere informatieEven voorstellen! Anne-Corine Vlaardingerbroek Manager MVO
Welkom Even voorstellen! Anne-Corine Vlaardingerbroek Manager MVO Inhoudsopgave 1. Jumbo Supermarkten 2. Duurzaam ondernemen bij Jumbo 3. Marktontwikkelingen dierlijke keten 4. Jumbo en de dierlijke keten
Nadere informatieKleinschalige voedselinitiatieven in Nederland. Almanak
Kleinschalige voedselinitiatieven in Nederland Almanak Almanak kleinschalige initiatieven Van en voor iedereen die zich sterk maakt voor duurzaam voedsel Dit is een dummy met een paar pagina s van de
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 5. Trefwoordenlijst 73. Inhoud
Inhoud Voorwoord 5 1 Handel in duurzame producten 9 1.1 Duurzame of traditionele productie? 9 1.2 Logo s en keurmerken 11 1.3 Kosten van duurzame teelt 16 1.4 Relatie prijs - kwaliteit - afzet 17 1.5 Een
Nadere informatieToespraak van staatssecretaris Dijksma bij het Groentecongres
Toespraak van staatssecretaris Dijksma bij het Groentecongres Toespraak 26-03-2015 Toespraak van de staatssecretaris Dijksma (EZ) bij het Groentecongres op 26 maart 2015 in het World Trade Centrum in Rotterdam.
Nadere informatieWat stelt De Nationale DenkTank 2012 voor om de voedselketen te verduurzamen*?
Samenvatting van de bevindingen van de Nationale DenkTank 2012 boer Consument Wat stelt De Nationale DenkTank 2012 voor om de voedselketen te verduurzamen*? verwerker *De voorstellen van de denktank voor
Nadere informatieDe kritische consument
De kritische consument Inleiding Om producten te kunnen maken heb je grondstoffen nodig. Mensen werken met deze grondstoffen en maken er producten van die we consumeren. Een ondernemer is tevreden als
Nadere informatieWERELD. 5 havo 1 Globalisering 14-16
WERELD 5 havo 1 Globalisering 14-16 Melkprijzen wereldwijde concurrentie Hoog: centrumlanden Middel, semi-periferie Laag, periferie Globalisering = concurrentie.. 3 factoren? 1. Opkomst MNO s, mondiale
Nadere informatieKetenbenadering voor verlaging milieu-impact sierteelt Thema. Dhr. R. Paauwe LTO Glaskracht NL W. van Eck / M.P.
PPS-jaarrapportage 2017 De PPS-en die van start zijn gegaan onder aansturing van de topsectoren dienen jaarlijks te rapporteren over de inhoudelijke en financiële voortgang. Voor de inhoudelijke voortgang
Nadere informatie10 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren
0 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren Dit is een uitgave van: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Directie Postbus 0011 00 ea Den Haag www.rijksoverheid.nl Maand 0 B-0000 0 tips
Nadere informatieWerkboek van: Den Haneker Educatie Streekonderwijs
Werkboek van: Den Haneker Educatie Streekonderwijs Inhoud Inhoud... 2 1. De Melkveehouderij in onze streek... 3 1.1 Onze streek... 3 1.2 Wat is veen?... 3 1.3 Boeren vanaf het begin... 3 1.4 Koeien melken...
Nadere informatieRapportage online marktonderzoek Wat maakt succes?
Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes? December 2007 / Januari 2008 Door: Marco Bouman, Impulse, Strategie & Marketing Februari 2008 2008 Marco Bouman, alle rechten voorbehouden Het is niet
Nadere informatiePersconferentie 18 juni 2013
Programma persconferentie 15.00 uur Welkom door Robert Bouten - PR Fooddrome 15.10 uur Droom en uitgangspunten Fooddrome door PLUS ondernemer Geert Benders 15.30 uur Partnership Fooddrome en PLUS Retail
Nadere informatieSamenwerking en Verwaarding Vechten tegen windmolens in versketens?
Samenwerking en Verwaarding Vechten tegen windmolens in versketens? Stichting Beter Leven Keurmerk Stakeholderbijeenkomst 20 oktober 2016 WAAROM SAMENWERKEN IN VERSKETENS? Beschikbaarheid Groter inzicht
Nadere informatieSTICHTING VARKENS IN NOOD
STICHTING VARKENS IN NOOD juni 2018 Inhoud Samenvatting rapport...2 Opvallende conclusies over de maand maart 2018...2 Inleiding...2 Beter Leven keurmerk maart 2018...3 Ontwikkeling van aanbod van het
Nadere informatieVruchtbare Kringloop Achterhoek en Grondgebondenheid
2018 Vruchtbare Kringloop Achterhoek en Grondgebondenheid Kringlooplandbouw in de praktijk Voorwoord De toekomst is grondgebonden De toekomst is aan grondgebonden melkveehouderij. Dat belijden alle partijen,
Nadere informatieWAKKER DIER BIOLOGISCH BOERENGELUK
Markt- en Opinieonderzoek. Zeker Meten. WAKKER DIER BIOLOGISCH BOERENGELUK 1 Project I1420 Rapportagedatum : 8 februari 2011 Opdrachtgever Contactpersonen bij opdrachtgever Contactpersonen bij Team Vier
Nadere informatie