Collegiale Toetsing. Jan 2016 Pagina 1 van 12

Transcriptie

1 Inleiding Na de ontwikkelperiode ( ) gaat Collegiale Toetsing (CT) vanaf 2016 een vast onderdeel vormen van het Demeter keurmerk. CT is onderdeel van de licentie overeenkomst tussen de stichting en het bedrijf verwijzend naar dat levenslang leren en ontwikkelen hoort bij biodynamische landbouw. Er wordt daarom verwacht dat iedere licentiehouder participeert in een CT groep. Stichting Demeter deelt de groepen in, organiseert een begeleider, evalueert met begeleiders en boeren, wisselt groepen na een aantal jaren en blijft werken aan kwaliteit van CT. Een CT ronde duurt 2 jaar. De groep kan samen met de begeleider zelf kiezen of ze de bezoeken verspreid of concentreert in een jaar of seizoen. Voor elke ronde van 2 jaar betalen boeren 75 euro. Deze ontvangen zij terug als zij deelgenomen hebben en het formulier met handtekeningen naar kantoor van Stichting Demeter is terug gestuurd. We streven ernaar dat de boer een kopie (bijvoorbeeld een foto van het formulier) naar kantoor stuurt en zelf een archief bijhoudt en dus zelfstandig kan terug kijken. Daarnaast kan een scan van het formulier van de vorige keer opgevraagd worden. Het doel van CT is om het bedrijf systematisch in al zijn aspecten te spiegelen aan de biodynamische uitgangspunten. De zelf-evaluatie is een opsomming van uitgangspunten. De bezochte boer dient deze daarom te hebben doorgenomen voorafgaand aan het bezoek van collega s. Boeren maken keuzes of zijn persoonlijk meer of minder verbonden met sommige aspecten en uitgangspunten. Het gaat nadrukkelijk niet om het oordeel van afwezigheid maar om het gesprek van waarom een aspect minder aandacht krijgt of afwezig is. Zo komen deze aspecten weer binnen het bewustzijn en worden keuzes opnieuw bewust beleefd of wellicht herzien. Met mededogen schouwen, maar ook durven vragen en doorvragen, dat is de kunst. De feedback in collegiaal verband heeft als resultaat: - Karakterisering van het bedrijf - Ontwikkelingspunten Beide worden op het formulier aangegeven en ondertekend naar Stichting Demeter gestuurd. Er bestaan negatieve beelden over woorden als toetsen en beoordeling verwijzend naar o.a. falen, afrekening of inspectie. De toets betreft het bedrijf versus de BD uitgangspunten en het is de kunst om via een positieve vraagstelling hiervan een beeld te krijgen. Het gaat niet om verbeteren wat fout is, noch om een oordeel of iemand wel bd-waardig is, maar vanuit het positieve aanzetten tot ontwikkeling. Zodat we samen de BD landbouwcultuur levend houden. In de praktijk komt initiatief tot afspreken en de ronde opstarten veelal bij de begeleider terecht en een (eerste) datum vinden vormt vaak een lastige opgave. De begeleider speelt dan ook een centrale rol bij de start en doorloop van de CT gesprekken. Hieronder geven we handvatten en werkvormen die behulpzaam zijn bij de uitvoering en begeleiding. Jan 2016 Pagina 1 van 12

2 Voorbereiding Afspraak maken Als begeleider kan je een CT deelnemer vragen om dit op te pakken en de eerste CT ronde te organiseren. De ervaring is dat een belronde vooraf helpt bij het inplannen en organiseren van de eerste ronde, maar dit vraagt extra tijd. Na de eerste CT ronde kunnen vervolgafspraken worden ingepland. Bepaal als begeleider welke route of werkvorm je gaat volgen en bespreek dit vooraf met de groep bij de start op het eerste bedrijf. Maak duidelijk welke fasen er zijn en hoe laat je wilt eindigen en wat je aan voorbereiding verwacht. Spreek af wie verantwoordelijk is voor het invullen van het formulier Collegiale Toetsing. Voorbereiding door te bezoeken bedrijf. Vraag het te bezoeken bedrijf om de zelf-evaluatie (heeft elke boer zowel op papier als digitaal) in te vullen. Het werkt nog beter als het met meerdere medewerkers in het bedrijf wordt gedaan en vergeleken. Elke bedrijf heeft een afschrift van het resultaat van de vorige CT ronde op zijn bedrijf, (soms met een andere begeleider of groepssamenstelling. Vraag de boer om dit formulier op te zoeken ter voorbereiding. Eventueel kun je de boer vragen om in de rondgang te laten zien waar hij het meest trots op is en waar hij het minst tevreden over is. Het bezoek. Zie de beschrijving van de fasen hieronder. Het vraag voor vraag bespreken van de ingevulde zelf evaluatie geeft snel aanleiding om lang bij details te blijven hangen. Het sterdiagram (bijlage 1) is een handig hulpmiddel tijdens het gesprek om de hoofdstukken van de zelfevaluatie in samen te vatten. Er kan één A3 sterdiagram gebruikt worden gezamenlijk ingevuld, of voor elke boer een afzonderlijke. Andere hulpmiddelen om tot discussie over de aspecten, bedrijfskarakterisering en ontwikkelpunten te komen zijn ook toegestaan. Heb je iets nieuws geprobeerd, meldt het dan in de BD beroepsontwikkelingsdagen! Fasen in de CT Er zijn vele gesprekstechnieken en hulpmiddelen mogelijk mede afhankelijk van de persoon begeleider, maar ook de groep kan een voorkeur hebben hierin. Fasen: 1. Beeldvorming rondgang over het bedrijf waarbij waarneming in combinatie met vragen en goed luisteren de elementen zijn. Probeer de deelnemers te verleiden tot het stellen van open positief gerichte vragen. Hierin past een stuk intervisievaardigheid. Naast open vragen zijn ook verdiepende vragen van belang, de ervaringsdeskundigen zijn de groepsleden, probeer hen te activeren. Hierin kan je als begeleider een actieve rol aannemen, zeker als de groep klein is of als de deelnemers terughoudend zijn. Jan 2016 Pagina 2 van 12

3 2. Karakterisering kan na de rondgang en vragenronde plaatsvinden. Je vraagt of er nog vragen leven en er voldoende is verkend om een beeld of karakterisering te maken. Neem hiervoor de tijd, even een paar minuten stilte. 3. Meningvorming over de bedrijfsaspecten kan aan de hand van zelf-evaluatie van de boer. Wat vind de bezochte boer van het onderwerp, hoe kijkt de groep ernaar. Elk hoofdstuk kan in het sterdiagram vertaald worden of via een ander hulpmiddel zichtbaar worden. De discussie leidt tot aandachtpunten, deze kan je noteren om te bewaren voor vaststellen van ontwikkelingspunten. 4. Het besluit omvat vooral het vaststellen van de ontwikkelpunten die passen bij het bedrijf en de persoon. Maak ontwikkelingsstappen zo concreet mogelijk vanuit de boer geformuleerd; ik wil. Daarnaast kan het helpen om SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden) te formuleren. Ik bestel morgen preparaten en ga deze direct toepassen. Maar kan ook breder: Ik pas de entree van het bedrijf zodanig aan waarbij de bezoeker beleefd dat hij/zij het bedrijf binnenkomt. 5. Rapportage vindt plaats in het formulier Collegiale Toetsing (bijlage 2). Het is uitermate belangrijk dat het archief van de jaren CT bij de boer aanwezig is en blijft, dat het formulier niet voor het kantoor wordt ingevuld. Dus liefst een KOPIE of digitaal (laten) maken (maak een foto!) voor opsturen naar kantoor. Daar wordt de inhoud niet beoordeeld (de groep zelf kijkt immers terug naar de vorige CT), maar wordt wel het bedrag gerestitueerd wegens deelname. Wie verantwoordelijk is voor het invullen van het formulier spreek je onderling af. Is dit de boer van het bezochte bedrijf zelf? De begeleider? Probeer het ingevulde formulier na afloop van de CT ronde mee te nemen of er zeker van te zijn dat het is ingevuld en afgerond als kopie voor verzending aan het kantoor. Een alternatief is om het formulier zelf in de PC in te vullen en de print mee te nemen naar de volgende ronde. Even terugblikken en dan laten ondertekenen. Dit vraagt een tussenstap en ook extra tijd. Alles volgens de spelregels doorlopen is bijna onmogelijk. Daarom kan je besluiten om zo gewenst een andere route te kiezen. Wel bestaat het risico dat je bij de CT ronde in een intervisie traject komt, zeker als de focus van het bedrijf als geheel verschuift naar een probleem/vraag van de boer. Houdt daarom altijd het doel van CT voor ogen en parkeer bedrijfsspecifieke problemen voor BD beroepsontwikkeling intervisie/coaching of anders. De bijkomende rol van begeleider is de oor en oog functie voor de stichting Demeter, met name het signaleren van terugkomende landbouwkundige knelpunten in de praktijk of meer bedrijfsspecifieke zaken die aandacht behoeven. Bijvoorbeeld, meerdere begeleiders meldden terug dat zij gezien hebben dat boeren experimenteren met kalfjes bij de koe laten, hier kan een thema-bijeenkomst uit voort komen. Of, meerdere signalen dat met name het uitbrengen van het kiezelpreparaat er vaak bij in schiet. Of, onduidelijkheden rondom Of problemen met..uiteraard blijft de inhoud van de gesprekken vertrouwelijk, maar het melden van zaken die spelen op de bedrijven houdt de stichting wakker en aangesloten op de BD landbouwpraktijk. Jan 2016 Pagina 3 van 12

4 Hulpmiddelen: 1. De bestaande zelfevaluatie die een boer gebruikt heeft om zich voor te bereiden kan integraal besproken worden of als gespreksleidraad op hoofdlijnen gebruikt worden zodat alle aspecten aan bod komen a. Zie bijlage 1. Zelfevaluatie b. Zie Pagina 5 voor een korte opsomming. 2. De Sterdiagram kan in plaats van de zelfevaluatie dienen om op hoofdlijnen/per hoofdstuk aan te geven wat men gezien heeft. Er zijn verschillende mogelijkheden a. Zie pagina 7 voor Sterdiagram 1 (ontwikkeld door Leen) b. Met op pagina 8 de tabel bij Sterdiagram 1 (ontwikkeld door Leen) c. Zie pagina 9 voor Sterdiagram 2 (ontwikkeld door Joke) d. Zie pagina voor een Voorbeeld van het invullen van Sterdiagram Het Formulier Collegiale Toetsing, waarop resultaten worden vastgelegd en met handtekeningen opgestuurd (pagina 11 en los als bijlage 2) Jan 2016 Pagina 4 van 12

5 Korte opsomming punten overeenstemmend met hoofdstukken uit zelfevaluatie Bodemvruchtbaarheid Veel granen in vruchtwisseling, veel groenbemesters, alleen A-meststoffen, compostpreparaat, lichte mechanisatie, beddenteelt, mulch, toename organische stof in bodemanalyses, vol regenwormen,. Levenskrachten Zaadvaste rassen, bd-preparaten, andere preparaten, werken met kosmische ritmes, flowform, revitaliseert water, gebed, zingen bij het zaaien, balans tussen groei en differentiatie, gewassen/dieren staan gezond (zonder hulpmiddelen), leemstuc op de muur,. Bedrijfsorganisme Veelzijdig bedrijf, gemengd bedrijf, weinig input nodig, veerkracht, eigenheid, werken met een koppelbedrijf,. Dierenwelzijn Kalveren bij de koe, kippen met snavel, reiki, eigen stier, ruime stal, bijen inwinteren op eigen honing, muziek in de stal, homeopathie, royaal strooisel, modderpoel voor varkens.. Natuur Meer dan 5% natuur op bedrijf, begrazen natuurweide, onderhoud knotwilgen, drasland voor weidevogels, ecologische oevers, akkerranden, paddenpoel, begroeide gebouwen, bewoonde kerkuil nestkast,. Sociaal-economisch (= betekenis in de samenleving) Pacht van bd-grondeigenaar, spaarpotje voor je oude dag, je krijgt de prijs die je nodig hebt, burger-participatie in risico, transparante prijsopbouw naar afnemer, schoolklassen, zorgvragers, kunst, Milieu-technisch Zonnepanelen, windmolen, biogas, recycling, acacia houten palen, afbreekbare verpakkingen, recycling van sorteerwater, elektrische bezorg bus, biodiesel, helofytenfilter, ook geen natuurlijke bestrijdingsmiddelen,... Ontwikkeling Eigen ontwikkeling: Studiebijeenkomsten, intervisiegroep, meditatie, winterconferentie, vakbladen, leesclub landbouwcursus, bd-bijencursus,.. Jan 2016 Pagina 5 van 12

6 Bijdrage aan de bd-landbouw-ontwikkeling: stagiaires, in bestuur bd-vereniging, schrijf artikelen voor bd-blad, doe rondleidingen voor burgers over bd, onderzoekers op bedrijf, vermeerder zaad, fok dubbeldoel kip, koop allen bio/bd zaad en plantgoed, Jan 2016 Pagina 6 van 12

7 Jan 2016 Pagina 7 van 12

8 Jan 2016 Pagina 8 van 12

9 bodemvruchtbaarheid Collegiale Toetsing Sterdiagram 2 Datum: Bedrijf: Milieu-technisch bedrijfsorganisme natuur Jan 2016 Pagina 9 van 12

10 bodemvruchtbaarheid Collegiale Toetsing VOORBEELD Compost! Winter cursus DP vakbaden Werken aan overname Milieu-technisch bedrijfsorganisme Mooi die zonnepanelen natuur Echte vogelaar en natuurman! Jan 2016 Pagina van 12

11 Terugblik op vorig CT gesprek en ontwikkelingspunten 1: 2: Bedrijf karakterisering door de groep: Ontwikkelingspunten van nav CT ronde jaar: 1: 2: Jan 2016 Pagina 11 van 12

12 Opmerkingen of toelichting Bezochte boer: Collega: Collega: Collega: Naam: Handtekening: Jan 2016 Pagina 12 van 12