Inhoud. Voorwoord 5. Trefwoordenlijst 73. Inhoud

Transcriptie

1 Inhoud Voorwoord 5 1 Handel in duurzame producten Duurzame of traditionele productie? Logo s en keurmerken Kosten van duurzame teelt Relatie prijs - kwaliteit - afzet Een duurzaam product op de markt brengen Afsluiting 22 2 Handel draait om geld Wat is handel? Handel in de praktijk Goederen- en geldstroom Groot - en kleinhandel Ketenbeheersing Afsluiting Een goede verkoper Wat is een goede verkoper? Verschillende typen bedrijven Kennis van zaken Verkoopgesprek Afsluiting 49 4 Een speciale opdracht: wat zijn de kosten? Adviseren Steeds weer anders: variabele kosten Arbeidsintensief werk Altijd hetzelfde: vaste kosten Kostprijs of verkoopprijs? Afsluiting 59 5 Productie: de kosten en de baten Een product produceren Productie en productiekosten Berekening van de verkoopprijs BTW en de berekeningen Reclame maken Afsluiting 70 Trefwoordenlijst 73 Inhoud

2 8 Handel

3 1 Handel in duurzame producten Oriëntatie Steeds meer boeren en tuinders kiezen voor een productie die het milieu zo weinig mogelijk belast. Zij stappen over van de traditionele teelt op een meer duurzame teelt. Ook in de industrie wordt steeds meer aandacht geschonken aan duurzame productie. In dit blok wordt behandeld wat duurzame productie is en hoe je duurzame producten kunt verhandelen Duurzame of traditionele productie? Je kunt bij de productie of teelt rekening houden met het milieu, de natuur en de mens. Steeds meer producenten kiezen voor een productie of teelt die het milieu, de natuur en de mens zo weinig mogelijk belast. Zij stappen over van de traditionele productiewijze of teelt naar een meer duurzame productiewijze of teelt. Milieubelasting In de agrarische sector wordt het milieu behoorlijk belast door gebruik van mest en kunstmest, maar ook door chemische bestrijdingsmiddelen. Niet alleen de boeren belasten het milieu met hun teelt. Ook in de industrie wordt het milieu vervuild of worden stoffen gemaakt die slecht zijn voor onze gezondheid. Sommige producten belasten als afval het milieu heel erg. Duurzame teelt Er wordt veel onderzoek gedaan naar manieren om het milieu minder te belasten. Bijvoorbeeld bij de teelt van producten, bij de productieprocessen in de industrie, bij afvalverwerking et cetera. Een teelt of productieproces waarbij alle maatregelen genomen worden om de mens, de natuur en het milieu zo min mogelijk te belasten, noem je duurzame teelt of duurzame productie. Als je goed om je heen kijkt, zie je dat er steeds meer duurzame producten op de markt komen. Traditionele teelt In de land- en tuinbouw worden vele gewassen geteeld. Sommige gewassen dienen als voedsel voor de mens, andere als voedsel voor de dieren. De verdiensten voor boer en tuinder zijn het hoogst als ze de planten optimaal laten groeien tegen de laagste kosten. Deze manier van telen noem je lagekostenstrategie. Dit wordt ook wel traditionele teelt genoemd. Bij deze teelt houd je minder rekening met de natuur, de mens en het milieu, dan bij duurzame teelt. lagekostenstrategie Handel in duurzame producten

4 Werkwijze traditionele teelt Als planten goed bemest worden, groeien ze beter. De boer of tuinder zorgt er daarom voor dat er meer dan genoeg mest in de grond zit. Onkruid houdt de groei van de planten tegen. Het is ook vaak een plek waar beestjes leven, die het op het gewas gemunt hebben. Het onkruid moet dus verwijderd worden. Dit kun je met de hand doen of machinaal. Met de hand verwijderen kost veel tijd. Een machine die het onkruid weghaalt, werkt eenvoudiger, is minder vermoeiend en werkt veel sneller. Het gebruik van chemische stoffen om het onkruid te verwijderen, is helemaal gemakkelijk. 10 Ook (kleine) beestjes zijn schadelijk voor de groei van de planten. De boer of tuinder probeert er dan ook zo snel mogelijk van af te komen. Ook schadelijke beestjes kun je met chemische middelen verwijderen. Fig. 1.1 Onkruid en beestjes: de vijanden van het gewas Nadelen Er kleven veel nadelen aan de traditionele teelt. Als je te veel mest gebruikt, komt het teveel aan mest in de sloot of in het grondwater terecht en vervuilt het sloot- en grondwater. Als je chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt, dood je niet alleen de schadelijke, maar ook de nuttige beestjes. Sommige gifstoffen worden niet helemaal door de natuur afgebroken en blijven voor een gedeelte in het milieu achter; andere gifstoffen worden door de plant opgenomen en krijgen wij in ons lichaam als we deze planten eten. Handel

5 Fig. 1.2 In bomen en struiken langs landbouwgronden zitten veel vogels en andere nuttige beestjes. Als je gif gebruikt, dood je niet alleen de schadelijke, maar ook de nuttige beestjes. 11 Beperking en controle op chemische middelen De overheid is al jarenlang bezig, om in belang van het milieu en de volksgezondheid, bepaalde chemische stoffen te verbieden. Veel stoffen mogen niet meer gebruikt worden en worden uit de handel genomen. De overheid controleert ook streng op het gebruik van verboden chemische middelen. Ze controleert bijvoorbeeld of er in gewassen middelen zitten. Ook neemt ze grondmonsters om te onderzoeken of er verboden chemische stoffen gebruikt zijn. 1.2 Logo s en keurmerken Hoe kun je nu aan een product zien of het duurzaam geproduceerd of geteeld is? Vaak staat op de verpakking een symbool, een logo of een keurmerk. Die tekens geven informatie over het product. Logo Op producten staat vaak de naam van de fabrikant of producent. Naast de naam staat er ook vaak een herkenbaar teken op. Zo n merkteken heet een logo. Een logo bestaat uit een beeld of een figuur met letters. De letters zijn meestal de beginletters van de producent of de gehele naam van de producent. Aan de logo s kun je zien waar een product vandaan komt. Een logo zegt niets over de kwaliteit van het product. Het is geen kwaliteitsmerk. Keurmerk De kwaliteit van een product wordt aangegeven met een keurmerk. Producten worden op kwaliteit gecontroleerd aan de hand van een aantal criteria. Voldoet een product aan de gestelde eisen, dan krijgt het een keurmerk. Het keurmerk geeft de consument informatie over de kwaliteit van het product. Handel in duurzame producten

6 Soorten keurmerken, symbolen en keurlogo s Er zijn veel verschillende keurmerken, symbolen en keurlogo s. Niet iedereen kent al die tekens. De betekenis van zo n keurmerk, symbool of keurlogo is al vaak helemaal niet bekend. Waar staat het teken voor? Wanneer mag het gebruikt worden? Worden de producten wel gecontroleerd, zodat we er zeker van kunnen zijn dat de producten voldoen aan de gestelde eisen? 12 Sommige keurmerken hebben betrekking op levensmiddelen (food). Weer andere hebben betrekking op gebruiksvoorwerpen (non-food). Er zijn keurmerken die aangeven dat de productie of de teelt is gecontroleerd. Ook is er een merk dat aangeeft dat de dieren verantwoord gehuisvest worden. Verder heb je nog symbolen en logo s die aangegeven hoe je op een verantwoorde manier met het afval moet omgaan. Dit zijn de afdanklogo s. Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) verzamelt alle informatie over keurmerken, keurlogo s en symbolen. Hieronder staat een aantal van die keurmerken. Bij elk staat wat de betekenis ervan is, voor welke producten het geldt, welke criteria gehanteerd worden en wat overige informatie. 1 Milieukeur Betekenis: Het product is een van de minst milieubelastende in zijn soort. Producten: Schrijfblokken, schriften, pennen, kattenbakvulling, wc-papier, schoenen en voedingsmiddelen. Gebruik: Nederland. Criteria: Eisen hebben betrekking op productie, gebruik en afdanken. Geldigheidsduur is drie jaar. Afgifte: Stichting Keurmerkinstituut Consumentenproducten (i.s.m. Stichting Milieukeur) Internet: Controle: Stichting Milieukeur Fig. 1.3 Milieukeur 2 Eco-label (Europees milieukeurmerk non-food) Betekenis: Het product is een van de minder milieubelastende in zijn soort. Producten: compost, (af-)wasmachines, wc-papier, keukenrollen. Gebruik: Europa. Criteria: Aantoonbare verlaging milieubelasting. Afgifte: Stichting Milieukeur Controle: Europese Commissie Handel

7 Fig. 1.4 Eco-label 3 Eko-keurmerk Betekenis: Het product is geteeld zonder chemische meststoffen en bestrijdingsmiddelen (geteeld volgens de regels van biologische landbouw). De biologische producten bevatten geen kunstmatige geur-, kleur-, en smaakstoffen en geen genetisch gemodificeerde ingrediënten. Producten: Agrarische producten, bijvoorbeeld vlees, groente, fruit, zuivel, katoen, bloembollen en granen. Gebruik: Europa, waaronder Nederland. Criteria: Bij de primaire productie mogen geen kunstmest en/of chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt worden. Bij de veren bewerking worden er voorwaarden gesteld aan producten die toegevoegd mogen worden. Afgifte: Bureau voor biologische landbouw, Driebergen Controle: Stichting Keur Alternatief voortgebrachte Landbouwproducten (SKAL), Zwolle. 13 Fig. 1.5 Eko-keurmerk 4 Demeter-logo Betekenis: Het product is biologisch-dynamisch geproduceerd. Producten: Agrarische producten, bijvoorbeeld vlees, groenten, fruit, zuivel, katoen, aardappelen, bloembollen en granen. Gebruik: Nederlands initiatief, maar wereldwijd gehanteerd. Criteria: Productie en bewerking volgens de biologischdynamische landbouw. Afgifte: Bureau Biologische Landbouw, Driebergen. Controle: Stichting Keur Alternatief voortgebrachte Landbouwproducten (SKAL), Zwolle. Fig. 1.6 Demeter-logo Handel in duurzame producten

8 5 Keurmerk vegetariërsbond Betekenis: Het product bevat geen ingrediënten die verkregen zijn uit gedode dieren. Producten: Groot aantal bewerkte levensmiddelen. Gebruik: Europa, waaronder Nederland. Criteria: Het product bevat geen ingrediënten die verkregen zijn uit gedode dieren. Afgifte: Nederlandse Vegetariërs Bond, Hilversum. In licentie van de Vegetarians Society of the United Kingdom. Controle: Nederlandse Vegetariërsbond, Hilversum. 14 Fig. 1.7 Keurmerk vegetariërsbond DE -GOEGGEKEURD DOOR- NEDERLANDSE VEGETARIERSBOND 6 Scharreleieren CPE Betekenis: Keurmerk voor scharreleieren. Producten: Eieren. Gebruik: Nederland. Criteria: Maximaal zeven hennen per m 2. Afgifte: Controlebureau Pluimvee en Eieren, Zeist. Controle: Controlebureau Pluimvee en Eieren, Zeist. Fig. 1.8 Scharreleieren CPE 7 Graskeurmerk Betekenis: Keurmerk voor producten van dieren uit buitenhouderijsystemen. Producten: Kippen, varkens, runderen en eieren. Gebruik: Nederland. Criteria: (Producten van) dieren uit de buitenhouderij. Afgifte: Stichting Gras Merk, Esch. Controle: Stichting Gras Merk, Esch Fig. 1.9 Graskeurmerk Handel

9 8 CBT Vlinder Betekenis: Groenten en fruit geteeld volgens het systeem van Milieu Bewuste Teelt. Producten: Nederlandse groenten en fruit die via de veiling worden verhandeld. Gebruik: Nederland Criteria: Onder meer verplichte registratie van gewasbestrijdingsmiddelen en controle door CBT. Afgifte: Centraal Bureau van Tuinbouwveilingen in Nederland. Controle: Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen in Nederland. Fig CBT Vlinder 15 9 Keurmerk Max Havelaar Betekenis: Koffie en chocolade die onder rechtvaardige voorwaarden geteeld door telers in ontwikkelingslanden en voor een rechtvaardige prijs van die telers gekocht is. Producten: Koffie, chocolade, sinaasappelsap, bananen en honing. Gebruik: Nederland. Criteria: Rechtstreekse inkoop, gegarandeerde minimumprijs, toeslag op de wereldmarktprijs, voorfinanciering, contracten voor langere termijnen. Afgifte: Stichting Max Havelaar, Utrecht. Controle: Stichting Max Havelaar, Utrecht. Fig Keurmerk Max Havelaar Handel in duurzame producten