Vrouwen blijven vaker thuis, werken veel meer deeltijds, verdienen minder en zijn vaker arm

Transcriptie

1 ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 7 maart 2008 Vrouwen blijven vaker thuis, werken veel meer deeltijds, verdienen minder en zijn vaker arm - Sociaal-economisch profiel van de vrouw - naar aanleiding van de internationale vrouwendag op 8 maart - Terwijl twee derde van de mannen betaald werk levert, is slechts iets meer dan de helft van de vrouwen actief op de arbeidsmarkt; Bij de mannelijke loontrekkenden werkt slechts 7,8% deeltijds; bij de vrouwen 43%; Werkende vrouwen verdienden in 2005 nog altijd 15% minder dan mannen. Binnenkort verschijnt een uitgebreid loonkloofrapport waar dieper op deze problematiek wordt ingegaan; Alleenstaande vrouwen met hebben het moeilijker dan anderen op de arbeidsmarkt. Ze lopen bovendien een hoger risico om onder de armoedegrens terecht te komen; Typische vrouwenberoepen zijn nog altijd schoonmaakster, kleuterleidster, kinderoppas, verpleegster, secretaresse, Een aantal beroepen is tussen 1993 en 2006 wel sterk vervrouwelijkt: verantwoordelijke verkoop, advocaat, politieagent, (expert)boekhouder en bediende openbare diensten. BIJKOMENDE INLICHTINGEN Voor meer inlichtingen kan u terecht bij Freddy Verkruyssen (tel 02/ , freddy.verkruyssen@economie.fgov.be)

2 1. Vrouwen blijven vaker thuis en werken meer deeltijds Daar waar twee derde van de mannen actief zijn op de arbeidsmarkt, bedraagt dit percentage bij de vrouwen iets meer dan de helft. Concreet gaat het om 68,7% van de mannen en 54,9% bij de vrouwen. Grafiek 1: Werkzaamheidgraad van mannen en vrouwen (gemiddelde eerste 3 kwartalen 2007) Totaal 4 45% 5 55% 6 65% 7 75% In 2007 (eerste drie kwartalen) werkte 23,7% van alle loontrekkende personen deeltijds. Er zijn echter grote verschillen tussen mannen en vrouwen waarneembaar. Bij de vrouwen werkt 43% deeltijds, bij de mannen slechts 7,8%. Grafiek 2: % loontrekkende mannen en vrouwen die deeltijds werken (gem. eerste 3 kwartalen 2007) Totaal Voltijds Deeltijds Sedert 1986 is het aantal deeltijds loontrekkende mannen gestegen met 5,7%. Bij de vrouwen bedroeg deze toename 17,9%. Grafiek 3: Evolutie van het percentage deeltijdse arbeid van loontrekkenden ( *)) 5 45% 4 35% 25% 2 15% 5% Totaal * 2007: gemiddelde van de eerste drie kwartalen van

3 2. Vrouwen verdienen minder dan mannen De Internationale Arbeidsorganisatie bepaalt dat vrouwen en mannen een gelijk loon moeten ontvangen voor een gelijkwaardig werk. Toch blijkt dat vrouwen gemiddeld minder verdienen dan hun mannelijke collega s. Dit verschil in loon wordt de loonkloof genoemd en wordt veelal uitgedrukt als het verschil tussen het gemiddelde brutoloon van mannen en dat van vrouwen, uitgedrukt als een percentage van het loon van mannen. Indien men het jaar 2005 vergelijkt met de data van 2000, dan blijkt dat bij mannen de gemiddelde loonstoename hoger uitvalt dan bij vrouwen. Maar daar vrouwen een lager loon ontvangen, ligt de procentuele loonsstijging bij vrouwen hoger. Dit vertaalt zich in een daling van de loonkloof in de periode , namelijk van 17,5% in 2000 naar 15, in Grafieken 4 en 5: Gemiddeld bruto maandloon van voltijds tewerkgestelde vrouwen en mannen en de genderloonkloof ( ) Dat vrouwen gemiddeld genomen een lager loon ontvangen, blijkt ook indien alle mannen en vrouwen worden verdeeld over tien looncategorieën. Daar waar één op vier mannen een bruto maandloon heeft dat lager is dan 2.000, bedraagt dit aantal bij de vrouwen 42,6%. Bovenaan de grafiek is de verhouding omgekeerd. Zo verdienen 19,4% van de mannen iedere maand minstens 3.500, terwijl dit bij vrouwen slechts 10,3% is. Grafiek 6: Verdeling van de bruto maandlonen van voltijds tewerkgestelde vrouwen en mannen over loonklassen (2005) >= % 15% 2 1 Deze loonkloof werd berekend op basis van de bruto maandlonen van voltijdwerkers werkzaam in bedrijven die minstens tien werknemers tellen en actief zijn in de NACE-sectoren winning van delfstoffen, industrie, productie en distributie van elektriciteit, gas en water, bouwnijverheid, groot- en detailhandel, hotels en restaurants, vervoer, opslag en communicatie, financiële instellingen en diensten aan bedrijven

4 3. De gezinssituatie speelt een rol Het al dan niet hebben van beïnvloedt in grote mate de omvang van het loon dat een vrouw ontvangt. Een alleenstaande kinderloze vrouw verdiende in 2005 gemiddeld per maand. Een getrouwde vrouw zonder kreeg Een vrouw met partner en met minstens één kind ontving en een alleenstaande vrouw met kind Bij de mannen is de situatie verschillend. Voor mannen is het vooral belangrijk om een partner te hebben, terwijl de aanwezigheid van geen impact heeft op de verloning. Zo verdienen alleenstaande mannen gemiddeld minder dan hun getrouwde collega s. Grafiek 7: Gemiddeld bruto maandloon van voltijds tewerkgestelde mannen en vrouwen naar burgerlijke staat (2005) Alleenstaande zonder kind Alleenstaande met kind Echtpaar zonder kind Echtpaar met kind Wat de werkgelegenheidsgraad van mannen betreft, spelen beide factoren (het hebben van en een partner) wel een rol. De werkgelegenheidsgraad van alleenstaande mannen tussen jaar zonder ligt veel lager dan die van hun collega s met een partner en/of (grafiek 8). Alleenstaande mannen zonder kennen echter een heel hoge werkloosheidsgraad (15,4%). Alleenstaande vrouwen met hebben het moeilijker dan anderen op de arbeidsmarkt. Hun werkgelegenheidsgraad bedraagt slechts 65,2%. Ze lopen bovendien een hoger risico om onder de armoedegrens terecht te komen (28,1%) (grafiek 9). Bij getrouwde en samenwonende vrouwen zonder is het armoederisico het laagst (5,5%) 2. Grafiek 8: Werkgelegenheidsgraad van mannen en vrouwen tussen 25 en 49 jaar naar gezinssituatie (2006) 95% 9 85% 8 75% 7 65% 6 Alleenstaande zonder Alleenstaande met Samenw onenden zonder Samenw onenden met 2 In België kan 1 persoon op 7 beschouwd worden als arm (14,7%). Het gaat om alleenstaanden van wie het inkomen minder dan 822 euro per maand bedraagt en om gezinnen (2 volwassenen en 2 ) met een inkomen van minder dan euro per maand

5 Grafiek 9: Armoederisico van mannen en vrouwen tussen 25 en 49 jaar naar gezinssituatie (2006) 25% 2 15% 5% Alleenstaande zonder Alleenstaande met Samenw onenden zonder Samenw onenden met 4. Vrouwenberoepen en mannenberoepen 4.1 Top 20 van vrouwen- en mannenberoepen In 2006 was bijna 44% van alle werkende personen van het vrouwelijke geslacht. Het aandeel vrouwen verschilt sterk van beroep tot beroep. Zo zijn er typische vrouwenberoepen die voor bijna 10 uitgeoefend worden door vrouwen. Het gaat hierbij om huishoudelijke schoonmaakster, kleuterleidster, kinderoppas en gezinshelpster, ziekenverzorgster, (directie)secretaresse (tabel 1). Daarnaast zijn er typische mannenberoepen zoals bestuurder van grondwerk- en bouwmachines, bouwvakker, elektricien, timmerman, loodgieter Het aandeel vrouwen dat dit beroep uitoefent is verwaarloosbaar klein. Tabel 1: Vrouwenberoepen en mannenberoepen (2006) - aandeel vrouwen of mannen ten opzichte van alle werkenden, in % van het totaal Vrouwen alle beroepen 43,9% alle beroepen 56,1% Huishoudelijke schoonmaakster 99,5% Bestuurder van grondwerk- en bouwmachines 100, Kleuterleidster 98,7% Bouwvakker 99,8% Kinderoppas en gezinshelpster 98,3% Elektricien 99,5% Ziekenverzorgster en hulpverpleegster 94,1% Timmerman, schrijnwerker en parketlegger 99,3% Directiesecretaresse 93,5% Loodgieter 98,8% Secretaresse 93,5% Automecanicien 98,6% Apothekersassistente 92,9% Lasser en brander 97,7% Verpleegster 88,8% Havenarbeider, scheepslader, scheepslosser 97,1% Schoonmaakster en ruitenwasser 87,5% Straatveger en vuilnisman 96,8% Airhostess en stewardess 83,8% Meubelmaker 95,7% Diëtiste 83,7% Schilder, behanger en decorateur 95,6% Receptioniste 83,5% Houthakker en bosarbeider 95,1% Kassierster, loketbediende 80,9% Elektromechanicien en elektromonteur 93,9% Onderwijzeres in het lager onderwijs 79,4% Buschauffeur 90,7% Kapster en schoonheidsspecialiste 78,3% Metaalarbeider 89,2% Bibliothecaris, documentaliste 75,7% Beenhouwer 88,5% Verkoopster en winkelbediende 75,5% Opzichter en ploegbaas 88,1% Maatschappelijk assistente 73,3% Ingenieur 87,3% Bediende in de boekhouding 72,3% Informaticus en systeemanalist 83,9% Telefoniste 71,7% Politieagent (en rijkswachter) 81,8% - 5 -

6 4.2 Vervrouwelijking van de beroepen In de loop der jaren zijn de meeste beroepen vervrouwelijkt: het percentage vrouwen dat het beroep uitoefent is toegenomen. Het aandeel vrouwen is tussen 1993 en 2006 het sterkst gegroeid in volgende beroepen: verantwoordelijke verkoop, advocaat, politieagent, (expert)boekhouder en bediende openbare diensten (grafiek 10a). Daarnaast vervrouwelijkt ook het beroep van postbode, arts, bakker en leerkracht lager onderwijs sterk. Het zijn niet alleen de beroepen waarbij het aantal vrouwen vroeger ondervertegenwoordigd was (bv. politieagenten, artsen) die meer vrouwen aantrekken. Ook de meeste typische vrouwenberoepen worden verhoudingsgewijs steeds meer door vrouwen dan door mannen uitgeoefend. Toch zijn er een beperkt aantal beroepen waarvan het aandeel vrouwen dat het beroep uitoefent vermindert. Het beroep van telefonist, kleinhandelaar, inpakker, kok en informaticus ziet het aandeel vrouwen tussen 1993 en 2006 dalen (grafiek 10b). Ook het beroep van maatschappelijk assistent, winkelbediende, hotel-, restaurant- en caféhouder, verpleger en een beperkt aantal andere beroepen worden mannelijker. Grafiek 10a: Top 5 van de beroepen met de sterkste groei van het aandeel vrouwen dat het beroep uitoefent ten opzichte van het totaal ( )* Verantw oordelijke verkoop Advocaat Politieagent (Expert)boekhouders Bediende openbare diensten * Trendreeks Grafiek 10b: Top 5 van de beroepen met de sterkste daling van het aandeel vrouwen dat het beroep uitoefent ten opzichte van het totaal ( )* Telefonist Kleinhandelaar Inpakker Kok Informaticus * Trendreeks - 6 -