Handhavingsprogramma 2017 Openbare ruimte en bebouwde omgeving

Transcriptie

1 Handhavingsprogramma 2017 Openbare ruimte en bebouwde omgeving Pagina 1 van 22

2 Inhoudsopgave Inleiding p Financiële inbedding p Begroting p Inzet per programma p Ontwikkelingen p Omgevingswet p Wet VTH p Wet Kwaliteitsborging p Wet Natuurbescherming p Taakverdeling gemeente en politie p ICT p Participatie p THBO p. 8 Nieuw 3.1. Horeca p Prostitutie Zandpad p Woonfraude p EPC en Natuurwet p Asbestdaken p Programmatisch toezicht bestaande bouw p. 11 Voortzetting 3.7. Bouwen en slopen p Bestaande woningen en huisvesting p Milieu p Brandveiligheid p THOR p. 16 Nieuw 4.1. Veiligheid p Schoon en heel p. 18 Voortzetting 4.3. Veiligheid p Schoon en heel p Parkeren en stallen p Overig p. 19 BIJLAGE p. 21 Pagina 2 van 22

3 Inleiding In dit handhavingsprogramma openbare ruimte en bebouwde omgeving 2017 kunt u lezen waar en hoe de gemeente toezicht houdt en handhaaft. Veel toezicht- en handhavingstaken zijn wettelijk geregeld en hebben naar aard en inzet een continu karakter. Het handhavingsprogramma is onderdeel van een breed handhavingsbeleid. In bijlage 1 is schematisch weergegeven hoe dit met elkaar samenhangt. Inhoudelijk is het programma, naast wetgeving, onder andere gebaseerd op het Integrale Veiligheidsplan , het woonbeleid en het duurzaamheidsbeleid. Voor het maken van het programma is hetzelfde proces gevolgd als voorgaande jaren. Aan de betrokken beleidsonderdelen en aan de wijkbureaus is gevraagd hoe zij de inzet ervaren, welke ontwikkelingen en verschuivingen zij zien. Daarbij hebben we gebruik gemaakt van de beschikbare informatie over meldingen en klachten. Naar aanleiding van de gesprekken zijn prioriteiten bijgesteld en nieuwe aanpakken en accenten aangegeven. Daarna is afstemming gezocht met vertegenwoordigers van de Wijkraden. Zowel bij de voorjaarsnota 2016 als in de begroting 2017 is een forse financiële impuls gegeven aan het handhavingsprogramma. In het eerste hoofdstuk van dit programma, over de financiële inbedding, ziet u terug waar deze impuls op hoofdlijnen op zal worden ingezet. Hoofdstuk 2 beschrijft de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van toezicht en handhaving. In hoofdstuk 3 en 4 staat per domein omschreven welke activiteiten wij uitvoeren. Daarbij is onderscheid gemaakt in wat wij voortzetten en wat wij anders of nieuw aanpakken. Pagina 3 van 22

4 1. Financiële inbedding 2.1 Financieel kader Het financiële kader voor de uitvoering van de handhaving staat in de programmabegroting Alle in het handhavingsprogramma benoemde activiteiten passen daarbinnen. De belangrijkste financiële wijzigingen ten opzichte van 2016 zijn: 1. Een toename van het aantal te verlenen bouwvergunningen (Wabo) Een toename van ,- voor nachtelijke inzet. 3. Een toename van ,- voor extra horecacontroles. 2.2 De verdeling van handhavingscapaciteit per domein De wijzigingen in de financiële kaders leiden tot verschuivingen in de inzetbare uren. In de onderstaande tabel ziet u de ontwikkeling in beschikbare uren over de jaren 2015 tot en met In de tabel staat aangegeven op welk programma de inzet betrekking heeft. Bij Bouwen & Slopen verwachten wij meer Wabo aanvragen voor bouwen met het daarbij behorende toezicht op de uitvoering. Deze toename in kosten dekken wij uit de Wabo-leges. Dit is in de basis een financieel gesloten systeem. Vorig jaar was het extra budget voor Ondermijnende criminaliteit ( ,-) als materiële kosten opgenomen in de begroting. Dit budget is nu omgezet naar uren, waardoor er een stijging te zien is bij het onderdeel Huisvesting. De domeinen Drank, horeca en seks en Veiligheid zijn toegenomen door de extra middelen die bij de Voorjaarsnota 2016 toegekend zijn. De gelden die via amendement 56 zijn toegevoegd aan het handhavingsbudget zijn indicatief vertaald naar bovenstaande urentabel. Het betreft: 1 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Pagina 4 van 22

5 voor Veiligheid voor Schoon en heel voor Huisvesting Verderop in het programma vindt u wat we voor deze gelden gaan doen. Pagina 5 van 22

6 2. Ontwikkelingen 2.1. Omgevingswet De omgevingswet staat gepland voor De komst van de Omgevingswet betekent dat er veel verandert. De wet bundelt 26 bestaande wetten voor onder meer bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. De wet raakt ook toezicht en handhaving. Wij bereiden ons voor op de komst van de omgevingswet door actief deel te nemen aan het implementatieprogramma Utrecht, onder andere door te adviseren over concept Algemene maatregelen van Bestuur en andere conceptregelgeving Wet Vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) Samen met het kabinet werken gemeenten en provincies aan het verbeteren van de uitvoering van het omgevingsrecht. Eén van de hoofdpunten van verbetering is de kwaliteit van de uitvoering van Wabotaken. Per 1 april 2016 is de Wabo aangescherpt in de Wet VTH. Voor de basistaken, uitgevoerd door de RUD, worden per verordening regionale kwaliteitseisen vastgesteld. Voor de andere taken, door de gemeente zelf uitgevoerd, ontwikkelen wij een gelijkwaardig kwaliteitsbeleid. Hierin leggen we vast aan welke opleidings-, competentie- en ervaringskwaliteiten de medewerkers moeten voldoen. We maken het systeem van plannen, uitvoeren en verantwoorden sluitend door hieraan zichtbaar de elementen evalueren en op basis daarvan veranderen toe te voegen Wet kwaliteitsborging Wij bereiden ons verder voor op de aangekondigde privatisering van het bouwtoezicht. Het is de bedoeling van de wetgever dat marktpartijen met ingang van 2018 de bouwplannen voor grondgebonden woningen toetsen aan het Bouwbesluit en het technische toezicht tijdens de bouw uitvoeren. Overdracht van taken van de gemeente naar de markt betekent een reductie op het personeelsbestand. We werken daarom met een flexibele schil, die eenvoudig kan worden afgebouwd op het moment dat de wet intreedt. Het toezicht op lichtere bouwprojecten passen we aan. We onderzoeken mogelijkheden om dit risico gestuurd vorm te geven. Dit sluit goed aan bij het gedachtegoed van de nieuwe wetgeving, en maakt overdracht aan de markt straks gemakkelijker. Wij staan open voor initiatieven om vooruitlopend op deze wet samen met de markt en opdrachtgevers pilots te draaien Wet natuurbescherming Per 1 januari 2017 aanstaande treedt de nieuwe Wet natuurbescherming in werking. De huidige natuurwetten worden samengevoegd en opgenomen in de nieuwe wet. Hiermee komen de huidige Flora en faunawet, de Natuurbeschermingswet 1998 en de Boswet te vervallen. Doel van de nieuwe Wet natuurbescherming is vereenvoudiging van de natuurwetgeving door een betere aansluiting met de Europese richtlijnen en behoud van biodiversiteit en bescherming van natuurwaarden. De Provincie is aangewezen als bevoegd gezag om deze wet uit te voeren. Een initiatiefnemer kan er echter voor kiezen om hun aanvraag aan te laten haken bij de omgevingsvergunning als een ontheffing op grond van de Wet natuurbescherming is vereist. Deze mogelijkheid bestaat thans ook al en hiervan wordt sporadisch gebruik gemaakt. De gemeente moet bij bouw en verbouw actiever dan voorheen toezien op natuurbescherming. Uiteindelijk zal de Wet natuurbescherming worden opgenomen in de Omgevingswet (2019) Samenwerking ketenpartners Wij zoeken voortdurend naar nieuwe methodes om slimmer en effectiever te kunnen handhaven. Daarbij werken wij samen met andere steden, de G4, politie, Openbaar Ministerie, universiteiten en partners uit diverse disciplines. Pagina 6 van 22

7 Landelijk is er een dialoog over het overdragen van taken van de politie aan de gemeenten. Denk daarbij aan allerlei handhavingstaken op het gebied van de APV, maar ook aan nazorg bij inbraken en steeds meer verkeerstaken. In Utrecht is er al veel onderling geregeld, met uitzondering van een aantal verkeerstaken. Hier wordt wel vanuit de wijken veel op aangedrongen. Wij blijven hierover landelijk in gesprek ICT De technologie helpt bij het steeds efficiënter en effectiever uitvoeren van toezicht en handhaving. Het bonnenboekje heeft plaatsgemaakt voor een handheld, waarin gegevens handiger en veiliger worden opgeslagen. Bouwinspecteurs lopen niet meer rond met mappen vol met tekeningen, maar nemen simpelweg hun tablet mee. Aantekeningen kunnen ter plaatse worden gemaakt en we streven ernaar zelfs rapporten en brieven direct te kunnen opstellen en uitreiken. De gemeente, waaronder het onderdeel Vergunningen, Toezicht en Handhaving (VTH) zelf, beschikt over heel veel gegevens. Wij combineren en analyseren gegevens uit databestanden om gericht toezicht uit te voeren. Omdat we bv. meldingsintensiteit inzichtelijk kunnen maken, kunnen we de toezichthouders inzetten waar dat het meest nodig is. Voor meldingen van vuurwerkoverlast is de koppeling van data al operationeel sinds Ook koppelen we data aan de parkeerhandhaving en bij de aanpak van woonfraude en huisjesmelkers. We toetsen onze datakoppelingen zorgvuldig aan de regels en inzichten die gelden voor privacybescherming. Intelligenter gebruik van gegevens vraagt ook om eenduidige en zorgvuldige invoer van gegevens, en een goede analyse ervan. Hierin investeren we de komende tijd. 2.7 Participatie We zijn in gesprek met ondernemers, verenigingen en bewoners en onderzoeken welke methodes van handhaven effectief zijn. We hebben in 2016 een klantbehoefte onderzoek laten doen en houden enquêtes. We passen ons handelen en onze dienstverlening aan op de signalen die deze onderzoeken opleveren. Op de verschillende domeinen (Horeca en Milieu) overleggen we met branche organisaties over de verbetering van de communicatie en informatie voorziening. THOR 2 gebruikt voor het bepalen van de inzet informatie vanuit de handhavingsoverleggen met de wijkbureaus, de wijkboa s en Citycontrol 3. 2 De afdeling Toezicht en Handhaving Openbare Ruimte binnen VTH 3 Het digitale systeem dat THOR gebruikt Pagina 7 van 22

8 3. Toezicht en handhaving bebouwde omgeving Wat is nieuw 3.1. Horeca De uitbreiding voor toezicht op bijzondere wetten komt voort uit het feit dat de horeca in de stad toeneemt en het toezicht intensiever is geworden. De laatste jaren is het aantal horecabedrijven gegroeid met 17% tot inmiddels ruim bedrijven. De handhaving wordt risico gestuurd ingezet en concentreert zich op de circa 150 bedrijven waarover veel meldingen komen en tegen wie (meermaals) handhavend moet worden optreden. Om gokken, illegale prostitutie en andere ondermijnende en overlastgevende activiteiten te bestrijden, is een intensieve aanpak nodig. Dit betekent meerdere bezoeken en gezamenlijk optreden met het organisatieonderdeel Veiligheid en politie. Samenwerking Buitengewoon opsporingsambtenaren (Boa s) In 2016 zijn we een regionale samenwerking aangegaan voor toezicht en handhaving op horeca. Deze samenwerking tussen 13 gemeenten, met instemming van het Openbaar Ministerie en politie, is eind 2016 van start gegaan. De samenwerking maakt het mogelijk om Bijzondere Opsporingsambtenaren (Boa s) in te zetten op elkaars grondgebied. Niet alle gemeenten beschikken over voldoende Boa s om de verschillende handhavingstaken op de bijzondere wetten goed uit te kunnen voeren. Met deze regionale samenwerking is een grotere pool aan handhavers beschikbaar voor acties in het kader van toezicht en handhaving. Ook zijn de handhavers minder herkenbaar. Daarnaast kunnen kennis en ervaring sneller en beter gedeeld worden. We geven de regionale samenwerking de komende tijd verder vorm. Ze wordt eind 2018 geëvalueerd en zo nodig aangepast. In 2016 is een pilot gehouden over samenwerking tussen THOR en het team bijzondere wetten. Koppels werden samengesteld uit een medewerker THOR en een medewerker THBO 4 en zij gingen samen op pad. Zo konden ze taken op het gebied van jeugdoverlast en alcoholcontrole, evenementen en horecacontrole, parkeeroverlast en coffeeshops combineren. Deze pilot is goed bevallen en de samenwerking zal in 2017 zeker worden voortgezet. Schenken aan jongeren en doorschenken Schenken aan jongeren en doorschenken blijft een zorg. Uit onderzoek blijkt dat het nalevingspercentage in Utrecht (en landelijk) erg laag ligt. Wetenschappelijk is aangetoond dat het gebruik van alcohol schadelijk is voor jonge hersenen in ontwikkeling. Doorschenken is ook niet gezond, en leidt bovendien niet zelden tot overlast door dronkenschap. VTH trekt samen met het organisatieonderdeel Volksgezondheid op om verstrekkers op hun verantwoordelijkheid te wijzen, waarbij VTH focust op commerciële verkoop van alcohol (met name door supermarkten, slijterijen, sportverenigingen en horeca). We proberen doorschenken en het schenken aan jongeren tegen te gaan door het geven van informatie, tips en trucs, door in gesprek te blijven met Koninklijke Horeca, door controles, waarschuwingen en schouderklopjes. Bij hardnekkige overtreders zetten we handhaving in. Coffeeshops In 2016 is de handhavingsstrategie horeca aangepast. De aangepaste handhavingsstrategie bevat een uitgebreider stappenplan specifiek voor de gedoogcriteria. In het stappenplan staat beschreven op welke overtreding welke bestuurlijke maatregel volgt. Met betrekking tot de handelsvoorraad is in de aangepaste strategie opgenomen dat een waarschuwing volgt als er tussen de 500 gram en 1000 gram handelsvoorraad wordt aangetroffen. Voor andere overtredingen of incidenten (bijvoorbeeld 4 De afdeling Toezicht en Handhaving Bebouwde Omgeving binnen VTH Pagina 8 van 22

9 overtredingen van vergunningvoorschriften of geweldsincidenten zoals een steekpartij) worden bestuurlijke maatregelen opgelegd uit de handhavingsstrategie die gelden voor een gewoon horecabedrijf. Nieuw horecakader en terrassenreglement Onder aanvoering van de afdeling Economische Zaken wordt het horecakader geactualiseerd. VTH is aangesloten op de invalshoek handhaafbaarheid. De bedoeling is dat het kader ruimte biedt aan nieuwe horecaconcepten en aan initiatieven in gebieden die nu op slot zitten. We zoeken daarbij naar een optimale mix van levendigheid en leefbaarheid. Handhaving richt zich voornamelijk op het tegengaan van overlast. We proberen daarvoor, voor zowel ondernemers als omwonenden, heldere en toetsbare regels te ontwikkelen. Als onderdeel van het nieuwe horecakader wordt ook het terrassenbeleid (en daarmee uiteindelijk het reglement) herzien. De focus komt daarbij te liggen op uitstraling en het voorkomen van overlast Prostitutie - Zandpad Vanaf het moment dat de prostitutie terugkeert op het Zandpad treden we actief en persoonlijk met de sekswerkers zelf in contact, en houden we op die manier hun zelfredzaamheid en arbeidsomstandigheden in het oog. Daarbij werken wij nauw samen met Volksgezondheid en politie. Dit om erop toe te zien dat sekswerkers hun beroep veilig en gezond kunnen uitoefenen, en mensenhandelaars en andere criminelen in Utrecht zo min mogelijk greep krijgen op raamprostitutie Woonfraude Acties bij renovatie (Amendement Huisvesting) Bij de versnelling Overvecht wordt een aantal woonblokken geheel gerenoveerd. Van deze gelegenheid wil VTH in samenwerking met de woningcorporaties - gebruik maken door aan de renovatie inspecties te koppelen op overbewoning, illegale bewoning, illegale verbouwing, wietteelt en ander illegaal gebruik. Concrete eerste stap: Met Mitros worden afspraken gemaakt over drie woonblokken (10-lagenflats) aan de Apollo, Centaur en Atlasdreef (360 woningen). Dit draagt bij aan de terugdringing van overlast en de bevordering van de veiligheid. Zichtbaar ingrijpen door de gemeente moet de bewoners het vertrouwen terug geven dat de overheid actief staat voor de leefbaarheid in hun buurt. Op deze manier willen we een impuls geven aan het woonklimaat, het veiligheidsgevoel en het samen optrekken met de bewoners op de verbetering van hun wijk. Landelijke Aanpak Adreskwaliteit Gezamenlijk met Werk en Inkomen en Burgerzaken onderzoeken we de meldingen uit het project Landelijke Aanpak Adreskwaliteit. Deze meldingen zijn mogelijke signalen van adresfraude. Deze adressen worden of gezamenlijk of door de genoemde afdelingen bezocht. Voor THBO richten we ons vooral op onrechtmatig woning gebruik, zoals illegaal omgezette woningen, over bewoning, doorgangswoningen, enz. Naast het handhaven hiervan leveren we een actieve bijdrage in het up to date houden van de BRP. AirBnB (Amendement 56 - Huisvesting) De afgelopen periode merkt de gemeente Utrecht dat de markt voor particuliere vakantieverhuur (AirBnb) en shortstay (verhuur voor een periode van een week tot 6 maanden) sterk in ontwikkeling is. Het aantal verhuurders in onze stad neemt toe. Om wildgroei en overlast te voorkomen, en om duidelijkheid te scheppen wordt nagedacht over aanvullend beleid. VTH is bij die discussie aangesloten op handhaafbaarheid. Handhaving is gericht op het bestrijden van: 5 Amendement 56, dat eenmalig extra toekent aan toezicht in de openbare ruimte en bebouwde omgeving, voor de thema s Veiligheid, Schoon en Heel en Huisvesting. Pagina 9 van 22

10 - Onveilige situaties (overbewoning, brandveiligheid) - Illegale praktijken (prostitutie) - Overlast - Woningonttrekking Bij de vorming van het beleid gaan we ook op zoek methodes om overtredingen te kunnen constateren. Ook andere steden worstelen hiermee: niet voor niets wordt het platform AirBnB onder druk gezet om gegevens te delen, of zelf te handhaven op overtredingen en excessen. Tot nu toe zijn klachten en meldingen onze voornaamste bron. De afdeling Belastingen is van plan om het internet te gaan scrapen op verhuuradvertenties. Ook moeten AirBnB -verhuurders zich bij hen registreren. Dat kan mogelijkheden bieden voor de handhaving. Huurteam Het huurteam heeft als doel de huurprijs van particuliere huurwoningen, met name onzelfstandige studentenwoningen, in Utrecht in overeenstemming te brengen met de huurprijswetgeving (puntensysteem). Op verzoek van de huurder wordt de kamer onderzocht en getoetst op huurprijs, achterstallig onderhoud en gebreken. Ook wordt het huurcontract gecontroleerd. Indien knelpunten worden gesignaleerd gaat het huurteam namens de huurder in gesprek met de verhuurder en voert indien nodig namens de huurder een procedure bij de huurcommissie. Het huurteam is door Wonen, na een aanbesteding, opnieuw gegund aan Urbannerdam en per 1 januari 2017 overgedragen aan VTH. De werkzaamheden van het huurteam sluiten goed aan op de uitvoering door VTH. Wonen blijft aangehaakt op signalen die van belang zijn voor het huisvestingsbeleid. o.a. ook actie om intimidatie op te sporen. Eén van de acties van het huurteam in 2017 is het houden van een enquête om beter inzicht te krijgen in intimidatie door verhuurders. Het huurteam sluit daarmee nauw aan bij het project Huisjesmelkers Milieu en natuur Over de invulling van de Natuurwet wordt momenteel (eind 2016) nog beleid gevormd. In de toezichtsfeer stellen wij voor om in elk geval de in de vergunning vereiste mitigerende maatregelen te controleren. 3.5 Asbestdaken Alle asbestdaken moeten in 2024 zijn gesaneerd. De eigenaren zijn hiervoor verantwoordelijk. In 2016 hebben een inventarisatie gemaakt van alle asbestdaken in Utrecht. Dat levert onderstaand beeld op (zie kaartje). Handhaving op de verwijdering van asbestdaken is nog niet aan de orde. Wel willen we eigenaren helpen om ruimschoots op tijd aan de wettelijke eis te voldoen. We hebben een menukaart ontwikkeld om hen, in allerlei varianten en combinaties, te helpen bij het verantwoord verwijderen van hun astbestdaken. Onderdeel van de menukaart is ook het aanleggen van zonnepanelen. Om de menukaart te kunnen aanbieden is een jaarlijks budget van nodig. Hierop komen wij in de voorjaarsnota terug. Pagina 10 van 22

11 [de kleur van de stippen geeft de omvang van het dak aan. De meeste daken zijn < 35m 2 ] 3.6. Programmatisch toezicht op bestaande bouw Momenteel wordt enkel toezicht op oudere woningen gepleegd naar aanleiding van klachten. Het zeer succesvolle actieve toezicht uit de afgelopen decennia is door bezuinigingen afgebouwd. Echter: - een groot deel van het woningbestand van de stad veroudert - De tijd stelt andere eisen aan woningen. We gebruiken steeds meer elektriciteit, combineren wonen en werken en streven naar betere isolatie. - De afgelopen jaren neemt het aandeel particulier bezit steeds meer toe. Particuliere woningeigenaren zijn zich niet altijd bewust van de technische levensduur van hun woning. Het is dus zaak om woningeigenaren bewust te maken van de noodzakelijke én verantwoorde revitalisering van hun woning. We willen daarom kijken of we, naast het handhaven op klachten en meldingen, een meer programmatische aanpak kunnen ontwikkelen. We denken daarbij aan de volgende thema s: 1. Veiligheid woninginstallaties (APK) 2. Funderingen en verzakkingen 3. Slijtagegevoelige constructieonderdelen, zoals balkons 4. Isolatie en ventilatie 5. Brandveiligheid 6. Extremere weersomstandigheden en wateroverlast Pagina 11 van 22

12 Wat zetten we voort 3.7. Bouwen en slopen De gemeente stelt bij grote en langdurige werkzaamheden een procesbegeleider aan die zorgt voor een begeleiding van zowel omwonende als uitvoerende partijen bij het bouwproces. Hiermee beperken we de hinder door de bouwwerkzaamheden. Dit doen we ook door vroegtijdig in het planproces al aandacht te vragen voor voorlichting en preventie. Dit jaar zetten wij procesbegeleiding in bij 20 grotere bouwinitiatieven. Vernieuwing van de kengetallen: in voorbereiding op de Wet private kwaliteitsborging richten we het toezicht op bouw en verbouw meer risicogestuurd in. Dit betekent dat we niet meer altijd gaan kijken, maar op basis van een risicoprofiel inschatten wanneer toezicht noodzakelijk is. Hiermee voorkomen we dat onze inzet ondanks de toename van nieuw- en verbouw in deze klasse moet worden vergroot. Deze capaciteit wordt bij ingang van de nieuwe wetgeving immers overgedragen aan de markt. De nieuwe werkwijze sluit ook meer aan bij de geest van de nieuwe wetgeving. Utrecht wil de voorkeur voor circulair bouwen actief uitdragen bij alle gebiedsontwikkelingen en bouwprojecten (Motie Circulair Bouwen, 16/252). Ofschoon de motie vooral voorziet in het stimuleren hiervan in het voortraject zullen we bij de behandeling van vergunningaanvragen en in het toezicht enhandhaving hierop ook acteren Bestaande woningen en gebouwen Wij houden toezicht op de bestaande woningen, gebouwen en woonwagens. Deze moeten voldoen aan minimale eisen van woonkwaliteit zoals vastgelegd in het Bouwbesluit. De eigenaar is primair verantwoordelijk voor de bouwkundige kwaliteit van zijn gebouw of bouwwerk. Wanneer een eigenaar in gebreke blijft spreekt de gemeente de eigenaar hierop aan. Lopende projecten zoals fysieke veiligheid en grootwoningbezit zetten we voort. Naar aanleiding van klachten of meldingen bezoekt een inspecteur het bouwwerk en controleert of de kwaliteit voldoet aan het Bouwbesluit en of het gebruik past binnen het bestemmingsplan. Bij integrale aanpakken, zoals, de aanpak Amsterdamsestraatweg en aanpak huisjesmelkers, houden we ook actief toezicht op deze aspecten. Een deel van de woningvoorraad in Utrecht is gesplitst en is in eigendom van Verenigingen van Eigenaren (VVE s). Deze verenigingen zijn vaak niet actief, waardoor de kans op achterstallig onderhoud toeneemt. Wij activeren 40 kleinere VVE s. We spreken de eigenaren aan op hun verantwoordelijkheid en informeren ze over de wettelijke verplichtingen. We helpen deze VVE s ook met het opstellen van meer-jaren onderhoudsplannen. Daarnaast stimuleren we maatregelen voor veilige installaties, energiebesparing en de aanschaf van zonnepanelen. Hieronder staan de plannen van aanpak die in voorbereiding zijn en meegenomen zijn in de programmering van Wonen-Energie: Inzet inspecteurs toetsing, handhaving en bebouwde omgeving in de Energietransitie. (inclusief scholingstraject) Activering van slapende verenigingen van eigenaren in Utrecht 2016/2017 Fysieke veiligheid oudere(n) woningen in gebruik door oudere bewoners en studenten (APKlight, wooncoach, metinginstrumenten CO, CO2, vocht, temperatuur, ventilatie) Vitalisering, verbetering leefbaarheid en veiligheid woon- en werkomgeving Amsterdamse straatweg (inclusief omzetten winkels naar wonen, splitsing, VvE, NOM) Pagina 12 van 22

13 Asbest-eraf-Zonpaneel-erop voor particuliere eigenaren Utrecht neemt deel aan de ontwikkeling van het VvE loket, samen met duurzaam VvE Beheer (BzK, VvE Belang, G4 en VvE specialisten) Huisjesmelkers In 2016 hebben Veiligheid en VTH samen een team opgezet van juristen, data-analisten en inspecteurs voor de integrale aanpak van grote huisjesmelkers die voortdurend de regels overtreden. Het team heeft het beschikbare instrumentarium aangevuld en aangescherpt en blijft ook in 2017 methodes ontwikkelen om huisjesmelken en vastgoedmisbruik tegen te gaan. Inspecteurs voeren gericht acties uit om malafide praktijken op te sporen en te bestrijden. We verbinden signalen van stelselmatig wangedrag en ondermijnende criminaliteit en bouwen dossier op om dit bij de wortels aan te pakken. We werken samen met partijen als het huurteam, politie, inspectie SZW en de Belastingdienst. Energieambassadeurs Onze inspecteurs komen naar aanleiding van bouwkundige meldingen in 700 woningen. Daar waar mogelijk zullen zij in hun reguliere werk in 2017 extra aandacht geven aan energie besparende mogelijkheden die zich aandienen. Zij functioneren dan als energie ambassadeurs en smeden het ijzer als het heet is (nul-op de meter). Hierbij is deels sprake van een samenloop met het stimuleren van energiebesparing bij VVE s Milieu/duurzaamheid In 2017 controleert VTH 540 meldingplichtige bedrijven. Bedrijven met een laag risico controleren we op projectbasis. Bij alle controles is er aandacht voor de opslag van brandgevaarlijk gevaarlijke stoffen. Daarnaast worden circa 500 inventariserende controles. Wij handhaven ook op het aspect energiebesparing. We verwachten voor 2017 ongeveer 450 milieu gerelateerde meldingen. Deze onderzoeken we altijd. Regionale Uitvoeringsdienst Utrecht (RUD) Een deel van de toezichttaken milieu wordt voor de gemeente uitgevoerd door de RUD-Utrecht. De RUD-Utrecht controleert 122 zwaardere milieubedrijven, waaronder de zogenaamde BEVI-inrichtingen (Besluit Externe Veiligheid Bedrijven) en de bedrijven die voorheen onder bevoegd gezag van de Provincie Utrecht vielen. De uitvoering van het milieutoezicht op bodemsaneringen van verontreinigde grond, grondverzet en ketenbeheer gebeurt ook door de RUD-Utrecht. Voor 2017 verwachten wij een toename van 10% van het aantal BUS-saneringen 6 en het aantal meldingen grondtoepassingen. Bedrijven en instellingen worden zoveel mogelijk integraal bezocht. Naast de milieuregelgeving wordt ook toezicht gehouden op de naleving van regelgeving op het gebied van bouw, gebruik en brandveiligheid. Hierbij wordt onder andere ook samengewerkt met de Veiligheidsregio Utrecht en het waterschap De Stichtse Rijnlanden. De landelijke trend is om steeds meer taken regionaal onder te brengen. Utrecht blijft hierin bewuste keuzes maken op basis van kwaliteit, integraliteit, dienstverlening aan burgers en bedrijven en prijs. 6 Bodemsanering volgens het Besluit Uniforme Saneringen Pagina 13 van 22

14 3.10. Brandveiligheid In 2017 zal de Veiligheidsregio Utrecht Brandweer Preventie de inzet continueren om de brandveiligheid in de Gemeente Utrecht te waarborgen. Hierbij wordt zo veel mogelijk afgestemd met alle handhavingspartners van de verschillende domeinen. In belangrijke situaties waar de brandveiligheid aan de orde is, zoals bijvoorbeeld de vluchtelingenopvang, adviseert de brandweer de gemeente over te nemen veiligheidsmaatregelen. Toezicht tijdens de bouw Tijdens de bouw wordt er door de brandweerinspecteurs toezicht gehouden op het aanbrengen van de geëiste brandpreventieve(bouwkundige en installatietechnische) voorzieningen, bluswatervoorzieningen en een goede bereikbaarheid voor de hulpdiensten. De brandweer houdt in 2017 toezicht op in uitvoering zijnde bouwwerken, waaronder de grote projecten in het Stationsgebied en het Leidsche Rijn Centrum. Het bouwtoezicht wordt altijd met de gemeentelijke bouwinspecteur afgestemd en uitgevoerd. De inzet is gebaseerd op de prognosecijfers voor 2017 van de Gemeente Utrecht. Toezicht op bestaande bouwwerken In de gemeente Utrecht worden circa 4500 risicovolle gebouwen structureel gecontroleerd volgens een toezichtplan dat gebaseerd is op de Risicomodule van de Veiligheidsregio Utrecht Brandweer Preventie. Het grootste deel van de gebouwen in dit bestand is omgevingsvergunning of gebruiksmelding plichtig. Deze worden eens in het jaar of eens in de twee tot vier jaar gecontroleerd.er wordt bij de controles ook gelet op de bouwkundige en organisatorische aspecten ten aanzien van brandveiligheid en technische installaties. Goed naleefgedrag wordt conform de Utrechtse handhavingsmix beloond met minder toezichtdruk. De afdeling Preventie stemt met de afdelingen Preparatie en Repressie van de brandweer de aandachtspunten af voor de incidentbestrijding, die blijken uit de uitgevoerde controles. In 2017 zal er extra aandacht worden gegeven tijdens controles aan het toezicht op de interne organisatie en planvorming ten aanzien van evacuatie. Ook zal er extra aandacht zijn voor de binnenstad met een pilot waarin controles uitgevoerd worden in de kleinere kamerverhuurpanden. Voorlichting brandveiligheid De brandweer verbetert het (brand)veiligheidsbewustzijn van de burger, bedrijven en instellingen in projecten in het kader van brandveilig leven. De focus bij deze projecten ligt op vergroting van het veiligheidsbewustzijn en verantwoordelijkheidsbesef. Er worden onder meer voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd in het kader van het Keurmerk Veilig Ondernemen, speciale acties voor studenten en in het kader van het Convenant Veilig Uitgaan. Het regionale programma Stimulerende Preventie heeft in 2017 vooral aandacht voor voorlichting over brandveiligheid bij kinderen en ouderen die langer zelfstandig blijven wonen. Klachten en meldingen De brandweer behandelt per jaar klachten en meldingen van burgers en bedrijven over een brandonveilige situatie. Dit kan variëren van een klacht van een bewoner over de brandveiligheid in een gebouw en een verzoek om te komen controleren tot de melding van (acuut) gevaar. Zo nodig wordt direct de repressieve dienst van de brandweer ingeschakeld. Het aantal klachten en meldingen is vraag gestuurd en bedraagt ieder jaar ongeveer 80 tot 100. Evenementen De brandweer houdt samen met de gemeente toezicht voor en tijdens binnen- en buitenevenementen. Dit zijn de diverse (Jaarbeurs) evenementen en festivals, braderieën, de thuiswedstrijden van FC Utrecht en het toezicht tijdens Koningsdag. In een wekelijks integraal overleg Pagina 14 van 22

15 met Gemeente, Politie, GHOR 7 en andere partners wordt bepaald welke inzet er nodig is om de evenementen in Utrecht zo veilig mogelijk te laten verlopen. De brandweer is betrokken bij ongeveer 350 meer risicovolle - evenementen. 7 Geneeskundige Hulporganisatie in de Regio Pagina 15 van 22

16 4. Toezicht en handhaving openbare ruimte Wat is nieuw 4.1. Veiligheid Nachtelijk toezicht In 2017 zullen er 7 dagen in de week en 24 uur per dag inzet zijn van Toezicht en Handhaving Openbare Ruimte. De voornaamste reden voor de uitbreiding is dat bewoners ook in de nachtelijk uren veel voorkomende ergernissen ervaren zoals wildplassen, herrie op straat, baldadigheid, vernieling enz. Om een waterbedeffect te voorkomen zetten we in op een zo groot mogelijk gebied. De huidige prioriteit ligt in het onderstaande gebied, waarin onder meer het VBO gebied (Voorstraat, Breedstraat en omgeving), Lombok, de Amsterdamsestraatweg en Overvecht, waar op termijn ook het Nieuwe Zandpad opent. Versnelling Overvecht Ondanks de inspanningen van de afgelopen jaren lopen de veiligheidscijfers in Overvecht achter op de positieve ontwikkelingen in andere delen van de stad. In verhouding is er meer criminaliteit, meer bewoners voelen zich onveilig en meer bewoners ervaren overlast van jeugd. Om deze reden wordt extra geïnvesteerd in een integraal Versnellingsplan voor Overvecht gericht op vier pijlers: veiligheid, samenleven en opgroeien, werken aan werk en gezondheid. Inzet van de Versnelling is dat de criminaliteit afneemt, de veiligheidsbeleving van inwoners van de wijk verbetert en de jeugdoverlast afneemt. Pagina 16 van 22

17 In het kader van het versnellingsplan Overvecht zijn er begin oktober 2016 vier wijkboa s die speciaal voor Overvecht zijn. Belangrijke uitgangspunten zijn dat zij contact maken met bewoners en jongeren in de buurt, dat ze werken op plekken en tijden waarop dat nodig is en vanzelfsprekend gaan zij handhaven op punten waar dat noodzakelijk is. Toezicht opvang Einsteindreef In Overvecht wordt de opvang van asielzoekers voorbereid. De verbouwing van het pand aan de Einsteindreef is in volle gang. Eind februari verwachten we de eerste asielzoekers. Vanaf mei zijn er maximaal 400 asielzoekers op de Einsteindreef. Het gaat om gezinnen, mannen en vrouwen. Zoals afgesproken met de beheergroep wordt op en rond de locatie toezicht ingezet. We zien door middel van inspectie toe op de veiligheid van het gebouw. Vanaf het moment dat de eerste bewoners hun intrek nemen, zien we erop toe dat de opvang ordelijk en veilig verloopt. Wijkboa s Sinds enkele jaren werkt THOR deeltijds met contactpersonen voor elke wijk. Volgend jaar gaan we na positieve ervaringen in Overvecht een doorontwikkeling maken naar wijkboa s. Wij hebben de ambitie om voor iedere wijk minimaal één eigen wijkboa beschikbaar te stellen. De wijkboa draagt binnen zijn wijk bij aan het integraal en wijkgericht werken. Hij is contactpersoon voor de partners in de wijk bij gezamenlijke acties. De wijkboa surveilleert zo veel mogelijk op de bike in de wijk en let daarbij onder meer op hotspots auto en woninginbraak, kent de jeugd in de wijk, werkt samen met partners, ondernemers en bewoners en stelt grenzen door te beboeten. De wijkboa s organiseren ook blauwe handhavingsdagen of -avonden op veelvoorkomende ergernissen. Evenementen (Amendement 56 Schoon en Heel) Het aantal evenementen in de stad neemt toe. Dat past uitstekend in de visie op levendigheid van de stad. Aan de andere kant kan het meer overlast opleveren, meestal in de vorm van geluid en rommel. De eerste verantwoordelijkheid ligt bij de organisatoren zelf, maar een deel daarvan kent niet altijd alle regels en mogelijkheden. Daarom organiseren we expertmeetings, waarin we samen met hen tips en trucs uitwisselen over veiligheid en het voorkomen van overlast. Om tijdens evenementen sneller te kunnen inspringen op meldingen over geluidsoverlast schaffen we extra meetapparatuur aan. We gaan manieren onderzoeken en uitproberen om schade aan openbare ruimte, bijvoorbeeld aan parken, te voorkómen. Ook zoeken we naar efficiënte manieren om via bv social media - in contact te treden met melders en organisatoren tijdens evenementen. Handhaving hotspots, flexibele stedelijke inzet (Amendement 56 Veiligheid) We willen snel kunnen inspelen op overlastsituaties om daardoor overlast bij bewoners, ondernemers en gebruikers van de openbare ruimte te verminderen. Een extra team van 4 boa s kan gericht, geconcentreerd en snel worden ingezet op hotspots in de stad, ofwel buurten waar sprake is van een sterke toename van overlast en gevoelens van onveiligheid. Om deze werkwijze nog effectiever te maken, trainen we de handhavers op het herkennen van afwijkend gedrag volgens de SDR (search detect react) methodiek. Deze nieuwe toezichtstechniek zorgt ervoor dat afwijkingen op het normgedrag sneller worden herkend, worden geïnterpreteerd en dat afwijkende gedrag wordt gecorrigeerd bijvoorbeeld door iemand aan te spreken. Gerichte inzet van toezicht betekent ook dat de inzet moet plaatsvinden op de tijdstippen waarop de overlast plaatsvindt en mensen zich onveilig voelen. We geven hierbij prioriteit aan onderwerpen die in de stad actueel zijn, we denken daarbij aan fietsendiefstal, autobranden of vuurwerkvrije zones. Hiervoor is de input vanuit de handhavingsoverleggen, de wijkboa s en citycontrol van cruciaal belang. Na afronding van de aanpak van een hotspot of gebied, levert het Boa-flexteam een korte rapportage op, met daarin de resultaten, bijzonderheden en eventuele knelpunten. Uit deze rapportages kunnen lessen worden Pagina 17 van 22

18 getrokken om in de toekomst de inzet te verbeteren. Pagina 18 van 22

19 4.2. Schoon en heel houden openbare ruimte Overlasttelefoon THOR stedelijk uitgerold Afgelopen jaar is in overleg met bewoners en ondernemers in de ASW de overlasttelefoon ingevoerd. Deze werkwijze bevalt goed en zal in 2017 geleidelijk over de hele stad worden uitgerold. Uitbreiding project Schone parken In 2016 heeft THOR op drukke dagen meer inzet gehad in de parken. Deze pilot is succesvol verlopen en zal THOR binnen de beschikbare uren vaker op warme/zonnige dagen in de parken aanwezig zijn. In minimaal één park zullen we samen met betrokken bezoekers zoeken naar mogelijkheden om meer participatie het naleefgedrag te verhogen. Verder wordt het parkenproject in overleg met Stadsbedrijven uitgebreid met Park Lepelenburg en het Wilhelminapark. Illegale bijplaatsing van afval (Amendement 56 Schoon en Heel) Het bijplaatsen van afval bij containers (IOP s) 8 is al langere tijd een doorn in het oog. De vervuilde omgeving van IOP s schaadt het aanzien van de buurt en trekt ongedierte aan. Het komende jaar intensiveren we de acties om de gehele keten van inzamelen, schoonmaken en handhaving beter op elkaar aan te laten sluiten. Een concrete actie daarbij is dat handhavers met de ophaaldienst meerijden voor het ledigen van de containers. Als er vuilnis naast de containers staat, wordt gecontroleerd of de inrichting werkt. Zo ja, dan wordt direct zichtbaar op straat gehandhaafd. Toezicht en Handhaving Openbare Ruimte doet dit met een eigen team speciaal opgericht om illegale dump te bestrijden. Om ook de hardnekkige overtreders tot verandering te krijgen, zal THOR in 2017 meerdere prikacties in burger houden. Nudging (Amendement 56 Schoon en heel) We gaan experimenteren met nudging. Met andere woorden: we proberen verschillende manieren van gedragsbeïnvloeding uit, waarvan we de effectiviteit monitoren met hulp van ervaren wetenschappers. Zo leren we al doende hoe we met andere gedragsinterventies dan enkel handhaving het naleefgedrag kunnen verhogen. We beginnen met het onderwerp bijplaatsing van afval, monitoren welke aanpak het beste aanslaat. Zo leren we hoe gedragsbeïnvloeding werkt, hoe je erop moet inzetten. Dan kunnen we het ook toepassen op andere terreinen waar we het naleefgedrag willen verhogen. Handhaving van overlast op het water Voor 2017 is er vanuit de havengelden meer budget beschikbaar voor de handhaving op en om het water. In 2017 gaan wij handhaven op overlast op en om de Utrechtse singels. Het gaat hier om handhaving van algemene overlast zoals wildplassen, geluidsoverlast en zwerfvuil. Wij plannen hiervoor meerdere acties. Dit kan ook in de vorm van blauwe avonden 9 waarbij meervoudige overlast wordt meegenomen. Wat zetten we voort 4.3. Veiligheid (w.o. Heling) Wij blijven inzetten op de taken om de veiligheid te bevorderen. Deze taken vinden plaats op gebied van wijkveiligheid, jeugdoverlast, vandalisme, high impact crime en evenementen. We continueren het 8 ondergrondse inzamelpunten Pagina 19 van 22

20 WAFV-team 10 en de werkzaamheden voor het Digitaal Opkopersregister (DOR). Op gebied van high impact crime zetten we de hotspotsaanpak met het flexteam voort Schoon en heel houden openbare ruimte VTH zet zich onverminderd in om de openbare ruimte schoon en heel te houden. Bij het toezicht letten wij op een breed scala aan overtredingen. Van jeugd in het bezit van alcohol op de openbare weg tot het handhaven bij hondenoverlast (hondenpoep en loslopende honden) op bekende overlastplekken. Illegaal aangeboden huisvuil, grofvuil en bedrijfsafval wordt door ons onderzocht en zo spoedig mogelijk verwijderd. In 2017 gaan wij door met gericht toezicht op het bijplaatsen van afval bij ondergrondse containers. De vuilniszakken verwijderen wij snel en de kosten die we daarvoor maken verhalen wij op de overtreders. We proberen ook andere aanpakken uit om de tot structurele gedragsverandering te komen. Daarnaast voeren wij de wegsleepregeling uit. Wij verwijderen jaarlijks circa 30 auto wrakken. Tijdens de surveillance letten wij op illegale klad en plak en het plaatsen van illegale evenementen- en reclameborden. De kosten voor de handhaving worden waar mogelijke verhaald op de overtreders. Ook controleren wij dagelijks in de Binnenstad of voertuigen zich aan de geldende aslastbeperking houden om te voorkomen dat werfkelders en straten beschadigd raken. Op de landgoederen Amelisweerd en Rhijnauwen zijn twee boswachters actief bezig voor zowel handhaving van de regelgeving als natuureducatie. Ook controleren wij vergunningsvoorwaarden (zoals voor standplaatsen, geplaatste steigers, containers e.d.) en na meldingen de regelgeving voor uitstallingen. We houden toezicht op vent-, flyer en collectevergunningen Parkeren en stallen Wij controleren het betaald parkeren door het scannen van kentekens met een parkeerrecht. In de gebieden met betaald parkeren handhaven wij ook het foutparkeren en de taxistandplaatsen. Buiten het betaald parkeergebied handhaven wij het foutparkeren op afgestemde hotspots (op basis van meldingen). Samen met de politie en de marktmeester voeren wij de wegsleepregeling uit. Wij zetten ons in om het fietsparkeren op een goede manier te reguleren. Rondom het centraal station en op plekken in de binnenstad zoals het Vredenburg, de Neude en de Drift handhaven wij direct op gevaarlijk gestalde fietsen. Wij handhaven ook op weesfietsen rondom de stations, in het centrum en in de wijken. Rondom de stations en het centrum worden de fietswrakken en fietsen, die niet gebruikt worden, na 14 dagen verwijderd en in de wijken worden deze fietsen na 28 dagen verwijderd. Wij handhaven niet op hinderlijke gestalde fietsen Overig Controle Milieuzone Wij houden toezicht met behulp van langs de invalswegen geplaatste camera s Ook controleren we voertuigen aan de hand van de gescande kentekens bij de controle op betaald parkeren. De scanauto plaatsen we ook strategisch langs sluiproutes. Vervuilende voertuigen worden beboet. Gevaarlijke gestalde brommers/snorfietsen Gevaarlijk gestalde scooters worden verwijderd en opgeslagen. De kosten hiervoor verhalen we op de eigenaar van de scooter. Door capaciteit in te zetten op gevaarlijk gestalde scooters is er minder tijd beschikbaar voor de bestaande aanpak fietsparkeren. 10 WAFV = flexteam tegen Woninginbraak, Autokraak, Fietsendiefstal en Vernieling Pagina 20 van 22

21 Brommers op de Rijbaan Sinds 2016 rijden brommers niet meer op het fietspad maar op de rijbaan. Op deze manier zijn de fietspaden vrij gekomen voor de (snor)fietsers. De bedoeling is dat dit de verkeerssituatie veiliger maakt. We blijven boa s inzetten om bestuurders van brommers te informeren en sanctioneren over deze maatregel. We zetten projectmatig op verschillende hotspots in de stad in om brommers van het fietspad te weren. Dafne Schippersbrug Eind 2016 wordt de nieuwe fietsverbinding tussen de wijken West en Leidsche Rijn geopend. Op deze fietsbrug mogen geen motorvoertuigen rijden. Met communicatie en coaches zullen we de brommerrijders en snorfietsers naar de juiste routes begeleiden. Hierna zullen wij actiegewijs handhavend optreden. Pagina 21 van 22

22 Bijlage 1 Samenhang gemeentebreed handhavingsbeleid en het Handhavingsprogramma Openbare ruimte en Bebouwde omgeving Jaarlijks Meerjarig Collegebeleid Programmabegroting Met de Programmabegroting spreekt het college af welke effecten en doelstellingen zij wil bereiken en de prestaties die zij levert met de daarbij behorende middelen. Handhavingsvisie 'Keuzes in de handhaving' (2008) Hierin staat beschreven hoe het college handhavingsprioriteiten stelt en welke mix aan instrumenten het college voor de handhaving kan inzetten 'Handreiking handhavingsstrategie openbare en bebouwde ruimte' Hierin is de methodiek beschreven voor het opstellen van handhavingsstrategieën en risicoanalyses. Hierin is ook in grote lijnen aangegeven welke toezicht- en sanctiestrategieën mogelijk zijn. Handhavingsstrategieën Per domein stelt het college handhavingsstrategieën vast conform de methodiek in de Handreiking. In de strategieën staat beschreven: Welke prioriteiten het college binnen een domein legt; -welk doel met de handhaving wordt beoogd door middel van input- output- en effectdoelstellingen; hoe we toezicht houden en zo nodig een verbijzondering van welke sanctie per (type) overtreding passend is. Handhavingsprogramma Openbare ruimte en bebouwde omgeving Dit uitvoeringsprogramma beschrijft de voorgenomen toezicht- en handhavingsactiviteiten, passend binnen de financiële kaders van de programma begroting, ontwikkelingen en de prioriteitstellingen uit de handhavingsstrategieën. Pagina 22 van 22