Bijlage 1: Maatregelen en resultaten

Transcriptie

1 Bijlage 1: Maatregelen en resultaten Sinds het najaar van 2016 treffen we diverse maatregelen om de problematiek rondom bijplaatsingen aan te pakken. In de onderstaande paragrafen wordt stilgestaan bij de maatregel, de onderbouwing hiervan en de huidige resultaten. Maatregel 1: monitoring na invoering Het Nieuwe Inzamelen Onderbouwing: de invoer van het Nieuwe inzamelen betekent voor bewoners en de inzameldienst grote veranderingen. We gebruiken nieuwe inzamelmiddelen, inzameldagen veranderen en er komen ondergrondse containers met een passysteem. Ondanks alle zorgvuldige voorbereidingen en de communicatie die vooraf plaatsvindt, gaan er ook wel eens dingen mis. Om die reden wordt de eerste 6 weken na invoering extra gemonitord zodat bij onverwachte ontwikkelingen snel geschakeld kan worden. Resultaat: deze maatregel wordt consequent uitgevoerd bij alle gebieden waar Het Nieuwe Inzamelen is ingevoerd. Naast de dagelijkse controles van de inzamelpunten is de projectleider wekelijks een dagdeel aanwezig op het wijkbureau. Met deze aanpak kan in het geval van incidenten snel worden ingegrepen. Maatregel 2: dagelijkse inspectie alle ondergrondse containers, verwijderen bijplaatsingen en registratie Onderbouwing: om bijplaatsingen zo snel mogelijk te verwijderen controleren we op werkdagen alle locaties met ondergrondse containers. Bijplaatsingen halen we weg en we onderzoeken of er bij locaties met bijplaatsingen sprake is van bijvoorbeeld een volle, defecte of verstopte container. Het streven hierbij is dat bijplaatsingen op deze manier nooit langer dan één dag blijven staan. In het weekend controleren we alleen de locaties met de meeste bijplaatsingen (de hotspots). Naast een directe aanpak van het probleem, krijgen we met de registratie objectieve stuurinformatie, bijvoorbeeld voor het vaststellen van hotspots. Resultaat: wekelijks verwijderen we gemiddeld keer bijplaatsingen. Een bijplaatsing is hierbij breed gedefinieerd: van een schoenendoos tot een aantal vuilniszakken of grofvuil. Bij het weghalen van de bijplaatsingen gaat het om ongeveer 33% vuilniszakken, 32% papier/karton en 35% grofvuil. In ongeveer 11% van de gevallen waarbij sprake is van een bijplaatsing, is op de betreffende locatie door onze medewerkers een volle ondergrondse container geconstateerd en in 3% van de gevallen is er een container verstopt. De registratie van bijplaatsingen levert objectieve stuurinformatie op die inzicht geeft in de probleemlocaties. Handhaving wordt hiermee ook gerichter ingezet (maatregel 3). Type bijplaatsing Gemiddeld aantal gevallen per week % Vuilniszakken % Papier/karton of % Grofvuil % Totaal % Oorzaak bijplaatsing Gemiddeld aantal gevallen per week % Vol % Verstopt 37 3% Onbekend % Totaal situaties met 1 of meer bijplaatsingen %

2 Maatregel 3: Gecombineerde handhavingsteams op hotspots Onderbouwing: zoals is geconstateerd op basis van de inspectie rondom bijplaatsingen, is er in de meeste gevallen geen duidelijke oorzaak waarom afval naast containers staat. Om deze reden is ook extra ingezet op handhaving: in Speciale handhavingsteams met inzamelvoertuigen rijden in elke wijk de top 5 van hotspots af. Aangetroffen bijplaatsingen worden direct verwijderd. Aan de hand van adreslabels (met name in vuilniszakken en op kartonnen dozen) proberen we zoveel te achterhalen wie de eigenaar is. Tijdens het eerste half jaar van 2017 heeft ook handhaving in burger plaatsgevonden. Dit heeft enkele boetes opgeleverd. Resultaat: het aantal boetes is met de start van het intensiever handhaven, begin 2017, sterk toegenomen ten opzichte van de laatste kwartalen van In onderstaande grafiek worden de resultaten weergegeven. 250 Aantal boetes per kwartaal Q Q Q Q Q Maatregel 4: experiment openzetten containers met passysteem Onderbouwing: Op basis van de registratie bijplaatsingen registratie, beschreven onder maatregel 2, is het voor een groot deel onduidelijk waarom bewoners hun afval naast de container plaatsen. In slechts 11% van de gevallen is er namelijk sprake van een volle container, en in 3% van de gevallen is de container verstopt. Om deze reden is de vraag ontstaan in hoeverre bewoners die mogelijk hun pasje vergeten zijn, hun afvalzak naast de container zetten. Vanaf medio januari zijn in Overvecht daarom 107 containers die voorheen alleen toegankelijk waren met een passysteem, opengesteld. Resultaat: in onderstaande grafieken is het gemiddeld aantal bijplaatsingen (restafvalzakken, aantal keer grofvuil en papier/karton) per locatie per type container bijgehouden. In Overvecht is sprake van containers die (nog) geen passsysteem hebben vanuit het verleden (117 locaties), containers die een passysteem hebben (111 locaties) en containers die in het kader van de proef een passysteem hebben en zijn opengesteld (54 locaties). In week 2 van 2017 zijn de containers opengesteld. Dit was vóór het moment dat op een goede manier werd geregistreerd hoeveel bijplaatsingen er per locatie zijn. Vanaf week 8 is data gebruikt voor de analyse van het effect van openstelling. Sinds dat moment zijn we goede metingen gaan registreren. Onderstaande grafieken laten dus niet het effect van de openstelling zien maar wel de situatie zoals die sindsdien per week is geregistreerd in Overvecht. 2/6

3 Grafiek 1 Gemiddeld aantal restafvalzakken per locatie per week in Overvecht Grafiek 2 Gemiddeld aantal keer grofvuil per locatie per week in Overvecht 3/6

4 Grafiek 3 Gemiddeld aantal keer papier/karton per locatie per week in Overvecht Uit grafiek 1 is met name te constateren dat het openstellen van de containers, gemiddeld per locatie nog steeds leidt tot bijgeplaatste zakken. Naast een telling van het aantal zakken is ook bijgehouden in hoeveel gevallen grofvuil en papier/karton bij betreffende locaties is bijgeplaatst. Dit is weergegeven in grafiek 2 en 3. Let wel, per geval kan het hier verschillende hoeveelheden papier/karton of grofvuil betreffen. Hierbij is een opvallend verschijnsel zichtbaar dat niet was voorzien. Namelijk een gemiddelde stijging van aangetroffen grofvuil en papier/karton bij de opengestelde containers. Deze stijging begint zich voor grofvuil al duidelijk af te tekenen vanaf week 18 en voor papier/karton vanaf week 25. De reden hiervoor is moeilijk vast te stellen. Mogelijk heeft het bekend worden van de opengestelde locaties geleid tot meer aanbod van ander afval (bijvoorbeeld bedrijfsvuil) dat vervolgens niet in de container paste en als bijplaatsing is achtergelaten. Concluderend: uit de resultaten kan worden geconstateerd, dat ook na openstelling van de locaties met passysteem, bijplaatsingen worden geconstateerd. Opvallend is dat er na verloop van tijd zelfs een toename lijkt te ontstaan voor wat betreft bijgeplaatst papier/karton en grofvuil. Hier is geen duidelijke verklaring voor, behalve gedrag waarnaar slechts kan worden gegist. Als het openstellen van het passysteem dus effect heeft, dan is het beperkt en alleen van toepassing op zakken. Voor dit moment wil ik het huidige passysteem handhaven en alleen in specifieke gevallen, waarbij duidelijk is dat het tot problemen leidt, overgaan tot het permanent openstellen van containers. Hierbij houd ik ook rekening met de resultaten van de eerder gepresenteerde 1 klanttevredenheidsonderzoeken (gehouden in Hoograven, Zuidwest en Overvecht) waarbij 70% tot 80% van de geënquêteerden aangaf tevreden tot zeer tevreden te zijn over Het gebruik van de toegangspas voor de ondergrondse containers. Alternatief voor het openstellen van het passysteem is dat we in specifieke gevallen ruimhartig omgaan met het principe van één pas per huishouden. Dit gebeurt op dit moment ook al in het geval van studentenhuizen waar meer passen beschikbaar worden gesteld. 1 Tijdens de Raadsinformatiebijeenkomst van 7 september /6

5 Maatregel 5: legen op vullingsgraad (dynamisch inzamelen) Onderbouwing: de gemiddelde ondergrondse container in Utrecht is op het moment van lediging voor ongeveer 50% gevuld met restafval dan wel grondstoffen. Daarnaast zijn er nog steeds containers die onverwacht vol raken, voordat ze op de planning staan om geleegd te worden. In beide gevallen biedt een systeem dat op basis van vulgraad het ledigingsmoment van de containers bepaalt, veel kansen. Zowel om de inzameling efficiënter te regelen en daarmee brandstof te besparen, maar ook om bijplaatsingen als gevolg van volle containers te voorkomen. Resultaten: de voorbereidingen voor de aanschaf voor een dergelijk systeem zijn in volle gang. De afgelopen tijd is met name gewerkt aan de voorbereidingen van de aanbesteding, die naar verwachting in het najaar zal worden gepubliceerd en rondom de jaarwisseling leidt tot gunning. Vanaf dat moment wordt de implementatie in gang gezet en zullen steeds meer containers slim worden gemaakt middels een sensor. In de tussentijd zijn we al gestart met een proef. Hiermee doen we op dit moment ervaring op met het dynamisch inzamelen. Maatregel 6: containers voor 12:00 uur gemeld op werkdagen zoveel mogelijk dezelfde dag geleegd Onderbouwing: containers die onverwacht sneller vol geraakt zijn en die voor 12:00 uur worden gemeld, proberen we op werkdagen nog diezelfde dag te legen. Op deze manier reageren we op meldingen van bewoners en wordt zo veel mogelijk voorkomen dat bij een volle container bijplaatsingen ontstaan. Resultaat: We zien dat deze service haalbaar is en zetten deze dan ook door zodat gemelde bijplaatsingen zo snel mogelijk zijn weggehaald. Maatregel 7: pilot afvalcoach ten behoeve van hotspots Onderbouwing: bijplaatsingen zijn in veel gevallen het resultaat van aanbiedgedrag wat zich moeilijk laat kennen. Duidelijk is wel dat een meer persoonlijke aanpak en zichtbaarheid vanuit de gemeente kan leiden tot ander gedrag ten aanzien van bijplaatsingen. Wij starten daarom dit jaar in Utrecht een pilot met afvalcoaches. De bedoeling is om deze afvalcoaches vooral in te zetten op de hotspots in Overvecht en Kanaleneiland, om de oorzaak van bijplaatsingen te achterhalen en te voorkomen. Resultaat: er worden vooralsnog vier afvalcoaches ingezet in Utrecht. Op dit moment vindt de selectieprocedure plaats. De afvalcoach krijgt de volgende taken: Actief en zichtbaar in de wijk aanwezig zijn. Informatie inwinnen bij buurtbewoners, coöperaties en organisaties in de buurt over het scheiden van afval en bijplaatsingen van afval bij ondergrondse inzamelpunten. Bewoners informeren over het nut en de mogelijkheden van afval scheiden. Bewoners informeren over de gevolgen van bijplaatsingen. Bewoners helpen hun afval beter te scheiden en netter aan te bieden door middel van voorlichting, het beantwoorden van vragen en geven van advies. Informeren in de buurt en bij ondergrondse inzamelpunten en aanwezig zijn bij diverse bijeenkomsten van diverse instanties, zoals informatiebijeenkomsten van de gemeente, woningcorporaties, scholen, etc. Hotspot locaties monitoren op correct aanbiedgedrag van bewoners. Rapporteren over werkzaamheden en bevindingen. Maatregel 8: Stickers tegen bijplaatsingen voor ondergrondse containers actualiseren Onderbouwing: in principe hoort elke ondergrondse container een sticker te hebben waarop vermeld is dat men bij een volle container een melding kan doen. Daarnaast wordt aangegeven dat bewoners in 5/6

6 het geval van bijplaatsen van afval een boete riskeren. We constateren dat niet op alle containers een dergelijke sticker zit (bijvoorbeeld omdat hij eraf is gegaan). Daarom is bij de behandeling van de voorjaarsnota op 15 juni 2017 toegezegd de containers hierop te laten controleren. Resultaat: De huidige stickers dateren van 2011 en zijn in een aantal opzichten verouderd. Zo worden bewoners niet geattendeerd om digitaal een melding te doen, en wordt er niets gezegd over de mogelijkheid om grofvuil op afspraak op te laten halen of gebruik te maken van het afvalscheidingsstation. De stickers worden daarom nu opnieuw vormgegeven en zullen daarna op alle containers worden aangebracht. Maatregel 9: wachttijd grofvuilafspraak maximaal 2 weken Onderbouwing: ongeveer één derde van de bijplaatsingen bestaat uit grofvuil. Waar bewoners voorheen het kleine grofvuil bij de zak aanboden, is dit met de komst van ondergrondse containers niet meer mogelijk. Bewoners moeten dit afval nu zelf klein maken zodat het in de container past. Verder kunnen ze het grofvuil naar het afvalscheidingsstation brengen of een afspraak maken om het op te laten halen. Net voor de zomer bleek dat in een aantal gevallen de wachttijd voor het maken van een grofvuil afspraak, behoorlijk kon oplopen. Op basis hiervan is toegezegd aanpassingen in het planningssysteem te maken waardoor de wachttijd voor een grofvuil afspraak tot maximaal 2 weken mag oplopen. Resultaat: om de gemiddelde wachttijd tussen het maken van een afspraak en de eerstvolgende mogelijkheid in de agenda, structureel inzichtelijk te krijgen, is in de zomer een aparte rapportage gebouwd. Voorheen was namelijk alleen de tijd tussen het moment waarop de afspraak gemaakt werd en de geplande datum duidelijk. In ongeveer 20% van de afspraken kiezen bewoners namelijk bewust voor een latere datum dan de eerstvolgende. Omdat dit nieuwe data betreft, is deze pas vanaf week 33 beschikbaar. In bovenstaande grafiek is het resultaat weergegeven in het percentage van de afspraken waarbij de norm van 2 weken (14 kalenderdagen) werd overschreden. Uit de grafiek blijkt dat direct na de zomer een duidelijke afname van de overschrijdingsnorm zichtbaar is. Dit komt met name doordat inzichtelijk is gemaakt welke routes de grootste problemen veroorzaakten. Vervolgens is op deze routes extra capaciteit vrijgemaakt. Op dit moment wordt tevens gekeken hoe we capaciteit uit routes die structureel niet vol raken, nog meer in kunnen zetten op de relatief drukke routes. Uiteindelijk is het doel om het percentage overschrijdingen naar de 0% te bewegen. Het effect van dit alles op aantallen grofvuil bijplaatsingen is op dit moment nog niet zichtbaar. Hiervoor zijn de genomen maatregelen nog te recent doorgevoerd. 6/6