COMPETENTIES VOOR ARTS EN STAGIAIR IN HET LEVEREN VAN CULTUURSENSITIEVE ZORG

Transcriptie

1 COMPETENTIES VOOR ARTS EN STAGIAIR IN HET LEVEREN VAN CULTUURSENSITIEVE ZORG Ann Roex APP.PENTALFA.BE

2 Inhoud 1. Welke knelpunten ondervinden studenten / ervaren artsen op de werkvloer? 2. Welk is de meest geschikte manier om cultuursensitieve zorg aan te leren?

3 Inhoud 1. Welke knelpunten ondervinden studenten / ervaren artsen op de werkvloer? 2. Welk is de meest geschikte manier om cultuursensitieve zorg aan te leren?

4 Welke knelpunten ervaart u het meest? Taal Lichaamstaal & gedrag Verwachtingen naar zorg Waarden/normen incl religie Racisme/vooroordelen Ziekteperceptie Kennis over zorgsysteem Socio-economisch Drempel om zorg te zoeken Therapietrouw A B C D E F G H I J # stemmen: APP.PENTALFA.BE

5 Welke knelpunten ervaart uw stagiair het meest? Taal Lichaamstaal & gedrag Verwachtingen naar zorg Waarden/normen incl religie Racisme/vooroordelen Ziekteperceptie Kennis over zorgsysteem Socio-economisch Drempel om zorg te zoeken Therapietrouw A B C D E F G H I J # stemmen: APP.PENTALFA.BE

6 Ervaren huisartsen Naast de kennis van de taal zijn er ook vaardigheden in de communicatie. Dat wil eigenlijk zeggen dat je de vraag achter de vraag ook moet begrijpen en dat de uitdrukking van de klachten, zelfs als je die goed kon vertalen dat die nog niet altijd duidelijk was. Soms is dat wat moeilijk als papa van 55 jaar moet komen klagen over prostaatklachten en de dochter van 14 moet in zijn aanwezigheid komen vertalen. Ik denk niet dat ze het verschil weten tussen een wachtpost en een spoedopname. H. Aerts, M. Frisque, W. Luu, V. Verhulst, F. Buntinx, A. Roex, 2013

7 Studenten pt eist een scanner, een doorverwijzing omdat de man nog niet in orde was met zijn ziekteverzekering, had hij de identiteit van zijn tolk aangenomen zaten voor de zoveelste keer in de wachtkamer zonder een afspraak gemaakt te hebben er is een cultureel verschil in ziektebeleving, die bij hen zeer intens beleefd wordt * L. Demol, A. Dieleman, F. Pieret, L. Verheyen, F. Buntinx, A. Roex, 2012

8 Knelpunten Student * Huisarts Literatuur Taal X X X Lichaamstaal & gedrag Verwachtingen naar zorg X X Waarden/normen incl religie X X X Racisme/vooroordelen X X Ziekteperceptie X X X Kennis over zorgsysteem X X X Socio-economisch X X X Drempel om zorg te zoeken X Therapietrouw X X * L. Demol, A. Dieleman, F. Pieret, L. Verheyen, F. Buntinx, A. Roex, 2012 H. Aerts, M. Frisque, W. Luu, V. Verhulst, F. Buntinx, A. Roex, 2013

9 Inhoud 1. Welke knelpunten ondervinden studenten / ervaren artsen op de werkvloer? 2. Welk is de meest geschikte manier om cultuursensitieve zorg aan te leren? 1. algemeen 2. curriculum geneeskunde 3. continue professionele vorming

10 1. Algemeen Attitudes Competentie Kennis Vaardigheden 10

11 2. Studenten geneeskunde Bachelor: o kennis en attitude om te reflecteren over cross-culturele patiëntencontacten herkennen en kunnen duiden wat er in een consult gebeurt Master: o + culturele vaardigheden zelf cultuur-sensitieve zorg kunnen leveren: doen! 11

12 Attitudes Kennis Vaardigheden Bachelor - Master Bachelor (Bachelor-) Master Eigen referentiekader, normen en waarden Epidemiologie van ziekten in etnische groepen Flexibel en creatief aandacht hebben voor de persoon Eigen vooroordelen, stereotypering, wantrouwen, subconscious bias Context waarin etnische groepen leven (cultureel, sociaal, historisch) Informatie verstaanbaar overbrengen Openheid, interesse en respect Wet en justitie Inzetten van tolken Etnische herkomst beïnvloedt referentiekader over gezondheidszorg Zorgorganisaties ICE gebruiken. Luisteren, oriënteren en checken. 12

13 Educatiestrategie Integratie in het curriculum < > apart vak Alle studenten < > keuzevak Herhaaldelijk: leerlijn (verticale, spiraalvormig curriculum) Integratie in zoveel mogelijk vakken Naadloze aansluiting academische fase & leren op de werkvloer 13

14 Maar ook Gevarieerd onderwijsmateriaal o Theoretische lessen, casuïstiek, rollenspel, videoconsult Focus op individuele patiënt > etnische groep o Docenten: o o o o Persoonsgerichte zorg Cultureel competent Inhoudelijk ondersteunen Veilig klimaat om Reflectie te stimuleren Reguliere docenten en gastdocenten Stageleiders!! 14

15 3. Continue professionele vorming: hoe ziet u die? 1. Plenaire theoretische lezing 2. Plenaire theoretische lezing met aansluitend examen 3. Workshop: casusbespreking 4. Critical incident analysis 5. RIZIV feedback rapport APP.PENTALFA.BE # stemmen:

16 3. Continue professionele vorming Adult learning methods Knowles basisprincipes die het leergedrag van volwassenen bepalen: Doelstelling van het leren: volwassenen dienen de reden te kennen waarvoor ze iets leren Ervaringsgebaseerd leren: het leren vertrekt vanuit ervaringen/fouten in de praktijk Zelfbeschikking: volwassenen dienen mee te kunnen beslissen wanneer ze iets willen leren en op welke manier Relevantie: volwassenen zijn meer bereid bij te leren indien ze de relevantie ervan inzien voor de praktijk Probleemoplossend: volwassenen verwerven beter probleemoplossende dan puur inhoudelijke/theoretische leerstof Motivatie: volwassenen worden vaker gedreven door interne dan door externe motieven. Basis voor meest recente internationale, evidence-gebaseerde richtlijnen CPD

17 Continue professionele vorming Adult learning methods Knowles 1985 Implicaties: 1. Vertrek uit ervaringen in de praktijk 1.! Artsen schatten eigen kennen en kunnen slecht in 2. Video-opnames 3. Bevragingen pt en/collega s/ 2. Identificeer de leernoden van de arts en koppel hieraan een doelstelling 3. Stippel leerparcours én timing uit in samenspraak met de arts 4. Zorg ervoor dat dit traject aldus is samengesteld dat het aangeleerde directe consequents voor de praktijk kan hebben: 1. Vermijd exclusieve kennisoverdracht 2. Inoefenen, inoefenen, inoefenen!!

18 Inhoud 1. Welke knelpunten ondervinden studenten / ervaren artsen op de werkvloer? 2. Welk is de meest geschikte manier om cultuursensitieve zorg aan te leren? 1. algemeen 2. curriculum geneeskunde 3. continue professionele vorming

19 Bedankt voor uw aandacht!