6.3 Welk materiaal bied je op welke leeftijd aan baby s en dreumesen aan?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "6.3 Welk materiaal bied je op welke leeftijd aan baby s en dreumesen aan?"

Ida Segers
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

gewicht; temperatuur: dit zijn vaak subtiele verschillen, maar wel waarneembaar; de vorm van een materiaal: rond, hoekig, recht, ovaal, vierkant, bol, hol.

1 gewicht; temperatuur: dit zijn vaak subtiele verschillen, maar wel waarneembaar; de vorm van een materiaal: rond, hoekig, recht, ovaal, vierkant, bol, hol. Het kind leert tijdens zijn spel niet alleen iets over de verschillende materialen; het leert ook iets over zichzelf. Een voorwerp kan bijvoorbeeld te groot of te zwaar voor hem zijn om te tillen, waardoor het kind zijn competenties en zijn beperkingen leert kennen. Bovenal leert het zijn eigen lijf kennen door al spelend en ontdekkend dingen te herhalen, te oefenen, te focussen, om te gaan met frustraties, te genieten van een bepaalde handeling of activiteit, en het leert door te zetten en het gevoel van trots te herkennen als iets lukt. Een dreumes gaat zich steeds meer interesseren voor de functie van materiaal. Door veel verschillende mogelijkheden uit te proberen, ervaart hij hoe een materiaal beweegt, klinkt, voelt, eruitziet, smaakt en/of ruikt. Ook doet hij ervaringen op met wat hij met een bepaald voorwerp kan doen. En wat ook belangrijk is: de dreumes ervaart steeds duidelijker wat hijzelf teweeg kan brengen: actie-reactie. Zijn macht en inzicht om de dingen te manipuleren, neemt toe. 6.3 Welk materiaal bied je op welke leeftijd aan baby s en dreumesen aan? Alhoewel elk kind zich op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo ontwikkelt, voltrekken bepaalde ontwikkelingen zich bij alle kinderen rond dezelfde periode. 124

De eerste maanden Baby s tot 2 maanden spelen over het algemeen nog niet echt met iets. Rond de 2-3 maanden ontdekt het kind zijn handen. Een kind kan zich hier, met tussenpozen, lang mee vermaken.

Vanaf 2-3 maanden Kinderen die direct na het zwangerschapsverlof van de moeder naar een kinderdagverblijf gaan, zijn meestal tussen 10 en 12 weken oud.

Op het moment dat een baby interesse krijgt voor zijn omgeving wanneer het kind om zich heen kijkt kun je hem een grote boerenzakdoek aanbieden.

De baby kan de zakdoek zien door de grootte en de kleur ervan en hem bij toeval pakken als zijn handen om hem heen bewegen.

2 De eerste maanden Baby s tot 2 maanden spelen over het algemeen nog niet echt met iets. Rond de 2-3 maanden ontdekt het kind zijn handen. Een kind kan zich hier, met tussenpozen, lang mee vermaken. Het kind heeft in deze fase genoeg aan zichzelf en zijn ouders of verzorgers. Vanaf 2-3 maanden Kinderen die direct na het zwangerschapsverlof van de moeder naar een kinderdagverblijf gaan, zijn meestal tussen 10 en 12 weken oud. Een kind dat zijn handen aan het ontdekken is, heeft daar aanvankelijk vaak voldoende aan. Op het moment dat een baby interesse krijgt voor zijn omgeving wanneer het kind om zich heen kijkt kun je hem een grote boerenzakdoek aanbieden. De zakdoek geef je de baby niet in handen; je zet hem in een punt op 15 tot 20 cm van het hoofd van het kind neer. De baby kan de zakdoek zien door de grootte en de kleur ervan en hem bij toeval pakken als zijn handen om hem heen bewegen. Een zakdoek is licht in gewicht en daardoor uitermate geschikt voor het heel jonge kind. Vanaf 3-4 maanden De baby die meer oog krijgt voor zijn omgeving kun je langzaamaan meer speelmateriaal aanbieden. De voorwerpen maximaal vijf kun je rond het hoofd- en schoudergebied van het kind plaatsen. Als leidster maak je hierbij een bewuste keuze. Bij voorkeur zijn de voorwerpen van verschillend materiaal en verschillen ze in kleur en textuur. Voor deze leeftijdsgroep kies je voornamelijk lichte en gemakkelijk hanteerbare materialen die een kind eenvoudig zelf kan pakken, bewust of onbewust. Het kind bepaalt telkens zelf óf het iets pakt en wát het pakt. Geschikte voorwerpen: een grote stoffen boerenzakdoek een bamboe/kunststoffen bakje een klein plastic mandje met gaten een houten of plastic rammelaar een knuffel een grof gevlochten rieten bal (met openingen) 125

3 Vanaf circa 5 maanden De baby krijgt steeds meer controle over zijn bewegingen en is in staat voorwerpen bewust te pakken. Het kind kan op zijn buik rollen en kan soms weer terug rollen. Zijn wereld wordt iets groter, hij is zelf groter en sterker. Dezelfde materialen als in de voorgaande periode kunnen worden aangeboden, hoewel de rieten bal niet meer voor elk kind geschikt is. Doordat het kind al wat meer kracht kan uitoefenen, kan het mogelijk het riet uit de bal lospeuteren, waardoor dit speelmateriaal iets minder veilig is. De materialen hoeven niet meer rond het hoofd van het kind te worden geplaatst; ze kunnen bij hem in de buurt worden neergezet of -gelegd. Het aanbod van materialen kan worden uitgebreid met: metalen bakjes: klein en middelgroot een houten bakje een afwasbak met een afwasborstel een kleine plastic zeef een washandje een muziekinstrumentje of een rammelaar een bijtring een bakje met houten of plastic ringen erin Vanaf circa 7 maanden De baby verplaatst zich mogelijk rollend door de ruimte. Een enkeling doet eerste pogingen tot tijgeren of kruipen (zie ook onder Vanaf circa 9 maanden). Het kind ontdekt en onderzoekt steeds meer. Vanaf deze leeftijd ontwikkelt een kind interesse in verschillende exemplaren van hetzelfde voorwerp. Het ontdekt dat het bijvoorbeeld twee bakjes tegen elkaar kan slaan of schuiven. De eerder aangeboden materialen blijven eveneens boeiend. Door te observeren kun je bepalen welke materialen het kind interessant blijft vinden, in welke materialen zijn interesse afneemt en welke nieuwe interesses hiervoor in de plaats komen. Vaak krijgen kinderen in deze periode al ballen aangereikt. Een bal is echter pas aan te raden als het kind begint met tijgeren of kruipen. Een kind dat dit nog niet beheerst, zal gefrustreerd raken als het een bal krijgt en de bal vervolgens wegrolt; het kan immers nog niet achter de bal aan gaan. Het aanbod van materialen kan worden uitgebreid met: meerdere bakjes van hetzelfde materiaal, bijvoorbeeld twee of drie - bakjes van hout, bamboe, metaal of plastic een mand of bak met lichte blokken 126

een mand of bak met verschillende soorten pannenlappen boekjes Vanaf circa 9 maanden De kruipende baby gaat verder op onderzoek uit.

Het kind krijgt ook interesse in materialen om zijn motoriek mee te oefenen. Stevige kussens, een kruipplateau en/ of een poef zijn onmisbaar in deze periode.

Meerdere bekers of schaaltjes om te stapelen blijken in deze periode ook boeiend, evenals materialen die het kind ergens in en uit kan doen.

4 een mand of bak met verschillende soorten pannenlappen boekjes Vanaf circa 9 maanden De kruipende baby gaat verder op onderzoek uit. Het kind krijgt belangstelling voor dingen die bewegen en waar het achteraan kan gaan, zoals ballen, auto s of een houten dier op wielen. Het kind krijgt ook interesse in materialen om zijn motoriek mee te oefenen. Stevige kussens, een kruipplateau en/ of een poef zijn onmisbaar in deze periode. Je kunt ook grotere schalen van hout of metaal of een lege kartonnen doos aanbieden. Meerdere bekers of schaaltjes om te stapelen blijken in deze periode ook boeiend, evenals materialen die het kind ergens in en uit kan doen. Vanaf circa 11 maanden De meeste kinderen kunnen rond deze leeftijd uit zichzelf zitten en zullen zich verder willen ontwikkelen. De volgende stap is staan. Materialen als een labyrint, bank of box waar ze zich aan kunnen optrekken, zijn belangrijk in deze fase. Boekjes worden nu heel anders benaderd dan in een vorige periode. Eerst ervoer het kind vooral het materiaal of het geluid dat een boekje maakte, nu kijkt een kind veelal gericht naar datgene wat er op de pagina wordt getoond. Je kunt rond deze leeftijd de eerste, eenvoudige puzzels en de blokkenstoof aanbieden. Ook Toddler-materiaal zal tot de verbeelding spreken van de oudere baby. 127

5 Vanaf 1 jaar In de dreumesleeftijd is het aan te raden om meerdere materialen van hetzelfde aan te bieden in de groep: meerdere bakjes, bekers, mandjes, poppen, auto s, loopkarren, puzzels, blokkenstoven enzovoort. Hieraan liggen twee redenen ten grondslag. Ten eerste kunnen kinderen makkelijker materialen combineren en er meer mee doen als er meerdere exemplaren beschikbaar zijn. Ten tweede willen dreumesen vaak heel graag dat wat een ander kind heeft. Een dreumes begrijpt nog niet wat het is om te wachten of dat het straks met het materiaal mag spelen. De dreumes is op zichzelf gericht en leeft in het nu; hij wil nú dat specifieke materiaal. Als er meerdere vergelijkbare materialen zijn, is de kans op onderlinge strijd een stuk minder, en voor jou als leidster is het ook veel rustiger. Mochten alle kinderen op een bepaald moment met hetzelfde willen spelen, dan kun je altijd een grote bak duplo of blokken in de groep neerzetten. Dreumesen houden van verzamelen. Wanneer niet iedere bak, mand of tas gevuld is met materiaal, kunnen zij deze zelf vullen. Als leidster moet je er daarom voor zorgen dat er voldoende kleinere materialen aanwezig zijn die kunnen dienen als verzamelmateriaal, zoals houten gordijnringen, plastic blokken, dennenappels, lepeltjes, (gehaakte) balletjes, pittenzakjes en eventueel bladeren. Voor dreumesen zijn water en zand heel aantrekkelijk. Naast dat het spelen met zand en water voor veel kinderen rustgevend is, biedt het kinderen volop mogelijkheid te ervaren en te ontdekken. Zand glijdt door je vingers, je kunt het kneden, je kunt het ergens in doen, er iets van maken en omhoog gooien. Water kun je niet vastpakken, je kunt erdoorheen kijken, het beweegt, het is nat, je kunt water ergens in doen en er weer uit laten stromen, je kunt er iets op laten drijven en er iets in laten zinken. Water en zand samen geeft weer een andere combinatie Je kunt het fijn kneden. Je handen worden bruin en plakkerig. Een zandbak buiten is voor dreumesen dan ook onmisbaar. Regelmatig een zand-watertafel in de groep vinden kinderen ook geweldig. Zowel een kinderbezem als een bezem voor volwassenen en een stoffer en blik zijn vermoedelijk voldoende om het ergste zand tussendoor op te ruimen, waarbij de dreumes graag zal helpen met vegen. Een aandachtspunt hierbij is dat het gaat om de ontwikkeling van het kind, en niet zozeer om de werkdruk van de leidster. 128

Vergelijkbare documenten

Sabine Wisman. Uitgeverij Ploegsma Amsterdam

Sabine Wisman. Uitgeverij Ploegsma Amsterdam Sabine Wisman Uitgeverij Ploegsma Amsterdam 8, 10, 13 8, 9, 10, 11, 12, 13 10 11 21 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 25 18, 19, 21, 23 30, 31, 32, 36, 39, 41 30, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 40, 41 30, 31,