Kaderjournaal Platform SOR Maart 2011

Transcriptie

1 Kaderjournaal Platform SOR Maart 2011 Redactie: Secretariaat Platform SOR Adres: Strevelsweg 700/ AS Rotterdam Telefoon: optie 2 Angeliquekansouh@ncfned.nl

2 Inhoudsopgave 1. Voorwoord CAO Rijk Sociaal Flankerend Beleid Bovenwettelijke WW-regeling Pensioen Arbodienst en privacy medewerkers Wist u dat? Afschaffing ambtenarenstatus.. 15 Kaderjournaal Platform SOR 2

3 1 2 Voorwoord Eigen logo voor AC Rijksvakbonden Op de manifestatie van februari wapperden al vlaggen met het AC Rijksvakbonden logo. Waarom een AC Rijksvakbonden logo? Omdat de AC-vakorganisaties (zijnde NCF, Juvox, VPW en VCPS met samen ca leden) steeds meer samenwerken en we hebben gemerkt dat de naam Ambtenarencentrum voor jullie niet herkenbaar is. We gaan dus meer samenwerken met elkaar maar blijven ieder de eigen herkenbare identiteit behouden. En wist u dat de AC rijksvakbonden qua ledenaantal de 2 e grootste bond in de rijkssector is? BZK wil niet voldoen aan eis van geen gedwongen ontslagen en reële loonstijging Zijn we bereid om acties te organiseren om zodoende druk uit te oefenen op de werkgever? Aangezien het niet lukte om op basis van argumenten tot overeenstemming te komen met de werkgever, volgde op 4 februari een volmondig ja van de in Bunnik aanwezige 100 kaderleden. Actiecomités gaan aan de slag met de voorbereidingen. Via de nieuwsbrieven worden jullie hierover verder geïnformeerd. Let op! Medio april komt er een eigen AC-rijksvakbonden website in de lucht waarop je alle CAO- en actieinformatie kunt vinden. Kaderjournaal Platform SOR 3

4 Een 2 jarige 0-lijn betekent concreet een 2 jarige min-lijn. BZK stelt dat de rijksambtenaren - gezien de stijging van het loon en de eindejaarsuitkering van de afgelopen CAO - voorlopen. De AC Rijksvakbonden vinden dat BZK een verkeerd beeld geeft. We lopen niet voor maar we hebben via de langjarige CAO onze achterstand ingehaald. Het extraatje uit deze oude CAO is niet gegeven. Dit zgn. extraatje zou aan medewerkers ten goede komen via een nieuw op te tuigen loongebouw. Daarbij zou iedere medewerker minimaal 2% in salaris omhoog gaan. Dit is niet gebeurd vanwege de financiële, economische situatie Wist u dat de 2 jarige nullijn inhoudt dat er ook geen rekening wordt gehouden met prijsinflatie en bijv. een hogere pensioenpremie? Netto zal dit dus voor medewerkers een min-lijn betekenen. Dit heeft met name gevolgen voor de medewerkers in de lagere loonschalen. Gedwongen ontslagen onnodig, aldus AC Rijksvakbonden Ja, er wordt bezuinigd en er zijn plannen om nog verder te bezuinigen. Maar de vergrijzing zorgt vanaf 2013 voor een snel natuurlijk verloop. Het probleem zal dan niet zijn om het aantal rijksambtenaren te laten verminderen, maar juist om medewerkers te behouden en voldoende nieuwe collega s te werven in de periode Overigens kosten gedwongen ontslagen nu het Rijk veel geld en dat terwijl straks vele rijksambtenaren door natuurlijk verloop de rijksdienst verlaten. Oplossingsrichtingen die door de bonden zijn aangedragen om gedwongen ontslag te voorkomen (zoals spreiding in de tijd waardoor je gebruik kunt maken van het natuurlijk verloop of een soort van ouderenregeling waardoor meer medewerkers vrijwillig de rijksdienst willen verlaten) zijn door BZK van de hand gewezen. BZK heeft aangegeven dat als er middelen beschikbaar gesteld moeten worden voor koopkrachtbehoud voor 2011 en 2012, dit moet worden gezocht in versobering van andere arbeidsvoorwaarden. AC Rijksvakbonden vinden dit soort oplossingen uiteraard een sigaar uit eigen doos. Het Centraal Planbureau voorspelt voor 2011 een inflatie van 2%. Onrust in het Midden-Oosten kan de olieprijs voor langere tijd extra opstuwen zodat er meer koopkrachttegenvallers te verwachten zijn. Positief zijn de verwachtingen voor de arbeidsmarkt. Het Planbureau verwacht een stijging van de werkzame beroepsbevolking met 1% in zowel 2011 als Op een beroepsbevolking van ruim 8 miljoen zijn dat banen per jaar. Kaderjournaal Platform SOR 4

5 3 Wat gebeurt er nu met het Sociaal Flankerend Beleid (SFB) na het mislukken van de CAO Rijk? In het Sociaal Flankerend Beleid worden afspraken gemaakt over instrumenten en voorzieningen om de personele gevolgen bij reorganisaties zo goed mogelijk op te vangen. Het huidige Sociaal Flankerend Beleid loopt tot 1 januari Bonden willen het SFB loskoppelen van de CAO. Sociale plannen voor reorganisaties zijn ook in het verleden buiten de context van de CAO afgesloten. BZK wil het echter als onderdeel van de CAO zien. Hard gesteld: geen CAO geen nieuw Sociaal Flankerend Beleid. Dit zou dan inhouden dat op 1 januari 2012 het huidige ARAR bij reorganisaties bij reorganisaties van toepassing is (kortom minder voorzieningen voor medewerkers). Deze maand praten de bonden met BZK over de verlenging. Want ook na 1 januari 2012 zijn er afspraken over voorzieningen en faciliteiten bij reorganisaties nodig. Denk bijvoorbeeld aan medewerkers die mobiel willen zijn extern maar uit veiligheid wel behoefte hebben aan een (langere) terugkeerregeling. 4 Aanpassing bovenwettelijke WW-regeling Deze afspraak over aanpassing is al in maart 2008 gemaakt (samen met de Sociaal Flankerend Beleid afspraken). Ingangsdatum is 1 januari Maar hoe zien deze nieuwe afspraken er ook alweer uit en waarom was aanpassing van de bovenwettelijke afspraken nodig? Waarom aanpassing? Door de versobering in de wettelijke WWuitkering (duurverkorting) van 1 oktober 2006 diende de invulling van de BW WW-regeling te worden aangepast. Indien hierover geen akkoord met de werkgever (BZK) zou worden bereikt, dan zouden de neerwaartse wijzigingen in de wettelijke WW worden doorgevoerd. Tijdens het overleg in 2008 met BZK was de uitgangspositie van de AC Rijksvakbonden kortweg als volgt: Handhaving garantieregeling (gezien arbeidsmarktpositie van de oudere werknemer) Neerwaartse aanpassingen niet in het begin van de WW-periode (is overgangsperiode om ander werk te zoeken) maar aan het einde van de uitkeringsperiode. Hoe zit nu deze nieuwe BW WW-regeling er in het kort uit? De garantieleeftijd wordt verhoogd van 55 naar 57 jaar Vanaf 57 jaar (nieuwe garantieleeftijd) loopt de uitkering (70%) tot het pensioen. Wat is garantieleeftijd? Medewerkers die op het moment van ontslag 57 jaar of ouder zijn en ten minste 10 dienstjaren hebben, hebben recht op een uitkering tot 65 jaar van 70%. Hiermee wordt voorkomen dat deze groep vlak voor hun pensionering een beroep moet doen op de bijstand. Kaderjournaal Platform SOR 5

6 Maximale uitkeringsperiode wordt 9 jaar en 6 maanden De duur van de BW WW-uitkering wordt 3x de wettelijke WW-duur (max. 9 jaar en 6 maanden) tegen 70% loon. De herplaatsingstermijn uit het SFB is maximaal 30 maanden oftewel 2,5 jaar Hierdoor zal de ambtenaar die 54,5 jaar is en waarvoor geen passend werk wordt gevonden, HPK-er (herplaatsingskandidaat) kunnen blijven tot 57 jaar (= garantieleeftijd). In geval een medewerker bij ontslag aan het einde van de HPKtermijn niet valt onder de dan geldende garantieregeling BW WW én bij ontslag niet tot aan het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd recht heeft op BW WW én bij ontslag binnen 1 jaar nadien wel zou vallen onder de garantieregeling, dan wordt het dienstverband voortgezet totdat de medewerker alsnog onder de garantieregeling valt. LET OP: De verlengde herplaatsingstermijn van 30 maanden is tijdelijk (t/m afloop Sociaal Flankerend Beleid ). Uiteraard zullen de AC Rijksvakbonden ook in een nieuw SFB zich hardmaken voor de verlengde herplaatsingstermijn. Kaderjournaal Platform SOR 6

7 5 PENSIOEN BLIJFT DE GEMOEDEREN BEZIG HOUDEN Mediaberichten over greep uit ABP-kas door de overheid Het klopt dat er door de overheid in het verleden een te lage premie is betaald. (Hiervan hebben ook de werknemers geprofiteerd: door de verlaagde premie steeg de koopkracht van medewerkers.) Eind jaren tachtig waren de pensioenkassen goed gevuld. Het kabinet Lubbers besloot toen tot premieverlagingen bij het pensioenfonds ABP (toen nog onderdeel van de overheid) en haalde ook geld uit de kas om het begrotingstekort te dekken. Het bedrijfsleven volgde dit voorbeeld en hevelde ook miljarden uit de pensioenfondsen naar het eigen bedrijf over. ABP stelt dat de dreigende wetgeving voor het afromen van pensioenreserves van boven de 115% in de jaren tachtig en negentig een belangrijke drijfveer was voor het verlagen van pensioenpremies en het deels teruggeven van reserves aan de werkgevers. Bij de privatisering van het ABP in 1996 is een nieuwe start gemaakt. Met instemming van bonden en het parlement is gekozen voor een financiële opzet die markconform was qua dekkingsgraad, premiestelling en premieverdeling over werkgever en werknemer. Ook kon vanaf dat moment de politiek geen invloed meer uitoefenen op de premie. Bij de privatisering is er voor gezorgd dat voldoende geld in kas was om aan de toen opgebouwde pensioenrechten van de deelnemers te kunnen voldoen. Sinds die datum is ABP een gewoon pensioenfonds en is ABP zelf verantwoordelijk voor het financieel beleid. Premiepercentages en verdeling werkgever/werknemer Jaar Premie Werkgever Werknemer ,53 8, ,40 6,31 8, ,80 0,71 8, ,90 8,51 4, ,94 9,16 4, ,53 14,78 6, ,17 12,89 7,28 Kaderjournaal Platform SOR 7

8 Zou het ABP nu financieel gezien een betere uitgangspositie hebben gehad als de premie indertijd niet was verlaagd? Dit zou kunnen. Duidelijk is wel dat in vergelijking met andere pensioenfondsen het ABP zich niet in een slechtere financiële positie bevindt. Wist u dat er op 31 maart een openbare hoorzitting is over het beleggingsbeleid van pensioenfondsen? O.a. wordt dan gekeken of de huidige problemen bij pensioenfondsen veroorzaakt zijn door risicovol beleggingsbeleid of dat in het verleden de pensioenpremies te laag zijn vastgesteld. In het voorjaar wordt er een debat verwacht tussen Tweede Kamer en kabinet over eventuele aanpassingen in de pensioenwetgeving. Overigens is de hoofdreden van de huidige problemen met de dekkingsgraad (dit is een berekening die de financiële positie van het fonds tot uitdrukking brengt) het feit dat de regering en de centrale banken de rente extreem laag houden vanwege de financiële steun die zij geven aan de banken. Deze lage rente heeft een grote negatieve invloed op de dekkingsgraad. Jaar , , , ,7 Dekkingsgraad in % Een ander groot probleem is de langere levensverwachting. De CBS-prognose van december 2010 laat zien dat Nederlanders nog langer gaan leven dan eerder werd verwacht. Zo zouden mannen van 65 jaar nu nog gemiddeld 17,6 jaar leven en vrouwen 20,8 jaar en wordt verwacht dat mannen die in jaar worden nog 19,7 jaar leven en vrouwen nog 22,4 jaar. Dat betekent dat deelnemers gedurende een langere periode pensioen krijgen en dat pensioenfondsen dus meer moeten reserveren om pensioenen vandaag en in de toekomst uit te kunnen keren. De verplichtingen van ABP nemen dus toe. De verwerking van de meest actuele CBS-prognose over de levensverwachting eind 2010 leidde tot een stijging van de ABP-verplichtingen met 2,5 miljard euro. Ook eind 2009 verwerkte ABP de toen meest actuele prognose levensverwachting van CBS. Dat zorgde toen voor een stijging van de verplichtingen met 11 miljard euro. De invloed van de gestegen levensverwachting op de dekkingsgraad in de afgelopen 2 jaar is dus groot. NB: Per 1 april wordt de pensioenpremie met 0,5% verhoogd Wat kan een deelnemer aan pensioen verwachten? Voor rijksmedewerkers geldt een ambitieniveau van 76% van het middenloon. Dit pensioen bestaat uit AOW en het aanvullende pensioen. Om dit doel te halen moeten de opgebouwde pensioenrechten en -uitkeringen wel jaarlijks met de inflatie worden opgehoogd Kaderjournaal Platform SOR 8

9 Onderzoek De Nederlandse Bank naar voorkeuren van pensioendeelnemers Veel werknemers zeggen bereid te zijn fors hogere pensioenpremies te betalen om maar op een pensioeninkomen van ca. 70% uit te komen Bijna 2 op de 3 werknemers geeft aan bereid te zijn om Euro 50 extra pensioenpremie te betalen van iedere Euro 1000 aan loon in ruil voor een gegarandeerd pensioen Voor nieuwe pensioencontracten zou dit betekenen dat hoge garanties de voorkeur krijgen boven grote beleggingsrisico s voor deelnemers Veel werknemers hebben nog steeds optimistische verwachtingen over de hoogte van hun pensioenuitkering De intergenerationele solidariteit staat onder druk. Jongeren vinden dat de rekening teveel bij hen wordt neergelegd; ouderen zijn het daar niet mee eens. Ouderen zeggen wel bereid te zijn een bijdrage te willen leveren ter oplossing van de pensioenproblematiek, maar tegelijkertijd zijn zij bezorgd over de bereidheid van jongeren om solidair te blijven Verplicht sparen voor het pensioen staat niet ter discussie. Grote meerderheid erkent dat zij anders mogelijk te weinig geld opzij zou leggen. NB: Op dit moment onderhandelen werkgeversorganisaties en vakcentrales en minister Kamp druk over ingrepen in het pensioenstelsel. Dit moet o.a. leiden tot een pensioenstelsel dat én de risico s vooraf benoemt én vooraf vastlegt wie die risico s draagt. Hoe staat het met die onderhandelingen over een nieuw pensioensysteem en kunnen nieuwe regels zo maar gelden voor de al opgebouwde pensioenaanspraken van medewerkers en gepensioneerden? In het Pensioenakkoord worden nieuwe afspraken gemaakt over pensioenaanspraken. Dat is nodig om de vergrijzing en toekomstige klappen op de aandelenmarkt op te vangen. De vraag daarbij is in hoeverre pensioenfondsen hierbij mogen morrelen aan verworven pensioenrechten. Hoogstwaarschijnlijk niet. Het huidige pensioenstelsel biedt deelnemers zogenaamde nominale rechten (het bedrag dat beloofd is, wordt na pensionering ook daadwerkelijk uitgekeerd). In het nieuwe pensioenstelsel zou dat principe worden losgelaten. En daarin zit het juridische probleem. Dat verlies is namelijk (met vermoedelijk succes) aanvechtbaar bij de rechter. Hogere AOW In het Pensioenakkoord van juni 2010 is afgesproken dat de AOW- en pensioenleeftijd in 2020 wordt verhoogd naar 66 jaar en daarna gekoppeld aan de stijging van de levensverwachting. In 2025 zal dit waarschijnlijk 67 jaar zijn. AOW-uitkering moet volgens de vakcentrales jaarlijks worden verhoogd met de daadwerkelijke loonstijging. Het kabinet wil de verhoging betalen door te bezuinigen op bestaande ouderenregelingen. En het kabinet wil een hogere boete bij eerder stoppen met werken om zo het doorwerken aantrekkelijker te maken. Kaderjournaal Platform SOR 9

10 6 Ouderen aan het werk krijgen Een voorstel dat de revue heeft gepasseerd is om de extra vrije dagen voor ouderen te laten vervallen. Alleen de vrije dagen en de vrijstellingen voor nachtwerk die ertoe bijdragen dat werknemers gezond hun pensioen halen, blijven dan bestaan. Het geld dat hiermee bespaard wordt, zo is het idee, kan worden gebruikt voor maatregelen om werknemers langer te laten doorwerken. Te denken valt aan beter loopbaanbeleid, bij-/omscholing en een individuele scholingspot. Al in 2004 en 2006 stelde de Commissie Gelijke Behandeling dat de seniorendagen een vorm van verboden onderscheid naar leeftijd zijn. De commissie meende dat ontziedagen zijn toegestaan als ze onderdeel vormen van leeftijdsfasebewust personeelsbeleid. Voorstel nieuw pensioenstelsel Vakcentrales en werkgeversorganisaties bekijken thans de contouren van een pensioenstelsel waarbij de effecten van tegenvallende rendementen voor de pensioenuitkering over bijvoorbeeld 10 jaar zouden worden gespreid. De onderhandelingen duren nog voort. Hoe het akkoord er exact uit komt te zien is nog zeer ongewis. De geplande invoeringsdatum van 1 januari 2012 lijkt daardoor niet haalbaar te zijn. Mogen in de documenten die de arbodienst aan de werkgever verstrekt, gegevens staan die niet noodzakelijk zijn voor de re-integratie of begeleiding van de zieke medewerker? Kortweg: nee. Op grond van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) is het verwerken van gegevens betreffende de gezondheid of medische toestand van een werknemer in beginsel verboden. Uitzonderingen: 1. Het verwerken van gezondheidsgegevens om het recht op loondoorbetaling vast te stellen. 2. Verwerking in verband met verzuimbegeleiding en re-integratie. 3. Wanneer er sprake is van uitdrukkelijke toestemming van de zieke medewerker. De bedrijfsarts mag aan de werkgever: een oordeel geven over de vraag of de medewerker arbeidsongeschikt is. aangeven wat de medewerker nog wel en niet kan doen in relatie tot zijn functie. uitspraak doen over de geschatte duur van het verzuim en de aard van eventuele noodzakelijke aanpassingen/werkvoorzieningen aanbevelingen doen over noodzakelijke interventies en te plegen reintegratieinspanningen oordeel geven over de reïntegratie-inspanningen van de medeweker. Kaderjournaal Platform SOR 10

11 Noot: Medische gegevens zijn veelal gevoelig van aard. Voor de medewerker is het van belang dat hier zorgvuldig mee wordt omgegaan. Bij de verzuimbegeleiding en re-integratie van zieke medewerkers verwerkt de bedrijfsarts medische gegevens. De bedrijfsarts dient hierbij het beroepsgeheim in acht te nemen. De bedrijfsarts mag een beperkt aantal zaken terugkoppelen aan de werkgever, namelijk die gegevens die noodzakelijk zijn voor de begeleiding ven reintegratie van de zieke medewerker en voor de vraag of er zich een uitzondering op der loondoorbetalingsverplichting voordoet. Voorbeelden van dergelijke noodzakelijk gegevens zijn functionele beperkingen, restmogelijkheden, verwachte duur van het verzuim en mate van arbeidsongeschiktheid. Interesse in het rapport over arbodiensten en het medisch geheim, mail naar Kaderjournaal Platform SOR 11

12 7 Wist u dat? Dat er 2 studies komen over de arbeidsmarktpositie van ouderen? Dat dit wordt uitgevoerd door het Centraal Plan Bureau in ? Dat 1 studie gaat over inzetbaarheid en baanverlies en de andere over werkzaamheden van ouderen in hun laatste baan? Dat op 6 april een lunchcollege wordt gehouden over de gevolgen van het CAO-overleg in de overheidssectoren als het wetsvoorstel Normalisatie rechtspositie ambtenaren wordt aangenomen? Dat ook wordt stilgestaan bij de vraag hoe in andere Europese landen de ambtelijke rechtspositie is geregeld en wat daarvan bruikbaar is voor de Nederlandse situatie? Deelname via: titeit/activiteiten/details/lunchcollege-de-nullijn-alsvoorbeeld-gevolgen-van-nieuwe-wetsvoorstellen-voorcao-overleg-bij-de.html Dat er een slotdebat wordt georganiseerd over het eigene van de overheid op 16 juni? Dat 1 van de vragen is welke gevolgen de overheidsbezuinigingen en personele inkrimpingen hebben? Interesse? Geef je op via onderstaande link: -eigene-van-deoverheid.html Wist u dat Dat sommige departementen scherper gaan letten op de verkoop van vakantieverlof en het verkopen van compensatieuren door medewerkers in het kader van IKAP? Dat uitgangspunt nog steeds is dat het bevoegd gezag de aanvraag moet toekennen, tenzij een zwaarwegend dienstbelang zich hiertegen verzet? Dat bijvoorbeeld sprake kan zijn van een zwaarwegend dienstbelang als dit leidt tot ernstige problemen van financiële of organisatorische aard (het niet voorhanden zijn van voldoende werk of ontoereikende formatieruimte/personeelsbegroting)? Dat de IKAP-uitgaven om meer te werken meestal ook zijn verdisconteerd in de middelloonsom, dus in het budgettair kader? En in dat geval je zou kunnen concluderen dat er dus wel financiële middelen zijn om IKAPaanvragen goed te keuren? Overigens moet een IKAP-toetsing altijd een individuele afweging zijn. Indien het verzoek is toegekend, dan kan hierop niet worden teruggekomen. Dit is geregeld in art.2 8 e lid van de IKAP-regeling. Kaderjournaal Platform SOR 12

13 Wist u dat Dat bij reorganisatie in fase 2 het uitgangspunt kan gelden met het werk mee maar dat de medewerker daardoor niet gedwongen kan worden geplaatst naar een andere standplaats? Bij een reorganisatie in fase 2 wordt uitgegaan van vrijwilligheid. Daardoor is het niet mogelijk te komen tot een gedwongen standplaatswijziging ook al wordt daarmee invulling gegeven aan met het werk mee. In fase 2 krijgen medewerkers en organisatie de gelegenheid om de voorziene problemen op een andere manier op te lossen. Bijv. de medewerker kan een andere functie binnen de organisatie bekleden of de medewerker kan elders een baan vinden die beter past. Dat de korting van de AOW-partnertoeslag per 1 juli ingaat? Dat het hier gaat om een toeslag die de jongere partner van een AOW-gerechtigde krijgt? Dat aanvankelijk de korting niet zou gelden voor huishoudens met een gezamenlijk inkomen van minder dan Euro ? Dat die grens na kritiek van de Eerste Kamer nu is verlegd naar Euro ? Dat het kortingspercentage 10% is? Dat de korting moet gaan gelden voor nieuwe gevallen én lopende uitkeringen? Dat het kabinet hiermee een voorschot neemt op de algehele afschaffing van de toeslag in 2015? Wist u dat In 2010 bedraagt de partnertoeslag maximaal ca. Euro 700 bruto. Als de jongere partner wél inkomsten heeft, wordt de toeslag geheel of deels weggestreept. NB: de toeslag verdwijnt in 2015 niet voor iedereen. Als u voor 1 januari 1950 bent geboren, blijft u de partnertoeslag gewoon ontvangen tot uw jongere partner de leeftijd van 65 jaar bereikt en een AOWpensioen krijgt. Wel wordt u straks ook getroffen door de ingevoerde korting. Dat er op departementaal niveau ruimte ligt om aanvullende afspraken over (verlof bij) scholing te maken? In art. 59 ARAR lid 8 staat:.. Bij ministeriële regeling kunnen t.a.v. van het bepaalde in dit artikel nadere regels worden gesteld.. Dat minister Kamp nog voor de zomer van 2011 een vitaliteitsregeling (de vervanger van de levensloopregeling) aan de Tweede Kamer wil voorleggen? Dat ondanks de huidige brandstofprijzen er niet op korte termijn een aangepaste km-vergoeding voor dienstreizen is te verwachten? Dat thans een vast bedrag geldt van Euro 0,37 per km indien de werkgever de medewerker vraagt om de eigen auto te gebruiken voor een dienstreis? Dat dit bedrag onvoorwaardelijk is en dus niet verandert indien relevante omstandigheden in kosten of fiscaliteit veranderen? Kaderjournaal Platform SOR 13

14 Wist u dat Dat dienstreizen een onderwerp was in het mislukte CAO-overleg? Dat het voorstel van de werkgever was om alle medewerkers een OV-kaart te geven, met uitzondering van medewerkers waarvan het kantoor niet in de buurt ligt van een openbaar vervoer halte? Dat dit zou betekenen dat medewerkers ook zoveel mogelijk dienstreizen met openbaar vervoer moeten gaan doen? Er wordt dan gebruik gemaakt van de zogenaamde mobility mix. Hierbij kan voor dienstreizen een mix aangeboden worden van openbaar vervoer, taxi, fiets of huurauto. Dit zijn speciale vervoerbedrijven die een dergelijke mix aanbieden. Het is dan de bedoeling dat de medewerker voor dienstreizen gebruik maakt van een dergelijke vantevoren optimaal berekende mix betreffende de specifieke dienstreis. Dat de AC Rijksvakbonden niet enthousiast waren over dit plan? Dat u niet verplicht bent een dienstreis met eigen vervoer te maken? De werkgever moet de medewerker in staat stellen om een dienstreis te kunnen maken. Hierbij kan de werkgever een medewerker nooit dwingen om de eigen auto te gebruiken. Het is daarom volkomen legitiem indien de medewerker -om welke reden dan ook- dit niet langer wenst te doen. In dat geval moet de werkgever voor ander vervoer zorgen. Dit kan zijn openbaar vervoer, taxi, fiets of een mobility mix. Het gevolg zal zijn dat de medewerker op een andere manier moet reizen en dat de daadwerkelijk gemaakte kosten worden vergoed, in plaats van een kostenvergoeding per kilometer. Standpunt AC Rijksvakbonden De AC Rijksvakbonden zijn voor behoud van de huidige regeling. Deze regeling wordt namelijk op verschillende manieren bedreigd wat gevolgen heeft voor het inkomen van medewerkers: 1. de werkgever wil een mobility mix aanbieden in plaats van een tegemoetkoming in de kosten per kilometer voor het gebruik van de eigen auto 2. De werkgever wil af van de mogelijkheid om te salderen. Volgens de werkgever kost dit veel tijd en geld. De AC Rijksvakbonden zijn echter een groot voorstander van de salderingsregeling zodat voor de AC Rijksvakbonden afschaffing geen optie is. Kaderjournaal Platform SOR 14

15 8 Afschaffing van de ambtenarenstatus Al heel lang speelt bij sommige politici de wens om de ambtenarenstatus af te schaffen. Recentelijk diende D66 en CDA een initiatiefwetsvoorstel in om de ambtenarenstatus af te schaffen. Indien een meerderheid van de tweede kamer dit ondersteunt, dan zal deze wet aangenomen worden. Hoe erg is dit precies? Wat houdt de ambtenarenstatus in Simpelweg dat de rechten en plichten van ambtenaren bij de overheid anders geregeld zijn dan voor medewerkers in de marktsector. Dit werd voor het eerst in 1929 beschreven. Pas in 1952 worden de rechten en plichten voor medewerkers in de marktsector beschreven in het arbeidsrecht. Vanaf toen ontstond ook de discussie of ambtenaren niet moesten aansluiten bij dit arbeidsrecht. Op een aantal punten is het ambtenarenrecht anders dan het arbeidsrecht: Indien de medewerker het niet eens is met ontslag in de marktsector kan hij dit aankaarten bij de kantonrechter. Indien de medewerker gelijk krijgt, dan volgt alsnog ontslag maar moet de werkgever een (hoge) schadevergoeding betalen. Indien een ambtenaar het niet eens is met ontslag, kan hij in bezwaar en beroep gaan. Indien de ambtenaar gelijk krijgt, dan moet de ambtenaar weer in dienst genomen worden. In de marktsector onderhandelen werkgever en bonden opnieuw over alle zaken. De werkgever hoeft met slechts 1 vakbond een akkoord te sluiten voor een nieuwe CAO. Bij de overheid wordt alleen onderhandeld over de wijzigingen van de arbeidsvoorwaarden. En hiervoor is een meerderheid (bestaande uit twee vakbonden en de werkgever) nodig. Indien geen wijzigingen worden overeengekomen of indien geen meerderheid gevonden kan worden voor de wijzigingsvoorstellen, blijft alles bij het oude. Ambtenaren dienen het algemeen belang. Vanuit deze dienende rol worden speciale eisen gesteld zoals: integriteit, betrouwbaarheid en een loyale uitvoerder van de politieke besluiten. De rechten en plichten van ambtenaren zijn hierop toegespitst. Dit is niet het geval in de marktsector. Indien de politiek iets besluit dat een reorganisatie als gevolg heeft, dan mag de medezeggenschap bij overheid hier geen advies over uitbrengen. Het zogenaamde politiek primaat. In de marktsector heeft een ondernemingsraad altijd adviesrecht bij reorganisaties. Kaderjournaal Platform SOR 15

16 Hoe erg is afschaffing van de ambtenarenstatus? Daarover verschillen de meningen. Wel is iedereen het erover eens dat het veel tijd en geld gaat kosten. Dat is eigenlijk het grootste bezwaar. En waarom in deze tijd van bezuinigingen veel geld uitgeven voor iets dat alleen de politiek als een probleem ervaart? In de praktijk leidt het verschil in rechtspositie niet tot grote problemen. Daarnaast staat de rijkssector voor belangrijke grote problemen, zoals de invulling van de bezuinigingen en het waarborgen van kennis indien over 7-10 jaar veel ambtenaren met pensioen gaan. Daar willen de AC Rijksvakbonden hun tijd aan besteden en niet aan juridische omzetting van ambtenarenrecht naar arbeidsrecht, wat jaren gaat duren. Ten slotte is de afschaffing van de ambtenarenstatus eigenlijk een verkapte privatisering. De ervaring die bonden met privatisering hebben is dat de managementsalarissen omhoog vliegen, het publieke belang ondergeschikt wordt gemaakt aan het maken van winst (denk aan openbaar vervoer) en de arbeidsvoorwaarden verslechteren. Tevens leidt privatisering ertoe dat de politiek een duidelijkere werkgeversrol krijgt. Recentelijk beargumenteerde minister Donner de o-lijn door te wijzen dat verhoging van de ambtenarensalaris leidt tot een verhoging van de weerstand van de politiek tegen de rijksambtenaren. Welke werkgever zegt nu openlijk dat hij weerstand heeft tegen zijn eigen werknemers. Juist, de politiek! Wij zullen ons als AC Rijksvakbonden blijven verzetten tegen de afschaffing van de ambtenarenstatus. Maar dit zal niet makkelijk worden omdat dit een politiek besluit is dat indien het initiatiefvoorstel aangenomen wordt, democratisch gelegitimeerd is. Maar zover is het nog niet. Kaderjournaal Platform SOR 16