PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het...
|
|
- Frank Pauwels
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het... Venlo, 29 februari 2012
2 Pensioen diverse actualiteiten 1. Wat houdt pensioenakkoord voor AOW in 2. Gevolgen voor pensioen 3. Hoe werkt uitstellen pensioendatum 4. Pensioenfondsen: a. Alle rampen komen tegelijk b. Welke marktrente c. Wat betekent wijziging marktrente 5. Verzekeren (versus pensioenfonds) Discussie / stellingen 1
3 Voorgestelde wijzigingen AOW ingangsleeftijd gaat meebewegen met ontwikkeling levensverwachting mogelijkheid van vervroeging mogelijkheid van uitstel Aanpassing ingangsleeftijd AOW Per 1 januari 2020 gaat AOW-leeftijd naar 66 jaar Generatie voor 1950 AOW vanaf 65 + toeslag Generatie van 1950 tot en met 1954 AOW vanaf 65 Generatie vanaf 1955 AOW vanaf 66 Conclusie: in 2020 gaat niemand met AOW! Wat gebeurt er na 2020? iedere vijf jaar toets levensverwachting voor het eerst voor 1 januari 2014 is levensverwachting met dan 1 jaar meer gestegen dan verhoging voor het eerst per 1 januari 2025 verhoging naar 67 jaar staat dus nog niet definitief vast 2
4 3
5 Pensioenrichtleeftijd per 1 januari 2013 wordt deze verhoogd naar 66 jaar per 1 januari 2015 wordt deze verhoogd naar 67 jaar per 1 januari 2020 herrekening daarna iedere vijf jaar herrekening 75 e? Mogelijke ingangsdatum pensioen en AOW AOW Pensioen Geboren voor jaar 67 jaar Geboren jaar 68 jaar Geboren jaar 69 jaar Geboren jaar 70 jaar Geboren jaar 71 jaar Geboren jaar 72 jaar Geboren jaar 73 jaar Geboren jaar 74 jaar Geboren jaar 75 jaar Op AOW-datum zal de dan geldende pensioenrichtleeftijd 2 jaar later liggen 4
6 Opbouw door jaren heen; wijziging ingangsdatum TEKORT TEKORT
7 Pensioenfondsen Alles komt tegelijk: Langere levensverwachting Slechtere rendementen Lagere rekenrente Vroeger: rekenrente rond 4%, rendementen minimaal 8% => overschotten. overschotten: opsparen voor magere jaren of minder premie; overheid: verplicht lagere premie => stimulatie economie. Nu: tekorten, geen extra buffer => alsnog premie inhalen of ambitie bijstellen? Inzomen op lage (reken)rente (contant maken toekomstige uitkeringen): Actuele rente, bijv U-rendement Minimaal vaste rente, bijv. 4% Soort gemiddelde rente Afleiden van verwacht rendement 6
8 Lage rekenrente 2 stellingen: I. Iedere andere norm dan de actuele rekenrente is speculatie voor risico toekomstige generatie; II. Huidige marktrente is geen norm voor rekenrente op lange termijn, daarom is periodieke discussie over dekkingsgraad een rituele paniekdans; Verloop U-rendement (verzekeraars) afgelopen jaren: Maand Januari 2,16 2,49 3,23 3,93 4,27 3,74 Februari 2,05 2,68 3,2 3,62 4,19 3,83 Maart 2,89 3,12 3,49 4,1 3,93 April 2,99 3,06 3,44 3,95 4 (Kapitaalmarktrente fractie hoger) Mei 3,15 2,96 3,45 3,9 4,05 Juni 3,15 2,83 3,38 4,02 4,12 Juli 3,11 2,65 3,43 4,31 4,32 Augustus 2,95 2,46 3,44 4,54 4,47 September 2,73 2,38 3,43 4,59 4,51 Oktober 2,50 2,30 3,33 4,47 4,41 November 2,28 2,28 3,3 4,32 4,34 December 2,18 2,29 3,28 4,16 4,28 Gemiddeld 2,76 2,73 3,46 4,24 4,17 7
9 Kapitaalmarktrente: de lange termijnrente: 8
10 Gevolgen lage rekenrente Voorbeeld: per pensioen, ingaande 65 man/vrouw beide 40 tabel NN Collectief /0; 5% kostenopslag; rente 0% 2% stijging % 40% % 41% 2, % 19% 2, % 4% 4, , % 109% Maand Januari 2,16 2,49 3,23 3,93 4,27 3,74 Februari 2,05 2,68 3,2 3,62 4,19 3,83 Maart 2,89 3,12 3,49 4,1 3,93 April 2,99 3,06 3,44 3,95 4 Mei 3,15 2,96 3,45 3,9 4,05 Juni 3,15 2,83 3,38 4,02 4,12 Juli 3,11 2,65 3,43 4,31 4,32 Augustus 2,95 2,46 3,44 4,54 4,47 September 2,73 2,38 3,43 4,59 4,51 Oktober 2,50 2,30 3,33 4,47 4,41 November 2,28 2,28 3,3 4,32 4,34 December 2,18 2,29 3,28 4,16 4,28 Gemiddeld 2,76 2,73 3,46 4,24 4,17 Ter vergelijk: 1 jaar stijging levensverwachting (per 5 jaar) = ±3,5% stijging 9
11 Korting? (bron ABP, 4 e kwartaalbericht 2011) 10
12 Korting? (bron ABP, 4 e kwartaalbericht 2011) 11
13 Lage rekenrente 2 stellingen: I. Iedere andere norm dan de actuele rekenrente is speculatie voor risico toekomstige generatie; II. Huidige marktrente is geen norm voor rekenrente op lange termijn, daarom is periodieke discussie over dekkingsgraad een rituele paniekdans; Maand Januari 2,16 2,49 3,23 3,93 4,27 3,74 Februari 2,05 2,68 3,2 3,62 4,19 3,83 Maart 2,89 3,12 3,49 4,1 3,93 April 2,99 3,06 3,44 3,95 4 Mei 3,15 2,96 3,45 3,9 4,05 Juni 3,15 2,83 3,38 4,02 4,12 Juli 3,11 2,65 3,43 4,31 4,32 Augustus 2,95 2,46 3,44 4,54 4,47 September 2,73 2,38 3,43 4,59 4,51 Oktober 2,50 2,30 3,33 4,47 4,41 November 2,28 2,28 3,3 4,32 4,34 December 2,18 2,29 3,28 4,16 4,28 Gemiddeld 2,76 2,73 3,46 4,24 4,17 12
14 Verzekeren of Pensioenfonds Pensioenfonds: gelijkmatige premie => inhaalpremie? zekere uitkering => wordt onzeker(der) Verzekeraar DC (BP): eenvoudige premie onzekere uitkering => risico eenzijdig; bij tegenslag toch druk op arbeidsvw middelloon dure premie zekere uitkering (verzekeraars: winst => EV => garantie) Kun je deelneming Pensioenfonds verplichten als uitkering onzeker wordt? 13
15 PensioenOpStand : Pensioen op stand Pensioenfondsen dienen uit te gaan van realistische rendementsaanname Verplichtstelling ondervangen door algemene pensioenplicht Pensioenfondsen met tekort moeten korten om leegloop te voorkomen Snellere verhoging AOW-leeftijd De doorsneepremie moet uit stelsel worden gehaald Solidariteit enkel in vorm van een indexatie-ambitie, maar deze ambitie is steviger als er voor is betaald Betere toegang tot pensioenfondsbesturen 14
16 Vragen? 15
17 Langer doorwerken 16 Het huidige voorstel kent pas in 2020 een verhoging van de AOW tot 66 jaar. Verdere verhoging staat nog niet vast en is afhankelijk van de toekomstige levensverwachting. Maar het huidige wetsvoorstel houdt ook in dat, afhankelijk van de stijging van de levensverwachting, de pensioenleeftijd straks iedere 5 jaar met 1 jaar omhoog kan gaan. Dit zou voor iemand die nu 33 jaar oud is kunnen betekenen dat hij pas op leeftijd 72 aanspraak kan maken op AOW, terwijl zijn werknemerspensioen pas op leeftijd 74 jaar in zal gaan. Wat vindt u hiervan? Gaat verhoging van de AO-leeftijd in 2020 snel / ver genoeg? Langer doorwerken tot..75?? Zou pensioendatum afhankelijk moeten zijn van leeftijd, of van bijvoorbeeld (de kwaliteit van) een vaste resterende levensverwachting of van de werkzame of betalende periode? Willen we tot 75 doorwerken? Heeft een werkgever werk voor 75-jarigen en wat betekent dit voor het HR-beleid? Is een compensatie voor verslechterende arbeidsvoorwaarde op zijn plaats? Wanneer eindigt arbeidsovereenkomst als AOW- en pensioendatum niet meer samenvallen, en beide flexibel zijn?
18 Pensioenfondsen Pensioenfondsen hebben in het verleden verplicht moeten korten op de premies. Hierdoor zijn er geen voldoende buffers ontstaan voor slechtere tijden. Deze slechtere tijden zijn nu aangebroken: langere levensverwachting, lagere rendementen, maar vooral ook worden de toekomstige verplichtingen contant gemaakt tegen een (extreem) lage rekenrente. Hoe moeten pensioenfondsen met hun tekorten omgaan? Korten of inhaalpremie? 2. De actuele marktrente of prognose rendement? Is huidige actuele marktrente wel een goede maatstaf voor toekomstig rendement? Is het contant maken van pensioenverplichtingen tegen een hoger prognose rendement puur speculatie over de ruggen van jongeren? 3. Doorsneepremie & verplichte deelname (nu de uitkeringen niet (meer) worden gegarandeerd)? Alternatieven: keuzevrijheid voor: o o Werkgever? Werknemer, individueel of collectief? of verzekeren? 4. Domino-effect onder pensioenfondsen?
19 Schets een ideaal en vooral haalbaar toekomstig pensioenlandschap 18
20 Deloitte Pension Advisory mr. Appie T. van Haaren Telefoonnr Mobiel mr. Carina E.J. Houwen Telefoonnr Mobiel
Van Duyn Van der Geer pensioenactualiteiten
Van Duyn Van der Geer pensioenactualiteiten 08-12-2016 Even voorstellen Pensioen Perspectief onafhankelijk van pensioenuitvoerder beloning is onafhankelijk van keuzes door opdrachtgever PP werkt uitsluitend
Nadere informatiePensioenen. Datum: januari/februari 2013
Pensioenen Datum: januari/februari 2013 2 Wat staat ons te wachten in 2013? 1. Verhoging AOW-leeftijd en pensioenrichtleeftijd 2. Korten/afstempelen van pensioen 3. Update pensioenakkoord 4. Regeerakkoord
Nadere informatiePensioenwijzigingen 2014. en verder?
Pensioenwijzigingen 2014 en verder? Agenda Lenteakkoord AOW Lenteakkoord pensioen Pensioenakkoord wat (voorlopig?) niet doorgaat Aanpassingen Varia Lenteakkoord - AOW Vanaf 2013: AOW in stapjes naar 67
Nadere informatiePensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh
Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden Ferry Pereboom Angelique Kansouh Februari 2012 De AC Rijksvakbonden zijn een initiatief van NCF, Juvox, VPW en VCPS Inhoudsopgave 0. Voorwoord......... 3 1. Lage dekkingsgraad
Nadere informatieWELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis.
WELKE PENSIOENREGELING IS TOEKOMSTBESTENDIG? Huidige regelingen & recente ontwikkelingen Stacey René & Hans Kennis 29 oktober 2015 Agenda Welke pensioenstelsels zijn er? Wat is de houdbaarheid van het
Nadere informatieAanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM
Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen
Nadere informatieNieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur
Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015 Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Agenda 1. Rol klankbordgroep 2. Waarom een nieuwe pensioenregeling?
Nadere informatieWanneer ga jij met pensioen?
Wanneer ga jij met pensioen? Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 AOW-gerechtigde leeftijd... 4 1.1 Algemeen... 4 1.2 Verhoging van 65 naar 67... 4 1.3 Verdere verhoging op basis van de levensverwachting...
Nadere informatie1 Inleiding. Wanneer ga jij met pensioen Versie: 4 17-07-2015 Pagina: 3 van 7
Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 AOW-gerechtigde leeftijd... 4 2.1 Algemeen... 4 2.2 Verhoging van 65 naar 67... 4 2.3 Verdere verhoging op basis van de levensverwachting... 4 3 Pensioenleeftijd... 6 3.1
Nadere informatieVoorlichtingsbijeenkomsten pensioen
Voorlichtingsbijeenkomsten pensioen Amsterdam, Doetinchem, Leiden, Zwijndrecht Maart 2014 Agenda 1. Overzicht SPEO 2. Stand van zaken/kortingsmaatregelen 3. Pensioenregeling 2014 4. Vooruitblik 2015 2
Nadere informatieEen nieuwe pensioenregeling
Een nieuwe pensioenregeling Agenda Stand van zaken financiële situatie Pensioen in het kort Waarom is de pensioenregeling veranderd? Wat is er veranderd? Stand van zaken financiële situatie Dekkingsgraad?
Nadere informatieNVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden. Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 5 juni 2019
NVOG Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden Stand van Zaken Pensioenen Jos Berkemeijer 1 5 juni 2019 Agenda Pensioendashboard Nieuw pensioenstelsel Pensioenpetitie Nieuw Pensioenstelsel
Nadere informatieHelp, pensioenregels (weer) op de schop?! Mr. Marin van Esterik CPL
Help, pensioenregels (weer) op de schop?! Mr. Marin van Esterik CPL Onderwerpen 1. Pensioen, wat is pensioen? 2. Wijziging Wet op de ondernemingsraden 3. Outsourcing vanuit zorg en overheid OR (opeens)
Nadere informatieDe fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012
De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader
Nadere informatieNederlandse Pensioenakkoord
Hans Kennis september 2019 Nederlandse Pensioenakkoord W AT K U N N E N W E H I E R VA N L E R E N? Voorstellen en agenda Montae Caribbean Huidige stelsel Problemen huidige stelsel Nederlandse Pensioenakkoord
Nadere informatiepensions employee benefits tax financial planning Anders denken over pensioen
pensions employee benefits tax financial planning Anders denken over pensioen Schiphol, 15 november 2012 Uw inleiders mr. Judith Schulp, advocaat arbeidsrecht partner mr. Jan-Olivier Kuijkhoven, pensioenfiscalist
Nadere informatiePensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom
Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010 Welkom Waar willen wij het met elkaar over hebben? Pensioen anno 2010 Stand van Zaken AOW en Pensioenakkoord 4
Nadere informatieINFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks
Infosessies PENSIOENEN 2012 20-22 en 26 november 2012 door Peter Boonen en Jan Lodewijks 1 AGENDA Toelichting huidige situatie Septemberpakket en Regeerakkoord Overleg met vakorganisaties Communicatie
Nadere informatieFacts & Figures uitwerking Pensioenakkoord
Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting
Nadere informatieFacts & Figures uitwerking Pensioenakkoord
Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting
Nadere informatieBijlage percentages en bedragen
Bijlage percentages en bedragen Geldigheid en wijziging percentages en bedragen In deze bijlage zijn percentages en bedragen opgenomen die gelden voor het jaar 2017. Deze kunnen jaarlijks worden aangepast.
Nadere informatiePENSIOEN UPDATE In Nederland
PENSIOEN UPDATE In Nederland Oktober 2015 Het pensioenlandschap in het algemeen, maar ook hoe werknemers naar pensioen kijken, verandert in rap tempo. Zowel in 2014 als in 2015 zijn grote bezuinigingen
Nadere informatieWijziging pensioenregeling
Stichting Pensioenfonds TNO Wijziging pensioenregeling 2014 Wat vindt u in deze brochure? In deze brochure vindt u een overzicht van de wijzigingen van de pensioenregeling per 1 januari 2014. Introductie
Nadere informatiePensioengrens 100.000 / opbouw 1,75% Aardverschuiving op komst. Amsterdam, 20 juni 2013
Pensioengrens 100.000 / opbouw 1,75% Aardverschuiving op komst Amsterdam, 20 juni 2013 Het Pensioenlandschap in vogelvlucht Algemene ontwikkelingen: wederkerige intergenerationele solidariteit wordt eenzijdig
Nadere informatieFAQ s over vastgelopen pensioenonderhandelingen en herziening ABP-pensioenregeling December 2012
FAQ s over vastgelopen pensioenonderhandelingen en herziening ABP-pensioenregeling December 2012 1. Er is geen overeenstemming over herziening van de ABP-regeling per 2013. Wat betekent dit voor werkgevers
Nadere informatiePPS-saldo omzetten. Versie 04-02-2016
PPS-saldo omzetten Versie 04-02-2016 Versie 04-02-2016 PPS-saldo omzetten in een uitkering Deelnemers en gewezen deelnemers die bij PDN een PPS-saldo (voorheen prepensioenkapitaal genoemd) hebben opgebouwd,
Nadere informatieMag ik dan nooit meer stoppen met werken?
Mag ik dan nooit meer stoppen met werken? 67 vragen over aow-vragen en uw pensioen (Uit AD van 1-11-2016) De AOW-leeftijd gaat in 2022 met drie maanden omhoog voor iedereen die na 1954 geboren is. Reden
Nadere informatieBij de opstelling van de notitie is zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de positie van de VCP, waarbij ANBO is aangesloten.
26 juni 2018 ANBO s visie op pensioen PA-26062018 w.reijn@anbo.nl Inleiding ANBO speelt een actieve rol in de pensioendiscussie. In deze position paper pensioenen staan de uitgangspunten die ANBO hanteert
Nadere informatieDebatmanifestatie Pensioenen WELKOM. Senioren
Debatmanifestatie Pensioenen WELKOM Senioren Toetsingscriteria Debatmanifestatie Volgens welke criteria toetsen seniorenorganisaties een nieuw pensioenstelsel? 1. Ambitie 2. Solidariteit en collectiviteit
Nadere informatieStichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern
Deelnemersvergadering Stichting CRH Pensioenfonds 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Agenda 1. Opening 2. Evaluatie herstelplan 31-12-2012 en korting pensioenen 3. Toeslagenbesluit (indexatie) 4. Rondvraag
Nadere informatiePENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013
PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013 Wie beslist? Werkgever & werknemers spreken nieuwe regeling af Pensioenfonds voert de regeling uit bestuurslid 2 Waar gaan we het over hebben? 1.
Nadere informatie1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014
1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012
Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012 Agenda 1. Opening 2. Vaststelling notulen jaarvergadering 8 september 2011 3. Jaarverslag 2011 4. Beleggingsbeleid 5. Terugblik
Nadere informatie(070) 373 8020. Kern van de afspraken: De pensioenrichtleeftijd stijgt naar 67 jaar Het opbouwpercentage daalt met 0,1% De pensioenpremie gaat omlaag
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8020 betreft akkoord pensioen gemeenteambtenaren uw kenmerk ons kenmerk ECCVA/U201301307 Lbr. 13/082 bijlage(n) 2 Datum
Nadere informatieToelichting principe CAO akkoord ten aanzien van pensioen in de Koopvaardij 24, 26 EN 27 NOVEMBER 2014
Toelichting principe CAO akkoord ten aanzien van pensioen in de Koopvaardij 24, 26 EN 27 NOVEMBER 2014 Opmerkingen vooraf / disclaimer / contactinformatie Mercer heeft de presentatie gemaakt voor de achterban
Nadere informatie15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling
Er verandert wat aan je pensioen 15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Over de pensioenleeftijd en de AOW 1. Moet ik nu blijven werken tot 67 jaar? Het pensioen dat je vanaf
Nadere informatiePENSIOENLEEFTIJD 68 JAAR
PENSIOENLEEFTIJD 68 JAAR Aanpassing van de staffel per 1-1-2018 Hans Kennis 23 november 2017 Agenda Pensioenen in Nederland Huidige pensioenregeling Voorstel nieuwe pensioenregeling Extra mogelijkheden
Nadere informatieActualiteiten pensioenen. Marcel van de Grift Senior pensioenadviseur
Actualiteiten pensioenen Marcel van de Grift Senior pensioenadviseur 1. Algemeen 2. Rol OR 3. Pensioenregelingen Agenda 4. Fiscale wijzigingen 2015 (rol OR bij compensatiemaatregelen) 5. Pensioenuitvoerders
Nadere informatiestichting jan huysman wz.fonds
Koog aan de Zaan, mei 2015 Beste deelnemer van Stichting Jan Huysman Wz. Fonds, In deze brief willen wij uw aandacht voor de volgende drie items: 1 Nieuw mailadres en nieuwe naam voor de uitvoerder van
Nadere informatieMr. drs. Michael Visser. 11 oktober 2013
Mr. drs. Michael Visser 11 oktober 2013 Recept voor een uitgebalanceerd pensioen Goed op smaak met max. 5 basis ingrediënten Voor werknemers én ondernemers Generatieproof Bereidingstijd: 45 minuten 1.
Nadere informatieJouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014
Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Onze regeling Keuzemogelijkheden Vragen 2 Pensioen in Nederland Nederlands pensioenstelsel
Nadere informatiePENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis. 24 september 2015
PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis 24 september 2015 Pensioen ALGEMEEN 1 e pijler OVERHEID AOW ANW 2 e pijler WERKGEVER Pensioen 3 e pijler ZELF Lijfrente Banksparen 2 Een jaar geleden... Pensioen
Nadere informatiePENSIOENEN ONDER DRUK
PENSIOENEN ONDER DRUK Ronald Beelaard rbeelaardgmailcom Lang geleden Onderwerpen Introductie pensioenstelsel Hoe bouwt een pensioen op Dekkingsgraad, rente en inflatie Oorzaken van het zware weer
Nadere informatieversie 23 01-01-2013 Arbeidsmobiliteit en ABP pensioen
Arbeidsmobiliteit en ABP pensioen Programma Pensioenopbouw en ABP KeuzePensioen NabestaandenPensioen Bij uw overlijden vóór 65 jaar Bij uw overlijden vanaf 65 jaar Ontslag(uitkering) en de gevolgen voor
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomst
Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda 18.30 Opening Bert 18.35 Hoe staat het fonds er voor René Financieel Beleggingsbeleid Rendement
Nadere informatiePensioenactualiteiten
Pensioenactualiteiten Medezeggenschap Waterbedrijven, Waterschappen, Netwerkbedrijven 16-05-2013 Agenda Dekkingsgraad en financiële positie fonds Wijzigingen in 2012 Ontwikkelingen en gevolgen voor ABP
Nadere informatieBuitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010
Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan
Nadere informatiePensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen. drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG. Aon Hewitt Consulting Retirement Actuarial Services
Pensioen vanaf.. Impact sociaal akkoord op pensioenregelingen drs. Rajish Sagoenie, Actuaris AG Agenda Waarom Pensioenakkoord? Inhoud Pensioenakkoord Wat doen we ermee? Oplossingsrichtingen Hoe nu verder?
Nadere informatieEen nieuwe pensioenregeling
Een nieuwe pensioenregeling De pensioenregeling van Pensioenfonds voor de Accountancy wordt per 1 januari 2015 aangepast. Het bestuur heeft inmiddels de hoofdlijnen van de nieuwe regeling vastgesteld.
Nadere informatieTabellenboek. geldig van 1 januari 2016 tot en met 31 december 2016. Duidelijk over dadelijk
geldig van 1 januari 2016 tot en met 31 december 2016 2016 Inhoudsopgave Algemeen... 3 Geldigheid... 4 Uitgangspunten... 5 Pensioenvervroeging... 6 Uitruil tussen partnerpensioen en ouderdomspensioen...
Nadere informatiePensioen in beweging. Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket
Pensioen in beweging Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam door Peter Janssen 27 september 2012 2012 Towers Watson.
Nadere informatieStichting Pensioenfonds ANWB. Tabellenboek 2018
Stichting Pensioenfonds ANWB Tabellenboek 2018 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Grondslagen... 3 Geldigheid... 3 Belangrijke informatie... 3 Vervroeging pensioen... 4 Uitstel pensioen... 5 Uitruil pensioen...
Nadere informatieStichting Pensioenfonds ANWB. Tabellenboek 2019
Stichting Pensioenfonds ANWB Tabellenboek 2019 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Grondslagen... 3 Geldigheid... 3 Belangrijke informatie... 3 Vervroeging pensioen... 4 Uitstel pensioen... 5 Uitruil pensioen...
Nadere informatiePensioenakkoord. Spelregels vanuit de actuaris bezien. Drs A.G.M. den Hartogh AonHewitt
Pensioenakkoord Spelregels vanuit de actuaris bezien Drs A.G.M. den Hartogh AonHewitt Agenda Twee cijfermatige voorbeelden Verhoging pensioenleeftijd Overgang naar zachte verplichtingen Waarderingsvraagstuk
Nadere informatieUw pensioen in onzekere tijden
Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.
Nadere informatiePPS-saldo omzetten. Versie
PPS-saldo omzetten Versie 01.07.2016 Versie 01.07.2016 PPS-saldo omzetten in een uitkering Deelnemers en gewezen deelnemers die bij SPF een PPS-saldo (voorheen prepensioenkapitaal genoemd) hebben opgebouwd,
Nadere informatieRelatiemiddag OR 2017 Advanced Retirement Management (ARM)
Relatiemiddag OR 2017 Advanced Retirement Management (ARM) Partners Experience the commitment De positie van Pensioen Perspectief (PP) Geen pensioenfonds, PPI of verzekeraar heeft belangen in PP en vice
Nadere informatieExtra informatie pensioenverlaging
Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen
Nadere informatie26 september Pensioenen in Hans Kennis
26 september 2017 Pensioenen in 2018 P L U S.. E E N V O O R S P E L L I N G Hans Kennis Agenda De zin en onzin van pensioen Pensioenleeftijd 68 jaar Plannen van het nieuwe kabinet Pensioenen in 2020?
Nadere informatieSamenvatting principeakkoord pensioenstelsel
Pagina 1 van 5 Samenvatting principeakkoord pensioenstelsel Op 5 juni 2019 is door het kabinet, de werkgevers en de vakbonden een principeakkoord gepresenteerd over de hervorming van ons pensioenstelsel.
Nadere informatieGelden de kortingen op het pensioen per en voor beide regelingen?
Veelgestelde vragen DE KORTINGEN Gelden de kortingen op het pensioen per 1-9-2016 en 1-3-2017 voor beide regelingen? Ja, de kortingen gelden zowel voor de middelloon als de CDC regeling, ongeacht het afgesproken
Nadere informatieOWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij
Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van
Nadere informatieUw pensioen bij SPOA. Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016
Uw pensioen bij SPOA Deelnemersbijeenkomst 8 november 2016 Agenda De pensioenregeling van SPOA Dekkingsgraad: Korten of niet? Premie voldoende voor pensioendoel? Uw pensioenoverzicht: wat staat er nu op?
Nadere informatie14 december Pensioenen in Vandena van der Meer
14 december 2017 Pensioenen in 2018 P L U S.. E E N V O O R U I T B L I K Vandena van der Meer Agenda De zin en onzin van pensioen Pensioenleeftijd 68 jaar Plannen van het nieuwe kabinet Pensioenen in
Nadere informatieFiscale aspecten pensioenmaatregelen
www.pwc.nl Fiscale aspecten pensioenmaatregelen regeerakkoord Studiebijeenkomst Vereniging voor Pensioenrecht 21 november 2012 Agenda 1. Aanleiding 2. Ontwikkelingen wet- en regelgeving pensioen 3. Wet
Nadere informatieWat is er aan de hand met uw pensioen?
Wat is er aan de hand met uw pensioen? versie 2; 01-01-2012 Programma AOW nu en vanaf 2013 De mogelijkheden van ABP Pensioen Wat is er aan de hand met uw pensioen? Meer weten? versie 2; 01-01-2012 2 AOW
Nadere informatiePensioen in de Praktijk
Pensioen in de Praktijk Een gelukkig nieuwjaar! (maar wel met pensioenwerk aan de winkel ) Uiteraard opent deze eerste editie van Pensioen in de Praktijk in het nieuwe jaar met de beste wensen. Dat 2017
Nadere informatieOverheid schuift OAP-gat af op werkgevers. Afspraken uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst
Overheid schuift OAP-gat af op werkgevers Afspraken uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst Hoe het was Als je met pensioen ging op leeftijd 65 jaar, dan kreeg je een AOW-uitkering kreeg je
Nadere informatieStichting NN CDC Pensioenfonds. Tabellenboek 2017 (concept)
Stichting NN CDC Pensioenfonds Tabellenboek 2017 (concept) Inhoudsopgave Algemeen... 3 Geldigheid... 3 Uitgangspunten... 4 Pensioenvervroeging... 5 Uitruil tussen partnerpensioen en ouderdomspensioen...
Nadere informatieDe toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel Dick Sluimers Voorzitter Raad van Bestuur APG
De toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel Dick Sluimers Voorzitter Raad van Bestuur APG KNVG Maarssen 4 september 2012 Agenda 1) Wie is APG? 2) Ontwikkelingen van vandaag 3) Uitdagingen voor morgen
Nadere informatieVerhoging AOW- en pensioenleeftijd: wat betekent dat voor mijn adviespraktijk? Erik Schouten AEGON Adfis 26 september 2012
Verhoging AOW- en pensioenleeftijd: wat betekent dat voor mijn adviespraktijk? Erik Schouten AEGON Adfis 26 september 2012 1 Agenda 1. AOW 2. Pensioen 3. DGA 4. Lijfrente 5. Eigen woning / hypotheekrente
Nadere informatieStichting Pensioenfonds ANWB. Tabellenboek 2017
Stichting Pensioenfonds ANWB Tabellenboek 2017 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Grondslagen... 3 Geldigheid... 3 Belangrijke informatie... 3 Vervroeging pensioen... 4 Uitstel pensioen... 5 Uitruil pensioen...
Nadere informatieTabellenboek. geldig van 1 januari 2015 tot en met 31 december 2015 TRANSPARANT OVER ELKE FASE
Tabellenboek geldig van 1 januari 2015 tot en met 31 december 2015 TRANSPARANT OVER ELKE FASE Inhoudsopgave Algemeen... 3 Geldigheid... 4 Uitgangspunten...5 Pensioenvervroeging... 6 Uitruil tussen partnerpensioen
Nadere informatieTerugblik op Wie zijn wij? Margreet Verhoef. Rita van Ewijk. Fred Steenwinkel. Sinds 2010 bestuurslid
Programma 1. Terugblik 2018 en financiële positie 2019 2. Toekomst Stichting Pensioenfonds Equens 3. Overgang naar Algemeen Pensioenfonds (APF) 4. Planning overgang 5. Pensioenakkoord 1 Wie zijn wij? Margreet
Nadere informatieVerslag Mandema Update Pensioen mei 2013
Verslag Mandema Update Pensioen mei 2013 Als er één onderwerp is dat regelmatig de voorpagina van de kranten haalt, dan is het de oudedagsvoorziening. Er speelt op dit moment erg veel, zoals de verhoging
Nadere informatieStichting NN CDC Pensioenfonds. Tabellenboek 2018
Stichting NN CDC Pensioenfonds Tabellenboek 2018 Inhoudsopgave Algemeen... 3 Geldigheid... 3 Uitgangspunten... 4 Pensioenvervroeging... 5 Uitruil tussen partnerpensioen en ouderdomspensioen... 6 Variëren
Nadere informatieVeranderingen in de Pensioenwereld
Veranderingen in de Pensioenwereld Veranderingen in de Pensioenwereld staan voor de deur U hebt er vast al van gehoord, de pensioenwereld gaat de komende tijd drastische veranderingen doormaken. Zowel
Nadere informatieStichting NN CDC Pensioenfonds. Tabellenboek 2019
Stichting NN CDC Pensioenfonds Tabellenboek 2019 Inhoudsopgave Algemeen... 3 Geldigheid... 3 Uitgangspunten... 4 Pensioenvervroeging... 5 Uitruil tussen partnerpensioen en ouderdomspensioen... 6 Variëren
Nadere informatiePensioen vanaf morgen.
Pensioen vanaf morgen. Over partijen en stellingen die (n)ooit bewaarheid worden Vereniging voor pensioenrecht Utrecht, 12 september 2012 Mr. C.P.R.M. Dekker Inhoudsopgave Wat achtergrondinformatie Uw
Nadere informatiePENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011
PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 KORTE TERUGBLIK Kabinet Balkenende gevallen: sociale partners pakken kansen Het pensioen is van sociale partners samen, dus moeten wij ook samen naar
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Lloyd s Register Nederland
Stichting Pensioenfonds Lloyd s Register Nederland Algemene Deelnemersvergadering 8 oktober 2018 Working together for a safer world Agenda 1) Opening en mededelingen 2) Ingekomen stukken 3) Herbenoeming
Nadere informatieAlgemene Ledenvergadering Vereniging (VeLP) 17 februari 2011
Algemene Ledenvergadering Vereniging (VeLP) 17 februari 2011 Agenda Welkom Notulen vergadering 2 november Performance SPLB Het pensioengebouw en juridisch advies Financiën Communicatie en LinkedIn groep
Nadere informatieInformatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013
Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur
Nadere informatieHuidige systematiek oudedagsvoorzieningen
Pensioenmiddag PVGE 19 september 2018 Huidige systematiek oudedagsvoorzieningen DOOR RUUD VERBERNE 1. Vragen Systeem oudedagsvoorzieningen AGENDA 1) AOW = 1 e pijler. Is een basisvoorziening van de overheid.
Nadere informatieActualiteiten pensioen
Actualiteiten pensioen Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 20 juni 2013 2013 Towers Watson. All rights reserved. Wat speelt er allemaal? Sociaal akkoord AOW-leeftijd gaat omhoog AOW-gat Nominaal versus
Nadere informatieStichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20
Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015
Nadere informatieStichting ING CDC Pensioenfonds. Tabellenboek 2016 (concept)
Stichting ING CDC Pensioenfonds Tabellenboek 2016 (concept) Inhoudsopgave Algemeen... 3 Geldigheid... 3 Uitgangspunten... 4 Pensioenvervroeging... 5 Uitruil tussen partnerpensioen en ouderdomspensioen...
Nadere informatiePRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK
PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK Werknemers- en werkgevers-organisaties in de Metaal en Techniek en Metalektro, samenwerkend in de Stichting Vakraad Metaal en Techniek en de Stichting Raad van
Nadere informatieTabellenboek. geldig van 1 januari 2015 tot en met 31 december Duidelijk over dadelijk
geldig van 1 januari 2015 tot en met 31 december 2015 Inhoudsopgave Algemeen... 3 Geldigheid... 4 Uitgangspunten... 5 Pensioenvervroeging... 6 Uitruil tussen partnerpensioen en ouderdomspensioen... 7 Variëren
Nadere informatiePersbijeenkomst ABP Jaarverslag 2010
Persbijeenkomst ABP Jaarverslag 2010 Joop van Lunteren, vicevoorzitter Xander den Uyl, vicevoorzitter Amsterdam, 11 mei 2011 2010: jaar van contrasten Positief: - goed rendement - dekkingsgraad op 105%
Nadere informatieONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN
ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,
Nadere informatieFlexfactoren 2019 Voorbeelden van flexibele mutaties. Pensioenfonds Avebe
Pensioenfonds Avebe Flexfactoren 2019 Voorbeelden van flexibele mutaties Welkom bij Pensioenfonds Avebe. In deze brochure leest u wat de flexfactoren 2019 zijn. In deze brochure vindt u de uitruilfactoren,
Nadere informatieIn gesprek over ons pensioen. 25 juni 2014. RGF Twente en IJsselzoom. Agenda. Doreth van den Heuvel Mary Hofmans. Pensioen in Nederland
In gesprek over ons pensioen Doreth van den Heuvel Mary Hofmans 25 juni 2014 RGF Twente en IJsselzoom Agenda Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Wat biedt SPF? Pensioenpremie Actuele ontwikkelingen
Nadere informatieAddendum bij de pensioenreglementen geldig vóór 1 januari 2018 van Stichting Pensioenfonds Lloyd s Register Nederland
Addendum bij de pensioenreglementen geldig vóór 1 januari 2018 van Stichting Pensioenfonds Lloyd s Register Nederland Per 1 januari 2018 zijn de bepalingen uit dit addendum van toepassing voor alle gewezen
Nadere informatieRBS pensioen update. Van premie tot pensioen
RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen
Nadere informatieIn gesprek over ons pensioen
In gesprek over ons pensioen Doreth van de Heuvel Bert van Kuijck Venlo 3 oktober 2013 juli 2009 Agenda Inleiding Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Pensioenpremie Wat biedt SPF? Actuele ontwikkelingen
Nadere informatieVeranderingen in de premie en kosten
De verschillen tussen het Zekerheidspensioen op basis van OverrenteAandeel (plus het resultaat op fictieve indexbeleggingen in de AEX-index en het Zwitserleven i-pensioen met RendementsCorrectie Vast (marktwaardecorrectie).
Nadere informatieTabellenboek 2015. Stichting Pensioenfonds ING. Geldig vanaf 01-01-2015
Tabellenboek 2015 Stichting Pensioenfonds ING Geldig vanaf 01-01-2015 i Inhoudsopgave A. Uitgangspunten 1 B. Reglement Basisregeling Pensioen 62 4 B.01. Herschikking van partner- en ouderdomspensioen 4
Nadere informatieStichting ING CDC Pensioenfonds. Tabellenboek 2017 (concept)
Stichting ING CDC Pensioenfonds Tabellenboek 2017 (concept) Inhoudsopgave Algemeen... 3 Geldigheid... 3 Uitgangspunten... 4 Pensioenvervroeging... 5 Uitruil tussen partnerpensioen en ouderdomspensioen...
Nadere informatie