LES 2 KLINKERS Kelley lesson II: 2 Vowels, p. 6 3 Half-Vowels, p. 8
|
|
- Jurgen Molenaar
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 LES 2 KLINKERS Kelley lesson II: 2 Vowels, p. 6 3 Half-Vowels, p. 8 Doel van deze les: het kunnen herkennen en benoemen van de Hebreeuwse klinkers en het kunnen uitspreken van eenvoudige Hebreeuwse woorden. Bij deze les horen: Hebreeuwse-consonanten- en -vocalenkaart en Kaartjes Hebreeuwse vocalen. Het Hebreeuwse alfabet kent geen klinkers; het heeft alleen medeklinkers, consonanten genaamd. Van de vijfde tot de tiende eeuw van onze jaartelling waren er allerlei systemen om de uitspraak van Bijbelteksten vast te leggen. De rabbijnen waren waarschijnlijk bang dat door de onderdrukking en verspreiding van de Joden de uitspraak verloren zou gaan. Het v astleggen van de uitspraak gebeurde door bij de tekst tekens te zetten voor de uit te spreken klinkers. Die tekens noemen we klinkertekens of vocalen. Zoals we uit de vorige les weten, is het systeem van de Masoreten uit Tiberias tot op de huidige dag blijven bestaan. In dit systeem zitten behalve de klinkers ook andere tekens zoals de accent- en zangtekens, die we in les 4 behandelen. Maar voordat we het over de klinkertekens hebben, eerst nog even terug naar de consonanten. Door de taalontwikkeling was een aantal consonanten op bepaalde plekken in een woord overbodig geworden; die werden daar niet meer uitgesproken. Ze bleven echter wel in de spelling van die woorden staan en werden daarmee beschouwd als uitdrukking voor de voorafgaande klinker. Deze consonanten dragen nu als het ware de klank van de voorgaande klinker en worden zelf niet meer als consonant uitgesproken. We noemen ze leesmoeders of in het Latijn matres lectionis. Ze ontstonden trouwens al lang geleden, zo'n 1000 tot 750 jaar v. Chr. In eerste instantie functioneerden de h (hé), w (waaw) en y (jod) als leesmoeders, later kwam daar de a (alef) bij (die trouwens ook niet wordt uitgesproken als hij géén leesmoeder is). Maar niet altijd zijn deze consonanten leesmoeder. Voorlopig houden we de eenvoudige regel aan dat ze leesmoeder zijn als er geen klinkerteken bij staat (en ook geen sj e wá, zie verderop); in les 3 verfijnen we deze regel. matres lectionis (leesmoeders) y w h a CURSUS BIJBELS HEBREEUWS PAGINA 1 VAN 6
2 Het Masoretisch systeem kent de onderstaande zeven klinkertekens. De betekenis van de namen die aan deze vocalen zijn gegeven, zouden de klank of vorm van de mond en lippen bij het uitspreken ervan aangeven. Maar de betekenis is niet altijd even duidelijk en door de veranderde uitspraak is de relatie tussen betekenis en uitspraak er nu ook niet altijd meer. Voor deze cursus is de betekenis niet van belang maar slechts ter informatie gegeven. klinkerteken naam betekenis uitspraak ' qámets dichtknijpen aa ; páttach opening a, s e kóól ovaal e e tséree spleet ee i chíreq gepiep i { chólem ronding oo u qibbóéts samentrekken oe geeft de plaats van een consonant weer Er is ook een teken om aan te geven dat een consonant geen klinkerteken bij zich draagt: teken naam betekenis. hw"v. (sj e wá) gelijk, zelfde In de Sefardische uitspraak kan deze sj e wá ook staan voor een vervluchtigde vocaal waarbij hij als een vluchtige e wordt uitgesproken, zoals in de. Die vluchtige e wordt in deze cursus fonetisch weergegeven als e. Op het onderscheid tussen een stille sj e wá en een sj e wá die je wel hoort, een zogenaamde bewegende sj e wá, komen we in les 3 terug. Met een combinatie van leesmoeders, klinkertekens en de sj e wá is de volgende lijst met vocalen samengesteld. Hierbij spelen alleen de meest gebruikte leesmoeders w en y een rol. We maken in die lijst met vocalen onderscheid tussen volle klinkers en halve (of toonarme) klinkers, waarbij de volle klinkers bestaan uit lange en korte klinkers. Dit onderscheid tussen lange en korte klinkers wordt gemaakt vanwege de grammatica en wordt later duidelijk wanneer de zelfstandige naamwoorden en de werkwoorden ter sprake komen; de begrippen lang en kort slaan hierbij niet op de uitspraak. De halve klinkers zijn naast de bewegende sj e wá, samenstellingen van een bewegende sj e wá met een korte klinker (samengestelde sj e wá). Deze halve klinkers hebben in hun naam de (chatééf) dat vluchtig betekent omdat ze vluchtig (toonarm) uitgesproken worden. CURSUS BIJBELS HEBREEUWS PAGINA 2 VAN 6
3 volle klinkers onveranderlijk LES 2 KLINKERS vocaal lange klinkers naam fonetisch Hebr. transliteratie uitspraak lang transliteratie ' qámets #m,q"å ṣ aa e tséree yreceä ṣ ee ē { chólem ~l,aæx ḥ oo ō A cholem-wááw ww" ~l,ax ḥôlem w w oo ô W sjóéreq qr,wæv oe û y i chireq-jód day qr,yxi ḥîreq yôḏ ie î y e tseree-jód day yrece ṣērê yôḏ ee ê korte klinkers ; páttach xt;p;ä ṯaḥ a a, s e kóól lags. s e ḡôl e e ' #m,q' meṣ ḥ ṭ p o o u qibbóéts #WBqi qibûṣ oe u i chíreq qr,yxäi ḥ i i halve (of toonarme) klinkers kort vluchtig. sj e wá hw"v. e w h e e ] chateef-páttach ḥ ṭē ṯaḥ a ă / chateef-s e kóól ḥ ṭē s e ḡôl e ĕ \ chateef-qámets ḥ ṭē ṣ o ŏ De vocalen zijn zo bedacht dat ze de originele Hebreeuwse consonanten-tekst niet veranderen. Een Masoretische of gevocaliseerde tekst is dus net zo lang, bestaat uit evenveel consonanten, als een niet-gevocaliseerde tekst. Dat betekent dat de leesmoeders van de lange klinkers y e y i W A al in de Hebreeuwse tekst stonden voordat ze werden aangewezen als (deel van) een klinker. De vocalen worden geschreven onder een consonant en na die consonant uitgesproken. Eén klinkerteken - dat voor de o-klank - wordt linksboven de consonant geschreven waarná het wordt uitgesproken. Schrijven we bijvoorbeeld Hilversum en Helmond volgens deze methode dan ziet dat er zo uit: m s r v l h u e i o d n m l h e CURSUS BIJBELS HEBREEUWS PAGINA 3 VAN 6
4 Twee klinkers worden niet onder of boven een consonant geschreven, maar naast een consonant. Het zijn die met de leesmoeder w (waaw), namelijk de A (cholem-wááw) en de W (sjóéreq). De klemtoon van een Hebreeuws woord ligt gewoonlijk op de laatste lettergreep. Voor dit cursusmateriaal geldt dat in de fonetische weergave van een Hebreeuws woord de klemtoon altijd wordt weergegeven. In de Hebreeuwse weergave en de transliteratie wordt de klemtoon alleen weergegeven als die niet op de laatste lettergreep valt. In het Hebreeuws wordt die klemtoon weergegeven met een klein haakje å zoals bijvoorbeeld onder #m,q"å (qámets). Het haakje is geplaatst onder de eerste consonant van de beklemtoonde lettergreep. Het haakje is een accentteken dat in les 4 nog ter sprake komt. In de transliteratie wordt de klemtoon weergegeven met een accent aigu, zoals bijvoorbeeld in ṣ. In latere lessen zullen we zien dat klinkers veranderingen kunnen ondergaan, bijvoorbeeld als aan het woord waarin ze staan een prefix of suffix (voor- of achtervoegsel) wordt toegevoegd. De vier lange klinkers met leesmoeder worden onveranderlijke lange klinkers genoemd omdat ze in zulke gevallen nooit veranderen (niet verkort worden). onveranderlijke lange klinkers y e y i W A Een { (chólem) die volgt op een f (sien) of voorafgaat aan een v (sjien) valt, in jongere handschriften, samen met de diakritische punt boven deze consonant. Voorbeelden: anef (soné; hatend), hv,m (moosjè; Mozes). Let op: fpot. (t e fóós; grijpen), vr<väo (sjóóresj; wortel) Er bestaat verschil tussen de qámets en de qamets-chatóéf, die beide worden weergegeven met het klinkerteken '. Oorspronkelijk gaf dit teken een klank weer die lag tussen een korte o en een korte a. In de Sefardische uitspraak wordt er echter onderscheid gemaakt in een lange a-klank en een korte o-klank. Hierop komen we in les 3 terug. Bij de $ (sluit-kaf) wordt in een gevocaliseerde tekst altijd een teken geplaatst om deze te onderscheiden van de! (sluit-noen). Het teken staat hoger, in de letter en is vaak een stille sj e wá % en soms een klinker ^. CURSUS BIJBELS HEBREEUWS PAGINA 4 VAN 6
5 Opgaven bij les 2 1. Oefen het schrijven en benoemen van de klinkertekens van het Masoretische systeem: schrijf elke consonant op, gecombineerd met elk van de volle-klinkertekens en benoem de klinkertekens. Dus: yae yai Wa Aa a{ ae a' ai au a' a, a; nz b' b, b; Gebruik hiervoor eventueel de Kaartjes Hebreeuwse vocalen; door de kaarten te schudden, kun je de namen van de vocalen ook in willekeurige volgorde memoriseren. 2. Oefen de uitspraak van consonanten met de klinkertekens uit de vorige opgave. Dus: aa a' è a, à a; nz vaa b' vè b, và b; Gebruik hierbij eventueel de Hebreeuwse-consonanten- en -vocalenkaart als naslag voor de uitspraak van de afzonderlijke consonanten en vocalen. 3. De volgende combinaties van consonanten en vocalen klinken als Engelse woorden. Die woorden hebben overigens voor het grootste deel geen betekenis in het Hebreeuws. Probeer de woorden uit te spreken en kijk of je het Engelse woord kunt ontdekken dat er wordt bedoeld. Dus: ga, èg (vgl. het Engelse egg) ra' aar (vgl. het Engelse are) tybe beyt (vgl. het Engelse bait) nz 4. Spreek de onderstaande woorden uit en geef voor elk woord aan wat de leesmoeders (matres lectionis) zijn. Dus:!Wl loen leesmoeder: w nz 5. In welk van de volgende woorden is de y (jod) leesmoeder? Spreek de woorden uit. CURSUS BIJBELS HEBREEUWS PAGINA 5 VAN 6
6 6. Hieronder staan de gevocaliseerde Hebreeuwse namen van de consonanten. Geef de transliteratie ervan en oefen de uitspraak. a álef tybe bêt beyt nz Met deze informatie is het overzicht van het alfabet, dat in les 1 is gegeven, uitgebreid: de Hebreeuwse namen van de consonanten zijn nu mét klinkertekens geschreven en ook is de transliteratie uitgebreid met die van de vocalen. Het volledige overzicht is weergegeven op de Hebreeuwse-consonanten- en -vocalenkaart. 7. Hieronder staan de gevocaliseerde Hebreeuwse namen van de vocalen. Geef de transliteratie ervan en oefen de uitspraak. 8. Geef de transliteratie van onderstaande eigennamen en oefen de uitspraak. CURSUS BIJBELS HEBREEUWS PAGINA 6 VAN 6
LES 3 MEER OVER LEESTEKENS EN UITSPRAAK
LES 3 MEER OVER LEESTEKENS EN UITSPRAAK Kelley lesson III: 5 Sign of the Direct Object, p. 12 6 Dagesh Forte, p. 12 7 Silent Sheva, p. 13 Kelley lesson IV: 10 Weak Letters, p. 18 11 Mappiq, p. 18 12 Syllables,
Nadere informatieLES 1 HET HEBREEUWSE ALFABET Kelley lesson I: 1 The Alphabet, p. 1
LES 1 HET HEBREEUWSE ALFABET Kelley lesson I: 1 The Alphabet, p. 1 Doel van deze les: het kunnen herkennen en benoemen van de tweeëntwintig consonanten van het Hebreeuwse alfabet. Bij deze les horen: Hebreeuwse-consonantenschrijfkaart
Nadere informatieLES 6 VOORZETSELS EN VOEGWOORDEN Kelley lesson VI: 15 Prepositions With Nouns, p The Vav Conjunction, p. 31
LES 6 VOORZETSELS EN VOEGWOORDEN Kelley lesson VI: 15 Prepositions With Nouns, p. 28 16 The Vav Conjunction, p. 31 Voorzetsels In vergelijking met andere talen heeft het Hebreeuws maar weinig voorzetsels.
Nadere informatieIs het zelfstandig naamwoord vrouwelijk enkelvoud, dan krijgt het bijvoeglijk naamwoord het suffix h '. Voorbeeld: vp,n<å hr"m'
LES 8 BIJVOEGLIJKE NAAMWOORDEN Kelley lesson VIII: 20 Adjectives: Gender and Number, p. 43 21 Adjectives: Attributive Usage, p. 45 22 Adjectives: Predicative Usage, p. 46 Een bijvoeglijk naamwoord dient
Nadere informatieBLOK 2: les 1 en 2. groep 4) en leren de woorden correct te schrijven (cat. 14) REGEL: 14: Lange klanken aan het eind van een klankgroep:
BLOK 1: les 1 en 2 Het voorvoegsel be-, ge-, ver-, me-, te- in een woord hetkennen en het woord correct teschrijven (cat. 11c) 11c: Wooden met een stomme e vooraan: In woorden die beginnen met be-, ge-,
Nadere informatieInstalleren van het Hebreeuwse lettertype en toetsenbord.
Installeren van het Hebreeuwse lettertype en toetsenbord. Vooraf: Ik ben uitgegaan van Windows XP. Als ik verwijs naar een knop of een tabblad die u moet aanklikken, heb ik de naam er van in een blok gezet
Nadere informatieEindtermen bij het beginonderwijs Klassiek Hebreeuws. Een handreiking aan docenten
Eindtermen bij het beginonderwijs Klassiek Hebreeuws Een handreiking aan docenten Inleiding Het is gebleken dat onder docenten Klassiek / Bijbels Hebreeuws voor beginners behoefte bestaat aan een overzicht
Nadere informatie(b) Bij de overige suffixen komt de klemtoon te liggen op de lettergreep die begint met of volgt op de laatste wortelconsonant ( 46.2, 1, A).
LES 17 - VOORNAAMWOORDELIJKE SUFFIXEN BIJ WERKWOORDEN Kelley leon XVII: 46 Verb: Pronominal Suffixe with Perfect,. 153 47 Verb: Pronominal Suffixe with Imerfect,. 156 Doel van deze le i werkwoorden voorzien
Nadere informatieEENVOUDIG BIJBELS HEBREEUWS LES 3. TalencentrumBarneveld.nl
versie 2 1 We gaan weer verder met het leren van de letters en klinkers. We bekijken het woord qxfj:yi. Een woord vol nieuwe letters. We lezen van rechts naar links. De eerste letter is de y, de yod. Onder
Nadere informatieGevarieerde Spelling is een programma voor het leren van de belangrijkste spellingregels van het Nederlands.
Gevarieerde Spelling Gevarieerde Spelling is een programma voor het leren van de belangrijkste spellingregels van het Nederlands. Doelgroep Gevarieerde Spelling Gevarieerde Spelling is bedoeld voor leerlingen
Nadere informatieHandleiding bij werkbladen uitspraak
Handleiding bij werkbladen uitspraak Er zijn drie kopieerbladen voor de uitspraak: overzicht van de klinkers overzicht van de lastige medeklinkers oefentips voor de uitspraak van de r De eerste twee lichten
Nadere informatie( 33 Verbs: The Use of the Lexicon in the Location ans Translation of Verbs is niet uitgewerkt)
LES 12 INLEIDING WERKWOORDEN Kelley lesson XII: 29 Verbs: General Characteristics, p. 80 30 Verbs: The Qal Perfect of the Strong Verb, p. 83 31 Verbs: The Meaning of the Perfect, p. 85 32 Verbs: Word Order
Nadere informatieEen Tengwar-mode voor het Nederlands
1 of 5 20/09/2006 14:05 Een Tengwar-mode voor het Nederlands Let op: Om dit document te kunnen lezen, moet tenminste een van de volgende lettertypen geïnstalleerd zijn: Tengwar Sindarin, Tengwar Quenya
Nadere informatieWij willen u vragen niet vooruit te gaan werken/oefenen. Er kan dan verwarring ontstaan bij het kind. Wij willen dit graag voorkomen!
In dit document kunt u lezen wat de kinderen leren in elke kern. In de eerste zes kernen zal dit voornamelijk ingaan op het aanleren van woorden en letters. In de laatste kernen komt het lezen al wat meer
Nadere informatieHebreeuws alfabet. Inhoud. Hebreeuws. Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
1 van 11 16/05/2012 9:51 Hebreeuws alfabet Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie Het Hebreeuwse alfabet is het alfabet dat gebruikt wordt voor het schrijven van het Hebreeuws, zowel het Modern Hebreeuws,
Nadere informatieDE HEBREEUWSE GRAMMATICA. Samengesteld door. John Wessel. È ƒ Úƒ» e c c ƒ « È È ÏÚ«a «e Á ÏÒ ÂÕ Â Ô Â'
DE HEBREEUWSE GRAMMATICA Samengesteld door John Wessel È ƒ Úƒ» e c c ƒ «È È ÏÚ«a «e Á ÏÒ ÂÕ Â Ô Â' Titel: De Hebreeuwse Grammatica Auteur: John Wessel Copyright 2006 Importantia Publishing Omslag ontwerp:
Nadere informatie6 Het beoordelen van uitspraak
Werkblad 51 Wat vind je van je Nederlandse uitspraak? 1 Wat vind je van je Nederlandse uitspraak? Omcirkel het antwoord. Mijn uitspraak van het Nederlands is 1 niet goed 2 voldoende 3 goed 2 Schrijf op
Nadere informatieDyslexiebehandeling. Informatiepakket leerkracht:
Dyslexiebehandeling Informatiepakket leerkracht: - Werkwijze bij Onderwijszorg Nederland (ONL) - Klankenschema - Stappenplan - Kopie overzichts-steunkaart - Uitleg losse steunkaarten - Uitleg steunkaart
Nadere informatieAls je woorden goed uit wilt spreken, is het belangrijk dat je weet waar een lettergreep begint en waar hij eindigt.
Lettergrepen Als je woorden goed uit wilt spreken, is het belangrijk dat je weet waar een lettergreep begint en waar hij eindigt. Om een woord in lettergrepen te verdelen, kijken we naar de klinkers. Als
Nadere informatieVisuele Leerlijn Spelling
Visuele Leerlijn Spelling www.gynzy.com Versie: 15-08-2018 Begrippen Klanken & Letters Klank (begrip) Klinker of medeklinker (begrip) Korte of lange klank (begrip) Tweetekenklank (begrip) Lange-, korte-,
Nadere informatiezelfstandig naamwoord
zelfstandig naamwoord Het zelfstandig naamwoord is een woord voor een mens, dier of ding. de man de kat de fiets lidwoord Het lidwoord hoort bij het zelfstandig naamwoord. de het een samenstelling Een
Nadere informatieBasisspelling is onderdeel van de Bundel Basisprogramma's. Deze bundel bevat ook Basis Werkwoordspelling en Basisgrammatica.
Basisspelling Basisspelling is onderdeel van de Bundel Basisprogramma's. Deze bundel bevat ook Basis Werkwoordspelling en Basisgrammatica. Het Muiswerkprogramma Basisspelling bestrijkt de basisregels van
Nadere informatieOpgave Taalkunde-Olympiade 2009: TIGRINYA
Opgave Taalkunde-Olympiade 2009: TIGRINYA Universiteit Leiden Tigrinya (ትግርኛ təgrəñña) is een Semitische taal met ongeveer 5 miljoen sprekers in Eritrea en Noord-Ethiopië. De taal wordt geschreven in een
Nadere informatieเร ยนและเข ยนภาษาไทย. Thaise alfabet leren lezen enooit. schrijfwijze: letterklasse = : = waterbuffel. n seindmedeklinker. รอน Ron(ald) Schü$e, 2014
letterklasse = : = waterbuffel L k Thaise alfabet leren lezen enooit n seindmedeklinker chrijven เร ยนและเข ยนภาษาไทย รอน Ron(ald) Schü$e, 2014 โรนะลด (Ronald Schü$e), 2014 Voor iedere letter is er een
Nadere informatieWOORDPAKKET 6.2 i in een tweeklank hoofdletter
WOORDPAKKET 6.1A WOORDPAKKET 6.1B WOORDPAKKET 6.2 Ik hoor een ie maar schrijf een i: woorden net als fabrikant. Ik hoor een ie maar schrijf een i in een tweeklank: woorden net als radio. Aardrijkskundige
Nadere informatie345 DUITSLAND ROOD DUITSLAND ROOD FRANKRIJK ROOD
345 DUITSLAND ROOD DUITSLAND ROOD Wg F (NIEUW) Füg V Q 2016 N : üg : 13,5% : 11,50 N g H P, g,. W g. Kg,. L g g, gg. D g g. M é H. D Cè, g. D -. T. E g. Câ M N 2015 Mé : g, : 10,65 J. F g. O g. O Câ M
Nadere informatieinstapkaarten taal verkennen
instapkaarten inhoud instapkaarten Taal verkennen thema 1 les 2 1 thema 1 les 4 2 thema 1 les 7 3 thema 1 les 9 4 thema 2 les 2 5 thema 2 les 4 6 thema 2 les 7 7 thema 2 les 9 8 thema 3 les 2 9 thema 3
Nadere informatieTAALVERZORGING BK 2 SPORTIEF PERRON 2
Sportief! TAALVERZORGING BK 2 SPORTIEF PERRON 2 Je zit alweer in het tweede jaar van het vmbo. Vorig jaar heb je veel geleerd bij het onderdeel Taalverzorging, maar misschien ben je ook wel iets vergeten.
Nadere informatieTAALVERZORGING KGT 2 SPORTIEF PERRON 1
Sportief! TAALVERZORGING KGT SPORTIEF PERRON Je zit alweer in het tweede jaar van het vmbo. Vorig jaar heb je veel geleerd bij het onderdeel Taalverzorging, maar misschien ben je ook wel iets vergeten.
Nadere informatieAlfabetisering. ~de versnelde versie~
Alfabetisering ~de versnelde versie~ Introductie pilot versnelde alfabetisering Waarom gekozen voor een versnelde manier van alfabetisering? - het trage tempo + ballast (bij de start van geletterdheid
Nadere informatieInhoud. Inleiding... 9
Inhoud Inleiding.............................................................. 9 Hoofdstuk 1: De uitspraak van het Engels............................... 13 Het alfabet...................................................14
Nadere informatieLesdoelen Karakter 1 e leerjaar
Lesdoelen Karakter 1 e leerjaar Blok 1 0 1 2 3 4 5 bevorderen hun fijnmotorische vaardigheden. maken kennis met de vier schrijflijnen: daklijn, plafondlijn, vloerlijn en kelderlijn hanteren een goede pengreep;
Nadere informatieNieuwsbrief groep 3 februari 2018
Nieuwsbrief groep 3 februari 2018 Nieuws uit de groep: Afgelopen maandag leerden de kinderen de laatste letter de ei. Zij kennen nu alle 34 letters en krijgen daarom een letterdiploma. De volgende 6 kernen
Nadere informatieVANWAAR? Volk van de Joden - Israël. Oude Testament: TENACH: Thora Nebiïm Chetubim 39 boeken. Taal : Hebreeuws, enkele fragmenten Aramees Nieuwe
VANWAAR? Volk van de Joden - Israël. Oude Testament: TENACH: Thora Nebiïm Chetubim 39 boeken. Taal : Hebreeuws, enkele fragmenten Aramees Nieuwe Testament erbij: de Christelijke Bijbel: 27 boeken. Totaal
Nadere informatieBasisspelling. Doelgroepen Basisspelling. Omschrijving Basisspelling
Basisspelling Het Muiswerkprogramma Basisspelling bestrijkt de basisregels van de Nederlandse spelling; regels die op de basisschool worden aangeleerd en waarmee in het voortgezet onderwijs nog wordt geoefend.
Nadere informatieOude Testament: taal. Hebreeuwse inscriptie, zevende eeuw voor Christus, gevonden tijdens opgravingen bij Hasha yadu.
Oude Testament: taal 1 De taal van de Tenach ofwel het Oude Testament is het Hebreeuws (op Daniël 2:4 7:28 en Ezra 4:8 6:18 na, die geschreven zijn in de Syrische volkstaal: het Aramees). Het Hebreeuws
Nadere informatieWoordenschat blok 04 gr4 Les 1 Enzovoort: en ga zo maar verder. Hierboven: boven iets, bijvoorbeeld een lijn. Hieronder: onder iets, bijvoorbeeld een
Woordenschat blok 04 gr4 Les 1 Enzovoort: en ga zo maar verder. Hierboven: boven iets, bijvoorbeeld een lijn. Hieronder: onder iets, bijvoorbeeld een lijn. Ondersteboven: iets staat op zijn kop, de onderkant
Nadere informatieTalencentrumBarneveld.nl. Ugaritisch LES 1
pagina:1 1.1 Inleiding Deze cursus is bestemd voor hen die Ugaritische teksten willen leren lezen. Voor het volgen van deze cursus is geen speciale vooropleiding noodzakelijk. Wel is enige kennis van de
Nadere informatieLes 1 jas en das. Op pad. van links naar rechts
Les 1 jas en das Op pad van links naar rechts 1 Inhoud 0 Inleiding 1.1 a} 1.2 s} as 1.3 j} jas 1.4 d} das 1.5 t} tas 1.6 k} kat 1.7 n} nat 1.8 r} rat, kar 1.9 v} vat 1.10 b} bak 1.11 l} bal 1.12 p} pak
Nadere informatieDit programma is gemaakt voor leerlingen van groep 7 en 8 van de basisschool, alle niveaus van het vmbo en mbo 1 en 2.
Spelling op maat 3 De Muiswerkprogramma s Spelling op maat 1, 2 en 3 vormen een complete leerlijn voor de spelling die op de basisschool moet worden aangeleerd. Spelling op maat 3 is het derde deel van
Nadere informatieSpelling 1F. Doelgroepen Spelling 1F. Omschrijving Spelling 1F
Spelling 1F Spelling 1F bestrijkt de basisregels van de Nederlandse spelling die op de basisschool worden aangeleerd en waarmee leerlingen in het voortgezet onderwijs meestal verder oefenen. Doelgroepen
Nadere informatieOverzicht toetsen en oefeningen Grammatica I. Grammatica I
Overzicht toetsen en oefeningen Grammatica I Grammatica I Rubriek Oefening Type Opgaven Uitleg Alle onderwerpen Totaaltoets Grammatica I (*) 42 1 Klanken/letters Deeltoets 1 (*) Naamwoorden Deeltoets 2
Nadere informatieINLEIDING CURSUS HEBREEUWS
INLEIDING CURSUS HEBREEUWS Inleiding cursus De cursus Bijbels Hebreeuws is een beknopte grammatica van het Hebreeuws zoals we dat in vrijwel het grootste deel van de Hebreeuwse Bijbel (ook Tenach of Oude
Nadere informatieU kunt met uw kind thuis de volgende oefeningen oefenen.
Dit informatieboekje is bedoeld om u als ouder te informeren over welke taalactiviteiten en rekenactiviteiten er in groep 2 aan bod komen. Maar ook om u handvatten te geven om zelf met uw kind thuis te
Nadere informatieop zoek naar letters
voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs op zoek naar letters de àndere spellingdidactiek Dolf Janson taalkundige basis leerpsychologische principes doorlopende leerstoflijn rolverdeling
Nadere informatieLES 9 VOORNAAMWOORDEN Kelley lesson IX: 23 Independent Personal Pronouns (Subject Pronouns), p Demonstrative Pronouns, p.
LES 9 VOORNAAMWOORDEN Kelley lesson IX: 23 Independent Personal Pronouns (Subject Pronouns), p. 52 24 Demonstrative Pronouns, p. 52 Gebruik bij deze les de kaart Voornaamwoorden als hulpmiddel bij het
Nadere informatieI N H O U D. K a d e r 9
C O N C E P T S t e d e n b o u w k u n d i g e u i t g a n g s p u n t e n D e D o g g e r z u i d w e s t 2 S t e d e n b o u w k u n d i g e U i t g a n g s p u n t e n D e D o g g e r Z u i d w e s
Nadere informatieJAARGANG 8 / NUMMER 6 FEBRUARI Mede mogelijk dankzij:
JAARGANG 8 / NUMMER 6 FEBRUARI 2014 Partners: Mede mogelijk dankzij: VRAAG 1 Tattas be like De afgelopen maand was de Facebook-pagina Tattas be like erg populair, een pagina waarop de draak wordt gestoken
Nadere informatieHet verwoorden van de spellingsregel is belangrijk (bewustwording waarom je iets op een bepaalde manier schrijft).
Beste ouders, Wij zijn begonnen aan thema 8 van taal. Dit is het laatste thema van dit schooljaar. Volgend schooljaar krijgt u geen uitleg meer over de spellingscategorieën omdat de categorieën in groep
Nadere informatieLeerstofaanbod groep 4
Leerstofaanbod groep 4 Rekenen Rekenen Methode: RekenZeker De lessen zijn onderverdeeld in een aantal domeinen: getallen, bewerkingen (optellen, aftrekken en tafels en meten van tijd en geld. Optellen
Nadere informatie1 WOORDSOORTEN 3 2 ZINSDELEN 8
Deel 1 Grammatica 1 1 WOORDSOORTEN 3 1.1 Tot welke woordsoort behoren de onderstreepte woorden in de volgende zinnen? 3 1.2 Multiple choice. Benoem de onderstreepte woorden 4 1.3 Benoem de onderstreepte
Nadere informatieWelkom op Ibiza. Inhoud. Contact. Verken. Proef. Beleef. Ontdek 18 Info van A tot Z 22 Een woordje Spaans 24 Discotheken 26 Woordzoeker
I NL- I W I V 5 W I 6 Z 9 I- 10 F 9 Z,. E I. V,,? D. O! P 12 E & 14 B I B 16 T! 12 16 W H O ()! T. W? K! H,? J (). W? B. G óó :. A,. O 18 I A Z 22 E S 24 D 26 W 24 C TUI Eñ T S.A. C A 6 B 07800 I T.: 0034
Nadere informatieEngels en Dyslexie. Inzagedeel. Kees Siepelinga
Engels en Dyslexie Inzagedeel Kees Siepelinga SGA Onderwijs 2018 Deze reader is in copyright, dit betekent dat er geen kopieën gemaakt mogen worden zonder dat hier toestemming voor gegeven is door SGA
Nadere informatieEENVOUDIG BIJBELS HEBREEUWS LES 2. TalencentrumBarneveld.nl
versie 2 1 We gaan weer verder met het alfabet Ja, weer letters. U zult er echter versteld van staan wat u aan het einde van dit hoofdstuk al kunt lezen!,dfafhf = de mens De eerste medeklinklinker, de
Nadere informatieKleuters leren lezen
Kleuters leren lezen Lerespel Inhoudsopgave INLEIDING... 3 STAP 1: KINDEREN MOETEN EERST BESEFFEN WAT LEZEN IS EN WAAROM HET HANDIG IS OM HET TE KUNNEN.... 4 STAP 2: DE VOORBEREIDING OP HET ZELF LEZEN;
Nadere informatieInleiding 7. Deel 1 BASISVAARDIGHEDEN SPELLING 9
INHOUD Inleiding 7 Deel 1 BASISVAARDIGHEDEN SPELLING 9 Les 1 Stap voor stap op weg naar minder spellingfouten 11 1.1 Juist spellen is... 11 1.2 Stappenplan goed spellen 13 1.3 Hardnekkige spellingproblemen
Nadere informatieNegende Internationale Taalkunde-Olympiade
Negende Internationale Taalkunde-Olympiade Pittsburgh (Verenigde Staten van Amerika), 24 31 juli 2011 De volgende tien regels zijn incorrecte voorbeelden van poëzie in het Sanskrit Oorspronkelijk waren
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20185 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Pronk-Tiethoff, Saskia Elisabeth Title: The Germanic loanwords in Proto-Slavic
Nadere informatieKern 8: Bank en Licht
Kern 8: Bank en Licht In deze kern leert uw kind: Woorden: bank en licht Woorden met 2 medeklinkers vooraan (zoals 'zwaan') en achteraan (bijvoorbeeld 'kast') komen uitgebreid aan bod. Daarnaast oefent
Nadere informatieLuc Cielen BAS KUNSTLER LEEST. HET BEGIN. Dag 6
Dag 6 van de eerste taalperiode 1. Muzikale opmaat (25 minuten). Zang en blokfluit. 2. Mondelinge herhaling en ritmiek (25 minuten in de 1e klas, later 15 minuten). Spreken, klappen, stappen enz. van reeksen,
Nadere informatieLuc Cielen BAS KUNSTLER LEEST. HET BEGIN. Dag 2
Dag 2 van de eerste taalperiode Deze dag en al de volgende dagen verlopen op identiek dezelfde wijze als de 1e dag van de taalperiode, met één verschil: na de introductie van het dagthema volgt onmiddellijk
Nadere informatiemollen -> de o wordt uitgesproken als o. Dit noemen wij een woord met een woord met een gesloten lettergreep: mol len.
Komende week starten wij alweer aan kern 11 van Veilig Leren Lezen. U zult zien dat er in deze kern veel terugkomt wat er in kern 10 is aangeboden. In deze kern staan de volgende onderwerpen (weer) centraal:
Nadere informatie8. Afasie [1/2] Bedenk tenminste drie verschillende problemen die je met taal zou kunnen hebben (drie soorten afasie).
8. Afasie [1/] 1 Afasie De term afasie wordt gebruikt om problemen met taal te beschrijven die het gevolg zijn van een hersenbeschadiging. Meestal is de oorzaak van afasie een beroerte. Het woord afasie
Nadere informatieThema 2. Rennen voor geld
Thema 2 Rennen voor geld Les 2.1 Berlijnse calorieën zekerheden zebra s onmiddellijk Les 1 reis, ijs Sjoerd vertelt zijn opa dat hij rondjes gaat lopen op een sportterrein. Wat een ander woord voor terrein?
Nadere informatieCity Trip. City Trip. mit Scheveningen. City Trip! Den Haag. CityTrip. Auf zum nächsten EXTRATIPPS. City-Faltplan.
z Ië ë z C U C I XTTI C CT O C ß T 2 z z z O T C O T Oë z O T C T I C // z z ä O x ü C ß O [] 2,5 8 28, T I ë O 2O C 27 70 72 ü ü I0 0 Có Ò, I,,, 27 ( 0) T, 2 z 7 5 Ó z () ü 7 8 0 2 87 z I z 0 U 2 5 Ñ
Nadere informatieNieuwe woorden correct kunnen schrijven, kunnen vertalen van N-F en van F-N en kunnen gebruiken in mondelinge en schriftelijke zinnen.
Vaktips Frans 1. D O E L S T E L L I N G E N De Franse taal leren verstaan, lezen, spreken en schrijven. Om dit te bereiken, moet je: Nieuwe woorden correct kunnen schrijven, kunnen vertalen van N-F en
Nadere informatieFlitsend Spellen en Lezen 1
Flitsend Spellen en Lezen 1 Flitsend Spellen en Lezen 1 is gericht op het geven van ondersteuning bij het leren van Nederlandse woorden, om te beginnen bij de klanklettercombinaties. Doelgroep Flitsend
Nadere informatieFlitsend Spellen en Lezen 1
Flitsend Spellen en Lezen 1 Flitsend Spellen en Lezen 1 is gericht op het geven van ondersteuning bij het leren van Nederlandse woorden, om te beginnen bij de klanklettercombinaties. Doelgroep Flitsend
Nadere informatieHet Muiswerkprogramma Grammatica op maat bestrijkt de grammatica die nodig is voor het leren van de Nederlandse spelling en zinsbouw.
Grammatica op maat Het Muiswerkprogramma Grammatica op maat bestrijkt de grammatica die nodig is voor het leren van de Nederlandse spelling en zinsbouw. Doelgroepen Grammatica op maat Dit programma is
Nadere informatieAlgemene Taalwetenschap. Hogeschool van Amsterdam Josefien Sweep
Algemene Taalwetenschap Hogeschool van Amsterdam Josefien Sweep Fonetiek en Fonologie Fonetiek en fonologie gaan over spraak (klanken): het gebruik van de stem om te communiceren. Spraak is het belangrijkste
Nadere informatieLesbrief groep 5/6. Beste ouders,
Lesbrief groep 5/6 Beste ouders, Het is al weer een tijdje geleden dat we een lesbrief aan jullie hebben gestuurd. Maar met de start op onze prachtige nieuwe school, ook gelijk maar een doorstart met de
Nadere informatieHoofdstuk 10. Trijntje de Wit. LwjkC10: Titelpagina
Hoofdstuk 10 Trijntje de Wit LwjkC10: Titelpagina Lezen wat je kunt, deel C - Trijntje de Wit www.lezenmoetjedoen.nl www.pictoschrijver.nl www.leeshetzelf.nl 87 Inhoud LWJK C vorm Inhoud / titel niveau
Nadere informatieEsperanto. La ŝalmisto de Hamelin
Esperanto La ŝalmisto de Hamelin Overzicht Mij voorstellen Sprookje La ŝalmisto de Hamelin Overzicht van Esperanto Sprookje La ŝalmisto de Hamelin 28 letters = 28 klanken Aa Bb Cc Ĉĉ Dd Ee Ff Gg Ĝĝ Hh
Nadere informatieBenodigde voorkennis spelling groep 5
Taal actief 4 spelling groep 5-8 spelling groep 5 In dit document is een overzicht opgenomen van de benodigde voor de lessen spelling groep 5. Deze kennis maakt onderdeel uit van de leerlijn groep 4. Hebben
Nadere informatieWoorden waarin je /ie/, /i/ of /j/ hoort en y schrijft. Meer uitleg vind je bij woordpakket 2 op bladzijde 8 van het leerlingenboek.
Kaartje bij woordpakket baby Woorden waarin je /ie/, /i/ of /j/ hoort en y schrijft Bedenk of je het woord schrijft met ie, i, j of y. Dat kun je niet horen, dat moet je onthouden. Je schrijft teddy. Je
Nadere informatie3URHIRSJDYH1HGHUODQGV
3URHIRSJDYH1HGHUODQGV $DQZLM]HQGH9RRUQDDPZRRUGHQ $XWHXUSURIGU$9HUKDJHQarie.verhagen@let.leidenuniv.nl) 9DQ'DOH geeft als de betekenis van het aanwijzende voornaamwoord GLW: verwijzend naar iets dat zich
Nadere informatieDe spelling van de werkwoorden
De spelling van de werkwoorden Tegenwoordige tijd Opdracht 7, wb. p. 52 Om welke reden schrijf je beland in zin b zonder t en bevindt in zin f met t? In beide zinnen is het onderwerp je, maar in zin b
Nadere informatieKlanken 1. Tekst en spraak. Colleges en hoofdstukken. Dit college
Tekst en spraak Klanken 1 Representatie van spraak vereist representaties van gedeeltes die kleiner dan woorden zijn. spraaksynthese (tekst-naar-spraak) rijtje letters! akoestische golfvorm http://www.fluency.nl/
Nadere informatieOnthoudschrift spelling groep 8:
Onthoudschrift spelling groep 8: THEMA 1 Categorie basiswoord woordgroep 9A -ng tong weet/ 13B -ch lucht weet als je acht, echt, ucht of icht hoort schrijf je ch behalve bij hij ligt, hij legt, hij zegt
Nadere informatieWOORDPAKKET 5.1. Ik schrijf de vrije klinker a/e/o/u in een open lettergreep, verenkeling: woorden net als apen zweven over muren.
WOORDPAKKET 5.1 Ik hoor doffe klinker in de achtervoegsels ig en -ige: woorden net als rustig(e). Ik hoor doffe klinkers in de achtervoegsels (e)lijk / -(e)lijke: woorden net als heerlijk(e). Ik schrijf
Nadere informatieIn de klas aan verstaanbaarheid werken
In de klas aan verstaanbaarheid werken Spreek Beter I. Hoe kunnen we in de klas effectief aan de verstaanbaarheid werken? Vraag u als docent eens af hoe het eigenlijk gesteld is met de verstaanbaarheid
Nadere informatieDeel A. Breuken vergelijken
Deel A Breuken vergelijken - - 0 Breuken en brokken (). Kleur van elke figuur deel. Doe het zo nauwkeurig mogelijk.. Kleur van elke figuur deel. Doe het telkens anders.. Kleur steeds het deel dat is aangegeven.
Nadere informatieDE MOORD OP LOS DE MOORD OP VOOR ER NOG MEER SLACHTOFFERS VALLEN!
DE MOORD OP LOS DE MOORD OP VOOR ER NOG MEER SLACHTOFFERS VALLEN! HELP!!! Ik probeerde Eddy al de hele ochtend te bereiken. Hij moest werken vandaag. Normaal neemt hij zijn smartphone altijd op. Ik maakte
Nadere informatieLES 7 ZELFSTANDIGE NAAMWOORDEN Kelley lesson VII: 17 Nouns: Derivation, p Nouns: Gender, p Nouns: Number, p. 37
LES 7 ZELFSTANDIGE NAAMWOORDEN Kelley lesson VII: 17 Nouns: Derivation, p. 36 18 Nouns: Gender, p. 36 19 Nouns: Number, p. 37 Zelfstandige naamwoorden duiden een persoon, voorwerp, handeling of een toestand
Nadere informatie8. Logogrammen. Soemer. Uitbreiding
8. Logogrammen Soemer Ongeveer 5 duizend jaar geleden woonde in Zuid-Oost Irak een volk dat de Soemeriërs werd genoemd. Zelf noemden ze hun land ki-en-gir, het land van de beschaafde heersers. De Soemeriërs
Nadere informatieDit programma is gemaakt voor leerlingen van groep 4 en 5 van de basisschool, het praktijkonderwijs, vmbo bbl en mbo 1.
Spelling op maat 1 De Muiswerkprogramma s Spelling op maat 1, 2 en 3 vormen een complete leerlijn voor de spelling die op de basisschool moet worden aangeleerd. Spelling op maat 1 is het eerste deel van
Nadere informatieLES 14 WERKWOORDVERVOEGINGEN Kelley lesson XIV: 36 Verbs: The Remaining Stems, p. 108
LES 14 WERKWOORDVERVOEGINGEN Kelley lesson XIV: 36 Verbs: The Remaining Stems, p. 108 ( 37 Verbs: The Remaining Perfects of the Strong Verb is uitgewerkt in het document: Vorming stamformaties voor de
Nadere informatieje schrijft het woord zoals je het hoort je schrijft het woord zoals je het hoort je schrijft het woord zoals je het hoort
Groep 4 Spelling Thema 1 Een nieuw huis aan het begin (klas) aan het eind (tent) met st aan het eind (kist) met ts aan het eind (muts) aan het begin en aan het eind (krant) Thema 2 Wat word jij later?
Nadere informatieWETENSCHAP. Drukkerij en Bureel T elefoon: Tel. Huis:
K : 1 U 191 Í U 1 9 ü 11 1 1 1 1 1 1 1 19 0 1 9 0 U U» 1 1 0 0 0 9 9 9 9 9 9 9 9 0 0 0 1 1 19 19 19 199 19 191 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 19 1909 199 199 199 000 000 000 000 000 000 000 000 000 * 9
Nadere informatieFOR THE SOWER JES.55:10 FOR THE EATER korte Bijbelse boodschappen van. Otis Q. Sellers, Bijbelleraar
SEED & BREAD FOR THE SOWER JES.55:10 FOR THE EATER korte Bijbelse boodschappen van Otis Q. Sellers, Bijbelleraar Vertaling Stichting Lachai Roï, Lelystad, Nederland www.lachairoi.org Nr. 117 Het Griekse
Nadere informatieWat is een zelfstandig naamwoord?
Wat is een zelfstandig naamwoord? 1. Inleiding Een zelfstandig naamwoord geeft aan: een persoon of dier: vrouw, oom, hond een eigennaam: Sara, Apple een ding: fiets, berg een gebeurtenis: feest, botsing
Nadere informatievolgen de gewone verbuiging (» ± ¼ ² ) Niet contracte adjectieven
$ g x œ œ ² ² ¹ Å 14 31. 1. Staen op - en -. De vocatief Enk. is in de regel de sta. 32. 2. Staen op -. De vocatief Enk. is in de regel de sta (uitzonderingen zijn eestal oxytona - substantieven et het
Nadere informatieEen lijn in (begrijpend) luisteren en lezen voor de ganse basisschool
Een lijn in (begrijpend) luisteren en lezen voor de ganse basisschool 1 Leren begrijpen van geschreven taal Wanneer en hoe? Begrijpend luisteren/lezen Wat heeft invloed op begrijpend luisteren/lezen? 2
Nadere informatieFlitsend Spellen en Lezen 1
Flitsend Spellen en Lezen 1 Flitsend Spellen en Lezen 1 is gericht op het geven van ondersteuning bij het leren van Nederlandse woorden, om te beginnen bij de klanklettercombinaties. Doelgroep Flitsend
Nadere informatieSpelling 2F. Doelgroepen Spelling 2F. Omschrijving Spelling 2F
Spelling 2F De spellingstof die in het Spelling 2F behandeld wordt, is de stof van de basisschool die ook in lagere vo-opleidingen nog aan de orde komt, plus de door Meijering en de SLO aangegeven nieuwe
Nadere informatie1e Deeltentamen Inleiding Taalkunde
1e Deeltentamen Inleiding Taalkunde 28/05/2009 13.15-16.15 Dit tentamen heeft 5 vragen. Je hebt drie uur de tijd om deze te beantwoorden. Vergeet niet je naam en studentnummer steeds duidelijk te vermelden.
Nadere informatie1. poes Luisterweg Ik luister goed naar het woord, Dan schrijf ik het zoals het hoort.
1. poes 2. draak 3. muts 4. wolk Duo betekent twee De /u/ doet dus niet mee 5. krant 6. schaap Hoor je na een s een /g/? Dan schrijf je ch en nooit een g! 7. feest / vier Ik verdeel het woord in klankgroepen.
Nadere informatieABC, Uitspraak. Het ABC (Het Alfabet)
ABC, Uitspraak Om de Nederlandse uitspraak van letters en lettercombinaties weer te geven wordt in dit materiaal het Internationaal Fonetisch Alfabet (International Phonetic Alphabet, IPA) gebruikt. De
Nadere informatieπ (spreek uit uiltje ): hulpwerkwoorden of modale hulpwerkwoorden 46
Inhoud Inleiding 6 1 Wie? (mensen) Wat? (dieren en dingen) 10 π Het zelfstandig naamwoord (man, vrouw, Jan) 12 π Het zelfstandig naamwoord, meervoud (lepels, bloemen) 13 π Het zelfstandig naamwoord, verkleinwoord
Nadere informatie