Analyse falende Schuldhulpverlening: Veroorzaker, Uitvoering, Interne controle, Systeem en Toezicht (VUIST)

Transcriptie

1 5 BOXMiER reg.nr.:q,^'(. Barten, Bert I-SZ/2012/621 I-SZ ingek.: 3 SEP 2012 Afd, m Kopie:faA Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: onafhankelijkschuldadviseur@gmail.com namens Peter Westen [info@onafhankelijkschuldadviseur.nl] maandag 3 september :43 algemeen@eemsmond.nl; algemeen@slochteren.nl; gemeente@aalburg.nl; gemeente@achtkarspelen.nl; gemeente@almelo.nl; gemeente@apeldoorn.nl; gemeente@arnhem.nl; gemeente@asten.nl; gemeente@alkemade.nl; gemeente@boarnsterhim.nl; gemeente@bórger-odoorn.nl; Centrale Postkamer; post@bsd.rotterdam.nl; post@haarlemmerliede.nl; post@heemskerk.nl; heerh ugowaard. n I; osdorp, am sterdam. n I; m aastricht. n I; post@dantumadeel.nl Onderzoeksresultaten falende Schuldhulpverlening Aan: fractievoorzitters gemeenteraad en wethouders Financiën en Sociale Zaken Analyse falende Schuldhulpverlening: Veroorzaker, Uitvoering, Interne controle, Systeem en Toezicht (VUIST) Sterk dalende resultaten schuldhulpverlening verbloemd door steeds mooiere cijfers Geachte directie/politieke partij, U behartigt als branche-, belangenorganisatie of politieke partij de belangen van uw leden/kiezers. Deze krijgen als particulier en als schuldeiser in sterk toenemende te maken met het vrijwillige traject van de schuldhulpverlening. Bij doorzettende recessie en bezuinigingen neemt dit aantal verder toe. De schuldhulpverlening(shv) beweert misleidend dat zij zeer succesvol is. Terwijl in werkelijkheid het rendement structureel al uiterst zorgwekkend is en juist sterk daalt. Dit is overigens al jaren geleden eerder vastgesteld. Dit 'bankproduct' van Gemeentelijke Krediet Banken (GKB) is te vergelijken met het negatieve rendement van de slechtste woekerpolis. Een aanzienlijk deel van de inleg verdampt structureel jaarlijks. Effectieve controle ontbreekt. Door deze resultaatsfraude ontbreekt het aan de juiste analyse bij hen die verantwoordelijk zijn. Noodzakelijke en snelle hervormingen blijven hierdoor uit. Als u hierin een rol voor u ziet weggelegd, kunnen we wat voor elkaar betekenen. Ik zoek verbinding met maatschappelijke en overheidsorganisaties die belang hebben bij substantiële rendementsverbeteringen. Het doel is de optimalisering van het aantal schuldoplossingen van problematische schulden van particulieren en hun schuldeisers. Als u hierin een rol voor u ziet weggelegd, kunnen we wat voor elkaar betekenen. Grove misleiding/ resultaatsfraude/factfinding (doorhalen wat u niet van toepassing vindt) De SHV claimt ten onrechte, een meer dan verdubbeling van het 'succespercentage'. Maar liefst tot 72 %, gerealiseerd in twee jaar tijd. Het werkelijke aantal schuldoplossingen is echter vermoedelijk nog geen 10 %! Dit percentage wordt lager als het onbekende aantal van alle aanmeldingen onthuld wordt. En een intake is nog geen synoniem voor daadwerkelijke instroom. Amsterdam bijvoorbeeld telde in 2010 maar liefst 78 % uitval vóór officiële intake. Het aantal schuldoplossingen via de SHV is statistisch dus minmaal een factor 7 te hoog gesuggereerd. Het aantal schuldhebbers zonder een schuldoplossing is daardoor ook een factor 4,5 te laag voorgesteld. De concurrerende WSNP (wettelijke traject) is in twee jaar tijd een factor 2,5 gestegen, van 11 % naar 27 %. Het aantal werkelijk gerealiseerde schuldoplossingen is in 2011 regionaal soms met bijna 1/3 fors gedaald. De resultaatsverantwoording is sowieso altijd al niet bijzonder transparant en betrouwbaar geweest zowel vóór als vanaf In 2005 werd een landelijk oplossingspercentage vastgesteld van 9 %. Minimaal een groot deel van deze 'rendementsverbetering' op papier, is het gevolg van deze voortschrijdende datamassage, blijkt nu! 1

2 De opdracht om de cijfers te verbeteren is te letterlijk genomen, de resultaten hebben daarmee geen gelijke tred gehouden! Nu ontbreekt het landelijk, dit jaar voor het eerst, aan voldoende informatie. De exacte cijfers zijn daardoor zelfs niet eens meer volledig te herleiden en analyseren. De werkelijke resultaten worden doelbewust onder de pet gehouden. De branche krijgt vanaf 2006, om het jaar steeds weer kritiek op het rendement. Nieuwe ontwikkelingen en projecten hebben het rendement nooit verbeterd. Om deze grote rendementsdaling te maskeren is gekozen voor een ingenieuze combinatie van verbloemend taalgebruik, verruimde definities en statistische eliminatie. De SHV is gesloten, intern en procesgericht. Dit verklaart het tellen van gestarte trajecten. Open, extern en resultaatgerichte organisaties tellen schuldoplossingen voor schuldhebbers en schuldeisers. Een wereld van verschil. De veroorzakers: Brancheorganisatie NWK en Gemeentelijk Kredietbanken(GKB) Een trieste constatering is dat de schuldhulpverlening met deze datamassage, doelbewust ook de juiste diagnose niet stelt. Zij onthoudt daarmee belangrijke informatie aan politiek, schuldhebbers en schuldeisers. Zij gedraagt zich als de patiënt met een levensbedreigende ziekte, die niet naar de dokter durft. Uiteindelijk zijn niet de bemiddelaars, maar uiteraard de beide schuldpartijen de dupe. Helaas hebben deze hiervan geen flauwe notie. Het aantal werkelijk gerealiseerde schuldoplossingen is in 2011 regionaal soms met bijna 1/3 fors gedaald. Het gaat hier om problematische schulden, die te hoog zijn om nog 100 % terugbetaald te kunnen worden. Met deze datamassage wordt gesuggereerd dat 72 % opgelost wordt. Met ander woorden 7 van de 10. Dit betekent aan schuldoplossingen:72 % van = In werkelijkheid krijgt maximaal 1 op de 10 van de schuldhebbers (en hun schuldeisers) een schuldoplossing. Waarbij na 3 jaar de volledige overeengekomen compensatie betaald is en de schuldhebber schuldenvrij is geworden. Maximaal slechts (bij benadering), waardoor ruim minder dan de schuldhulpverlening suggereert. Conclusie: meer dan schuldhebbers die dringend hulp nodig hebben en dat vroegen, krijgen dat niet via de schuldhulpverlening. De consequentie is dat deze schuldhebbers sociaal-maatschappelijk en economisch niet meer meetellen. Zij en hun schuldeisers blijven daarmee, structureel en voor onbepaalde tijd, aan elkaar over geleverd. Zelfs tellen beide schuldpartijen ook letterlijk niet meer mee in de statistieken van de schuldhulpverlening. Falende uitvoering De branche is al die jaren nog steeds niet geslaagd in het ontwikkelen van betrouwbare, eenduidige en vergelijkbare resultaatsverantwoording. Zij heeft hierbij blijkbaar ook geen belang. Tot voor kort telde men alle 'doorgezette' aanmeldingen, maar nu alleen nog maar de instroom na selectie. Dit verklaart in 2011 een verschil van meer dan In 2011 hebben zich voor het eerst meer dan schuldhebbers gemeld. Onderzoek van enkele jaren geleden stelde dat 1 op de 7 gezinnen problematische schulden (definitie?)heeft: ongeveer Dit aantal zal toegenomen zijn. Pas als het water echt aan de lippen staat zoekt een bepaald aantal van hen hulp. Dit proces kan jaren duren, want men probeert het vaak tevergeefs zelf op te lossen. Het ene gat met het andere dichtend, ontstaan er vele gezinsdrama's. Conclusie: Het aantal uitvallers is dus niet 28 % van = , maar ruim Om deze grote rendementsdaling te maskeren is gekozen voor een ingenieuze combinatie van verbloemend taalgebruik, verruimde definities en statistische eliminatie. Deze grove misleiding dupeert alle schuldhebbers, schuldeisers. Noodzakelijke hervormingen blijven uit. Systeem: vrijwillig traject SHV

3 Het vrijwillige traject van de SHV staat onder druk. Door bezuinigingen, hoge exploitatiekosten en verscherpte selectiecriteria daalt het aantal schuldhebbers snel, dat nog geholpen wordt. Het systeem van gelijkberechtiging van schuldeisers wordt steeds meer ondergraven. Wettelijk en in de praktijk, zoeken en vinden schuldeisers ieder voor zich, naar betere incassomogelijkheden. De 'vrijwilligheid' van de SHV wordt uitgehold. Schuldeisers worden structureel beperkt met: wettelijk eerst SHV vóór WSNP, dwangakkoord en moratorium. Dit staat steeds meer haaks op de oorspronkelijk bedoelde vrijwilligheid van het minnelijke traject. Schuldeisers met veel en hogere vorderingen, ontwikkelen succesvollere incassostrategieën dan de overige. De exploitatiekosten van een daadwerkelijk gerealiseerde schuldoplossing kan regionaal sterk verschillen. Het bedrag inclusief het budgetbeheer, variërend van ,- tot ,- is geen uitzondering. Conclusie: marktwerking, resultaatgerichtheid en efficiencyslagen kunnen en moeten de kostprijs aanzienlijk reduceren tot maatschappelijk aanvaardbare verhoudingen. Systeem:Wettelijke Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) Een structureel en sterk toenemend aantal schuldeisers heeft meer vertrouwen in het wettelijke traject via de rechter (WSNP). Het aantal schuldeisers wat voor de WSNP kiest, is landelijk gestegen van 11 % (2009) naar 23 % (2010) naar 27 % (+ 12 %). In twee jaar tijd een factor 2,5! Vermoedelijk is het aantal dat kiest voor de WSNP, voor het eerst groter dan het wettelijk verplicht eerst te volgen SHV-traject. De eerdere ontwikkeling van hun toenemende voorkeur voor de WSNP, heeft juist in 2008 geleid tot deze verplichting. Ik ben benieuwd of de wetgever zich dit realiseert en weer zal ingrijpen. De WSNP is overigens een factor 4 succesvoller dan de SHV en de exploitatiekosten zijn veel lager, met 2800,- per schuldoplossing(exclusief kosten rechtelijke macht). Zeer opmerkelijk is dat de schuldhulpverlening alle administratieve aanmeldingen bij de rechter verzorgt en als haar succes telt. De rechters laten slechts 62 % toe en van deze groep wordt werkelijk zo'n 75% schuldenvrij. Slechts 46,5 %, in plaats van de gesuggereerde 100 %, wordt opgelost. De WSNP-monitor is wel betrouwbaar en inzichtelijk. Het kan dus wel. Conclusie: De WSNP is een factor 4 succesvoller dan de SHV en kost veel minder. Dit is een van de opties tot schuldoplossingen voor schuldhebbers en schuldeisers. Dit heeft een enorm bezuinigingspotentieel. Een andere optie is een kostprijsverlaging, waardoor met het zelfde budget veel meer schuldoplossingen mogelijk worden. Het aantal schuldoplossingen via SHV en WSNP is maximaal 15 %. Waarvan de WSNP relatief veel meer schuldoplossingen realiseert. Interne controle/bestuur/toezichthouder Accountants toetsen op basis van de wet (Single Information Single Audit), sinds 2006 marginaal op deze indicatoren die geen invloed hebben op de financiële verslaglegging. Het bestuur van de GKB's (gemeenten die eigenaar zijn) zijn in het beste geval ook misleidt of bedekken de datamassage met de mantel der liefde. Gemeenten die diensten afnemen hebben vermoedelijk geen flauwe notie. Officiële toezichthouder(s) zijn geïnformeerd, maar reageren afwijzend of niet. Wat is er gebeurd en wat moet er nog gebeuren Onderzoeksjournalist Raymond Korse van de Stentor publiceerde op mijn initiatief een kritisch artikel over de rendementen van de schuldhulpverlening. Cynthia Ortega van de Christen Unie stelde naar aanleiding hiervan Kamervragen. Dit vormde voor de Nationale Ombudsman een van de redenen om een onderzoek te starten. Dit onderzoek is recent afgerond. Het rapport komt met veel goede aanbevelingen, is kritisch maar mild van toon. Kenmerkend voor reactie van de NWK is, dat zij meldt: "de aanbevelingen beschrijven de werkwijze van de NWK". Mijn conclusie is dat er nog veel moet gebeuren om deze kwestie op de politieke agenda te krijgen, ook op gemeentelijk niveau.

4 Landelijke publiciteit en een onafhankelijk onderzoek zijn hard nodig om het tij te keren. Deze grove misleiding dupeert steeds grotere groepen van schuldhebbers en schuldeisers. Drastische hervormingen zijn snel nodig. Gemeenten laten zich alleen leiden door hun GKB en staan niet open voor werkelijke innovatie en bezuinigingen uit de marktsector. Marktwerking, resultaatgerichtheid en efficiencyslagen zullen de exploitatiekosten van trajecten als schuldbemiddeling en budgetbeheer aanzienlijk moeten reduceren. De nieuwe Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening stelt het probleem centraal. Hierdoor dienen gemeenten/gkb in feite al hun uitvallers door o.a. de selectiecriteria, naar commerciële bureaus door te verwijzen. Zij realiseren zich deze consequentie nog niet. Een GKB zal niet snel doorverwijzen gezien het standpunt van de NWK, door concurrentie-overwegingen ingegeven, dat commerciële bureaus synoniem zijn voor malafide praktijken. Zo als de waard is vertrouwd hij zijn gasten. In Amsterdam bijvoorbeeld zijn commerciële bureaus veel efficiënter en succesvoller gebleken. Een cursus Zelfmanagement Schuldoplossings Methode (Z.S.M.) afhankelijk van budget en vaardigheden, naar behoefte ondersteund door vrijwilligers en professionals, is een zeer reële optie. Optimale zelfredzaamheid en kostenbesparing maakt veel meer schuldoplossingen mogelijk. Gefaseerde terugtreding als overheid wordt hiermee mogelijk. Schuldhebbers en schuldeisers worden door de politiek terecht meer verantwoordelijk gesteld voor hun eigen schuldoplossing. Zij zullen vertegenwoordigd moeten worden in het bestuur van de GKB, met aandacht voor beleid, uitvoering en last but not least controle. Accountantscontrole dient verbeterd te worden. Bestuurs- en managementinformatie met alle prestatieindicatoren, volgens actuele algemeen geacccepteerde accountantsprincipes, is eenvoudig te ontwikkelen. Een A-4 tje, maximaal transparant en juist ook voor leken in een oogopslag duidelijk. Dat is het idee. Met de nieuwe Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening per 1 juli 2012 zijn gemeenteraad en college B&W verantwoordelijk geworden voor beleid en uitvoering. Dit is een positieve ontwikkeling. De relatie tussen wat het kost en wat het oplevert zal ook eindelijk eens aandacht moeten krijgen. Dit onafhankelijke onderzoek heeft geen financier(s) met belangen. Het is gebaseerd op alle openbare informatie zoals jaarverslagen en onderzoeken. Nadrukkelijk dient gesteld te worden dat de GKB-Assen en de NWK elke medewerking geweigerd te hebben om deze discussie te voeren. Het ministerie van SoZaWe wil geen nader (forensisch) onderzoek financieren om exacte resultaten en definities vast te stellen. De eerder toegezegde handreiking van hen in de zogenaamde nulmeeting, zal de virtuele cijfers niet elimineren. Het argument is dat de gemeenten per 1 juli 2012 verantwoordelijk zijn. Alle gemeenten afzonderlijk, zullen het zelf dus maar moeten uitzoeken. Een oproep om als katvanger voor klokkenluiders te fungeren heeft een tweetal positieve reacties opgeleverd. Geen enkele medewerker(of recent ontslagen i.v.m. bezuinigingen) van een GKB of de NWK, durft uit terechte angst voor represailles zijn nek uit te steken. Commerciële bureaus die te pas en te onpas door de monopolistische NWK over een kam geschoren worden met oplichters, vrezen opdrachten te verliezen en houden daarom hun mond. Conclusie: Sterk toenemende uitval, verscherpte selectiecriteria, onevenredige kosten en het lage werkelijke aantal schuldoplossingen, schreeuwt om marktwerking. De NWK beschermt krampachtig haar eigen positie en maskeert haar werkelijke motieven, analoog aan eerdere monopolisten die zich tevergeefs lang verzet hebben tegen concurrentie. Of je nu wel of niet in marktwerking gelooft, feit is dat er snel en drastisch ingegrepen moet worden. ledereen lijkt te vergeten dat minimaal 85 % van de schuldhebbers (en hun schuldeisers) niet van hun schulden afkomen. Indien u nog vragen heeft zal ik deze graag beantwoorden. Uw bijdrage, in welk opzicht dan ook, is zeer welkom en noodzakelijk. Ik laat me graag positief verrassen.

5 Graag hoor ik van u, hoe en of wij elkaar kunnen versterken. Met hartelijke groet, Peter Westen Onafhankelijk Schuldadviseur Lagelaan AS Havelte Tel: en