De binnenkant van de verandering
|
|
- Fedde van Dam
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De binnenkant van de verandering Met de totstandkoming van de hoofdlijnennotitie Weer Samen Naar School ( Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, 1990) is het Weer Samen Naar Schoolbeleid in gang gezet. Het doel hiervan is de integratie van leerlingen die speciale onderwijszorg nodig hebben te bevorderen. Het uitgangspunt is het principe de zorg naar de leerling te brengen in plaats van de leerling naar de zorg. Om dit mogelijk te maken is het wenselijk dat een deel van het speciaal onderwijs geïntegreerd wordt in het gewone onderwijs. Concreet betekent dit dat alle basisscholen en speciale scholen voor basisonderwijs 1(1997 blz 18/19 ) samenwerkingsverbanden vormen. Een centraal thema in het Weer Samen Naar Schoolbeleid is het afstemmen van het onderwijs op alle leerlingen in de school. Dit afstemmingsproces wordt ook wel integrale leerlingenzorg genoemd. Hiermee wordt aangegeven dat in principe alle leerlingen risicoleerlingen én gewone leerlingen onder 2 ( blz 30/31) de zorg van school vallen. Verschillen tussen leerlingen worden vanzelfsprekend geacht en het is dan ook de taak van de leraar om hieraan tegemoet te komen. Het schoolteam is aangrijpingspunt voor kwaliteitsverbetering van het onderwijs. Bovenschoolse samenwerking is kenmerkend voor Weer Samen Naar School. Preventief ambulant begeleiding is een voorziening van het samenwerkingsverband voor de basisscholen. Omschrijving Preventief Ambulant Begeleider. Door de opleiding autismespecialist en ook door mijn gedrevenheid om het beste voor het kind met ASS te bereiken, is mijn doel dat er een goede afstemming komt in de samenwerking tussen de leerkracht en de leerling met ASS in het regulier basisonderwijs. Bovenstaand doel bereik ik: - Wanneer leerkrachten denken vanuit het perspectief van de leerling met ASS, wat deze leerling van hen vraagt en nodig heeft in plaats van wat er mis is of wat de leerling niet kan. - Wanneer leerkrachten nadenken over hun bijdrage: wat is mijn rol en wat kan ik doen om deze situatie te verbeteren of dit probleem op te lossen? - Wanneer er tussen de leerkracht en de leerling met ASS een goede afstemming ontstaat. - Wanneer leerkrachten kunnen verwoorden wat positief of sterk is van een leerling met ASS. Ze benutten deze aspecten in hun aanpak, ze zien ze als kansen. Afstemmen van het onderwijsaanbod op de onderwijsbehoeften van een leerling vraagt een omslag in denken. De leerkrachten richten zich niet zozeer op wat er mis is met een kind met ASS, maar meer op wat het nodig heeft om een bepaald doel te bereiken en welke aanpak een positief effect heeft. Omdat afstemming en succesvol communiceren belangrijk is om dit begrip bij leerkrachten over te brengen, heb ik een onderzoek verricht naar de coachingsvaardigheden/competenties die ik als autismespecialist en preventief ambulant begeleider nodig heb. Hoe kan ik bij leerkrachten en internbegeleiders een lerende houding ontwikkelen waardoor voorgenomen interventies succes hebben.
2 Het hoofddoel van preventieve ambulante begeleiding is als volgt: met behulp van kortlopende ondersteuning en proactieve advisering de onderwijssituatie dusdanig optimaliseren, zodat de leerling zich binnen het reguliere onderwijs kan blijven ontwikkelen. Scholen kunnen een kortlopende ondersteuning aanvragen ten behoeve van leerlingen met een zorgvraag. Gezien het doel ligt het accent van de taak van preventieve ambulante begeleiding voornamelijk op de ondersteuning van de deskundigheidsbevordering en handelingsbekwaamheid van de leerkracht en is de ondersteuning sterk gericht op de preventie, denk hierbij ook aan leerlingen met ASS. 3 (2001/2005) Onder mijn werkzaamheden als preventief ambulant begeleider valt ook het begeleiden van leerkrachten/internbegeleiders en leerlingen met ASS met als taak autismespecialist. Tijdens mijn werk pas ik de uitgangspunten en fasen van Handelingsgericht diagnostiek toe. 4(1997. blz 59) Leerlingen met een ASS in de basisschool. Autisme spectrumstoornissen (ASS), ook wel pervasieve ontwikkelingsstoornissen (PDD) genoemd, worden in het regulier onderwijs nog onvoldoende en vaak laat gesignaleerd. Deze vreemde kinderen, met hun specifieke leerproblemen en met hun duidelijke contactproblemen met leeftijdgenoten, soms ernstig gepest, worden vaak pas gesignaleerd en onderzocht wanneer er op school al grote problemen bestaan en ouders en kind daaraan veel leed hebben ondervonden. De bekendheid met dit spectrum van neurobiologische stoornissen en de geheel eigen specifieke hulpvraag van deze kinderen, is bij de meeste leraren nog gering. In het onderwijs is er grote behoefte aan kennis over deze stoornis en adviezen voor juiste ondersteuning en 5 (2001.blz 210) behandeling. Wanneer de omgeving van het kind door een betere opvang en grotere voorstructurering een zekere voorspelbaarheid krijgt, is het mogelijk dat het kind beter gaat functioneren, dat het meer flexibel wordt en dat de rigiditeit in denken en gedrag verminderd. Wanneer storende verschijnselen, zoals heftige scènes, conflicten en extreem teruggetrokken gedrag verminderen kan er ook ruimte ontstaan voor het aanleren en bekrachtigen van nieuwe competenties. Dit kan gaan om zowel schoolse kennis en vaardigheden als om sociale vaardigheden. Het is van het allergrootste belang dat professionele hulpverleners de beperking autisme begrijpen. Professionele zorg die dàt niet doet, lokt het ontstaan van gedragsproblemen uit, ongewild maar onvermijdelijk. Alle leerkrachten in een geïntegreerde setting moeten niet alleen een degelijke opleiding genoten hebben, ze moeten ook constant beroep kunnen doen op een in autisme 6 (1994. blz 20/161) gespecialiseerd consulententeam.
3 Het onderzoek Onderzoeksvraag: Welke competenties/coachingsvaardigheden heb ik als autismespecialist nodig om leerkrachten in het basisonderwijs te begeleiden in de omgang met leerlingen met ASS? Een heel belangrijk kwaliteitscriterium in het praktijkonderzoek is de triangulatie, het gebruik 7 (2006. blz 77) van meerdere gegevensbronnen. Om vanuit verschillende invalshoeken te kijken, verricht ik een onderzoek onder leerkrachten met leerlingen met ASS én andere ambulant begeleiders van de begeleidingsdiensten Regionaal Expertise Centrum 2 en Regionaal Expertise Centrum 4, die leerkrachten ondersteunen/begeleiden met leerlingen met een ASS. 8 Actieonderzoek is bij uitstek geschikt voor professionals die in de praktijk werken en aspecten 11 (2000.blz 64) van hun eigen werk willen verbeteren. Men verzamelt daarbij gericht informatie over aspecten van dat handelen, wat leidt tot reflectie op het eigen handelen, zo nodig resulterend in bijsturing daarvan. Het doel van het onderzoek is om mijn beroepspraktijk te verbeteren. Dat wil zeggen dat de uitkomsten van het onderzoek gebruikt worden om de situaties die leidden tot het onderzoek te veranderen. De vragenlijst. In mijn praktijkonderzoek breng ik in kaart welke coachings/begeleidingsvaardigheden gewenst zijn door de leerkracht/intern begeleiders met als doel om mijn beroepspraktijk te verbeteren. 25 Leerkrachten en internbegeleiders hebben een enquête ingevuld met daarop stellingen die te maken hebben met de gewenste vorm van ondersteuning/begeleiding. De anonieme vragenlijst bestaat uit gesloten vragen, waarbij het antwoord in enkele antwoordalternatieven is vastgelegd. De vragen in de vragenlijst zullen betrekking hebben op vaardigheden en competenties die nodig zijn om leerkrachten/internbegeleiders te begeleiden met leerlingen met een ASS. 9 (2006) Het interview. In een open interview met enkele ambulant begeleiders van Regionaal Expertise Centrum 2 en Regionaal Expertise Centrum 4 heb ik informatie en meningen verzameld over de manier waarop zij leerkrachten/internbegeleiders coachen/begeleiden en welke coachingsstijlen bij hen de voorkeur genieten. 10 (2000.blz 166/167) Het open interview wordt veel gebruikt in praktijkgericht onderzoek. De resultaten. 25 Leerkrachten/internbegeleiders die leerlingen begeleiden met ASS hebben de vragenlijst ingevuld teruggestuurd en hierin hebben zij hun mening en wensen ten aanzien van een begeleiding/coaching in het algemeen kenbaar gemaakt.
4 De onderstaande competenties van een autismespecialist/preventief ambulant begeleider zijn gewenst. (voor een overzicht, zie bijlage) - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider is in staat de mogelijkheden, kansen en positieve aspecten van een leerling met ASS en hun leerkrachten te benutten in een adequaat en op de leerling afgestemd onderwijsaanbod. - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider leert anderen leren, gericht op het vergroten van regelmogelijkheden en resultaatverantwoordelijkheden van de leerkracht in het werk. - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider plant en regelt op een efficiënte manier de werkzaamheden binnen de beschikbare tijd, beheert de agenda. - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider biedt adequaat verslag, schriftelijk of mondeling. - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider heeft het vermogen om anderen te ondersteunen in hun professioneel handelen, zondanig dat het eigen oplossend vermogen, de zelfsturing van degene die begeleid wordt, toeneemt. - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider weet individuen en partijen zodanig te benaderen en te beïnvloeden dat hij/zij betrokkenen weet te binden op gezamenlijke doelen, die de ontwikkeling van het kind met ASS ten goede komen. - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider stemt de samenwerking rond een leerling (met ASS) zodanig af dat op schoolniveau alles goed op elkaar aansluit. - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider beschikt over coachingsvaardigheden: weet oplossingsgericht en confronterend te begeleiden. De volgende vaardigheden worden niet door iedereen belangrijk gevonden: - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider stemt de begeleiding op individuele leerstijlen van de leerkracht af. - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider spreekt vanuit een wij -gevoel. - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider ondersteunt de ouders, betrek ouders bij een begeleiding. - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider start een gesprek met het creëren van een goede sfeer ( even over koetjes en kalfjes) - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider stelt vast hoeveel tijd er is voor een gesprek. - De autismespecialist/preventief ambulant begeleider schetst globaal het verloop van het gesprek. Conclusies Uit de interviews met de ambulant begeleiders kwam naar voren dat er verschillende coachingstechnieken worden gehanteerd, die toch wel enige overeenkomsten vertonen. De overeenkomsten in bovenstaande vormen van coachen zijn: - Contact leggen is erg belangrijk. - De context duidelijk krijgen. - De vraagstelling verduidelijken - Doelen stellen. Waar gaan we naar toe? - Toekomstgerichtheid. Oplossingen leiden tot gewenst perspectief in de toekomst. - Gebruik makend van de creativiteit van de gecoachte. De gehanteerde manieren van coachen blijken, volgens de ambulant begeleiders, goed aan te sluiten bij de begeleiding van leerkrachten en/of intern begeleiders.
5 Kijkend naar mijn onderzoeksvraag kan ik het volgende concluderen: Mijn manier van begeleiden en coachen zal ik aanpassen aan de wensen en behoeftes van de doelgroep en daarbij zal ik gebruik maken van de adviezen ten aanzien van coachen van de andere ambulant begeleiders. Veel leerkrachten/intern begeleiders willen graag begeleid/gecoacht worden met de leerling met ASS. Deze begeleiding zal zich moeten richten op een goed onderwijsaanbod, samenwerking rond de leerling met ASS en betrokkenen binden om tot een gezamenlijk doel te komen rond de ontwikkeling van een leerling met ASS. Er is behoefte aan ondersteuning om de onderwijssituatie te optimaliseren, zodat de leerling met ASS zich binnen het reguliere onderwijs kan blijven ontwikkelen Maar als de begeleiding van een leerkracht en/of intern begeleider als doel heeft: ondersteuning van de deskundigheidsbevordering en handelingsbekwaamheid, kennisontwikkeling, zelfsturing, ondersteunen van het professioneel handelen, heeft de helft van de respondenten daar minder behoefte aan. Aanbevelingen In 1990 heeft het Ministerie van Onderwijs het beleid voor Weer Samen Naar School in gang gezet. Het beleid van Weer Samen Naar School heeft als doel leerkrachten en intern begeleiders te ondersteunen op het gebied van deskundigheidsbevordering, handelingsbekwaamheid en preventie. Uit mijn onderzoek blijkt dat een groot deel van de leerkrachten/intern begeleiders daar minder behoefte aan heeft of hier nog niet aan toe zijn. Dit onderzoek zal ik bespreken met mijn coördinator van Weer Samen Naar School en zal zeker gevolgen hebben ten aanzien van het beleid van Weer Samen Naar School. Of er komt een goede afstemming met het onderwijsveld of de taakomschrijving van een Preventief Ambulant begeleider wordt aangepast. Er ligt een taak voor de organisatie van Weer Samen Naar School om het onderwijsveld hierin voor te lichten zodat er gewerkt kan worden zoals bij de opzet van deze organisatie was vastgesteld. Lisette Verbrugge (juni 2010) AU06SM09 Studenten nummer:
6 A lle c ompetenties erg belangrijk belangrijk niet belangrijk A B C D E F G H A: Is in staat de mogelijkheden, kansen en positieve aspecten van leerlingen met ASS en hun leerkrachten te benutten in een adequaat en op de leerling afgestemd onderwijsaanbod. B: Leert anderen leren, gericht op het vergroten van regelmogelijkheden en resultaatverantwoordelijkheden van de leerkracht in het werk C: Plant en regelt op een efficiënte manier de werkzaamheden binnen de beschikbare tijd, beheert de agenda D: Biedt adequaat verslag, schriftelijk of mondeling E: Heeft het vermogen om anderen te ondersteunen in hun professioneel handelen, zodanig dat het eigen oplossend vermogen, de zelfsturing van degene die begeleid wordt, toeneemt. F: Weet individuen en partijen zodanig te benaderen en te beïnvloeden dat hij/zij betrokkenen weet te binden op gezamenlijke doelen, die de ontwikkeling van het kind met ASS ten goede komen. G: Stemt de samenwerking rond een leerling (met ASS) zodanig af dat op schoolniveau alles goed op elkaar aansluit. H: Beschikt over coachingsvaardigheden: weet oplossingsgericht en confronterend te begeleiden.
7 Literatuurlijst. 1, 2 en 4 Pameijer N en Beukering van T. Handelingsgerichte Diagnostiek. (1997) Acco. Leuven/Leusden 3 Coördinatiegroep. Duur PAB-begeleiding ( ) en PAB en zorgplatforms in WSNS-ZVL ( ; Marcel Boogaerts) 5 van Doorn E.C.& Stavenga A.M. Speciale onderwijsbehoeften van een normaal begaafd kind met een autistisch spectrum stoornis. (2001) blz 210. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 40. blz Peeters Theo. AUTISME Van begrijpen tot begeleiden. (1994) Houtekiet, Antwerpen- Amsterdam. 7/11 Harinck F. Basisprincipes praktijkonderzoek. (2006) Garant. Antwerpen-Apeldoorn. 8 REC. Regionaal Expertise Centrum. 2 Auris Dienstverlening. 4 Korczakschool Dienst Ambulante Begeleiding. 9 Internationale Beroepsvereniging van Autismespecialisten ( ) geraadpleegd in de weken 1, 2, 6, Migchelbrink F. Praktijkgericht onderzoek in zorg en welzijn. (2000) Uitgeverij SWP. Amsterdam.
COMPETENTIEPROFIEL ONDERSTEUNER PASSEND ONDERWIJS. Resultaatgebieden 1. Ondersteuning en advisering aan IB en leraren
COMPETENTIEPROFIEL ONDERSTEUNER PASSEND ONDERWIJS De ondersteuner passend onderwijs is werkzaam in een team van professionals dat wordt aangestuurd door een ondersteuningsmanager. De ondersteuner passend
Nadere informatieSWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding
SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding Inleiding Het LEOZ (Landelijk Expertisecentrum Onderwijs en Zorg) is een samenwerkingsproject van: Fontys Hogescholen, Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg,
Nadere informatiePassend Perspectief. Samenvatting en conclusies. mei 2007
Passend Perspectief een onderzoek naar de toekomstige ontwikkeling van de zorgexpertise van het regulier voortgezet onderwijs in Voorne-Putten/Rozenburg mei 2007 Samenvatting en conclusies In het najaar
Nadere informatieHandelingsgericht (passend) begeleiden. 10 november 2016
Handelingsgericht (passend) begeleiden 10 november 2016 Thema uur Handelingsgericht begeleiden 1. Startoefening 2. Perspectief: ik wij het context 3. Passend begeleiden: verleden heden toekomst 4. Handelingsgericht?
Nadere informatieBox 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken
Nadere informatieEen ambulant begeleider cluster 3
Plateau Integrale Kindcentra zoekt per 1 december 2017 Een ambulant begeleider cluster 3 Regisseur en schakel tussen ouders, school en zorg Om elk kind binnen het passend onderwijs te bieden wat het nodig
Nadere informatieSamenvatting van het projectverslag. Passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen met sociaal-emotionele problemen en/of een ontwikkelingsstoornis
Samenvatting van het projectverslag Passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen met sociaal-emotionele problemen en/of een ontwikkelingsstoornis Op basisschool D n Heiakker in Deurne i.s.m. Triade Ambulante
Nadere informatieHANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013
Gericht Werken als bril om naar het zorgbeleid te kijken zorg Handelings- Leerlingenbegeleiding fase 0 fase 1 HGW HGW Leren & studeren Studieloopbaanbegeleiding Socioemotioneel fase 2 fase 3 HGW HGW centrale
Nadere informatieAchtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:
Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan
Nadere informatieBox 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel
Nadere informatieBasisondersteuning moeilijk lerende kinderen Maart 2016
Basisondersteuning moeilijk lerende kinderen Maart 2016 Een traag groeiende boom kan ook de hoogste worden (Jelle Jolles) Inhoudsopgave Introductie bij basisondersteuning... 3 Passend Onderwijs Almere
Nadere informatieNIEUWSBRIEF. Jaargang 2 September 2013 VOORWOORD. In dit nummer: - Voorwoord 1. - Wist u dat 2 - SWPBS 2. - Intervisie R&W 3. - Op maat trajecten 3
NIEUWSBRIEF Jaargang 2 September 2013 In dit nummer: - Voorwoord 1 - Wist u dat 2 - SWPBS 2 - Intervisie R&W 3 - Op maat trajecten 3 - Nieuw aanbod 3 - Uitgelichte workshops 4 - KECCademy 5 VOORWOORD Voor
Nadere informatieONDERWIJSZORGLOKET BERSEBA ZEELAND
ONDERWIJSZORGLOKET BERSEBA ZEELAND informatie voor OUDERS Elk kind zijn talent, elk kind zijn onderwijs ONDERWIJSZORGLOKET BERSEBA ZEELAND Biezelingsestraat 24 4421 BS Kapelle T: 0182 760 770 / 06 130
Nadere informatieSpeciaal onderwijs Informatie voor ouders
Speciaal onderwijs Informatie voor ouders Passend Speciaal Entrea onderwijs is er voor kinderen die (tijdelijk) het meest gebaat zijn bij speciaal onderwijs. Speciaal onderwijs op maat, omdat zij binnen
Nadere informatieHandelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher
Handelingsgericht Werken Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Doelen Kennismaking met de uitgangspunten HGW Reflecteren op uitgangspunten HGW Zicht op de betekenis van HGW op de eigen praktijksituatie
Nadere informatiePsychologen en (ortho)pedagogen in het onderwijs
Psychologen en (ortho)pedagogen in het onderwijs Psychologen en (ortho)pedagogen in het onderwijs 1 Zou u graag willen weten hoe u met verschillen tussen leerlingen in de klas of groep kunt omgaan? Wilt
Nadere informatieWat worden leerlingen en ouders hier beter van? Wat levert het op voor leerkrachten, scholen en partners?
Wat worden leerlingen en ouders hier beter van? Wat levert het op voor leerkrachten, scholen en partners? Passend onderwijs Zorg- en adviesteams Integraal indiceren Centrum voor jeugd en gezin De lokale
Nadere informatieBasisondersteuning in het samenwerkingsverband Primair Onderwijs Duin- en Bollenstreek
Mei 2018 Basisondersteuning in het samenwerkingsverband Primair Onderwijs Duin- en Bollenstreek In het samenwerkingsverband is voor ieder kind een plek en krijgt het de gelegenheid zich binnen zijn/haar
Nadere informatieMasterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten
Masterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten 15 september 2010 9.00 16.00 Berber Klein Henk Logtenberg & Liesbeth van Well Agenda (1) 1. Introductie 1.1: Voorstellen 1.2: Warming
Nadere informatieVreedzame school Groningen
Vreedzame school Groningen Dorien Petri Annelies Kassenberg December 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Vergelijking scholen A, B, C, D en E... 4 3. Conclusie... 7 2 1. Inleiding De Vreedzame school
Nadere informatieMet SWPBS schoolbreed in een positieve beweging naar een sociaal veilige school!
Met SWPBS schoolbreed in een positieve beweging naar een sociaal veilige school! Den Haag, 27 oktober 2015 J. Kamstra MA expertise centrum PBS Hogeschool Windesheim Puzzel Met SWPBS schoolbreed in een
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel
Afdeling Hardenberg Coevorden Schoolondersteuningsprofiel 2018-2019 Naam school Ingevuld op CBS Dr. Picardt 01-02-2018 Typering van de school als onderwijsondersteuningsvoorziening Op onze school stemmen
Nadere informatieHandelingsgericht diagnosticeren 1
Handelingsgericht diagnosticeren 1 Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) is een kwaliteitskader met een geheel van uitgangspunten en fasen. Pameijer en van Beukering vullen het in met relevante inzichten
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel. 09AY00 Rooms Katholieke Basisschool De Brembocht
Schoolondersteuningsprofiel 09AY00 Rooms Katholieke Basisschool De Brembocht Inhoudsopgave Toelichting 3 DEEL I INVENTARISATIE 6 1 Typering van de school.7 2 Kwaliteit basisondersteuning 7 3 Basisondersteuning
Nadere informatieNEDERLANDSE DALTON VERENIGING
IDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING www.dalton.nl Bezuidenhoutseweg 251-253 2594 AM Den Haag T. 070-331 52 81 E. bestuursbureau@dalton.nl www.dalton.nl 1 2 eigenaarschap persoonlijke ontwikkeling DALTON
Nadere informatieSamenvatting. Totalen
MONITOR BASISONDERSTEUNING ANNE FRANKSCHOOL ARNHEM Ingevuld door: Julia van Broeckhuijsen J. Burema Samenvatting Totalen Leerlingen ontwikkelen zich in een veilige omgeving.. De school heeft inzicht in
Nadere informatieOnderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening. Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H.
Onderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H. Leloux-Opmeer Voorwoord Inhoudsopgave Een tijd geleden hebben Stichting Horizon
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel
Schoolondersteuningsprofiel samenwerkingsverband primair onderwijs Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. 4 2. Missie en Visie 4 3. ondersteuning 5 4. 7 4.1 Regionale afspraken minimaal te bieden ondersteuning 7
Nadere informatieTeam passend onderwijs wat is het, hoe werkt het?
Team passend onderwijs wat is het, hoe werkt het? werkgroep bundelen van expertise, 25 mei 2012 Aanleiding voor een team passend onderwijs Passend onderwijs betekent dat iedere leerling het onderwijs en
Nadere informatieLeerlingenzorg en zorgleerlingen
Leerlingenzorg en zorgleerlingen Graduate School of Teaching 30 mei 2016 dr. Hanneke Visser van Balen Wat is een zorgleerling? Wat is leerlingenzorg? Opzet van dit college - Wat is een zorgleerling en
Nadere informatiePreventieve Ambulante Begeleiding
Preventieve Ambulante Begeleiding 1. Wat is Preventieve Ambulante Begeleiding Preventieve Ambulante Begeleiding is een kortdurende dienstverlening in de vorm van ondersteuning en advisering door een ambulant
Nadere informatieHandboek. Handelingsgerichte Procesdiagnostiek (HGPD)
Handboek Handelingsgerichte Procesdiagnostiek (HGPD) Handelinggerichte Proces diagnos1ek (HGPD) Op de scholen van de Tjongerwerven CPO wordt handelingsgericht gewerkt. Het doel van HGW is om het onderwijs
Nadere informatieSCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL
Met het Schoolondersteuningsprofiel worden de volgende onderdelen in beeld gebracht (zie kader): Specifieke kennis en kunde Aantoonbare specifieke deskundigheid Extra ondersteuning ism externe partners
Nadere informatiePassend onderwijs Wat is passend onderwijs? Waarom wordt passend onderwijs ingevoerd?
Passend onderwijs Wat is passend onderwijs? Elk kind heeft recht op goed onderwijs. Ook kinderen die extra ondersteuning nodig hebben. Het kabinet wil dat zoveel mogelijk kinderen naar een gewone school
Nadere informatieHandelingsgericht diagnosticeren 1
Handelingsgericht diagnosticeren 1 Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) is een kwaliteitskader met een geheel van uitgangspunten en fasen. Pameijer en van Beukering vullen het in met relevante inzichten
Nadere informatieTRIPLE T. Rapportage Passend onderwijs (uitwerking onderdeel Triple T)
TRIPLE T Rapportage Passend onderwijs (uitwerking onderdeel Triple T) Passend onderwijs Een ontwikkeling die parallel loopt aan de transitie Jeugdzorg en die met name vanwege de sterk inhoudelijke samenhang
Nadere informatieTRAINING EN TOETSING BINNEN DE OPLEIDING. Professioneel Handelen
TRAINING EN TOETSING BINNEN DE OPLEIDING 1 LEERRESULTATEN EN COMPETENTIES Doelstellingen competenties Structuur en éénduidigheid Uniformiteit in formulering 2 LEERRESULTATEN EN COMPETENTIES Generieke competenties
Nadere informatieIDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING
IDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING 2 www.dalton.nl 3 DALTON IS AN INFLUENCE, A WAY OF LIFE Helen Huss Parkhurst (January 3, 1887 June 1, 1973) 4 eigenaarschap persoonlijke ontwikkeling betrokkenheid van
Nadere informatieTaken van interne begeleiders in de samenwerking
Taken van interne begeleiders in de samenwerking Hoewel dé intern begeleider niet bestaat, heeft de Landelijke Beroepsgroep voor Intern Begeleiders (LBib) toch geprobeerd wat overzicht te brengen in de
Nadere informatieDe Maatwerkplek van basisschool Schinveld.
De Maatwerkplek van basisschool Schinveld. Leren en laten leren Vermunt J. (2006); Het leerproces en leren is ontwikkelen Voorwoord Hoe willen wij dat leerlingen leren? We willen dat ze dingen leren waar
Nadere informatieWat doet het Skipov zorgteam en uit welke personen bestaat het?
Wat doet het Skipov zorgteam en uit welke personen bestaat het? Wat doet het zorgteam? Het zorgteam met zorgcoaches en arrangementondersteuners speelt een belangrijke rol bij het bieden van passend onderwijs
Nadere informatieLeerlingen ontwikkelen zich in een veilige omgeving.
1 1 Leerlingen ontwikkelen zich in een veilige omgeving. 1 2 3 4 1.1 De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en in de incidenten die zich voordoen. 0 0 3 1 3,3 1.2 De leerlingen
Nadere informatieLeerlingen Bao Leerlingen SBO Totaal Verwijzingspercentage Landelijk
Aan College van Bestuur Stichting Biezonderwijs Van Lex Batstra Datum 30 mei 2016 Status Definitief Betreft Managementsamenvatting Van SBO scholen naar onderwijs zorgcontinuüm Inleiding. Al een aantal
Nadere informatieCursusaanbod Kentalis Ambulante Dienstverlening Het Rotsoord. Als horen of communiceren niet vanzelfsprekend is
Cursusaanbod 2010-2011 Kentalis Ambulante Dienstverlening Het Rotsoord Als horen of communiceren niet vanzelfsprekend is Cursusaanbod De Ambulante Dienstverlening van Koninklijke Kentalis Het Rotsoord
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2001 2002 21 860 Weer samen naar school Nr. 63 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAPPEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatieSamen maken we BUITENGEWOON onderwijs!
Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs! OF DECREET Typologie: vroeger nu Type voor kinderen Type voor kinderen 1 met een licht mentale beperking 2 met een matig of ernstig mentale beperking 3 met ernstige
Nadere informatieBegeleiding van een Zorgleerling
Begeleiding van een Zorgleerling Schooljaar 2013-2014 1. Inleiding Als mentor ben je het eerste aanspreekpunt voor de leerlingen in je klas en voor de ouders van deze leerlingen. Soms heb je één of meer
Nadere informatieleerlingen in relatie met de visie en missie van de (speciale) basisschool, voortgezet onderwijs of kinderdagcentrum staat centraal.
Aanbod Kortdurende Arrangementen Algemene informatie De AB Dienst van de Koetsveldschool biedt o.a. diverse korte trajecten aan om Zeer Moeilijk Lerende Leerlingen en hun begeleiders te ondersteunen. Alle
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel: is onze school de passende plek voor uw kind?
Schoolondersteuningsprofiel: is onze school de passende plek voor uw kind? Wat is het schoolondersteuningsprofiel en waar dient het voor? Het schoolondersteuningsprofiel beschrijft welke ondersteuning
Nadere informatieWat is passend onderwijs? Vanaf 1 augustus 2014 is de Wet Passend Onderwijs van kracht. Om alle kinderen een passende onderwijsplek te bieden, gaan
Wat is passend onderwijs? Vanaf 1 augustus 2014 is de Wet Passend Onderwijs van kracht. Om alle kinderen een passende onderwijsplek te bieden, gaan scholen samenwerken in regionale samenwerkingsverbanden
Nadere informatieKomPas Samen sterker op basisscholen
KomPas Samen sterker op basisscholen Informatie voor scholen en ouder(s)/verzorger(s) Samen sterker op basisscholen voor kinderen met gedragsproblemen door integrale samenwerking tussen onderwijs, toegangsteams
Nadere informatieLEOZ Project 1D. Referentiekaders Taal en Rekenen voor cluster 3 en 4 leerlingen in relatie tot bevordering handelingsbekwaamheden
LEOZ Project 1D Referentiekaders Taal en Rekenen voor cluster 3 en 4 leerlingen in relatie tot bevordering handelingsbekwaamheden Doelen LEOZ 1D Onderzoeksdoelen: 1. Definiëren referentiekaders Taal en
Nadere informatieIDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING
IDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING 1 1 www.dalton.nl 2 21/01/2018 19:29 3 3 DALTON IS AN INFLUENCE, A WAY OF LIFE Helen Parkhurst (8 maart 1886-1 juni 1973) 4 eigenaarschap persoonlijke ontwikkeling betrokkenheid
Nadere informatieDe ambulant begeleider heeft als eerste zorg het welbevinden van de leerling binnen het regulier onderwijs
1 Wat is ambulante begeleiding? Ambulante begeleiding is ondersteuning van het speciaal onderwijs aan het regulier onderwijs. Met ambulante begeleiding kunnen leerlingen met een cluster 4 indicatie regulier
Nadere informatieondersteuning in het onderwijs
ondersteuning in het onderwijs School is een centraal onderdeel van het leven van kinderen en jongeren. Ervaringen op school zijn vormend en het wel of niet afmaken van school is bepalend voor hun toekomst.
Nadere informatiestructuurwijziging passend onderwijs STEUNPUNT ONDERWIJSZORG Ad Kappen
structuurwijziging passend onderwijs STEUNPUNT ONDERWIJSZORG. 2011-2012 Ad Kappen Opbrengstgericht werken-handelingsgericht werken -passend onderwijs. Laag 1: algemeen. (85%) Laag 2: specifiek (10%) laag
Nadere informatieBevorderende factoren voor samenwerking door onderwijsprofessionals
Bevorderende factoren voor samenwerking door onderwijsprofessionals Citeren als: Bergh, Linda van den; Diemel, Karin & Zon, Anja van ). Bevorderende factoren voor samenwerking door onderwijsprofessionals.
Nadere informatie2.10 Resultaten van het ITS onderzoek naar leerlingen met autisme in het primair en voortgezet onderwijs in het schooljaar
2.10 Resultaten van het ITS onderzoek naar leerlingen met autisme in het primair en voortgezet onderwijs in het schooljaar 2003-2004 Samenvatting, conclusies en aandachtspunten 1 Autisme in het primair
Nadere informatieRichtlijnen Commissie Leerling Ondersteuning (CLO) Samenwerkingsverband De Liemers po
Richtlijnen Commissie Leerling Ondersteuning (CLO) Samenwerkingsverband De Liemers po Minimaal noodzakelijk bij aanmelding voor alle leerlingen: Ondertekend aanmeldingsformulier Handelingsgericht Zorgformulier
Nadere informatieAuris-visie op onderwijs. Auris-visie op onderwijs
Auris-visie op onderwijs Auris-visie op onderwijs oktober 2011 Koninklijke Auris Groep Auris is de professionele partner van mensen die ondersteuning nodig hebben bij horen, spreken of taal. Taal is belangrijk
Nadere informatieG.V.Basisschool Hamont-Lo
G.V.Basisschool Hamont-Lo Zorg onze schooleigen visie op BREDE zorg Als school hebben we de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van iedere leerling. Dat is één van de pijlers van het
Nadere informatieSWV VO Amsterdam Diemen
SWV VO Amsterdam Diemen De docent doet ertoe, wat merkt hij daarvan in uw handelen? Mirella van Minderhout NVO-Orthopedagoog-Generalist, Onderwijskundige Cognitief gedragstherapeut VGCt Supervisor NVO-NIP
Nadere informatieAanbod cursussen en trainingen
Aanbod cursussen en trainingen 2019-2020 Naar een positieve groep Maak van jouw klas een positieve groep; kinderen die zich veilig voelen, presteren beter. Deze praktische cursus is bedoeld voor leerkrachten
Nadere informatieALGEMENE INFORMATIEBROCHURE
ALGEMENE INFORMATIEBROCHURE Educonnect informatiebrochure Pagina 1 Inhoudsopgave algemene informatiebrochure Educonnect Educonnect - pagina 3. De SCSOG Het aanbod van Educonnect De kern van Educonnect
Nadere informatieStevensbeek Beloning- en ontspanningsmomenten binnen het speciaal onderwijs
Stevensbeek Beloning- en ontspanningsmomenten binnen het speciaal onderwijs VSO De Korenaer Stevensbeek Inhoud: pagina nummer 1) Speciaal Onderwijs 3 a) Visie b) Hoe werkt dit in de praktijk? 2) Beloning-
Nadere informatieOp weg naar betekenisvol onderwijs en onderzoekend en actief leren.
Basisschool De Buitenburcht Op weg naar betekenisvol onderwijs en onderzoekend en actief leren. Dit is de beknopte versie van het schoolplan 2015-2019 van PCB de Buitenburcht in Almere. In het schoolplan
Nadere informatieAanmeldingsformulier Project Speciaal 2017 Om mee te kunnen doen aan Project Speciaal is het invullen van alle velden verplicht.
Aanmeldingsformulier Project Speciaal 2017 Om mee te kunnen doen aan Project Speciaal is het invullen van alle velden verplicht. Voornaam Achternaam Emailadres Elske De Kanter e.de.kanter@altra.nl Telefoonnummer
Nadere informatieOndersteuningstoewijzing gaat over de wijze waarop leerlingen die extra ondersteuning behoeven die ondersteuning kunnen ontvangen.
4.3. Ondersteuningstoewijzing: de route Ondersteuningstoewijzing gaat over de wijze waarop leerlingen die extra ondersteuning behoeven die ondersteuning kunnen ontvangen. 4.3.1. Route bij verwijzing, gemeenschappelijk
Nadere informatiePost-hbo opleiding autismespecialist
Post-hbo opleiding autismespecialist mensenkennis De docente is duidelijk, enthousiast en motiverend. Ik heb inzicht gekregen in wat ik in mijn rol als hulpverlener kan doen en waar ik rekening mee moet
Nadere informatieProgramma. Passend onderwijs ZAT - CJG; samen sterk voor de jeugd. Landelijk Steunpunt ZAT s
Passend onderwijs ZAT - CJG; samen sterk voor de jeugd Themaconferenties WSNS-coördinatoren en bestuurders Dinsdag 22 september 2009, Rotterdam Woensdag 30 september 2009, Weert Maandag 5 oktober 2009,
Nadere informatiePOST HBO OPLEIDING GEDRAGSSPECIALIST
POST HBO OPLEIDING GEDRAGSSPECIALIST INLEIDING Bij de ontwikkeling van een post-hbo basisopleiding tot Gedragsspecialist heeft aantal factoren een rol gespeeld. Bijvoorbeeld de verwachting dat het onderwijsveld
Nadere informatieDiagnostiek de Ambelt. Resultaat boeken. de Ambelt. Ons aanbod 2014-2015
Diagnostiek de Ambelt 2014-2015 Ons aanbod Resultaat boeken. de Ambelt Inhoudsopgave 1. Wie zijn wij?... 3 2. Aanbod Diagnostiek... 5 Consult gedragswetenschapper... 5 Traject Handelingsgerichte Diagnostiek...
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel. De Goudvink
Schoolondersteuningsprofiel De Goudvink 2018-2019 Bijeen Inleiding Het schoolondersteuningsprofiel Het school-ondersteuningsprofiel (SOP) brengt onze school, zowel kwalitatief als kwantitatief, in beeld.
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel. 15QG00 Horizon
Schoolondersteuningsprofiel 15QG00 Horizon Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning... 7 3 Basisondersteuning... 8 4 Deskundigheid
Nadere informatieIntern begeleiders. Lisette Kummu-Bax. Marinka de Haan-Hendriksma
Onze zorg Intern begeleiders Lisette Kummu-Bax Marinka de Haan-Hendriksma Onze zorg Iedere leerling moet de zorg en aandacht krijgen die het nodig heeft om zich goed te kunnen ontwikkelen. Een aai over
Nadere informatieSCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL
Schoolondersteuningsprofiel basisschool Confetti Specifieke kennis en kunde Aantoonbare specifieke deskundigheid Extra ondersteuning ism externe partners SCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL Extra ondersteuning
Nadere informatieLEOZ Generiek competentieprofiel leraar Passend Onderwijs: de ontwikkelscan
LEOZ Generiek competentieprofiel leraar Passend Onderwijs: de ontwikkelscan oktober 2011 Erica de Bruïne (Hogeschool Windesheim) Hans van Huijgevoort (Fontys OSO) Hettie Siemons (Hogeschool Utrecht, Seminarium
Nadere informatieLEOZ Generiek competentieprofiel leraar Passend Onderwijs: de ontwikkelscan
LEOZ Generiek competentieprofiel leraar Passend Onderwijs: de ontwikkelscan Juni 2013 Erica de Bruïne (Hogeschool Windesheim) Hans van Huijgevoort (Fontys OSO) Hettie Siemons (Hogeschool Utrecht, Seminarium
Nadere informatieEen verslag van coachende begeleidingsgesprekken met een klasgenoot over de leerdoelen en leerpunten tijdens de stage.
Specificaties Medewerker maatschappelijke zorg Titel: Soort: Werksituatie: Eindproduct: Coachend begeleiden en sociaal activeren Cursus Gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg,
Nadere informatiePASSEND ONDERWIJS: samenwerken aan kwaliteit.
Fleringenbrink 2, 7544 XN Enschede tel.: 053-4308678 info@spoe.nl PASSEND ONDERWIJS: samenwerken aan kwaliteit. Strategisch beleidsplan in kader van passend onderwijs 2011-2015. 1 1. Opdracht bestuur samenwerkingsverband
Nadere informatieEmpowerment bij Rekengesprekken
Pagina 1 Empowerment bij Rekengesprekken Pedagogisch-didactische fijn-afstemming bij leerlingen met Rekenproblemen in het Primair Onderwijs van 9 12 jaar. Want je denkt pas als je praat. Denken in je eentje
Nadere informatieVacature voor een opleidingsplaats GZ-psycholoog
Vacature voor een opleidingsplaats GZ-psycholoog Het betreft een vacature, waarbij de opleideling werkzaam zal zijn bij twee instellingen te weten: Psychologenpraktijk Oosterhout en Stichting Elisabeth.
Nadere informatieFiguur 1: Leerlingen in basisonderwijs (2010-2011)
Passend onderwijs U heeft er vast al wel over gehoord: passend onderwijs. Maar wat is het nu precies en wat betekent dat voor onze school? Waarom gingen op 6 maart 2012 50.000 mensen uit het onderwijs
Nadere informatieOnderwijsZorgprofiel PCBO DE PLOEG 2015
OnderwijsZorgprofiel Primair onderwijs Apeldoorn Eenvoudig Maatwerk in begeleiding Digitaal OnderwijsZorgprofiel PCBO DE PLOEG 2015 Registratie Samenwerkingsverband Apeldoorn 2505 Naam school en brin nummer
Nadere informatieJaarplan SWV PO3002
Jaarplan 2018-2019 SWV PO3002 In het Ondersteuningsplan 2018-2022 zijn de ambities van het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Roosendaal-Moerdijk e.o. (PO 30.02) verwoord om te komen tot thuisnabij
Nadere informatieStichting Expertisecenter Onderwijs Zorg Bonaire is op zoek naar een ervaren. Ambulant onderwijskundig begeleider (1 fte)
VACATURE Stichting Expertisecenter Onderwijs Zorg Bonaire is op zoek naar een ervaren Ambulant onderwijskundig begeleider (1 fte) Stichting Expertisecenter Onderwijs Zorg Bonaire (EOZ) biedt zorg en begeleiding
Nadere informatie7 Passend onderwijs. 7.1 Algemeen. 7.2 Interne begeleiding. Schoolgids 2012-2013
7 Passend onderwijs 7.1 Algemeen Kinderen zijn nieuwsgierig en willen graag leren. Deze eigenschap hoort bij het kind zijn. Alle kinderen verdienen aandacht en zorg, maar zeker ook diegenen die moeite
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel. 12ZQ00 De Bongerd
Schoolondersteuningsprofiel 12ZQ00 De Bongerd Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning... 7 3 Basisondersteuning... 8 4 Deskundigheid
Nadere informatieOSBO. Ontwikkelingen OSBO Inspectiebezoek OSBO Positie OSBO in het SWV Passend Onderwijs Groep
OSBO Ontwikkelingen OSBO Inspectiebezoek OSBO Positie OSBO in het SWV Passend Onderwijs Groep Ontwikkelingen binnen het OSBO Het uitgangspunt van ons onderwijs: Er heeft een verandering plaatsgevonden
Nadere informatieSamenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden 28.09. Taakomschrijving Interne Begeleiding
Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden 28.09 Taakomschrijving Interne Begeleiding Versie maart 2015 Inhoud 1. Voorwoord 1.1.Visie van het samenwerkingsverband op interne begeleiding 2. De
Nadere informatieMet basisondersteuning in het onderwijs wordt de ondersteuning bedoeld die elke school minimaal biedt.
Basisondersteuning Met basisondersteuning in het onderwijs wordt de ondersteuning bedoeld die elke school minimaal biedt. De basisondersteuning is gebaseerd op de volgende bronnen. De afspraken die de
Nadere informatieSpecialisatie VO/MBO. Beschrijving van de onderwijseenheden
Jongeren op weg naar de volwassenheid maken een boeiende en soms ook verwarrende levensfase door. Je bent nog geen volwassene maar je wordt wel geacht je te gedragen naar de regels die de maatschappij
Nadere informatieHandelingsgericht integraal arrangeren
Handelingsgericht integraal arrangeren Schoolpsychologen congres 15 maart 2013 Mirella van Minderhout Senior onderwijs adviseur CED-groep NVO-orthopedagoog-Generalist Cognitief gedragstherapeut VCGt Bureau
Nadere informatieLocatie Sprang-Capelle Rembrandtlaan ES Sprang-Capelle T Locatie Landgoed Driessen Burgemeester van Casterenstraat GA
SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL Koningsschool Wat is het schoolondersteuningsprofiel en waar dient het voor? Het schoolondersteuningsprofiel beschrijft welke ondersteuning wij kinderen kunnen bieden die op
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel
Schoolondersteuningsprofiel samenwerkingsverband primair onderwijs Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. 4 2. Missie en Visie 4 3. ondersteuning 5 4. 7 4.1 Regionale afspraken minimaal te bieden ondersteuning 7
Nadere informatieVisie op ouderbetrokkenheid
Visie op ouderbetrokkenheid Basisschool Lambertus Meestersweg 5 6071 BN Swalmen tel 0475-508144 e-mail: info@lambertusswalmen.nl website: www.lambertusswalmen.nl 1 Maart 2016 Inleiding: Een beleidsnotitie
Nadere informatieSchoolondersteuningsprofiel. 14GF00 De Zeester
Schoolondersteuningsprofiel 14GF00 De Zeester Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL I INVENTARISATIE... 6 1 Typering van de school... 7 2 Kwaliteit basisondersteuning... 7 3 Basisondersteuning... 8 4 Deskundigheid
Nadere informatieLeerlingen met een auditieve beperking of taalontwikkelingsstoornis in het reguliere onderwijs
Leerlingen met een auditieve beperking of taalontwikkelingsstoornis in het reguliere onderwijs Dr. Anke de Boer Rijksuniversiteit Groningen, afdeling Orthopedagogiek Presentatie symposium Verschillend
Nadere informatiePAINT-T (Psychosociale ADHD Interventies-Teacher training): Een onderzoek naar een korte leerkrachttraining voor leerkrachten van kinderen met ADHD.
PAINT-T (Psychosociale ADHD Interventies-Teacher training): Een onderzoek naar een korte leerkrachttraining voor leerkrachten van kinderen met ADHD. Informatiebrief voor ouders Beste ouder(s)/verzorger(s),
Nadere informatie