Voedingspolitie. Hoe kan het Voedingscentrum het beste communiceren over voedselveiligheid naar de consument?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voedingspolitie. Hoe kan het Voedingscentrum het beste communiceren over voedselveiligheid naar de consument?"

Transcriptie

1 Voedingspolitie Hoe kan het Voedingscentrum het beste communiceren over voedselveiligheid naar de consument? 1

2 Voedingspolitie Hoe kan het Voedingscentrum het beste communiceren over voedselveiligheid naar de consument? Emma Hartensveld Klas COV1G Mevrouw Haanschoten den Dulk Opleiding Communicatie Instituut voor Communicatie, Media en Informatietechnologie Hogeschool Rotterdam Hellevoetsluis, juni

3 Het Voorwoord Het eerste jaar van de opleiding communicatie zit er voor mij alweer bijna op. Als klap op de vuurpijl mag ik afsluiten met een miniscriptie. Dit jaar hebben wij de mogelijkheid gekregen om de communicatieomgeving te verkennen. Ik heb al een beeld gekregen van onderwerpen die mij interesseren. Onderwerpen als crisiscommunicatie, communicatietechnieken en middelen spreken mij erg aan. Nu kreeg ik de kans om mijn nieuwsgierigheid zijn eigen gang te laten gaan. Al snel kwam ik in de ban van de voedselveiligheid. Er kwamen afgelopen jaar/jaren een aantal fraudes en problemen voor in de voedselindustrie. Naast mijzelf zijn nog veel meer consumenten die zich zorgen maken om de veiligheid van het voedsel wat men dagelijks koopt in de supermarkt. Maar hoe communiceert de overheid en het Voedingscentrum hierover? En wat doe ik er aan om mijn vertrouwen in het voedsel weer terug te krijgen? Dit is niet alleen een perfect onderwerp voor mijn scriptie, maar ook goed voor eigen belang. Mede dankzij mevrouw Haanschoten - den Dulk ben ik op een gepaste probleemstelling gekomen. Dit was een van de lastigste keuzes in het gehele proces. Hellevoetsluis, Juni 2015 Emma Hartensveld 3

4 Inhoud Inleiding... 5 H1.Veiligheid op nummer Voedselveiligheid... 6 Regels en wetgeving... 6 Toezicht van de overheid... 7 H2.Controle... 7 Het Voedingscentrum... 7 Actie... 7 Hoe communiceert het VCN... 8 Samen staan we sterk... 9 H3.Schandalig!... 9 Vleesgroothandel van Selten... 9 Is dat wel veilig dan?... 9 Niet zomaar een lasagne Bolognese... 9 Het verschil De overeenkomst H4.Kruisen Het communicatie kruispunt Dialogiseren en Formeren Informeren en overreden Welke strategie is relevant voor het Voedingscentrum H5.Conclusie Wat wordt er bedoeld met voedselveiligheid? Wat is de rol van de overheid en wat doet het Voedingscentrum? Welke twee voedsel problemen doen zich bijvoorbeeld voor in Nederland? Welke communicatiestrategieën zijn er? Probleemstelling: Op welke manier kan het Voedingscentrum het beste communiceren over voedselveiligheid naar de consument? Bronvermelding Bijlage 1: Reflectie STARR Bijlage 2: Toekomstbeeld Bijlage 3: Moodboard

5 Inleiding Stel je voor: Jij bent al jaren een fan van de kant-en-klare lasagne Bolognese van de Albert Heijn. Na het lezen van een schokkend kranten artikel, kom jij erachter dat het geen rundvlees was, maar paardenvlees wat in de lasagne zat. Wat voor een impact zou dit hebben op jou als consument? Deze problemen wil de overheid met behulp van het Voedingscentrum in de toekomst voorkomen. Hoe kunnen zij zorgen dat er goed wordt gecommuniceerd over de voedselveiligheid? Het doel van deze scriptie is om doormiddel van deskresearch antwoord te geven op de probleemstelling: Op welke manier kan het Voedingscentrum het beste communiceren over voedselveiligheid naar de consument? Dit wordt beantwoord met behulp van de volgende deelvragen: Wat wordt er bedoeld met voedselveiligheid? Wat is de rol van de overheid en wat doet het Voedingscentrum? Welke communicatiestrategieën zijn er? Welke twee voedsel problemen doen zich bijvoorbeeld voor in Nederland? Voor deze scriptie is er gebruik gemaakt van de onderzoeksmethode deskresearch. Dit is een voorbereiding op het schrijven van een scriptie in leerjaar vier. Helaas is er tot op heden geen onderzoek gedaan naar het effect van het waarschuwingsetiket op voedsel. Dit kon niet bijgevoegd worden in het verslag. Er is veel gebruik gemaakt van de website van de rijksoverheid. In het eerste hoofdstuk zal het begrip voedselveiligheid aan bod komen. Ook wordt er besproken hoe de voedselveiligheid wordt gehanteerd. In dit stuk komen de overheid en het Voedingscentrum al een beetje naar voren. In het tweede hoofdstuk wordt er verder op in gegaan en worden de rollen van deze partijen besproken. Het derde hoofdstuk bevat twee voorbeelden van schandalen die zich kort geleden hebben voorgedaan. Hierin worden vergelijkingen en verschillen besproken van beide casussen. In hoofdstuk vier worden er vier communicatiestrategieën uitgelegd die ons leiden naar een passende conclusie in het laatste hoofdstuk. Deze volgorde zal ervoor zorgen dat je als lezer stukje bij beetje het antwoord op de probleemstelling zult vinden. In de conclusie, het laatste hoofdstuk, zal de ontknoping plaatsvinden. 5

6 H1.Veiligheid op nummer 1 Voedselveiligheid Het woord zelf geeft al een beeld: Voedsel moet veilig zijn. Als we kijken naar de veiligheid van voedsel, dan richten wij ons vooral op de effecten van voedsel op de gezondheid. Voedselproducenten zijn in Nederland verantwoordelijk voor goede kwaliteit. Alles wat het bedrijf produceert moet veilig en betrouwbaar zijn. De overheid hanteert regels waar de producenten zich aan moeten houden. Regels en wetgeving Nederland heeft verschillende regels en wetten voor voedselveiligheid. Zo kennen wij de Warenwet en de Wet van de dieren (Rijksoverheid.nl, z.d.). Onder de Warenwet vallen, naast voedsel, ook de veiligheid van andere consumentenproducten als elektronica en speelgoed. Hierin is bijvoorbeeld ook opgenomen hoe het product hygiënisch moet worden klaargemaakt en hoe producenten moeten etiketteren. De Nederlandse voedsel- en warenautoriteit (NVWA) controleert of deze regels worden nagestreefd. Consumenten kunnen zelf hun klachten melden bij de NVWA. Onder de Wet van dieren valt, naast voedselveiligheid, onder andere ook de gezondheid en het welzijn van dieren. Hierin worden regels opgesteld die de diervoeders moeten naleven zodat de dieren een gezond en goed leven hebben. Deze wet streeft naar preventie en bestrijding van besmettelijke dierziekten, zoönosen en ziekteverschijnselen. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is verantwoordelijk voor gezonde voeding en voedselveiligheid. Het Ministerie van Economische Zaken (EZ) draagt de verantwoordelijkheid van grondstoffen voor voedsel, zoals koeien, de slacht van koeien en de opslag van vlees. Voedselbedrijven hebben een meldingsplicht als ze schadelijke stoffen in hun product ontdekken. Dit kan het bedrijf aangeven bij de NVWA. Het is voor de producent van belang dat hij/zij precies weet waar zijn voedsel vandaan komt en naartoe gaat. Mocht er dan een probleem opdoen, dan kan het product gelijk van de markt gehaald worden. 6

7 Toezicht van de overheid De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit houdt toezicht op voedselveiligheid namens de overheid. Ze controleren producenten, handelaren en de horeca. Bedrijven zijn zelf verantwoordelijk voor de betrouwbaarheid en veiligheid van hun voedsel. Als bedrijven hun controle systeem goed op orde hebben dan zullen zij minder vaak worden gecontroleerd. Dit geeft de overheid de ruimte om zich meer te focussen op bedrijven die nog niet voldoen aan alle eisen. Kortom, er zijn genoeg regels en wetten die producenten dwingen om de voedselveiligheid prioriteit te geven en goed in de gaten te houden. Toch doen er zich een aantal schandalen voor wat betreft de voedselveiligheid. De grote vraag is natuurlijk: hoe reageert de overheid hierop en hoe wordt hierover gecommuniceerd? De rol van de overheid wordt daarom besproken in het volgende hoofdstuk. H2.Controle De overheid, zoals besproken in hoofdstuk 1, is verantwoordelijk voor de toezicht op het nastreven van voedselveiligheid. In een kamerbrief over voedselveiligheid (drs. E.I. Schippers, 15 mei 2014), wordt besproken hoe de overheid zal streven naar een betere voorlichting aan de consument. Dit was na aanleiding van een aantal grote voedselmisverstanden binnen de voedselindustrie. Dit was zowel op het gebied van veiligheid als op het gebied van misleidingen. Het Voedingscentrum Ondanks alle inspanning van de overheid, is het niet zo dat voedsel voor de volle 100% vrij is van bacteriën. Het is daarom belangrijk dat de consument op een veilige manier omgaat met voedsel. De overheid vindt dat goede informatie en voorlichting hierbij essentieel zijn. Hiervoor heeft de overheid het Voedingscentrum (VCN) ingeschakeld. Dit is een organisatie die volledig is gefinancierd door de overheid. Het VCN speelt een belangrijke rol in het beschikbaar stellen van betrouwbare informatie aan de consument. Actie Niet alleen op de website van het Voedingscentrum is veel informatie te vinden over het veilig bewaren, bereiden en behandelen van voedsel. Ook huisartsen, GGD-en en het RIVM wijzen op verschillende risico s. Omdat de overheid nog meer nadruk wil leggen op deze boodschap, heeft zij besloten om een aantal acties in praktijk te brengen. Die zijn als volgt : - De informatie op de website van het Voedingscentrum uitbreiden en dit nog beter vindbaar en bekend maken voor de consument. 7

8 - Actiever informatie verspreiden door onder andere een campagne. - Ze willen onderzoek doen naar de effectiviteit van het verplichte waarschuwingsetiket op vers pluimveevlees. Dit willen ze mogelijk ook uitbreiden naar andere soorten vlees - Ook wil de overheid heldere, transparante en eenduidige informatie over de aard, herkomst en inhoud van producten verstrekken op het etiket. Hoe communiceert het VCN De website van het Voedingscentrum bevat veel informatie. Toch zorgen zij ervoor dat de consument op een leuke manier wordt benaderd. Er zijn namelijk, naast verschillende voorlichtingen, ook recepten en boeken over voedsel te vinden. Zoals het kabinet wilde, heeft het Voedingscentrum ook de onderwerpen: eten kopen, bereiden en bewaren, toegevoegd aan de website. Onder het kopje eten kopen staat ook een verwijzing naar uitleg over etikettering. Ook zijn zij een campagne gestart op 18 november Het Voedingscentrum verspreidde door het hele land posters voor de campagne ziekmakers zie je niet ( Op deze posters stonden 5 stappen die men moet volgen om thuis veilig eten te bereiden en voedselinfecties te voorkomen. De 5 stappen zijn als volgt : Kopen: Let in de winkel al op voedselveiligheid, dit vermindert de kans op voedselinfecties. Koop de producten die kunnen bederven als laatste. Zorg ervoor dat deze bij thuiskomst gelijk de koelkast in gaan. Let ook goed op of de verpakking niet stuk is. Wassen: Zorg ervoor dat uw handen goed zijn gewassen. Hiermee spoelt u namelijk bacteriën weg die ook schadelijk zijn. Doe dit altijd voor het eten en voordat je het voedsel klaar maakt. Dit is ook van belang als u rauw vlees aanraakt. Scheiden: Zorg ervoor dat rauw vlees niet in contact komt met bereid eten. Ga in de voorbereiding al hygiënisch te werk. Gebruik ook apart keukengerei voor vlees en vis. Verhitten: Als eten goed verhit wordt dan worden de bacteriën gedood. Zorg dat dit altijd goed gebeurt. Dit is vooral bij vlees, ei, kip vis en schaal- en schelpdieren erg belangrijk. Schep ook het vlees om als het verwarmt wordt in de magnetron. Dit is om de hitte te verdelen. Bewaren: Door maaltijdrestjes en boodschappen gekoeld te bewaren, zullen de producten minder snel bederven. Bij een lage temperatuur vermeerderen de bacteriën zich minder snel. Bewaar de producten daarom in een koelkast op ongeveer 4 graden Celsius Ook kunnen consumenten op de website kijken naar meer tips. Bij elke tip staat een doorverwijzing naar een extra pagina. Op die pagina worden nog meer aanwijzingen gegeven. 8

9 Samen staan we sterk De overheid en het Voedingscentrum zijn dus een sterk team. Het kabinet maakt plannen om de consument nog meer op de hoogte te stellen en het Voedingscentrum brengt het in praktijk. Ook willen zij nog onderzoek doen naar het effect van het waarschuwingsetiket. Dit is tot op het heden nog niet uitgevoerd. In juni 2014 besloot het kabinet om extra maatregelen te nemen wat betreft de vleessector. Dit was naar aanleiding van het rapport Risico s in de vleesketens van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV). Hierin werd vermeld dat bedrijven en overheid er niet in slagen de veiligheid van vlees in winkels te waarborgen. In het volgende hoofdstuk zal er onder anderen een vleesincident aan bod komen. H3.Schandalig! Vleesgroothandel van Selten Het afgelopen jaar is de vleessector enorm veel in het nieuws geweest. Als koploper zien we de vleesverwerker Willy van Selten regelmatig negatief in beeld. Hij mengt zijn zogenaamde rundvlees al jaren met paardenvlees. Na het faillissement van het bedrijf deden een aantal medewerkers een boekje open over de werkwijze. Zo bleek het bedrijf niet alleen paardenvlees als rundvlees te verkopen, maar werd er ook gebruik gemaakt van oud en bedorven vlees. Van Selten gebruikte het oude vlees of het paardenvlees omdat dit nou eenmaal goedkoper is. Je kunt je natuurlijk voorstellen dat ook de werkomgeving van het personeel door de stank werd belemmert. Omdat Willy niet eerlijk communiceerde over het vlees, werd hij verdacht van fraude. Inmiddels is meneer van Selten een gevangenisstraf van 2,5 jaar opgelegd. Is dat wel veilig dan? Dit legt gelijk de link naar onze voedselveiligheid. Bedorven vlees zou nooit op de markt moeten komen alleen al omdat het slecht is voor de gezondheid. Hoeveel mensen er ziek worden van vlees is niet goed te meten. Dit kan ervoor zorgen dat het vergroten van de veiligheid minder voorop gesteld wordt. Toch gaf het kabinet aan dat de regels binnen de vleessector worden aangescherpt. Niet zomaar een lasagne Bolognese Ook is er een vleeshandelaar geweest die de lasagne van de Albert Heijn vulde met paardenvlees in plaats van alleen rundvlees (Volkskrant,februari 2013). Na 9

10 breder onderzoek bleek dat dit het geval was bij een aantal Euroshopper lasagnes. Albert Heijn communiceerde erg snel dat het desbetreffende merk lasagne niet de goede informatie verstrekte op het etiket. Ook haalde het bedrijf uit voorzorg het product uit de schappen. Daarnaast mochten de consumenten die de lasagne nog in bezit hadden terug komen naar de winkel om het om te ruilen. Het verschil Van Selten koos er zelf voor om het paardenvlees te verkopen als rundvlees. De Albert Heijn daarentegen, was zich van geen kwaad bewust en wilde het product zo snel mogelijk weg hebben uit haar schappen. Bij de Albert Heijn was het totaal niet van belang om meer geld te verdienen aan het vlees. Van Selten zag hier een goedkope uitweg in en deed dit met voorbedachte raden. De overeenkomst Beide bedrijven hebben problemen met een eerlijke en duidelijke etikettering. Dit zorgt voor wantrouwen bij de consument. In veel gevallen vindt men het niet erg om paardenvlees te eten, zolang men er maar vanaf weet. Een juist etiket zal dus niet meteen voor minder inkomsten, maar wel voor meer vertrouwen bij de consument zorgen. In de Volkskrant wordt zelfs geschreven dat het paardenvlees meer klanten trekt. De slager Henk Wisker uit Haarlem vertelt dat het alleen maar beter gaat naar aanleiding van de schandalen. Hij denkt dat mensen gaan inzien hoe gezond paardenvlees kan zijn. H4.Kruisen Zoals er besproken wordt in hoofdstuk 2, geeft de overheid een belangrijke opdracht aan het Voedingscentrum. Het Voedingscentrum zal de consument moeten voorzien van voldoende informatie, zodat de consument ook onderdeel wordt van zijn of haar eigen voedselveiligheid. Er zijn verschillende communicatiestrategieën die het Voedingscentrum kan inzetten om de consument zo goed mogelijk te bereiken. Deze strategieën zijn te verdelen in het communicatiekruispunt van Betteke van Ruler (Ruler.M.Van. 1998) Het communicatie kruispunt In het communicatie kruispunt van Betteke van Ruler zijn vier mogelijke communicatiestrategieën opgenomen (zie figuur 1.0). Het figuur heeft twee assen: de verticale as, van eenrichtingscommunicatie naar tweerichtingscommunicatie, en de horizontale as, van bekendmaken naar beïnvloeden. In dit kruispunt staan het beoogde proces en de aard van de relatie met de doelgroep centraal. 10

11 Figuur 1.0 Het communicatiekruispunt (Will Michels, 2013) Dialogiseren en Formeren Deze twee strategieën zijn gericht op tweerichtingscommunicatie. Tweerichtingscommunicatie betekent dat zowel de zender als de ontvanger actief zijn in het communicatie proces. Als een bedrijf of organisatie ervoor kiest om te dialogiseren, dan wil zij draagvlak creëren. Dit wordt vooral gebruikt bij interactieve beleidsvorming. De geschikte middelen hiervoor zijn: bijeenkomsten, werkgroepen, brainstormsessies, en social media. Als een bedrijf of organisatie ervoor kiest om te formeren, dan zijn er conflicterende belangen aanwezig. De organisatie heeft dan te maken met doelgroepen die verschillende doelen nastreven en de organisatie wil afspraken maken. Bij formeren hoort het vormen van overeenkomsten tussen het bedrijf en de medewerkers en/of het bedrijf en de omgeving. Informeren en overreden Deze twee strategieën zijn gericht op eenrichtingscommunicatie. Eenrichtingscommunicatie houdt in dat alleen de zender communiceert zonder feedback van de ontvanger. Bij informeren staat het overdragen van kennis en bekendmaken centraal. Het bedrijf of de organisatie wil de doelgroepen van informatie voorzien. Voorlichting is hierbij vaak een belangrijk middel. De strategie overreden houdt zich vooral bezig met beïnvloeden. Overreden wordt vaak gebruikt om anderen de overtuigen en over te halen. Directe contacten met de doelgroepen staan hier centraal. Bij overreden hoort propaganda en reclame. 11

12 Welke strategie is relevant voor het Voedingscentrum. Het Voedingscentrum kan het beste gebruik maken van de basisstrategie informeren. Omdat Het Voedingscentrum voornamelijk een boodschap wil overbrengen naar de consument, sluit dit volledig aan. Het is de bedoeling dat consumenten beter leren omgaan met voedsel ten behoeven van de voedselveiligheid. Door voorlichtingen te geven op de website over hygiëne, etikettering, bereiding en het bewaren van voedsel, zorgt het Voedingscentrum ervoor dat de consument zorgvuldiger om leert gaan met voedsel. Er is spraken van een eenrichtingscommunicatie, omdat alleen het Voedingscentrum informatie zend naar de consument. Het gaat hier vooral om het bekendmaken van voedselveiligheid. Dit geeft aan dat informeren de uitkomst is van het communicatiekruispunt. In de conclusie zal nog duidelijker worden dat deze strategie het beste aansluit. H5.Conclusie In deze conclusie worden alle deelvragen kort beantwoord met informatie uit de voorafgaande hoofdstukken. Uiteindelijk wordt hier ook de probleemstelling beantwoord. Wat wordt er bedoeld met voedselveiligheid? Voedsel moet veilig zijn. Als we kijken naar de veiligheid van voedsel, dan richten wij ons vooral op de effecten van voedsel op de gezondheid. Voedselproducenten zijn in Nederland verantwoordelijk voor goede kwaliteit. Alles wat het bedrijf produceert moet veilig en betrouwbaar zijn. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit houdt toezicht op voedselveiligheid namens de overheid. Wat is de rol van de overheid en wat doet het Voedingscentrum? De overheid en het Voedingscentrum zijn een team. Het kabinet maakt plannen om de consument nog meer op de hoogte te stellen en het Voedingscentrum brengt het in praktijk. Zij plaatsen voorlichtingen op de website over het kopen, bereiden en bewaren van voedsel. Ook zijn ze een campagne gestart waarbij ze een 5 stappenplan uitreiken. Ondertussen houdt de overheid toezicht op het nastreven van de voedselveiligheid. Welke twee voedsel problemen doen zich bijvoorbeeld voor in Nederland? Het afgelopen jaar is de vleessector enorm veel in het nieuws geweest. Als koploper zien we de vleesverwerker Willy van Selten regelmatig negatief in beeld. 12

13 Hij verkoopt paardenvlees terwijl hij op het etiket vermeld dat het rundvlees is. Ook is er een vleeshandelaar geweest die de lasagne van de Albert Heijn vulde met paardenvlees in plaats van alleen rundvlees (februari 2013). Na breder onderzoek bleek dat dit het geval was bij een aantal Euroshopper lasagnes. Welke communicatiestrategieën zijn er? In het communicatiekruispunt van Betteke van Ruler zijn er 4 strategieën: informeren, overreden, dialogiseren en formeren. Probleemstelling: Op welke manier kan het Voedingscentrum het beste communiceren over voedselveiligheid naar de consument? Uit deze scriptie kunnen we opmaken dat informeren de beste manier zal zijn voor het Voedingscentrum. Dit is vooral omdat het Voedingscentrum een voorlichting geeft over voedselveiligheid. Hiermee kan de consument alle benodigde informatie toepassen ten behoeven van de voedselveiligheid. Omdat de overheid scherpere eisen stelt aan de etikettering van voedsel, zal er minder kans zijn dat er nog meer schandalen als van Selten voor zullen komen. Het Voedingscentrum laat via de website zien hoe consumenten het etiket kunnen lezen en gebruiken bij de aankopen. 13

14 Bronvermelding Volkskrant(13 februari 2013). Ook paardenvlees in lasagne Euroshopper AH. Geraadpleegd op 30 mei Van Campagne Ziekmakers zie je niet van start. (8 november 2014). Geraadpleegd op 25 mei Van De rijksoverheid Michels. W.(2013). Communicatie handboek. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers bv. Vierde druk. Geraadpleegd 8 juli 2015 Novum. (19 april 2013). Ook bedorven vlees gemengd bij Willy Selten. Geraadpleegd op 27 mei van Ruler.M.Van. (1998) Strategisch Management van Communicatie - Introductie van het Communicatiekruispunt : Kluwer. Geraadpleegd op 9 juli Schippers, E.I.. (15 mei 2014). Kamerbrief over informatie consumenten over voedselveiligheid. Geraadpleegd op 22 mei Van De rijksoverheid 5x veilig: 5 stappen om voedselinfecties te voorkomen. (n.d.). Geraadpleegd op 23 mei Van Het Voedingscentrum Veerman, D. (19 maart 2014,). Paul & de foute moraal van de vleessector. Geraadpleegd op 23 mei 2015 van Voedselveiligheid in Nederland. (n.d.). Geraadpleegd op 22 mei Van De rijksoverheid Wat houdt de warenwet in. (n.d.). geraadpleegd op 22 mei Van De rijksoverheid 14

15 Bijlage 1: Reflectie STARR Situatie: Voor het begin van periode 4 moesten wij een onderwerp verzinnen voor onze mini-scriptie. Hier kreeg ik het al snel moeilijk mee. Omdat deze opleiding zo breed is, vond ik het lastig. Het was de bedoeling dat het onderwerp relevant, recent en communicatiegericht was. Het leek mij het leukst om iets te kiezen waar ik zelf ook een passie voor had. Ik ben erg geïnteresseerd in gezonde voedingen. Dat zorgde ervoor dat ik eindelijk op mijn onderwerp kwam. Ik wilde iets gaan doen met voedselveiligheid. Na een SLC gesprek vielen de puzzelstukjes in elkaar en bedacht ik ook actuele problemen die met voedselveiligheid te maken had. Taak: Na het vinden van mijn onderwerp, was het mijn taak om een probleemstelling te formuleren. Mijn probleemstelling was niet in één keer goed geformuleerd. Dat kwam omdat de informatie die ik had gevonden wel heel interessant was, maar niet helemaal aansloot bij mijn doelstelling. Dit heeft ervoor gezorgd dat ik mijn probleemstelling veranderde. De probleemstelling moest ik verwerken in een scriptie die ingevuld werd door deskresearch. Actie: Ik ben als eerste gaan zoeken naar verschillende bronnen die ik kon gebruiken in mijn scriptie. Ook keek ik of deze bronnen mij zouden leiden naar een conclusie, het antwoord op mijn probleemstelling. Dit werd langzaam wel wat chaotisch. Omdat ik zoveel bronnen had gevonden, vond ik het moeilijk om overzicht te houden. Toch heb ik de juiste bronnen weten te selecteren en kon ik te werk gaan. Resultaat: Uiteindelijk ben ik trots en onzeker tegelijk over het resultaat. Met bloed, zweet en tranen heb ik enorm veel tijd erin gestoken. De vraag is natuurlijk of dat wordt beloond. Mijn brede deskresearch heeft er voor gezorgd dat ik mijn bronnen zorgvuldig heb uitgekozen. Ondanks de grote hoeveelheid keuzes, ben ik toch op relevante dingen gekomen. Ik heb verteld wat ik wilde vertellen in mijn scriptie en dat was mijn doel. Reflectie: Achteraf zie ik een aantal verbeterpunten. Ik had voordat ik mijn probleemstelling had vastgesteld wat meer deskresearch moeten doen. Dan had ik kunnen voorkomen dat ik mijn probleemstelling en deelvragen moest aanpassen. 15

16 Bijlage 2: Toekomstbeeld Het toekomstbeeld wat ik voor ogen heb is misschien wat overdreven. Misschien is het meer een droom, maar die zijn er om waargemaakt te worden. Om een beeld te schetsen hiervan, heb ik een moodboard gemaakt. Deze is te vinden in bijlage 3. Als je er naar kijkt word je meteen overschreeuwd door het logo van Eneco. Hier zie ik mezelf later erg graag. Niet alleen omdat het kantoor er prachtig uit ziet, kijk maar op de foto ernaast, maar ook om de prachtige visie van dit bedrijf. Alles is gebaseerd op groene energie, wat ik erg interessant vind. Tijdens de bedrijf safari in periode 1 werd ik verliefd. Verliefd op de passie en betrokkenheid van het bedrijf en de medewerkers. We kregen een hele hoop informatie over de taken van de communicatie afdeling. Ondanks de kleine afdeling, bleek dit erg belangrijk te zijn voor het hele bedrijf. Er was zelfs een nieuwe soort communicatie ontstaan: Omgevingscommunicatie. Hierbij waren ze vooral bezig met het informeren en betrokken houden van de omwonende mensen in de buurt van projecten. Dit lijkt mij een enorme uitdaging, omdat niet alle mensen even enthousiast zijn over de projecten van Eneco. Naast mijn ideaal plaatje bij Eneco, lijkt het mij ook super leuk om redactrice te worden bij een magazine. Dit zou natuurlijk helemaal geweldig zijn als het blad over voeding en sport gaat. Mijn sterke punten zijn vooral dat ik kritisch en gemotiveerd ben. Ook houd ik van uitdagingen die mij tot het uiterste drijven. Ondanks dat ik af en toe een stresskip kan zijn, dit kenmerkt zich ook in het rommelige chaotische bureau in mijn moodboard. Daarnaast ben ik goed in knopen doorhakken en oplossingsgericht denken. Tot zover mijn dromen. Natuurlijk ga ik mijn best doen om ver te komen, maar ik zou ook genoegen nemen met een mooie kantoorbaan bij een sterk en betrokken communicatiebureau. Een plek waar samenwerken centraal staat, lijkt mij erg fijn. Dit is een van de vaardigheden die ik bezit. Ik vind het prettig om in een groep te werken, zodat je elkaar motiveert om een doel te behalen. Het eerste jaar is alweer bijna voorbij. Komende jaren zal ik veel leren, maar ondertussen zal ik ook kansen grijpen die mij helpen om mijn doelen te bereiken. Hierin ondersteun ik mezelf onder het motto: Don t wait for the perfect moment, take the moment and make it perfect! 16

17 Bijlage 3: Moodboard 17

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 26 991 Voedselveiligheid Nr. 416 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Veilig eten voorkom een voedselinfectie

Veilig eten voorkom een voedselinfectie Veilig eten voorkom een voedselinfectie Elke dag lopen 2.000 Nederlanders een voedselinfectie op. Slechte hygiëne is meestal de oorzaak. Je kunt er flink ziek van worden: denk aan diarree, braken en koorts.

Nadere informatie

Campylobacter vanuit een beleidsmatig VWS perspectief

Campylobacter vanuit een beleidsmatig VWS perspectief Campylobacter vanuit een beleidsmatig VWS perspectief Gijs Theunissen Coördinator voedselveiligheid Directie Voeding, Gezondheidsbescherming en Preventie Inhoud Verantwoordelijkheidsverdeling VWS EZ voedselveiligheid

Nadere informatie

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - - Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert

Nadere informatie

Communicatieplan Kids in Movement

Communicatieplan Kids in Movement Timo de Bresser Semester 6 Communicatieplan Juni 2017 Communicatieplan Kids in Movement In dit communicatieplan staat alle informatie met betrekking tot de campagne die we in werking hebben gezet in de

Nadere informatie

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Dikkers (PvdA) over de verkoop van bedorven slavinken (2015Z03397).

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Dikkers (PvdA) over de verkoop van bedorven slavinken (2015Z03397). > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78

Nadere informatie

Resultaten Panelonderzoek VOEDSELFRAUDE

Resultaten Panelonderzoek VOEDSELFRAUDE Resultaten Panelonderzoek VOEDSELFRAUDE 2015 September 2016 1 Wat is voedselfraude volgens consumenten? Bij verkoop van voedsel onjuiste informatie vermelden Dat er opzettelijk met ons voedsel gerommeld

Nadere informatie

Reflectieverslag mondeling presenteren

Reflectieverslag mondeling presenteren Reflectieverslag mondeling presenteren Naam: Registratienummer: 900723514080 Opleiding: BBN Groepsdocente: Marjan Wink Periode: 2 Jaar: 2008 Inleiding In dit reflectieverslag zal ik evalueren wat ik tijdens

Nadere informatie

Ziekmakers zie je niet, keukenblunders liggen op de loer! Voedingscentrum

Ziekmakers zie je niet, keukenblunders liggen op de loer! Voedingscentrum Ziekmakers zie je niet, keukenblunders liggen op de loer! Voedingscentrum augustus 2015 Kantoor Groningen: Westerkade 15-5, 9718 AS Groningen, T: 050 3657672 Kantoor Haarlem: Nieuwe gracht 3, 2011 NB Haarlem,

Nadere informatie

Etikettering anno nationaal en beleidsmatig perspectief- VMT Food law event 21 juni 2018

Etikettering anno nationaal en beleidsmatig perspectief- VMT Food law event 21 juni 2018 Etikettering anno 2018 - nationaal en beleidsmatig perspectief- VMT Food law event 21 juni 2018 Madeleine Schilder Senior beleidsmedewerker VWS Inhoud 1. Etikettering Voor wie Wat Met wie 2. Actieplan

Nadere informatie

WAAR KOMT MIJN VLEES VANDAAN?

WAAR KOMT MIJN VLEES VANDAAN? BIJLAGE 1 CONSUMENTENPLATFORM WAAR KOMT MIJN VLEES VANDAAN? Den Haag, 18 april 2002 Op 18 april 2002 kwam het Consumentenplatform voor de eerste keer bij elkaar. Het thema Waar komt mijn vlees vandaan

Nadere informatie

LES 14 Leerjaar 3: HACCP en Pitaburgers

LES 14 Leerjaar 3: HACCP en Pitaburgers [1] VERWERKING van AGRARISCHE PRODUCTEN LES 14 Leerjaar 3: HACCP en Pitaburgers INLEIDING In de praktijklessen van VAP leer je dat het erg belangrijk is om hygiënisch te werken. HACCP is een voedselveiligheidssysteem

Nadere informatie

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING LES 2 BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING LES 2 BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN WERKVORMEN LINK ZAAKVAKKENINHOUD VOORBEREIDING SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden van wordt uitgediept, namelijk de manier waarop de

Nadere informatie

Als je groen doet -> vertel het dan!

Als je groen doet -> vertel het dan! 1 10 Groene communicatie tips over jouw duurzame organisatie / initiatief Als je groen doet -> vertel het dan! 2 1. Zorg dat je verhaal klopt Als je wilt dat je duurzame inspanningen en het MVO beleid

Nadere informatie

DOELGROEP ONDERZOEK MOBIDICK

DOELGROEP ONDERZOEK MOBIDICK DOELGROEP ONDERZOEK MOBIDICK Tadek de Ruijter Niek Schadenberg Guillermo Peroti CMD2d Inhoudsopgave Inleiding 2 Vragenlijst 3 Albert Heijn Allerhande 4 Albert Heijn doelgroep 5 Interview 1 6 Interview

Nadere informatie

Antwoordmodel. Meerkeuzevragen (20 punten)

Antwoordmodel. Meerkeuzevragen (20 punten) Antwoordmodel Aan dit antwoordmodel kunnen geen rechten worden ontleend. Het antwoordmodel dient als indicatie voor de corrector. Studiemateriaal Michels, M. (2013). Communicatiestrategie. Groningen/Houten:

Nadere informatie

33Hygiënecodes in instellingen

33Hygiënecodes in instellingen DC 33Hygiënecodes in instellingen 1 Inleiding Als je niet hygiënisch met voedsel omgaat, kunnen jij en anderen daar ziek van worden. Daarom is elke organisatie en elke werknemer verplicht hygiënisch te

Nadere informatie

Duurzaamheidk. Duurzaamheidkompas meting #17 beleid ten aanzien van voedsel januari 2017

Duurzaamheidk. Duurzaamheidkompas meting #17 beleid ten aanzien van voedsel januari 2017 Duurzaamheidk mpas Duurzaamheidkompas meting #17 beleid ten aanzien van voedsel januari 2017 Inleiding Duurzaamheidkompas #17 gezond en duurzaam voedsel Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van

Nadere informatie

Hoe vind ik mijn droombaan?

Hoe vind ik mijn droombaan? Hoe vind ik mijn droombaan? Denk eens aan een collega of vriend van je die in jou ogen een droombaan heeft. Hij is niet alleen goed in zijn werk, maar geniet er ook elke dag met volle teugen van. Anderen

Nadere informatie

Als je groen doet -> vertel het dan!

Als je groen doet -> vertel het dan! 10 Groene communicatie tips over jouw duurzame organisatie / initiatief Als je groen doet -> vertel het dan! 2. 3. 1. Zorg dat je verhaal klopt Als je wilt dat je duurzame inspanningen en het MVO beleid

Nadere informatie

Training Communicatievaardigheden

Training Communicatievaardigheden Training Communicatievaardigheden Communicatie vaardigheden: succesvol en verbindend communiceren Wat zou het fijn zijn als Jan een keer normaal zou communiceren. Mijn leidinggevende communiceert ook nooit

Nadere informatie

Online copywriting in 60 minuten

Online copywriting in 60 minuten Online copywriting in 60 minuten Dimitri Lambermont in samenwerking met Eerste druk april 2016 Uitgeverij Haystack Postbus 308 5300 AH Zaltbommel 0418-680180 www.haystack.nl needle@haystack.nl In samenwerking

Nadere informatie

Werkboekje. Brood op de plank 2 e Klassen 2012. Dit boekje is van..klas.

Werkboekje. Brood op de plank 2 e Klassen 2012. Dit boekje is van..klas. Werkboekje Brood op de plank 2 e Klassen 2012 Dit boekje is van..klas. WERKEN IN DE BINDELMEERCATERING INLEIDING De komende week zullen jullie gaan werken in de keuken van het Bindelmeer College. Jullie

Nadere informatie

Kop. Romp. Lesbrief Zoekgedrag Leerjaar 1-Profiel 1,2,3

Kop. Romp. Lesbrief Zoekgedrag Leerjaar 1-Profiel 1,2,3 Lesbrief Zoekgedrag Leerjaar 1-Profiel 1,2,3 Tijd: 45 50 minuten Kop Introductie Introduceer de opdracht kort: Informatie opzoeken op internet gaat snel en is gemakkelijk toegankelijk. Soms is het niet

Nadere informatie

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A Individueel verslag de Reus klas 4A Overzicht en tijdsbesteding van taken en activiteiten 3.2 Wanneer Planning: hoe zorg je ervoor dat het project binnen de beschikbare tijd wordt afgerond? Wat Wie Van

Nadere informatie

Ministerie van Economische Zaken. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage

Ministerie van Economische Zaken. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA s-gravenhage Ministerie van Economische Zaken > Retouradres Postbus 43006 3540 AA Fout: Bron van verwijzing niet gevonden De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Catharijnesingel

Nadere informatie

Niemand leest. Dus doe je best.

Niemand leest. Dus doe je best. VOORWOORD Niemand leest. Dus doe je best. Wiegt jouw website je lezer langzaam in slaap? Staan je pagina s vol lange, onleesbare lappen tekst met intern taalgebruik? En vraag jij je nog steeds af waarom

Nadere informatie

Voedselhygiëne. Doelgroep: bovenbouw. Doelstelling: kinderen inzicht geven in de principes van voedselhygiëne.

Voedselhygiëne. Doelgroep: bovenbouw. Doelstelling: kinderen inzicht geven in de principes van voedselhygiëne. Voedselhygiëne Doelgroep: bovenbouw Doelstelling: kinderen inzicht geven in de principes van voedselhygiëne. Activiteit : zoek de fouten (groepswerk) De leerlingen zetten zich in groepjes van vier personen.

Nadere informatie

Communicatiemanagement. Opleiding CDM - College 4 CM Sheet 1

Communicatiemanagement. Opleiding CDM - College 4 CM Sheet 1 Communicatiemanagement Opleiding CDM - College 4 CM Sheet 1 Programma vandaag Welkom Mededelingen Coll. 4 Theorie Operationele communicatieplan -Boodschap SLC: klassegesprek & afspraken Coll. 4 Praktijk

Nadere informatie

In Nederland zijn het klimaat en het landschap zeer geschikt voor veeteelt. Logisch dat we veel koeien houden en melkproducten maken.

In Nederland zijn het klimaat en het landschap zeer geschikt voor veeteelt. Logisch dat we veel koeien houden en melkproducten maken. DE ZUIVELSECTOR > Inleiding In Nederland zijn het klimaat en het landschap zeer geschikt voor veeteelt. Logisch dat we veel koeien houden en melkproducten maken. De zuivelsector is belangrijk voor de Nederlandse

Nadere informatie

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LEGENDA. Het waarom van voedselverspilling

LESBRIEF LES 2 DE THT-LES SAMENVATTING VOORBEREIDING BENODIGDHEDEN DUUR LESDOELEN LEGENDA. Het waarom van voedselverspilling Het waarom van voedselverspilling SAMENVATTING In deze les wordt het onderwerp voedselverspilling uitgediept en komen de leerlingen meer te weten over de verschillende redenen van verspilling. Eén reden

Nadere informatie

Hygiëne en voedselveiligheid. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Voedselveiligheid

Hygiëne en voedselveiligheid. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Voedselveiligheid Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat in op de onderwerpen: voedselbederf; voedselbesmetting; voedselinfectie; voedselvergiftiging. Verder gaat de kaart in op de mogelijkheden om deze ongewenste verschijnselen

Nadere informatie

ÉÉN MET HET VELD DE ERVARINGEN VAN KWETSBARE MENSEN MET KAPITAAL EN IN- EN UITSLUITING IN DE SPORT

ÉÉN MET HET VELD DE ERVARINGEN VAN KWETSBARE MENSEN MET KAPITAAL EN IN- EN UITSLUITING IN DE SPORT 1 ÉÉN MET HET VELD DE ERVARINGEN VAN KWETSBARE MENSEN MET KAPITAAL EN IN- EN UITSLUITING IN DE SPORT Één met het veld De ervaringen van kwetsbare mensen met kapitaal en in- en uitsluiting binnen de sport.

Nadere informatie

Deel 1 Structuur. Handleiding scripties

Deel 1 Structuur. Handleiding scripties Deel 1 Structuur Elke scriptie heeft een aantal onderdelen dat min of meer vaststaat. Mijn ervaring leert mij dat de onderdelen in de scriptie en de volgorde waarin je deze onderdelen verwerkt, afhankelijk

Nadere informatie

Sooo! Sooo! viral! viral! toch? toch? In 7 stappen debatteren in de klas over media

Sooo! Sooo! viral! viral! toch? toch? In 7 stappen debatteren in de klas over media Sooo! Sooo! Die post Die post over onze over onze leraar gaat leraar gaat viral! viral! Dan moet Dan moet het wel het wel waar zijn, waar zijn, toch? toch? In 7 stappen debatteren in de klas over media

Nadere informatie

De workshop Leiderschap wordt incompany gegeven en op maat aangeboden en is geschikt voor zowel beginnende- als doorgewinterde leidinggevenden.

De workshop Leiderschap wordt incompany gegeven en op maat aangeboden en is geschikt voor zowel beginnende- als doorgewinterde leidinggevenden. Workshop Leiderschap Leiderschap, krachtig in elke situatie Wat maakt iemand tot een goede leidinggevende? Natuurlijk moeten er doelen gehaald worden en het liefst binnen een bepaald budget. Maar zonder

Nadere informatie

Be good & sell it! 10 tips voor heldere communicatie over duurzame locaties. Update 2016

Be good & sell it! 10 tips voor heldere communicatie over duurzame locaties.   Update 2016 Be good & sell it! 10 tips voor heldere communicatie over duurzame locaties Inleiding Be good & sell it! Goed dat je dit e-book hebt gedownload! Hoe belangrijk is het voor jou om helder te communiceren

Nadere informatie

Vo. 1169/2011 als bedreiging en als kans

Vo. 1169/2011 als bedreiging en als kans Vo. als bedreiging en als kans Symposium Voedselinformatie aan EU-Verordening Programma Inleiding Bedreigingen Vo Kansen Vo. Uw verhouding tot de NVWA 2 Dekker 1 Programma Inleiding Bedreigingen Vo Kansen

Nadere informatie

inhoud Inhoudsopgave Literatuur Trefwoorden register

inhoud Inhoudsopgave Literatuur Trefwoorden register inhoud Inhoudsopgave 1. Liefde is 2. Gods plan met seksualiteit 3. Seksualiteit verbindt 4. Verschillen jongens en meiden 5. Schat op het spel 6. Je schat beschermen 7. Seks in je eentje 8. Geen slaaf

Nadere informatie

LinkedIn-updates open inschrijving

LinkedIn-updates open inschrijving LinkedIn-updates open inschrijving Opdracht In dit document vind je zes verschillende LinkedIn-updates. Geef bij iedere update aan of dit een update is die bij je past. Dus zou je dit type update ook kunnen

Nadere informatie

LinkedIn-updates in-company

LinkedIn-updates in-company LinkedIn-updates in-company Opdracht In dit document vind je zes verschillende LinkedIn-updates. Geef bij iedere update aan of dit een update is die bij je past. Dus zou je dit type update ook kunnen plaatsen?

Nadere informatie

Namens Jelle: Je kan heel goed verslagen schrijven. En je bent altijd gemotiveerd om te werken. Ga vooral zo door.

Namens Jelle: Je kan heel goed verslagen schrijven. En je bent altijd gemotiveerd om te werken. Ga vooral zo door. 360 graden feedback groep sigma 7 2.0: Feedback aan Max: Dit project ben ik een stuk zelfverzekerder ingestapt dan het vorige project. Ik weet nu veel beter wat mijn eigen kwaliteiten zijn en ook die van

Nadere informatie

Workshop Communicatievaardigheden

Workshop Communicatievaardigheden Workshop Communicatievaardigheden Workshop Communicatievaardigheden, een belangrijk middel om je doel te bereiken Effectief communiceren kun je leren. Gelukkig maar, alle relaties staan of vallen met goede

Nadere informatie

Jouw werkstuk lever je uiterlijk in op donderdag 20 maart 2014!!

Jouw werkstuk lever je uiterlijk in op donderdag 20 maart 2014!! Hoe maak ik in groep 8 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in

Nadere informatie

Naam: Datum: Ik-Wijzer

Naam: Datum: Ik-Wijzer Ik-Wijzer Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk

Nadere informatie

HOE PAK IK DIT AAN? Handvatten voor de invulling van de Dag van de Mobiliteit

HOE PAK IK DIT AAN? Handvatten voor de invulling van de Dag van de Mobiliteit HOE PAK IK DIT AAN? Handvatten voor de invulling van de Dag van de Mobiliteit INHOUD Tips en trucs... 3 Ter inspiratie: verslagen van deelnemers... 5 2 Tips en trucs Tips om tot een goede invulling van

Nadere informatie

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016

Ik-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo Sander, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk vindt.

Nadere informatie

Je toekomst? Die bepaal je zelf!

Je toekomst? Die bepaal je zelf! 030-7511900 Je toekomst? Die bepaal je zelf! Youfit@retail helpt je op weg. Je werkt met plezier in een winkel. Dat doe je misschien al jaren en het gaat je prima af. Maar denk je weleens na waar je over

Nadere informatie

Verslag kwaliteit 2017 cliëntversie

Verslag kwaliteit 2017 cliëntversie Pagina 1 van 14 Inhoud Inleiding... 3 Bouwsteen 1: de zorg die jij krijgt... 4 Bouwsteen 2: ervaringen van de cliënt... 7 Bouwsteen 3: functioneren van de teams...11 Leren van klachten en incidenten...13

Nadere informatie

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap.

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. EET PALEO 3 Inhoudsopgave Inleiding 6 Mijn Paleo verhaal 8 De 7 stappen in het kort 12 Stap 1 Richt je op de praktijk 14

Nadere informatie

vaardigheden - 21st century skills

vaardigheden - 21st century skills vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met

Nadere informatie

Naam: Groep: Willem Teellinckschool 15 juni 2016

Naam: Groep: Willem Teellinckschool 15 juni 2016 AMSTERDAM Naam: Groep: Willem Teellinckschool 15 juni 2016 1 Hoe maak ik in groep 8 een werkstuk? Jij gaat de komende weken op school en thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het

Nadere informatie

3 redenen om video voor interne communicatie te gebruiken

3 redenen om video voor interne communicatie te gebruiken De tijd dat je dagen bezig was om een video te publiceren is voorbij. Vandaag de dag kan iedereen met een videocamera of zelfs smartphone binnen no-time een video schieten en delen binnen zijn netwerk.

Nadere informatie

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES Inhoud In de introductieles gaat u met de leerlingen aan de slag met het thema duurzaam en eerlijk eten. Samen met de leerlingen bekijkt u drie filmpjes die uitleggen

Nadere informatie

Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk?

Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in

Nadere informatie

Netwerken, duurzame relaties aangaan door positieve eerste indruk

Netwerken, duurzame relaties aangaan door positieve eerste indruk Workshop Netwerken Netwerken, duurzame relaties aangaan door positieve eerste indruk Breekt het zweet je uit als je het woord netwerken hoort? Toch netwerken we overal, ook jij: in de rij bij de bakker,

Nadere informatie

Behoefteonderzoek Mentos

Behoefteonderzoek Mentos Behoefteonderzoek Mentos Deskresearch 1A Het bedrijf FMO gaat een behoefteonderzoek uitvoeren voor het bedrijf Mentos. Mentos heeft verschillende producten in het assortiment. Ze hebben verschillende snoeprollen

Nadere informatie

Professioneel communiceren: belangrijk onderdeel van dit boek en deze lessen DENK NA: WAAR KAN JE ALS JURIDICH MEDEWERKER TERECHTKOMEN?

Professioneel communiceren: belangrijk onderdeel van dit boek en deze lessen DENK NA: WAAR KAN JE ALS JURIDICH MEDEWERKER TERECHTKOMEN? Hoofdstuk 1 Leerdoelen pg 17 Link tussen leerdoelen en toets stof 1.1 Juridisch medewerker Algemene vaardigheden besproken: Op de hoogte zijn (kennis) Informatie op papier kunnen zetten Goed kunnen lezen

Nadere informatie

Communicatie in het horecabedrijf. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Wat is communicatie?

Communicatie in het horecabedrijf. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Wat is communicatie? Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over communicatie in het horecabedrijf. In de horeca ga je om met gasten en communiceer je met ze. Je gaat als medewerker ook om met je collega s en je zult het

Nadere informatie

Fernando Halman CommunicateTour

Fernando Halman CommunicateTour FERNANDO HALMAN Rotterdam RAH! We nodig je uit voor de unieke seminar van Fernando Halman waarbij hij zijn krachtige boodschap levert aan hogescholen en universiteiten. Colourful Business presents Fernando

Nadere informatie

De opslag van goederen. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van jou verwacht? Bewaren van voedsel. Wat komt er kijken bij de opslag van goederen?

De opslag van goederen. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van jou verwacht? Bewaren van voedsel. Wat komt er kijken bij de opslag van goederen? Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over de opslag van producten die horecabedrijven in voorraad hebben. We vertellen waar je op moet letten bij de levering van producten en hoe je ze opslaat. Wat

Nadere informatie

Zelfmanagement. & Communicatie. Verslag Practica Docenten: Heleen Bulthuis Wendelien Koop Victor ter Horst G&I 1-B

Zelfmanagement. & Communicatie. Verslag Practica Docenten: Heleen Bulthuis Wendelien Koop Victor ter Horst G&I 1-B Zelfmanagement 10-1-2016 Verslag Practica Docenten: Heleen Bulthuis Wendelien Koop Victor ter Horst G&I 1-B Inhoudsopgave: Opdracht 1: Motivaties Pagina 2 Opdracht 2: Het Leerteam Pagina 2 Opdracht 3:

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Kaas door Willem Elsschot

Boekverslag Nederlands Kaas door Willem Elsschot Boekverslag Nederlands Kaas door Willem Elsschot Boekverslag door een scholier 1890 woorden 23 augustus 2003 4,4 17 keer beoordeeld Auteur Genre Willem Elsschot Roman Eerste uitgave 1933 Vak Nederlands

Nadere informatie

Basisvoorwaarde Risico Tips Hulpmiddelen. Versleping door de lucht of materialen en werkgereedschappen. Bouw en inrichting

Basisvoorwaarde Risico Tips Hulpmiddelen. Versleping door de lucht of materialen en werkgereedschappen. Bouw en inrichting Risico s op allergenen bij basisvoorwaarden Basisvoorwaarden zijn onderwerpen die te maken hebben met hygiënisch werken en die voor het hele productieproces van belang zijn. In onderstaand overzicht zijn

Nadere informatie

Ondernemerschapsblokkades

Ondernemerschapsblokkades Ondernemerschapsblokkades Wat houdt je tegen om je droom werkelijkheid te laten worden? En hoe los je dat op? 7 tips om in actie te komen! Samengesteld door Willemijn Lau Hoi toekomstig professional, Wat

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Hoe werk je met het projectenboek?

Hoe werk je met het projectenboek? Hoe werk je met het projectenboek? In dit boek ga je allerlei opdrachten maken met agrarische producten in de hoofdrol. Je gaat toepassen wat je in de afgelopen jaren hebt geleerd. Ook leer je er nog een

Nadere informatie

Kinderen zijn de consumenten van de toekomst. Als ze jong vertrouwd raken met het bestaan. van voedselproductieketens en de herkomst van

Kinderen zijn de consumenten van de toekomst. Als ze jong vertrouwd raken met het bestaan. van voedselproductieketens en de herkomst van Kinderen zijn de consumenten van de toekomst. Als ze jong vertrouwd raken met het bestaan van voedselproductieketens en de herkomst van ons eten, zullen ze deze kennis later bewuster laten meewegen bij

Nadere informatie

Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk?

Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Je gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in een

Nadere informatie

Sterkte-Zwakte Analyse

Sterkte-Zwakte Analyse Sterkte-Zwakte Analyse Naam en klas student: Dirkje Martens PEH16DA Stagegroep: Groep 5 en 6. Naam SLB: Frank Verwater Datum: Februari 2017 t/m april 2017 Naam Werkplekbegeleider: Stageschool: Taal stellen

Nadere informatie

De training wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.

De training wordt incompany gegeven en op maat aangeboden. Training Passie en missie Passie en missie: jouw unieke bijdrage Wil jij weten wat jouw passie en missie is? Wat jouw unieke bijdrage is? Hoe jij het verschil kan maken? Dan is de training Passie en missie

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 5. 1 Winkel 8. 2 De overheid Inkomsten en uitgaven 134. Trefwoordenlijst 189 INHOUD 7

Inhoud. Inleiding 5. 1 Winkel 8. 2 De overheid Inkomsten en uitgaven 134. Trefwoordenlijst 189 INHOUD 7 Inhoud Inleiding 5 1 Winkel 8 2 De overheid 90 3 Inkomsten en uitgaven 134 Trefwoordenlijst 189 INHOUD 7 1 Winkel 1.1 Opdracht 1.1 In de handel Doel Na deze opdracht kun je de handelsstappen van goederen

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Onderzoek project: Image Ruben van Dijk 12/02/07 Tutorgroep 4 M1C

Onderzoek project: Image Ruben van Dijk 12/02/07 Tutorgroep 4 M1C Onderzoek project: Image Ruben van Dijk 12/02/07 Tutorgroep 4 M1C Voorwoord Dit vooronderzoek is gedaan in opdracht van het MA voor het project Image. Dit project is gedaan in het 1 e leerjaar bij de

Nadere informatie

"de juiste keuze" traingingsspel

de juiste keuze traingingsspel "de juiste keuze" traingingsspel Challenge jouw hond en zorg voor dat jullie samen de beste resultaten gaan behalen met de "de juiste keuze" training, die de basis zal vormen voor elke volgende oefening.

Nadere informatie

ANUSCHKA T

ANUSCHKA T JUSTINE KIEST DANS Heb jij talent voor dans en zie jij een toekomst voor jezelf als professioneel danser? Wil je met dans je brood verdienen? Dan is het Albeda Dans College op zoek naar jou! JOEY ANUSCHKA

Nadere informatie

MAATSCHAPPELIJKE STAGEBOEKJE NAAM: KLAS: ZWIN COLLEGE OOSTBURG. Schooljaar: Stagedocent: Telefoonnummer school:

MAATSCHAPPELIJKE STAGEBOEKJE NAAM: KLAS: ZWIN COLLEGE OOSTBURG. Schooljaar: Stagedocent: Telefoonnummer school: Wat doe jij voor een ander? ZWIN COLLEGE OOSTBURG MAATSCHAPPELIJKE STAGEBOEKJE NAAM: KLAS: Schooljaar: Stagedocent: Telefoonnummer school: 0117-454555 Wat doe jij voor een ander? Je bent een geweldige

Nadere informatie

Workshop Verbindend communiceren

Workshop Verbindend communiceren Workshop Verbindend communiceren Verbindend communiceren, krachtig en van hart-tot-hart Verbindend communiceren staat in het teken van écht contact maken met jezelf en de ander. Helder en effectief communiceren

Nadere informatie

Advies en verkoop versproducten

Advies en verkoop versproducten Advies en verkoop versproducten Een gastvrije en vriendelijke verkoper draagt veel bij aan de omzet in een winkel. Vriendelijk zijn kost geen cent. Een deskundige verkoper(ster), een vakspecialist, die

Nadere informatie

DEEL TWEE: OPDRACHTEN

DEEL TWEE: OPDRACHTEN DEEL TWEE: OPDRACHTEN WAARDEN- VERKENNING DUUR: 20 MINUTEN 2.1 WAARDENVERKENNING Om een beeld te krijgen van de ideeën van WAT? de deelnemers over belangrijke thema s rond arbeidsparticipatie begin je

Nadere informatie

Wegwijzer in de wetgeving jungle

Wegwijzer in de wetgeving jungle Wegwijzer in de wetgeving jungle Karen Baten WP-V-201601-01 Bij het introduceren van een nieuw product in de markt, een receptuurwijziging van uw bestaande product of bij export naar een nieuw land, moet

Nadere informatie

Handleiding voor een droom

Handleiding voor een droom Handleiding voor een droom How to enjoy LVE Wij hebben een eigen visie op communicatie. Op het opleiden van mensen. Op het schrijven van teksten en het voeren van gesprekken. Maar we hebben ook een visie

Nadere informatie

handel en verkoop CSPE BB 2009 minitoets bij opdracht 3 A B X C D Supermarkten koelen niet goed

handel en verkoop CSPE BB 2009 minitoets bij opdracht 3 A B X C D Supermarkten koelen niet goed handel en verkoop SPE BB 2009 minitoets bij opdracht 3 Naam kandidaat variant d Kandidaatnummer Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). - Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld 2

Nadere informatie

LEIDING GEVEN AAN JONGE MEDEWERKERS

LEIDING GEVEN AAN JONGE MEDEWERKERS HOW TO: LEIDING GEVEN AAN JONGE MEDEWERKERS Een handleiding vol met tips om te communiceren en leiding te geven aan jonge medewerkers voor een optimaal bedrijfsresulltaat. L1NDA 1 Introductie In de horeca

Nadere informatie

Cursus SEO-teksten schrijven

Cursus SEO-teksten schrijven Cursus SEO-teksten schrijven Inleiding Jij wilt het, je concurrent wil het en ik, ik wil het ook. Wat? Scoren op de beste zoekwoorden. En waarom? Omdat ook jij, duizenden bezoekers naar een website wilt

Nadere informatie

Workshop Portfolio. Linsey Meenken CMD2D

Workshop Portfolio. Linsey Meenken CMD2D Workshop Portfolio Linsey Meenken 0930123 CMD2D 16-11-2017 Portfolio STARR-t Situatie Voorbereiden voor stage met een eigen portfolio maken, voorbereiden op solliciteren en informatie verzamelen hierover.

Nadere informatie

Mentor!Wat nu? Danique Voorthuijzen Jaar 4

Mentor!Wat nu? Danique Voorthuijzen Jaar 4 Mentor!Wat nu? Danique Voorthuijzen Jaar 4 Inleiding Deze Ptaak is geschreven om meer te weten te komen over het mentor zijn: welke taken komen er bij kijken en hoe voer je eigenlijk een gesprek met leerling

Nadere informatie

Project: Duurzaamheid

Project: Duurzaamheid : Project Wat is duurzaamheid? Vanuit dit project gaan we kijken naar wat duurzaamheid is. Het klinkt eigenlijk best wel sjiek! Het klinkt als iets dat heel lang mee gaat. Maar wat is duurzaamheid nu eigenlijk?

Nadere informatie

Persoonlijkheidstesten

Persoonlijkheidstesten Persoonlijkheidstesten De gratis korte persoonlijkheid test De eerste test die ik heb gemaakt is een gratis test. Deze test bestaat uit één vraag waar wordt gevraagd een van de negen figuren te kiezen.

Nadere informatie

Evaluatierapport. Workshop ADHD. Fontys PABO Limburg. Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees

Evaluatierapport. Workshop ADHD. Fontys PABO Limburg. Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees Evaluatierapport Workshop ADHD Fontys PABO Limburg Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees Inhoudsopgave Pag. 1. Inleiding 2 2. Deelnemers/respondenten 2 3. Opzet en inhoud evaluatie 2 4. Resultaten 2

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld APQ-vragenlijst 28 maart 2018 Bea Voorbeeld Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Koop bewust. Veilig voedsel : ook u werkt eraan mee. Koop geen voedingswaren waarvan de verpakking open, vervormd of beschadigd is.

Koop bewust. Veilig voedsel : ook u werkt eraan mee. Koop geen voedingswaren waarvan de verpakking open, vervormd of beschadigd is. n de winkel Koop bewust Koop geen voedingswaren waarvan de verpakking open, vervormd of beschadigd is. Let op de versheid van hetgeen u koopt. Voor verpakte voedingswaren kijkt u naar de vervaldata: de

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 16 september 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 16 september 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

THE POSITIVE FEEDBACK TRAINER MANAGER AND EMPLOYEE VERSION

THE POSITIVE FEEDBACK TRAINER MANAGER AND EMPLOYEE VERSION THE POSITIVE FEEDBACK TRAINER MANAGER AND EMPLOYEE VERSION VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM Roy van de Vathorst (2556746) Thomas Gruben (2554243) Informatie, Multimedia en Management Project Interactive Multimedia

Nadere informatie

Jeelo staat voor Je eigen leeromgeving.

Jeelo staat voor Je eigen leeromgeving. In deze informatiebrochure kunt u meer lezen over Jeelo. Wilt u naast de inhoud van deze brochure meer weten over Jeelo dan kunt u kijken op de website van Jeelo via www.jeelo.nl. Jeelo staat voor Je eigen

Nadere informatie

Welkom. Dag van de Orde Zeist, 30 oktober 2012. Workshop. Is uw Schijf van Vijf in balans? Test het Organisatie Verandervermogen. Drs.

Welkom. Dag van de Orde Zeist, 30 oktober 2012. Workshop. Is uw Schijf van Vijf in balans? Test het Organisatie Verandervermogen. Drs. Welkom Dag van de Orde Zeist, 30 oktober 2012 Workshop Is uw Schijf van Vijf in balans? Test het Organisatie Verandervermogen Drs. 1 Programma 16:10 Even voorstellen 16:15 Inleiding Schijf van Vijf 16:30

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Het participeren in een voortgangsgesprek van een stagiaire

Het participeren in een voortgangsgesprek van een stagiaire 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 Opdrachtformulier Het participeren in een voortgangsgesprek van een stagiaire Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen.

Nadere informatie

Reflectie #Zo dus! Hieronder vind je een aantal oefeningen om te leren reflecteren waar je zelf mee aan de slag kunt.

Reflectie #Zo dus! Hieronder vind je een aantal oefeningen om te leren reflecteren waar je zelf mee aan de slag kunt. Reflectie #Zo dus! Hieronder vind je een aantal oefeningen om te leren reflecteren waar je zelf mee aan de slag kunt. In je eentje Time-out reflectie Time-out reflectie is een snelle manier om in je eentje

Nadere informatie