Mentor!Wat nu? Danique Voorthuijzen Jaar 4

Transcriptie

1 Mentor!Wat nu? Danique Voorthuijzen Jaar 4

2 Inleiding Deze Ptaak is geschreven om meer te weten te komen over het mentor zijn: welke taken komen er bij kijken en hoe voer je eigenlijk een gesprek met leerling of ouder? In de Ptaak heb ik me verdiept in het mentorschap. In deze Ptaak staat informatie over de gespreksvoering met leerlingen: de verschillende interventies, de soorten gesprekken en naast de gesprekken met de leerlingen staat er ook informatie in over de gesprekken met de ouders. Binnen de verschillende soorten gesprekken wordt aangegeven welke punten er besproken zouden kunnen worden en hoe je als mentor handelt tijdens deze gesprekken. Ook worden er tips gegeven over het voorbereiden van de oudergesprekken en het voeren van goed nieuws en slecht nieuws gesprekken met de ouders.

3 Definities 1. mentor iemand die een leerling of een groep leerlingen begeleidt. 2. mentor opvoeder, raadgever 3. mentor iemand die leerlingen of studenten helpt bij problemen 4. mentor Let op: Spelling (deels) uit 1864: m. [figuurlijk] leidsman, opvoeder. 5. mentor 1) Adviseur 2) Begeleider 3) Beroep 4) Beroep, ambt of functie 5) Beroepen en ambten 6) Coach 7) Ervaren leidsman 8) Een ervaren leidsman 9) Gids 10) Germaanse, griekse of romeinse naam 11) Koning van tafos 12) Kopstuk 13) Klassenleraar 14) Leraar 15) Leerlingbegeleider 16) Leidsman 17) Mythologische figuur 18) Mythologische figuren 19)

4 1. Mentorschap

5 1. mentorschap 1.1 Wat is een mentor en wat doet een mentor Een mentor is vaak een docent die ervoor zorgt dat alles goed gaat op school, die let op de resultaten van de leerlingen en die er ook op let dat leerlingen zich thuis voelen op school en in de klas. Om kort te zijn is een mentor iemand die extra zorg draagt aan de leerlingen van een bepaalde klas besteedt. Als een leerling vragen heeft of ergens mee zit, dan kan dit met een mentor besproken worden. De mentor is het eerste aanspreekpunt voor de leerlingen en de ouders. Het is voor een mentor belangrijk om een stukje van jezelf te laten zien aan je mentorleerlingen. Om vertrouwen te winnen moet je een stukje van jezelf geven. Als je als mentor niets van jezelf wil laten zien, dan is de kans groot dat een leerling ook niks van zijn of haar leven aan jou als mentor laat zien.

6 2. Gespreksvoering

7 2. Gespreksvoering Binnen de functie van mentor voer je vele gesprekken. Je praat niet alleen met leerlingen, maar ook met leerlingbegeleiders en ouders. 2.1 gesprekken met leerlingen Het is voor een mentor vaak moeilijk om niet alles direct op te lossen voor een leerling. Toch wordt een leerling niet geholpen met alleen oplossingen die ze krijgen van een mentor. Het is voor een leerling veel belangrijker om echt aandacht te krijgen en dat een mentor luistert naar zijn of haar verhaal. Andre Konig, In gesprek met de leerling. Een mentor moet tijd vrij maken voor een leerling en een plaats regelen om een gesprek te voeren met de leerling. Tijd en plaats bieden de basis voor succesvol communiceren. Het schema van Konig laat de belangrijkste interventies zien. de bovenste helft van de diagonaal is de ruimte van de leerling in het gesprek. Je ziet dat als de leerling alle ruimte heeft dat de mentor geen ruimte heeft voor inbreng. De inbreng van de mentor is het grootst als het gesprek van de leerling het kleinst is. Ook staan horizontaal een aantal interventies: Openstellen: Bij openstellen spreekt de mentor weinig. Hij luistert en heeft daarbij non-verbale reacties. Luisteren: Bij luisteren ga je als mentor stukken tekst van de leerling herhalen

8 Terugkoppelen: Hierbij geef je als mentor een samenvatting van wat de leerling heeft verteld, vertaald in zijn eigen woorden. Vragend aansluiten: Je stelt als mentor vragen die voortkomen uit dat wat er voorheen is gesproken. De vragen verdiepen de inhoud van het gesprek. Informeren: Als de leerling door de voorgaande stappen de ruimte heeft gekregen voor zijn verhaal, zal hij beter kunnen luisteren naar de informatie van de mentor. Adviseren: Bij deze stap mag je als mentor advies geven. Oordelen en opleggen: Je mag als mentor ook aangeven wat je van het gedrag van je leerling vind en hier maatregelen aan koppelen. Het moet alleen wel in het belang van de leerling zijn.

9 3. soorten gesprekken

10 3. soorten gesprekken Je kunt als mentor verschillende soorten gesprekken voeren met je leerlingen. De accenten liggen in ieder gespreek weer anders. 3.1 Kennismakinggesprek Het is belangrijk om je leerlingen snel te leren kennen. Dit doe je door middel van een kennismakinggesprek. Bij dit gesprek gaat het om een persoonlijke kennismaking tussen de leerling en de mentor. Het is noodzakelijk om met elke leerlingen een gesprek te voeren, ook met leerlingen die niet opvallen qua cijfers en gedrag. Het is belangrijk om bij dit kennismakinggesprek individuele gesprekken te voeren. Een groepsgesprek heeft in dit geval geen zin, omdat je dat niet alle leerlingen beter leert kennen. Het schema van Andre Konig is in dit gesprek heel handig om toe te passen. Na het gesprek is het verstandig om meteen een vervolgafspraak te maken. Als er leerlingen met problemen komen dan is het belangrijk dat de leerling het gevoel heeft om rustig zijn verhaal te kunnen doen, zonder dat hij moet haasten om het in tien minuten te vertellen. Een mentor moet wel aangeven wat hij met de informatie van de leerling gaat doen. Misschien is het vertrouwelijk, maar mocht het zo zijn dat de mentor zelf ook om raad moet vragen, dan kan hij afspreken dit van te voren eerst met de leerling te overleggen. Bij leerlingen die geen probleem aangeven en het verder goed doen op school is het belangrijk dat je als mentor aangeeft dat je het fijn vind dat het zo goed gaat met de leerling. Ook moet je altijd aangeven dat mocht er wel een keer wat zijn, dat de leerling altijd kan komen. 3.2 Studievoortganggesprek Het is voor een mentor belangrijk om de resultaten en prestaties van de klas goed te volgen. Met deze cijfers kan de mentor de leerlingen complimenteren en stimuleren. Als mentor is het goed om te weten welke leerstijl welke leerling heeft. Als je als mentor hier een goed beeld van hebt, dan kan hij samen met de leerling goede tips bedenken voor de beste resultaten. Er moet natuurlijk wel in de gaten worden gehouden of de afgesproken tips ook daadwerkelijk de juiste waren. Om dit te ontdekken is het verstandig om op korte termijn, bijvoorbeeld na twee weken, weer een gesprek met de leerling te voeren.

11 3.3 Begeleidingsgesprek Een begeleidingsgesprek is voor leerlingen die op sociaalemotioneel gebied vastlopen. In dit gesprek probeer je er als mentor achter te komen wat er aan de hand is en waar de leerling mee zit. Het is bij deze leerlingen belangrijk dat je als mentor vertelt wat je ziet. Een leerling legt namelijk niet zomaar zijn of haar problemen op tafel. Begeleidingsgesprekken moeten altijd gericht zijn op het helpen van de leerlingen. Je helpt de leerling al door ze bij te staan en het probleem te erkennen. Het kan ook zijn dat je er als mentor voor kiest om hulp in te schakelen, dit moet dan wel eerst overlegd worden met de betreffende leerling. De mentor moet wel zijn grenzen bewaken. Het is niet de bedoeling dat de mentor de rol van psycholoog krijgt. Het is als heel goed als je als mentor het probleem in beeld krijgt. Het is aan deskundigen om aan het werk te gaan met de problemen. Vraag wel regelmatig aan de leerling hoe de begeleiding met de deskundige gaat. 3.4 Disciplinegesprek Een disciplinegesprek voer je met een leerlingen als bijvoorbeeld de schoolregels meerdere malen zijn overtreden. Ook in dit gesprek is het belangrijk om eerst naar het verhaal van de leerling te luisteren. De leerling moet de kans krijgen om te vertellen hoe het zo ver heeft kunnen komen. In dit gesprek is onderhandelen niet mogelijk. De leerling zal begrijpen dat het gedrag niet te accepteren valt. De mentor kan dan uiten wat het met hem doet. Door de ik-boodschap te gebruiken kan de mentor aantonen dat er ook belangstelling blijft voor de leerling. 3.5 Slecht-nieuwsgepsrek Een slecht-nieuwgesprek kan gaan over een leerling die moet blijven zitten terwijl hij of zij heel erg zijn best doet. Het kan ook voorkomen dat je als mentor je leerling moet vertellen dat een van zijn ouders is overleden. De mate van slecht nieuw kan verschillen. Het is dan ook heel belangrijk dat je als berichtgever niet te langs wacht om het slechte nieuws te brengen. Breng het nieuws rustig en geef de leerling de juiste steun. Als mentor mag je best laten zien dat je het ook heel erg vindt. Onder steun bieden wordt verstaan dat de mentor informatie geeft over de situatie en wat de volgende stappen zijn die worden genomen. Er worden vaak geen oplossingen aangedragen. Er wordt begrip getoond en geluisterd.

12 4. Oudergesprekken

13 4. Oudergesprekken Bij het mentorschap hoort niet alleen het voeren van gesprekken met de leerlingen, maar ook het voeren van gesprekken met de ouders. 4.1 Voorbereiding Ouders moeten te allen tijden het gevoel krijgen dat ze welkom zijn op de school. Laat de ouders zien dat hun kind het naar zijn zin heeft op school. Dit kan bijvoorbeeld door foto s in het klaslokaal of door het laten zien van een goed verslag. Het is voor een mentor fijn om slecht nieuwsgesprekken af te wisselen met goede gesprekken. Het is niet fijn om als mentor een hele avond alleen maar slecht nieuwsgesprekken te voeren en het is belangrijk dat elke ouder een gesprek krijgt, niet alleen de ouders van leerlingen waar het minder goed mee gaat. Vooraf aan het gesprek kun je een aantal aandachtspunten opschrijven waar je het over wil hebben bij elke leerling. Tijdens het gesprek is het verstandig om aantekeningen te maken van de zaken die besproken zijn. Op deze manier vergeet je geen afspraken die je hebt gemaakt. 4.2 Goed nieuwsgesprek Bij een goed gesprek kun je beginnen met het stellen van een open vraag. Op deze manier ben je niet tien minuten aan het vertellen dat hun kind een goed rapport heeft en het heel erg goed doet op school. Als mentor kun je ook zelf punten noemen waaraan je ziet dat de leerling het goed doet op school. Je kunt het als mentor hebben over de prestaties van de leerling, maar het is ook goed om te vertellen over hoe de leerling in de klas is en hoe de sociale betrokkenheid is. 4.3 Slecht nieuwsgesprek Als een ouder boos bij een gesprek komt is het belangrijk om de werkelijke pijn boven tafel te krijgen. Ga niet in de verdediging maar probeer zo snel mogelijk de echte boodschap te ontcijferen en te kijken waar de ontevredenheid vandaan komt. Je kunt bijvoorbeeld een positieve tegenvraag stellen. En vragen aan de ouders stellen waarin zij kunnen vertellen hoe ze het graag zouden zien. Als ouders met klachten over collega s komen, probeer dan geen partij te kiezen maar zorg ervoor dat je beide partijen in zijn waarde laat. Je kun de klacht bijvoorbeeld bij een coördinator neerleggen.

14 Conclusie Omdat ik dit jaar voor het eerst mentor ben van een aantal leerlingen, leek het me interessant om een Ptaak te schrijven over het mentorschap. Ik wilde graag te weten komen welke taken je als mentor hebt en hoe je te werk gaat bij mentorgesprekken en oudergesprekken. Na het schrijven van deze Ptaak is duidelijk wat precies mijn taken zijn als mentor en weet ik welke manieren er zijn om gesprekken te voeren met leerlinge en ouders. Als mentor heb je de taak om leerlingen te begeleiden tijden hun schoolcarrière. Je bent een docent waar leerlingen naartoe kunnen gaan als er problemen zijn en jij let als mentor op de leerlingen en hun resultaten. Je zult zo nu en dan een gesprek met de leerling moeten voeren. Dit is om de leerling te leren kennen, om de studievoortgang te bespreken of misschien wel om sociaalemotionele kwesties te bespreken. Het kan natuurlijk ook zijn dat je met de leerlingen een slecht nieuwsgesprek moet voeren. In dit geval is het belangrijk dat je de leerling de steun geeft die hij of zij op dat moment nodig heeft. Naast het voeren van de mentorgesprekken heb je ook gesprekken met de ouders van de leerlingen. Het is belangrijk om de ouders op hun gemak te stellen. Zorg er als mentor voor dat je goede en slechte gesprekken afwisselt en bereidt je voor door aandachtspunten die je wil bespreken bij elke leerling op te schrijven. Noteer ook tijdens het gesprek zodat je de afgesproken punten niet vergeet. Bij een slecht nieuwsgesprek is het belangrijk dat je niet tegen de ouder ingaat maar dat je probeert om het probleem boven tafel te krijgen.

15 Bronnen Boeken: * Bakker-de Jong, M en Mijland, I (2005) Handboek voor elke mentor. Esch: Quirijn internet: *