Raadsvoorstel agendapunt

Transcriptie

1 Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : september Datum : 2014 Programma : Wonen en leefomgeving Blad : 1 van 8 Cluster : Ruimte Portefeuillehouder: dhr. V.G.M. van den Berg Informatie bij : R.H. Vermeulen /tel.nr. : r.vermeulen@ijsselstein.nl/1813 Onderwerp Uitvoeringsplan omvorming openbare ruimte Samenvatting IJsselstein heeft een groen karakter en dat wil de gemeente op een efficiënte wijze behouden. Vanuit het project Keuzes Maken heeft de raad in 2010 het besluit genomen een structurele taakstelling van te realiseren. Een groot deel van de taakstelling is bereikt door op een andere manier op het onderhoud en beheer te sturen en door werkbudgetten aan te passen, Het resterende deel ad is te realiseren door omvormingen in de openbare ruimte. Het doel is een gezonde, vitale en duurzame groenstructuur voor de toekomst. In 2012 (2012/32803) is de notitie omvorming openbare ruimte vastgesteld. Aansluitend zijn omvormingsvoorstellen opgesteld om invulling te geven aan de besparing. In 2012 en 2013 is een interactief traject gestart in alle wijken waarbij inwoners actief bij de omvormingsvoorstellen zijn betrokken en uitgedaagd om mee te denken. Aansluitend is, mede op verzoek van de raad, in 2013 gestart met een intensief participatie traject met het GPIJ (Groen Platform IJsselstein). Met een blik op de toekomst zijn uitgangspunten t.a.v. de omvorming verfijnd. De input van de inwoners en het GPIJ heeft geleid tot het voorliggende uitvoeringsplan Omvorming Openbare Ruimte. Door implementatie van het plan wordt het achterstallig onderhoud op het groen in belangrijke mate afgerond. En wordt een startpunt bereikt voor een groene, veilige en duurzaam te onderhouden buitenruimte. Inleiding Groen is een waardevol goed en draagt op allerlei gebied bij aan een aantrekkelijke woon- en leefomgeving. IJsselstein heeft een groene identiteit en wil dat op een betaalbare en efficiënte wijze behouden. Vanuit het project Keuzes Maken is in 2010 een structurele taakstelling van opgelegd op het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. In 2011 is een deel ervan gerealiseerd door een aanpassing van het werkbudget mobiliteit. Met het invoeren van het integraal beheerkwaliteitsplan in 2012 is een taakstelling van behaald. Daarmee is het overgrote deel van de taakstelling gerealiseerd. Het resterende deel ad is te realiseren door het omvormen van de openbare ruimte. Met als doel een buitenruimte die op orde is en een gezonde, vitale en duurzame groenstructuur biedt voor de toekomst. Nadat in 2012 (2012/32803) de notitie omvorming openbare ruimte is vastgesteld, zijn omvormingsvoorstellen opgesteld. Het gaat hierbij om het omvormen van groen en het verminderen van het areaal te onderhouden groen en (straat)meubilair. Hierbij is gekozen voor een kwalitatieve benadering, passend bij het beeldkwaliteit en karakter van IJsselstein. Inwoners participatie In 2012 en 2013 is een interactief traject gestart in alle wijken waarin de omvormingsvoorstellen zijn gepresenteerd en inwoners actief zijn betrokken en uitgedaagd om mee te denken. Tijdens het uitgebreide communicatietraject in de wijken is nogmaals duidelijk geworden dat ingrijpen in de

2 Raadsvoorstel Blad: 2 van 8 groenstructuur noodzakelijk is om een kwalitatief goede, gezonde en duurzame structuur tot stand te brengen. Een groenstructuur die betaalbaar te onderhouden is volgens het vastgestelde kwaliteitsniveau en die kansen geeft voor inwoners die actief willen zijn in de buitenruimte. De omvormingsvoorstellen zijn verwerkt in een conceptrapportage door Planterra. In deze conceptrapportage (2013) werd voorgesteld om bomen te verwijderen kappen en vierkante meter heesters om te vormen naar gras/klepelgras. De kosten voor deze omvorming zouden bedragen. Deze conceptrapportage heeft ter inzage gelegen bij de griffier. Groen Platform IJsselstein Aansluitend is in 2013 gestart met een participatie traject met het GPIJ (Groen Platform IJsselstein) om de beleidskaders die worden gebruikt bij het maken van keuzes over de omvorming te verfijnen. Het nu voorliggende uitvoeringsplan Omvorming Openbare Ruimte, waarmee draagvlak is ontstaan bij het GPIJ, is het resultaat van dit traject. De plannen zijn aangepast, beperkt in omvang en de gewenste taakstelling wordt daarmee gerealiseerd. Hiermee is een groene omgeving te realiseren die aansluit bij gebruikswensen van inwoners, rekening houdt met biodiversiteit en gemakkelijker en goedkoper is te onderhouden. Inwoners kunnen door koop en zelfbeheer van groen zelf zorgdragen voor het beheer van de buitenruimte. Beleidskaders Groen In het uitvoeringsplan is als bijlage 2 de notitie Beleidskaders Groen (biodiversiteit) opgenomen. De belangrijkste beleidskaders hieruit zijn: - Sober en doelmatig - Kwaliteit voor kwantiteit - Gebruikswaarde en veiligheid - Beheersbare openbare ruimte - Beeldkwaliteit, karakteristiek en identiteit - Biodiversiteit - Luchtkwaliteit en gezondheid - Voorkomen kaalslag - Invloed op eigen woonomgeving - Bestrijding ongewenst groen (onkruidbestrijding) Daarmee wordt invulling gegeven aan de toezegging in de programmabegroting 2014 om beleidsregels biodiversiteit op te stellen. Tevens is een kaart opgesteld met daarop de laanstructuren, fruitteelt, ecologische hoofdstructuur en groenverbindingen naar het buitengebied. Het college heeft (mede op verzoek van het GPIJ) ingestemd met deze beleidskaders en deze te gebruiken bij het toetsen van nieuwe plannen in de openbare ruimte. De beleidskaders zijn opgesteld voor de opdracht Omvorming Groen. Het is een levend document dat over twee jaar in samenwerking met het GPIJ geëvalueerd wordt en indien nodig aangepast aan nieuwe inzichten en ervaringen Fasering in uitvoering Om de groene identiteit te behouden en het beeld van een kaalslag te voorkomen, worden de omvormingen in twee fases uitgevoerd. De eerste fase kenmerkt zich door de aanpak van onveilige bomen en omvormingen van overlast gevende heesters en groen in de winter van 2014 en het voorjaar van Daar waar (fruit)bomen overlast geven, worden ze weggehaald en zonodig vervangen. De investeringen voor de omvormingsplannen voor de uitvoering fase 1 worden gedekt uit beschikbare middelen uitgestelde prestaties Groen. Voor fase 2 vragen wij uw raad een bedrag van beschikbaar te stellen ten laste van het begrotingsresultaat. De maatregelen in fase 2 betreffen het verwijderen van bomen, afvalbakken en speelvoorzieningen en vervangen van heesters.

3 Raadsvoorstel Blad: 3 van 8 De uitvoering van de omvormingsplannen wordt door de gemeente en het GPIJ niet als eindpunt gezien, veeleer wordt hiermee een nieuw startpunt bereikt. Door de implementatie van de omvormingsplannen wordt het achterstallig onderhoud op het groen (bomen en heesters) in belangrijke mate afgerond. Daarmee wordt een nieuwe situatie gecreëerd. De gemeente en het GPIJ hebben de intentie uitgesproken om in het voorjaar 2015 opnieuw met elkaar in gesprek te gaan met de blik gericht naar de toekomst. Wat willen we bereiken? Met het uitvoeren van het uitvoeringsplan Omvorming Openbare ruimte worden de volgende doelen gehaald. - Er wordt invulling gegeven aan de taakstelling ad structureel op het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. - Een belangrijke bijdrage geleverd aan het realiseren van een betaalbare, gezonde, vitale en duurzame groenstructuur voor de toekomst.(beleidskaders Groen/diversiteit) Waarom willen we dit? 1. Argumenten Met het nu voorliggende besluit wordt uitvoering gegeven aan het gemeenteraadsbesluit Keuzes maken uit En brengen we de openbare ruimte op orde voor een betaalbare, gezonde, vitale en duurzame buitenruimte. Om nog in de winterperiode 2014/2015 te kunnen starten met de uitvoering en daarmee het realiseren van het eerste deel van de taakstelling is besluitvorming in november 2014 noodzakelijk. Daarmee krijgt de uitvoering (afdeling Realisatie en beheer) voldoende tijd om hun planning daarop aan te passen en aanbestedingsprocedures af te ronden. Bomen op orde Voor de lange termijn streeft de gemeente naar een gezond en duurzaam bomenbestand, met ruimte voor de toekomst.. IJsselstein telt op dit moment ongeveer bomen. Het op orde brengen van het bomenbestand vraagt een forse ingreep. In het nieuwe voorstel wordt voorgesteld om (was meer dan 2.000) bomen te kappen. In het aantal van te kappen bomen zijn ook de bomen die in projecten zijn opgenomen (ongeveer 300) meegeteld. Naast de bomen die worden gekapt worden 112 bomen vervangen. Het betreft perenbomen die op parkeerplaatsen staan en waardoor veel overlast wordt ervaren. De gemeente wil het bomenbestand op orde brengen. Op een aantal plekke zijn dit er teveel. Een deel van de bomen in IJsselstein zorgt nu voor overlast. Oorzaken hiervan liggen in het teveel aan aangeplante bomen op te korte afstand van elkaar en van bebouwing. Elke individuele boom heeft daardoor relatief weinig kroonvolume. Bij gebouwen veroorzaken de bomen schade aan gebouw of fundering. De boomwortels veroorzaken schade aan de leidingen, terwijl werkzaamheden en opgraven van leidingen schade aan bomen en boomwortels veroorzaakt. Bomen staan op of vlakbij riolering en veroorzaken schade doordat wortels in de riolering groeien. Veel bomen in verharding zijn minder vitaal en hebben groeiproblemen. De boomspiegels zijn regelmatig te klein. De bomen hebben last van de verdichting van de ondergrond door verharding en auto s, waardoor ze onvoldoende wortelen. Dit heeft tot gevolg dat bomen niet mooi worden, niet tot wasdom komen en veel onderhoud vragen. Met name in IJsselveld zijn veel snelle groeiers geplant, met de bedoeling om deze te verwijderen zodra ze volwassen waren (20-30 jaar). In 2015 wordt een beheerplan bomen (meerjaren onderhoudsplan) opgesteld waardoor het onderhoud van bomen structureel op orde wordt gebracht.

4 Raadsvoorstel Blad: 4 van 8 Aanpak heesters en groen IJsselstein heeft nu m2 heestervakken. Van een deel is de beplanting versleten, aan het aftakelen en is de vitaliteit verdwenen. Er vallen gaten in de beplanting. Om de afgesproken kwaliteit te behalen is relatief veel onderhoud nodig. De oplossing is het omvormen van m2 naar gras/gazon. Tevens is ervoor gekozen om een deel van de heestervakken intensiever te onderhouden en ook om elke vier jaar heesters tot de grond toe af te snoeien. Daar waar heesters tot de grond toe gesnoeid worden, stellen we omwonenden hiervan vooraf in kennis. Hagen zijn relatief duur in onderhoud. Er is daarom kritisch naar het areaal hagen gekeken en waar deze relatief weinig toevoegen aan de karakteristiek en identiteit (bijvoorbeeld omdat er twee hagen naast elkaar staan) en geen andere functie vervullen, zoals afscherming, worden de hagen verwijderd. Straatmeubilair Banken en speeltoestellen dragen resp. bij aan mobiliteit van senioren en actief spelen. Er heeft een afweging plaatsgevonden naar gebruik en spreiding van de voorzieningen. Het verminderen van de hoeveelheid te onderhouden straatmeubilair is een maatregel die direct effect heeft op de kosten. Voordat tot uitvoering wordt overgegaan, zal eerst in overleg met (vertegenwoordigers van) senioren gekeken worden welke invloed het het verwijderen van de geplande 42 banken heeft op de mobiliteit van ouderen. (bv dat zij op weg naar de stad een plek hebben om even uit te rusten). Daar waar nodig worden de banken verplaatsen/strategisch geplaatst Speeltoestellen met geringe speelwaarde en waarvan de technische staat niet meer voldoet, worden niet vervangen. Als buurtbewoners een speelplek willen gaan beheren (adopteren), wordt dat waar mogelijk gehonoreerd. Afvalbakken Wij stellen voor de afweging voor het verwijderen van afvalbakken opnieuw te maken bij het op te stellen hondenbeleid. In IJsselstein staan zo n 322 afvalbakken. De voorstellen voor het weghalen van afvalbakken betreft weinig gebruikte bakken en plekken met meerdere bakken bij elkaar. Tijdens de inloopbijeenkomsten is de tegenstrijdigheid met de opruimplicht in het hondenbeleid genoemd. Mensen geven aan ook waar geen opruimplicht is, toch de afvalbak daarvoor te gebruiken. Ook in de raad is de wens uitgesproken om juist bakken bij te plaatsen (kadernota 2014). De voorstellen voor het verwijderen van afvalbakken worden na besluitvorming over het hondenbeleid nog eens kritisch tegen het licht gehouden. 2. Alternatieven Indien niet wordt overgegaan tot besluitvorming zal alleen het geplande dagelijkse en groot onderhoud worden uitgevoerd waardoor de taakstelling wordt uitgesteld en achterstand in het onderhoud in stand wordt gehouden. 3. Kanttekeningen Omvormingen zorgen ervoor dat de openbare ruimte weer op orde is en voldoet aan de gewenste kwaliteit. In de openbare ruimte en het groen wordt niet overal meer voldaan aan de kwaliteitseisen (bomen en heestervakken die teveel zorg nodig hebben doordat ze in slechte staat verkeren), op die plekken kan de afgesproken (onderhoud) kwaliteit niet meer worden behaald. Indien geen besluit wordt genomen over het omvormen van de openbare ruimte zal de kwaliteit verder achteruit gaan. De gemeente IJsselstein heeft in 2013 een lijst met bijzondere bomen vastgesteld. Criteria

5 Raadsvoorstel Blad: 5 van 8 bijzondere bomen Leeftijd Conditie Cultuurhistorie Eigendom ouder dan 80 jaar. Dit criterium wordt door de Bomenstichting gebruikt en ook door andere gemeenten. de boom is in een goede conditie en heeft een levensverwachting van meer dan 10 jaar. de boom is in de geschiedenis van IJsselstein verbonden met een woning of de locatie, bijvoorbeeld de Paardenlaan. alleen bomen in eigendom van de gemeente worden in de lijst opgenomen, bomen op particuliere grond worden niet meegenomen en vallen buiten de lijst. De boom is geplaatst ter markering van een bijzondere gebeurtenis bijvoorbeeld de geboorte of huwelijk van een prins of prinses (herdenkingsboom). Vanuit deze lijst is één boom op de lijst van te kappen bomen terecht gekomen. Het betreft een kastanjeboom die ziek is. Wat gaat het kosten? In maart 2012 is de nota omvorming openbare ruimte vastgesteld, in de notitie is bij de financiële consequenties benoemd dat aan het omvormen eenmalige kosten verbonden zijn, bijvoorbeeld door het vervangen van heesters door gazon of door het verwijderen van bomen De totale kosten voor de omvorming bedragen Voor het omvormen van het openbaar Groen zijn de afgelopen jaren middelen apart gehouden, waardoor het mogelijk is om fase 1 uit te voeren met bestaande middelen ( ). Voor fase twee vragen wij uw raad een investeringsbudget ad beschikbaar te stellen. Wat gaan we daarvoor doen? In de eerste fase winterperiode 2014/2015 worden 250 bomen gekapt en in de tweede fase winterperiode 2015/2016 ongeveer 450 bomen. ( 300 bomen zijn of worden gekapt als onderdeel van een project) Voor de aanpak van de bomen geldt een prioriteitsvolgorde die wordt ingegeven door de volgende afwegingen: - Veiligheid, bomen die gevaar opleveren of waarvoor het claimrisico toeneemt moeten worden verwijderd. (Bij acute gevaarzetting wordt niet gewacht, maar direct verwijderd.) - Samenloop met grotere en civieltechnische projecten. - Gemaakte afspraken over het verwijderen van bomen in geval van overlast of schade. - Spreiding van aanpak over de wijken en jaren om kaalslag zoveel mogelijk te voorkomen. In de eerste fase winterperiode 2014/2015 wordt m2 heesters en hagen omgevormd, in de tweede fase winterperiode 2015/2016 wordt m2 omgevormd.

6 Raadsvoorstel Blad: 6 van 8 Een aantal speeltoestellen en banken wordt niet meer vervangen. Dit betekent dat ze worden verwijderd op het moment dat ze vernieuwd moeten worden en niet meer aan de veiligheidsnormen voldoen (hetzij versleten, hetzij beschadigd of vernield). De gemeente IJsselstein biedt al langere tijd de mogelijkheid aan inwoners om delen van de openbare ruimte in eigen beheer te nemen of om daarvoor geschikte stukken- te kopen. In het kader van de omvorming en de communicatie over deze plannen is zelfbeheer en de verkoop van grond extra onder de aandacht gebracht. Dit wordt komende jaren actief voortgezet. Over de voorstellen voor fase 1 en fase 2 heeft uitgebreid overleg plaatsgevonden met het GPIJ, over de 1 e fase is overeenstemming bereikt. Over de plannen voor de 2 e fase zal op onderdelen nog overleg plaatsvinden met name in het kader van biodiversiteit. Beide partijen spreken de intentie uit om hierover overeenstemming te willen bereiken. Communicatie voortraject Het communicatietraject rond het dossier omvorming - Inloopbijeenkomsten, overleg met inwoners van IJsselstein over hun eigen woonomgeving. Twee maal huis aan huis uitnodigingen (folder-brief) - 11 inloopbijeenkomsten, circa 800 mensen 1 e ronde ( 7 bijeenkomsten) en circa 250 mensen 2 e ronde. - Publicatie van plannen op website. - Oprichting GPIJ - Intensief participatietraject GPIJ/gemeente Communicatie na besluit Wij hechten er zeer aan dat de communicatie van de omvormingsplannen na besluitvorming van de raad uiterst zorgvuldig verloopt. In nauwe samenwerking met het GPIJ worden de volgende stappen gezet: - Publicatie plannen op website gemeente - Plannen worden ter inzage gelegd in het stadhuis (gemeentewerf) - Publicatie plannen via Zenderstreeknieuws gemeentepagina. - Publicatie via nieuwsbrief gemeente - Gezamenlijk interview portefeuillehouder en GPIJ voor Zenderstreeknieuws en AD. - Direct omwonenden worden via brief geïnformeerd

7 Raadsvoorstel Blad: 7 van 8 Voorstel Voorgesteld wordt om het uitvoeringsplan Omvorming Openbare Ruimte vast te stellen en voor de uitvoering een bedrag van beschikbaar te stellen uit de algemene Reserve. Hoogachtend, BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN IJSSELSTEIN, De secretaris, de burgemeester, J. van Delden drs. P.C. van den Brink Overzicht bijlagen: 1. Uitvoeringsplan Omvorming Openbare Ruimte 2. Tekeningen uitvoeringsplannen (bomen, heesters, bankjes en speeltoestellen)

8 Raadsbesluit blad : 8 van 8 De raad van de gemeente IJsselstein; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 30 september 2014, zaaknummer BESLUIT: Het uitvoeringsplan Omvorming Openbare Ruimte vast te stellen en voor de uitvoering een bedrag van beschikbaar te stellen uit de algemene reserve. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente IJsselstein, gehouden op 6 november 2014 de griffier, de voorzitter, J.A.M. Kleene drs. P.C. van den Brink