In een notendop. Financial News. Inhoud. Aandelenmarkten 4 Gemengd januari-effect. In een notendop 1 Focus 2 Vooruitzichten 2017: bezorgd optimisme

Transcriptie

1 Februari 2017 Financial News Inhoud In een notendop 1 Focus 2 Vooruitzichten 2017: bezorgd optimisme Economie 3 Zeer bevredigend bbp, behalve in de VS Aandelenmarkten 4 Gemengd januari-effect Obligatiemarkten 6 Zwakke Europese rendementen Wisselmarkten 8 Grondstoffen 8 In een notendop Na matige resultaten in 2016 zou de economische activiteit in 2017 en 2018 meer vaart moeten krijgen. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) blijft voorlopig bij haar verwachtingen van een wereldgroei van +3,4% dit jaar en +3,6% in 2018, gebaseerd op de statistieken van het tweede semester van vorig jaar. Het IMF past haar prognoses van oktober 2016 dus niet aan, maar heeft wel de verwachtingen voor de ontwikkelde landen en meer bepaald voor de Verenigde Staten opwaarts herzien. Volgens de schaarse informatie die wij bezitten, hebben wij reden om optimistisch te zijn over de economische groei in de Verenigde Staten. Er komt waarschijnlijk een belastinghervorming en er zal waarschijnlijk meer in infrastructuur worden geïnvesteerd. Het is bijgevolg zeer waarschijnlijk dat de groei in de Verenigde Staten zal toenemen, merkt de topvrouw van het IMF op. Christine Lagarde geeft echter toe dat de opleving misschien niet van lange duur zal zijn, gelet op de risico s en onzekerheden over de oriëntatie van het economische beleid van de nieuwe Amerikaanse regering en de gevolgen van dat beleid op wereldschaal (zie Focus). Op economisch vlak zijn de gepubliceerde cijfers over het bbp voor het jaar 2016 globaal positief, met een gedeeltelijke ontgoocheling voor de Verenigde Staten, dat tegenvallende exportcijfers neerzet. Het Amerikaanse handelstekort is toegenomen, wat koren op de molen is voor de protectionistische taal van de nieuwe president. Donald Trump heeft het vooral op China en Mexico gemunt. Zijn protectionisme zou echter geen ernstig gevaar voor de handel vormen, want de bilaterale uitwisselingen tussen de VS en deze twee landen blijven op wereldschaal bescheiden. Een andere bron van ongerustheid duikt weer op: de houdbaarheid van de Griekse schuld. Het IMF weigert voorlopig om mee te stappen in het derde reddingsplan, terwijl het land tegen de zomer vers geld nodig zal hebben. Op de financiële markten hebben de activa in dollar zich goed gehouden (aandelen en obligaties), terwijl de overheidsobligaties in Europa opnieuw klappen kregen (effect van de rente en de kredietspread buiten Duitsland). Meer info in de rubriek Focus op pagina 2.

2 Focus Vooruitzichten 2017: bezorgd optimisme Januari is traditioneel de maand van de goede voornemens, maar ook die van de presentatie van de economische vooruitzichten van de grote internationale instellingen (IMF, Wereldbank, VN...). Ze zijn opvallend optimistisch van toon. Paradoxaal genoeg lijkt het verwachte positieve basisscenario steeds kwetsbaarder, rekening houdend met de vele geopolitieke onzekerheden. Maar aangezien de economische statistieken al sinds vier maanden de goede richting uitgaan, moeten we misschien wel geloven in het sinds de komst van Donald Trump verhoopte en voorspelde herstel? Nader beschouwd zal de paradigmawijziging, die tot een algemene reflatiecontext zou moeten leiden, misschien niet zo uitgesproken zijn als sommige waarnemers menen. Hoe dan ook zullen we dit jaar veranderingen en nieuwe impulsen/oriëntaties zien. Feit: het gaat wat beter met de wereldeconomie. Veel bedrijfsleiders op het 47ste Wereld Economisch Forum in Davos waren het daar mee eens. Christine Lagarde, de directeur van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft het voorzichtige vertrouwen in cijfers vertaald: de wereldgroei zou geleidelijk aan moeten versnellen, van +3,1% vorig jaar naar +3,4% dit jaar en +3,6% volgend jaar. Een primeur sinds jaren: het IMF heeft haar groeivoorspellingen niet neerwaarts herzien. De groei van het bbp van de rijke landen is met een tiende van een punt opwaarts herzien, naar +1,9%, terwijl de groeilanden en de ontwikkelingslanden een tiende van een punt verliezen, met +4,5%. De in Washington gebaseerde organisatie richt haar optimisme op de VS, waarvoor ze een forse groei verwacht (belastinghervorming en investeringen in infrastructuur). Bijgevolg heeft het IMF haar vooruitzichten voor de VS grotendeels opgetrokken en verwacht het een groei van +2,3% in 2017 en +2,5% in 2018 (+0,1 punt en +0,4 punt tegenover oktober). China vormt geen uitzondering op de regel van een betere conjunctuur, want het IMF verwacht een groei van het bbp met +6,5% voor het huidige jaar (0,3 punt meer dan vorige oktober werd verwacht). Het IMF, dat voor de eurozone een stabiele groei van ongeveer +1,6% verwacht in 2017, 2018 en 2019, benadrukt dat de vooruitzichten op middellange termijn zwak blijven en dat een grotere convergentie tussen de lidstaten nodig is om de monetaire unie tegen de risico s van instabiliteit te beschermen. Deze verwachtingen vertrekken van de veronderstelling dat de nieuwe Amerikaanse regering de dosering van het economische beleid wijzigt, en van de weerslag daarvan op wereldschaal. Volgens veel waarnemers zal het in de VS begonnen herstel overwaaien naar Europa, Japan en de groeilanden. De terugkeer naar een cyclische economie zou het landschap moeten veranderen. Ondanks de zware politieke agenda zou het begrotingsbeleid zwaarder doorwegen dan het monetaire beleid. Maar volgens andere specialisten zal het programma van de nieuwe Amerikaanse president een minder ingrijpende impact hebben. Sinds 2008 dragen de Verenigde Staten slechts ongeveer 12% aan de wereldgroei bij. Een sterker dan verwachte versnelling van de Amerikaanse groei zal dan ook slechts een bescheiden stimulans voor de rest van de wereld vormen. De echte uitdaging van 2017 wordt de vraag of de door China ingezette reflatiebeweging cyclisch of structureel is, met andere woorden, of de wereldgroei wel of niet zal blijven versnellen. Als de volgende jaarlijkse vergadering van het nationaal Congres in maart stabiliteit en een verzachting van het economische onevenwicht boven groei verkiest, zal dat gevolgen hebben voor de mondiale groeiverwachtingen. Het zou een verdere stijging van de grondstoffenprijzen beperken. Maar waarschijnlijk zullen financiële stabiliteit en een stabiele economische groei bovenaan de agenda blijven staan. Zal het dus China zijn dat de trend van de wereldgroei bepaalt, ongeacht de verklaringen van de 45ste Amerikaanse president, die terug wil naar een Gouden Eeuw? De toekomst zal het ons leren. Het aantreden van Donald Trump in het Witte Huis is het begin van een nieuw tijdperk, niet alleen voor de VS, maar ook voor heel de wereld. Maar er bestaan ernstige risico s op vertraging, zoals een isolationistisch beleid, protectionistische maatregelen, een sterker dan verwachte verstrakking van de mondiale financiële voorwaarden (met mogelijke gevolgen voor de zwakke balansen in bepaalde delen van de eurozone en in sommige opkomende landen), toenemende geopolitieke spanningen en een meer uitgesproken vertraging van China. De wereldeconomie zou in 2017 haar beste prestatie sinds 2014 moeten neerzetten. Maar hoewel het weer begint op te klaren, is het waarschijnlijk nog te vroeg voor een zonnebril. 2

3 Economie Zeer bevredigend bbp, behalve in de VS De eurozone heeft het jaar op een positieve noot beëindigd, met een groei van +0,5% van het bbp tegenover het vorige kwartaal. Dankzij deze versnelling van de activiteit noteerde Europa voor het geheel van het jaar een bevredigende groei van +1,7%. De spelbrekers zullen opmerken dat dit minder is dan in 2015 (+1,9%), terwijl de optimisten zullen aanstippen dat Europa voor het eerst sinds de financiële crisis van 2008 sneller groeit dan de VS. Een andere reden tot tevredenheid voor de eurozone: de groei is geografisch evenwichtig gespreid en alle signalen staan op groen. Aan de overkant van het kanaal blijft de groei opmerkelijk stabiel, ondanks de stemming voor de Brexit. Op het hele jaar is het Verenigd Koninkrijk +2,0% rijker geworden, waarmee het alle andere landen van de G7 overtreft. De grootste economie van de planeet heeft de boot gemist, met volgens een eerste raming slechts +1,6% groei, na +2,6% in 2015, en dat terwijl de Federal Reserve op +1,9% had gegokt. Deze minder goede prestatie is vooral aan een sterke terugval van de export te wijten (als gevolg van vooral niet-recurrente elementen). De consumptie-uitgaven blijven solide maar komen niet echt vooruit. De privé-investeringen (vastgoed en ondernemingen) doen het goed. Bovendien wordt deze eerste raming van de groei later vaak opwaarts herzien. Ten slotte wijzen we op de mooie regelmaat van China, met een groei van het bbp van +6,7% in infuus ligt, en vooral over de houdbaarheid van de staatsschuld (180% van het bruto binnenlands product). Dit is een cruciaal punt voor het IMF, want haar statuten verbieden het om een land te helpen als zijn schuld op termijn niet leefbaar is. Ondanks het aandringen van Duitsland heeft het IMF zich afzijdig gehouden van het derde steunplan dat Europa in 2015 aan Athene heeft toegekend. Het fonds maakt haar deelname aan dat programma afhankelijk van een beduidende verlichting van de Griekse schuld. Griekenland zal tegen het derde kwartaal van 2017 een nieuwe schijf van zijn steunplan van 86 miljard euro nodig hebben om 13 miljard euro aan leningen af te betalen, die in juli 2017 vervallen. De voorzitter van het Europees stabiliteitsmechanisme, het steunfonds van de eurozone, heeft verklaard dat een nieuwe schijf slechts zal worden toegestaan op voorwaarde dat het IMF formeel beslist om deel te nemen aan de financiering van het plan. Wolfgang Schäuble, de Duitse minister van Financiën, is dezelfde mening toegedaan. Maar deze eis is volledig in strijd met hun beweringen dat men een geloofwaardig traject voor de Griekse overheidsfinanciën heeft uitgestippeld. De Europeanen willen niet weten van een afschrijving van schulden. Berlijn weigert hoe dan ook om voor 2018, het jaar waarin Griekenland alle beloofde hervormingen moet hebben uitgevoerd, die richting uit te gaan. Als de onderhandelingen te lang aanslepen, zou een nieuwe en volledig nutteloze Griekse schuldcrisis de kop kunnen opsteken. Amerikaans protectionisme op de voorgrond Het handelstekort van de Verenigde Staten is in 2016 weer groter geworden en bereikte 502,2 miljard dollar, het hoogste niveau in 4 jaar. Als we alleen naar de uitwisselingen van goederen kijken, is het Amerikaanse deficit met China het indrukwekkendst in Het is wel afgenomen maar bedraagt toch nog altijd 347,0 miljard dollar (-5,4%). Dit verstoorde evenwicht kan als munitie dienen voor de regering Trump, die Beijing van unfaire handelspraktijken beschuldigt en met vergeldingsmaatregelen dreigt. Ondanks een daling tegenover 2015 blijft ook het deficit op de uitwisseling van goederen met de Europese Unie beduidend (146,3 miljard), en vooral met Duitsland (64,9 miljard), tot groot ongenoegen van de Amerikaanse regering. Een ander land waarop Trump het heeft voorzien: Mexico, dat met invoerrechten wordt bedreigd als vergoeding voor de muur die de Amerikaanse president langs de grens wil bouwen. Het Amerikaanse deficit met Mexico is in één jaar tijd sterk toegenomen (+4,1%), naar 63,2 miljard. De protectionistische dreigementen van Trump zijn verontrustend voor de wereldhandel, maar de bilaterale uitwisselingen tussen de VS en Mexico en de VS en China vertegenwoordigen slechts 7% van de wereldhandel, wat een geruststelling is. Dovemansgesprek over de Griekse schuld Griekenland blijft een hersenbreker voor het Internationaal Monetair Fonds (IMF). De instelling lijkt intern verdeeld over de gezondheid van Griekenland, dat sinds 2010 aan een internationaal financieel Economische vooruitzichten Economische groei (jaarlijkse evolutie van het BBP) Inflatie (jaarlijkse evolutie van de consumentenprijzen) Wereld 2,9% 3,2% 3,0% 3,4% Eurozone 1,5% 1,5% 1,4% 1,4% Duitsland 1,5% 1,6% 1,7% 1,7% Frankrijk 1,3% 1,4% 1,2% 1,3% België 1,3% 1,5% 2,0% 1,8% Verenigd Koninkrijk 1,2% 1,3% 2,4% 2,6% Verenigde Staten 2,3% 2,3% 2,4% 2,4% Japan 1,0% 0,9% 0,6% 1,0% Rusland 1,2% 1,5% 4,9% 4,4% Brazilië 0,7% 2,2% 5,0% 4,8% China 6,5% 6,2% 2,2% 2,3% India 6,8% 7,5% 4,7% 5,0% Zuid-Afrika 1,2% 1,6% 5,7% 5,5% Tabel 1 (Gegevens op 01/02/2017) 3

4 Aandelenmarkten Gemengd januari-effect De wereldbeurzen hebben in januari terrein veroverd in Amerikaanse dollar (MSCI World +2,4%). Ondanks enkele twijfels op het eind van de maand, bleven de beurzen op hogere begrotingsuitgaven in de VS hopen, wat tot nieuwe winsten leidde. De Amerikaanse aandelen (S&P ,8%) noteerden positieve rendementen en de grote indexen scheerden nieuwe historische toppen, in een optimistisch klimaat dat uitkijkt naar belastingverlagingen en hogere infrastructuuruitgaven onder president Trump. In de eurozone waren de macro-economische gegevens bemoedigend maar presteerden de aandelen (Eurostoxx 50-1,8%) licht negatief, in een context van toegenomen politieke risico s rond de nakende verkiezingsagenda (presidentsverkiezingen in Franrijk en parlementsverkiezingen in Nederland). De Britse indexen (FTSE 100, -0,6%) werden nadelig beïnvloed door een combinatie van winstnemingen in de energiesector, enkele opvallende resultaatwaarschuwingen en de angst over de invloed van de geneesmiddelenprijzen in de VS op de farmaceutische waarden. De Japanse aandelen (Nikkei 225-0,4%) leden onder de duurdere yen, met een weerslag op de export en de inkomsten van de buitenlandse filialen. Tot ieders verbazing waren de grote winnaars van de maand de groeimarkten (MSCI EM +5,4%), die sterk profiteerden van een verslapping van de dollar. De Chinese aandelen (Shanghai Composite +1,8%) gingen vooruit, terwijl de zwakte van de Amerikaanse dollar de bezorgdheid over kapitaalvlucht verzachtte en de onderliggende macro-economische gegevens gunstig bleken. In Brazilië waren de verlaging van de discontovoet van de centrale bank met 75 basispunten meer dan voorzien naar 13%, en de hogere prijzen van de industriële metalen zeer gunstig voor de beurs van Sao Paulo (Bovespa +7,4%). Goed resultatenseizoen Volgens de beschikbare cijfers (367 op 500) publiceerden de Amerikaanse ondernemingen (S&P 500) goede resultaten (+8,4%) in het 4de kwartaal van Ze lagen globaal boven de verwachtingen (68% positieve verrassingen, tegenover een historisch gemiddelde van 64%). De boodschap voor het 1ste kwartaal van 2017 is relatief voorzichtig, met meer neerwaartse dan opwaartse herzieningen van de verwachtingen (58 negatieve vooraankondigingen tegenover 22 positieve). Volgens een studie van Thomson Reuters zou een hervorming van de vennootschapsbelasting met een nominaal tarief van 20% (tegenover de huidige door de markt geraamde 26%) op jaarbasis de winst per aandeel van de S&P 500 index met +8,7% verhogen. Wordt vervolgd. EUROZONE - Positief + De verbetering van de economische activiteit (bbp en geavanceerde indicatoren) is geografisch evenwichtig verdeeld (met uitzondering van Italië en Griekenland) en alle lichten staan op groen. + Het resultatenseizoen is volop bezig en de eerste gepubliceerde cijfers zijn bemoedigend, met een hoog percentage positieve verrassingen. Bovendien zet de Italiaanse financiële sector zijn consolidatie en herkapitalisering verder. + De waardering van de aandelen van de eurozone blijft ongetwijfeld interessant tegenover die van de andere ontwikkelde regio s. Evolutie van de aandelenmarkten Munt 1 maand Sinds 01/01/ jaar 3 jaar Wereld USD 2,4% 2,4% 14,7% 3,9% Eurozone EUR -1,8% -1,8% 6,1% 2,3% Duitsland EUR 0,5% 0,5% 17,7% 7,4% Frankrijk EUR -2,3% -2,3% 7,5% 4,5% België EUR -1,8% -1,8% 1,6% 7,0% Verenigd Koninkrijk GBP -0,6% -0,6% 16,7% 2,9% Verenigde Staten USD 1,8% 1,8% 17,5% 8,5% Japan JPY -0,4% -0,4% 8,7% 8,5% Groeilanden USD 5,4% 5,4% 22,5% -1,0% Rusland RUB -0,7% -0,7% 24,2% 15,1% Brazilië BRL 7,4% 7,4% 60,1% 10,7% China (Shanghai) CNY 1,8% 1,8% 15,4% 15,8% India INR 3,9% 3,9% 11,2% 10,5% Zuid-Afrika ZAR 4,6% 4,6% 4,2% 4,2% Tabel 2 (Gegevens op 31/01/2017) 4

5 - Er is geen gebrek aan politieke risico s: een overgangsregering in Italië en onzekere verkiezingen in aantocht in Nederland, Frankrijk en Duitsland. - Een hogere inflatie zal tot meer druk leiden voor een afzwakking ( tapering ) van het programma voor de inkoop van activa door de ECB. Dat kan wat meer instabiliteit scheppen en de risicobereidheid tegengaan. - De wispelturige en onvoorspelbare communicatie van president Trump heeft een weerslag op de wisselkoersen, met nadelige gevolgen voor de Europese aandelen. VERENIGDE STATEN - Neutraal + De belofte van belastingverlagingen en investeringen in infrastructuur hebben het consumentenvertrouwen op zijn hoogste peil in 15 jaar gebracht. + De door de geavanceerde indicatoren gemeten verbetering van de activiteit in de privésector houdt aan. Ondanks een ogenschijnlijk ontgoochelend bbp in het 4de kwartaal, blijft het verbruik van de gezinnen op peil en zijn de investeringsuitgaven (bedrijven en vastgoed) bemoedigend. + Het resultatenseizoen was goed, het momentum voor de volgende kwartalen is positief en men verwacht een repatriëring van winstreserves uit het buitenland; ze zouden voor een stuk naar de aandeelhouders moeten doorstromen in de vorm van de inkoop van eigen aandelen. - De aan de koers/winstverhouding gemeten waardering is in de voorbije maand weer gestegen, zodat de Amerikaanse aandelen duurder zijn dan die van alle andere regio s. - Een zeer lage werkloosheid en een toenemende loondruk dreigen op de bedrijfsmarges te wegen. - De protectionistische dreigementen van Trumps politieke en economische agenda komen het marktgevoel niet ten goede. Daarnaast bestaat er onzekerheid over de omvang van de verwachte fiscale maatregelen, die trouwens pas in 2018 een impact zullen hebben. JAPAN - Positief + De verbetering van de activiteit in de industrie en de diensten, - Ondanks een aangename verrassing in het derde kwartaal blijft de economische groei structureel zwak. - Een verbetering is mogelijk, maar de verschillende inflatiemetingen blijven in de buurt van nul, wat geen goed teken is. - Een afzwakking van het programma voor de aankoop van beursgenoteerde indexfondsen door de Bank of Japan is niet volledig uit te sluiten. GROEIMARKTEN - Neutraal + De economische statistieken blijven op een expansie van de activiteit wijzen. Vooral de stabilisatie van de Chinese groei en het einde van de recessie in Rusland bevestigen deze trend. + De waardering is goedkoper in vergelijking met andere regio s van de wereld. Ondanks goede prestaties in 2016 is de verhouding koers/winstverwachting in de loop van het jaar weinig geëvolueerd. + Het vertrek van de VS uit het Trans-Pacific Partnership (TPP) geeft China de kans om de fakkel van de vrije handel in de regio en in de wereld over te nemen (toespraak van Davos). - De protectionistische taal van Donald Trump is een zwaard van Damocles voor de internationale vrijhandelsakkoorden. Zelfs als hij zijn dreigementen niet zou uitvoeren, zal het risico erop het marktgevoel nadelig beïnvloeden. - De paradox van enerzijds een uiterst hoge politieke onzekerheid en anderzijds een uiterst lage volatiliteit van de markten zal misschien niet standhouden. Er kan een beurscorrectie van komen, die historisch ingrijpender is voor de groeimarkten. - Het ratingbureau S&P heeft in 2016 drie keer meer landenratings verlaagd dan verhoogd. Van de 130 landen met een rating van S&P, zijn 30 het jaar 2017 met negatieve vooruitzichten begonnen. De opkomende markten worden meer beïnvloed door de stijgende olieprijs dan de dalende dollar (omgekeerd op de grafiek). in Japan en elders in de wereld, is goed nieuws voor de Japanse aandelen die gevoelig zijn voor de economische cyclus. + De aankoopstromen zullen in 2017 minder afhankelijk zijn van het buitenland, want voornamelijk afkomstig van de ondernemingen zelf (terugkoop van eigen aandelen), van de Bank of Japan (aankoop van beursgenoteerde indexfondsen) en van de nationale pensioenfondsen. + Met een betere koers/winstverhouding dan elders en relatief bescheiden verwachtingen voor de resultaten, hebben de Japanse aandelen een potentieel om in waarde te stijgen. Grafiek 1 (Gegevens op 31/01/2017) Bron: Thomson Reuters Datastream, Nagelmackers 5

6 Obligatiemarkten Zwakke Europese rendementen De regionale obligatiemarkten hebben in januari een wat onverwachte evolutie gekend. Dat had te maken met de uiteenlopende economische prestaties van het 4de kwartaal en het geheel van 2016, waarin het Oude Continent (+1,7%) de Amerikaanse grote broer (+1,6%) achter zich heeft gelaten. Bovendien is de inflatie in januari sterker gestegen in de eurozone (+1,9% tegenover +1,1% een maand voordien) dan in de Verenigde Staten (+2,1% tegenover +1,7%). Dit conjuncturele herstel heeft logischerwijs de rente op lange termijn in Duitsland opgekrikt (Bund 10 jaar +23 basispunten naar 0,44%), met uiteraard gevolgen voor het rendement van de overheidsobligaties. Daarnaast heeft de onzekerheid over de verkiezingen van dit voorjaar in Nederland en Frankrijk de risico-aversie versterkt en dus de credit spreads in verscheidene landen van de eurozone vergroot. Als resultaat van dat alles eindigt de staatsschuld in de eurozone de maand fors in het rood (-2%) en sleept ze de investment grade Europese obligaties (-0,6%) in haar kielzog mee. Opklaring voor de dollarobligaties In de Verenigde Staten domineerde de politieke en economische onzekerheid. De eerste beleidsmaatregelen van president Trump lijken zijn protectionistische taal in de praktijk te brengen. De Amerikaanse obligatiemarkt is nauwelijks veranderd (Treasury Bond op 10 jaar +2 basispunten naar 2,45%), anders dan de evolutie in Europa. Dankzij deze stabiliteit konden de kredietmarkten goed weerstand bieden en soms zelfs vooruitgaan. De zwakke dollar was een opsteker, niet alleen voor de aandelen maar ook voor de obligaties van de groeilanden - zowel degene uitgedrukt in dollar (+1,4%) als in lokale valuta (+2,3%). Het hoogrentende segment (+1,9%) heeft zich weer positief onderscheiden, dankzij eigenschappen die de markt nog altijd sterk op prijs stelt (het streven naar rendement, de korte looptijd, de dalende wanbetalingsratio, de reflatiecontext). Dit gaat echter ten koste van een steeds minder aantrekkelijke waardering. De Europese langetermijnrente is opnieuw gestegen en meer bepaald in Frankrijk en Italië. Interestvoeten 3 maanden 2 jaar 10 jaar Eurozone -0,3% -0,7% 0,5% Duitsland -0,3% -0,7% 0,5% Frankrijk -0,3% -0,5% 1,1% België -0,3% -0,5% 1,0% Verenigde Staten 1,0% 1,2% 2,5% Verenigd Koninkrijk 0,4% 0,1% 1,5% Japan 0,0% -0,2% 0,1% Rusland 9,3% 8,3% 8,3% Brazilië 12,2% 10,4% 10,9% China 3,9% 2,8% 3,4% India - 6,3% 6,4% Bron: Thomson Reuters Datastream, Nagelmackers Zuid-Afrika - 7,9% 8,9% Grafiek 2 (Gegevens op 31/01/2017) Tabel 3 (Gegevens op 01/02/2017) Evolutie van de obligatiemarkten Munt 1 maand 3 maand Sinds 01/01/ jaar 3 jaar Overheidsobligaties eurozone EUR -2,0% -2,9% -2,0% -0,8% 4,4% Overheidsobligaties Verenigde Staten USD 0,2% -2,6% 0,2% -0,8% 2,1% Bedrijfsobligaties van goede kredietkwaliteit EUR -0,6% -1,2% -0,6% 3,0% 3,3% Hoge rendementsobligaties USD 1,9% 2,5% 1,9% 18,8% 3,5% Groeilanden harde valuta USD 1,4% -1,4% 1,4% 11,9% 6,9% Groeilanden lokale valuta USD 2,3% -3,2% 2,3% 12,0% -1,8% Tabel 4 (Gegevens op 31/01/2017) 6

7 STAATSOBLIGATIES - Negatief + De verlenging tot eind 2017 van het programma van de ECB voor de aankoop van activa zou de opwaartse druk op de langetermijnrente ten minste gedeeltelijk moeten tegengaan. + De algemene stijging van de rentevoeten heeft het gemiddelde rendement op de vervaldag van de Europese overheidsobligaties verhoogd, zodat het nu dichter in de buurt van 1% ligt. + Het volume van de netto-emissies (verzamelde fondsen terugbetalingen) op de Europese markt van de overheidsschuld zal in 2017 weer zeer negatief zijn. Het beschikbare krediet zal dus afnemen. HOOGRENTENDE OBLIGATIES - Neutraal + De verbetering van de macro-economische gegevens versterkt de groeidynamiek van de ontwikkelde landen. Dit is een positieve context voor het kredietrisico. + Het impliciete risico van wanbetaling (op een gecumuleerde periode van 5 jaar) dat in de huidige koersen is opgenomen, blijft nog altijd boven het effectieve gemiddelde op lange termijn. + Het volume van de netto-emissies (verzamelde fondsen terugbetalingen) op de Europese high yield markt zou in 2017 zeer bescheiden moeten zijn en duidelijk onder het gemiddelde van de voorbije jaren blijven. - Fundamenteel beschouwd zijn de huidige rentevoeten weinig gerechtvaardigd. De obligatiecorrectie zal zich waarschijnlijk herhalen. - De verbetering van de economische omgeving, die samengaat met een door de olieprijzen aangezwengelde inflatie, is geen positief momentum voor de rentevoeten. - Groeiende politieke risico s hebben de spreads van verscheidene sleutellanden, zoals Frankrijk en Italië, verder vergroot. Op korte termijn: geen verbetering in zicht. - Ondanks een positief marktklimaat zijn de waarderingen vrij duur geworden. De spread tussen de high yield en investment grade segmenten is historisch laag. - De volatiliteit van de financiële markten is vrij zwak, terwijl er veel onzekerheid bestaat in verband met de geopolitiek en de rente op lange termijn. Een toenemende volatiliteit zou tot hogere risicopremies ( credit spreads ) leiden. - De hefboomratio van de ondernemingen in de VS blijft hoog en lijkt geneigd om verder achteruit te gaan. BEDRIJFSOBLIGATIES - Positief + De wat meer dynamische economische context is van dien aard om de kredietspreads op een laag peil te houden of verder te doen inkrimpen. + Ondanks een zwakker maandritme vanaf april zal de verlenging van het QE -programma geen weerslag hebben op de wekelijkse inkoop van bedrijfsobligaties. + De financiële soliditeit van de Europese bedrijven blijft uitstekend. - Technisch beschouwd zien we een stroom van nieuwe emissies van obligaties en een recordpipeline voor dit jaar. - De credit spreads in Europa liggen ver onder hun historische gemiddelde, met een hoger looptijdrisico dan enkele jaren geleden. - De aanhoudende vrees dat de centrale banken hun monetaire steunmaatregelen geleidelijk aan zouden kunnen terugschroeven, zet de beleggers ertoe aan de lange looptijden links te laten liggen. GROEILANDOBLIGATIES - Positief + De wereldeconomie is in lichte mate aan het versnellen (geavanceerde indicatoren en bbp). De situatie van de groeilanden blijft verbeteren: Rusland heeft de recessie achter zich gelaten en China heeft zijn groeiritme gestabiliseerd. + De sterke grondstoffen- en olieprijzen (OPEC-akkoord) en de verbetering van de betalingsbalans begunstigen de economieën van de groeilanden. Bovendien hebben deze landen in hun geheel nog altijd een belangrijk surplus aan wisselreserves in verhouding met hun buitenlandse overheidsschuld (USD). + Hoewel de waarderingen wat aan aantrekkelijkheid hebben ingeboet, blijft de risicopremie op de schuld van de groeilanden in valuta bevredigend. - Het openlijk protectionistische discours van Trump mikt vooral op Mexico en China. Hoewel de bezorgdheid legitiem is, vertegenwoordigen de bilaterale uitwisselingen tussen deze landen slechts 7% van de wereldhandel. - Trump verwijt China dat het de yuan kunstmatig laag houdt. Maar sinds de presidentsverkiezingen is de munt nauwelijks in waarde gedaald. China zou monetaire represailles kunnen nemen als de VS zouden besluiten hun invoerrechten op te trekken. - De groeimarkten lopen meer gevaar op een verlaging dan op een verhoging van hun landenrating. Turkije, Zuid-Afrika en Brazilië (en in mindere mate Mexico en Saoedi-Arabië) zouden hun rating verlaagd kunnen zien. 7

8 Wisselmarkten Wisselkoersen Type Laatste Wisselkoers Evolutie 1 maand 3 maand Sinds 01/01/ jaar Verenigde Staten EUR/USD 1,08-2,6% 1,7% -2,6% 0,3% Verenigd Koninkrijk EUR/GBP 0,86-0,6% 4,5% -0,6% -11,4% Rusland EUR/RUB 64,98-0,4% 6,9% -0,4% 25,9% Noorwegen EUR/NOK 8,90 2,1% 1,8% 2,1% 5,6% Japan EUR/JPY 121,80 1,0% -5,5% 1,0% 7,7% Brazilië USD/BRL 3,15 3,4% 1,4% 3,4% 27,0% China USD/CNY 6,88 0,9% -1,6% 0,9% -4,5% India USD/INR 67,87 0,1% -1,6% 0,1% -0,1% Zuid-Afrika USD/ZAR 13,48 2,0% 0,0% 2,0% 17,9% Tabel 5 (Gegevens op 31/01/2017) Grondstoffen Verantwoordelijke uitgever: Martin Brichet, Bank Nagelmackers nv, Sterrenkundelaan 23, 1210 Brussel - FSMA A Grondstoffen Laatste koers (USD) Evolutie Deze nieuwsbrief is opgesteld met de nodige zorg, mede op basis van zorgvuldig uitgekozen bronnen, maar zonder garantie dat de opgenomen informatie in alle omstandigheden actueel, nauwkeurig, volledig, juist en geschikt is. De opgenomen informatie kan steeds wijzigen zonder mededeling hiervan. De inhoud van deze nieuwsbrief kan geenszins beschouwd worden als financieel of beleggingsadvies, noch als juridisch of fiscaal advies, noch als een aanbod van bank- en/of verzekerings producten en/of -diensten. De inhoud van deze nieuwsbrief is louter informatief en de afnemer van de informatie is zelf verantwoordelijk voor elk eventueel gebruik ervan. Bank Nagelmackers nv is niet verantwoordelijk voor eventuele fouten of vergissingen en ook niet aansprakelijk (direct of indirect) (1) voor het niet-verwezenlijken van verwachtingen of voor enige beslissing of handeling die de lezer al dan niet zou nemen of stellen op basis van deze nieuwsbrief, (2) noch voor enige rechtstreekse of onrechtstreekse schade (incl. winstderving of verlies van opportuniteit) als gevolg daarvan bij hem of derden. Niemand mag deze nieuwsbrief kopiëren of verspreiden voor eender welk doel, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Bank Nagelmackers nv. Hebben meegewerkt aan dit nummer: Erik Brans, Olivier Colsoul, Cindy De Cauwer, Rik Dhoest, Antoine Mahieu, Pascale Nachtergaele, Levi Sarens, Karl Suykerbuyk, Stijn Vanvuchelen, Vicky De Brabander, Christofer Govaerts, Lies Lekeux, Marjorie Hoyaux, Niels Costermans en Ronald Elskens. 1 maand 3 maand Sinds 01/01/ jaar Grondstoffen 192,04-0,2% 3,1% -0,2% 15,2% Brent olie 54,68-1,3% 17,1% -1,3% 64,7% Goud 1.210,65 5,1% -5,2% 5,1% 8,3% Zilver 17,56 10,2% -2,0% 10,2% 23,1% Voeding 343,93 1,5% 4,5% 1,5% 1,4% Tabel 6 (Gegevens op 31/01/2017)