In een notendop. Financial News. Inhoud. Aandelenmarkten 4 Rally op het eind van het jaar

Transcriptie

1 Januari 2017 Financial News Inhoud In een notendop 1 Focus 2 De redding en consolidatie van de Italiaanse banken is begonnen Economie 3 Licht offensief van de Fed op het vlak van de rentetarieven Aandelenmarkten 4 Rally op het eind van het jaar Obligatiemarkten 6 Globale opkikker Wisselmarkten 8 Grondstoffen 8 In een notendop Positieve ontknoping in het netelige dossier van de Italiaanse probleembanken. Met behulp en vooral onder sterke druk van de ECB heeft de nieuwe overgangsregering klaargespeeld wat Matteo Renzi niet kon. De consolidatie van de kleine Italiaanse banken door het reddingsfonds Atlante (dat door de sector zelf gefinancierd wordt) is een stap in de goede richting. En vooral: er is een oplossing gevonden om de oudste bank van het land, de Monte dei Paschi di Siena, uit de nood te helpen, weliswaar met een compromis op het randje van de aanvaardbaarheid en de juridische legaliteit. Rome zal met de zegen van Brussel in de portemonnee tasten. De Italiaanse Staat zal bovendien onder bepaalde voorwaarden nieuwe bankobligaties waarborgen. Normaal laat het Europese recht dat niet langer toe voor banken met kapitaaltekort. Maar ook op dat punt zouden de Europese instanties uiterst inschikkelijk moeten zijn, om geen olie op het vuur te gooien (zie Focus). inflatie. Toeval of niet, China heeft de spilkoers van de renminbi ten opzichte van de dollar opgetrokken, kort voor de investituur van de nieuwe Amerikaanse president Donald Trump. Die zou officieel kunnen verklaren dat Beijing zijn munt manipuleert en zo de bilaterale betrekkingen tussen de twee reuzen zou kunnen vergallen. Op de financiële markten eindigde het jaar op een positieve noot, zowel voor de aandelen als voor de obligaties. Uiteindelijk is 2016 een gemengd jaar geweest, voor sommige activaklassen bevredigend en voor andere echt goed. Op monetair vlak heeft de Amerikaanse Federal Reserve haar belangrijkste rentetarieven zoals verwacht met 25 basispunten verhoogd, maar ook te kennen gegeven dat zij in 2017 geen twee maar drie rentestijgingen verwacht. Goed nieuws: de economische activiteit trekt aan in de industrielanden, vooral in de industrie maar ook in de diensten. De stijging van de olieprijzen schept meer Meer info in de rubriek Focus op pagina 2.

2 Focus De redding en consolidatie van de Italiaanse banken is begonnen De bedenkers van de bankenunie hadden een ambitie. Ze wilden koste wat kost een verdeling van het bankrisico op Europese schaal vermijden. Eigenlijk was dat de vertaling van de Duitse obsessie in een Europese richtlijn. Vandaag moeten ze water bij de wijn doen. De bankenunie heeft een openbare reddingsoperatie van de Italiaanse banken niet verhinderd en zal dat in de toekomst evenmin doen. De redding kan de vorm aannemen van een rechtstreekse herkapitalisatie van de banken uit de Italiaanse begroting, of van een structuur die effecten uitgeeft die door de ECB worden ingekocht. Hoe dan ook bedraagt de Italiaanse schuld nu al 133% van het bbp. Na de Brexit wil niemand verantwoordelijk zijn voor een Italexit als gevolg van financieel dogmatisme. De consolidatie van de Italiaanse banksector onder leiding van Atlante, het Italiaanse investeringsfonds dat de probleembanken moet herkapitaliseren, is nu eindelijk een concrete realiteit. Het fonds stelt voor om twee derde van de 3,7 miljard euro dubieuze schuld over te nemen van drie kleine banken die in 2015 van het faillissement werden gered. Dat zou de overname van deze banken door UBI, de vijfde grootste Italiaanse bank, moeten vergemakkelijken. Bij de andere dossiers vinden we twee kleine banken die na een mislukte beursgang door het Atlante-fonds worden gecontroleerd. Het fonds is bereid om bijna een miljard euro in de twee regionale banken te injecteren om hun eigen vermogen te versterken. Daarnaast heeft Banco BPM, het resultaat van de fusie van Banco Popolare en Banco Popolare di Milano, zijn eerste stappen op de beurs gezet. De bank, na UniCredit en Intesa Sanpaolo de derde grootste van het land, gaat verder met een grondige opschoning van haar balans, onder meer door de vorming van een bad bank. echt in strijd met de regels van de Europese bankenunie, maar stelt ze wel op de proef. Een van de grote principes van de bankenunie is de bescherming van het geld van de belastingbetaler tegen faillissementen van banken die te groot zijn om onderuit te gaan. De Europese richtlijn over de oplossing van bankcrisissen laat onder bepaalde voorwaarden een herkapitalisatie uit voorzorg toe. Ze impliceert een beperkte bijdrage van de aandeelhouders en de obligatiehouders van de bank. Volgens het ratingbureau Standard & Poors zal de beslissing van Rome om een structuur in het leven te roepen die de Italiaanse probleembanken moet steunen, te beginnen met MPS, geen onmiddellijke impact hebben op de Italiaanse staatsobligaties. S&P geeft de Italiaanse schuld een waardering BBB met stabiel vooruitzicht. De impact op de bruto staatsschuld zal inderdaad hoogstens 1% zijn. Volgens regeringsbronnen zal de 20 miljard euro die de Italiaanse staat voorziet, volstaan voor de financieringsbehoeften van alle probleembanken die momenteel onder toezicht staan. Bovendien zullen de Italiaanse banken een jaar lang een staatswaarborg kunnen vragen voor de obligaties die zij uitgeven. Zo verwacht MPS in miljard euro obligaties uit te geven om zijn financiële situatie te verbeteren. Volgens de regels voor staatssteun van de Europese Unie kunnen banken met een kapitaaltekort normaal niet van algemene stelsels voor de ondersteuning van de liquiditeit genieten. De Europese Unie zal dus geval per geval beslissen, zoals voor MPS. Pragmatisme is de boodschap. De dubieuze leningen vormen een probleem voor de banken en de groei in Italië. De oudste bank ter wereld, Monte dei Paschi di Siena (MPS) moest bij de Staat om hulp aankloppen nadat ze er niet in slaagde de 5 miljard euro te vinden die ze nodig had voor eind 2016, de datum waarop het ultimatum van de ECB zou aflopen. Inmiddels heeft Frankfurt zijn eis verhoogd en moet Monte dei Paschi di Siena 8,8 miljard euro vers geld verzamelen. Het reddingsplan voorziet een injectie van 4,6 miljard overheidsgeld, aangevuld met 2 miljard euro om de verliezen van de individuele beleggers goed te maken. De regering wil immers het spaargeld garanderen van de vele particulieren die obligaties van de bank hebben. De resterende 2,2 miljard zal vooral voor rekening zijn van de institutionele beleggers, die hun obligaties voor aandelen moeten ruilen. De reddingsoperatie is niet Grafiek 1 (Gegevens op 31/12/2015) Bron: Thomson Reuters Datastream/Fathom Consulting, Nagelmackers 2

3 Economie Licht offensief van de Fed op het vlak van de rentetarieven De Amerikaanse Federal Reserve heeft zoals verwacht haar voornaamste rentetarief in november met een kwart punt verhoogd en de streefrente voor de federale fondsen naar 0,50-0,75% opgetrokken. Anderzijds heeft zij de markt verrast door zijn boodschap enigszins te verharden. De Amerikaanse centrale bank verwacht een versnelling van het tempo van de rentestijgingen, met drie in plaats van twee renteverhogingen in De drie voorziene stijgingen voor 2017 zouden in 2018 en 2019 worden herhaald, zodat de spilrente heel dicht bij de 3,0% zou komen die de Fed als normaal beschouwt dus een lichte verhoging sinds september. Met deze aanpak lijkt de Amerikaanse financiële instelling zich aan te passen aan de beloften van de toekomstige Republikeinse regering: belastingverlagingen, hogere overheidsuitgaven en deregulering. De voorzitter van de Fed heeft deze aanpassingen echter beperkt. Ze zegt dat de verkiezing van Donald Trump een wolk van onzekerheid voor de centrale bank heeft geschapen en dat sommige leden hun verwachtingen al hebben herzien. Maar uit het verslag van de vergadering blijkt ook dat een nog snellere verstrakking niet uit te sluiten valt. Hoewel de nieuwe oriëntatie van de centrale bank beter aansluit op de economische evolutie, gokken de markten van de obligatiefutures voorlopig op twee bijkomende verhogingen, een voor de zomer en een op het eind van het jaar. Economisch herstel en stijgende inflatie Het eind van het jaar was vanuit economisch standpunt positief. De door de geavanceerde indicatoren gemeten activiteit bleef in december vooruitgaan, vooral in de industrie, en deed het vaak beter dan verwacht. In de eurozone bereikte de samengestelde index van de aankoopdirecteuren zijn hoogste niveau sinds mei Voor één keer doen de vier grote economieën van de eurozone het goed. Volgens deze gegevens zouden we in het vierde kwartaal een economische groei van +0,4% hebben gekend. We zien dezelfde trend ook elders, in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, China en zelfs Japan. De consumptieprijzen stijgen als gevolg van de hogere olieprijzen. Zo is de inflatie in de eurozone vorige maand naar +1,1% op jaarbasis toegenomen, een forse versnelling in vergelijking met de in november genoteerde 0,6%. In Duitsland steeg de inflatie verrassend genoeg naar 1,7%, een nieuwe piek in meer dan drie jaar. Ze komt daarmee op gelijke hoogte met de inflatie in de VS. Onverwachte stijging van de Chinese munt De renminbi heeft op twee maanden tijd, dus sinds de presidentsverkiezing van Donald Trump, al zijn verliezen goedgemaakt. In de eerste week van het nieuwe jaar steeg hij zelfs met ongeveer 2% in waarde, nadat de Chinese centrale bank overging tot de sterkste verhoging van de referentiekoers van de munt sinds Waarschijnlijk was de belangrijkste factor in het herstel van de munt de recente versterking door de Chinese overheid van de controle op de uitgaande kapitaalstromen. De markt heeft daar positief op gereageerd, want voor de stabiliteit van de internationale financiële markten is het essentieel dat China geen massale en bruuske kapitaalvlucht kent, terwijl de wisselreserves van het land naar de drempel van miljard dollar dalen. Een ander beslissend element heeft waarschijnlijk te maken met de wil van de Chinese regulatoren om te beletten dat de munt terugvalt naar het niveau van zeven yuan voor een dollar, voor Donald Trump op 20 januari zijn intrek neemt in het Witte Huis. Trump, die veel kritiek heeft op het economische onevenwicht tussen de Verenigde Staten en China, zou kunnen zeggen dat Beijing zijn munt manipuleert door hem te laten dalen, waarna hij met het protectionistische wapen zou kunnen zwaaien. Op korte termijn zou dat relatief effectief kunnen zijn en de gemoederen bedaren, maar op langere termijn zal de yuan waarschijnlijk waarde verliezen. Uiteindelijk zal dat ook afhangen van de evolutie van de dollar. Economische vooruitzichten Economische groei (jaarlijkse evolutie van het BBP) Inflatie (jaarlijkse evolutie van de consumentenprijzen) Wereld 2,9% 3,2% 3,0% 3,2% Eurozone 1,4% 1,5% 1,3% 1,5% Duitsland 1,4% 1,5% 1,6% 1,7% Frankrijk 1,2% 1,3% 1,2% 1,4% België 1,3% 1,4% 2,0% 1,8% Verenigd Koninkrijk 1,2% 1,3% 2,4% 2,5% Verenigde Staten 2,2% 2,3% 2,3% 2,4% Japan 1,0% 0,9% 0,6% 1,0% Rusland 1,1% 1,5% 5,0% 4,4% Brazilië 0,8% 2,2% 5,1% 4,7% China 6,5% 6,1% 2,2% 2,2% India 6,9% 7,5% 4,8% 5,0% Zuid-Afrika 1,1% 1,8% 5,7% 5,6% Tabel 1 (Gegevens op 02/01/2017) 3

4 Aandelenmarkten Rally op het eind van het jaar 2016 was een jaar van grote veranderingen. Nadat de markten in januari daalden, bang voor een recessie in de Verenigde Staten en een bruuske vertraging in China, duurde het tot november voor de indexen fors begonnen te stijgen. De beurzen hebben wonderlijk genoeg enthousiast gereageerd op de verrassende en gevreesde verkiezing van Donald Trump, waarbij de beleggers vooral hoopten op een heropleving van de grootste economie van de planeet. De positieve trend hield aan op het eind van het jaar. In december noteren we een forse stijging van de Europese aandelen (Eurostoxx 50 +7,8%, +0,7% in 2016), de Britse waarden (FTE ,3%, +14,4% in 2016), de Japanse aandelen (Nikkei ,4%, +0,4% in 2016) en de beurs van Moskou (Micex +6,1%, +26,8% in 2016). De stijging van de rente op lange termijn en de hogere olieprijzen hebben de financiële en energiewaarden gesteund. De verzwakking van het pond sterling en de yen tegenover de dollar was eens te meer een uitstekende zaak voor de Japanse en Britse ondernemingen met veel internationale activiteiten. In de Verenigde Staten, tegen de achtergrond van een bevestiging van de economische groei met +3,5% in het derde kwartaal en een verhoging van de belangrijkste rentetarieven, zijn de belangrijkste indexen minder sterk gestegen (S&P ,8%, +9,5% in 2016) maar hebben ze toch nieuwe historische toppen bereikt. Slechts één wanklank: de Chinese aandelen (Shanghai Composite -4,5%, -12,3% in 2016) leden onder een bewuste beperking van de liquiditeit in de economie en een toegenomen controle op de kapitaalstromen door de Chinese overheid. Opwaardering van de Amerikaanse markt 2016 was globaal genomen positief voor de aandeelhouders en vooral de Amerikaanse markt onderscheidde zich door haar veerkracht en haar opmars naar nieuwe records. De MCSCI USA-index is, gemeten aan de verhouding koers/verwachte winst, in de voorbije 12 maanden van 16,9 naar 17,6 gestegen. Terwijl deze niveaus al een hele tijd boven hun gemiddelde op 5, 10 of 15 jaar liggen en de Federal Reserve een cyclus van monetaire verstrakking begint die waarschijnlijk zal versnellen, wordt de toename van de waarderingsmultiples verklaard door het Donald Trump-effect, met andere woorden, de verwachting van een economische bloei. Mooi, maar als het tegenvalt, zal er weinig ruimte voor fouten zijn. EUROZONE - Positief + De hogere rente op lange termijn en de consolidatie van de Italiaanse banksector verbeteren de vooruitzichten voor de Europese bankwaarden. + De verzwakking van de eenheidsmunt tegenover de dollar zal de export stimuleren en dus de winst van de Europese bedrijven ten goede komen. + De waardering van de aandelen van de eurozone blijft ongetwijfeld interessant tegenover die van de andere ontwikkelde regio s. - Er is geen gebrek aan politieke risico s: een overgangsregering in Italië en onzekere verkiezingen in aantocht in Nederland, Frankrijk en Duitsland. - Het beheer van de Brexit zal van start gaan. Het wordt een hachelijke onderneming en de onderhandelingen zouden hard kunnen worden (geen vrij verkeer van personen), met negatieve gevolgen voor beide partijen. - De inflatie blijft veel te laag. Het deflatierisico is niet volledig vermeden. Evolutie van de aandelenmarkten Munt 1 maand Sinds 01/01/ jaar 3 jaar Wereld USD 2,3% 5,3% 5,3% 1,8% Eurozone EUR 7,8% 0,7% 0,7% 1,9% Duitsland EUR 7,9% 6,9% 6,9% 6,3% Frankrijk EUR 6,2% 4,9% 4,9% 4,2% België EUR 3,7% -2,5% -2,5% 7,2% Verenigd Koninkrijk GBP 5,3% 14,4% 14,4% 1,9% Verenigde Staten USD 1,8% 9,5% 9,5% 6,6% Japan JPY 4,4% 0,4% 0,4% 5,5% Groeilanden USD -0,1% 8,6% 8,6% -4,9% Rusland RUB 6,1% 26,8% 26,8% 14,1% Brazilië BRL -2,7% 38,9% 38,9% 5,4% China (Shanghai) CNY -4,5% -12,3% -12,3% 13,6% India INR -0,1% 1,9% 1,9% 7,9% Zuid-Afrika ZAR 0,5% -4,1% -4,1% 1,9% Tabel 2 (Gegevens op 30/12/2016) 4

5 VERENIGDE STATEN - Neutraal + De door de geavanceerde indicatoren gemeten verbetering van de activiteit in de privésector houdt aan. De economische groei zou in 2017 moeten versnellen, met een mogelijke opwaartse herziening, afhankelijk van de beslissingen van de nieuwe regering Trump. + De belofte van lagere vennootschapsbelastingen en het terughalen van in het buitenland ondergebrachte winstreserves, zou de aandeelhouders gedeeltelijk ten goede moeten komen in de vorm van de terugkoop van eigen aandelen. + Het positieve momentum van de gepubliceerde winsten zou moeten verbeteren voor de financiële en de oliewaarden, als gevolg van de stijgende rentetarieven en de hogere olieprijs. - De Amerikaanse aandelen zijn historisch gezien nog duur, gemeten aan de absolute en relatieve waarderingsratio s in vergelijking met de andere regio s. - Een zeer lage werkloosheid en een toenemende loondruk dreigen op de exploitatiemarges van de bedrijven te wegen. - De Amerikaanse rentevoeten zouden sneller kunnen stijgen, met het risico dat de aandelen minder aantrekkelijk worden op het vlak van het rendement op het dividend. GROEIMARKTEN - Neutraal + De economische statistieken, ook uit China, blijven op een expansie van de activiteit wijzen. + Voor het eerst in 6 jaar zijn de eenheidskosten van de arbeid gedaald. Dit is een cruciale factor voor de exploitatiemarges en dus het rendement op het eigen vermogen. + De waardering is goedkoper in vergelijking met andere regio s van de wereld. Ondanks goede prestaties in 2016 is de verhouding koers/verwachte winst in de loop van het jaar weinig geëvolueerd. - De protectionistische taal van Donald Trump is een zwaard van Damocles voor de internationale vrijhandelsakkoorden. Zelfs als hij zijn dreigementen niet zou uitvoeren, zou het risico daarop het marktgevoel nadelig moeten beïnvloeden. - De prestatie van de groeimarkten (uitgedrukt in dollar) staat meestal in negatieve correlatie met de evolutie van de Amerikaanse munt en rente, die allebei stijgen. - In onder meer Turkije, Zuid-Afrika en Venezuela blijven geopolitieke risico s bestaan. JAPAN - Positief + De verbetering van de activiteit in de industrie en de diensten, in Japan en elders in de wereld, is goed nieuws voor de Japanse aandelen die gevoelig zijn voor de economische cyclus. + De zwakte van de yen vormt het spiegelbeeld van de sterkere dollar en dat is een buitenkans voor de vele Japanse bedrijven met internationale activiteiten. Opwaartse winstherzieningen zijn mogelijk. + De aankoopstromen zullen in 2017 minder afhankelijk zijn van het buitenland, want voornamelijk afkomstig van de ondernemingen zelf (terugkoop van eigen aandelen), van de Bank of Japan (aankoop van beursgenoteerde indexfondsen) en van de nationale pensioenfondsen. Prestaties 2016 : een positief jaar maar met grote verschillen (evolutie in lokale munten, inclusief dividenden in Return index) - Ondanks een aangename verrassing in het derde kwartaal blijft de economische groei structureel zwak. - Een verbetering is mogelijk, maar de verschillende inflatiemetingen blijven in de buurt van nul, wat geen goed teken is. - Een afzwakking van het programma voor de aankoop van beursgenoteerde indexfondsen door de Bank of Japan valt niet volledig uit te sluiten. Bron: Thomson Reuters Datastream/Fathom Consulting, Nagelmackers Grafiek 2 (Gegevens op 30/12/2016) 5

6 Obligatiemarkten Globale opkikker Na de obligatiecorrectie van oktober en november bracht de laatste maand van het jaar beterschap. Dat was te danken aan een stabilisatie en zelfs een lichte daling van de rente op lange termijn. Als we wat afstand nemen, zien we dat de Amerikaanse rente op 10 jaar in amper twee maanden met ongeveer 60 basispunten is gestegen, en met meer dan 120 basispunten tussen het dal in juli en de piek in december, het ogenblik waarop de Fed zoals verwacht haar spilrente met 25 basispunten optrok. In Europa en vooral in Duitsland was de stijging veel beperkter, met amper 5 basispunten in de twee laatste maanden en een maximale amplitude van 60 basispunten in de loop van het tweede semester. Feit is dat het behoud door de ECB van een uiterst soepel monetair beleid, met een verlenging van het programma voor de aankoop van activa, dat weliswaar teruggeschroefd is maar toch ten minste 9 maanden langer zal duren, de stijging van de rendementen van de lange obligaties heeft afgeremd. Bijgevolg hebben de Europese staatsobligaties in december positief gepresteerd (+0,7%, +3,1% in 2016). In de Verenigde Staten is de evolutie minder gunstig voor de respectieve periodes (-0,1%, +1,0% in 2016). De high yield doet het goed De obligaties met kredietrisico hebben in december het in oktober en november verloren terrein geheel of gedeeltelijk heroverd. De rentecomponent had een neutrale of zelfs positieve impact, terwijl de kredietspreads opnieuw inkrompen, in een globaal gunstige omgeving voor de risicoactiva. Het resultaat: positieve rendementen, vooral voor de globale high yield obligaties en voor de in dollar uitgedrukte schuld (+1,7% en +1,3%). Deze twee categorieën waren trouwens de best presterende van het afgelopen jaar, met een tweecijferige stijging (+14,8% en +10,2%) die het slechte jaar 2015 (-4,6% en +1,2%) heeft doen vergeten. Prestaties 2016 : nog steeds in het groen ondanks de stijging van de lange termijn rente (evolutie in de referentiemunt niet gehedged) Interestvoeten 3 maanden 2 jaar 10 jaar Eurozone -0,3% -0,8% 0,2% Duitsland -0,3% -0,8% 0,2% Frankrijk -0,3% -0,6% 0,7% België -0,3% -0,7% 0,5% Verenigde Staten 1,0% 1,2% 2,4% Verenigd Koninkrijk 0,4% 0,1% 1,2% Japan 0,0% -0,2% 0,0% Rusland 8,3% 8,3% 8,5% Brazilië 13,0% 11,0% 11,4% China 3,3% 2,4% 3,1% India - 6,3% 6,5% Bron: Thomson Reuters Datastream/Fathom Consulting, Nagelmackers Zuid-Afrika - 7,9% 8,9% Grafiek 3 (Gegevens op 30/12/2016) Tabel 3 (Gegevens op 02/01/2017) Evolutie van de obligatiemarkten Munt 1 maand 3 maand Sinds 01/01/ jaar 3 jaar Overheidsobligaties eurozone EUR 0,7% -2,9% 3,1% 3,1% 5,9% Overheidsobligaties Verenigde Staten USD -0,1% -3,8% 1,0% 1,0% 2,7% Bedrijfsobligaties van goede kredietkwaliteit EUR 0,5% -1,5% 4,4% 4,4% 3,9% Hoge rendementsobligaties USD 1,7% 0,5% 14,8% 14,8% 3,0% Groeilanden harde valuta USD 1,3% -4,0% 10,2% 10,2% 6,2% Groeilanden lokale valuta USD 1,9% -6,1% 9,9% 9,9% -4,1% Tabel 4 (Gegevens op 30/12/2016) 6

7 STAATSOBLIGATIES - Negatief + De verlenging tot eind 2017 van het programma van de ECB voor de aankoop van activa zou elke opwaartse druk op de langetermijnrente ten minste gedeeltelijk moeten tegengaan. + De algemene stijging van de rentetarieven heeft het gemiddelde rendement op de vervaldag van de Europese overheidsobligaties verhoogd, zodat het nu bijna 1% bedraagt. + De spreads van verscheidene belangrijke landen, zoals Frankrijk en Italië, zijn toegenomen als gevolg van de politieke risico s, maar anderzijds zouden de toekomstige rendementen wat hoger kunnen zijn. - Fundamenteel beschouwd zijn de huidige rentevoeten weinig gerechtvaardigd. De obligatiecorrectie zal zich waarschijnlijk herhalen. - De verbetering van de economische omgeving, samen met een door de olieprijzen aangezwengelde inflatie, vormt geen positief momentum voor de rentevoeten. - De momenteel losse correlatie tussen de Duitse en de Amerikaanse rente zou weer hechter kunnen worden, onder de geleidelijke impuls van de monetaire verstrakking door de Fed. HOOGRENTENDE OBLIGATIES - Neutraal + In het reflatiescenario waarop de financiële markten anticiperen, lijkt het high yield segment beschermd, aangezien de kredietspreads het renterisico compenseren. + De betere economische gegevens van de industrielanden zijn een goede zaak en vertragen het einde van de economische cyclus. + De piek van de wanbetalingsratio s ligt volledig achter ons en het OPEC-akkoord kan alleen maar positief zijn voor de emittenten in het energiedomein. Buiten deze sector blijven de wanbetalingratio s zeer laag. - Na een korte pauze zijn de waarderingen zowel in Europa als in de Verenigde Staten opnieuw krapper geworden en zijn de spreads weer sterk gekrompen. - Een sterker dan verwachte versnelling van de cyclus van monetaire verstrakking door de Fed zou de volatiliteit op de financiële markten verhogen en de risicobereidheid verminderen. - Ondanks de opklaring in dit marktsegment zijn er nog altijd emittenten van mindere kwaliteit (CCC rating) die weinig aftrek vinden en moeilijk toegang krijgen tot de primaire markt. BEDRIJFSOBLIGATIES - Positief + De wat sterkere economische context kan de kredietspreads op een laag peil houden. + De verlenging van het programma voor de aankoop van activa en het TLTRO II-programma van de ECB zullen het nettobedrag van de nieuwe emissies door bedrijven beperken. + Dankzij een gunstig rente- en spreaddifferentieel blijft de Amerikaanse markt interessant gediversifieerd in vergelijking met de Europese waarden. - De aanhoudende bezorgdheid dat de centrale banken hun monetaire steunmaatregelen geleidelijk aan zouden kunnen terugschroeven, zet de beleggers ertoe aan de lange looptijden links te laten liggen. - De credit spreads in Europa liggen ver onder hun historische gemiddelde. Er zijn nog een aantal effecten met negatieve rendementen. - De latente politieke risico s in Europa zijn volstrekt niet verrekend in de koersen van de bedrijfsobligaties. GROEILANDOBLIGATIES - Positief + De goede prestaties van de wereldwijde industrie, de hogere olieprijzen als gevolg van het OPEC-akkoord en de verbetering van de betalingsbalans zijn positieve factoren. + De waardering van de in sterke valuta uitgedrukte leningen is globaal correct, in termen van zowel de spreads als het rendement op de vervaldag. + Het marktgevoel tegenover Rusland, een van de BRIC-landen, is zeer positief geworden. De buitenlandse kapitalen keren terug, met de verwachting dat de economische groei zich herstelt. - De toekomstige president van de Verenigde Staten heeft zijn protectionistisch discours tegenover Mexico en China niet gematigd. Het is niet onmogelijk dat Donald Trump zal aansturen op een monetaire of handelsoorlog met de Aziatische reus. - Een mogelijke verstrakking van het monetaire beleid van de Fed en de verwachting van tapering van de huidige QE s, zouden de obligatierendementen kunnen aantasten en de obligaties met lange looptijd, zoals de schuld van de groeilanden, kunnen schaden. - De groeimarkten lopen meer gevaar op een verlaging dan op een verhoging van hun landenrating. Negen landen hebben een negatief vooruitzicht. 7

8 Wisselmarkten Wisselkoersen Type Laatste Wisselkoers Evolutie 1 maand 3 maand Sinds 01/01/ jaar Verenigde Staten EUR/USD 1,05 0,7% 6,8% 3,3% 3,3% Verenigd Koninkrijk EUR/GBP 0,85-0,8% 1,5% -13,7% -13,7% Rusland EUR/RUB 64,72 4,9% 9,2% 21,8% 21,8% Noorwegen EUR/NOK 9,09-0,7% -1,3% 5,7% 5,7% Japan EUR/JPY 122,97-1,4% -7,4% 6,2% 6,2% Brazilië USD/BRL 3,26 4,0% 0,2% 21,7% 21,7% China USD/CNY 6,95-0,8% -3,9% -6,5% -6,5% India USD/INR 67,92 0,7% -1,9% -2,6% -2,6% Zuid-Afrika USD/ZAR 13,74 2,6% -0,1% 12,6% 12,6% Tabel 5 (Gegevens op 30/12/2016) Grondstoffen Verantwoordelijke uitgever: Bart Beeusaert, Bank Nagelmackers nv, Sterrenkundelaan 23, 1210 Brussel - FSMA A Grondstoffen Laatste koers (USD) Evolutie Deze nieuwsbrief is opgesteld met de nodige zorg, mede op basis van zorgvuldig uitgekozen bronnen, maar zonder garantie dat de opgenomen informatie in alle omstandigheden actueel, nauwkeurig, volledig, juist en geschikt is. De opgenomen informatie kan steeds wijzigen zonder mededeling hiervan. De inhoud van deze nieuwsbrief kan geenszins beschouwd worden als financieel of beleggingsadvies, noch als juridisch of fiscaal advies, noch als een aanbod van bank- en/of verzekerings producten en/of -diensten. De inhoud van deze nieuwsbrief is louter informatief en de afnemer van de informatie is zelf verantwoordelijk voor elk eventueel gebruik ervan. Bank Nagelmackers nv is niet verantwoordelijk voor eventuele fouten of vergissingen en ook niet aansprakelijk (direct of indirect) (1) voor het niet-verwezenlijken van verwachtingen of voor enige beslissing of handeling die de lezer al dan niet zou nemen of stellen op basis van deze nieuwsbrief, (2) noch voor enige rechtstreekse of onrechtstreekse schade (incl. winstderving of verlies van opportuniteit) als gevolg daarvan bij hem of derden. Niemand mag deze nieuwsbrief kopiëren of verspreiden voor eender welk doel, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Bank Nagelmackers nv. Hebben meegewerkt aan dit nummer: Erik Brans, Olivier Colsoul, Cindy De Cauwer, Rik Dhoest, Antoine Mahieu, Pascale Nachtergaele, Levi Sarens, Karl Suykerbuyk, Stijn Vanvuchelen, Vicky De Brabander, Christofer Govaerts, Lies Lekeux, Marjorie Hoyaux, Niels Costermans en Ronald Elskens. 1 maand 3 maand Sinds 01/01/ jaar Grondstoffen 192,51 1,7% 3,3% 9,3% 9,3% Brent olie 55,41 11,1% 16,1% 55,0% 55,0% Goud 1.152,27-1,8% -12,4% 8,6% 8,6% Zilver 15,93-3,5% -16,9% 15,0% 15,0% Voeding 338,75 1,3% 2,7% 1,1% 1,1% Tabel 6 (Gegevens op 30/12/2016)