Voorstel Wsw-beleid. voor de. Gemeenschappelijke regeling Permar WS. (strategisch beleidskader)

Transcriptie

1 Bijlage bij raadsvoorstel nr Voorstel Wsw-beleid voor de Gemeenschappelijke regeling Permar WS (strategisch beleidskader) Opgesteld door de aan de GR Permar WS deelnemende gemeenten, juli 2007

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding Doelstelling en vormgeving modernisering Wsw Visie gemeentebesturen op de Wsw Beleidskader Wsw Permar WS als Mensontwikkelbedrijf De Wsw als onderdeel van het arbeidsmarktbeleid De Wsw als onderdeel van het inkoopbeleid De Wsw als onderdeel van het personeelsbeleid Het persoonsgebonden budget als instrument binnen de Wsw Uitvoeringsplan Wsw Bestuursvorm Beleidsontwikkeling en -advisering Taakstelling: van vast aantal naar ondergrens Wachtlijstbeheer Cliëntenparticipatie Financiering Wsw Planning implementatie Bijlage 1 Ken- en stuurgetallen GR Permar Bijlage 2 Werknemers en wachtlijst per 31 december Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 2 van 23

3 1. Inleiding De gemeenten Barneveld, Ede, Renkum, Scherpenzeel en Wageningen nemen deel aan een gemeenschappelijke regeling voor de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw). De betrokken gemeenten hebben de uitvoering van de Wsw overgedragen aan het bedrijf Permar WS. In 2005 heeft de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aangekondigd de Wsw te willen moderniseren. Dit was aanleiding voor de directie van Permar WS en de betrokken gemeenten om het bestaande beleid tegen het licht te houden. Op basis van voorbereidende notities en verschillende bestuurlijke bijeenkomsten, doen de leden van de ambtelijke werkgroep Permar WS en de directie van Permar WS hierbij een voorstel voor een nieuw beleidskader voor de uitvoering van de Wsw. Deze notitie is als volgt opgebouwd. Na een korte samenvatting van de moderniseringsvoorstellen in hoofdstuk 2, volgt in hoofdstuk 3 de visie van de bij Permar WS betrokken gemeentebesturen op een aantal aspecten van de Wsw. Vervolgens wordt in hoofdstuk 4 het voorstel beschreven voor een nieuw beleidskader, waarna in hoofdstuk 5 een uitvoeringsplan voor de gemoderniseerde Wsw wordt geschetst. In hoofdstuk 6 wordt een voorstel gedaan voor de financiële vormgeving van de uitvoering. Tot slot volgt in hoofdstuk 7 de tijdsplanning voor de lokale implementatie van de gemoderniseerde Wsw. Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 3 van 23

4 2. Doelstelling en vormgeving modernisering Wsw 1 De Wsw is een vrijwillige voorziening voor mensen, die vanwege een verstandelijke, psychische en/of fysieke handicap uitsluitend onder aangepaste omstandigheden kunnen meedoen op de arbeidsmarkt. Het doel van de Wsw is om zo veel mogelijk arbeidsgehandicapten aangepaste arbeid aan te bieden, in een zo regulier mogelijke werkomgeving. Uit een evaluatie van de Wsw in 2001 is gebleken, dat het beoogde doel onvoldoende is behaald. De resultaten van de evaluatie zijn voor het rijk reden geweest om de Wsw te moderniseren. In de plannen van het kabinet voor modernisering van de Wsw staan twee doelstellingen centraal: meer mensen met een Wsw-indicatie aan het werk in een zo regulier mogelijke werkomgeving: binnen de beschutte werkomgeving van het SW-bedrijf waar nodig, buiten het SW-bedrijf waar mogelijk; behoud van de Wsw voor de doelgroep en meer rechten voor Wsw-geïndiceerden. De doelgroep en het doel van de Wsw veranderen niet als gevolg van de modernisering van de wet. Het kabinet wil echter dat meer mensen met een arbeidshandicap buiten de beschutte omgeving van de SW-organisatie gaan werken. De cliënt moet weer centraal komen te staan bij de uitvoering en als het kan aan de slag bij een reguliere werkgever. Dit betekent niet dat men een zo groot mogelijk aantal SW-medewerkers wil laten uitstromen naar regulier werk zónder Wsw-subsidie. Het doel van de modernisering is om meer aangepaste werkplekken bij reguliere werkgevers te realiseren (begeleid werken of detachering), met inzet van Wsw-subsidie. Om de doelstellingen te bereiken voorziet de modernisering in de volgende maatregelen: meer sturing en regie door gemeenten; vereenvoudiging van de uitvoering; andere wijze van financiering (lumpsumbudget rechtstreeks naar gemeenten); meer rechten voor Wsw-geïndiceerden (persoonsgebonden budget en cliëntenparticipatie); maatregelen om werkgevers te stimuleren om Wsw-geïndiceerden in dienst te nemen. De meest zichtbare maatregel betreft de financiering: gemeenten krijgen rechtstreeks het budget voor de Wsw uitgekeerd. Dit budget gaat nu nog naar Permar WS. Mede hierdoor krijgen de gemeenten meer sturing en regie in handen. De modernisering biedt dan ook aanleiding tot visievorming: wat willen de gemeenten bereiken voor hun burgers met een Wsw-indicatie? Naast visievorming en keuzes ten aanzien van de uitvoering van de Wsw, dienen gemeenten op grond van de modernisering twee verordeningen vast te stellen: een verordening Persoonsgebonden Budget Wsw (zie paragraaf 4.5); een verordening Cliëntenparticipatie Wsw (zie ook paragraaf 5.5). Daarnaast kúnnen gemeenten bij verordening regels stellen over de volgorde waarin Wswgeïndiceerden op de wachtlijst in aanmerking worden gebracht voor een Wsw-dienstbetrekking. Wanneer een dergelijke verordening ontbreekt, geldt de volgorde van plaatsing op de wachtlijst (zie ook paragraaf 5.4). 1 De informatie in dit hoofdstuk is ontleend aan de VNG-notities "de Wsw in beweging" (juni 2006) en Visievorming op de Wsw (juni 2007). Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 4 van 23

5 Samengevat bevatten de moderniseringsvoorstellen de volgende elementen: Omschrijving Uitgangspunten modernisering Toelichting Doelstelling Wsw blijft gehandhaafd Vrijwillige voorziening, maar niet vrijblijvend Versterking regie gemeenten (opdrachtgeverschap) Hoogte Wsw budget staat vast Centrale doelen Behoud van voorziening voor de doelgroep Meer mensen regulier aan het werk Verbetering uitvoering Doelgroep Onafhankelijke indicatiestelling door CWI (gerealiseerd vanaf 1 januari 2005) Stroomlijning indicatie met voorliggende voorzieningen Gedeeltelijk arbeidsgeschikten in beginsel niet in Wsw Bij verlies indicatie geen gedwongen ontslag (voor rekening gemeente); afbouw van subsidie in 5 jaar; Cliëntsturing Gemeente verantwoordelijk voor passende plaats SW-bedrijf mag begeleid werken uitvoeren Cliënt heeft keuzevrijheid voor uitvoerders Plaatsing in beginsel binnen 12 maanden na indicatie (recht) Passend werk moet geaccepteerd worden (verplichting) Begeleid werken Vergroten bereidheid werkgevers tot aannemen SWgeïndiceerden Loonkostensubsidie voor werkgever bij verlies van SWindicatie gedurende maximaal 5 jaar Verplichte verordeningen Cliëntenparticipatie Wsw (artikel 2, derde lid Voorstel van wet tot wijziging van de Wsw) Persoonsgebonden Budget Wsw (artikel 7, tiende lid Voorstel van wet tot wijziging van de Wsw) Facultatieve verordeningen Verordening voor volgorde van plaatsing vanaf de wachtlijst (artikel 12, tweede lid Voorstel van wet tot wijziging van de Wsw) Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 5 van 23

6 3. Visie gemeentebesturen op de Wsw Tijdens een bijeenkomst over de modernisering van de Wsw d.d. 25 april 2007, hebben de bestuurders (college- en raadsleden) van de bij Permar WS betrokken gemeenten met elkaar van gedachten gewisseld over een aantal aspecten van de wetsvoorstellen. In dit hoofdstuk vindt u een weergave van de conclusies uit deze discussie. De conclusies vormen de basis voor het voorgestelde beleidskader en uitvoeringsplan Wsw, welke worden beschreven in hoofdstuk 4 en 5 van deze notitie. De discussie is gevoerd aan de hand van acht stellingen. In dit hoofdstuk worden per stelling de conclusies samengevat. Stelling 1: de gemiddelde SW-medewerker kan met een beetje hulp prima terecht op de reguliere arbeidsmarkt Hoewel het voor een deel van de Wsw-geïndiceerden zeker mogelijk lijkt om regulier te gaan werken, achten de gemeentebestuurders een belangrijk deel van de Wsw-geïndiceerden niet in staat om begeleid of gedetacheerd te werken buiten de Permar. Per Wsw-geïndiceerde zal beoordeeld moeten worden of begeleid of gedetacheerd werken tot de mogelijkheden behoort. De talenten die iemand bezit vormen het uitgangspunt, waarbij zoveel mogelijk aansluiting moet worden gezocht bij de reguliere arbeidsmarkt. Bij begeleid of gedetacheerd werken moet het wel gaan om volwaardig werk (ook al is sprake van een lage productie- of loonwaarde) en niet om werkverschaffing. De werknemer moet kunnen zeggen: ik heb een baan. Om werkgevers te interesseren moet hulp worden geboden om drempels weg te nemen, opdat zowel qua beeldvorming als fysiek het werken mogelijk wordt gemaakt. Hiervoor wordt een flexibele inzet van Permar verwacht. Stelling 2: het Persoonsgebonden budget is het beste instrument om een SW-medewerker naar de reguliere arbeidsmarkt te bewegen Het Persoonsgebonden Budget (PGB) is een instrument binnen de Wsw, maar de gemeentebestuurders zijn niet van mening dat het PGB hét instrument is. Wederom gaat het hier om maatwerk. Men acht het PGB vooral een geschikt instrument voor mensen met mogelijkheden op de reguliere arbeidsmarkt. Het PGB mag zeker niet ingezet worden als bezuinigingsinstrument voor de gemeenten. Men wil het PGB wel opnemen in het beleid. Stelling 3: wachtlijsten in de Wsw zijn onontkoombaar De gemeentebestuurders achten wachtlijsten in de Wsw onontkoombaar met de huidige financiering. Wanneer de gemeenten over voldoende middelen beschikken om de Wsw uit te voeren, zouden wachtlijsten niet nodig zijn. Men verwacht echter dat de hoogte van de rijksbijdrage niet wordt verhoogd; de wachtlijsten zijn dus onontkoombaar. Als de wachtlijsten binnen de Wsw blijven, zijn de bestuurders van mening dat gedurende de wachttijd een tijdelijk trajectaanbod moet worden gedaan aan álle mensen op de wachtlijst. Hierbij is men van mening dat het UWV financieel moet bijdragen aan trajecten voor mensen op de wachtlijst met een uitkering van het UWV. Een wachttijd van 6 maanden wordt als acceptabel gezien. Stelling 4: de commerciële reïntegratiebedrijven zijn meer dan in staat om de uitvoering van de Wsw over te nemen De gemeentebestuurders beschouwen de uitvoering van de Wsw als een publieke taak. Men acht de Wsw-doelgroep (grotendeels) niet geschikt voor een commerciële aanpak. Daarnaast zal de markt zich nog op deze doelgroep moeten gaan richten. Wellicht dat op termijn meer gespecialiseerde bedrijven ontstaan voor reïntegratie van bepaalde doelgroepen, zoals doven en slechthorenden. Het is goed om het aanbod van de markt in de gaten te houden. Ook moet het bestuur en directie van Permar WS open blijven staan voor wat men kan leren van commerciële bedrijven. Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 6 van 23

7 Stelling 5: de uitvoering van de nieuwe Wsw mag de gemeenten geen cent meer kosten dan de huidige Wsw Uitgaande van een gelijkblijvend aanbod van mensen en prijs/kwaliteitsniveau, wordt deze stelling door de gemeentebestuurders onderschreven. De modernisering van de Wsw wordt wel gezien als een bezuinigingsactie van het Rijk. Het lijkt dan onontkoombaar dat de gemeenten financieel bij moeten dragen. Op basis van een gekozen doelstelling voor de lokale uitvoering van de Wsw, zouden verschillende scenario s kunnen worden opgesteld, waaruit de besturen een keuze kunnen maken. Dezelfde prestaties, zoals een gelijkblijvende wachtlijst, mogen niet meer kosten. Als er extra prestaties geleverd worden (bijvoorbeeld meer mensen geplaatst op een SW-dienstbetrekking), mag dat extra kosten. De bedrijfsvoering mag niet de boventoon gaan voeren, maar als het past binnen het bedrijf is uitbreiding van het dienstenaanbod wel mogelijk. Stelling 6: commerciële dienstverlening is de toekomst van Permar De gemeentebestuurders zijn van mening dat commerciële dienstverlening het bestaansrecht van Permar ondermijnt. Bescherming van de Wsw-doelgroep moet de boventoon voeren. Wel moet Permar de kansen grijpen waar ze liggen. De dienstverlenende sector biedt mogelijkheden, denk bijvoorbeeld aan Work First-projecten. Dergelijke commerciële dienstverlening maakt deel uit van de exploitatie en kan in die zin een aanvulling geven, bijvoorbeeld op het gebied van reïntegratie. Op dat vlak moet Permar marktconform biedingen doen. Maar Permar moet niet willen concurreren met de markt wat betreft de productie (geen kapitaalintensieve productie of productielijnen). Stelling 7: het UWV kan geen zinvolle bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van de Wsw, dit is bij uitstek een gemeentelijke taak Het UWV is een medespeler, maar wel een met een eigen belang. Deelname van het UWV aan de ambtelijke werkgroep achten de bestuurders wenselijk. Het wordt niet gewenst geacht dat het UWV zitting neemt in het bestuur van de GR Permar WS. Een rol van het UWV zou kunnen zijn, om kennis te delen over de mogelijkheden van ondersteuning van arbeidsgehandicapten, inzet van middelen en zaken als trendanalyse en diagnostiek. Momenteel pakt het UWV haar rol binnen de uitvoering van de Wsw nog niet op. De meerwaarde van een nauwere samenwerking met het UWV wordt onderschreven. Stelling 8: elke gemeente heeft de morele plicht om binnen de eigen organisatie werkgelegenheid te creëren voor mensen met een Wsw-indicatie (voorkeursbeleid bij vacatures) Voorkeursbeleid met betrekking tot arbeidsgehandicapten wordt bij gemeenten nog te weinig gevoerd. Bij andere werkgevers is het blijkbaar wel mogelijk. Redenen om het niet te doen liggen waarschijnlijk in het imago en in discriminatie van arbeidsgehandicapten. De gemeentebestuurders beschouwen het als een morele plicht van gemeenten om arbeidsgehandicapten aan werk te helpen. Daarbij moet het wel om echt werk blijven gaan (geen werkverschaffing). Gemeenten zouden op dit vlak een voorbeeldfunctie moeten vervullen. Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 7 van 23

8 4. Beleidskader Wsw Onder de gemoderniseerde Wsw komen regie en aansturing van de Wsw meer bij de gemeenten te liggen. Daarbij is het uitdrukkelijk de bedoeling om de Wsw in samenhang te zien met andere, aanpalende beleidsterreinen waarvoor gemeenten verantwoordelijkheid dragen. De modernisering van de Wsw is dan ook een goede aanleiding om de visie op de Wsw, als onderdeel van het arbeidsmarktbeleid van de gemeenten, opnieuw te formuleren. In dit hoofdstuk wordt een voorstel gedaan voor visievorming op een aantal aspecten van de Wsw. De conclusies uit hoofdstuk 3 zijn hierbij betrokken. 4.1 Permar WS als Mensontwikkelbedrijf Het doel van de modernisering van de Wsw is om de competenties van de Wsw-geïndiceerde zodanig te versterken, dat hij/zij zo regulier mogelijk op de arbeidsmarkt kan functioneren. De Wsw heeft niet alleen tot doel om arbeidsgehandicapte werknemers een passende werkplek te bieden, maar ook om de werknemer een ontwikkelperspectief te bieden. Dat wil zeggen: de arbeidsbekwaamheid van de werknemer te bevorderen, mede met het oog op het kunnen gaan verrichten van arbeid onder normale omstandigheden (zie artikel 3 Wsw). Regulier werk zal niet voor iedere Wsw-geïndiceerde zijn weggelegd. De betrokken bestuursorganen erkennen dat een deel van de Wsw-geïndiceerden (± 30% van de SW-populatie 2 ) afhankelijk zal blijven van een zinvolle, intramurale dagbesteding. Visie op de uitvoering/beleidskader 1: Permar WS en de betrokken gemeenten willen zich onder de nieuwe Wsw primair richten op de ontwikkelingsgroei van betrokken SW-medewerkers. De omvorming van productiegestuurde uitvoeringsorganisatie naar Mensontwikkelbedrijf (MOB) wordt hiermee doorgezet. Permar WS en de betrokken gemeenten gaan uit van de volgende onderverdeling van de huidige populatie 3 : 1/3 aan het werk in een beschutte omgeving (intramuraal); 1/3 aan het werk op locatie (afgekort: WOL); 1/3 aan het werk via begeleid werken of detachering. Deze indeling sluit tevens aan op de ontwikkeling die een Wsw-geïndiceerde in principe kan doorlopen. Bij de ontwikkeling van elke werknemer wordt uitgegaan van diens vaardigheden, kennis en competenties. Tussen SW-medewerkers bestaan grote verschillen in deze kenmerken. Binnen Permar WS worden dan ook diverse werkzaamheden aangeboden, opdat de werknemers voldoende mogelijkheden hebben voor hun persoonlijke ontwikkeling. Per werknemer wordt beoordeeld in hoeverre (uiteindelijk) aansluiting kan worden gevonden bij de reguliere arbeidsmarkt. Aandachtspunten Ten behoeve van het voortbestaan van het bedrijf Permar WS is het noodzakelijk om een positief financieel resultaat te behalen. Om deze reden is een zekere balans vereist tussen de taakstelling van het MOB en de doelstelling van het productiebedrijf. Kapitaalintensieve investeringen en productielijnen worden daarbij door Permar WS vermeden, om de bedrijfsrisico s te beperken. Om aan Wsw-werknemers die nog geen reële productieve waarde hebben de mogelijkheid te bieden werkervaring buiten de muren van Permar WS op te doen, kan worden overwogen om deze personen toe te voegen aan de WOL 4 -teams, echter zonder hiervoor bij de opdrachtgever kosten in rekening te brengen. De extra werkervaring kan een bijdrage leveren aan de persoonlijke groei van de medewerker. 2 Verschillende SW-bedrijven geven op basis van ervaring aan dat ongeveer 30% van de populatie Wsw geïndiceerden afhankelijk zal blijven van een werkplek binnen de muren van een SW-bedrijf. 3 Verdeling per 1 augustus 2007 is: 30%, 30%, resp. 40% 4 WOL staat voor: Werken op locatie. Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 8 van 23

9 4.2 De Wsw als onderdeel van het arbeidsmarktbeleid Participatie door het verrichten van (zo mogelijk regulier) werk is een belangrijke doelstelling van de Wsw. De Wsw sluit hiermee aan bij de reïntegratiedoelstelling van de Wet werk en bijstand. Voor het behalen van deze doelstellingen is inbedding van Wsw en WWB in het gemeentelijke arbeidsmarktbeleid noodzakelijk. Hiervoor is onder andere goede afstemming en samenwerking met de ketenpartners (CWI en UWV) vereist. Visie op de uitvoering/beleidskader 2 De directie van Permar WS en de besturen van de betrokken gemeenten streven naar aansluiting van de Wsw bij het arbeidsmarktbeleid van de gemeenten. Zo werken de gemeenten Barneveld, Ede, Scherpenzeel en Wageningen samen met de SUWIketenpartners aan de ontwikkeling van een gezamenlijke werkgeversbenadering. Zowel binnen het Bedrijfsverzamelgebouw in Barneveld als binnen het Werkplaza Ede-Wageningen is een werkgeverserviceloket in oprichting. Bij deze werkgeverserviceloketten wordt ook Permar WS betrokken: indien van toepassing wordt bij werkgeverscontacten voortaan gerefereerd aan de mogelijkheden (personeel c.q. diensten) die Permar WS een werkgever kan bieden. Bij vacaturevervulling en verwerving via het werkgeverserviceloket zal duidelijker rekening worden gehouden met de inpassingmogelijkheden van Wsw-werknemers 5. Ten behoeve van de werkgeversbenadering stellen de ketenpartijen een marktbewerkingsplan op. Als onderdeel hiervan zal het werkgeverserviceloket een rol spelen bij het regelen van stageplaatsen en het aanbieden van stagiaires. Permar WS kan hieraan bijdragen door de haar bekende bedrijfscontacten bij het werkgeverserviceloket in te brengen. De overige partijen kunnen stage-, werk- of leerwerkplaatsen aanbieden voor mensen met een Wsw-indicatie. 4.3 De Wsw als onderdeel van het inkoopbeleid Tussen Permar WS en de betrokken gemeenten bestaat niet alleen een relatie met betrekking tot de uitvoering van de Wsw. De gemeenten besteden ook opdrachten uit aan Permar WS, zoals groenvoorziening. Voor Permar WS zijn de opdrachten van de gemeenten van belang om voldoende werkzaamheden aan te kunnen bieden aan de SW-medewerkers. Ook op het gebied van commerciële dienstverlening bestaat een inkooprelatie tussen gemeenten en Permar WS. Zo voert Permar WS in opdracht van een aantal gemeenten reïntegratieopdrachten uit, gericht op personen met een bijstandsuitkering. In de landelijke aanbestedingsregels is een bijzondere positie voorbehouden aan SW-organisaties 6. Gemeenten kunnen hiervan gebruik maken bij het aanbesteden van diensten, die door SWwerknemers uitgevoerd kunnen worden (zoals groenvoorziening en -onderhoud, maar ook schoonmaak). Door dergelijke diensten uit te besteden aan Wsw-instellingen, ontstaat meer werkgelegenheid voor mensen met een arbeidshandicap. Visie op de uitvoering/beleidskader 3 De bij Permar WS betrokken gemeenten zijn bereid bij het aanbesteden van diensten bewuster gebruik te maken van het aanbod van Permar WS. Zo zijn zij bereid om diensten als groenvoorziening/-onderhoud en schoonmaak waar mogelijk uit te besteden aan SW-bedrijven of aan organisaties of instellingen die bij de uitvoering van de opdracht SW-werknemers inzetten. Door deze werkwijze kan worden gewaarborgd dat voldoende aangepast werk voorhanden is voor mensen met een Wsw-indicatie. De gemeenten maken hierbij nadrukkelijk een voorbehoud voor wat betreft aanbesteding van reïntegratiediensten. Ten aanzien van reïntegratiediensten wensen de gemeenten breed inzicht te hebben en te houden in de prijs/kwaliteit verhouding van de diverse aanbieders op de reïntegratiemarkt. De inkoop van reïntegratiediensten vindt bij de verschillende gemeenten plaats via reguliere aanbestedingsprocedures, op basis van het eigen inkoopbeleid. Dit neemt niet weg dat 5 Om begeleid werken voor werkgevers aantrekkelijker te maken voorziet de Wsw per in een permanente no-risk polis bij ziekte en arbeidsongeschiktheid. Verder wordt de subsidie gedurende een periode van 5 jaar na beëindiging van de Wsw-indicatie geleidelijk afgebouwd. Zie ook paragraaf Zie artikel 19 van het Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten. Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 9 van 23

10 gemeenten de kennis, ervaring en mogelijkheden van Permar WS als Mensontwikkelbedrijf meewegen bij het inkopen van specifieke reïntegratiediensten. Aandachtspunt / voorstel Aanbesteding van diensten blijft een bevoegdheid van elke individuele gemeente. In de praktijk wordt binnen een gemeente de aanbesteding vanuit verschillende afdelingen geïnitieerd. Het is wenselijk om de aanbesteding van diensten, waarbij SW-medewerkers betrokken (kunnen) zijn, te coördineren. De volgende aspecten spelen hierbij een rol: de gemeente heeft een regiefunctie ten aanzien van het arbeidsmarktbeleid; de gemeente heeft een regiefunctie ten aanzien van de beleidsvoering Wsw; de aanbestedingen moeten afgestemd worden op andere werkzaamheden, zowel binnen de gemeente als van ketenpartners; centralisatie van kennis over regelgeving rond aanbestedingen en gemeentelijk inkoopbeleid is gewenst. Voorgesteld wordt om de regie over aanbestedingen van diensten, waarbij (mogelijk) SWmedewerkers betrokken zijn, bij de leden van de ambtelijke werkgroep neer te leggen. 4.4 De Wsw als onderdeel van het personeelsbeleid Over het algemeen blijken werkgevers huiverig om Wsw-geïndiceerden aan te nemen. Dit ondanks het feit dat de rijksoverheid een aantal maatregelen heeft genomen om reguliere werkgevers bij de Wsw te betrekken, zoals: een permanente no-risk polis bij ziekte en arbeidsongeschiktheid voor Wsw-geïndiceerden in een begeleid werken baan; het behoud van loonkostensubsidie gedurende vijf jaar na beëindiging van de Wsw-indicatie (waarbij de rijkssubsidie in vijf jaar wordt afgebouwd); een verzoek aan de Raad voor Werk en Inkomen (RWI) om een regionale aanpak te ontwikkelen voor gemeenten, om hen te ondersteunen bij het realiseren van meer begeleid werken banen bij werkgevers. Gemeenten kunnen het goede voorbeeld geven door zelf Wsw-geïndiceerden op basis van detachering of begeleid werken op te nemen in de gemeentelijke organisatie of in aan de gemeente gerelateerde instellingen. Momenteel gebeurt dit nog te weinig. Bij de bij Permar WS betrokken gemeenten werkt slechts een klein aantal mensen met een handicap 7, ondanks de bovengenoemde stimuleringsmaatregelen. Visie op de uitvoering/beleidskader 4: De betrokken gemeenten hebben de intentie uitgesproken om te onderzoeken in hoeverre het mogelijk is Wsw-geïndiceerden binnen het gemeentelijke domein (begeleid of via detachering) werk aan te bieden. Los van het bieden van een passende werkomgeving voor mensen met een handicap, geven de gemeenten hiermee ook uiting aan hun maatschappelijke voorbeeldfunctie. Als voorwaarde is gesteld dat het wel om regulier werk moet gaan (geen werkverschaffing). 4.5 Het persoonsgebonden budget als instrument binnen de Wsw Wsw-geïndiceerden die begeleid willen werken kunnen kiezen voor een persoonsgebonden budget (PGB). Het recht op een PGB geldt voor zowel nieuwe SW-geïndiceerden die op de wachtlijst staan als voor de zittende SW-populatie. Als een SW-geïndiceerde een gemeente daarom verzoekt, moet de gemeente vanuit het beschikbare Wsw-budget een subsidie verstrekken aan een werkgever die door de SW-geïndiceerde zelf is aangedragen en voor wie hij begeleid kan gaan werken. Ook bekostigt de gemeente in dat geval een door de SW-geïndiceerde zelf aangedragen begeleidingsorganisatie die voor de begeleiding op de werkplek zorgt. De gemeente hoeft dit alleen te doen wanneer de SW-geïndiceerde aan de beurt is voor plaatsing, of als deze al SW-medewerker is en zijn 7 Voorbeeld: bij de gemeente Ede heeft ongeveer 2,2% van het personeelsbestand een handicap. Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 10 van 23

11 huidige werkplek wil verruilen voor een andere. De totale kosten voor subsidie en begeleiding mogen niet hoger zijn dan het rijksbudget per Wsw-plaats. Visie op de uitvoering/beleidskader 5: De bij Permar WS betrokken gemeenten zijn van mening dat het PGB een goed instrument kan zijn voor SW-geïndiceerden die met ondersteuning in staat zijn om regulier te gaan werken. Het PGB wordt opgenomen in het Wsw-beleid. Aandachtspunten / voorstel Gemeenten moeten bij verordening 8 regelen: de wijze waarop de hoogte van de periodieke subsidie aan de werkgever wordt vastgesteld; de hoogte van de aan de subsidieverlening verbonden uitvoeringskosten; de voorwaarden waaronder het college een begeleidingsorganisatie inschakelt voor het zoeken van een begeleid werkenplek, welke organisatie door de Wsw-geïndiceerde zelf is aangewezen; de voorwaarden waaronder de gemeente de eenmalige kosten voor aanpassing van de begeleid werkenplek kan vergoeden. Voorgesteld wordt om de verordeningen PGB van de deelnemende gemeenten op elkaar af te stemmen. Gemeenten moeten aanvullend een aantal zaken regelen om uitvoering te kunnen geven aan het PGB, zoals: hoe weet een Wsw-geïndiceerde op de wachtlijst wanneer hij aan de beurt is voor plaatsing en naar een PGB-plaats kan gaan zoeken? welke eisen worden aan de begeleidingsorganisatie en de werkgever gesteld? stelt de gemeente vooraf budgetten beschikbaar voor het zoeken naar een werkplek? 8 De VNG stelt een modelverordening op ten behoeve van de gemeenten. Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 11 van 23

12 5. Uitvoeringsplan Wsw In dit hoofdstuk wordt een voorstel gedaan voor de uitvoering van de gemoderniseerde Wsw. Hierbij wordt ingegaan op de bestuursvorm, de wijze van beleidsontwikkeling en advisering, de uitvoering van de taakstelling en het wachtlijstbeheer. 5.1 Bestuursvorm Met de gemeenschappelijke regeling Permar WS hebben de gemeentebesturen van Barneveld, Ede, Renkum, Scherpenzeel en Wageningen hun taken en bevoegdheden met betrekking tot de uitvoering van de Wsw overgedragen aan het Algemeen Bestuur (AB) van Permar WS. Het Dagelijks Bestuur (DB) van Permar WS bestaat uit vijf dagelijkse bestuurders van de deelnemende gemeenten, die de zorg voor de Wsw in hun portefeuille hebben. Het DB wordt ter zijde gestaan door een commissaris: een adviseur van buiten de kring van het bestuur, welke beschikt over deskundigheid over met name de bedrijfseconomische aspecten van de aan Permar WS opgedragen taken. In de notitie Verkenning gevolgen modernisering Wsw van de ambtelijke werkgroep GR Permar WS (november 2005) is uitgebreid aandacht besteed aan mogelijke bestuursvormen, anders dan de huidige gemeenschappelijke regeling. De in de GR Permar WS samenwerkende gemeenten hebben in december 2005 uitgesproken om gezamenlijk te willen blijven doen wat gezamenlijk kan. Dit betekent dat de GR Permar WS in stand blijft. Het aanpassen van de bestuursvorm aan het duale karakter van de gemeenten wordt wel gezien als reële optie voor de toekomst 9. Voorgesteld wordt om de tekst van de GR Permar WS te actualiseren. Zowel inhoudelijk als tekstueel is de GR Permar WS verouderd. De ambtelijke werkgroep zal hiertoe een voorstel indienen, in samenwerking met de juridische afdelingen van de betrokken gemeenten. Visie op de uitvoering/beleidskader 6: De gemeenschappelijke regeling Permar WS blijft in stand, waarbij de tekst en inhoud van de gemeenschappelijke regeling wordt geactualiseerd. 5.2 Beleidsontwikkeling en -advisering Taakverdeling beleidsontwikkeling en advisering (huidige situatie) Het opstellen van beleidskaders voor uitvoering van de Wsw behoort tot de verantwoordelijkheid van de raden van de in de GR Permar WS deelnemende gemeenten. De regie over de uitvoering van de beleidskaders ligt bij de colleges van burgemeester en wethouders. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering is gemandateerd aan Permar WS. De beleidsvorming wordt ondersteund door adviezen van de ambtelijke adviesgroep. De ambtelijke adviesgroep fungeert daarmee, naast de wethouder, als een linking pin tussen de gemeentelijke organisatie en het uitvoeringsbedrijf. Bij de advisering over het beleid, wordt waar mogelijk vooraf met de directie van Permar WS overleg gevoerd. In de praktijk heeft de directie van Permar WS veel invloed op de vormgeving van het beleid en de regie over de uitvoering 9 Voor de verhouding tussen het bestuur van een samenwerkingsverband zoals de GR Permar WS en de deelnemende gemeenten is van belang dat er een inlichtingenplicht bestaat tussen het algemeen en het dagelijks bestuur enerzijds en de deelnemende gemeenten anderzijds. De Wet gemeenschappelijke regelingen (WGR) voorziet echter niet in een verantwoordingsplicht en een terugroepingrecht tussen de besturen van het openbaar lichaam en de deelnemende gemeenten. Een deelnemende gemeente kan alleen verantwoording vragen aan de eigen leden van het algemeen bestuur. Ook de terugroepingmogelijkheid is beperkt tot eigen vertegenwoordigers in het algemeen bestuur. De leden van het dagelijks bestuur hebben geen enkele verantwoordingsrelatie met het college van B&W. Wél zijn zij in hun rol als lid van het algemeen bestuur in alle opzichten verantwoording schuldig aan hun eigen gemeentebestuur. Kortom: de WGR is niet dualistisch vormgegeven. Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 12 van 23

13 Wenselijke taakverdeling beleidsontwikkeling en advisering (nieuwe situatie) Onder de gemoderniseerde Wsw komen de regie over en de aansturing van de Wsw nadrukkelijker bij de gemeenten te liggen. Volgens het rijk hebben de gemeenten niet alleen verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de Wsw, maar zijn zij ook in staat om de sociale werkvoorziening in een breder perspectief te plaatsen en een plaats te geven binnen het lokale zorg- en arbeidsmarktbeleid. Visie op de uitvoering/beleidskader 7: Permar WS en de betrokken gemeenten stellen voor om de structuur van beleidsontwikkeling en - advisering te verbeteren en aan te passen aan de gemoderniseerde Wsw. Voor wat betreft de advisering omtrent beleid en regie rond de Wsw, wordt voorgesteld om de positie van de ambtelijke werkgroep nadrukkelijker te regelen dan nu het geval is. Het huidige samenwerkingsmodel wordt geoptimaliseerd door de uitvoering van de Wsw te splitsen in: beleid en regie Wsw; bedrijfsvoering SW-bedrijf. De verhouding tussen de gemeenten en Permar WS krijgt hiermee de vorm van opdrachtgever opdrachtnemer. De bedrijfsvoering ligt in overwegende mate bij het SW-bedrijf. Het bestuur van Permar WS kan hierbij worden ondersteund door adviezen van een raad van commissarissen. Het bovenstaande leidt tot het hierna volgende organogram. Gemeenteraad Algemeen bestuur College van B & W Dagelijks bestuur Ambtelijke adviesgroep Raad v. commissarissen Algemeen directeur Advisering aan Benoemen uitvoeringskader/laten uitvoeren Uitvoeringsorganisatie Legt verantwoording af aan In dit organogram ontbreken nog de Ondernemingsraad en een vorm van cliëntenparticipatie (zie paragraaf 5.5). Zodra de vormgeving van de cliëntenparticipatie én de verhouding tussen de cliëntenparticipatie en de Ondernemingsraad bepaald zijn, worden deze adviesorganen in het organogram gevoegd. De beschreven splitsing van beleid en uitvoering zal via een overgangsperiode moeten worden bereikt. Dit neemt niet weg dat bij het opstellen van de ambities en taakstellingen voor 2008 al goed zal moeten worden samengewerkt tussen de betrokken partijen en beide groepen adviseurs. Voor een goede samenwerking tussen beleid en uitvoering is van belang dat afspraken worden gemaakt over het beschikbaar stellen van sturingsinformatie (managementinformatie), naast de al gebruikelijke verantwoordingsinformatie. Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 13 van 23

14 Aandachtspunten / voorstel Voorgesteld wordt om de hiervoor beschreven aanpassingen in de taakverdeling op te nemen in de tekst van de Gemeenschappelijke Regeling Permar WS. Veel personen met een Wsw-indicatie hebben een uitkering (ontvangen) van het UWV. Het UWV heeft dan ook een belang bij de kwaliteit van de uitvoering van de Wsw, zoals het wachtlijstbeheer. De bij Permar WS betrokken gemeentebestuurders achten het wenselijk dat het UWV een rol krijgt bij de beleidsadvisering rond de Wsw. Voorgesteld wordt om het UWV uit te nodigen om deel te nemen aan het ambtelijk overleg van de GR Permar WS (zie ook paragraaf 4.2). Binnen de beleidsadvisering krijgt ook de cliëntenparticipatie een duidelijke rol. Gemeenten moeten in een verordening de cliëntenparticipatie rond de Wsw regelen. De bedoelde cliëntenparticipatie richt zich op het gemeentelijke beleid, waaronder de sturing op de beweging van binnen naar buiten, het wachtlijstbeheer en de vormgeving van het PGB. In paragraaf 5.5 worden nader ingegaan op de vormgeving van de cliëntenparticipatie. 5.3 Taakstelling: van vast aantal naar ondergrens Het rijksbudget voor de financiering van de uitvoering van de Wsw wordt minimaal vergroot, met landelijk ongeveer 17 miljoen structureel. Binnen de huidige financiële kaders wordt de maximale taakstelling voor Wsw-banen omgezet naar een minimale taakstelling. Onderrealisatie zal leiden tot terugvordering van teveel betaalde rijkssubsidie. Gemeenten krijgen de vrijheid om meer Wsw-banen te realiseren met hetzelfde budget, bijvoorbeeld door andere afspraken te maken over de vergoeding aan het SW-bedrijf per Wsw-dienstbetrekking. Dit biedt gemeenten de mogelijkheid om de wachtlijsten voor de Wsw te verkorten. Wachtlijst Ten tijde van het schrijven van deze notitie (juli 2007) omvat de wachtlijst 180 personen. Dit zijn allemaal ingezetenen van de in Permar WS participerende gemeenten. Onder de modernisering hebben de Wsw-geïndiceerden recht op plaatsing binnen 12 maanden na indicatiestelling, voor zover de gemeente daarvoor voldoende Wsw-budget heeft. Na de periode van 12 maanden heeft de Wsw-geïndiceerde het recht om op volgorde van plaatsing op de wachtlijst geplaatst te worden op een Wsw-dienstverband. Er mogen dan dus geen andere Wsw-geïndiceerden, die later op de wachtlijst zijn ingestroomd, eerder geplaatst worden dan de persoon die al langer dan 12 maanden wacht. Gebeurt dat wel, dan kan de langstwachtende hierover een klacht indienen bij de gemeente. Doet de gemeente daar niets mee, dan kan de betrokkene uiteindelijk naar de rechter gaan en kan de rechter besluiten dat de langstwachtende alsnog direct in dienst van de gemeente genomen moet worden (zie verder par. 5.4 voor het wachtlijstbeheer). Geen wachtlijst? Theoretisch is het mogelijk om geen wachtlijst te hanteren, maar iedereen met een indicatie te plaatsen. De taakstelling van het ministerie is immers niet langer een gefixeerd aantal, maar een ondergrens. De gemeentebestuurders achten een wachttijd van zes maanden na indicatie acceptabel. Dit betekent dat de huidige wachtlijst fors teruggebracht moet worden. De bij de GR Permar WS betrokken gemeentebestuurders hebben uitgesproken dat zij in beginsel meer geld over hebben voor een betere prestatie van het uitvoeringsbedrijf. Indien Permar WS meer mensen van de wachtlijst kan plaatsen op een Wsw-dienstverband dan op grond van de taakstelling wordt gedaan, dan zouden de meerkosten hiervan bespreekbaar zijn. Hierbij moet de kanttekening worden geplaatst, dat vergoeding van meerkosten alleen mogelijk is indien de gemeenten hiervoor redelijkerwijs (structurele) middelen beschikbaar hebben. Indien de gemeenten geen gelden beschikbaar hebben voor extra prestaties van Permar WS, is instandhouding van een wachtlijst onontkoombaar. Plaatsen vanaf de wachtlijst, betekent ook het aangaan van structurele loonverplichtingen. Het macrobudget voor de Wsw blijft echter nagenoeg hetzelfde als onder de huidige Wsw, waardoor het basisbedrag zoals nu per realisatie wordt toegerekend vanwege de hogere deelfactor (namelijk inclusief de personen op de wachtlijst) per saldo lager wordt. Plaatsen van personen op de wachtlijst boven de huidige taakstelling, leidt dus tot een structurele en in vergelijking tot de te ontvangen Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 14 van 23

15 subsidie onevenredige stijging van de lasten. Daar staat tegenover dat de werknemer een bepaalde productiviteit/rendement heeft dat ten goede komt aan het SW-bedrijf. Op de wachtlijst staan ook Wsw-geïndiceerden met een uitkering van het UWV. De gemeenten zijn van mening dat het UWV ook een financiële bijdrage zou moeten leveren aan het verkorten van de wachtlijst bij Permar WS. Visie op de uitvoering/beleidskader 8: Voorgesteld wordt om de (kosten van de) aanpak van de wachtlijst jaarlijks op te nemen in de gemeentelijke begroting voor de uitvoering van de Wsw. Hiertoe moet jaarlijks worden vastgesteld: de maximale gemiddelde wachttijd voor een Wsw-dienstverband in het begrotingsjaar; en daaraan gekoppeld: hoeveel Wsw-geïndiceerden de gemeente in het begrotingsjaar wil plaatsen in een Wswdienstverband; welke bijdragen de gemeenten kunnen leveren als het gaat om beschikbaar stellen van begeleid werken banen in het gemeentelijk domein; of de gemeenten een hogere (structurele) gemeentelijke bijdrage beschikbaar willen stellen om meer mensen in een Wsw-baan aan het werk te krijgen; wat de gemeenten over hebben voor deze financiële inspanning. Alternatieven gedurende de wachttijd voor een Wsw-dienstverband De bij de GR Permar WS betrokken gemeenten zijn het erover eens dat aan Wsw-geïndiceerden op de wachtlijst voor een Wsw-dienstverband, gedurende de wachttijd een aanbod moet worden gedaan voor participatie of reïntegratie. Een dergelijke inzet kan voorkomen dat mensen op de wachtlijst in een sociaal isolement geraken en tevens dat door de lange wachttijd de afstand tot de arbeidsmarkt fors toeneemt. Gemeenten zijn vrij om een Wsw-geïndiceerde tijdens de wachttijd een reïntegratie- of participatievoorziening aan te bieden. Een aantal gemeenten uit de GR Permar WS heeft in samenwerking met Permar WS al een aanpak voor uitkeringsgerechtigden WWB op de wachtlijst ontwikkeld. Deze personen krijgen gedurende de wachttijd een tijdelijk dienstverband bij de BV Permar Energiek aangeboden. Een tijdelijke werkplek binnen de muren van Permar WS heeft diverse voordelen: de geïndiceerde raakt al bekend met de werkzaamheden binnen Permar WS; Permar WS krijgt de mogelijkheid om de capaciteiten en competenties van de geïndiceerde te onderzoeken, waardoor eerder duidelijk wordt wat de ontwikkelingsbehoefte is en of iemand geschikt is voor detachering of begeleid werken; de afstand tot de reguliere arbeidsmarkt wordt niet onnodig vergroot en het risico op een sociaal isolement wordt verminderd. De Tweede Kamer heeft een voorstel in voorbereiding, op grond waarvan het mogelijk wordt om gelden uit het Werkdeel van het Fonds Werk en Inkomen in te zetten voor mensen met een Wswindicatie 10. Indien de Eerste Kamer met dit voorstel instemt, kunnen gemeenten de activiteiten voor personen op de wachtlijst voor een Wsw-dienstverband, die tevens behoren tot de reïntegratiedoelgroepen van de Wet werk en bijstand (WWB), betalen uit het Werkdeel. Daarnaast staan op de wachtlijst ook Wsw-geïndiceerden die een uitkering ontvangen van het UWV. Het UWV kent een vergelijkbaar aanbod van tijdelijke dienstverbanden via de BV Permar Energiek als de gemeenten. Voorgesteld wordt om met het UWV in overleg te gaan over de inhoud en financiering van deze trajecten. Aandachtspunten Wanneer de gemeenten geen extra inzet tonen ten aanzien van de wachtlijst en de beschikbare middelen volledig besteden aan de reeds gerealiseerde Wsw-banen, kan een negatief beeld 10 Op dit moment is het wettelijk niet toegestaan om gelden uit het Werkdeel in te zetten voor reintegratieactiviteiten ten behoeve van personen met een Wsw-indicatie, omdat de Wsw niet wordt beschouwd als algemeen geaccepteerde arbeid. Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 15 van 23

16 ontstaan: er is niets gedaan voor de mensen op de wachtlijst en de geoormerkte middelen zijn op. Voor Wsw-geïndiceerden met een zekere productieve waarde kan worden overwogen om de kosten van de tijdelijke werkzaamheden aan te passen aan de loonwaarde. De inzet van Permar WS wordt dan immers (gedeeltelijk) gecompenseerd door de extra productie die wordt geleverd. 5.4 Wachtlijstbeheer In de circulaire van het ministerie van SZW van januari 2006 wordt benadrukt dat de gemeenten zelf de wachtlijsten voor de Wsw dienen te beheren. Hiermee wordt de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de wet vergroot. Het is de gemeenten niet toegestaan om het beheer over de wachtlijsten uit te besteden aan een SW-bedrijf. Voor de uitvoering door gemeenten betekent dit: een (administratieve) lastenverzwaring; veelvuldig afstemmen tussen gemeentelijke wachtlijsten onderling en met het SW-bedrijf: niet alleen is het noodzakelijk af te stemmen welke personen op de wachtlijst staan, ook moet worden beoordeeld welke personen als eerste van de wachtlijst worden geplaatst. Goed wachtlijstbeheer is nodig, omdat Wsw-geïndiceerden onder de gemoderniseerde Wsw recht krijgen op tijdige plaatsing. Indien na 12 maanden wachttijd nog geen plaatsing is gerealiseerd, kan de Wsw-geïndiceerde in bezwaar gaan wanneer sprake is van de volgende omstandigheden: de gemeente houdt over van het Wsw-budget, omdat het minimum aantal plaatsen nog niet is gerealiseerd; of; een Wsw-geïndiceerde die korter op de wachtlijst staat is eerder geplaatst. Aan de andere kant krijgt het gemeentebestuur de bevoegdheid om de Wsw-indicatie in te trekken als de Wsw-geïndiceerde meerdere keren een geschikte werkplek heeft geweigerd. Voor een goed wachtlijstbeheer hebben gemeenten dus inzicht nodig in: de omvang van de wachtlijst (datum instroom/uitstroom); de plaatsingen in de afgelopen 12 maanden (datum plaatsing, datum instroom op wachtlijst, wachttijd). Er van uitgaande dat een wachtlijst in stand wordt gehouden, onderscheiden Permar WS en de betrokken gemeenten de volgende opties voor wachtlijstbeheer: centraal wachtlijstbeheer; - uitvoering onder te brengen bij een van de deelnemende gemeenten; - uitvoering onder te brengen bij de BV Permar Energiek 11 ; wachtlijstbeheer per afzonderlijke gemeente. De deelnemende gemeenten beschikken elk over een eigen budget en een eigen taakstelling. Binnen die taakstelling dient elke gemeente te zorgen voor tijdige plaatsing van Wsw-geïndiceerden. Beheer van de wachtlijsten per gemeente leidt tot uitvoeringstechnische problemen en bureaucratie 12. Uitvoering van het wachtlijstbeheer door één persoon (of partij) draagt bij aan een uniforme, onafhankelijke beoordeling. Een belangrijk aandachtspunt voor de uitvoering is het formuleren van een beoordelingskader voor plaatsing vanaf de wachtlijst. Visie op de uitvoering/beleidskader 9: Om bovengenoemde redenen wordt voorgesteld om een collectieve gemeentelijke wachtlijst te hanteren, die wordt beheerd door één verantwoordelijke. Uit nader onderzoek zal moeten blijken of het wenselijk is om het beheer bij één van de gemeenten onder te brengen of dat het beheer via de BV Permar Energiek kan worden uitgevoerd. 11 In het geval de voorkeur uitgaat naar wachtlijstbeheer door de BV Permar Energiek zal uitgezocht moeten worden of deze BV (juridisch) ver genoeg van Permar WS af staat. 12 Wie beoordeelt dan welke persoon het eerst van de wachtlijst worden gehaald? Beheer van een wachtlijst per gemeente zal zeker tot verschil van inzicht leiden wanneer de ene gemeente een grotere wachtlijst heeft dan een andere gemeente. Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 16 van 23

17 5.5 Cliëntenparticipatie In artikel 2, derde lid van het wetsvoorstel tot modernisering van de Wsw wordt geregeld dat gemeenten bij verordening regels moeten stellen voor cliëntenparticipatie in het kader van de Wsw. De gestelde regels komen overeen met de regels omtrent cliëntenparticipatie in het kader van de WWB. De huidige Wsw kent al een ondernemingsraad (OR). Tussen de OR en de beoogde cliëntenparticipatie bestaan de volgende verschillen. De OR regelt de medezeggenschap met betrekking tot de onderneming waar mensen werkzaam zijn. Werknemers kunnen via de OR betrokken zijn bij het reilen en zeilen van het SW bedrijf en dan in het bijzonder het werknemersbelang. De doelgroep van de OR is beperkt tot werknemers in het SW-bedrijf. Cliëntenparticipatie heeft vooral betrekking op de wijze waarop de gemeente haar SW-beleid vorm en inhoud geeft. Hieronder valt onder andere het wachtlijstbeheer en de vormgeving van het PGB. De doelgroep van de cliëntenparticipatie is de gehele Wsw-populatie, dus zowel Wswgeïndiceerden die werkzaam zijn in het SW-bedrijf als Wsw-geïndiceerden op de wachtlijst. Het wetsvoorstel biedt gemeenten flexibiliteit in de keuzemogelijkheden om de organisatie en vormgeving van de cliëntenparticipatie in te vullen. De gemeenteraad kan zelf bepalen hoe de cliëntenparticipatie zich verhoudt tot de OR. Visie op de uitvoering/beleidskader 10: Cliëntenparticipatie heeft over het algemeen de vorm van een cliëntenraad. Het is in principe mogelijk om per gemeente een cliëntenraad Wsw samen te stellen. Bij een gemeenschappelijke regeling lijkt het echter praktischer om één cliëntenraad samen te stellen uit leden van de betrokken gemeenten. Dit voorkomt tevens het probleem dat de kleinere gemeenten problemen krijgen bij het vinden van voldoende leden voor een eigen cliëntenraad. Voorgesteld wordt om de cliëntenparticipatie Wsw door de bij Permar WS betrokken gemeenten gezamenlijk te laten organiseren. Dit door de verordeningen cliëntenparticipatie Wsw van de deelnemende gemeenten op elkaar af te stemmen. Tevens wordt voorgesteld om de uitvoering van de verordeningen cliëntenparticipatie Wsw op te dragen aan de GR Permar WS. Permar WS heeft zicht op de totale wachtlijst en de Wsw-dienstverbanden en kan zorgdragen voor vertegenwoordiging binnen de cliëntenraad door de verschillende doelgroepen van de Wsw Niet alleen naar Wsw-werknemers en Wsw-geïndiceerden op de wachtlijst, maar ook naar uitkeringsachtergrond: WWB, Wajong, WIA, WAO en ZW. Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 17 van 23

18 6. Financiering Wsw De financiering van de huidige Wsw is gebaseerd op bekostiging van de gemiddeld gerealiseerde fulltime dienstverbanden, de zogenaamde standaard eenheden (SE-en). Tot nu toe is een aanvullende gemeentelijke bijdrage noodzakelijk gebleken. In de moderniseringsvoorstellen wordt uitgegaan van financiering op basis van het aantal Wswgeïndiceerde ingezetenen per gemeente. De verdeling van het macrobudget voor de uitvoering van de Wsw vindt niet langer plaats op basis van de gemiddelde realisatie, maar op basis van de stand per 31 december van elk jaar. De gemeenten krijgen een minimum taakstelling met een daarop afgestemd vast budget. Personen die op de wachtlijst staan tellen in de nieuwe financieringssystematiek even zwaar mee als personen die al werkzaam zijn in een Wsw-dienstverband. Het beschikbaar gestelde macrobudget wordt echter slechts marginaal verhoogd. Dit leidt tot een (gemiddeld) lagere bijdrage per Wswgeïndiceerde. Het bedrag dat gemiddeld beschikbaar is per voltijds Wsw-plaats bedraagt ,-- voor een matig gehandicapte en ,-- voor een ernstig gehandicapte. Het is vervolgens aan de gemeenten zelf om te bepalen hoeveel budget voor elke Wsw-geïndiceerde wordt ingezet. Het is de bedoeling van het rijk dat de gemeenten meer gaan sturen op de kosten per Wsw-plaats. De rijksbijdrage voor de uitvoering van de Wsw gaat tot 1 januari 2008 direct naar Permar WS. Per 1 januari 2008 gaat het Wsw-budget rechtstreeks naar de gemeenten. Dit budget is geoormerkt. De in de GR Permar WS deelnemende gemeenten dienen voor die tijd met elkaar en met Permar WS afspraken te maken over de hoogte van de op voorschotbasis door te betalen subsidie. De bijdragen die de gemeenten voor alle ingezeten Wsw-geïndiceerden ontvangen, kunnen niet één op één worden overgemaakt naar Permar WS. De gemeenten hebben immers ook nog te maken met extern dat wil zeggen niet bij Permar WS geplaatste Wsw-medewerkers. Op 31 december 2005 waren 74 inwoners van de betrokken gemeenten bij een ander werkvoorzieningschap dan Permar WS aan het werk. Daar staat tegenover dat 13 personen vanuit niet deelnemende gemeenten bij Permar WS werkzaam zijn. Visie op de uitvoering/beleidskader 11: Voorgesteld wordt om de volgende financieringssystematiek te hanteren. 1. Jaarlijks wordt het te vergoeden bedrag per geplaatste Wsw-medewerker berekend. De berekening hiervan is als volgt: de totale rijksbijdrage zoals toegekend aan de deelnemende gemeenten wordt vermeerderd met het totaalbedrag aan gemeentelijke bijdragen. Op dit bedrag worden de totale kosten voor de extra gemeentelijke inspanningen voor uitvoering van de Wsw (beheer wachtlijst, kosten Cliëntenraad, kosten begeleid werkenplaatsen e.d.) in mindering gebracht. Het resterende bedrag wordt gedeeld door het door de gemeenten in gezamenlijkheid vastgestelde te realiseren aantal fte s Wsw. Het aldus verkregen bedrag is de bijdragenorm, die door de gemeenten per fte zal moeten worden betaald. De verdeling over de gemeenten vindt uiteraard plaats op basis van het geschatte aantal geplaatsten uit die gemeenten. 2. De onder 1. berekende bijdragenorm per fte zal door de gemeenten ook als maximale vergoeding aan andere uitvoeringsorganisaties van de Wsw worden betaald, indien inwoners uit de gemeenten daar geplaatst zijn. 3. Door Permar wordt de bijdragenorm per geplaatste Wsw-medewerker ook gevraagd van gemeenten die niet deelnemen aan de gemeenschappelijke regeling 14. Voor eventuele nieuwe plaatsingen wordt instemming van de gemeente van herkomst met deze systematiek gevraagd. 4. De financiering zal bij wijze van voorschot plaatsvinden in maandelijkse termijnen. 5. Na afloop van het jaar is exact bekend hoeveel fte s uit de verschillende gemeenten geplaatst zijn geweest. Voor mensen die een gedeelte van het jaar geplaatst zijn geweest, wordt een evenredige berekening gemaakt, uitgaande van hele maanden. Daarna stelt Permar WS een afrekening per gemeente op (naar rato), waarbij de bijdragenorm per fte ongewijzigd blijft, maar waarbij voor het aantal fte s uitgegaan wordt van de werkelijke realisatie. Vergoeding vindt plaats 14 Bij Permar WS werken 13 werknemers, die niet woonachtig zijn in één van de deelnemende gemeenten. Na inwerkintreding van de nieuwe financieringssystematiek, wordt Permar WS voor deze personen niet langer (automatisch) gesubsidieerd. Wanneer met de betreffende gemeenten geen afspraken worden gemaakt over de hoogte van de bijdragenorm, zijn de financiële consequenties gevolgen hiervan in eerste aanleg voor rekening van Permar. Voorstel Wsw-beleid gemeenschappelijke regeling Permar WS versie juli 2007 Pagina 18 van 23