Atelier Starza tury Spółka Cywilna ASSPA k k SC e S t i t h re c r b A c i a k i n w o c a r P i

Transcriptie

1 Atelier Starzak Strebicki Pracownia Architektury Spółka Cywilna ASSPASC

2 2 ontwerp structuurvisie

3 maquette centrumgebied Strombeek 3

4 4 inhoudsopgave

5 inleiding ring en centrum vier aanrijroutes tot het centrumgebied aanrijroute 1 plein aan Grimbergsesteenweg aanrijroute 2 Sint-Amandsplein aanrijroute 3 Gemeenteplein aanrijroute 4 Emmerechtsplein vier pleinen / het centrumgebied Rode Poort Kloosterweide Ter Borre Van der Nootstraat / De Burtinstraat / Meisestraat diverse locaties binnen leefbaarheidswijk over de openbare gebouwen over de school over Cultuurcentrum over Gemeenteplein over alle functies die vandaag daar gehuisvest zijn Gemeenteplein en Sint-Amandsplein Victor Soensstraat en Wemmelsestraat Gemeenteplein Sint-Amandsplein Victor Soensstraat en Wemmelsestraat bestaande en voorgestelde busroute voorbeeld snede van een eenrichtingsstraat Jan Mulstraat over het centrumgebied referenties pleinen en stedelijke gebieden referenties (stads)parken gabarittenplan / leefbaarheidswijk 5

6 6 inleiding

7 Inleiding. Algemeen. Dit is het tweede document in een reeks van drie tijdens deze (masterplan-)studie over Strombeek. We weten met zijn allen dat de uitdagingen groot zijn, deels omdat de gebouwen van het gemeentelijk patrimonium op een grote schaal gerenoveerd moeten worden. Dit is dan ook een uitgelezen kans om nieuwe synenergieën tussen de verschillende functies en inwoners te ontwikkelen. Vandaar ook wordt het project breed opgevat. Het is een strategische studie, waar het planningsperspectief tot aan 2030 reikt. Over het gemeentelijk patrimonium. Het realiseren van de projecten / het renoveren van de gebouwen is overigens geen luxe, het is steeds meer een nood aan het worden indien de gemeente haar aan te bieden diensten op peil wenst te houden. Eigenlijk zijn alle gebouwem niet meer up-to-date en vragen de diverse instellingen om meer m 2 voor hun programma s. De gebouwen zijn een lange tijd niet gerenoveerd geweest en deels daardoor voldoen ze niet meer aan de hedendaagse noden. In sommige gevallen zijn de noden zelfs zeer groot te noemen. Zoals bij de gemeentelijke basisschool Villegastje, waarbij de vraag groter is dan het aanbod. Of zoals de muziekakademie, waarbij het gebouw waarin deze gevestigd is niet meer aan de brandweereisen voldoet. Alhoewel de noden bij de andere diensten kleiner zijn, zijn ze wel dermate aanwezig dat er moet worden begonnen om budgetten opzij te zetten voor renovaties of nieuwbouw. Zodoende zit het OCMW te klein, in een gebouw dat vele koudebruggen kent en waar de ventilatie niet goed werkt. Bibliotheek, onderdeel van het Cultuurcentrum, is zeer uitgeleefd en biedt onvoldoende ruimte. Ook zichtbaarheid naar de omgeving toe is een probleem. Het Cultuurcentrum zelf vraagt om renovatie van podiumzaal, meer contact met het openbaar domein. Meer in het algemeen dienen de technieken te worden herzien, alsook moet het gebouw worden geïsoleerd. Op een aantal plaatsen treedt betonrot op. Een aantal programma s van het Cultuurcentrum zijn door gebrek aan ruimte tijdelijk elders ondergebracht, zoals ateliers op Piereman en CVO in het oud klooster. Kortweg, er moet ingezet worden om de gebouwen aan de noden van vandaag aan te passen. Dit is dan ook een van de grote uitdagingen voor de komende jaren in Strombeek. Over het openbaar domein. De tweede uitdaging waar we tegen aankijken, is het herzien van het openbaar domein binnen Strombeek, zodat het openbaar buiten leven ademruimte krijgt. Dit voornamelijk op de twee centrale pleinen, waar het kan worden ondersteund door de aanwezige functies / programma s, maar ook gewoonweg in de leefstraten. In principe, alle vandaag aanwezige straten in Strombeek, vestigen de aandacht op het verkeer en het voorzien van parkeergelegenheid. Dit natuurlijk ten voordele van de bewoners in Strombeek, maar het wordt ook misbruikt door passanten. Zoals bij de file op de ring, sluipverkeer maakt gebruik van de wegen in Strombeek. Of door het gebruik van de parkeerplaatsen op Sint-Amandsplein als Park&Ride. De wegen vandaag lijken te breed voor hun functie, de voetpaden te smal (zie dan ook graag het profiel van Victor Soensstraat of Villegas De Clercampstraat). Het zijn een aantal van de uitdagingen die strategisch aangepakt moeten worden bij het herzien van het openbaar domein. Zodat het een aangename ruimte kan worden voor zowel autogebruiker, fietser en voetganger. Zodat het openbaar leven een toegevoegde waarde is bij het kiezen voor wonen in Strombeek-Bever. Het invoeren van bewonersparkeren, ophogen van de boetes voor het niet realiseren van een (eigen) parkeerplaats bij nieuwbouw, blauwe schijven en het betaald parkeren zijn nodig om een controle te krijgen over de parkeersituatie in Strombeek. Op die manier krijgen we zicht op het horizontaal verkavelen (deze auto s zullen waarschijnlijk van de straat verdwijnen), hoeveel bestuurders parkings in Strombeek als Kiss&Ride gebruiken, hoeveel van de bewoners twee auto s aan de straat parkeren. We zijn van mening dat naast het aanbod aan betaald parkeren in het strikte centrum, er gratis aanbod van parkeerplaatsen moet blijven op een loopafstand van circa 500 meter van deze centrum. Over wonen. Over de derde uitdaging. Over de troeven die het wonen in Strombeek met zich meebrengt. Wonen in Strombeek zal wel anders wonen zijn dan bijvoorbeeld in Grimbergen, ondertussen is Strombeek te stedelijk geworden voor dit. Het neemt niet weg dat er voldoende kansen zijn om een mix aan woontypologieën in Strombeek in de toekomst aan te kunnen bieden. Zowel voor jonge gezinnen als senioren, dit is een uitgelezen plaats voor inwoners die gebruik willen maken van Brussel, maar wel in Vlaanderen wensen te wonen. Het is wel essentieel dat er kwalitatieve wooneenheden rondom kwalitatief openbaar domein aangeboden kunnen worden. Appartementen met grote terassen uitkijkend over groen, wooneenheden met tuinen of patio s (om ook op prijs te kunnen concurreren met traditionele woning met tuin in een buitengebied). De andere troeven zijn het grote aanbod van sportfaciliteiten (daarin ook een zwembad inbegrepen), een zeer actief Cultuurcentrum met een groot aanbod aan theater en tentoonstellingen en andere activiteiten zoals bijvoorbeeld muziekakademie of CVO. Dit alles zijn de troeven van Strombeek, het zijn functies die hun diensten aanbieden aan zowel jongeren als ouderen. Strombeek moet zich wel verbeteren op grond van openbaar domein, zodat jongeren / kinderen / ouderen / ouders deze functies makkelijk kunnen bereiken zonder een beroep te moeten doen op elkaar of de auto. De af te leggen afstanden zijn zeer klein en alles is goed te bereiken met de fiets. Dit, met in achtergrond houdend goede bereikbaarheid via openbaar vervoer van Brussel, maakt het dat Strombeek een aantal sterke troeven heeft om zich te ontwikkelen tot een aangenaam woonplaats voor iedereen. 7

8 8 OM Ungers, Morphologie City Metaphors, Encirclement

9 ringweg en centrum 9

10 10 werkelijkheid die vandaag aanwezig is

11 Ringweg en centrum. Ringweg, een voornamelijk autovriendelijke zone. Centrumgebied, een voornamelijk voetgangervriendelijke zone. Tussenzone, woongebieden waar de verschillende verkeersstromen elkaar ontmoeten. Het is nodig om de verschillende verkeersstromen op elkaar goed af te stemmen, het gebruik van de fiets en het openbaar vervoer te stimuleren, zodat ook jongeren en ouderen onafhankelijk van anderen gebruik kunnen maken van alles. Strombeek is, dankzij zijn compactheid, voor dit soort gebruik van het openbare ruimte perfect geschikt. We vinden dat we hierop moeten inzetten, zodat het elkaar ontmoeten in het publiek domein een feit kan zijn, waar de pleinen niet alleen autostaanplaatsen zijn, waar de straten niet alleen voor het doorvoer van auto s dienen, maar ook ruimte bieden aan voetganger of fietser, dat het gewoonweg aangename ruimtes zijn om op te vertoeven. Vandaag ontbreekt in grote mate aan deze kwaliteit in Strombeek, deels is het gelegen aan het feit dat de publieke ruimte voor een groot deel sinds 1977 onveranderd is gebleven (buiten Strombeeklinde en Sint-Amandsplein om). Alle beschikbare openbare ruimte aan straten en pleinen is vandaag nog steeds gefocust op het autogebruik. Waar misschien het meest typerende voorbeeld van dit zijn de straten Soensstraat (vroegere winkelstraat, hoofdverbinding tussen de twee pleinen) en Villegas De Clercampstraat (locatie gemeentelijke basisschool). Op deze straten voelt een fietser of voetganger niet op zijn plaats. Hetzelfde geldt in grote mate voor de pleinen in Strombeek, waar weinig mogelijkheden zijn om in rust te kunnen zitten alsook waar winkels en cafes naar buiten kunnen treden. Het zijn voornamelijk grote vlaktes aan parkeerruimtes in het centrum. Het zijn vreemde publieke ruimtes die niet direct het samenzijn en met elkaar in dialoog treden doen bevorderen. Desniettemin zijn de potenties groot, de pleinen zijn goed gelegen in een vrij compact gebied met een redelijk bevolkingsdichtheid. Doorgaand verkeer rijdt vandaag door het centrum van Strombeek, dit kan en moet anders. Er is al een ringweg aanwezig die meer intens gebruikt kan worden, waar vandaan alle woonbuurten rond het centrum bereikt kunnen worden. Een kans dat we niet mogen laten liggen. Deze ingreep maakt het mogelijk om doorgaand autoverkeer in het centrum te weren. Het parkeren op en in nabijheid van de pleinen. Een eerste vraag die opkomt is: wie gebruikt deze parkeerplaatsen vooral, zijn het bewoners, eigenaars van de winkels en cafes, hun klanten of ook mensen die een aantal pleinen gebruiken als Park&Ride? Terwijl het parkeren in het centrum overbezet is, zijn wel een aantal parkeerplaatsen onderbezet nabij het centrum in Strombeek. Als voorbeeld kunnen hiervoor De Singel nabij Sint-Amandsplein en parkeerplaatsen aan Grotewinkellaan nabij Emmerechtsplein dienen. Misschien is het bekendheid van deze plaatsen te klein, maar ook misschien is het een feit dat de te lopen route vanaf deze plaatsen geen aangename route is. Vaak is het parkeren op de pleinen inefficiënt georganiseerd. Dit kan gemakkelijk anders worden. Het zijn een aantal van de uitdagingen, we zijn er van overtuigd dat door de juiste aanpak van de publieke ruimte veel extra kan bereikt worden voor de inwoners van Strombeek. Onze aanbevelingen. Ringweg, vier aanrijroutes en vier pleinen. We stellen een autoluw centrum voor, waar het doorgaand verkeer doorgeknipt wordt, waar de auto s zich alleen nog op de randen van de pleinen kunnen begeven. Onder, naast of in nabijheid van deze pleinen kunnen parkeergrootplaatsen worden gerealiseerd (deels zijn de voorkeuren afhankelijk van het invoeren van bewonerskaarten, blauwe zone en betaald straatparkeren). Waar de pleinen de openbare woonkamers van Strombeek kunnen zijn, waar mensen op vertoeven, waar cafes zich uitrollen over de pleinen, waar gewoonweg mensen onder elkaar tijd kunnen doorbrengen. Dat het plaatsen zijn die ontmoetingen tussen de verschillende sociale bevolkingsgroepen doen bevorderen. Naar deze vier pleinen toe leiden vier aanrijroutes die aantakken op de ringweg van Strombeek. Alle woongebieden en het centrum staan in goede verbinding met deze ringweg, daarmee blijven de verschillende buurten en het centrumgebied goed bereikbaar met de auto. Dwars door het centrum zetten we in op fietsverkeer en voetgangers. De resterende straten stellen we voor om in te richten als eenrichtingsstraten. Overal in de straten wordt overigens het huidig aantal parkeerplaatsen behouden. Door in te spelen op de ontstane situatie kan er ook ruimte gevonden worden voor de fietsers, voetgangers, groen en zitgelegenheden. Door overal ruimte te vergroten voor fietsers en voetgangers hopen we perceptie op veiligheid te bewerkstelligen, zodat daadwerkelijk Strombekenaars te voet naar de bakker of met de fiets naar het zwembad gaan. We zijn van overtuigd dat dit moet kunnen. De hier behandelde thematieken kunnen en moeten ervoor zorgen dat het autoverkeer en het parkeren deels een andere plaats in het geheel krijgen, meer georganiseerd. Zodat er plaats ontstaat voor de publieke ruimte en de trage netwerken voor voetgangers en fietsers. 11

12 12 hoofd inrijroutes tot centrum (parkeerlocaties) van Strombeek

13 aanduiding van gratis parkeerzones binnen Strombeek 13

14 14 verbindingen tot weidere omgeving vanuit ringweg

15 samenstelling van (parkeer-)routes, ring en verbindingen tot weidere omgeving 15

16 16 hoofd inrijroutes, centrum parkeerlocaties, ringweg en verbindingen met weidere omgeving

17 inrijroutes, gratis parkeerzones, ringweg en verbindingen met weidere omgeving 17

18 18 ring van Strombeek vandaag

19 19

20 20 binnengebieden waarin eenrichtingsverkeer voorgesteld wordt

21 vlekkenplan van Strombeek 21

22 22 OM Ungers, Morphologie City Metaphors, Focus

23 vier aanrijroutes tot het centrumgebied 23

24 24 vier (hoofd) inrij routes tot het centrumgebied

25 centrumgebied van Strombeek 25

26 26 over plein aan Grimbergsesteenweg

27 aanrijroute 1 plein aan Grimbergsesteenweg 27

28 28 aanrijroute Grimbergsesteenweg in relatie tot het centrumgebied

29 plein aan Grimbergsesteenweg 29

30 30 foto s aanrij route, Grimbergsesteenweg

31 plein Grimbergsesteenweg vandaag 31

32 32 Grimbergsesteenweg vandaag

33 Grimbergsesteenweg na een mogelijke verbouwing in de toekomst 33

34 m m 34 plein aan Grimbergsesteenweg, huidig aantal parkeerplaatsen is behouden in het nieuwe diagram

35 35

36 36 nieuwe plein aan Grimbergsesteenweg

37 37

38 38 over Sint-Amandsplein

39 aanrijroute 2 Sint-Amandsplein 39

40 40 aanrijroute Strombeeklinde in relatie tot het centrumgebied

41 Sint-Amandsplein en Strombeeklinde 41

42 42 foto s aanrij route, Strombeeklinde

43 Sint-Amandsplein vandaag 43

44 44 Strombeeklinde vandaag

45 Strombeeklinde na een mogelijke verbouwing in de toekomst 45

46 46 Sint-Amandsplein als één autovrij plein, kortparkeren aan Otto de Mentockplein

47 Sint-Amandsplein met bushalte tussen kerk en park 47

48 48 over Gemeenteplein

49 aanrijroute 3 Gemeenteplein 49

50 50 aanrijroute Nieuwelaan in relatie tot het centrumgebied

51 Gemeenteplein en Nieuwelaan 51

52 52 foto s aanrij route, Nieuwelaan

53 Gemeenteplein vandaag 53

54 54 Nieuwelaan vandaag

55 Nieuwelaan na een mogelijke verbouwing in de toekomst 55

56 56 Gemeenteplein met auto s alleen aan de randen, waar doorgaand verkeer niet meer mogelijk is

57 57

58 58 over Emmerechtsplein

59 aanrijroute 4 Emmerechtsplein 59

60 60 aanrijroute Koningslosesteenweg in relatie tot het centrumgebied

61 Emmerechtsplein en Koningslosesteenweg 61

62 62 foto s aan- en uitrij route, Koninglosesteenweg en Sint-Amandsstraat

63 Luitenant Louis Emmerechtsplein vandaag 63

64 64 Koninglosesteenweg vandaag, twee-richtingsstraat met zijparkeren

65 Koninglosesteenweg na een mogelijke verbouwing in de toekomst, één-richtingsstraat met zijparkeren 65

66 66 Sint-Amandsstraat vandaag, twee-richtingsstraat met zijparkeren

67 Sint-Amandsstraat na een mogelijke verbouwing in de toekomst, één-richtingsstraat met zijparkeren 67

68 68 plein aan Grimbergsesteenweg, huidig aantal parkeerplaatsen is behouden in het nieuwe diagram m

69 69

70 70

71 71

72 72 OM Ungers, Morphologie City Metaphors, Confusion

73 vier pleinen / het centrumgebied 73

74 m 74 een mogelijke definitie van het centrumgebied van Strombeek, Gemeenteplein, Sint-Amandsplein, Emmerechtsplein, Otto de Mentockplein en plein aan Grimbergsesteenweg

75 75