Relationeel geweld in het gezin: effecten op de ontwikkeling van kinderen en jeugdigen

Transcriptie

1 Relationeel geweld in het gezin: effecten op de ontwikkeling van kinderen en jeugdigen Prof.dr. Corine de Ruiter Universiteit Maastricht en Trimbos-instituut

2 Julie, age 10, was at a friend s house when her mother was beaten and stabbed. Julie heard sirens and ran home. Paul and Mark, ages 2 and 6, were in their bedroom, where they had been carried by their father and the door had been locked. They listened as their mother screamed for help. Mark squeezed through the bedroom window and ran outside to find older sister Julie. Julie and Mark arrived back at the house to watch their father purposively cut himself with the same knife used to stab their mother and listened to him explain to the police minutes later how he was hurt defending himself from his wife. Six months later, none of the children had received counseling. Julie stopped playing soccer and associating with friends. Mark began to hit and kick other children at school, and Paul had stopped talking and refuses to leave his mother s side. McFarlane et al. PEDIATRICS, 118, August 2006, pp

3 De cyclus van relationeel geweld Partnermishandeling Kinder mishandeling Kind: gedragsproblemen Adolescent: geweld in intieme relaties Partnermishandeling in de volgende generatie

4 De gevolgen van relationeel geweld op kinderen: Samenvatting wetenschappelijke evidentie Kernic et al. (2003). Behavioral problems among children whose mothers are abused by an intimate partner. Child Abuse & Neglect, 17, McFarlane et al. (2003). Behaviors of children who are exposed and not exposed to intimate partner violence: An analysis of 330 Black, White, and Hispanic children. Pediatrics, 112, Bauer et al. (2006). Childhood bullying involvement and exposure to intimate partner violence. Pediatrics, 118, Hazen et al. (2006). Female caregivers' experiences with intimate partner violence and behavior problems in children investigated as victims of maltreatment. Pediatrics, 117, El-Sheikh et al. (2008). Marital psychological and physical aggression and children's mental and physical health: Direct, mediated, and moderated effects. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76,

5 Table 3. Relative risk of borderline to clinical level CBCL scores among IPV-exposed children by child maltreatment history relative to CBCL comparison children Mary A. Kernic et al. (2003). Behavioral problems among children whose mothers are abused by an intimate partner. Child Abuse & Neglect, 17,

6 Voor externaliserend gedrag bij de kinderen gold een vergelijkbaar model:el-sheikh et al. (2008). Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76,

7 Watermoetgebeuren: Vroegsignalering relationeel geweld Interventies op maat Om intergenerationele overdracht te stoppen

8 Klinisch relevante kenmerken van plegers van relationeel geweld Cognitie (attribities, attitudes en overtuigingen) Emotie, Persoonlijkheid en Psychopathologie (woede/vijandigheid, depressie en andere affectieve stoornissen, zelfbeeld en afhankelijkheid, antisociale en borderline persoonlijkheid, middelenmisbruik) Relatie (relationele stress, macht en controle, interactiestijl, vaardigheidstekorten)

9 Plegers van relationeel geweld zijn een heterogene groep Er zijn verschillende typologieën: de meeste empirische evidentie is er voor een twee-deling: Generally violent-antisocial (GVA) vs. Family violence only (FV) (Holzworth-Monroe et al., 2000) GVA plegers plegen frequenter en ernstiger huiselijk geweld dan FV plegers GVA plegers: vaker middelenmisbruik en meer blootstelling aan huiselijk geweld in de kindertijd

10 Behandelprogramma s voor daders van relationeel geweld: werkt het? Hoge drop out percentages Borderline PS, antisociale PS en werkeloosheid hangen samen met ongunstig behandelresultaat Beperkt positief effect op recidive 10

11 Overzicht effectgrootten (Babcock, Green & Robie, 2004) Studies gebruik makend van officiële recidivegegevens: Experimentele studies (aselecte toewijzing) Duluth 0.19 Quasi-experimentele studies Duluth 0.32 Cognitief-gedragstherapeutisch 0.12 Studies gebruik makend van gerapporteerde recidive door slachtoffers: Experimentele studies (aselecte toewijzing) Duluth 0.12 Quasi-experimentele studies Duluth 0.35 Cognitief-gedragstherapeutisch

12 Conclusie behandeling daders relationeel geweld Effectgrootte tussen de 0.09 en 0.12 (Babcock et al., 2004): behandelde daders hebben 40% kans en onbehandelde daders 35% kans om geen geweld meer te plegen: een recidive-afname van 5% (dit is een zeer gering effect) Een aantal factoren voorspelt recidive: Alcoholmisbruik/verslaving Ernstige psychopathologie Eerdere arrestaties voor andersoortige geweldsdelicten

13 Ter vergelijking: Effectgrootten meta-analyses daders algemeen geweld Beck & Fernandez (1998); cognitief-gedragstherapeutische interventies voor woedebeheersing: 0.76 DiGiuseppe & Tafrate (2003); cognitiefgedragstherapeutische interventies voor woedebeheersing: 0.71 Del Vecchio & O Leary (2004); cognitief-gedragstherapeutische technieken: 0.61 relaxatietraining:

14 Conclusies op basis van huidige stand van wetenschap (Murphy & Eckhardt, 2005) Oplossingsgerichte benadering (bijv. positief gedrag benadrukken, conflicthanteringsstrategieën) Nadruk op oefening van nieuwe relationele vaardigheden Goede werkalliantie tussen pleger en behandelaar is essentieel Betrek de pleger bij het formuleren van doelen

15 Een aanrader! Treating the Abusive Partner An Individualized Cognitive-Behavioral Approach Christopher M. Murphy and Christopher I. Eckhardt (2005). New York: Guiford Press

16 Fasen in de behandeling van plegers (Murphy & Eckhardt, 2005) 1. Motivering (technieken: Motivationeel interviewen) 2. Veiligheid en stabiliteit creëren (technieken: functionele analyse, cognitieve herstructurering van attitudes, behandeling van middelenmisbruik en psychopathologie) 3. Verbetering relationeel functioneren (technieken: training relationele vaardigheden, opvoedingsvaardigheden) 4. Trauma behandeling (evt.) en terugvalpreventie (technieken: traumaverwerking, delictscenario, booster sessies)

17 Stellingen Belangrijke elementen in de behandeling van daders van relationeel geweld: Voorafgegaan door diagnostiekfase (RISICOTAXATIE!) Maatwerk, gericht op individuele risicofactoren Concreet, vaardigheidsgericht (niet praten over, maar doen!) Effect van de behandeling wordt systematisch geëvalueerd Nazorg en terugvalpreventie (booster-sessies) maken deel uit van de behandeling

18 Gestructureerde risicotaxatie bij relationeel geweld B-SAFER CARE-NL (kindermishandeling)

19 Onderzoek Betrouwbaarheid en validiteit van de CARE-NL: o Retrospectief onderzoek bij het Adviesen Meldpunt Kindermishandeling (AMK)

20 Onderzoeksvragen 1. Is de CARE-NL te scoren op basis van AMK-dossiers? 2. In hoeverre komen onafhankelijke beoordelaars m.b.v. de CARE-NL tot hetzelfde oordeel over het risico van kindermishandeling? 3. Wat is de voorspellende waarde van de CARE-NL voor herhaling van kindermishandeling?

21 Methode onderzoek Ruim 200 dossiers van eerste meldingen bij 4 AMK s (A dam, Groningen, Utrecht, R dam) uit de jaren 2002/2003 (Items van de) CARE-NL gescoord op basis van deze dossier informatie Follow-up gegevens verzameld over deze gezinnen bij BJZ in 2006 (door onafhankelijk onderzoeker, blind voor dossierinfo)

22 1. Zijn de risicofactoren van de CARE-NL te scoren op basis van de AMK dossiers? Aanwezigheid informatie per CARE-NL risicofactor niet aanwezig % Percentage O1 O2 O3 O4 O5 O6 O7 O8 Risicofactoren CARE-NL OK9 OK10 OK11 K12 G13 G14 G15 G16 G17 S

23 1. Scoren mogelijk? vervolg Veel ontbrekende gegevens ouderfactoren: o Ernstige psychische stoornis (71%) o Problemen met middelengebruik (74%) o Persoonlijkheidsstoornis (70%) o Negatieve opvattingen t.o.v. het kind (80%) Wel voldoende informatie over kwetsbaarheid kind en Gezinsstressoren (m.u.v. financiële stress, relatieproblemen)

24 Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid Items CARE-NL ICC N O1 In het verleden gepleegde mishandeling kind O2 De ouder/ verzorger is zelf slachtoffer O3 Ernstige psychische stoornis O4 Suicidale of moorddadige gedachten O5 Problemen in het gebruik van middelen O6 Persoonlijkheidsstoornis etc. O7 Sterke minimalisering of ontkenning mishandeling O8 Negatieve houding t.o.v. interventies

25 2. Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid, Psychologie vervolg Items CARE-NL ICC N OK9 Problemen met kennis over opvoeding etc OK10 Negatieve opvattingen t.a.v. het kind 1 33 OK11 Problemen in de interactie tussen ouder/kind K12 Kwetsbaarheidsverhogende kenmerken kind G13 Gezinsstressoren G14 Sociaal-economische stressoren G15 Ontoereikende sociale steun G16 Relationeel geweld G17 Culturele invloeden S18 RRASOR

26 3. Voorspellende waarde CARE-NL (AUC-waarden) OTS uitgesproken Uithuisplaatsing Totaalscore Gestructureerd professioneel oordeel AUC >.75 = goede voorspelling.70 < AUC <.75 redelijk goede voorspelling

27 Conclusies retrospectief onderzoek AMK-dossiers onvolledig, te weinig info over ouderfactoren Betrouwbaarheid CARE-NL goed Voorspellende waarde redelijk tot goed Prospectief onderzoek nodig (door in de CARE-NL getrainde professionals, complete dossiers, etc.)

28 B-SAFER 10 risicofactoren gerelateerd aan kenmerken van de dader 5 kwetsbaarheidsfactoren van het slachtoffer Eerste onderzoek met 100 reclasseringscliënten laat goede betrouwbaarheid en voorspellende waarde zien (de Ruiter et al., 2008)

29 Hoe de B-SAFER en de CARE-NL te gebruiken? Risicotaxatie aan het begin van een interventie Opstellen interventieplan Monitoring van veranderingen over de tijd Case management: inzicht in noodzaak van toezicht; continuering interventie Hulpmiddel bij het opstellen van forensische rapportage

30 Contact informatie Prof.dr. Corine de Ruiter Department of Clinical Psychological Science Postbus MD Maastricht Tel