Colofon. Uitgave Gemeente Someren Postbus AG Someren Telefoon: (0493) Fax: (0493)

Transcriptie

1 Jaarstukken 2015

2 Colofon Uitgave Gemeente Someren Postbus AG Someren Telefoon: (0493) Fax: (0493) Dit jaarverslag kwam tot stand met hulp van alle afdelingen van de Gemeente Someren. Coördinatie Team Financiën Pagina 2 van 164

3 Voorwoord Geachte lezer, Dit jaarverslag gaat in op de gemeentelijke inspanningen en de geleverde prestaties in Financieel resultaat 2015 De gemeente Someren sluit het jaar 2015 financieel af met een positief resultaat van ,--. Vaststelling jaarstukken Het jaarverslag en de jaarrekening van de gemeente Someren worden dit jaar op 30 juni door de gemeenteraad vastgesteld. Deze jaarstukken zijn ook op de website van de gemeente Someren ( te vinden. Wij weten dat de totstandkoming van de jaarstukken 2015 de nodige inspanning heeft gevergd en willen iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt, hiervoor onze dank betuigen. Someren, 24 mei Het College van Burgemeester en Wethouders, de secretaris, A.P.M. de Kok de burgemeester, A.P.M. Veltman Pagina 3 van 164

4 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 4 Inleiding... 7 Samenvatting Someren in Dienstverlening en burgerparticipatie in Kerngegevens ultimo boekjaar Samenstelling bestuur Programmaverantwoording Programma Bestuur en dienstverlening Regionale samenwerking Communicatie Dienstverlening Openbare orde en veiligheid / Integrale handhaving Integrale handhaving Integrale veiligheid Veiligheidsregio (Regionalisering van de brandweer) Verkeer, vervoer en openbare ruimte Verkeer en vervoer Onderhoud wegen Groen Bossen en terreinen Economische zaken en toerisme Agrarische ontwikkelingen Bedrijven (-terreinen) Detailhandel Toerisme Voortgang Lauruscomplex Pagina 4 van 164

5 2.5 Milieu en water Schaliegas Afval Water Sport en cultuur Sport Toekomst van SIRIS Toekomstige functie bibliotheek in de gemeente Someren Verenigingen Maatschappelijke zorg en jeugd Someren Noord / gemeenschapshuis de Weijers Maatschappelijke ondersteuning Preventief Jeugdbeleid Jeugdbeleid Onderwijs Schoolbegeleiding Werk en inkomen Invoering participatiewet Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Bestemmingsplannen Woningen / huisvesting Herontwikkeling schoollocaties Algemene dekkingsmiddelen Sluitende begroting Paragrafen Weerstandsvermogen en risicobeheersing Verbonden partijen Onderhoud kapitaalgoederen Lokale heffingen Bedrijfsvoering Financiering Grondbeleid Sociaal Domein Pagina 5 van 164

6 Overzicht financiële positie Jaarrekening Procedure jaarstukken Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Balans Toelichting op de balans Overzicht van baten en lasten Analyse afwijkingen mutaties baten en lasten Analyse afwijkingen mutaties reserves Incidentele baten en lasten Gebruik onvoorzien Afwikkeling kredieten Algemene dekkingsmiddelen Sisa Pagina 6 van 164

7 Inleiding Bijgaand treft u de jaarstukken 2015 aan. Hierin legt het college aan zowel de gemeenteraad, als aan de burgers verantwoording af over het gevoerde beleid in 2015 en de lasten en baten die daarmee gepaard zijn gegaan. De jaarstukken 2015 vallen in drie onderdelen uiteen: - dienstverlening en burgerparticipatie in 2015; - jaarverslag 2015; - jaarrekening Dienstverlening en burgerparticipatie in 2015 In hoofdstuk 1 kijkt burgemeester Veltman terug op de dienstverlening en burgerparticipatie in Daarnaast bevat dit hoofdstuk de kerngegevens van de gemeente Someren over de verslagperiode en wordt de samenstelling van de raad, het college en de commissies beschreven. Jaarverslag 2015 Het jaarverslag 2015 bestaat uit 11 gemeentelijke programma s vastgesteld door de gemeenteraad en een aantal paragrafen. In hoofdstuk 2 wordt per programma een totaaloverzicht gegeven over de plannen en de behaalde resultaten in Tevens wordt per speerpunt de stand van zaken per ultimo 2015 weergegeven. In hoofdstuk 3 zijn de (verplichte) paragrafen opgenomen. De paragrafen hebben tot doel gebundelde informatie te geven over thema s of gebiedsgerichte aanpak. Jaarrekening 2015 In hoofdstuk 4 komt de jaarrekening aan de orde. In de jaarrekening wordt onder meer ingegaan op de balans en het overzicht van baten en lasten. Bij het opstellen van de jaarrekening 2015 is uitgegaan van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV Pagina 7 van 164

8 Samenvatting Het jaarrekeningresultaat (na bestemming) 2015 bedraagt ,-- voordelig. Na de (verzamel)begrotingswijziging, behandeld in de raadsvergadering van december 2015, bedraagt het begrotingsresultaat ,-- voordelig. In dit resultaat is nog geen rekening gehouden met het raadsbesluit tot toevoeging van een bedrag van ,-- aan de frictiepot sociale voorziening i.v.m. achterblijvende overhead van het werkbedrijf. Na verwerking van deze post bedraagt het begrotingsresultaat ,-- voordelig. Een globale toelichting met enkele opmerkelijke verschillen is opgenomen in onderstaand overzicht. Omschrijving Bedrag x Jaarrekeningresultaat 264 Begrotingsresultaat 31 Verschil 233 Analyse resultaat: Hogere Algemene uitkering 164 Hogere kosten handhaving -108 Decentralisaties sociaal domein 172 Overige verschillen per saldo 5 Totaal 233 Van het Rijk ontvangen we uiteindelijk een hogere algemene uitkering dan begroot. Het merendeel hiervan betreft de definitieve afrekening over de jaren 2013 en 2014 van in totaal ,--. De hogere kosten handhaving als gevolg van aantal geconstateerde ernstige overtredingen heeft een nadelig effect op het exploitatieresultaat. In de begroting zijn de drie decentralisaties budgettair neutraal opgenomen. In de praktijk leverde dit uiteindelijk een voordeel op. Pagina 8 van 164

9 1 Someren in Dienstverlening en burgerparticipatie in 2015 Ontwikkelingen dienstverlening De medewerkers van het Klant Contact Centrum (KCC) zijn aanspreekpunt voor het eerste contact met de gemeente. Inmiddels draait het KCC al weer enkele jaren. Door intensieve begeleiding en opleiding kunnen steeds meer taken bij het KCC worden neergelegd, zodat de medewerkers ook steeds meer vragen direct kunnen afhandelen. Sinds eind 2015 is het KCC ook verantwoordelijk voor de verwerking van inkomende post en mail. De gemeente Someren streeft naar een dienstverlening met duidelijke meerwaarde voor de inwoners. Een moderne, digitale en toekomstgerichte dienstverlening is een belangrijk onderdeel hierbij. In 2015 is een belangrijke stap gezet naar verdergaande digitalisering van de dienstverlening. Hiermee sluit Someren aan bij het landelijk programma Digitaal Afgegeven producten door Publiekszaken Uittreksels Burgerlijke Stand Uittreksels GBA Akten Burgerlijke Stand Verklaring omtrent gedrag Rijbewijzen Reisdocumenten Eigen Verklaringen Totaal Bezwaar- en beroepschriften Inwoners die het niet eens zijn met een beslissing van de gemeente, kunnen bezwaar indienen. In 2015 zijn 218 bezwaarschriften ingediend. Ingediende bezwaarschriften Gemeentelijke belastingen (WOZ/OZB) Legeskosten Overige belastingen (o.a. afvalstoffenheffing, rioolheffing en hondenbelasting) Bestemmingsplannen/(omgevings-)vergunningen Planschade Handhaving, dwangsom Sociaal Domein Pagina 9 van 164

10 Subsidies Verkeersbesluiten/-maatregelen/inritten Vergoeding leerlingenvervoer Overige Totaal Sinds 2011 is mediation als een vaste stap in het behandelen van bezwaarschriften opgenomen. Dit betekent dat kort na ontvangst van een bezwaarschrift bekeken wordt of er een alternatieve oplossing voor een juridisch geschil mogelijk is. Doel is dat het geschil, onder leiding van een onafhankelijke procesbegeleider met bemiddelingsvaardigheden, in ieder geval bespreekbaar wordt gemaakt. Indien gewenst wordt nadere informatie verschaft en als dat mogelijk is, wordt het geschil in onderling overleg opgelost. Partijen dienen zelf de oplossing aan te dragen. Veel bezwaarschriften lenen zich voor deze aanpak. Klachtenregeling Een klacht die valt onder de klachtenregeling dient altijd betrekking te hebben op het gedrag van een ambtenaar, bestuurder of bestuursorgaan. In 2015 zijn drie klachten ontvangen. Dit betekent dat het aantal klachten gelijk is gebleven ten opzichte van Ontvangen klachten Aantal Twee klachten zijn direct via het formeel klachttraject behandeld; een klacht is eerst informeel en vervolgens formeel behandeld. Twee klachten zijn ongegrond bevonden, een klacht is gegrond verklaard. Meldingen openbaar gebied Als inwoners constateren dat er in de openbare ruimte iets hersteld moet worden, kunnen zij dat melden bij de afdeling Realisatie Beheer en Onderhoud. In 2015 zijn er in totaal meldingen binnengekomen. De meeste meldingen gaan over het onderhoud van wegen en bermen (295), het plantsoenonderhoud (178) en overlast door bomen (221). Meldingen over de openbare verlichting worden tegenwoordig direct bij de onderhoudsaannemer gedaan via internet. Meldingen openbaar gebied Totaal aantal Pagina 10 van 164

11 Meest voorkomende meldingen Zwerfvuil / dumpen afval Onderhoud wegen en bermen Huisvuil containers Riolering Plantsoenonderhoud Bomen Vandalisme Burgerparticipatie en bijeenkomsten In 2015 hebben verschillende bijeenkomsten plaatsgevonden waar gemeente en inwoners en vertegenwoordigers van organisaties en instellingen elkaar hebben ontmoet. Tijdens deze bijeenkomsten zijn inwoners geïnformeerd en/of heeft de gemeente waardevolle informatie gekregen van haar burgers. Een greep uit de onderwerpen die aan bod zijn gekomen: veranderingen in jeugdhulp, kinderopvang en peuterspeelzaalwerk, wateroverlast, herinrichting van de Loovebaan/Kerkstraat/Boerenkamplaan en de Floreffestraat, nieuwbouw in Someren Noord, nieuwe invulling mantelzorgcompliment, overlast roeken, regenwaterriolering, gemeentelijke zorgverzekering en ecologische verbindingszone. Daarnaast is tijdens enkele vergaderingen van de dorps- en wijkraden op verzoek een toelichting gegeven op diverse onderwerpen zoals het geluidsscherm in Lierop en de herinrichting van de Kerkendijk in Someren-Heide. Ook heeft er met de wijkraad Waterdael en Loove een wandeling door de wijk plaatsgevonden. Tijdens deze wandelingen is samen met vertegenwoordigers van de gemeente gekeken naar de ontwikkelingen en verbeterpunten in de wijk. Tot slot heeft de gemeente een bijeenkomst georganiseerd voor alle dorps- en wijkraden waar ervaringen werden uitgewisseld en ideeën gedeeld. Openbare orde en veiligheid Op het gebied van Openbare Orde Veiligheid zien we een sterke stijging van overlastsituaties. Er is steeds vaker sprake van mensen die niet mee kunnen of willen in de huidige maatschappij. Dat leidt tot probleemsituaties binnen het gezin, in de buurt of voor de gemeente. Het gaat om volwassenen maar ook om een aantal jongeren, waarover we ons ernstig zorgen maken. De stap naar crimineel gedrag is klein en soms al gemaakt. Onze regiefunctie op het gebied van veiligheid en in het sociaal domein biedt kansen om deze problemen aan te pakken, het kost tijd en deskundigheid om de juiste strategie te kiezen. De burgemeester heeft de afgelopen jaren meer bevoegdheden gekregen. We zien dat die, noodzakelijkerwijs, ook steeds meer ingezet worden. Zo heeft de burgemeester in x een Tijdelijk Huisverbod opgelegd en 5x een pand tijdelijk gesloten in het kader van de Wet Damocles: de sluiting van panden waarin drugs worden verkocht, afgeleverd of verstrekt. Het drugsgebruik en de drugshandel onder jongeren en jongvolwassenen is groot. In Someren heeft de gemeenteraad in oktober 2015 uitgesproken dat ze `dit niet langer pikken`. Pagina 11 van 164

12 Er wordt ingezet op preventie en repressie. Samen met de politie wordt hier veel aandacht aangegeven. De politie spoort op en er wordt zowel strafrechtelijk als bestuursrechtelijk opgetreden. De burgemeesters ontvangen steeds vaker zogenaamde bestuurlijke rapportages, op basis waarvan zij daadkrachtig kunnen (en moeten) optreden. Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) De Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) heeft als taak de leefbaarheid en veiligheid binnen de gemeente Someren te verbeteren. Dit doet hij door inwoners aan te spreken op ongewenst gedrag, te waarschuwen en indien nodig te verbaliseren. De meeste tijd besteedt de BOA aan het afhandelen van meldingen en klachten van inwoners. Meldingen en klachten Aantal In 2015 kwamen bij de BOA 154 meldingen en klachten binnen over burenruzies, problemen door hangjongeren, parkeerproblemen en overlast door loslopende honden. Ook milieuklachten, meldingen van illegaal gedumpt afval, vernielingen in de groenvoorzieningen en illegale kapactiviteiten werden door de BOA behandeld. Hij was betrokken bij buurtbemiddeling, controles op het gebied van de gemeentelijke basisadministratie, controle op de huisvesting van arbeidsmigranten en de leegstand van woningen. Daarnaast heeft de BOA een rol bij de uitvoering van zaken in het kader van de Wet Damocles. De BOA en andere toezichthouders nemen bij een melding altijd contact op met de melder. De BOA heeft een spilfunctie in de afwikkeling van de melding en het overleg met instanties zoals politie, woningbouwverenigingen en andere hulpverlenende instanties. Vanwege de vaak gevoelige onderwerpen en het belang van goede afstemming kost de afhandeling van de meldingen veel tijd. De BOA was ook direct betrokken bij verschillende handhavingszaken. De BOA waarschuwt bij ongewenst gedrag, maar kan ook proces-verbaal opmaken. Naast de BOA van de gemeente wordt ook de Stichting Stadswacht Helmond ingezet. In 2015 zijn 176 processenverbaal opgemaakt. De meeste processen werden uitgeschreven in de blauwe parkeerschijfzone. Ook is een aantal keren proces-verbaal opgemaakt in verband met het laden en lossen buiten de toegestane tijden, voor het uitlaten van de hond in verboden gebied en voor het niet opruimen van hondenpoep. Proces-verbalen Aantal De BOA is preventief aanwezig op de markt, bij het zwembad, op de kermissen en bij de vele evenementen in de gemeente Someren. Samen met het team van de Stichting Stadswacht Helmond, de politie en andere instanties draagt de BOA bij aan een veiliger en leefbaar Someren. Pagina 12 van 164

13 Veiligheidshuis Brabant Zuidoost Bij de aanpak van veiligheidsvraagstukken zijn regelmatig meerdere instanties betrokken. Denk hierbij aan gemeenten, politie en justitie, maar ook maatschappelijke partijen. Hierbij komt de verbinding met zorg steeds vaker om de hoek kijken. Vooral op het gebied van overlast, huiselijk geweld, aanpak risicojongeren en jeugdgroepen, drugsproblematiek en nazorg ex-gedetineerden zien we dat preventie, zorg en repressie elkaar moeten aanvullen willen we daadwerkelijk slagen in de aanpak van de problematiek. Het veiligheidshuis Brabant Zuidoost, met vestigingen in Eindhoven en Helmond, speelt hierbij een belangrijke rol. Binnen het veiligheidshuis wordt complexe casuïstiek besproken, waarbij er een koppeling gemaakt wordt tussen de justitiële kant en de zorgkant. Daarnaast kan het veiligheidshuis adviseren. Het afgelopen jaar is door het veiligheidshuis met name de verbinding gelegd met de decentralisaties in het sociaal domein (jeugdzorg, Wet Maatschappelijke Ondersteuning). Goede zorg is immers belangrijk bij het verbeteren van de veiligheid. De aangesloten gemeenten zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor een goede regie op de decentralisaties in het sociaal domein en de ontwikkelingen rondom het veiligheidshuis. Burgemeester Veltman is voorzitter van het bestuur van het Veiligheidshuis Brabant Zuidoost. Koninklijke onderscheidingen Burgers die zich inzetten voor doelen in de samenleving doen dit vaak in alle bescheidenheid, zonder eigenbelang en op verschillende terreinen. Speciaal voor hen is er een Koninklijke onderscheiding, die de burgemeester uitreikt namens Zijne Majesteit de Koning. Meestal gebeurt dat op Koningsdag, maar het kan ook op een ander moment. Elke inwoner kan iemand voordragen voor een lintje. In 2015 zijn 8 personen benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Huwelijksjubilea In 2015 heeft wederom een aantal Somerense echtparen hun huwelijksjubileum gevierd. Er waren 74 echtparen die hun 50-, 60- of 65-jarig huwelijk mochten vieren. In 2015 vond voor de vijfde keer het Pracht Paren Concert plaats, een feestelijke bijeenkomst voor echtparen die dat jaar 50, 60 of 65 jaar zijn getrouwd. Het concert is een initiatief van de gemeente Someren en van een aantal lokale muziekverenigingen (zangverenigingen, het Seniorenorkest en de harmonieën en fanfares). Tijdens deze feestelijke bijeenkomst is ook het college van burgemeester en wethouders aanwezig. Ieder jaar wordt het Pracht Paren Concert in een ander kerkdorp gehouden. In 2015 was dat in De Ruchte in Someren. Zummerse Mens Elk jaar op de nieuwjaarsreceptie wordt de Zummerse Mens bekendgemaakt. Met het uitreiken van deze onderscheiding wil de Stichting Someren Natuurlijk haar waardering laten blijken voor een Somerenaar die klaarstaat voor een ander en onopvallend werkt, in het verenigingsleven of daarbuiten. De jury heeft de heer Leo Hurkmans gekozen als Zummerse Mens Pagina 13 van 164

14 1.2 Kerngegevens ultimo boekjaar A. Sociale structuur B. Fysieke structuur Aantal inwoners Oppervlakte gemeente (ha) Waarvan: Waarvan: Van 0 3 jaar Binnenwater Van 4 16 jaar Historische stads- of Van jaar dorpskern 0 0 Van 66 en ouder Woningvoorraad Bijstandsgerechtigden Waarvan: Lengte van wegen (km) Personen beneden 65 jr Waarvan: Personen van 65 jr. Buiten de bebouwde kom en ouder 0 0 Binnen de bebouwde kom Instroom in boekjaar Uitstroom in boekjaar Lengte van recreatie ANWB wandelpaden (km) Aantal uitkeringsgerechtigden ingevolge van I.O.A Lengte van waterwegen (km) Instroom in boekjaar 1 6 Uitstroom in boekjaar 3 6 Aantal vierkante meters openbaar groen, Aantal tewerkgestelden in excl. sportcomplex sociale werkgemeenschappen C. Financiële structuur 2015 totaal Per inwoner* 2014 totaal Per inwoner* Uitgaven exploitatie (excl. Grondbedrijf) Opbrengst belastingen Opbrengst rechten, leges en heffingen Algemene uitkeringen gemeentefonds Boekwaarde geactiveerde kapitaaluitgaven (investeringen) Eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen) Vaste schuld *Inwoners Gemiddeld aantal inwoners Pagina 14 van 164

15 1.3 Samenstelling bestuur Partij Aantal zetels Raadsleden Zummers Belang/CDA 5 Mw. A.T.W. Nagel-Maas Mw. A.H.M. van Bussel H.M.G. Driessen M.A.J. Jeuken Mw. E. Zegwaard-van der Kooij Gemeenschapslijst Someren Eind/Sluis XIII 4 G.W.H.L. Schoolmeesters B.A.G. de Groot J.L.M. Adriaans J.F.H. Feijen Lijst Someren Heide 2 M.J.A.W. Stolwijk J.H. van Tulden PvdA 2 Mw. M.C.T.M. Verheijen Mw. A.B. van Wissen Lijst 6/Wij zijn Someren 2 J.M.T.J. Klessens G.J.S. Claassen Leefbaar Someren 2 A.A.J.G. Verhofstad M.J.J. van Dinther Totaal 17 Het college van burgemeester en wethouders De volgende personen maken in 2015 deel uit van het college van burgemeester en wethouders: A.P.M. Veltman, burgemeester - Burgerzaken en algemeen bestuur - Communicatie - Openbare orde en veiligheid/integrale handhaving - Personeel en organisatie - Beheer gemeentehuis - Informatisering en Automatisering - Grondzaken (aan- en verkoop gronden) - Regionale samenwerking W.L.G. Hanssen, wethouder en locoburgemeester - Economische zaken/bedrijventerreinen - Toerisme en recreatie/heihorsten - Bossen en natuur - Sport, cultuur (inclusief accommodaties) - Faciliteren verenigingen (subsidiëring en huisvesting) Pagina 15 van 164

16 - Gemeenschapshuizen - Grondexploitatie - Financiën - Algemeen bestuur Peel Sociaal domein (maatschappelijke) zorg (Participatiewet) L.J.M. van de Moosdijk, wethouder - Verkeer en infrastructuur - Inrichting en beheer openbare ruimte - Waterbeheer en riool - Milieu - Ruimtelijke ordening binnen en buiten bebouwde kom - Volkshuisvesting T.C.W. Maas, wethouder - Sociaal domein (maatschappelijke) zorg (WMO, Jeugd) - Contacten met WMO-raad en dorpscoöperaties - Onderwijs (inclusief onderwijsgebouwen) - Bibliotheek (inclusief gebouw) - Dagelijks bestuur en stuurgroep Peel 6.1. Het college van burgemeester en wethouders wordt bijgestaan door het ambtelijk apparaat onder leiding van de gemeentesecretaris A.P.M. de Kok. Samenstelling raadscommissies (per 31 december 2015) Commissie Ruimte Voorzitter: G.W.H.L. Schoolmeesters Leden: CDA: A.W. Evers (*), H.M.G. Driessen en M.A.J. Jeuken Gemeenschapslijst Someren-Eind/Sluis XIII: B.A.G. de Groot en J.L.M. Adriaans Lijst 6/Wij zijn Someren: G.J.S. Claassen en H.W. Verhees (*) Lijst Someren-Heide: H.B.M. van de Kruijs-Bouterse (*) en M.J.A.W. Stolwijk PvdA: L.L. Dortmans (*) en mw. A.B. van Wissen Leefbaar Someren: J.H.G.M. van Heel (*) en A.A.J.G. Verhofstad Commissie Burger en Bestuur Voorzitter: M.A.J. Jeuken Leden: CDA: mw. A.H.M. van Bussel, M.G.J. Meijer (*), mw. A.T.W. Nagel-Maas en mw. E. Zegwaard-van der Kooij Pagina 16 van 164

17 Gemeenschapslijst Someren-Eind/Sluis XIII: J.F.H. Feijen en G.W.H.L. Schoolmeesters Lijst 6/Wij zijn Someren: mw. A.M. van Doorn-Peerlings (*) en J.M.T.J. Klessens Lijst Someren-Heide: J.H. van Tulden en F.A.J. Venmans (*) PvdA: mw. M.C.T.M. Verheijen en mw. A.B. van Wissen Leefbaar Someren: M.J.J. van Dinther en L.W. Blok (*) (*) burgerleden De Raadsgriffier De gemeenteraad heeft een griffier, mevrouw J. Laurens Janse-Oostdijk. Zij ondersteunt en adviseert de raads- en burgerleden bij hun werkzaamheden. Zo is de griffier verantwoordelijk voor een correcte aanlevering van voorstellen en het verloop van de raads- en commissievergaderingen. Ook adviseert de griffier raadsleden hoe zij gebruik kunnen maken van de rechten die zij als raadslid hebben. Bijvoorbeeld het recht om vragen te stellen of om zelf voorstellen in te dienen. Pagina 17 van 164

18 2 Programmaverantwoording Het programmaplan van de gemeente Someren bestaat uit 11 programma's: 2.1. Bestuur en dienstverlening 2.2. Openbare orde en veiligheid / Integrale handhaving 2.3. Verkeer, vervoer en openbare ruimte 2.4. Economische zaken en toerisme 2.5. Milieu en water 2.6. Sport en cultuur 2.7. Maatschappelijke zorg 2.8. Jeugd en onderwijs 2.9. Werk en inkomen Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Algemene dekkingsmiddelen Bij ieder programma worden per doelstelling de volgende onderdelen in beeld gebracht: Wat wilden we bereiken? Hieronder wordt de doelstelling uit de begroting opgenomen. Wat hebben we hiervoor gedaan? Welke activiteiten hebben we in 2015 hiervoor gedaan. Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Hier staat aan welke eisen moet worden voldaan om tot een goed resultaat te komen. Zijn we tevreden? Hier wordt aangegeven of de doelstellingen gerealiseerd zijn. Wie is verantwoordelijk? Hieronder wordt gemeld wie de bestuurlijk en ambtelijk verantwoordelijken zijn. Wat heeft het gekost? Hieronder worden de beschikbare budgetten van de doelstelling weergegeven. Pagina 18 van 164

19 2.1 Bestuur en dienstverlening Dit programma omvat de volgende onderwerpen: Raad, raadscommissies, rekenkamer College van B&W / MT Voorlichting, publiciteit en website Overige aangelegenheden bestuur Burgerzaken Geografisch InformatieSysteem (GIS) en Kadaster Huisnummering Bestuurlijke samenwerking Dorps- en wijkraden. Bestuurlijk kader Kwaliteitshandvest 2009 Position paper Someren 2020 Stappenplan burgerparticipatie Communicatienota Programma Antwoord Kadernota Organisatie en Personeel Regionale Agenda MRE Raamovereenkomst samenwerking Asten-Someren Intentieverklaring De Peel Het programma kent voor het begrotingsjaar 3 speerpunten: regionale samenwerking, communicatie en dienstverlening Regionale samenwerking Wat wilden we bereiken? We willen intensief samenwerken met omliggende gemeenten om invulling te geven aan onze taken. Samen optrekken en delen van verantwoordelijkheden hoort daar bij. De samenwerking vindt plaats op meerdere niveaus: Lokaal, met buurgemeente Asten Subregionaal, met de Peelgemeenten (Peel 6.1) Regionaal, binnen Metropoolregio Eindhoven (MRE), de Veiligheidsregio en de Omgevingsdienst Pagina 19 van 164

20 Wat hebben we hiervoor gedaan? Samenwerking Asten/Someren Op het gebied van de Buitendienst, Gebouwenbeheer, Openbare orde en veiligheid, Bezwarencommissie, I&A en Belastingen wordt samengewerkt. In het verleden zijn dienstverleningsovereenkomsten afgesloten op het terrein van I&A, Openbare orde en veiligheid en taken op het gebied van belastingen. Daarnaast worden taken op het terrein van beheer en onderhoud in het openbaar gebied (Buitendienst) onder regie van Asten uitgevoerd. Daartoe is de uitvoeringsdienst Asten Someren gevormd. De bedoeling is dat het personeel dat Someren in brengt in dienst komt van Asten. Samenwerking Peel 6.1 Op basis van de Paddestoelnota is een Gemeenschappelijke Regeling Peel 6.1. gevormd. Inmiddels is duidelijk dat de toekomst van de vorm van samenwerking onder spanning staat. In 2015 is op basis van de afspraak om de taken op het gebied van WMO, Jeugd en BMS in de GR onder te brengen. Ook dat is inmiddels onduidelijk geworden. Met Helmond is een DVO gesloten voor de uitvoering van voornoemde taken in het sociaal domein. Metropoolregio Eindhoven Belangrijkste doel van de Gemeenschappelijke Regeling MRE, die op 1 januari 2015 in werking treedt is een adequate samenwerking op drie regionale hoofdthema s: economie, ruimte en mobiliteit door het Regionaal Platform. Samen met andere overheden, kennisinstellingen, bedrijven en maatschappelijke instanties bepaalt het Regionaal Platform de regionale strategie, die wordt vastgelegd in de Regionale Agenda. De overlegorganen worden ingericht middels werkplaatsen en werktafels. De bestuurlijke trekker van een werkplaats formeert een projectteam, bestaande uit personen uit de deelnemende organisaties, om met een door het Regionaal Platform vastgestelde opdracht aan de slag te gaan met ondersteuning van de ambtelijke organisatie van het MRE. Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Samenwerking Asten/Someren De Raamovereenkomst met vastgestelde DVO s en detacheringsovereenkomsten Samenwerking Peel 6.1 De vastgestelde intentieovereenkomst Peel 6.1 De vastgestelde Gemeenschappelijke regeling 6.1 Metropoolregio Eindhoven Belangrijkste randvoorwaarden voor het bereiken van het gestelde doel zijn: De Gemeenschappelijke Regeling MRE Regionale agenda Het maken van goede afspraken, bewaking van de continuïteit. Pagina 20 van 164

21 Zijn we tevreden? Samenwerking Asten/Someren De afwikkeling rond de vorming van de gemeenschappelijke buitendienst heeft langer geduurd dan we hadden gehoopt. Inmiddels hebben we een sociaal plan en kunnen de laatste stappen gezet worden. Afronding is voorzien op 1 april Besloten is om een viertal opties te onderzoeken naar de uitbesteding van c.q. samenwerking in het thema belastingen. De besluitvorming denken wij in het eerste kwartaal van 2016 af te ronden. Beide onderdelen zijn tot zover in goed overleg met Asten verlopen. Samenwerking Peel 6.1 Tot onze teleurstelling is de samenwerking Peel 6.1. niet tot een goed einde gebracht. De gemeente Helmond heeft gemeend een andere route te moeten kiezen. Voor de thema s wmo, jeugd en BMS worden de eerste stappen gezet in de richting van een samenwerking met 5. De samenwerking binnen het werkbedrijf/atlant is wel gehandhaafd. Wij kunnen nauwelijks tevreden zijn met het verloop van de samenwerking in de Peel, maar wij vertrouwen erop met de 5 resterende gemeenten tot goede afspraken te kunnen komen. Metropoolregio Eindhoven We zijn vooralsnog tevreden. De nieuwe vorm van samenwerken (flexibele netwerksamenwerking) is wennen en moet (nog beter) uit de verf komen. We moeten wel alert blijven op de gestelde financiële kaders bij de reactie op de financiële stukken van het MRE. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: A. Veltman Ambtelijk: J. Verhoeven Wat heeft het gekost? Samenwerking Asten/Someren In de DVO s en detacheringsovereenkomsten is opgenomen wat de kosten zijn. Deze passen binnen de financiële kaders zoals opgenomen in de begroting. Samenwerking Peel 6.1 In de intentieovereenkomst en gemeenschappelijke regeling zijn de financiële kaders opgenomen. Metropoolregio Eindhoven Voor de samenwerking binnen de Metropoolregio Eindhoven is elke deelnemende gemeente een vastgesteld bedrag per inwoner verschuldigd. Voor deze bijdrage is dekking opgenomen in de begroting. Pagina 21 van 164

22 2.1.2 Communicatie Wat wilden we bereiken? We willen een korte afstand tussen burger en bestuur. De gemeente Someren wil burgers betrekken bij gemeentelijk beleid. Dorps- en wijkraden kunnen bij de invulling van burgerparticipatie een rol spelen. Een moderne gemeente moet meegaan met de tijd, om het contact met de jongere burgers te verbeteren. De actuele ontwikkelingen rond social media worden nadrukkelijk betrokken bij de communicatie van de gemeente. Wat hebben we hiervoor gedaan? Uitvoeren actieprogramma communicatie 2015 Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Communicatienota Zijn we tevreden? We zijn redelijk tevreden. Er zijn diverse bijeenkomsten georganiseerd om burgers te informeren en ideeën uit te wisselen over actuele onderwerpen (zoals veranderingen jeugdhulp, herinrichting straten, riolering, gemeentelijke zorgverzekering). Daarnaast zijn tijdens de vergaderingen van dorps- en wijkraden op verzoek enkele actuele onderwerpen (zoals geluidsschermen en herinrichting Kerkendijk) toegelicht en heeft de gemeente deelgenomen aan wandelingen door de wijk met wijkraden. Via diverse speciale themapagina s in t Contact zijn de inwoners meegenomen in de grote veranderingen die er spelen op het gebied van de decentralisaties. Ook social media (Twitter en Facebook) worden inmiddels veelvuldig ingezet om inwoners te informeren over actuele zaken en om eventuele vragen te beantwoorden. Voor de dorps- en wijkraden is er een gezamenlijke bijeenkomst georganiseerd om ervaringen uit te wisselen en ideeën te delen. Door onvoorziene omstandigheden (handhavingskwesties, mogelijke komst vluchtelingen en een vacature binnen het team Communicatie) zijn echter niet alle acties uit het actieprogramma 2015 afgerond. De resterende activiteiten worden meegenomen naar Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: A. Veltman Ambtelijk: J. Verhoeven Wat heeft het gekost? De kosten zijn gedekt uit reguliere budgetten. Pagina 22 van 164

23 2.1.3 Dienstverlening Wat wilden we bereiken? Uitgangspunt is een effectieve en efficiënte dienstverlening waarbij vragen van burgers, bedrijven en instellingen zoveel als mogelijk aan de voorkant worden beantwoord. De verdere doorontwikkeling van ons Klant Contact Centrum (KCC) sluit daarbij aan. We willen zoveel mogelijk producten en diensten via internet aanbieden. De gemeentelijke website is dan ook de belangrijkste ingang voor de dienstverlening. Burgers voor wie e-dienstverlening te moeilijk is worden echter niet uit het oog verloren. Andere ingangen voor de dienstverlening (zoals telefoon en post) blijven hiervoor beschikbaar. Wat hebben we hiervoor gedaan? Ontwikkelen e-formulieren en e-diensten Uitbreiden werken op (telefonische) afspraak KCC inrichten op nieuwe rol Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Een adequate automatisering en informatievoorziening Specifieke regelgeving rond databeveiliging en privacy van persoonsgegevens De kaders uit de Kadernota Organisatie en Personeel Zijn we tevreden? We zijn nog niet tevreden. Er zijn wel voorbereidende stappen gezet in de digitale dienstverlening, maar de echte uitrol van e-formulieren en de digitale afhandeling daarvan vindt pas in de loop van 2016 plaats We zijn tevreden. Het werken op afspraak is volledig ingevoerd en wordt in 2016 verder geoptimaliseerd door de implementatie van nieuwe software We zijn tevreden. Alle kanalen waarmee de burger contact kan hebben met de gemeente zijn samengebracht in het KCC. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: A. Veltman Ambtelijk: J. Verhoeven Wat heeft het gekost? Begroting 2015 na Werkelijk 2015 wijziging Klant Contact Centrum (KCC) inhaalslag* Totaal Pagina 23 van 164

24 2.2 Openbare orde en veiligheid / Integrale handhaving Dit programma omvat de volgende onderwerpen: Brandbestrijding Openbare orde en veiligheid Bestuurlijk kader Kadernota Integraal Veiligheidsbeleid Regionaal Crisisplan Handhavingsbeleidsplan Het programma kent voor het begrotingsjaar 3 speerpunten: integrale handhaving, integrale veiligheid en de veiligheidsregio Integrale handhaving Wat wilden we bereiken? We streven naar beter gedrag door het stellen van regels, het houden van toezicht en door, daar waar noodzakelijk, te handhaven. Wat hebben we hiervoor gedaan? Het uitvoeren van het handhavingsprogramma 2015 als onderdeel van het handhavingsbeleidsplan Het opstellen van een handhavingsprogramma voor 2016 Het uitbrengen van het handhavingsverslag 2014 (Zo nodig) Bijstellen van het handhavingsbeleidsplan Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Het beschikken over voldoende capaciteit en financiële middelen voor het uitvoeren van het toezicht en de handhaving conform het beleidsplan en het jaarlijkse programma. Gelet op de toename van taken voor de gemeente vanwege overheveling vanuit het rijk en het voortschrijdend inzicht over de uitvoering van het toezicht en de handhaving zal voor de uitvoering van het handhavingsprogramma zo nodig aan de gemeenteraad een afzonderlijk voorstel worden voorgelegd. Zijn we tevreden? De opgenomen acties zijn alle uitgevoerd. De benodigde capaciteit om alle taken op te kunnen pakken is een aandachtspunt. Pagina 24 van 164

25 Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: A. Veltman Ambtelijk: G. van der Rijt Wat heeft het gekost? In december 2013 is een krediet ad beschikbaar gesteld voor extra kosten handhaving voor de uitvoering van het handhavingsplan Ultimo 2014 was hiervan nog over (zie jaarwerk 2014) en dit bedrag is in 2015 besteed. De vertraging in de uitgaven is veroorzaakt doordat er later is gestart met het gebiedsgericht toezicht houden in het buitengebied en er nog discussie was over de aanpak van de overtredingen. De overige lasten m.b.t. handhaving zijn in 2015 ruim overschreden doordat extra inzet noodzakelijk was voor aanpak drugsgerelateerde zaken en voor de aanpak van niet voorziene handhaving (zie analyse afwijkingen mutaties baten en lasten programma 5) Integrale veiligheid Wat wilden we bereiken? Onder regie van een (pro) actief lokaal bestuur wordt op een systematische en samenhangende manier gewerkt aan het behoud en zo mogelijk het verbeteren van de objectieve en de subjectieve veiligheid. Hierbij wordt nauw samengewerkt met interne en externe partners, waaronder de Peelgemeenten. Tevens wordt uitgegaan van een wijkgerichte aanpak waarbij de nadruk ligt op de eigen verantwoordelijkheid van burgers en ondernemers. Wat hebben we hiervoor gedaan? Uitvoeren actieprogramma Integraal Veiligheidsbeleid 2015 Opstellen actieprogramma Integraal Veiligheidsbeleid 2016 Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Kadernota Integraal Veiligheidsbeleid is leidend Samenwerking met interne en externe ketenpartners Bestuurlijk commitment (lokaal en regionaal) Zijn we tevreden? We zijn tevreden. De acties uit het dynamisch uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid zijn volgens schema uitgevoerd. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: A. Veltman Ambtelijk: J. Verhoeven Pagina 25 van 164

26 Wat heeft het gekost? Begroting 2015 na Werkelijk 2015 wijziging Integrale veiligheid Totaal Veiligheidsregio (Regionalisering van de brandweer) Wat wilden we bereiken? Minimale borging maar waar mogelijk verhoging- van vakbekwaamheid en kwaliteit op het gebied van crisisbeheersing, rampenbestrijding en brandweerzorg door samenwerking binnen de VRBZO (Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost), binnen een geregionaliseerd programma. Wat hebben we hiervoor gedaan? Uitvoeren actiepunten brandweer uit actieprogramma Integraal Veiligheidsbeleid 2015 (IVB 2015) Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Kadernota IVB is leidend Bestuurlijk commitment (lokaal en regionaal) Een goede samenwerking met interne en externe ketenpartners Blijvende verbondenheid van de brandweervrijwilliger zodat er geen tekort ontstaat bij het korps Someren Realisatie van actiepunten binnen bestaande budgetten Zijn we tevreden? Op 26 maart 2015 is de Toekomstvisie Brandweerzorg vastgesteld. De Toekomstvisie benoemt een aantal wettelijke taken voor de Veiligheidsregio en een collectief pakket. De taken in het wettelijke pakket zijn verplicht opgedragen aan VRBZO. Het collectieve pakket omvat gemeentelijke taken die zijn overgedragen aan VRBZO. De taken die door de Veiligheidsregio worden uitgevoerd verlopen naar tevredenheid. Enkele voorbeelden zijn Brandveilig Leven, Objectadvisering, Naleving en externe veiligheid. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: A. Veltman Ambtelijk: T. de Kok Pagina 26 van 164

27 Wat heeft het gekost? Begroting 2015 na Werkelijk 2015 wijziging Rampenbestrijding Totaal Pagina 27 van 164

28 2.3 Verkeer, vervoer en openbare ruimte Dit programma omvat de volgende onderwerpen: Gemeentelijke verkeersveiligheid Wegen, straten en pleinen Aanpassingen openbaar gebied Wegmeubilair Natuurbescherming Plantsoenen en parken Begraafplaatsen Bestuurlijk kader Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte Strategisch plan Verkeersveiligheid Beleidsimpuls Verkeersveiligheid Brabants Verkeersveiligheidsplan Regionaal Verkeers- en VervoersPlan (RVVP) Gemeentelijk Verkeersbeleidsplan Landschapsbeleidsplan Landschapsbeheersplan Landschapsontwikkelingsplan Beleids- en beheersplan Openbare Verlichting 2013 Gemeente Someren Reconstructieplan de Peel Beheervisie beschermd natuurmonument Beuven e.o. Bosnota gemeente Someren geïntegreerd bosbeheer Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2013 Bomenbeleidsplan Onderhoudsprogramma wegen, groen, riolering Ecologische verbindingszones en faunapassages Natuurgebied Sang en Goorkens Natura 2000 Het programma kent voor het begrotingsjaar 4 speerpunten: verkeer en vervoer, onderhoud wegen, groen, bossen en terreinen. Pagina 28 van 164

29 2.3.1 Verkeer en vervoer Wat wilden we bereiken? We willen ervoor zorgen dat bestemmingen in onze gemeente goed bereikbaar zijn en iedereen veilig gebruik kan maken van onze wegen. Wat hebben we hiervoor gedaan? Maatregelen uit onderzoeken i.h.k.v. verkeersbeleidsplan voorleggen aan Raad Onderzoeken of aanvullende allemansroutes nodig zijn Onderzoek naar verkeersveiligheid en doorstroming rondom de Witvrouwenbergweg Regio-overleg openbaar vervoer Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? De benodigde financiële middelen. Zijn we tevreden? De Raad heeft op 23 april 2015 hierover een besluit genomen Inmiddels worden aanvullende allemansroutes (o.a. richting Heihorsten) nader uitgewerkt De doorstroming in Someren in het algemeen en op de Witvrouwenbergweg in het bijzonder wordt in beeld gehouden door jaarlijks een analyse van de verkeerstellingen te maken, die ter kennisname van de Raad zal worden gebracht Het is een reguliere taak om te blijven ijveren voor handhaving van de huidige buslijnen. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: L. van de Moosdijk Ambtelijk: G. van der Rijt Wat heeft het gekost? De kosten in 2015 waren conform het vastgestelde verkeersbeleidsplan Onderhoud wegen Wat wilden we bereiken? Dat onze wegen zodanig onderhouden zijn dat deze veilig te gebruiken zijn door alle doelgroepen. Pagina 29 van 164

30 Wat hebben we hiervoor gedaan? Uitvoering herinrichting Floreffestraat Uitvoering herinrichting route Loovebaan, Kerkstraat, Boerenkamplaan Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Belangrijkste randvoorwaarden zijn een deugdelijk bestek en voldoende financiële middelen. Zijn we tevreden? Door nieuwe inzichten m.b.t. de gewenste inrichting van beide straten en de financiële consequenties hiervan, het gelijktijdig oppakken van de heersende geluidhinderproblematiek én de tegengestelde belangen voortkomend uit bewonersoverleggen is de uitvoering van beide projecten doorgeschoven naar Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: L. van de Moosdijk Ambtelijk: G. van der Rijt Wat heeft het gekost? Begroting 2015 na Werkelijk 2015 wijzigigng Reconstructie Floreffestraat* Herinrichting Boerenkamplaan-Kerkstraat-Loovebaan* Rehabilitatie Kerkendijk (IP )* Totaal De rehabilitatie van de Kerkendijk is in de begroting 2016 opgenomen in jaarschijf 2016 en Eind 2015 is reeds gestart met de voorbereiding Groen Wat wilden we bereiken? De gemeente Someren is door de aanwezigheid van groen een aantrekkelijke gemeente om te wonen en/of te recreëren en het aanwezige groen wordt adequaat en tegen de laagst maatschappelijke kosten onderhouden. Voor buiten de kom hebben we reeds een dekkend groenbeleid. Pagina 30 van 164

31 Wat hebben we hiervoor gedaan? Opstellen groenbeleidsplan Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? De benodigde financiële middelen voor de duurzame instandhouding van het groen. In het kader van de noodzakelijke bezuinigingen kunnen bepaalde uitgangspunten heroverwogen worden. Draagvlak bij de inwoners van Someren m.b.t. het groen. Zijn we tevreden? Zoals in de Berap vermeld is het groenbeleidsplan flink vertraagd, hetgeen uiteraard nooit de bedoeling is geweest. De belangrijkste reden was de noodzakelijke inzet voor de realisatie van de landschapszone De Hutten, maar ook het vertrek van een van de medewerkers en de opleiding van een andere heeft hierin een belangrijke rol gespeeld. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: L. van de Moosdijk Ambtelijk: G. van der Rijt Wat heeft het gekost? Begroting 2015 na Werkelijk 2015 wijzigigng Opstellen groenbeleidsplan* Totaal Bossen en terreinen Wat wilden we bereiken? Onze bossen en natuurgebieden hebben een hoge natuurwaarde en worden daarnaast ook ingezet voor recreatief medegebruik. Wat hebben we hiervoor gedaan? Someren Natuurlijk op de kaart zetten Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Een financieel gezond bos- en natuurbeheer, met voldoende houtopbrengst, waarmee we de natuurdoelstellingen van o.a. Natura 2000 kunnen waarmaken en het cultureel en recreatief medegebruik kunnen bevorderen. Pagina 31 van 164

32 Zijn we tevreden? De ontwikkelingen bij de landschapszone Diepenhoek/De Hutten en in Heihorsten en bij het Keelven helpen om Someren natuurlijk te promoten. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: W. Hanssen Ambtelijk: G. van der Rijt Wat heeft het gekost? De kosten zijn conform de afrekening 2015 van de Bosgroep en het voordeel ten opzichte van de begroting is in de reserve bossen gestort. Pagina 32 van 164

33 2.4 Economische zaken en toerisme Dit programma omvat de volgende onderdelen: Handel en ambacht Industrie Overige openbaar groen en openluchtrecreatie Overige recreatieve voorzieningen Startersleningen Bestuurlijk kader Streekplan Noord-Brabant (2002) Economisch Actieprogramma Asten-Someren (2009) Visie Bedrijventerreinen Asten-Someren (2009) Reconstructieplan De Peel (2005) Regionaal structuurplan SRE/uitwerkingsplan provincie Notitie aan huis gebonden beroepen Beleidsnotities van provincie en SRE (duurzame locaties buitengebied; intensivering en zuinig ruimtegebruik bedrijventerreinen) Strategische visie gemeente Someren Structuurschets Buitengebied in Ontwikkeling Structuurvisie buitengebied Landbouwontwikkelingsplan Structuurvisie projectgebied De Heihorsten Visie en beleidsnota Toerisme en Recreatie De Kracht van Toerisme (2010) Bestemmingsplan Buitengebied (2011) en andere bestemmingsplannen Verordening Ruimte van de Provincie (2010) Visiedocument Ruimtelijke functionele visie Centrum Someren (2011) Het programma kent voor het begrotingsjaar 5 speerpunten: agrarische ontwikkelingen, bedrijven(terreinen), detailhandel, toerisme en voortgang Lauruscomplex Agrarische ontwikkelingen Wat wilden we bereiken? Doorontwikkeling van een duurzame, toekomstgerichte agrarische sector al dan niet in combinatie met andere economische activiteiten zoals toerisme en recreatie, zorg en dagopvang of kleinschalige bedrijvigheid. Tegelijkertijd stimuleren we de afwaartse beweging van de (intensieve) veehouderij. Pagina 33 van 164

34 Wat hebben we hiervoor gedaan? Monitoren van ontwikkeling agrarische bedrijven via rapportage plattelandsontwikkeling Afwikkeling subsidie afwaartse beweging Opstellen beleid buitengebied Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Iedere ontwikkeling dient gepaard te gaan met ruimtelijke kwaliteitswinst. Het Beeldkwaliteitsplan Buitengebied is hiervoor een belangrijke leidraad. Agrarisch ondernemen dient op een maatschappelijk verantwoorde en duurzame manier te gebeuren. Zijn we tevreden? De actie afwaartse beweging is conform afspraak afgewerkt. Conform afspraak met de raad wordt het beleid Buitengebied in februari 2016 behandeld en ten aanzien van het monitoren van ontwikkelingen agrarische bedrijven zijn nog geen resultaten te benoemen (wordt in 2016 in de raad behandeld). Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: L. van de Moosdijk Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? Begroting 2015 Werkelijk 2015 na wijziging Lasten afwaartse beweging en Bestand Veehouderij Bedrijven (BVB)* Baten afwaartse beweging en Bestand Veehouderij Bedrijven (BVB)* Totaal Toelichting afwijking baten: In 2014 is van de provincie Noord-Brabant een subsidie ontvangen waarmee in de raming geen rekening was gehouden Bedrijven (-terreinen) Wat wilden we bereiken? Bieden van voldoende vestigings- en uitbreidingsmogelijkheden op de bedrijventerreinen in Someren-Dorp en Someren-Eind voor bedrijven uit Someren en Asten. Pagina 34 van 164

35 Wat hebben we hiervoor gedaan? Ontwikkeling en uitgifte van het bedrijventerreinen Witvrouwenbergweg Het vaststellen van het nieuwe bestemmingsplan bedrijventerrein Sluis XI/Half Elfje Uitvoering herstructeringsplan bedrijventerrein Sluis XI / Half Elfje Uitgeven van bedrijventerrein t Vaartje I Uitgeven van bedrijventerrein Lage Akkerweg II (vanaf 2015 overgeheveld naar Lage Akkerweg III) Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Provinciale medewerking voor de uitbreiding van bedrijventerreinen en uiteraard de interesse van bedrijven. Zijn we tevreden? De uitgiftes van bedrijventerreinen zijn, ondanks de economische situaties in 2015 naar tevredenheid verlopen. Het opstellen van het bestemmingsplan Sluis XI / Half Elfje kan nu worden opgepakt omdat de procedure ondertussen is afgerond. Over de uitvoering van het herstructureringsplan Sluis XI / Half Elfje zijn we niet tevreden. We hebben voor de uitvoering van het plan subsidie aangevraagd bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij, maar niet toegekend gekregen in verband met het bereiken van het subsidieplafond. Toewijzing van onze aanvraag zou hebben geleid tot een overschrijding van het subsidieplafond, waardoor onze aanvraag automatisch werd geweigerd. Het is evenwel mogelijk om met eigen middelen het herstructureringsplan gedeeltelijk uit te voeren. Hiermee is echter nog niet gestart, omdat de uitvoering wacht op het oplossen van meerdere handhavingssiuaties op het bedrijventerrein. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: W. Hanssen Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? De kosten voor Lage Akkerweg III, 't Vaartje I en Witvrouwenbergweg zijn verantwoord in de betreffende grondexploitatie. Vanuit de beheersbegroting van wegen, groen en riolering wordt het benodigde bedrag beschikbaar gesteld voor de herstructurering van het bedrijventerrein Sluis XI/Half Elfje. Pagina 35 van 164

36 2.4.3 Detailhandel Wat wilden we bereiken? Behoud van voldoende, kwalitatief hoogwaardige en economisch renderende detailhandelsvoorzieningen in de kerkdorpen en in het kernwinkelgebied van Someren-Dorp. Wat hebben we hiervoor gedaan? Opstellen regionaal afsprakenkader in de Peel voor detailhandel en continu proces van overleg met ondernemers. Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Partijen die willen samenwerken en die kunnen blijven investeren in de publieke en private ruimten. Zijn we tevreden? De Detailhandelsvisie De Peel is vastgesteld door de gemeenteraad en de Regionale Detailhandelsvisie MRE is inmiddels vastgesteld in het Regionaal Ruimtelijk Overleg met de provincie. Het voorzieningenniveau in de centra is nagenoeg gelijk gebleven, met enkele stoppende maar ook een aantal nieuwe winkels. We zijn tevreden met de bereikte resultaten. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: W. Hanssen Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? Realisatie heeft binnen bestaande budgetten plaatsgevonden Toerisme Wat wilden we bereiken? Verdere doorontwikkeling van de toeristische sector in geheel Someren, met daarin een prominente positie voor Recreatiegebied De Heihorsten en het faciliteren van nieuwe recreatieve initiatieven. Wat hebben we hiervoor gedaan? Stimuleren en begeleiden van toeristische initiatieven Realiseren van projecten uit het uitvoeringsprogramma toerisme en recreatie Pagina 36 van 164

37 Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Ondernemers met plannen en de kaders om deze plannen te faciliteren. Verder is samenwerking in en met de sector cruciaal om Someren beter te profileren als toeristische bestemming. Er dient voldaan te worden aan het toerisme en recreatiebeleid en aan de provinciale Verordening Ruimte. Zijn we tevreden? De realisatie van de voorgenomen projecten is naar tevredenheid opgepakt. Er zijn diverse projecten uit het uitvoeringsprogramma recreatie en toerisme gerealiseerd (o.a. langgevelboerderij Waterdael, Monumentenroutes). Ook particuliere initiatieven in de dag- en verblijfsrecreatieve sector zijn ontstaan of doorontwikkeld (bijvoorbeeld vlindertuin, B&Bs). Verder zijn in 2015 in samenwerking o.a. met vrijwilligers van Stichting Someren Natuurlijk, de Heemkundekring en IVN enkele projecten rondom de Strabrechtse Heide, thematische routes en cultuurhistorie afgerond. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: W. Hanssen Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? Begroting 2015 Werkelijk 2015 na wijziging Uitvoering beleidsnota recreatie en toerisme* Lasten uitvoering Heihorsten* Baten uitvoering Heihorsten* Totaal Toelichting afwijking Heihorsten: De baten waren hoger dan geraamd omdat er inkomsten uit grondverkopen ontvangen zijn terwijl deze niet waren geraamd. Op dit moment is er per saldo een tekort ad ,- Het ziet er nu naar uit dat er een opbrengst voor grondverkoop ad ,-- euro binnen zal komen en naar verwachting is dit voldoende om het huidige tekort en de toekomstige kosten te dekken. De overige kosten 2015 voor toerisme hebben binnen bestaande budgetten plaatsgevonden. Pagina 37 van 164

38 2.4.5 Voortgang Lauruscomplex Wat wilden we bereiken? Het realiseren van voldoende uitgeefbare bouwgrond, primair voor (uitbreidings)mogelijkheden voor Somerense en Astense bedrijven. Secundair zal door sloop en/of renovatie/nieuwbouw er een revitalisering van het gebied plaatsvinden. Wat hebben we hiervoor gedaan? Het herverkavelen van het terrein en opstallen (al dan niet met sloop) afgestemd op de ruimtebehoefte van de bedrijven met als doel het verkopen van de bouwgrond, al dan niet met opstallen. Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Bedrijven die het terrein, al dan niet met opstallen kopen. Zijn we tevreden? Gelet op het feit dat nagenoeg alle grond is verkocht aan lokale bedrijven uit Someren en Asten, het grootste deel van het perceel is gesloopt en gesaneerd en er een revitalisering heeft plaatsgevonden, zijn we tevreden met het resultaat tot nu toe. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: W. Hanssen Ambtelijk: T. van Leeuwen Wat heeft het gekost? De kosten voor het Lauruscomplex zijn verantwoord in de betreffende grondexploitatie. Pagina 38 van 164

39 2.5 Milieu en water Dit programma omvat de volgende onderwerpen: Waterlossingen Afvalverwijdering en -verwerking Riolering en waterzuivering Milieuvergunningen Milieuontwikkeling Handhaving Energiebeleid / asbest Bestuurlijk kader Verordening geurhinder en veehouderij 2010 Afwaartse beweging Landelijk AfvalbeheersPlan (LAP II) Afvalbeleidsplan Waterplan (Verbreed)Gemeentelijk Rioleringsplan v-grp ( ) Nota Industrielawaai Bodemkwaliteitskaart / bodemfunctieklassenkaart Nota bodembeheer Nota archeologiebeleid Beleidsvisie externe veiligheid Inkoopbeleidsplan in het kader van Duurzaam inkopen Slok-klimaatbeleid Het programma kent voor het begrotingsjaar 3 speerpunten: schaliegas, afval en water Schaliegas Wat wilden we bereiken? Tegenhouden van schaliegasboringen in Someren en omgeving. Wat hebben we hiervoor gedaan? Ontwikkelingen omtrent schaliegasboringen vanuit het Rijk volgen. Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Kritisch zijn op de onderzoeken die vanuit het Rijk worden opgesteld. Pagina 39 van 164

40 Zijn we tevreden? We zijn tevreden met het feit dat er voorlopig in Someren geen schaliegasboringen zullen plaatsvinden. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: L. van de Moosdijk Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? Er zijn in 2015 geen kosten geweest ten aanzien van Schaliegas Afval Wat wilden we bereiken? Een doelmatige afvalinzameling waarbij zoveel mogelijk afval wordt gescheiden en wij in 2020 kunnen voldoen aan de doelstelling 5% restafval. Wat hebben we hiervoor gedaan? Sturen op verdergaande afvalscheiding Onderzoek naar vernieuwen milieustraat Afvalbeleidsplan opstellen Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? De realisatie van bovengenoemde actiepunten dient in samenwerking met Asten opgepakt te worden. Bij het nieuwe afvalbeleidsplan gaan we een meerjarig kostendekkingsplan maken, waarbij de verwachting is dat de afvalstoffenheffing kan dalen. Zijn we tevreden? In het kader van verdergaande afvalscheiding is de inzameling van PMD afval gestart Er is besloten om de huidige milieustraat te vernieuwen. Hiervoor wordt een programma van eisen uitgewerkt, rekening houdend met enkele inrichtingsvarianten Het afvalbeleidsplan is opgesteld en uitgewerkt en als vervolg hierop is het Uitvoeringsbesluit Afvalstoffenverordening Someren 2015 vastgesteld. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: L. van de Moosdijk Ambtelijk: G. van der Rijt Pagina 40 van 164

41 Wat heeft het gekost? De werkelijke kosten 2015 voor afval zijn verantwoord in het reguliere budget en zijn gedekt uit de afvalstoffenheffing Water Wat wilden we bereiken? Een efficiënt beheer en onderhoud van de voorzieningen voor stedelijk waterbeheer binnen de gemeente Someren. Hierbij wordt nadrukkelijk gekeken naar het, zoveel mogelijk, voorkomen van wateroverlast. Daarnaast willen we de samenwerking met ketenpartners en binnen de Peelregio verder vorm geven. Wat hebben we hiervoor gedaan? De jaarschijf riolering 2015 tot uitvoering brengen De samenwerking watertaken in de Peel verder vorm geven Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Enkele maatregelen ter vermindering van de wateroverlast dienen afgestemd te worden met het waterschap omdat zij ook een bijdrage in de oplossing van de problematiek moeten doen. Hierbij zijn we qua planning dus deels afhankelijk van het waterschap. Zijn we tevreden? De jaarschijf is grotendeels tot uitvoering gebracht. Een nadere toelichting hierop is verwerkt in hoofdstuk 3.3 Onderhoud kapitaalsgoederen, onderdeel riolering De samenwerking watertaken in de Peel verloopt prima. In 2015 is naast het ambtelijk overleg ook op afdelingshoofdniveau een Peeloverleg opgestart om zaken goed af te stemmen en eventuele problemen snel aan te kunnen pakken. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: L. van de Moosdijk Ambtelijk: G. van der Rijt Wat heeft het gekost? Begroting 2015 na Werkelijk 2015 wijziging vgrp: investeringen stedelijk water vgrp: exploitatielasten stedelijk water Totaal Pagina 41 van 164

42 2.6 Sport en cultuur Dit programma omvat de volgende onderwerpen: Openbaar bibliotheekwerk Vormings- en ontwikkelingswerk Kunst en cultuur Sport Oudheidskunde / musea Lokale omroep Bestuurlijk kader Strategische visie 2006 Cultuurnota Gemeente Someren 2005 Sportnota 2008 Algemene en specifieke subsidieverordeningen, subsidiecontracten, bestuursovereenkomsten, gemeenschappelijke regelingen 2009 Dit programma kent voor het begrotingsjaar 4 speerpunten: sport, Siris, bibliotheek en verenigingen Sport Wat wilden we bereiken? Sporten is cruciaal voor een gezonde levensstijl. Middels een passend voorwaardenscheppend sportaccommodatie-, sportsubsidie- en gebruiksvergoedingen-/tarievenbeleid willen we zoveel mogelijk inwoners van Someren de mogelijkheid bieden om te bewegen/sporten. Wat hebben we hiervoor gedaan? Alle benodigde acties om de sportaccommodaties op peil te houden (regulier werk) Onderzoek naar wenselijke sportimpulsen t.b.v. het bevorderen van een gezonde levensstijl Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Het handhaven van het huidige gemeente sportbeleid inclusief de daarvoor benodigde middelen. Waar mogelijk zullen nieuwe (sportstimulerings)activiteiten worden opgestart indien daarvoor voldoende (co)financiering kan worden verkregen. Pagina 42 van 164

43 Zijn we tevreden? Wij zijn bezig de implementatiefase af te ronden. Naar verwachting kan het project per 1 april 2016 (deels) van start gaan. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: W. Hanssen Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? Begroting 2015 na Werkelijk 2015 wijziging Bijdrage Asten renovatie/ uitbreiding clubaccommodatie HCAS * Totaal Toekomst van SIRIS Wat wilden we bereiken? Het weer gezond maken van de financiële positie van Siris. De huurprijs die Siris betaalt voor gebruik van een ruimte in De Ruchte, is binnen de exploitatie van deze instelling één van de grootste kostenposten. Nu de reclame-inkomsten en de bijdrage van Siris Business Club teruglopen, heeft Siris binnen de huidige exploitatie onvoldoende financiële ruimte om de core business (verzorgen van uitzendingen) fatsoenlijk te kunnen uitvoeren. Wat hebben we hiervoor gedaan? Een onderzoek naar de mogelijkheden voor structurele instandhouding van Siris in Someren c.a. Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? De gemeenten Asten en Someren handhaven de subsidie voor Siris. De subsidiegrondslag en het subsidieniveau worden opnieuw beoordeeld. De gemeente Someren blijft Siris benutten als één van de communicatiemiddelen. De exploitatie van De Ruchte wordt niet onevenredig belast. Zijn we tevreden? Wij zijn tevreden met het resultaat van de actie om de financiële positie van Siris te verbeteren. De huurprijs die Siris betaalt aan de Ruchte, is binnen de exploitatie van deze instelling nu beter op te vangen, in combinatie met de subsidieafspraken die we met Siris overeengekomen zijn. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: W. Hanssen Ambtelijk: G. Laeven Pagina 43 van 164

44 Wat heeft het gekost? Begroting 2015 na Werkelijk 2015 wijziging Subsidie Siris Totaal Toekomstige functie bibliotheek in de gemeente Someren Wat wilden we bereiken? Het op een toekomstbestendige en doelmatige wijze invullen van de toekomstige functie(s) van de bibliotheek in de gemeente Someren. De invulling van de toekomstige bibliotheekfunctie richt zich primair op het stimuleren van taalontwikkeling, leesbevordering en mediawijsheid bij de jeugd tot 18 jaar. De nieuwe invulling van de bibliotheek dient doelmatig te zijn en ruimte te bieden tot flexibiliteit in de toekomst. Verder dient zorg gedragen te worden voor een sterk sociaal-educatief klimaat voor onze inwoners. Binnen de doelgroep jeugd wordt het accent gelegd op de leeftijdsgroep 0 tot 4 jaar, 4 tot 12 jaar (einde basisschool) en 12 tot 18 jaar. Ook is aandacht voor kinderen met een (dreigende) achterstand op het gebied van taalontwikkeling en leesvaardigheid. Binnen de doelgroep volwassenen wordt prioriteit gegeven aan laaggeletterden, inburgeraars, mensen met een beperking en ouderen die moeite hebben digitalisering. De herziening van de toekomstige functie(s) van de bibliotheek is mede noodzakelijk als gevolg van de maatschappelijke en technologische ontwikkelingen. Wat hebben we hiervoor gedaan? Onderzoek naar toekomstbestendige bibliotheek functie. Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Het beschikbare subsidiebudget voor het bibliotheekwerk. Landelijke wetgeving voor het bibliotheekwerk. Zijn we tevreden? De raad heeft ervoor gekozen de huidige bibliotheekvoorziening in stand te houden. Momenteel wordt onderzocht in overleg met de bibliotheek hoe te komen van een aanbod gerichte naar een vraag gerichte organisatie. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: T. Maas Ambtelijk: G. Laeven Pagina 44 van 164

45 Wat heeft het gekost? Begroting 2015 na Werkelijk 2015 wijziging Subsidie bibliotheek Totaal Verenigingen Wat wilden we bereiken? Het behouden van een bloeiend verenigingsleven. Someren is uniek als het gaat om verenigingen en vrijwilligers. Zij vormen de kern van onze samenleving en zorgen voor verbinding en kwaliteit van leefbaarheid. Verenigingen verdienen de ruimte, ze verdienen een prima accommodatie. Wat hebben we hiervoor gedaan? Alle benodigde acties om gemeentelijke verenigingsaccommodaties op peil te houden (regulier werk) Subsidieverstrekking en bijstellen subsidie beleidsregels daar waar nodig Toekennen subsidies op aanvraag verenigingen (regulier werk) Inventariserend onderzoek naar de wenselijkheid en behoefte bij de verenigingen Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Voldoende financiële middelen om de accommodaties en de subsidies op peil te houden. Voldoende kader en vrijwilligers om het verenigingsleven overeind te houden. Zijn we tevreden? Wij zijn tevreden met ons subsidie- en accommodatiebeleid. De algemene subsidieverordening is inmiddels aangepast en door de raad vastgesteld. De huidige beleidsregels worden in het voorjaar 2016 door het college omgezet in nadere regels. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: W. Hanssen Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? De kosten worden gedekt uit reguliere budgetten. Pagina 45 van 164

46 2.7 Maatschappelijke zorg en jeugd Dit programma omvat de volgende onderwerpen: Aanvullend openbaar vervoer Emancipatie vormings- en ontwikkelingswerk Tehuizen WMO-voorzieningen Sociaal cultureel werk Maatschappelijke begeleiding en advies Huishoudelijke zorg GGD Jeugd- en jongerenwerk Jeugdgezondheidszorg Bestuurlijk kader Strategische visie Kadervisie Beleidsplan WMO Wmo beleidsplan (december 2011, incl. Lokaal Gezondheidsbeleid) Verordening Maatschappelijke Ondersteuning (september 2012) Besluit Maatschappelijke Ondersteuning (juni 2012) Algemene en specifieke subsidieverordeningen, subsidiecontracten, bestuursovereenkomsten en gemeenschappelijke regelingen Nota integraal jeugdbeleid Investeren in de jeugd, is investeren in Someren (2005) Beleidsvisie Centrum Jeugd en Gezin (CJG) Asten-Someren 2009 Het programma kent voor het begrotingsjaar 4 speerpunten: Someren Noord, Maatschappelijke ondersteuning, preventief jeugdbeleid en jeugdbeleid Someren Noord / gemeenschapshuis de Weijers Wat wilden we bereiken? De participatiesamenleving en leefbaarheid vragen onder andere om goede voorzieningen voor met name kwetsbare groepen. Het is van belang deze voorzieningen op peil te houden dan wel geschikt te maken. Wat hebben we hiervoor gedaan? Onderzoek naar kwalitatieve en kwantitatieve capaciteit van De Weijers. Pagina 46 van 164

47 Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Onderzoek naar de kwalitatieve en kwantitatieve capaciteit van gemeenschapshuis De Weijers. Voldoende middelen om het onderzoek te kunnen uitvoeren. Zijn we tevreden? De raad heeft ten behoeve van de verbouw/uitbreiding van de Weijers een krediet van beschikbaar gesteld en tevens een motie aangenomen waarin verzocht is om de haalbaarheid aankoop Pauluskerk te onderzoeken en zo mogelijk bij de verdere uitwerking van het project De Weijers te betrekken. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: W. Hanssen Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? Begroting 2015 na Werkelijk 2015 wijziging Onderzoek De Weijers ( ) * Verbouw/ uitbreiding de Weijers * Totaal Maatschappelijke ondersteuning Wat wilden we bereiken? 1. Het vergroten van de (maatschappelijke) participatie en zelfredzaamheid van mensen (met een beperking): Binnen de kernen kunnen de burgers terecht met hun eerste vragen rondom ondersteuning (en zorg). Er wordt ondersteuning en waardering gegeven aan verenigingen en vrijwilligers. Someren is een Allemansdorp. Het lokaal netwerk is versterkt door inzet op algemene en collectieve voorzieningen, in samenspraak met dorps- en wijkraden. Er wordt aangesloten bij initiatieven die er al zijn of komen. Techniek wordt slim ingezet ter ondersteuning van onze burgers. Burgers maken gezondere leefstijlkeuzes, waaronder op het gebied van middelengebruik, beweging en een gezond gewicht. Pagina 47 van 164

48 2. Het verminderen van (de groei van de) vraag naar (individuele) maatwerkvoorzieningen, door eerder en steviger in te zetten op het versterken van die factoren die de draagkracht van burgers en hun omgeving vergroten: De kernboodschap Eigen Kracht, Samen Sterk, Gewoon Doen! is uitgedragen middels communicatie binnen het sociale domein. Realisatie van nieuwe algemene en collectieve voorzieningen die aansluiten bij een behoefte, zoals dagopvang en besteding en respijtzorg, onder andere in bestaande gemeenschapshuizen en met ondersteuning van vrijwilligers, vrijwilligersorganisaties. De ondersteuning aan mantelzorgers is versterkt door onder andere makkelijk toegankelijke informatie, advies, begeleiding, educatie, praktische hulp en beschikbaarheid van respijt zorg. Cliëntondersteuning is vormgegeven met de uitgangspunten: (a) Aansluiting bij lokale mogelijkheden, vragen en wensen (b) Zoveel mogelijk gebruik maken van vrijwilligers en ervaringsdeskundigen (c) Stimuleren van zelfhulpnetwerken (d) Onafhankelijkheid borgen (e) Daar waar wenselijk samenwerken met de andere Peelgemeenten (f) Zo nodig verbanden leggen met regionale en/of landelijke organisaties Wat hebben we hiervoor gedaan? Het opstellen van een actieprogramma Wmo 2015 Het uitvoeren van het actieprogramma Wmo 2015 Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Inzet/actieve deelname van professionele en vrijwilligersorganisaties op het terrein van welzijn en zorg en daarbij de bereidheid om samen te werken. Goede afstemming met de overige beleidsonderdelen binnen het Sociaal Domein. Goede afstemming met de afdeling VROM en RBO in verband met de inclusieve samenleving. Aansluiting van, goede afstemming en samenwerking met de unit Zorg en Ondersteuning vanuit Peel 6.1 op de lokale werkwijze. Concrete (en realiseerbare) beleids- en financiële kaders vanuit VWS. Samenwerking en afstemming met huisartsen. Zijn we tevreden? Het actieprogramma WMO 2015 heeft de raad tijdig bereikt en is volop in uitvoering genomen. Over de stand van zaken is de raad in januari 2016 laatstelijk naar tevredenheid geïnformeerd. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: T. Maas Ambtelijk: G. Laeven Pagina 48 van 164

49 Wat heeft het gekost? De kosten voor maatschappelijke ondersteuning worden gedekt uit het regulier budget. Het sociaal domein WMO ad 2miljoen is vanaf toegevoegd Preventief Jeugdbeleid Wat wilden we bereiken? Het vergroten van de (maatschappelijke) participatie en zelfredzaamheid van jeugdigen en/of hun ouders/verzorgers wanneer er vragen/problemen zijn rondom opvoeden en opgroeien. Het verminderen van (de groei van de) vraag naar (individuele) maatwerkvoorzieningen, door eerder en steviger in te zetten op het versterken van die factoren die de draagkracht van jeugdigen, hun ouders/verzorgers en hun omgeving vergroten. Wat hebben we hiervoor gedaan? Versterking samenwerking tussen vindplaatsen en professionals jeugdbeleid. (In combinatie met , , , en ) Onderzoek naar benodigde uitbereiding van algemene en collectieve voorzieningen. (In combinatie met , , , en ) Opstellen plan voor taal- en talentontwikkeling. (In combinatie met , , , en ) Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Uitvoering van de jeugdhulp vindt plaats binnen de budgetten die het Rijk daarvoor beschikbaar heeft gesteld. Inzet/actieve deelname van professionele en vrijwilligersorganisaties op het terrein van preventie jeugd en jeugdhulp en daarbij de bereidheid om samen te werken. Goede afstemming met de overige beleidsonderdelen binnen het Sociaal Domein. Aansluiting van, goede afstemming en samenwerking met de Jeugdhulp die vanuit Peel 6.1 georganiseerd wordt, op de lokale werkwijze. Goede afstemming met onder andere huisartsen Versterken sociale weerbaarheid, versterken ontwikkeling op het terrein van o.a. taal en cultuur,techniek en sport. Zijn we tevreden? De planning voor behandeling van dit onderwerp is niet gehaald. De nieuwe planning is voorzien voor april 2016 in combinatie met de onderwerpen verbeterplan voor vergroten weerbaarheid en versterken opvoedkracht ouders. Pagina 49 van 164

50 Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: T. Maas Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? De kosten voor jeugdhulp worden gedekt uit het regulier budget. Het sociaal domein Jeugd ad 3,2 miljoen is vanaf toegevoegd Jeugdbeleid Wat wilden we bereiken? Gemeenten worden per bestuurlijk en financieel verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdhulp, het Algemeen Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK), jeugdbescherming en jeugdreclassering. We willen bereiken dat: Opgroei- en opvoedproblemen, psychische problemen en stoornissen zijn voorkomen of door vroegsignalering en/of vroege interventie zijn opgepakt. Het opvoedkundig klimaat in gezinnen, wijken, buurten, scholen, kinderopvang en peuterspeelzalen is versterkt. De opvoedvaardigheden van de ouders zijn versterkt, opdat zij in staat zijn hun verantwoordelijkheid te dragen voor de opvoeding en het opgroeien van jeugdigen. De eigen kracht van de jeugdige, zijn ouders en de personen die tot hun sociale omgeving behoren, waarbij voor zover mogelijk wordt uitgegaan van de eigen inbreng, is versterkt. De jeugdige opgroeit in een veilige opvoedsituatie; Er sprake is van integrale hulp aan de jeugdige en zijn ouders bij multiproblematiek. Op is de transitie Jeugdzorg een feit, in de jaren 2015/2018 staat de transformatieopdracht centraal. Wat hebben we hiervoor gedaan? Opstellen verbeterplan hoe weerbaarheid jeugdigen te versterken. (In combinatie met , , , en ) Opstellen verbeterplan hoe opvoedkracht van ouders te versterken. (In combinatie met , , , en ) Voorbereiden samenvoeging 3 onderdelen van het AMHK per Voorbereiden één regionale crisisdienst voor alle doelgroepen en leeftijden per Pagina 50 van 164

51 Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Uitvoering van de jeugdhulp vindt plaats binnen de budgetten die het Rijk daarvoor beschikbaar heeft gesteld. Na het voldoen aan de afspraken die met het Regionaal Transitie Arrangement moeten er binnen het budget jeugdhulp financiële middelen resteren voor versterken lokale aanpak. Actieve inbreng van vindplaatsen bij het inventariseren activiteiten benodigd voor opstellen verbeterplannen. Zijn we tevreden? De aanpak van huiselijk geweld en de crisis dienst zijn geborgd middels een regionale aanpak. De planning voor behandeling van de onderwerpen verbeterplan voor vergroten weerbaarheid en versterken opvoedkracht ouders hebben we niet gehaald en is naar 2016 doorgeschoven. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: T. Maas Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? De kosten voor jeugdhulp worden gedekt uit het regulier budget. Het sociaal domein Jeugd ad 3,2 miljoen is vanaf 1 januari 2015 toegevoegd. Pagina 51 van 164

52 2.8 Onderwijs Dit programma omvat de volgende onderwerpen: Huisvesting onderwijs Gemeenschappelijke baten / lasten onderwijs Kinderopvang Bestuurlijk kader Strategische visie Wet Oké 2010 Integraal Huisvestingsplan Verordening onderwijshuisvesting 2011 Onderwijs huisvestingsprogramma Verordening leerlingenvervoer Algemene subsidieverordeningen, subsidiecontracten, bestuursovereenkomsten. Het programma kent voor het begrotingsjaar 1 speerpunt: schoolbegeleiding Schoolbegeleiding Wat wilden we bereiken? Afstemming subsidie schoolbegeleiding op Jeugdbeleid. De huidige regeling subsidiëring schoolbegeleiding wordt gedeeltelijk aangewend voor zaken die direct met het lokale jeugdbeleid te maken hebben. Om de activiteiten die met het jeugdbeleid te maken hebben direct inzichtelijk te hebben, wordt een re-allocatie van de subsidie voorgesteld. Wat hebben we hiervoor gedaan? Herverdeling subsidie aan schoolbegeleiding Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Samenhang tussen de verschillende doelen, communicatie met scholen en/of schoolbesturen. Zijn we tevreden? Wij zijn erin geslaagd een verdeling te bewerkstelligen van de beschikbare middelen om onze taak op dit vakgebied efficiënt te kunnen uitvoeren. Pagina 52 van 164

53 Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: T. Maas Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? Begroting 2015 na Werkelijk 2015 wijziging Subsidie schoolbegeleiding Totaal Pagina 53 van 164

54 2.9 Werk en inkomen Dit programma omvat de volgende onderwerpen: Adviezen Werkgelegenheid Gemeentelijk minimabeleid Vreemdelingen Bestuurlijk kader Verordening toeslagen en verlagingen WWB (Wet Werk en Bijstand) 2013 Afstemmingsverordening Wet Werk en Bijstand / Bbz 2013 Afstemmingsverordening Ioaw en Ioaz 2013 Re-integratieverordening Wet Werk en Bijstand 2013 Verordening hoogwaardige handhaving Wet Werk en Bijstand Verordening boete Wet Inburgering Nieuwkomers Verordening cliëntenparticipatie Wet Werk en Bijstand Verordening langdurigheidstoeslag Wet werk en bijstand 2013 Verordening cliëntenparticipatie Wsw Someren 2008 verordening persoonsgebonden budget Someren 2008 verordening volgorde plaatsing wachtlijst Someren Handhavingsverordening Werk en Inkomen 2010 Reglement participatiecommissie werk en inkomen Minimaverordening Meedoen 2012 Uitvoeringsregels re-integratie Heronderzoekplannen: - periodieke uitkeringen WWB - periodieke uitkeringen IOAW en IOAZ - debiteuren WWB - debiteuren IOAW, IOAZ Uitvoeringsregels vermogen in onroerend goed WWB Uitvoeringsregels categoriale bijzondere bijstand chronisch zieken en gehandicapten Uitvoeringsregels terugvordering Wwb, Ioaz, Ioaw en verhaal Wwb Handboek WWB (in dit digitale handboek is de uitvoering van het gemeentelijke beleid vastgelegd) Armoedebeleidsplan 2007 Beleidsplan integrale schuldhulpverlening Nadere regels uitvoering Wsw Someren 2011 Het programma kent voor het begrotingsjaar 1 speerpunt: invoering participatiewet. Pagina 54 van 164

55 2.9.1 Invoering participatiewet Wat wilden we bereiken? Ingaande is de Participatiewet van kracht. Het doel van deze wet is het meedoen en de participatie van kwetsbare groepen te bewerkstelligen door: zoveel mogelijk mensen met een beperking te plaatsen bij reguliere werkgevers (al dan niet met loonkostensubsidie). mensen die, op basis van beperkingen, niet kunnen werken bij reguliere werkgevers in aanmerking te laten komen voor beschut werk. Verder willen we bereiken dat de Participatiewet in samenhang met de transitie Wmo/Awbz en Jeugdzorg wordt uitgevoerd. Wat hebben we hiervoor gedaan? Inventarisatie werkgeversvraag ter versterking arbeidsmarkt voor werkzoekenden Opstellen plan van aanpak integrale werkwijze WMO/AWBZ, Jeugdzorg en Participatiewet. (In combinatie met , , , en ) Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Invoering van een regionale uitvoeringsorganisatie participatiewet (Werkplein Helmond, lokale sociale diensten en Atlant groep) Inrichten van een Werkbedrijf. Realiseren van een integrale aanpak en samenhang met de andere transities. Afspraken over samenwerking met werkgevers, werknemers en UWV over inrichting "Werkbedrijf". Zijn we tevreden? De Inventarisatie werkgeversvraag ter versterking arbeidsmarkt voor werkzoekenden is uitgevoerd. Het plan integrale werkwijze van het totale sociale domein is nog niet gereed. Dit blijft derhalve nog een punt van aandacht. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: T. Maas Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? De kosten voor invoering Participatiewet worden gedekt uit het regulier budget. Pagina 55 van 164

56 2.10 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Dit programma omvat de volgende onderwerpen: Ruimtelijke ordening Volkshuisvesting Bouwvergunningen Overige huisvesting Grondexploitatie Bestuurlijk kader Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte Verordening Ruimte Provincie Noord-Brabant Structuurvisie Ruimtelijke ordening van Provincie Noord-Brabant Regionaal woningbouwprogramma Algemene Structuurvisie Someren 2018 Woonvisie Gemeente Someren Nota Grondbeleid 2011 Visie bedrijventerreinen Asten en Someren Beleidsnota Toerisme en Recreatie De kracht van toerisme, december Ruimtelijk-functionele visie Someren-centrum, juni 2011 Gebiedsvisie en structuurschets projectgebied De Heihorsten. Notitie wonen, welzijn en zorg in Someren. Structuurvisie Arbeidsmigranten Het programma kent voor het begrotingsjaar 3 speerpunten: bestemmingsplannen, woningen/huisvesting en herontwikkeling schoollocaties Bestemmingsplannen Wat wilden we bereiken? De gemeente dient te beschikken over actuele en uniforme bestemmingsplannen. Wat hebben we hiervoor gedaan? Het vaststellen van de (partiële) herziening bestemmingsplan Someren Heide Inventarisatie ten behoeve van opstellen bestemmingsplan Buitengebied Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Uniforme en eenduidige regels. Digitaal raadpleegbaar. Pagina 56 van 164

57 Zijn we tevreden? We zijn niet tevreden over het resultaat ten aanzien van het bestemmingsplan Someren-Heide omdat het bestemmingsplan nog niet in procedure is gebracht. De reden hiervoor is dat inhoudelijk nog geen standpunt is ingenomen op de vraag of een vrachtwagenparkeerplaats bij de kern Someren-Heide gewenst/noodzakelijk is en zo ja, welke locatie hiervoor dan het meest geschikt is. Plan van aanpak bestemmingsplan Buitengebied wordt in februari 2016 behandeld. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: L. van de Moosdijk / W. Hanssen Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? Begroting 2015 Werkelijk 2015 na wijziging Lasten herziening bestemmingsplannen* Baten herziening bestemmingsplannen* Lasten bestemmingsplan buitengebied* Baten bestemmingsplan buitengebied* Totaal Woningen / huisvesting Wat wilden we bereiken? In de woonvisie heeft de gemeenteraad vier beleidsdoelen vastgesteld: voorzien in de behoefte van de lokale bevolking, huisvesting van bijzondere doelgroepen, behoud en versterken van de vitaliteit van de kernen en het verhogen van de kwaliteit. Deze algemene beleidsdoelen zijn geconcretiseerd in een actieprogramma. Wat hebben we hiervoor gedaan? Stimuleren van woningbouwpartijen om projecten op te starten voor zowel particulieren als ontwikkelaars Invulling geven aan het onderzoek naar de sociale kernvoorraad Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? De woningmarkt beleeft momenteel zware tijden. Het is gewenst dat wij ons werk op orde Pagina 57 van 164

58 hebben en houden; dat wil zeggen dat er voldoende planologische capaciteit aanwezig is en dat (uitleg)locaties op het juiste tijdstip bouwrijp zijn. Met deze twee voorwaarden kunnen we snel inspringen als de vraag gaat aantrekken. Zijn we tevreden? We zijn tevreden over de bereikte resultaten. Er spelen voldoende ontwikkelingen rondom Waterdael, Lierop en Someren-Heide. In Someren-Eind is het qua interesse in kavels (te) stil. Over deze laatste opmerking gaan we met een aantal betrokkenen in Someren-Eind het gesprek aan om te doorgronden wat de oorzaken zijn en aan welke knoppen er gedraaid kan worden. Met de afdeling Onderzoek en Statistiek van de gemeente Helmond is afgesproken dat het onderzoek naar de sociale kernvoorraad in de periode maart juni 2016 plaatsvindt en afgerond wordt. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: L. van de Moosdijk Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? Begroting 2015 Werkelijk 2015 na wijziging Onderzoek sociale kernvoorraad Totaal Vanuit het volkshuisvestingsfonds (reserve ex artikel 22) was 5.000,-- beschikbaar gesteld voor het doen van onderzoek naar de sociale kernvoorraad. De overige kosten zijn vooral verantwoord in de grondexploitaties Herontwikkeling schoollocaties Wat wilden we bereiken? In de wijk Someren-Noord zijn drie voormalige schoollocaties beschikbaar voor woningbouw. Deze locaties willen we via het principe "Dorps bouwen", passend binnen de bebouwingstypologie in de omgeving invullen. De locatie van de Petrusschool willen we bebouwen met vrijesectorwoningen. De locatie Paulusschool met vrijesectorwoningen met als optie senior/zorg in de koop. Voor de locatie aan de Sijlkensstraat opteren we voor seniorwoningen in de sociale huur. De opbrengsten worden voorzien in Pagina 58 van 164

59 Wat hebben we hiervoor gedaan? Vaststellen bestemmingsplan voormalige Petrusschoollocatie Uitwerken verder planvorming voormalige Paulusschoollocatie Vaststellen bestemmingsplan voormalige schoollocatie Sijlkensstraat Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Een partij die risicodragend wil gaan participeren, alsmede het voorspoedig doorlopen van de benodigde procedure. Zijn we tevreden? In december 2015 heeft de eerste persoon binnen de CPO-werkgroep concreet aangegeven een kavel op de locatie van de Petrusschool te willen kopen. Dit was aanleiding om de planbegeleiding te gaan intensiveren. Er heeft een partij vrijblijvend verzocht of ze naar de mogelijkheden van de locatie van de Paulusschool mogen kijken. Hierop is bevestigend beantwoord. In december 2015 is de uitgebreide Wabo-procedure gestart voor de locatie Sijlkensstraat met de terinzage legging. Op dit moment ziet het ernaar uit dat de geplande grondverkopen in de grondexploitatie "Inbreidingslocaties Someren-Noord" nog steeds realistisch zijn. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: L. van de Moosdijk Ambtelijk: G. Laeven Wat heeft het gekost? De kosten voor de herontwikkeling schoollocaties zijn verantwoord in de exploitatieberekening Brede School Diamant (Inbreidingslocaties Someren-Noord). Pagina 59 van 164

60 2.11 Algemene dekkingsmiddelen Dit programma omvat de volgende onderwerpen: Geldleningen Overige financiële middelen Algemene uitkering Algemene baten en lasten Uitvoering WOZ Gemeenschappelijke belastingen Begrotingssaldo De bekostiging van het voorzieningenniveau in de gemeente wordt onder meer gevonden in algemene dekkingsmiddelen. Deze betreffen de inkomsten van de gemeente, die niet direct aan een programma zijn toe te rekenen. Het gaat met name om de onroerende zaakbelastingen (OZB) en de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Deze middelen hebben in tegenstelling tot de hondenbelasting, de niet-ingezetenen belasting, het rioolrecht en de afvalstoffenheffing geen vooraf bestemd bestedingsdoel (ze zijn dus niet geoormerkt). Daarnaast heeft de gemeente inkomsten uit bespaarde rente van het eigen vermogen en uit dividend en beleggingen. Bestuurlijk kader Nota reserves en voorzieningen 2011 Nota activabeleid 2011 Nota herijking financieel beleid 1998 Treasurystatuut 2010 Financiële verordeningen Raadsinfo toekomstige bezuinigingsvoorstellen van december 2013 Het programma kent voor het begrotingsjaar 1 speerpunt Sluitende begroting Wat wilden we bereiken? Het bereiken van een gezonde financiële positie van de gemeente, waarbij sprake is van een sluitende begroting en een sluitend meerjarenperspectief met inbegrip van een verantwoorde belastingdruk en een afgewogen prioriteitenstelling van meerjarige investeringen en nieuw beleid. Wat hebben we hiervoor gedaan? Het uitbrengen van de Kadernota Het uitbrengen van de Programmabegroting Pagina 60 van 164

61 Wat waren de belangrijkste randvoorwaarden? Tijdig beschikbaar komen van alle benodigde informatie om de financiële effecten te kunnen berekenen Richtinggevende uitspraken van de raad over de te maken keuzes. Zijn we tevreden? In juni is de kadernota vastgesteld waarna in oktober de raad de begroting 2016 heeft vastgesteld. Vanwege de onzekerheden op gebied van ontwikkeling van o.a. algemene uitkering en sociaal domein is het lastig een betrouwbaar beeld te vormen van de omvang van het structurele tekort voor de komende jaren. Om deze reden is dan ook gekozen voor een sluitende begroting 2016 en niet voor een meerjarig sluitende begroting. Inmiddels heeft de Provincie een besluit genomen over de toezichtvorm. Zij is van mening dat de begroting 2016 structureel en reëel in evenwicht is waardoor voor 2016 het normaal geldend repressief toezicht van kracht zal zijn. Wie is verantwoordelijk? Bestuurlijk: W. Hanssen Ambtelijk: B. Messing Wat heeft het gekost? De kosten 2015 zijn verantwoord in de reguliere budgetten. Pagina 61 van 164

62 3. Paragrafen 3.1 Weerstandsvermogen en risicobeheersing Informatie over het weerstandsvermogen is van belang om te weten of en in hoeverre financiële tegenvallers kunnen worden opgevangen. Deze tegenvallers kunnen incidenteel en structureel van aard zijn, maar hebben altijd invloed op de financiële positie van de gemeente. Hoe hoog het weerstandsvermogen zou moeten zijn is niet exact aan te geven. De omvang is afhankelijk van de (financiële) risico s die de gemeente loopt en de kans dat de risico s daadwerkelijk effectief worden. De definitie van een risico = kans x effect. Om inzicht te krijgen in de hoogte van het benodigde weerstandsvermogen is het noodzakelijk om risico's te benoemen en te kwantificeren (benodigde weerstandscapaciteit) en deze vervolgens af te zetten tegen de beschikbare financiële middelen (beschikbare weerstandscapaciteit). Beschikbare weerstandscapaciteit (buffer) Weerstandsvermogen = / Benodigde weerstandscapaciteit (risico's) Om een uitspraak te kunnen doen over de mate waarin de gemeente Someren financiële tegenvallers kan opvangen is inzicht nodig in: 1. De risico s: met welke (materiële) risico s hebben we te maken? 2. De buffer: hoe groot is onze spaarpot om deze risico s op te kunnen vangen? Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit van de gemeente wordt berekend uit: 1. Algemene reserve 2. Begrotingsruimte 3. Post onvoorzien 4. Stille reserves 5. Onbenutte belastingcapaciteit Pagina 62 van 164

63 Ad 1. Algemene reserve Stand Algemene risicoreserve Algemene reserve vrij aanwendbaar Algemene reserve grondbedrijf Reserve bijzondere werken Reserve artikel Totaal De algemene risicoreserve is ter afdekking van financiële tegenvallers. De algemene reserve vrij aanwendbaar wordt ingezet voor onvoorziene investeringen. De algemene reserve grondbedrijf is om financiële tegenvallers binnen het grondbedrijf af te dekken. Toepassing van het gehanteerde uitgangspunt betekent voor de gemeente Someren een aan te houden buffer van 3,0 mln. De stand van de reserve bedraagt ultimo ,8 mln. Dit betekent dat wordt voldaan aan het gewenste niveau van de aan te houden buffer. De reserve bijzondere werken is bedoeld voor de aanleg van bovenwijkse voorzieningen. Vanuit de grondexploitatie wordt een vast bedrag per m² uitgegeven grond in deze reserve gestort. Een uitgewerkte financiële onderbouwing van deze reserve ontbreekt. Om deze reden wordt deze als algemeen dekkingsmiddel (reserve) aangemerkt. De reserve artikel 22 is bedoeld voor investeringen in het kader van de volkshuisvesting. Een uitgewerkte financiële onderbouwing van deze reserve ontbreekt. Om deze reden wordt deze als algemeen dekkingsmiddel (reserve) aangemerkt. Ad 2. Resultaat jaarrekening Het resultaat is als afzonderlijk nog te bestemmen post op de balans opgenomen. Besluitvorming over de bestemming vindt plaats bij de vaststelling van de jaarrekening. Volgens de geldende financiële kaders wordt het resultaat afgestort in de vastgelegde algemene reserve. Resultaat jaarrekening 2015 Resultaat Totaal Ad 3. Post onvoorzien Onvoorzien begroting 2015 Incidenteel Structureel Onvoorzien Totaal Pagina 63 van 164

64 De post onvoorzien is ter dekking van niet voorziene uitgaven in Deze is in 2015 niet ingezet. In de begroting was hiervoor een bedrag opgenomen van ,--. Middels het raadsbesluit van december voor wat betreft de verzamelwijziging van de begroting 2015 is deze afgeraamd en toegevoegd aan het resultaat. Ad 4. Stille reserve Stille reserves zijn niet-bedrijfsgebonden eigendommen van een gemeente met een hogere waarde in het economisch verkeer dan de boekwaarde. Stille reserves dragen bij aan de weerstandscapaciteit, omdat een deel van de eigendommen kan worden verkocht boven de boekwaarde waardoor winst ontstaat. Deze winst kan worden ingezet ter afdekking van financiële tegenvallers. De stille reserves zijn vooralsnog niet inzichtelijk gemaakt omdat de mogelijk in aanmerking komende bezittingen tot de normale bedrijfsvoering worden gerekend en er geen voornemen bestaat om deze verkopen. Het betreft hier met de name de overwaarde op het onroerend goed van de gemeente bestaande uit gebouwen en grond (inclusief ongeveer ha bos en natuurterreinen). Ad 5. Onbenutte belastingcapaciteit De gemeente kan haar belastingen verhogen om financiële tegenvallers op te vangen. Het verschil tussen de opbrengsten bij maximale tarieven en de geraamde opbrengsten is de onbenutte belastingcapaciteit. Voor het jaar 2015 bedraagt het maximale tarief 0,1651% van de WOZ-waarde. Dit is 20% hoger dan het landelijk gewogen percentage van de gecorrigeerde WOZ-waarde. Genoemd tarief wordt ook gehanteerd voor toelating tot artikel 12-status. In het geval de artikel 12-status de gemeente valt te verwijten, blijft het altijd mogelijk om lopende het artikel 12-traject belastingvoorschriften op te leggen. In de regel tot de huidige grens van 140% van het gemiddelde tarief, maar in uitzonderingsgevallen wordt een hogere opslag niet op voorhand uitgesloten. Wanneer het berekende gemiddelde OZB-tarief voor de gemeente lager is dan het percentage voor toelating tot artikel 12 is er in principe sprake van een onbenutte belastingcapaciteit, immers een verhoging van het OZB-percentage zal nodig zijn om voor een aanvullende uitkering in aanmerking te komen. In onderstaande tabel is bij benadering aangegeven welke opbrengst deze verhoging genereert. In dit rapport is ervoor gekozen het verschil in percentage te vermenigvuldigen met de WOZ-waarde van de woningen + de WOZ-waarde van de niet-woningen. Bij een daadwerkelijke aanvraag zal een meer nauwkeurige berekening aan de orde zijn. Onbenutte belastingcapaciteit t.o.v. artikel-12 norm OZB-percentage van de WOZ-waarde voor toelating art.12 0,1790% Werkelijk gewogen % WOZ-waarde gemeente 0,1448% Verschil 0,0342% Onbenutte belastingcapaciteit Pagina 64 van 164

65 Overzicht beschikbare weerstandscapaciteit In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de geprognosticeerde beschikbare weerstandscapaciteit per Stand Algemene reserve Jaarrekeningresultaat Stille reserves p.m. Onbenutte belastingcapaciteit Totaal Benodigde weerstandscapaciteit Risico's Alvorens tot identificatie van de risico s over te gaan worden deze eerst geïnventariseerd. Op basis van deze inventarisatie wordt een lijst samengesteld met onderkende risico s. Deze risico s zullen geanalyseerd en beoordeeld worden. Analyse en beoordeling Voor de analyse en beoordeling van de risico s is een indeling gemaakt op basis van kansklassen en financiële gevolgen. Dit betekent dat we elk risico vertalen in geld. Kansklassen Klasse Risicopercentage hoog 75 midden 50 laag 25 zeer gering 10 De indeling in de klassen is door de organisatie bepaald op basis van ervaring en verwachtingen. De klasse geeft aan hoe groot de kans is dat het risico zich voordoet. De klasse "zeer gering" is voorbehouden aan het specifieke risico bij de gegarandeerde leningen. Hoewel hier een zeker risico gelopen wordt, is dat risico door de gelaagdheid van de waarborgen, voor de gemeente Someren uiteindelijk uiterst miniem. Beheersing risico's / monitoring Vooruitlopend op een inventarisatie van alle bestaande risico's zijn de belangrijkste hiervan in beeld gebracht en nader gekwantificeerd op basis van genoemde uitgangspunten. Daarnaast zijn de beheersmaatregelen voor de diverse risico's nader omschreven. Een en ander is samengevat in de hier volgende tabel. Pagina 65 van 164

66 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicoscore Financieel effect (kans x maximaal gevolg) Grondexploitatie Uitvoeren risico-analyse Jaarlijks toetsen grondexploitatie en beoordelen hoogte algemene reserve grondbedrijf. Buffer conform vastgestelde norm. n.v.t Economische Het risico bestaat dat door de Ontwikkelingen/ economische crisis de onzekerheid financiële inkomsten afnemen terwijl positie gemeenten. andere uitgaven toenemen. Enkele specifieke risico's (grondexploitatie en bijstandsuitgaven) zijn afzonderlijk benoemd. Open einde Risico dat aantal aanvragen financiering WWB het beschikbare budget in enig jaar overschrijdt. Het betreft zowel een positief als negatief risico Kosten externe inhuur Het risico dat door extra (o.a. door werkzaamheden of ziekteverzuim) vervanging wegens langdurige ziekte de kosten van externe inhuur niet opgevangen kunnen worden binnen de lopende begroting. Verloop Algemene Verdere bezuinigingen op uitkering rijksniveau zullen gepaard gaan met een verdere korting op de algemene uitkering. De omvang hiervan is nog niet bekend. Juridisering Burger is mondiger, samenleving claimcultuur. Met juridische procedures zijn hoge kosten gemoeid. Leningen u/g en De gemeente staat garant garantieverstrekkingen voor circa 30 mln aan leningen. Bij een eventueel faillissement van een van de partijen bestaat het risico dat de instelling het opgenomen Actuele informatieverstrekking via P&C-cyclus, tijdig opstarten project bezuinigingen, actuele ontwikkelingen nauwlettend volgen hoog Eventuele aanspraak bij hoog WWB op aanvullende uitkering. Bewaking via P&C midden cyclus. Onderuitputting personele kosten versus inhuur. Nauwlettend volgen midden berichtgeving rijk. Formaliseren en midden bewaken interne procedures. Interne procedures Zeer m.b.t. verstrekken van gering geldleningen, jaarlijkse controle op saldo geldleningen en garantieverstrekkingen Pagina 66 van 164

67 geld niet kan terugbetalen of met de diverse partijen, dat de gemeente als Waarborgfonds Sociale garantsteller het Woningbouw (2 e restantbedrag van de lening achtervang) inclusief rente en kosten moet betalen. Verruit de grootste deel van de leningen (90%) heeft betrekking op de achtervangpositie WSW die wij als gemeente innemen. Een achtervang is een andere rol dan een directe garantstelling met een substantieel lager risicoprofiel. Voor de berekening van risicoprofiel wordt om deze reden uitgegaan van 33% van het totale bedrag (In de begroting 2013 is nog uitgegaan van een percentage van 100). De zekerheidsstructuur van het WSW bestaat uit drie lagen: - primair: de geldmiddelen van de corporatie (inclusief eventuele saneringssteun van het CFV); - secundair: het garantievermogen van het WSW (= borgstellingreserve WSW en de obligo s van de andere corporaties), - en tot slot tertiair de achtervangpositie van Rijk en de gemeenten. Calamiteiten Calamiteiten, rampen met Het actueel houden van laag een grote impact en schade het beschikbare op de Somerense bevolking rampenplan. Regelmatig overleg met ketenpartners (politie, brandweer, deelname aan vaccinatieprogramma's Pagina 67 van 164

68 Regionale Risico dat taakstellingen niet In tussentijdse laag samenwerking of niet tijdig worden gerealiseerd worden. rapportages inzicht geven in stand van zaken/ontwikkelingen Transities sociaal Als gevolg van de overdracht In tussentijdse midden domein van taken in het kader van het sociaal domein zijn gemeenten verantwoordelijk voor de toereikendheid van de van rijkswege toegekende budgetten en zijn ze ook verantwoordelijk voor de financiële risico's.in het huidige financiële beleid is een afzonderlijke reserve gevormd voor deze risico's. Hierbij is voor de uitgegaan van 10% van de hoogte van de algemene uitkering.toepassing van eenzelfde gedragslijn voor het sociaal domein resulteert in een financieel risico van rapportages inzicht geven in stand van zaken/ ontwikkelingen Sociaal beleid Uitwerking van de in de Tijdig inzicht geven in midden kadernota "organisatie en personeel" opgenomen voornemens zal een verdere reductie van de personele omvang tot gevolg zullen hebben. Voor de mogelijke financiële gevolgen van sociaal beleid zijn nog geen (incidentele) middelen beschikbaar gesteld. ontwikkelingen Totaal Pagina 68 van 164

69 Weerstandsvermogen Ratio weerstandsvermogen = Beschikbare weerstandscapaciteit (buffer) / benodigde weerstandscapaciteit (risico s). Aan de ratio kan een waardering worden gegeven. Waardering Ratio weerstandsvermogen Betekenis A Meer dan 2,0 Uitstekend B Tussen 1,4 en 2,0 Ruim voldoende C Tussen 1,0 en 1,4 Voldoende D Tussen 0,8 en 1,0 Matig E Tussen 0,6 en 0,8 Onvoldoende F Minder dan 0,6 Ruim onvoldoende Er is geen norm bekend waaraan het weerstandsvermogen moet voldoen. Bij een ratio van 1,0 is de beschikbare weerstandscapaciteit gelijk aan de benodigde weerstandscapaciteit. Daarom is een ratio van minimaal 1,0 wenselijk. De ratio komt voor de gemeente uit op 2,3. Dit is volgens het overzicht uitstekend. Kengetallen Inleiding Het beoordelen van de financiële positie van gemeenten is voor veel raadsleden en bestuurders een lastige aangelegenheid. Veel gemeenten willen zich onderling vergelijken, maar dat was tot op heden niet mogelijk door het ontbreken van standaard definities/kengetallen. Gezien het steeds toenemende belang van toekomstbestendigheid van gemeenten, een grotere druk op de doelmatigheid en een steeds verder complexer wordende omgeving (ontwikkeling van financiële producten, meer verbonden partijen, meer taken zoals bijvoorbeeld in het sociaal domein) is het belang van financieel inzicht in de financiële positie toegenomen. Om dit inzicht te bevorderen is het in het kader van de Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV) voortaan verplicht om meer kengetallen op te nemen in de jaar- en begrotingsstukken. Een aantal hiervan worden met name genoemd. Het gebruik en het vaststellen van de berekeningswijze van de kengetallen heeft geen functie als normeringsinstrument in het kader van financieel toezicht door de provincie. De invoering van de set kengetallen is voornamelijk bedoeld om raads- en bestuursleden meer inzicht te geven in de financiële positie en om vergelijkingen mogelijk te maken. De volgende kengetallen zijn voortaan verplicht voorgeschreven: 1. netto schuldquote 2. solvabiliteitsratio 3. grondexploitatie 4. structurele exploitatieruimte 5. belastingcapaciteit Pagina 69 van 164

70 Ad 1. netto schuldquote Inkomsten bepalen hoeveel schuld een gemeente kan dragen. Dit is goed te vergelijken met het afsluiten van een hypotheek. Hoeveel geld u kunt lenen, is afhankelijk van uw loon. Dat principe geldt ook voor gemeenten. De hoogte van de schuld die een gemeente kan dragen, hangt af van de hoogte van de inkomsten. Om hiervan een grove indicatie te krijgen wordt de netto schuldquote berekend. De netto schuldquote weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Het geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. De berekening van deze netto schuldquote gaat als volgt. Trek de geldelijke bezittingen af van de schulden, de uitkomst is de netto schuld. Deel deze netto schuld vervolgens door de inkomsten. De uitkomst daarvan wordt uitgedrukt in procenten. Netto schuldquote* = Netto schuld / Totale inkomsten (voor bestemming reserves) *Netto schuld als aandeel van de exploitatie Een netto schuldquote tot 100% wordt beoordeeld als goed, tussen de 100% en 130% staan de signalen op oranje en boven de 130% is bijsturing gewenst. Voldoende Tot 100% Matig Tussen 100% en 130% Onvoldoende Hoger dan 130% Situatie Someren De netto schuldquote komt voor de gemeente Someren uit op -41% ( / x 100%) naar de toestand ultimo Ultimo 2014 bedroeg dit kengetal -38% ( / x 100%) waardoor er in 2015 sprake is van een verbetering. Een negatieve schuldquote betekent dat we per saldo meer vorderingen en liquide middelen hebben dan schulden. Voornaamste oorzaak van de verbetering in 2015 is een verdere toename van de liquiditeiten. Dit cijfer toont aan dat de gemeente Someren vanuit dit oogpunt gezien financieel een heel gezonde gemeente is. Ad 2. solvabiliteitsratio De "solvabiliteitsratio" geeft de mate aan waarmee de gemeentelijke bezittingen zijn betaald met eigen middelen. Anders gezegd: het aandeel van het eigen vermogen (bezittingen) in het totaal vermogen (bezittingen en schulden). Hoe hoger de verhouding eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen, hoe gezonder de gemeente en hoe hoger de weerbaarheid. Pagina 70 van 164

71 De solvabiliteitsratio kan als volgt worden berekend: Solvabiliteit = Eigen vermogen / Totaal vermogen De volgende normen worden gehanteerd: Voldoende >50% Matig Tussen 30% 50% Onvoldoende <30% Situatie Someren Het toepassen van dit kengetal levert voor onze gemeente ultimo 2015 een percentage op van 68 ( / x 100%). Dit betekent een lichte stijging ten opzichte van de situatie ultimo Het kengetal kwam toen uit op een percentage van 67 ( / x 100%). Oorzaak hiervan is dat de reserves in 2015 licht gestegen zijn ten opzichte van het voorgaande jaar. Toepassing van het classificatiemodel leert dat de financiële situatie voor de gemeente Someren vanuit dit aspect gezien als voldoende kan worden bestempeld. Ad 3. Grondexploitatie Om te kunnen beoordelen in hoeverre de gemeente in staat is om de in grond geïnvesteerde middelen terug te kunnen verdienen wordt gebruikt gemaakt van het volgende kengetal: Boekwaarde in- en nog niet in exploitatie zijnde gronden / Totaal nog te realiseren grondverkopen Situatie Someren Toepassing van deze formule levert ultimo 2015 voor onze gemeente het volgende cijfer op: 12 miljoen / 44 miljoen = 0,27 Het kengetal 0,27 geeft aan dat van de totale opbrengsten grondverkopen 27% nodig is om de investeringen terug te kunnen verdienen. Wanneer de grond tegen de prijs van landbouwgrond is aangekocht, loopt een gemeente relatief gering risico. Het is dus belangrijk om te kunnen beoordelen of er een reële verwachting is of grondexploitatie kan bijdragen aan de verlaging van de schuld. Staat de grond tegen een te hoge waarde op de balans en moet die worden afgewaardeerd dan leidt dit tot een lager eigen vermogen en dus een lagere solvabiliteitsratio. Het financiële kengetal "grondexploitatie" geeft aan hoe groot de grondpositie (boekwaarde) is ten opzichte van de baten. Een norm bepalen voor de classificatie van het kengetal grondexploitatie is lastig. De boekwaarde van de gronden in bezit zegt namelijk nog niets over de relatie tussen de vraag en aanbod van woningbouw dan wel m2-bedrijventerrein. Pagina 71 van 164

72 Maatwerk is hiervoor van toepassing, dat wil onder andere zeggen: hoeveel woningen of m2- bedrijventerrein zijn gepland, het type en op welke plek. Daarnaast is het van wezenlijk belang wat de te verwachte vraag zal zijn. Dit vergt meer onderzoek dan naar voren komt uit het genoemde kengetal. De boekwaarde van de gronden geeft weer of een gemeente veel middelen heeft gestopt in haar grondexploitatie. Dit geld dient namelijk ook nog terugverdiend te worden. Om genoemde redenen is er geen norm verbonden aan het kengetal grondexploitatie. Wel kan in het algemeen worden gesteld worden dat we voldoende middelen uit de toekomstige grondverkopen kunnen genereren om gedane investeringen in de grondexploitatie terug te kunnen verdienen. Om meer inzicht te krijgen in de risico s van de grondexploitatie wordt in onze gemeente de financiële situatie jaarlijks getoetst aan de IFLO norm. IFLO is de afkorting van Inspectie Financiën Lokale en provinciale Overheden. De IFLO-norm relateert de hoogte van de benodigde weerstandscapaciteit aan de boekwaarden van de gronden die in exploitatie zijn genomen. De IFLO-norm is gebaseerd op het totaalbedrag van de volgende twee componenten: - 10% van de boekwaarde van de gronden in exploitatie; - 10% van de nog te maken kosten van de gronden in exploitatie. Naast het toepassen van de IFLO-norm wordt per plan aangegeven wat het risico is bij de meest negatieve optie van scenario-ontwikkeling. Voor de berekening van de noodzakelijke omvang van de reserve wordt per plan uitgegaan van het hoogste berekende geldelijke risico. De minimale omvang van de algemene reserve grondbedrijf is gelijk aan de som van de hoogste risico s per plan. Ultimo 2015 dient de algemene reserve grondbedrijf op basis van genoemde berekening minimaal 3 miljoen te zijn. Hierbij is als worst case scenario vijf jaar uitstel van grondverkopen gehanteerd. De stand van de algemene reserve bedraagt ultimo ,8 miljoen en voldoet daarmee ruimschoots aan de norm zoals deze in de grondnota is vastgesteld. Ad 4. Structurele exploitatieruimte Het kengetal geeft aan hoe groot de structurele exploitatieruimte is. Er wordt gekeken naar de structurele baten en structurele lasten. Het hierdoor ontstane saldo wordt vergeleken met de totale baten. Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten te dekken. Het kengetal wordt berekend met behulp van de volgende formule: Structurele exploitatieruimte / Totale baten voor bestemming Hierbij worden de volgende normen worden gehanteerd: Voldoende >0,6% Matig Tussen 0% en 0,6% Onvoldoende <0% Pagina 72 van 164

73 Situatie Someren De structurele ruimte bestaat enerzijds uit het exploitatiesaldo van ,- en het saldo van de incidentele posten van het jaar 2015 (zowel lasten als baten) van ,-- (zie tabel Incidentele baten en lasten per programma). In totaliteit een bedrag van ,--. De totale baten voor bestemming bedragen ,-- (zie tabel Resultaat voor en na bestemming). Toepassing van deze cijfers geeft voor dit kengetal het volgende resultaat: / x 100 = 0,71% Conclusie De vrije structurele exploitatieruimte kan voor de gemeente Someren als voldoende worden bestempeld. Ad 5. Belastingcapaciteit Dit kengetal geeft een indicatie van de onbenutte belastingcapaciteit. De OZB is voor gemeenten de belangrijkste bron van inkomsten. De onbenutte belastingcapaciteit geeft inzicht in de mate waarin financiële tegenvallers kunnen worden opgevangen en/of er ruimte is voor nieuw beleid. Op voorstel van het advies van de Commissie vernieuwing BBV is ervoor gekozen om de belastingcapaciteit te relateren aan landelijk gemiddelde tarieven OZB. In de eerste plaats is voor een landelijk gemiddelde gekozen omdat over het algemeen geen maximum is gesteld aan belastingentarieven, zoals bij de OZB. Daarnaast geeft een gemiddeld tarief meer inzicht in de betekenis van de belastingcapaciteit voor de financiële positie dan wanneer het gerelateerd wordt aan het tarief om in aanmerking te komen voor de artikel 12 status. Ook is er vanuit de praktijk behoefte bij gemeenten en andere belanghebbenden om inzicht te hebben in de lokale tarieven van omliggende gemeenten. De hoogte van belastingtarieven komen dus niet in een vacuüm tot stand; er wordt daarbij rekenschap gegeven hoe de eigen lastendruk zich verhoudt tot het landelijke gemiddelde. De mate waarbij een tegenvaller kan worden bijgestuurd, wordt ook wel de wendbaarheid van de begroting genoemd. Wanneer een gemeente te maken heeft met een hoge schuld en de structurele lasten hoger zijn dan de structurele baten en de woonlasten al relatief hoog zijn, dan is er minder ruimte om te kunnen bijsturen. Situatie Someren In de ranglijst van lokale lasten (inclusief waterschapsheffingen) van gemeenten zoals opgenomen in de laatste publicatie van de Coelo Atlas nemen we pleknummer 191 van de 407 gemeenten. De doorgevoerde Ozb-verhogingen van de afgelopen jaren hebben ertoe bijgedragen dat we van de onderste regionen beland zijn in de middengroep. Hierdoor is de ruimte voor OZB-verhogingen verminderd waardoor dit instrument aan betekenis heeft ingeboet in termen van wendbaarheid van de begroting. Indien we als gemeente aansluiten met het gemiddelde OZB-tarief in Nederland zal dit volgens onderstaand overzicht een extra structurele ruimte opleveren van 3.147,-- (afgerond op basis van de gegevens 2014). Pagina 73 van 164

74 Opbrengst OZB Opbrengst op basis van gemiddeld landelijk tarief Onbenutte belastingcapaciteit De onbenutte overcapaciteit uitgedrukt in een percentage van de opbrengst OZB bedraagt 5% afgerond. Zoals eerder aangegeven in deze paragraaf bedraagt de onbenutte belastingruimte gerekend met de artikel 12-norm ,--. Beoordelen samenhang kengetallen Algemeen Uit de beschrijving van de verschillende kengetallen blijkt dat een afzonderlijk kengetal op zich weinig zegt over de financiële positie. Zo hoeft een hoge schuld geen nadelig effect te hebben op de financiële positie. Afhankelijk van wat er aan eigen vermogen en baten tegenover de schuld staat zal aflossing veel of juist weinig problemen opleveren. Zo hoeft een tegenvallende ontwikkeling geen negatieve invloed te hebben in de situatie dat de vrije structurele exploitatieruimte groot is of als men over voldoende ruimte in belastingcapaciteit beschikt. Het is dus, met andere woorden, niet mogelijk om een individueel kengetal te gebruiken voor de beoordeling van de financiële positie. De kengetallen zullen altijd in samenhang moeten worden bezien, omdat ze alleen gezamenlijk en in hun onderlinge verhouding een goed beeld kunnen geven over de financiële positie. Situatie Someren De gemeente Someren beschikt nog steeds over een voldoende gevulde kas en ondervindt geen problemen om aan haar financiële verplichten te voldoen. Ook voor wat betreft de exploitatie kent de gemeente Someren geen problemen. Jaarlijks is er sprake van een structureel sluitende begroting. Jaarrekeningresultaten bevestigen dit. De voordelige resultaten worden vrijwel altijd veroorzaakt door incidentele meevallers. Voor wat betreft de grondexploitatie zijn er op basis van de huidige inzichten weinig problemen te verwachten die van invloed zullen zijn op de financiële positie. Gelet op de renteontwikkelingen in de kapitaalmarkt zal de rente gedurende een langere periode laag blijven waardoor we slechts in beperkte mate kunnen profiteren van ons spaargeld. Pagina 74 van 164

75 3.2 Verbonden partijen Vanwege bestuurlijke, beleidsmatige en/of financiële belangen en mogelijk dito risico s is het gewenst dat in de begroting en jaarstukken meer aandacht wordt besteed aan derde rechtspersonen, waarmee de gemeente Someren een bestuurlijke en financiële band heeft. Dat zijn deelnemingen (vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur van een participatie of het hebben van een stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente Someren. Het inzichtelijk maken van de verbonden partijen is om twee redenen van belang. De eerste reden is dat verbonden partijen vaak beleid uitvoeren dat de gemeente in principe ook zelf kan blijven doen. De gemeente mandateert als het ware de verbonden partij. De tweede reden betreft de kosten/het budgettaire beslag en de financiële risico s, die de gemeente met de verbonden partijen kan lopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen. Hieronder is een overzicht gegeven van publiek- en privaatrechtelijke rechtspersonen waarin de gemeente Someren participeert, die onder de noemer van verbonden partijen kunnen worden gerangschikt. Publiekrechtelijke personen Hierna zijn 6 gemeenschappelijke regelingen vermeld waarin de gemeente Someren participeert. De uitgaven die voortvloeien uit deelname aan gemeenschappelijke regelingen zijn verplichte uitgaven die in de begroting opgenomen dienen te worden. Op grond van het bepaalde in de Wet gemeenschappelijke regelingen heeft de gemeenteraad de mogelijkheid opmerkingen over de begroting kenbaar te maken aan het algemeen bestuur van de betreffende gemeenschappelijke regeling. Naam verbonden partij Vestigingsplaats Programma Doel en openbaar belang 1. G.G.D. Brabant Zuid-Oost Eindhoven, Helmond Maatschappelijke zorg Gemeenschappelijke behartiging van de belangen van de deelnemende gemeenten op het gebied van de gezondheid(szorg). Kosten worden betaald uit bijdragen deelnemende gemeenten, rijksbijdragen, bijdragen ziektekostenverzekeraars, ambulancehulpverlening en bijdragen particulieren. Pagina 75 van 164

76 Partners De deelnemende gemeenten zijn Asten, Bergeijk, Best, Bladel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Gemert- Bakel, Heeze-Leende, Helmond, Laarbeek, Nuenen, Oirschot, Reusel-de Mierden, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven, Waalre. Bestuurlijk belang De gemeenteraad wijst een lid en plaatsvervangend lid aan voor het algemeen bestuur. Het dagelijks bestuur wordt door en uit het algemeen bestuur gekozen. De voorzitter wordt door en uit het algemeen bestuur gekozen. Eigen vermogen Per ,- Vreemd vermogen Per ,- Financieel resultaat Over het jaar ,- voordelig. Financieel belang Jaarlijkse bijdrage ,-- Risico s Er is een risico-inventarisatie uitgevoerd. De weerstandscapaciteit kwam hierbij uit op een bedrag van ,-- om alle eventuele toekomstige risico s af te dekken. Voor het afdekken van deze risico s is een reserve gevormd. Mochten er zich de komende jaren voor een hoger bedrag tekorten voordoen terwijl de weerstandscapaciteit / algemene reserve niet is aangevuld, dan dragen de deelnemende gemeenten daarvan het financiële risico. Ontwikkelingen Zie onderdeel risico s Rapportages Voorlopige Jaarrekening 2015 Naam verbonden partij Vestigingsplaats Programma Doel en openbaar belang Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Zuidoost-Brabant Eindhoven Openbare Orde en Veiligheid Taken: -Het ontwikkelen van een goed toegeruste organisatie van de hulpverlening. -Het bevorderen van een goede integrale samenwerking tussen de bij de hulpverlening en de bestrijding van ongevallen en rampen betrokken organisaties. Pagina 76 van 164

77 -Het bevorderen van de bestuurlijke samenwerking c.q. integratie van de bij de hulpverlening en de bestrijding van ongevallen en rampen betrokken organisaties in de regio Zuidoost-Brabant. -Het onder alle omstandigheden bewerkstelligen van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde uitvoering van werkzaamheden ter zake van het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, het beperken van brandgevaar en/of ongevallen bij brand en al hetgeen wat daarmee verband houdt, het beperken en bestrijden van gevaar voor mensen en dieren bij ongevallen anders dan brand, het beperken en bestrijden van rampen en het bevorderen van goede hulpverlening bij ongevallen en rampen. -Het realiseren en in stand houden van, en de verantwoording dragen voor een integraal ambulancezorgsysteem in de regio Zuidoost-Brabant. Partners De deelnemende gemeenten zijn Asten, Bergeijk, Best, Bladel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Heeze- Leende, Helmond, Laarbeek, Nuenen, Oirschot, Reusel-de Mierden, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven en Waalre. Bestuurlijk belang De gemeenschappelijke regeling kent een Algemeen Bestuur dat gevormd wordt uit de burgemeesters van de deelnemende gemeenten. Eigen vermogen Per ,-- Vreemd vermogen Per ,-- Financieel resultaat Over het jaar ,-- voordelig. Financieel belang Gemeentelijke bijdrage ,--. Risico s De aangesloten gemeenten zijn aansprakelijk voor tekorten op basis van het aantal inwoners. In 2015 heeft het Algemeen Bestuur ingestemd met de "Beleidsnota risicomanagement en weerstandsvermogen" en daaraan gekoppeld de geactualiseerde "Nota reserves en voorzieningen" Op basis van het risicoprofiel is de Algemene Reserve van de VRBZO bepaald op ,--. Het risicoprofiel wordt in de bestuursrapportages en jaarrekeningverantwoording gemonitord en indien daartoe aanleiding is wordt de omvang van de Algemene Reserve vierjaarlijks aangepast. Ontwikkelingen -Uit onderzoek is gebleken dat de vergunning voor het ambulancevervoer het best kan worden neergelegd bij GGD Brabant-Zuidoost. Dit kan pas bij de nieuwe aanbesteding in Vooruitlopend Pagina 77 van 164

78 hierop is ultimo 2015 het RAV-bureau met aanverwante taken overgedragen aan het GGD BZO. -In 2015 heeft het Algemeen Bestuur ingestemd met de Toekomstvisie Brandweerzorg. De hier uit voort vloeiende plannen zullen in 2016 verder uitgewerkt worden. -In de landelijke planning is opgenomen dat de meld- kamers van Brabant-Zuidoost en Brabant- Noord medio 2019 worden samengevoegd. Om forse investeringen te voorkomen streeft men er Bestuurlijk naar om vanaf 2017 op één locatie te gaan werken. -Voor 2016 heeft een herijking van het gemeentefonds plaatsgevonden voor o.a. het taakveld Openbare Orde en Veiligheid. De verdeelsleutel voor de gemeentelijke bijdragen is hiervan afgeleid. Besloten is dat in 2017 deze verdeelsleutel in de begroting wordt vertaald. Voor de gemeente Someren leidt dit tot een forse stijging. Rapportages Voorlopige Jaarrekening 2015 Naam verbonden partij Vestigingsplaats Programma Doel en openbaar belang Partners Regeling hypotheekfonds Noord-Brabantse gemeenten Eindhoven Algemene dekkingsmiddelen Oorspronkelijk bevorderen eigen woningbezit in gemeenten in Noord-Brabant. Thans in te staan voor de verplichtingen, die zijn overgegaan op NV Bouwfonds Nederlandse gemeenten en toezien op tijdige uitbetalingen door NV Bouwfonds Nederlandse Gemeenten aan de deelnemende gemeenten. De deelnemende gemeenten zijn: Aalburg, Alphen-Chaam, Asten, Baarle Nassau, Bergen op Zoom, Bergeyk, Bernheze, Best, Bladel, Boekel, Boxmeer, Boxtel, Breda, Cranendonck, Cuijk, Deurne, Dongen, Eersel, Eindhoven, Etten-Leur, Geertruidenberg, Geldrop, Gemert-Bakel, Gilze en Rijen, Goirle, Grave, Haaren, Halderberge, Heeze- Leende, Helmond, s Hertogenbosch, Heusden, Hilvarenbeek, Laarbeek, Landerd, Lith, Loon op Zand, Maasdonk, Made, Mierlo, Mill en St. Hubert, Moerdijk, Nuenen c.a., Oirschot, Oisterwijk, Oosterhout, Oss, Ravenstein, Reusel-de Mierden, Roosendaal, Rucphen. Schijndel, Sint Anthonis, Sint- Michielsgestel, Sint Oedenrode, Someren, Son en Pagina 78 van 164

79 Bestuurlijk belang Eigen vermogen Vreemd vermogen Financieel resultaat Financieel belang Risico s Ontwikkelingen Rapportages Breugel, Steenbergen, Tilburg, Uden, Valkenswaard, Veghel, Veldhoven, Vught, Waalre, Waalwijk, Werkendam, Woensdrecht, Woudrichem, Zundert, Ammerzoden, Hedel en Maasdriel. Algemeen bestuur telt 1 lid per Brabantse gemeente. De leden worden benoemd door en uit de gemeenteraden, de voorzitter inbegrepen. H.N.G. is in Liquidatie. Aandelen zijn overgedragen aan N.V. Bouwfonds Nederlandse Gemeenten. idem n.v.t. Er is geen jaarlijkse bijdrage verschuldigd. Met de verkoop aan N.V. Bouwfonds Nederlandse Gemeenten is het doel van de gemeenschappelijke regeling gewijzigd en beperkt tot het instaan voor de gevolgen ingeval N.V. Bouwfonds Nederlandse Gemeenten niet aan zijn verplichtingen voldoet. Aangesloten gemeenten zijn aansprakelijk voor tekorten. Het betreft hier een slapende regeling. In artikel 1, lid 3 van de gemeenschappelijke regeling is bepaald dat de regeling wordt aangegaan voor onbepaalde tijd, met dien verstande dat de regeling wordt opgeheven zodra de N.V. Bouwfonds Nederlandse Gemeenten de totale koopsom krachtens de overname-overeenkomst heeft afgelost (2020). Aangesloten gemeenten zijn aansprakelijk voor tekorten op basis van aantal inwoners. n.v.t. n.v.t. Naam verbonden partij Vestigingsplaats Programma Aard activiteiten Partners Metropool Regio Eindhoven Eindhoven Diversen Samenwerkingsverband tussen 21 gemeenten in de regio Zuidoost-Brabant. Het takenpakket is vastgelegd in artikel 4 van de Gemeenschappelijke Regeling Metropool Regio Eindhoven. De deelnemende gemeenten zijn Asten, Bergeijk, Best, Bladel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Heeze- Leende, Helmond, Laarbeek, Nuenen, Oirschot, Reusel-de Mierden, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven, Waalre. Pagina 79 van 164

80 Bestuurlijk belang Het bestuur van de Metropoolregio Eindhoven bestaat uit het Algemeen Bestuur, het Dagelijks Bestuur en de voorzitter. In de GR is alles geregeld omtrent de samenstelling en werkwijze van deze organen. De bestuursorganen laten zich in hun taakuitoefening bijstaan door een regionaal platform en andere overlegorganen. Samenstelling en werkwijze van deze overlegorganen is geregeld in een onderliggend statuut. Vanuit de gemeente Someren nemen ook afgevaardigden deel. Eigen vermogen (schatting) Per : MRE ,-- RHCe ,-- Vreemd vermogen (schatting) Per : MRE ,-- RHCe ,-- Gulbergen ,-- Financieel resultaat (schatting) Over het jaar ,-- (excl. evt aanpassing voorziening reorganisatie.) Financieel belang Gemeentelijke bijdrage Risico s In hoofdstuk 5.1 paragraaf weerstandsvermogen van de programmabegroting 2015 van Metropool Regio Eindhoven zijn de risico's en bijbehorende weerstand-capaciteit benoemd. Bij de Bestuursrapportage 2015 is de paragraaf weerstandsvermogen geactualiseerd. De belangrijkste risico's worden gelopen bij de afbouw van het personeel en bij de garantstelling voor de vuilverbranding AVI-Moerdijk. Ontwikkelingen Aangesloten gemeenten zijn aansprakelijk voor tekorten. Per 1 januari 2015 is de Wet Gemeenschappelijke Regelingen-plus opgeheven. De plus taken met bijbehorende gelden zijn inmiddels overgegaan naar de provincie. Met ingang van 1 april 2015 is de Metropoolregio Eindhoven formeel van start gegaan. Vooruitlopend hierop functioneerde het regionaal platform en de werkplaatsen al. Het gaat om de werkplaatsen economische strategie, arbeidsmarkt, werklocaties, ruimtelijke strategie, wonen, mobiliteit en zorgvernieuwing. Voor duurzaamheid is een gesprekstafel ingericht. De transformatie van de ambtelijke organisatie en de bemensing en ondersteuning van de werkplaatsen is in de eerste helft van 2015 geformaliseerd en gerealiseerd. Pagina 80 van 164

81 Rapportages Bestuursrapportage 2015 Naam verbonden partij Regeling voor het openbaar lichaam Atlantgroep Vestigingsplaats Helmond Programma Werk en Inkomen Doel en openbaar belang Integrale uitvoering Wet Sociale Werkvoorziening, alsmede activiteiten op het vlak van arbeidsreïntegratie en aangepaste arbeid aan personen uit de deelnemende gemeenten, die op afstand staan van de reguliere arbeidsmarkt. Partners De deelnemende gemeenten zijn Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek, Someren. Bestuurlijk belang De gemeente Someren heeft het recht uit zijn midden, de voorzitter inbegrepen, 1 lid aan te wijzen voor het algemeen bestuur. Het lid van het algemeen bestuur is tevens lid van het dagelijks bestuur. Eigen vermogen Per ,--. Vreemd vermogen Per ,--. Financieel resultaat Over het jaar ,-- voordelig. Financieel belang Jaarlijkse bijdrage ,-- (bruto). Risico s Sterke afhankelijkheid van rijksbeleid met betrekking tot de financiering. Omzet is afhankelijk van economische ontwikkelingen. Aangesloten gemeenten zijn aansprakelijk voor tekorten. Ontwikkelingen Uit de jaarrekening 2015 blijkt dat voldoende weerstandsvermogen aanwezig is. Hierbij is wel gesteld dat nog geen volledig inzicht bestaat in de gevolgen van de nieuwe Participatiewet. Rapportages Jaarrekening 2015 Naam verbonden partij Vestigingsplaats Programma Doel en openbaar belang Partners Bestuurlijk belang Blink Helmond Milieu en water De regeling heeft tot doel een zo doelmatig mogelijke uitvoering van de afvalinzameling en reinigingstaken. De deelnemende gemeenten zijn: Asten, Helmond, Gemert-Bakel, Laarbeek, Nuenen en Someren. Het algemeen bestuur bestaat uit één lid per deelnemende gemeente. De leden worden door de raden van de deelnemende gemeenten uit hun midden, de voorzitter van de raad inbegrepen, op Pagina 81 van 164

82 aanbeveling van burgemeester en wethouders aangewezen. Eigen vermogen Niet van toepassing, risico s worden opgevangen door deelnemende gemeenten. Vreemd vermogen Per ,--. Financieel resultaat Niet van toepassing, er vindt afrekening met deelnemende gemeenten plaats waardoor financieel resultaat nihil is. Financieel belang Bijdrage ,--. Risico s Aangesloten gemeenten zijn aansprakelijk voor tekorten. Ontwikkelingen Geen Rapportages Voorlopige jaarrekening 2015 Naam verbonden partij Vestigingsplaats Programma Doel en openbaar belang Omgevingsdienst Zuidoost-brabant Eindhoven Milieu en water Draagt zorg voor kwaliteit en continuïteit voor de uitvoering van de door de lokale overheden opgedragen taken op het gebied van de fysieke leefomgeving. Partners De deelnemende gemeenten zijn Asten, Bergeijk, Best, Bladel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Heeze- Leende, Helmond, Laarbeek, Nuenen, Oirschot, Reusel-de Mierden, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven, Waalre. Daarnaast neemt de provincie Noord Brabant deel aan het samenwerkingsverband. Bestuurlijk belang Door de gemeente Someren is 1 lid in de regioraad afgevaardigd. Eigen vermogen Per ,--. Vreemd vermogen Per ,--. Financieel resultaat Over het jaar ,-- voordelig. Financieel belang Jaarlijkse bijdrage ,--. Risico s Aangesloten gemeenten zijn aansprakelijk voor tekorten. Ontwikkelingen Het is niet bekend of de overdracht van alle overige Wabo-taken een begaanbare weg is. Rapportages Voorlopige jaarrekening 2015 Naam verbonden partij Gemeenschappelijke regeling De Peel 6.1 Vestigingsplaats Programma Helmond Diversen Pagina 82 van 164

83 Doel en openbaar belang Draagt zorg voor kwaliteit en continuïteit voor de uitvoering van de door de lokale overheden opgedragen taken op het gebied van jeugd, WMO en bijzondere bijstand, minimabeleid en schulddienstverlening. Partners De deelnemende gemeenten zijn Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek en Someren. Bestuurlijk belang De gemeente Someren is met 1 lid vertegenwoordigd in het dagelijkse bestuur, en met 2 leden in het algemeen bestuur. Eigen vermogen Per ,-- Vreemd vermogen Per ,-- Financieel resultaat Per ,-- Financieel belang Per ,-- Risico s Aangesloten gemeenten zijn aansprakelijk voor tekorten. Ontwikkelingen Peel 6.1 wordt ontbonden. Een nieuwe organisatie is in oprichting. Rapportages Jaarstukken 2015 Privaatrechtelijke personen Hierbij gaat het om deelnemingen in stichtingen, naamloze of besloten vennootschappen en verenigingen voor de behartiging van in oorsprong gemeentelijke taken. Buiten beschouwing zijn gebleven de lidmaatschappen van de verenigingen van Nederlandse gemeenten (VNG) en Brabantse gemeenten (VBG). Genoemde lidmaatschappen zijn gericht op gezamenlijke belangenbehartiging en/of kennisoverdracht. De gemeente participeert in de navolgende privaatrechtelijke rechtspersonen. Naam deelneming Vestigingsplaats Programma Aard van de activiteiten Bestuurlijke betrokkenheid Risico s Stichting Bureau Inkoop en aanbestedingen Zuid-Oost brabant (BIZOB) Oirschot Algemene dekkingsmiddelen Verzorgen inkoopfunctie voor deelnemende gemeenten In het bestuur is elke deelnemende gemeente, ongeacht de fysieke grootte of het inwoneraantal, met twee personen vertegenwoordigd. De termijn van een individuele, bilaterale samenwerkingsovereenkomst is 4 jaar, waarna er de mogelijkheid van uittreding of continuering (al dan niet onder gewijzigde voorwaarden) bestaat. Pagina 83 van 164

84 Naam deelneming Vestigingsplaats Programma Aard van de activiteiten Bestuurlijke betrokkenheid Risico s Peelnetwerk Helmond Economische zaken, recreatie en toerisme Faciliteren van het regionale netwerk, opdat ideeën gegenereerd worden voor activiteiten waarmee na uitvoering het platteland vitaler wordt en De Peel aantrekkelijker wordt gemaakt als leefomgeving. De gemeente Someren is in het bestuurlijk overleg vertegenwoordigd met 1 zetel. Financiële betrokkenheid is afhankelijk van te ontplooien activiteiten en juridische vormgeving daarvan. Naam deelneming Vestigingsplaats Programma Aard van de activiteiten Bestuurlijke betrokkenheid Risico s Brabant Water NV Den Bosch Economische zaken, recreatie en toerisme Verzorgen watervoorziening Jaarlijkse aandeelhoudersvergadering Geen Naam deelneming Vestigingsplaats Programma Aard van de activiteiten Bestuurlijke betrokkenheid Risico s NV Bank Nederlandse Gemeenten Den Haag Algemene dekkingsmiddelen Voorzien in financieringsbehoefte van publiekrechtelijke rechtspersonen. Jaarlijkse aandeelhoudersvergadering Geen Naam verbonden partij Vestigingsplaats Programma Aard van de activiteiten Bestuurlijke betrokkenheid Risico s Coöperatieve Bosgroep Zuid-Nederland U.A. Heeze Openbare ruimte en natuur Bos- en natuurbeheer. De Bosgroep ondersteunt de leden op diverse manieren bij de ontwikkeling, inrichting en beheer van hun bos- en natuurterreinen. Gemeente Someren is lid van bosgroep. De leden zijn slechts aansprakelijk tot het bedrag van hun contributie en hoeven niet mee te betalen en tekorten. Pagina 84 van 164

85 Begroting 2015 Jaarrekening 2015 Lasten Veiligheidsregio Brabant - Zuidoost Bosgroep Blink ODZOB BIZOB MRE (incl. RHCe) Atlant GGD Peelnetwerk Totaal Lasten Baten BNG HNG Totaal Baten Totaal Pagina 85 van 164

86 3.3 Onderhoud kapitaalgoederen De paragraaf kapitaalgoederen geeft een dwarsdoorsnede van de jaarrekening. Met het onderhoud van kapitaalgoederen zijn vaak grote bedragen gemoeid. Met name de onderhoudskosten voor de volgende kapitaalgoederen vormen een substantieel deel van de jaarlijkse exploitatiekosten: Onderhoud Wegen Onderhoud Riolering Onderhoud Groen Onderhoud Gebouwen De uitgaven aan kapitaalgoederen bedragen per gemeente gemiddeld 15% van de begroting. Daarom is het belangrijk om kritisch te kijken naar het onderhoud van deze kapitaalgoederen. Onderhoud wegen Per is de stand van de reserve en voorzieningen met betrekking tot onderhoud wegen als volgt: Voorziening onderhoud wegen ,-- Voorziening rehabilitatie licht belaste wegen ,-- Reserve rehabilitatie licht belaste wegen ,-- De jaarlijkse storting voor de 'voorziening onderhoud wegen' is bedoeld voor al het (tussentijdse) onderhoud aan alle verharding. De rehabilitaties (vervanging van de verharding aan het einde van de levensduur) van licht belaste wegen worden uit de voorziening en de reserve rehabilitatie licht belaste wegen betaald. Rehabilitaties van hoofdwegen worden opgevoerd via IP s. Volgens de meerjarige onderhoudsplanning zou de stand van de 'voorziening onderhoud wegen' aan het einde van 2015 ongeveer ,-- zijn. De werkelijke stand is aanzienlijk hoger. Dit komt vooral doordat een aantal projecten en onderhoudsmaatregelen later worden uitgevoerd dan gepland. Om diverse reden is de aanpak van de wegen naar achteren geschoven: Het gaat hierbij om de projecten 'Loovebaan/Boerenkamplaan/Kerkstraat', 'Floreffestraat', 'Dorpsstraat', 'Wijtenhofstraat', 'Heesvenstraat', 'Kerkendijk', 'parkeerterrein Kanaalstraat' en 'Fietspad Michelslaan' welke allen in 2016 worden aangepakt. En om het onderhoud binnen bedrijventerrein sluis XI waarbij het onderhoud nog verder is uitgesteld. Hierdoor worden de kosten t.l.v. de voorziening wegen in 2016 hoger dan het afgelopen jaar en zal de stand van de voorziening eind 2016 aanzienlijk lager zijn dan nu het geval is. De stand van de 'voorziening rehabilitatie licht belaste wegen' is ook nog aanzienlijk. Volgens de meerjarige onderhoudsplanning zou de stand eind 2015 ongeveer ,-- zijn. De werkelijke stand is aanzienlijk hoger. Dit komt doordat de hierboven genoemde projecten Pagina 86 van 164

87 'Loovebaan/Boerenkamplaan/Kerkstraat', 'Floreffestraat', 'Dorpsstraat' en 'Wijtenhofstraat' zijn doorgeschoven naar De stand van de 'reserve rehabilitatie licht belaste wegen' is nog aanzienlijk. Dit is ook nodig. Doordat veel wegen in Someren in de jaren 60 zijn aangelegd, weten we dat er binnen nu en 10 jaar veel wegen aan het einde van de levensduur zijn en dus aan rehabilitatie toe zijn. Een buffer in deze voorziening en reserve is dan ook noodzakelijk voor een verantwoord wegbeheer. Naast de jaarlijkse storting in de reserve van ,-- is (net zoals in voorgaande jaren) een extra injectie wenselijk. Het meerjarenonderhoudsplan wordt elke twee jaar geactualiseerd. Dit plan is gebaseerd op de landelijk geaccepteerde wegbeheerssystematiek van het CROW (Stichting Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de grond-, water- en wegenbouw en de verkeerstechniek). De werkwijze hierbij is als volgt: Gestart wordt met een weginspectie waarbij alle wegvakonderdelen worden beoordeeld op vier schadegroepen: textuur, vlakheid, samenhang en kantstrook. De resultaten van deze inspectie worden ingevoerd in een computerprogramma waarin gedragsmodellen zitten. Op basis van factoren als leeftijd, ondergrond, wegconstructie enz. en de inspectiecijfers stelt het programma onderhoudsverwachtingen vast. De verwachting van de eerste jaren is redelijk betrouwbaar, daarna neemt de betrouwbaarheid af. Bij het vaststellen van het noodzakelijke onderhoud is, anders dan bij andere kapitaalgoederen (gebouwen en riolering), het weer een onzekere factor. Daarom is het noodzakelijk dat het plan elke twee jaar wordt geactualiseerd. Het onderhoud van de eerste jaren wordt buiten getoetst zodat een planning opgesteld kan worden voor de eerste drie jaar. Met het onderhoud voor de eerste twee jaar uit de planning gaan we buiten daadwerkelijk aan de slag. Eind 2015 zijn weer weginspecties uitgevoerd. Op basis van deze weginspecties wordt momenteel een nieuwe onderhoudsplanning opgesteld voor Deze wordt in maart 2016 gepresenteerd. Onderhoud riolering Voorziening riolering (GRP) Aan de voorziening riolering (GRP) ligt het kostendekkingsplan van het gemeentelijk rioleringsplan ten grondslag. In het kostendekkingsplan zijn de kosten en de baten voor de rioleringszorg tegenover elkaar gezet. Het kostendekkingsplan is in augustus 2012 geactualiseerd en betreft de periode 2013 tot en met Bij het berekenen van de hoogte van het rioolrecht is uitgegaan van volledige kostendekking. Het saldo van de voorziening riolering bedraagt op rekeningbasis per ,--. Deze was in het Gemeentelijk Riolerings Plan begroot op ,--. G RP Jaarwerk 2014 Verschil JW/GRP Pagina 87 van 164

88 Het verschil wordt veroorzaakt door het volgende: GRP 2015 Jaarwerk 2015 Verschil JW/GRP Beginstand (= verschil 2014) Rente (begroot 4,5% / werkelijk 3% x beginstand) Investeringen BTW investeringen Totaal Verschil investeringen In 2015 is voor ,-- geïnvesteerd in maatregelen op het gebied van de gemeentelijke watertaken. Dit bedrag is ongeveer ,-- lager dan dat in het GRP voor jaarschijf 2015 is opgenomen. Dit is grotendeels te verklaren doordat diverse projecten doorlopen in De verklaringen voor de verschillen in de investeringen van 2015 zijn uitgewerkt in onderstaand schema: Project Budget Werkelijk Verklaring Hydraulische maatregelen riolering Project is nog in uitvoering. omgeving Hermenstraat. Integrale berekeningen riolering Someren- Noord en Slievenseloop Aandeel waterschap is begin 2016 verrekend. Actualisatie kostendekkingsplan Loopt tot april H2S Lieropsedijk Oplevering in Kwalitatieve verbetermaatregelen (sluitpost). Werkzaamheden van jaarschijf 2014, die in 2015 doorliepen. Totaal Uit de jaarschijf 2014 staan nog enkele investeringen open die wederom doorgeschoven zijn in De belangrijkste zijn de investeringen voor bedrijventerrein Sluis XI ( ,--) en Afkoppelen Loovebaan/ Kerkstraat ( ,--). Voorziening riolering (exploitatie) Het saldo van de voorziening riolering (exploitatie) bedraagt op rekeningbasis per ,-- en deze was in het GRP begroot op nihil. Het verschil wordt veroorzaakt door de verschillen in de exploitatielasten. Tot en met 2014 was dit verschil ,--. Het verschil van 2015 ( ,--) wordt voor 9.000,-- veroorzaakt door een voordeel op de BTW en rente. Verder is er ,-- meer aan inkomsten rioolheffing ontvangen. Door een Pagina 88 van 164

89 kleine aanpassing in de wetgeving (Verordening rioolheffing) vanaf 2014, worden meer objecten in de rioolheffing betrokken. Het restant ad ,-- komt door een verzameling van kleinere afwijkingen in de exploitatieposten die aan de voorziening riolering (exploitatie) gekoppeld zijn. Ontwikkelingen Onderstaand een uiteenzetting van de meeste opvallende recente ontwikkelingen op het gebied van de gemeentelijke watertaken: Er wordt in Peelverband samengewerkt op het gebied van watertaken vanuit het Bestuursakkoord Water. Hiervoor zijn de 6 Peelgemeenten en waterschap Aa en Maas in 2013 een samenwerkingsovereenkomst aangegaan, ook bekend als Samenwerking Doelmatig Waterbeheer. Het jaarplan Doelmatig Waterbeheer Brabantse Peel 2015 is geëvalueerd en het jaarplan 2016 is goedgekeurd door de colleges. De speerpunten oor 2016 zijn: 1. Starten met een gezamenlijke beleidsvisie als aanloop naar nieuwe GRP s en waterplannen vanaf Het opzetten van een gezamenlijk contractbeheer. 3. Het opzetten van een goede financiële monitoringstool, zodat managers en bestuurders jaarlijks de financiële voortgang kunnen bijhouden en eventueel kunnen bijsturen. In april 2016 wordt de actualisatie van het kostendekkingsplan Riolering behandeld door de raad. In het verbrede gemeentelijke rioleringsplan (hierna vgrp) is een meerjaren kostendekkingsplan opgenomen. De accountant heeft de gemeente opgedragen om dit kostendekkingsplan tussentijds te actualiseren. In de actualisatie worden onder andere de maatregelen tegen wateroverlast en de aanpak van de Loovevijvers in 2017 meegenomen. De maatregelen tegen wateroverlast zijn in 2014 vastgesteld door de raad maar waren niet volledig voorzien in het huidige plan. Het kostendekkingsplan wordt op hoofdlijnen geactualiseerd. Hiervoor worden de vervangingsplanningen uit het huidige plan gebruikt. De vervangings-lanningen worden bij het nieuwe vgrp (vanaf 2017) geactualiseerd. Onderhoud groen De beleidskaders stedelijk groen t.b.v. het groenbeleidsplan voor de kernen zijn reeds door de gemeenteraad vastgesteld. Dit groenbeleidsplan zal in 2016 afgerond worden en aan de Raad ter besluitvorming worden aangeboden. Het algemene standpunt in het beleidskader is, dat het areaal groen de mate van flexibiliteit bepaalt om het openbaar gebied aan te passen aan de maatschappelijke ontwikkelingen nu en in de toekomst. Is er bijvoorbeeld behoefte aan extra waterberging dan kan dit alleen als er een areaal openbaar groen aanwezig is. Hiernaast staat het groen ten dienste van allerlei functies in de leefomgeving (voorbeelden recreatie, spelen, beleving e.d.). Deze visie is mede ontstaan naar aanleiding van de verkoop van 'reststroken' groen. De verkoop van dit openbaar groen zal in de eerste helft van 2016 zijn afgerond. Twee jaar na invoering van het plantsoenbeheer op beeld, is de ervaring dat er een minder storend beeld van onkruidgroei in plantsoenen is (niet 100% vrij van onkruid, maar ook niet extreem vuil door onkruid). Het financieel resultaat blijkt nagenoeg neutraal ten opzichte van het groenbeheer Pagina 89 van 164

90 voor de invoering van beheer op beeld. Het voordeel is echter wel dat wanneer er een natte zomer is de extra onkruidvorming binnen het bestek wordt opgelost. Voor het dagelijkse, jaarlijkse en incidentele onderhoud van groen zijn voldoende middelen beschikbaar. Hierbij is geen rekening gehouden met rehabilitatie van het openbaar groen. Om de kwaliteit van het plantsoen enigszins op peil te houden is er jaarlijks een Investeringsbudget beschikbaar om op kleine schaal de slechtste plantsoentjes te renoveren. Voor de grotere renovaties is vooralsnog besloten om niet het benodigde bedrag structureel te reserveren, maar de vervangingen op te voeren bij de IP s en deze in de integrale afweging mee te nemen. Er wordt dan ook vooralsnog volstaan met de geraamde storting in de reserve t.b.v. rehabilitatie van ,--. Het is zaak om financieel voldoende grip te houden op de begroting en reserve groen bij de veranderende (maatschappelijke) ontwikkelingen in het openbaar gebied. Bij het vaststellen van de beleidsregels voor groen is ook al extra aandacht besteed aan verbeterpunten op dit financiële vlak. De reserve is op dit moment nog niet omgezet in een voorziening. Het saldo van de reserve (exclusief claims) is op ,--. Onderhoud gebouwen De saldi van de onderhoudsvoorziening voor de gemeentelijke gebouwen (exclusief schoolgebouwen) bedragen op in totaliteit ,-- (exclusief compensabele BTW). Dit saldo is ten opzichte van met ,-- afgenomen. Conform het onderhoudsplan zou de stand per ,-- zijn. Het verschil ad ,-- kan worden toegeschreven aan diverse doorgeschoven en/of uitgestelde werken. Hierbij moet gedacht worden aan: 1. doorgeschoven renovatie van voetbalvereniging SVS van ca , doorgeschoven schilderwerk e.d. aan de Ruchte van ca ,--. Deze werkzaamheden staan nu gepland voor uitvoering in Verder zijn er meerdere kleine werkzaamheden naar voren gehaald maar ook zijn er werkzaamheden doorgeschoven. Per saldo is dit gelijk aan nul. Dit alles geeft een (tijdelijk) positief effect op de voorziening van in totaal ca ,00,--. Deze werkzaamheden staan echter allen gepland voor uitvoering in Voor de gebouwen wordt een voortschrijdend tienjarenplan als uitgangspunt genomen. Dit tienjarenplan wordt minimaal tweejaarlijks geactualiseerd. Conform deze tweejaarlijkse actualisatie was de storting voor ,-- (excl. compensabele BTW). Actualisatie van de meerjarenraming staat nu gepland voor begin Het jaar 2015 is een onderhoudsintensief jaar geweest met betrekking tot het onderhoud van onze gemeentelijke gebouwen. In het oog springende uitgaveposten hierbij zijn de renovatie van Pagina 90 van 164

91 Beltmolen de Victor met een kostenpost van ca ,--, de renovatie van de doucheruimte inclusief de toiletten bij sporthal de Postel met ,-- maar ook de renovatie van bijvoorbeeld de douches van gymzaal Someren-Eind met ,--. Voor 2016 wordt voorzien dat het doorgeschoven onderhoud uit 2015 wordt uitgevoerd (er bestaat nog enige onduidelijkheid omtrent renovatie SVS die mogelijk doorgeschoven gaat worden naar 2017). Voorts zal ook het geplande onderhoud voor 2016 worden opgepakt. Hierbij zijn weinig echt grote projecten te verwachten. Aandacht zal verder uitgaan naar de mogelijkheid om energiebesparende maatregelen door te voeren binnen de aanwezige onderhoudsvoorziening. Er worden dan ook geen problemen verwacht voor de onderhoudsreservering vermeerderd met de jaarlijkse stortingen in relatie tot de geplande uitgaven. Pagina 91 van 164

92 3.4 Lokale heffingen Deze paragraaf heeft betrekking op de gemeentelijke belastingen en heffingen. Belastingen en heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de inkomsten van gemeenten. Deze paragraaf bevat een verantwoording van de beleidsvoornemens en geeft een overzicht op hoofdlijnen van de diverse belastingen en heffingen. De lokale lasten zijn een integraal onderdeel van het gemeentelijke beleid; ze raken namelijk de burger direct in de portemonnee en daarbij wil de burger waar voor zijn geld. Lokale belastingen en heffingen staan momenteel sterk in de (politieke) belangstelling. Ingegaan wordt op de ontwikkelingen in de lokale heffingen in Om meer inzicht te geven in de positie van de gemeente Someren is een overzicht opgenomen op regionaal niveau. Hierbij moet worden aangetekend dat de verschillen in lastenpotentie tussen de gemeenten in belangrijke mate worden gecompenseerd door het verdeelsysteem van het gemeentefonds. Daardoor zijn de verschillen in tarieven tussen de gemeenten in belangrijke mate het gevolg van het verschil in kwantiteit en kwaliteit van de lokale voorzieningen en de doelmatigheid en doeltreffendheid van de beleidsuitvoering. Hierbij is een normerende, sturende en controlerende functie voor het bestuur weggelegd. Dit laatste niet alleen om de lastendruk te beheersen maar evenzeer om na te gaan of de burger waar voor zijn geld krijgt. Onderstaand is een overzicht van de opbrengsten weergegeven. Overzicht belastingopbrengsten 2015 Belastingsoort Begroting 2015 Opbrengst 2015 Onroerende-zaakbelastingen Reinigingsheffingen Rioolheffing en rioolaansluitrecht Hondenbelasting Niet-ingezetenenbelasting Leges publiekszaken Leges VROM/RBO Totaal ) de opbrengst niet-ingezetenenbelasting 2015 betreft voornamelijk een nog te ontvangen bedrag. 2) Zowel op de reinigingsheffingen als de niet-ingezetenbelasting is in 2015 een verlies inzake 2014 geboekt. Dit verlies is in bovenstaand overzicht niet meegenomen. Pagina 92 van 164

93 Belastingbeleid in 2015 Ten aanzien van de opbrengst onroerende-zaakbelastingen (OZB) geldt conform bestaand beleid, dat wordt uitgegaan van een stijging met het inflatiepercentage van het jaar voorafgaand aan het jaar waarin de tarieven worden vastgesteld. In 2015 is de geraamde opbrengst verhoogd met het inflatiepercentage van 2013, volgens opgave van het CBS 2,5%. De overige heffingen dienen zoveel mogelijk kostendekkend te zijn. Overzicht lokale heffingen Onroerende-zaakbelastingen Voor de OZB worden verschillende tarieven gehanteerd voor woningen en niet-woningen. Ten aanzien van de opbrengststijging is door het rijk een macronorm gesteld om te voorkomen dat de collectieve lastendruk onevenredig stijgt. Voor 2015 is de macronorm vastgesteld op 3%. Dit betekent dat de opbrengststijging OZB voor alle gemeenten tezamen in 2015 ten opzichte van 2014 maximaal 3% mocht bedragen. Deze macronorm is geen wettelijke verplichting, maar een richtlijn. In Someren is de opbrengst 2015 ten opzichte van de opbrengst 2014 met 3,3% gestegen. Dit komt overeen met het belastingbeleid zoals dat voor 2015 was vastgesteld. De OZB wordt geheven naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak (WOZwaarde). In 2015 zijn de waarden vastgesteld naar waardepeildatum 1 januari Eind februari 2015 zijn voor objecten beschikkingen, gecombineerd met het aanslagbiljet gemeentelijke belastingen, verzonden. Tegen de WOZ-beschikkingen zijn t.a.v. 129 objecten bezwaarschriften ingediend. Wet waardering onroerende zaken, marktontwikkeling woningen De WOZ-waarde heeft een waardepeildatum op 1 januari die één jaar voor het belastingjaar is gelegen waarvoor die WOZ-waarde geldt. In 2015 zijn dan ook de beschikkingen verstuurd met de waardepeildatum 1 januari Bij de herwaardering in Someren naar de waardepeildatum 1 januari 2014 is rekening gehouden met een daling van gemiddeld 3% voor de woningen en nietwoningen (ten opzichte van 1 januari 2013). Reinigingsheffingen Het tarief voor de afvalstoffenheffing is 100% kostendekkend op begrotingsbasis. In 2015 zijn er aansluitingen waar vast recht in rekening is gebracht. Overzicht aansluitingen en ledigingen Jaar Aantal aansluitingen Aantal ledigingen van containers Pagina 93 van 164

94 Het aantal ledigingen van containers in 2015 is gedaald ten opzichte van De verminderingen hebben voornamelijk betrekking op het restafval. Dit is het gevolg van het feit dat men vanaf 2015 naast plastic ook gratis metaal en drankkartons kan aanbieden. In 2015 zijn de werkelijke opbrengsten ,- lager dan de geraamde opbrengsten. De cijfers over 2015 zijn nog niet definitief omdat de daadwerkelijke afrekening van Brabant Water pas eind maart 2016 wordt verwacht. Rioolheffing De rioolheffing mag hooguit kostendekkend zijn. Met de rioolheffing worden de kosten die de gemeente maakt voor de uitvoering van de zorgplichten voor afvalwater en voor hemel- en grondwater verhaald. De rioolheffing wordt geheven van degene die eigenaar is aan het begin van het belastingjaar. Belastingplichtig voor de rioolheffing is degene die op 1 januari eigenaar is van een WOZ-object. Hiervoor is een (directe of indirecte) aansluiting via het buizenstelsel niet noodzakelijk. Er is ook sprake van een belastingplicht wanneer men eigenaar is van een of meer onroerende zaken die op grond van de Wet WOZ een object vormen. De tarieven zijn gedifferentieerd in een tarief voor woningen, een tarief voor niet-woningen en een kwart-tarief voor objecten met een oppervlak dat kleiner is dan 40 m2. De tarieven voor 2015 Woningen 140,10 Niet-woningen 209,90 Kwart-tarief 35,00 Hondenbelasting Hondenbelasting wordt geheven van houders van honden die binnen de bebouwde kom woonachtig zijn. De honden in het buitengebied zijn vrijgesteld van hondenbelasting; deze honden veroorzaken geen overlast waarvoor maatregelen moeten worden getroffen. Door het toepassen van de vrijstelling is de opbrengst van de hondenbelasting gerelateerd aan de kosten. Bij de opbrengst hondenbelasting 2015 wordt uitgegaan van maximaal 100% kostendekking. De tarieven 2015 zijn iets hoger dan de tarieven voor Tarieven hondenbelasting Jaar Tarief 1e hond Tarief volgende Aantal honden: hond ,60 64, ,60 64, ,60 64, ,60 64, ,00 68, Pagina 94 van 164

95 Niet-ingezetenenbelasting Niet-ingezetenenbelasting wordt op grond van artikel 224 van de Gemeentewet geheven van personen die niet staan ingeschreven in het GBA. Bij de heffing geldt geen restrictie dat het om toeristische of recreatieve overnachtingen moet gaan. De niet-ingezetenenbelasting van een belastingjaar wordt opgelegd en ingevorderd in het daarop volgende jaar. Het tarief voor het belastingjaar 2015 bedraagt 1,20 per overnachting. Bij de begroting van de opbrengst niet-ingezetenenbelasting voor het belastingjaar 2015 is uitgegaan van een raming van toeristische overnachtingen en overnachtingen door arbeidsmigranten. Er is geconstateerd dat (o.a.) door de heffing van niet-ingezetenenbelasting een groter aantal arbeidsmigranten zich laat inschrijven in het GBA. Dit heeft consequenties voor de belastingopbrengst, aangezien er van uit dient te worden gegaan dat in 2014 meer arbeidsmigranten zijn ingeschreven in het GBA. Daarnaast geldt sinds 2012 een jeugdvrijstelling, waardoor er minder overnachtingen onder de belastingplicht voor de niet-ingezetenenbelasting vallen. Niet-ingezetenenbelasting (voorheen toeristenbelasting) Jaar Tarief per Aantal overnachtingen op basis van overnachting toerisme arbeidsmigranten , , , , , raming raming Leges De geraamde leges VROM/RBO zijn voor 98% gerealiseerd. De lagere opbrengsten zijn het gevolg dat de bouwkosten per aanvraag lager waren dan geraamd. Doordat er meer reisdocumenten verstrekt zijn dan geraamd, zijn de geraamde leges publiekszaken ruimschoots gerealiseerd. Lokale lastendruk In onderstaande tabellen staan de tariefstijgingen en gemiddelde woonlasten weergegeven. In tabel 5 wordt de tariefstijging voor een gezinshuishouden in 2015 in Someren weergegeven, alsmede de landelijke gemiddelde tarieven. Hieruit blijkt dat de tarieven in Someren, ondanks de stijging van de tarieven ten opzichte van 2014, lager zijn dan de landelijke gemiddelde tarieven. In de tabellen 6 en 7 worden de gemiddelde woonlasten 2015 van een meerpersoonshuishouden weergegeven van gemeenten in de regio respectievelijk van gemeenten met ongeveer inwoners in de regio. Onder de gemeentelijke woonlasten verstaan we het gemiddelde bedrag dat een huishouden in een bepaalde gemeente betaalt aan OZB, rioolrecht en reinigingsheffing, minus een eventuele heffingskorting. Pagina 95 van 164

96 De woonlasten voor een meerpersoonshuishouden in Someren bedragen in ,00. Landelijk gezien is Aalten het goedkoopst met 520,00 en Blaricum is het duurst met 1.198,00. Gemiddeld betalen meerpersoonshuishoudens dit jaar 716,00 aan hun gemeente. Dat is 1,7 procent ( 12,00 euro) meer dan vorig jaar. Tarieven en stijgingen 2015 Someren - Landelijk Belastingsoort Tarieven Someren Gemiddeld tarief Stijging Someren Stijging landelijk landelijk 2015 tov tov 2014 OZB woningen eigenaar 2 0,1250% 0,1176% 0,1251% 6,3% 2,8% Afvalstoffenheffing 3 176,00 180,00 263,00-2,3% -0,6% Rioolheffing 140,10 133,40 189,00 5,0% 1,9% Gemiddelde woonlasten 2015 omliggende gemeenten meerpersoonshuishouden Gemeente Woonlasten (euro) 4 in % hoger dan Someren Laarbeek 588,00-6,52% Asten 610,00-3,02% Someren 629,00 0% Cranendonck 727,00 15,58% Heeze-Leende 791,00 25,76% Gemert-Bakel 825,00 31,16% Helmond 872,00 38,63% Deurne 875,00 39,11% Kwijtschelding Of een belastingplichtige in aanmerking komt voor kwijtschelding, wordt beoordeeld aan de hand van een inkomens- en vermogenstoets op grond van door het Rijk vastgestelde normen. De daarbij te hanteren kosten van bestaan worden vastgesteld op 100% van de inkomsten van de belastingplichtige. Beleid in Someren is dat aan uitkeringsgerechtigden op grond van de Wet werk en bijstand automatisch kwijtschelding wordt verleend als voldaan wordt aan de inkomenstoets. Het aantal verzoeken om kwijtschelding en het aantal verleende kwijtscheldingen treft u aan in de volgende tabel. 1 Gegevens ontleend aan de digitale COELO Atlas van de lokale lasten Betreft gegevens van gemiddelde gemeenten. 2 De tariefstijging voor de OZB is gecorrigeerd voor een waardedaling van 4%. 3 DIFTAR voorschotbedrag. 4 Gegevens ontleend aan de digitale COELO Atlas van de lokale lasten Pagina 96 van 164

97 Kwijtschelding Kwijtschelding Aantal verleende Jaar Aantal verzoeken kwijtscheldingen Pagina 97 van 164

98 3.5 Bedrijfsvoering Inleiding Voor de doorontwikkeling van de organisatie en de bedrijfsvoering maken we gebruik van de uitgangspunten zoals we die hebben geformuleerd in de kadernota organisatie en personeel. We zetten in op een organisatie die de zelfstandige gemeente Someren op adequate wijze kan faciliteren en ondersteunen. Om dit doel te bereiken zijn de accenten gelegd op: vertrouwen in burgers en medewerkers, effectieve dienstverlening, 'maximaal digitaal' in de dienstverlening en in de bedrijfsvoering, regionale samenwerking, uitvoerende taken in regie en zaak- en procesgericht werken. Aan de uitvoering van de kadernota is een financiële taakstelling van ,- verbonden. Regionale samenwerking in Peelverband en met de gemeente Asten Het afgelopen jaar is een veelbewogen jaar geweest als het over de samenwerking in Peelverband gaat. Bij verschillende gelegenheden hebben wij u bijgepraat over de manier waarop deze samenwerking aan de horizon is verdwenen. Met leedwezen hebben we moeten constateren dat de ambities zoals we die met zessen hebben afgesproken en neergelegd in de zgn. paddenstoel nota in rook zijn opgegaan. De wijze waarop Helmond hierbij heeft geacteerd hebben we als teleurstellend ervaren. Waar in eerste instantie de samenwerking op het terrein van bedrijfsvoering is afgeschaald, is daarna redelijk snel ook de afspraak om de samenwerking op het terrein van (jeugd)zorg in een GR vorm te geven verlaten. Dat betekent dat alleen de samenwerking op de uitvoering van de Participatiewet in de vorm van het Werkbedrijf/Atlant verder vorm zal worden gegeven. Op het terrein van de zorg biedt Helmond de overige Peelgemeenten het instrument van de Dienstverleningsovereenkomst. In 2015 hebben we al zo gewerkt en deze DVO is voor 2016 verlengd. Voor 2017 e.v. moeten we ons daarover beraden. Aan het eind van 2015 hebben de 5 overgebleven Peelgemeenten het initiatief genomen om zich te beraden over de samenwerking en de vorm waarin deze gegoten zou moeten worden. Overigens wordt de bestaande samenwerking op andere terreinen (onder meer water, economische zaken, toerisme & recreatie, openbare orde & veiligheid) in Peelverband gewoon voortgezet. De samenwerking met Asten is geformaliseerd op de terreinen openbare orde & veiligheid, belastingen en I&A (dienstverleningsovereenkomst). Het gegeven dat de samenwerking in peelverband op het gebied van belastingen (gelet op het vorenstaande) van de baan is, heeft er toe geleid dat Asten en Someren zich beraden op de meest wenselijke samenwerking op dit terrein. Daartoe onderzoeken we 4 opties: uitvoering door Helmond, samenwerking met Gemert-Bakel en Laarbeek, toetreding tot de belastingsamenwerking Oost-Brabant (BSOB) of voortzetting van de uitvoering op de huidige leest. De afweging zal worden gemaakt op basis van kosten, kwaliteit en kwetsbaarheid. In het eerste kwartaal van 2016 zullen wij met nadere voorstellen komen. Pagina 98 van 164

99 Nog net voor het einde van het jaar is met het Georganiseerd Overleg van Asten en Someren overeenstemming bereikt over het sociaal plan voor de vorming van de Uitvoeringsdienst Asten Someren (UDAS). Dat betekent dat er niets meer in de weg ligt om dit proces nu af te ronden en het personeel van Someren aan Asten over te dragen. Doorontwikkeling organisatie De doorontwikkeling van de organisatie is gebaseerd op de uitgangspunten van de kadernota. In 2015 zijn daarin belangrijke stappen gezet. Structuur De oorspronkelijk opgezette structuur Houtskoolschets 1.0 (2014) hebben we moeten herzien nadat duidelijk was geworden dat de overgang van de bedrijfsvoerende taken naar Peel 6.1. geen doorgang vindt. Houtskoolschets 2.0 voorziet in een structuur met: 1 gemeentesecretaris en 4 afdelingen (dienstverlening, beleid, beheer & uitvoering en bedrijfsvoering) en een managementteam met organisatorisch-strategische verantwoordelijkheid. Managementstructuur Met de gewijzigde structuur is de tweehoofdige directie terug gebracht naar 1 gemeentesecretaris en is het aantal afdelingshoofden terug gebracht van 5 naar 4. Regie Wij blijven van mening dat alle uitvoerende taken in regie worden gezet, tenzij.. Bij de overweging om uiteindelijk tot uitbesteding over te gaan spelen wat ons betreft niet alleen financiële overwegingen een rol, maar kijken we nadrukkelijk ook naar de manier waarop we onze bestuurlijke verantwoordelijkheid vorm kunnen geven. Bij het besluit om de Wabo-processen niet in regie te zetten is voornamelijk deze laatste overweging van doorslaggevende betekenis geweest. Sociaal plan Met het georganiseerd overleg hebben we begin 2015 een sociaal statuut kunnen afsluiten. Met het budget dat u ons ter beschikking heeft gesteld kunnen we de afspraken in het sociaal statuut ook daadwerkelijk uitvoeren. Zaak- en procesgericht werken In 2014 zijn de eerste stappen gezet in het proces dat er toe moet leiden dat de organisatie niet alleen proces gericht gaat werken, maar dat de processen in huis ook zo efficiënt en effectief als mogelijk is zijn ingericht (LEAN methode). Overbodige regels en processtappen worden weg gehaald cf. het uitgangspunt vertrouwen in de burger Dat moet er toe leiden dat de administratieve lasten van zowel burgers als de eigen organisatie worden beperkt. In 2015 is onder leiding van een externe projectleider het plan De Verandering Realiseren in werking gezet. De doelstellingen zijn vertaald naar een aanpak voor zaak- en procesgericht werken op basis van landelijke standaarden. Pagina 99 van 164

100 Die aanpak bestaat enerzijds uit de technische inrichting van één organisatie breed ingezet zaaksysteem met e-formulieren om producten en diensten aan te vragen, en met koppeling naar MijnOverheid zodat burgers en bedrijven de voortgang van hun zaak kunnen volgen en berichten digitaal kunnen ontvangen. Anderzijds is het eigen personeel in de zgn. scrum-methodiek aan de slag gegaan om de ongeveer 600 processen die Someren kent, geschikt te maken voor verwerking in dat zaaksysteem, nadat die processen omgedacht waren. Dat omdenken is feitelijk het kritisch bekijken van de processen en daar kwalitatief en qua efficiency verbetering in aanbrengen volgens de principes van LEAN. De organisatie heeft daarmee in krap anderhalf jaar tijd alle processen - zowel de externe dienstverlening als ook alle interne processen - omgedacht en gedigitaliseerd in dat centraal zaaksysteem. Belangrijk is dat het eigen management en personeel zo van meet af aan is meegenomen in deze voor Gemeente Someren nieuwe werkwijze op basis van de uitgangspunten van de kadernota. Het systeem biedt daarmee tevens een goede basis voor verdere verbeteringen voor dienstverlening, zowel kwalitatief als op punt van efficiency en effectiviteit. Daarmee wordt de besparing conform de bestuursopdracht gerealiseerd. Voor de realisatie zijn de restant-budgetten uit de IP-post van 2011 ingezet. Het perspectief van een ICT-voorziening als onderdeel van Peel 6.1 is door het uiteenvallen van die samenwerking niet langer actueel. De I&A-samenwerking met Asten zet ook niet langer in op eenzelfde inrichting van de informatievoorziening. Wel wordt op alle aspecten waar synergie te behalen valt nog altijd samengewerkt. Snelle technische ontwikkelingen en nieuwe concepten waaronder cloud computing maken dat komende jaren ook buiten de gebaande wegen gekeken zal worden voor de invulling van de ICT. Stand van zaken eind 2015 Het Document Management Systeem (DMS) Verseon is aangepast om te kunnen werken als zaaksysteem. Belangrijkste aanpassing zijn de gebruikersschermen die alle processen uniform volgens een generiek procesmodel afhandelen. Daarnaast zijn ook de specifieke processtappen vastgelegd zodat ook de kwaliteit van de uitvoering geborgd is. Er zijn per december 2015 ongeveer 200 zaaktypen van in totaal 600 zaaktypen omgedacht en actief, de resterende zaaktypen zullen bijna allemaal in het eerste kwartaal 2016 geactiveerd worden. Met het zaaksysteem als centrale applicatie zijn alle basisregistraties en backofficeapplicaties nu via een elektronische service bus met elkaar gekoppeld en wordt voldaan aan de landelijke normen. Bezuiniging De financiële taakstelling die aan de uitvoering van de kadernota is gekoppeld hebben wij gesteld op ,--. Daarvan is in de begroting ,-- (managementstructuur) verwerkt. Het resterende deel ad ,-- is verwerkt in de begroting Pagina 100 van 164

101 3.6 Financiering Inleiding In samenhang met de Wet Financiering decentrale overheden (Fido) zijn in de comptabiliteitsvoorschriften bepalingen opgenomen ter bevordering van de transparantie van de financiële verslaglegging door openbare lichamen. Concreet houdt dit in dat openbare lichamen financieringsparagrafen in hun jaarverslag moeten opnemen. Deze paragraaf is een belangrijk instrument voor het transparant maken en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren van de financieringsfunctie. Het financieringsstatuut geeft de infrastructuur voor de inrichting van de financieringsfunctie. Situatie gemeente Someren Treasurybeheer Omschrijving Immateriële vaste activa Boekwaarde Mutaties 2015 Boekwaarde Materiële vaste activa (gewone dienst) Financiële vaste activa Totaal investeringen Algemene reserves Bestemmingsreserves Voorzieningen Langlopende geldleningen Totaal financieringsmiddelen Financieringsoverschot Uit de opstelling blijkt dat er aan het eind van 2015 sprake is van een financieringsoverschot van ruim 42 miljoen. Ten opzichte van het financieringsoverschot aan het begin van het jaar neemt het overschot met ruim 8 miljoen toe. De mutaties zijn nader toegelicht in paragraaf 4.4 Toelichting op de balans. Gemeentefinanciering De gemeente voert, gelet op haar publiekrechtelijke taak om maatschappelijk kapitaal te beheren, een risicomijdend treasury beleid. Binnen dit risicomijdend beleid stelt de gemeente zich ten doel een zo hoog mogelijk rendement over het belegd vermogen en/of zo laag mogelijke kosten over leningen te realiseren, binnen duidelijk geformuleerde randvoorwaarden ter beperking van risico s. De mogelijkheden om gelden te beleggen zijn door de invoering van het verplicht schatkistbankieren, waarbij gemeenten in het algemeen verplicht zijn om overtollige gelden bij het Rijk te stallen, zijn zeer beperkt. Aan decentrale overheden is enkel toegestaan om onderling leningen af te sluiten. Vanwege de zeer beperkte risico's zijn de rentepercentages echter zeer laag en daardoor niet echt een aantrekkelijk alternatief. Pagina 101 van 164

102 In de Richtlijnen en uitgangspunten budgetcyclus is aangegeven dat over het financieringsoverschot een rentepercentage van 3% dient te worden behaald. De hoogte van dit percentage is gebaseerd op de opbrengst van belegde gelden. Het merendeel van de gelden is belegd in een obligatieportefeuille die in 2,9% aan rente genereerde in Risicobeheer De belangrijkste algemene financiële risico s bij de uitvoering van het treasurybeleid zijn koersrisico s, renterisico s en kredietrisico s. Hieronder wordt weergegeven in welke mate deze risico s zich bij onze gemeente voordoen en op welke wijze de gemeente deze risico s beheerst. Koersrisicobeheer De koersrisico s van de gemeente zijn zeer beperkt omdat uitsluitend middelen worden uitgezet in vastrentende waarden, zoals deposito s en obligaties. Vastrentende waarden garanderen dat op de einddatum de nominale waarde wordt uitgekeerd. Op de einddatum is dus geen sprake van koersrisico s. Renterisicobeheer Door schommelingen in de rentevoet loopt een gemeente renterisico. Het renterisico kan worden gemeten door middel van de kasgeldlimiet en de renterisiconorm. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet begrenst de omvang van de korte financiering (korter dan een jaar). De kasgeldlimiet is vastgesteld op 8,5% van het begrotingstotaal van de gemeente bij aanvang van het jaar. Bij toepassing van deze norm bedraagt de kasgeldlimiet voor de gemeente Someren 4,6 miljoen. Momenteel zijn er geen leningen aangegaan met een looptijd van maximaal een jaar. Dat betekent dat het renterisico onder de kasgeldlimiet uitkomt. Renterisiconorm Algemeen De renterisiconorm heeft tot doel om het renterisico bij het opnemen van leningen te beheersen/beperken. Het effect van de renterisiconorm op de financieringswijze is dat de herfinanciering van vaste leningen niet ineens plaatsvindt, maar over een periode van minimaal vijf jaar wordt gespreid. Dit betekent dat de jaarlijks verplichte aflossingen en de renteherzieningen voor gemeenten niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Situatie Someren Voor 2015 bedraagt de renterisiconorm voor de gemeente Someren 10,8 miljoen. De gemeente Someren kent slechts één lening. In 2012 is een geldlening van 13,5 miljoen aangegaan met een looptijd van 5 jaar tegen een vast rentepercentage. Een belangrijk deel hiervan werd gebruikt voor de financiering van een grondaankoop. Er wordt van uitgegaan dat deze lening op het einde van de looptijd volledig wordt afgelost en dat geen sprake is van herfinanciering. Voorwaarde hierbij is wel dat de momenteel stagnerende gronduitgifte weer op gang zal komen. Aangezien voor de berekening van de renterisiconorm alleen dat gedeelte van het vreemd vermogen in aanmerking Pagina 102 van 164

103 wordt genomen dat onderhevig is aan herfinanciering of renteherziening wordt deze lening niet in aanmerking genomen bij de berekening van de norm. Dit houdt in dat de gemeente Someren uitkomt onder de gestelde norm. Kredietrisicobeheer De gemeente gaat leningen aan, zet middelen uit en verleent garanties uitsluitend ten behoeve van de publieke taak. Uitzettingen geschieden uitsluitend aan tegenpartijen die aan de in het treasurystatuut genoemde eisen voor kredietwaardigheid voldoen. Daardoor worden kredietrisico s beperkt. Opgenomen geldleningen Door de gemeente Someren zijn geen afzonderlijke leningen aangegaan ten behoeve van derden. Verstrekte geldleningen In totaliteit heeft de gemeente Someren per een bedrag van ,-- aan leningen verstrekt aan stichtingen en verenigingen actief binnen de gemeente Someren. Via het stimuleringsfonds volkshuisvesting werd in 2015 voor een bedrag van ,-- aan startersleningen verstrekt. Liquide middelen De gemeente Someren heeft nog een bedrag van ,-- aan liquide middelen bij het Rijk uitstaan in de vorm van spaargeld. Met ingang van 15 december 2013 is de gemeente verplicht om overtollige gelden voortaan bij het Rijk te stallen (schatkistbankieren). Daarnaast heeft de gemeente Someren langlopende uitgezette gelden in de vorm van obligatieleningen. De nominale waarde van de belegde gelden per ultimo 2015 bedraagt ,--. Dit bedrag is belegd in het Klassiek Obligatiemandaat. De betreffende beleggingsportefeuille is opgebouwd uit obligaties (schuldbewijzen) van een aantal nationale en internationale banken. De portefeuille ziet er ultimo 2015 als volgt uit: Product Nominaal % Jaar van aflossing Rente opbrengst 2015 Royal Bank of Scotland 04/ ,00 4, ,00 Intesa Sanpaolo 07/ ,00 4, ,00 Totalen , ,00 In 2015 werd in totaal ,-- aan rente in de exploitatie verantwoord. Het verschil tussen dit bedrag en het bedrag volgens bovenstaand renteoverzicht betreft in de loop van het jaar afgeloste obligatieleningen. Deze zijn niet (meer) in het overzicht opgenomen. Ultimo 2014 bedroeg de nominale waarde van de portefeuille ,--. In de loop van 2015 werden de leningen van de Danske bank, Landesbank Berlin en Norddeutsche Landesbank afgelost. Een aantal banken hebben hierbij de optie gelicht om boetevrij leningen af te lossen. Pagina 103 van 164

104 3.7 Grondbeleid Grondbeleid is een beleidsterrein dat continu in beweging is. De doelstellingen, zoals opgenomen in de programmabegroting en de Nota Grondbeleid, vormen de kaders waarbinnen gewerkt moet worden. Voor wat betreft de prognoses voor de uit te geven kavels woningbouw zijn de Woonvisie en de regionale woningbouw afspraken leidend. Het te ontwikkelen areaal bedrijventerreinen is gebaseerd op de Regionale Programmering Bedrijventerreinen van de Provincie. De bedrijventerreinen die we als doel hadden te ontwikkelen zijn ontwikkeld. In deze paragraaf wordt het doen en laten op grondzakengebied verantwoord. Daarbij is transparantie voor de raad het sleutelwoord én het uitgangspunt. Waarom is die doorzichtigheid zo belangrijk? Uiteraard vanwege het grote financiële belang en de daarbij horende risico s. In feite treden we op als een maatschappelijk bedrijf dat grond ontwikkelt en aan de man brengt. Daarbij kunnen winsten worden gemaakt maar ook verliezen worden geleden. Duidelijkheid daarin heeft bovendien een directe relatie met de doelstellingen in de voornoemde beleidsstukken. Bestuurlijke doelstelling Om een verantwoord grondbeleid tot uitvoer te brengen moet de gemeente een effectief en strategisch beleid voeren op alle deelterreinen. Jarenlang heeft het accent op een actieve grondpolitiek gelegen. Verwerven impliceerde min of meer automatisch een gegarandeerde afzetmogelijkheid. De afgelopen jaren zijn voor de woningbouwlocaties nagenoeg alle gronden aangekocht. Voor bedrijventerreinen heeft dit waar mogelijk plaatsgevonden. De woningbouw/bedrijvenmarkt is echter in diverse opzichten veranderd: hoewel in de grondverkopen een stijgende lijn waarneembaar is, worden eerder geprognosticeerde opbrengsten niet (volledig) gehaald. Een ontwikkeling die algemeen waarneembaar is en continu onze aandacht blijft hebben. Maatwerk en flexibiliteit De bestuurlijke doelstelling kan bij deze tendens niet achterblijven: maatwerk en flexibiliteit zijn de nieuwe sleutelwoorden. Anno 2015 dient het grondbeleid actief richting te geven aan vastgestelde of nader vast te stellen bestuurlijke doelen, daarbij maximaal inspelend op de meest wenselijke ontwikkeling van volkshuisvestelijke, economische, maatschappelijke, sociale, culturele of financiële doelstellingen. Met de vaststelling van uw meest recente Nota Grondbeleid in november 2011 heeft u uitgesproken dat ook voor de komende jaren het grondbeleid gericht blijft op een actief beleid, waarbij vooraf per project of planontwikkelingsgebied een haalbaarheidsstudie c.q. quick-scan wordt verricht met betrekking tot de risico s en kosten. Per nieuwe situatie wordt dus bezien of actief dan wel faciliterend grondbeleid wordt toegepast. Daarbij worden voorwaarden gesteld over soort woningen, grondprijzen en dergelijke. Consequentie nieuw grondbeleid Als gevolg van de crisis in de woningbouwmarkt en de daarmee samenhangende economische situatie, is in 2011 gekozen voor een enigszins terughoudender actief grondbeleid. Ondanks het waarneembare lichte herstel, zullen de glorietijden van weleer zich waarschijnlijk niet meer aandienen. In die zin opteren wij voor een, bij de actuele omstandigheden passende, voortzetting Pagina 104 van 164

105 van deze terughoudendheid. Het is een gegeven dat aan de lopende grondexploitaties niets meer te veranderen valt omdat de gronden reeds zijn verworven en investeringen zijn gedaan in aankopen, onderzoeken en bouwrijp maken. Daarom is het nu zaak om de exploitaties binnen de aangehouden looptijden en/of mogelijk nog te verlengen looptijden met een positief resultaat af te ronden. Daarvoor zijn het afgelopen jaar de nodige inspanningen verricht. Inspanningen, die onze blijvende aandacht hebben en welke we mogelijk trachten te verbeteren danwel verder te optimaliseren. Onder andere hebben verschillende bouwplanontwikkelingen plaatsgevonden in samenwerking met woningstichtingen en projectontwikkelaars. Verschillende geplande woningbouwprojecten (ontstaan vanuit een bouwclaim vanwege een grondpositie uit het verleden), welke door de slechte verkoopresultaten aanvankelijk niet gestart zijn, zijn inmiddels wel van de grond gekomen. Samen met de ontwikkelaars is bezien in hoeverre een herontwikkeling van kavels en in bepaalde gevallen een andere locatie binnen Waterdael III soulaas kon bieden. Inzet was en is de bouw van verkoopbare woningen zonder ook maar enigszins afbreuk te doen aan de ruimtelijke kwaliteit. Dit wordt treffend geïllustreerd door het project van Grouwels Daelmans op de hoek Hageheld-Morgenrood in Waterdael III (16 woningen), wat in betrekkelijk korte tijd verkocht is. In juni 2016 start van Wanrooij projectontwikkeling met 18 woningen aan het Avondrood (thans geheel verkocht danwel in optie uitgegeven). Recente successen De ervaring leert dat projecten, die geïnitieerd worden door plaatselijke of in de directe omgeving gevestigde initiatiefnemers, zeer succesvol verlopen. Door letterlijk en figuurlijk dicht op de Somerense markt te opereren is het mogelijk gebleken op korte termijn te ontwikkelen, te verkopen en dus te bouwen. Een goed voorbeeld zijn de CPO-projecten. Someren staat in de regio bekend als absolute koploper in dit type woningbouw. In Waterdael III en Lierop zijn in CPO-projecten in aanbouw van respectievelijk 15 en 10 woningen. De verkoop van zowel woningbouw- als bedrijfskavels stemt tot volle tevredenheid. In totaal is in 2015 voor 4 miljoen aan bouwkavels verkocht (ten opzichte van 3 miljoen in 2014). Het betreft 73 kavels in 2015 ten opzichte van 29 kavels in Bedrijfskavels wisselden voor 3,5 miljoen (tegenover 5,9 miljoen in 2014) van eigenaar. Ten opzichte van de begroting 2015 is 82% gerealiseerd. Hoe kan het nog beter? Hoewel we dus zeker geen reden tot klagen hebben, blijven we nadenken over hoe de voortgang in de verkopen bewaard of verbeterd kan worden. Met andere woorden: op welke wijze kan een potentiële gegadigde geprikkeld worden nu tot aankoop van bouwgrond over te gaan? In 2014 zijn de Starterslening en de uitgifte van grond in erfpacht als verkoopstimulerende maatregelen geïntroduceerd en in een ludiek jasje gestoken door de campagne "wil je met me bouwen?". In 2015 hebben we hier opnieuw aandacht aan besteed door een serie aansprekende artikelen in 't Contact te presenteren, evenals een uitzending op radio Siris. Met name de Starterslening mag zich verheugen in een warme belangstelling. Er kan gerust gesteld worden dat het succes van de bovengenoemde gerealiseerde projecten voor een groot deel te danken is aan de Starterslening. Pagina 105 van 164

106 Ook in het komende nieuwe jaar wordt hard gewerkt aan het blijven promoten van onze stimuleringsmaatregelen. We ervaren een prettige samenwerking met de Dorpscoöperatie Lierop en het Dorpsoverleg Someren-Heide over de voortgang van woningbouw in deze kernen. Zij fungeren op diverse wijzen als eerste postbode tussen partijen, ideeën en initiatiefnemers en wij als gemeente. Het meest concrete voorbeeld is de snelle voortgang van het eerder genoemde CPOproject in Lierop. Een dergelijke samenwerking met de Dorpsraad Someren-Eind staan we ook voor. Financieel beleid Wij waren, zijn en blijven alert op ontwikkelingen in de markt en daarop eventueel te nemen maatregelen. Aan de hand van de stand van zaken per 31 december 2015 hebben wij de grondexploitaties opnieuw op actualiteit en looptijd bezien. Wij hebben tevens het worst case scenario doorgerekend waarbij de looptijden van de exploitaties zijn verlengd met vijf jaar. De resultaten worden gebruikt om de algemene reserve grondbedrijf te beoordelen (zie Reservepositie en paragraaf Weerstandsvermogen). In de grondnota 2011 is het volgende financiële beleid vastgesteld: Winstnemingen grondbedrijf In de praktijk kan de ontwikkeling van resultaten gedurende de looptijd van het plan sterk fluctueren. Gezien deze omstandigheid hanteren wij een systematiek die rekening houdt met de daadwerkelijk gerealiseerde winst. Dit wordt bereikt door afroming van de winst naar rato van het aantal verkochte m² in relatie tot het totaal. Voorwaarde voor het afromen van de winst is echter dat de gerealiseerde opbrengsten hoger zijn dan de gerealiseerde kosten. Reservepositie Voor de financiële risico s in de bouwgrondexploitatie is een algemene reserve grondbedrijf gevormd. Deze reserve dient om schommelingen binnen de grondexploitaties op te vangen. Bij financiële afwikkeling van complexen worden de voordelige of nadelige exploitatiesaldi verrekend met deze reserve. Ook kunnen aankopen, waarvan het niet verantwoord is de kosten volledig ten laste van het exploitatiegebied te brengen, ten laste van deze reserve worden gebracht. Rekening houdend met bestaande claims heeft de algemene reserve grondbedrijf enkel nog de functie van weerstandsvermogen. Daarnaast wordt de reserve ingezet als tijdelijk dekkingsmiddel voor gronden die nog niet in exploitatie zijn genomen en/of waarvoor nog geen exploitatieberekening voor handen is. De financiële ruimte hiervoor is echter beperkt. Daarom is besloten om voorzichtig om te gaan met het oormerken van gelden uit deze reserve. Het beleid van de gemeente Someren is erop gericht dat jaarlijks een prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie wordt opgesteld. Indien hieruit verliezen blijken, dan worden hiervoor voorzieningen gevormd. De berekening van de resultaten geschiedt op basis van contante waarde. Voor de resultaatbepaling wordt de grondexploitatie als één geheel gezien. Met andere woorden, verwachte verliezen en winsten mogen worden gesaldeerd. Voor een eventueel nadelig saldo dient dekking te worden gevonden. Echter, in die gevallen dat Pagina 106 van 164

107 verliesgevende complexen in de tijd gezien eerder worden afgesloten dan complexen waarvan de winsten nodig zijn voor dekking van de geprognosticeerde verliezen, kan compensatie van verliezen en winsten uit het oogpunt van voorzichtig beleid niet onverkort plaatsvinden. In het kader van het inzichtelijk maken van risico s van de exploitatie wordt een onderscheid gemaakt in twee soorten risico s. Dat zijn: a. Voorzienbare risico s (risico s op planniveau). Voorzienbare risico s worden jaarlijks bij de actualisatie van de exploitatieopzetten berekend. Voor verwachte verliezen wordt een voorziening getroffen c.q. dient de getroffen voorziening te worden aangepast. Voor het Lauruscomplex is een verliesvoorziening gevormd ter hoogte van het op dit moment verwachte verlies. b. Onvoorzienbare of algemene risico s (conjuncturele of marktrisico s). Onder onvoorzienbare of algemene risico s zijn te verstaan risico s die samenhangen met conjuncturele ontwikkelingen waardoor de gronduitgifte over de hele linie stagneert. Ook komt de toerekening van interne apparaatskosten in gevaar. In de grondnota is bepaald dat de minimale hoogte van de algemene reserve grondbedrijf dient te voldoen aan een door Gedeputeerde Staten geaccepteerde norm. Als norm wordt een combinatie van de IFLO-norm en de scenario-analyse gehanteerd. De IFLO-norm is gebaseerd op het totaalbedrag van de volgende twee componenten: - 10% van de boekwaarde van de gronden in exploitatie; - 10% van de nog te maken kosten van de gronden in exploitatie. Daarnaast wordt per plan aangegeven wat het risico is conform de berekening van het worst case scenario. Voor de berekening van de noodzakelijke omvang van de reserve wordt per plan uitgegaan van het hoogste berekende geldelijke risico. De minimale omvang van de algemene reserve grondbedrijf is gelijk aan de som van de hoogste risico s per plan (zie paragraaf Weerstandsvermogen). Resultaat grondexploitaties in de gemeente Someren Hierna wordt een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie gegeven. Deze resultaten zijn exclusief de stortingen in de reserve bijzondere werken en buitengebied in ontwikkeling (beiden 5,-- per uitgegeven m2). Pagina 107 van 164

108 Bedragen x 1.000,-- *) Tijdens de begroting 2016 is voor de laatste keer gerapporteerd ten aanzien van de verwachte resultaten van de grondexploitaties. **) Dit betreffen verwachte resultaten ten tijde van het opstellen van dit jaarwerk, deze zijn dus nog niet gerealiseerd! De belangrijkste verschillen tussen het verwacht resultaat in de begroting 2016 en het jaarwerk 2015 zijn als volgt: Het nadeel bij 't Vaartje I is veroorzaakt doordat de grondprijs van het perceel Brugstraat / Vaartje is verlaagd van 185 naar 145. In 2015 is voor Waterdael III ,-- winst afgeroomd ten gunste van de algemene reserve grondbedrijf en dit levert een nadelig verschil op in het verwachte resultaat. Daarnaast zijn de kosten bouw- en woonrijp maken afgeraamd met ,--; ,-- in verband met herberekening indexering (vanaf 2007 o.b.v. CBS index GWW in plaats van standaard 3% per jaar) en ,-- in verband met herberekening profielen. Verder zijn de opbrengst grondverkopen met ,-- verhoogd (met name door hogere exploitatiebijdrage, hoger aantal uitgeefbare m2). Ten slotte zijn de sloopkosten afgeraamd met ,-- en zijn de rentekosten ,-- hoger. Ten aanzien van Groote Hoeven zijn de kosten bouw- en woonrijp maken verlaagd met ,-- in verband met herberekening indexering (vanaf 2007 o.b.v. CBS index GWW in plaats van standaard 3% per jaar). Hierdoor dalen de rentelasten met ,--. Voor het gedeelte van de exploitatie Lage Akkerweg II dat nog uitgegeven moet worden, is in december 2015 naar aanleiding van het raadsbesluit "Verzamelbegrotingswijziging 2015" een nieuwe exploitatie geopend: Lage Akkerweg III. In totaal is het verschil van Lage Akkerweg II en III ,-- negatief. In 2015 wordt Lage Akkerweg II afgesloten en is er ,- - winst afgestort in de algemene reserve grondbedrijf en dit levert een nadelig verschil op in het verwachte resultaat. Voor Lage Akkerweg III is er in ,-- winst afgeroomd ten gunste van de algemene reserve grondbedrijf. Daarnaast zijn de kosten bouw- en woonrijp maken afgeraamd met ,--; ,-- in verband met herberekening indexering Pagina 108 van 164

109 (vanaf 2007 o.b.v. CBS index GWW in plaats van standaard 3% per jaar) en ,-- in verband met een zeer groot verschil tussen raming en werkelijke kosten. Verder zijn de kosten beheer en administratie met ,-- afgeraamd en stijgen de rentelasten met ,--. In 2015 is voor de Brim IV ,-- winst afgeroomd ten gunste van de algemene reserve grondbedrijf en dit levert een nadelig verschil op in het verwachte resultaat. Daarnaast zijn de kosten bouw- en woonrijp maken afgeraamd met ,--; ,-- in verband met herberekening indexering (vanaf 2007 o.b.v. CBS index GWW in plaats van standaard 3% per jaar) en ,-- in verband met aanpassing percentage onvoorzien en aframing kosten groen randen plangebied omdat dit relatief goedkoop ingericht wordt (m.n. gras). Ten slotte zijn het aantal uit te geven m2 verhoogd waardoor de grondopbrengsten stijgen met ,--. Het nadelig verschil van het Lauruscomplex wordt voor ,-- veroorzaakt doordat er gronduitgiftes tegen een lagere verkoopprijs hebben plaatsgevonden ( 100 en 70 in plaats van 145). Verder was in het plan het uitgangspunt dat in de voorziening riolering ,- - bespaard zou worden in verband met opheffing van de riolering in de Beemdstraat. Dit blijkt nu maar ,-- te zijn waardoor er sprake is van een nadeel ad ,--. Ten slotte stijgen de rentelasten met ,--. Voor Brede school Diamant (inbreidingslocaties Someren-Noord) is een nieuw inrichtingsplan en een nieuwe calculatie opgesteld voor de locatie Springplank. Dit heeft een bijraming van de kosten bouw- en woonrijp maken ad ,-- tot gevolg gehad. Verder zijn het aantal uit te geven m2 naar beneden bijgesteld waardoor de grondopbrengsten met ,-- dalen. Bedrijfsontwikkeling Witvrouwenbergweg en Lage Akkerweg III De bestemmingsplannen Witvrouwenbergweg en uitbreiding Lage Akkerweg III zijn vorig jaar vastgesteld. Er wordt volop onderhandeld met ondernemers, die belangstelling hebben getoond voor een kavel op één van deze locaties. Dit heeft met name aan de Lage Akkerweg III geresulteerd in een behoorlijk aantal verkopen. Grondverkoopprijzen De grondverkoopprijzen voor 2015 waren als volgt: Verkoopprijs per m² excl. Prijs in in 2015 Sociale huurwoningen 186,-- Sociale koopwoningen 186,-- Vrije sector 265,-- Wonen+ 265,-- Bedrijventerrein (basistarief) Bedrijventerrein (zichtlocatie) 145,-- 165,-- Pagina 109 van 164

110 3.8 Sociaal Domein De uitvoering van het sociaal domein is vanaf belegd in De Peel (WMO en Jeugdbeleid bij de Zorgpoort Peel 6.1) en de Participatiewet bij het werkbedrijf Atlant-De Peel. Er worden jaarverslagen ontvangen die in de loop van 2016 ter kennisname aan de raad worden voorgelegd. Daarom zijn de data hier niet meer apart opgenomen. Pagina 110 van 164

111 Overzicht financiële positie 4. Jaarrekening 4.1 Procedure jaarstukken Op grond van artikel 197 van de Gemeentewet legt het college aan de raad verantwoording af over het gevoerde financieel beheer over het begrotingsjaar, onder overlegging van de jaarstukken en het ter zake opgemaakte accountantsrapport. De jaarstukken bestaan conform artikel 24 van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) uit een jaarverslag en de jaarrekening. Bij de jaarstukken is een raadsvoorstel gevoegd voor de vaststelling van het resultaat en de resultaatbestemming. Binnen twee weken na vaststelling door de raad, of in ieder geval voor 15 juli, dienen de jaarstukken met het accountantsrapport aan Gedeputeerde Staten te worden toegezonden. 4.2 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding Het BBV vormt samen met de Financiële verordening van de Gemeente Someren het kader van de waarderingsgrondslagen. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar wordt gesteld. Winsten uit de grondexploitatie worden genomen naar rato van het aantal verkochte m2 in relatie tot het totaal. Voorwaarde hierbij is dat de gerealiseerde opbrengsten hoger zijn dan de gerealiseerde kosten. Voorzienbare risico s worden jaarlijks bij de actualisatie van de exploitatieopzetten berekend. Voor verwachte verliezen wordt een voorziening getroffen c.q. dient de getroffen voorziening te worden aangepast. De hoogte van de voorziening is conform de resultaatverwachting en wordt op eindwaarde gewaardeerd. Pagina 111 van 164

112 Met betrekking tot de verwerking van de algemene uitkering wordt aangesloten bij de laatst ontvangen specificatie van de algemene uitkering. Voor arbeidskostengerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. Materiële vaste activa De materiële vaste activa kennen twee subcategorieën: investeringen met een economisch nut en een maatschappelijk nut. In de balans worden onder de investeringen met een economisch nut afzonderlijk opgenomen: investeringen met een economisch nut en investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven. De investeringen met een economisch nut worden (verplicht) geactiveerd en afgeschreven. Op deze investeringen worden geen bijdragen uit reserves verminderd. De investeringen met een maatschappelijk nut worden eveneens geactiveerd en afgeschreven. Op deze investeringen mogen wel bijdragen uit reserves in mindering worden gebracht. De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met ontvangen bijdragen van derden, de berekende afschrijvingen en bijdragen uit reserves. Afschrijving van de activa start in het jaar na oplevering en / of ingebruikname van het actief. Afschrijvingen worden berekend op basis van verwachte levensduur zowel op lineaire basis als door middel van annuïteiten. De afschrijvingstermijn sluit aan bij de afschrijvingstabel behorende bij de nota vaste activa. Hierbij dient wel te worden opgemerkt dat de in deze tabel opgenomen afschrijvingstermijnen maximale termijnen zijn. Een kortere afschrijvingstermijn is mogelijk in verband met werkelijke economische of technische levensduur. Onder de materiële vaste activa worden tevens de in erfpacht uitgegeven gronden opgenomen. Deze materiële vaste activa zijn tegen verkrijgingsprijs gewaardeerd. Aangezien aan de gronden in erfpacht een koop op afbetaling ten grondslag ligt, worden deze gronden afgeschreven in overeenstemming met de duur van de overeenkomst. De materiële vaste activa met een aanschafwaarde lager dan ,-- per order worden niet als materiële vaste activa verantwoord, maar rechtstreeks ten laste van de exploitatierekening gebracht. Financiële vaste activa Deelnemingen zijn tegen verkrijgingsprijs gewaardeerd, of tegen marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de verkrijgingsprijs. Onder de financiële vaste activa wordt tevens de behaalde winst op de in erfpacht uitgegeven gronden opgenomen. Aangezien aan de gronden in erfpacht een koop op afbetaling ten grondslag ligt, wordt dit vast actief jaarlijks verminderd conform de duur van de overeenkomst. De behaalde Pagina 112 van 164

113 winst wordt jaarlijks gedurende de looptijd van de overeenkomst ten gunste van de exploitatie gebracht. Vlottende activa De voorraden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Onderhanden werk inzake grondexploitaties De investeringen in grondexploitaties zijn gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere marktwaarde. Deze bestaan uit verwervings- en beheerskosten en kosten voor het bouw- en woonrijp maken. Hieraan zijn toegevoegd de opslagen voor apparaatskosten. Op de totale kosten worden de subsidies en ontvangsten wegens onder meer gronduitgiften in mindering gebracht. Aan de netto investering wordt rente toegevoegd. Positieve resultaten bij het afsluiten van plannen worden rechtstreeks gedoteerd aan de reserve grondbedrijf. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Liquide middelen Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Eigen vermogen Het eigen vermogen is het verschil tussen de activa en het vreemd vermogen. Binnen het eigen vermogen wordt onderscheid gemaakt in reserves die tot het weerstandsvermogen behoren, en reserves waarvan de bestemming door de raad is vastgesteld en derhalve kan worden gewijzigd. Voorzieningen De voorzieningen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Langlopende en kortlopende schulden Schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Borg- en garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. Overigens is in de toelichting op de balans nadere informatie opgenomen. Pagina 113 van 164

114 Kostenverdeelsleutels Tijdsinschatting De doorberekening van de kosten van het Bedrijfsbureau en de afdelingen Maatschappelijke Ontwikkeling, Volkshuisvesting Ruimtelijke Ordening, Milieu en Burger en Bestuur en Realisatie, Beheer en Onderhoud gebeurt op basis van de tijdsinschatting voor de diverse onderdelen door de medewerkers van de afdeling. Tijdregistratie De kosten van de afdeling Realisatie, Beheer en Onderhoud worden daarnaast zoveel mogelijk direct toegerekend aan de hand van verantwoorde uren tegen een voorcalculatorisch tarief voor zover het investeringen/projecten betreft. Formatie De kosten van secundaire arbeidsvoorwaarden worden doorberekend op basis van het aantal FTE s per team. De kosten van facilitaire dienstverlening worden doorberekend op basis van het aantal FTE s binnendienst. Computers De doorberekening van de kosten van de afdeling Automatisering gebeurt op basis van het aantal geautomatiseerde werkplekken. Tarief per m2 De doorberekening van de huisvestingskosten gebeurt op basis van een tarief per m2. De m2 zijn berekend op basis van netto ruimte. Er is geen rekening gehouden met gangen, toiletten, hal en dergelijke. Pagina 114 van 164

115 4.3 Balans Activa Ultimo 2015 Ultimo 2014 Vaste activa Immateriële vaste activa 0 0 Kosten onderzoek en ontwikkeling 0 0 Materiele vaste activa Investeringen met economisch nut Investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven 0 0 Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen Overige langlopende leningen Overige uitzettingen met een looptijd > 1 jaar Vlottende activa Voorraden Grond- en hulpstoffen, overige gronden Niet in exploitatie genomen gronden 0 0 Onderhanden werk, gronden in exploitatie Gereed product en handelsgoederen 0 0 Uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1 jaar Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen 0 0 Rekening-courant met Rijk Overige vorderingen Overige uitzettingen Liquide middelen Banksaldi Overlopende activa Totaal activa Pagina 115 van 164

116 Passiva Ultimo 2015 Ultimo 2014 Vaste passiva Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserve Resultaat Voorzieningen Voorzieningen Vaste schulden met een rentetypische looptijd > jaar Opgenomen langlopende geldleningen Dwangsommen 0 0 Door derden belegde gelden 0 0 Waarborgsommen Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd < 1 jaar Banksaldi 0 0 Overige schulden Overlopende passiva Totaal passiva Gegarandeerde geldleningen Pagina 116 van 164

117 4.4 Toelichting op de balans Activa Vaste Activa Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen: Boekwaarde Boekwaarde A. Investeringen met economisch nut B. Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven 0 0 C. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Totaal A. Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut weer: Boekwaarde (Des)inves- Afschrijvingen Boekwaarde teringen Gronden en terreinen Gronden in erfpacht Woonruimten Gebouwen Grond-, weg, waterbouwkundige werken Vervoermiddelen Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa Totaal De belangrijkste (> ,--) in het boekjaar gedane (des)investeringen met economisch nut staan in onderstaand overzicht vermeld. Het beschikbaar gestelde krediet is het saldo van geraamde lasten en baten. Omschrijving investering Beschikbaar gesteld krediet Werkelijk besteed 2015 Cumulatief besteed t/m 2015 MFA de Einder Verkoop gronden, handhaving illegaal grondgebr Totaal Pagina 117 van 164

118 B. Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven. Vanaf verslagjaar 2014 moeten de investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven afzonderlijk worden verantwoord. Het betreft hier rioleringsinvesteringen. Bij onze gemeente is sprake van een ideaalcomplex, waarbij de investering in het verslagjaar gelijk is aan de bijdrage vanuit de vervangingsvoorziening in het verslagjaar. C. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut. De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut had het volgende verloop: Boekwaarde (Des)inves- Afschrijvingen Boekwaarde teringen Grond-, weg, waterbouwkundige werken Overige materiële vaste activa Totaal De activaposten worden op basis van de lineaire methode afgeschreven. De belangrijkste (> ,--) in het boekjaar gedane (des)investeringen met maatschappelijk nut staan in onderstaand overzicht vermeld. Het beschikbaar gestelde krediet is het saldo van geraamde lasten en baten. Cumulatief Omschrijving investering Beschikbaar Werkelijk besteed t/m gesteld krediet besteed IDOP L Aanpassen verkeersstructuur Lierop Provincialeweg/Vaarselstraat Totaal De in 2015 nieuw geactiveerde investeringen met maatschappelijk nut worden in onderstaand overzicht naar afschrijvingstermijn gesorteerd. Omschrijving investering (Des) Investeringen Afschrijvings- Termijn Rehabilitatie Kerkendijk Pagina 118 van 164

119 Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2015 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Kapitaalverstrekkingen aan: Boekwaarde (Des)inves- Afschrijvingen/ Boekwaarde teringen aflossingen Deelnemingen Overige langlopende leningen Overige uitzettingen looptijd > 1 jaar Totaal Onder de Overige langlopende leningen worden verstrekte startersleningen verantwoord. Vanaf 2014 verstrekt de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVN) namens de gemeente Someren startersleningen. De waarde van de beleggingen bij het SVN per 31 december 2015 is in totaal ,-- Dit bedrag is als volgt samengesteld: Boekwaarde Boekwaarde Saldo rekening-courant (vlottende activa) Saldo verstrekte startersleningen, revolverend (vaste activa) Saldo verstrekte geldleningen via Gembank (niet revolverend) (vaste activa) 0 0 Totaal Vlottende activa Voorraden De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën: Boekwaarde Boekwaarde A. Grond-, en hulpstoffen, overige gronden B. Niet in exploitatie genomen gronden 0 0 C. Onderhanden werk, gronden in exploitatie D. Gereed product en handelsgoederen 0 0 Totaal A. Van de grond- en hulpstoffen, overige gronden kan het volgende overzicht worden gegeven: Boekwaarde (Des)inves- Naar grond- Boekwaarde teringen exploitatie Overige gronden Totaal Pagina 119 van 164

120 B. In 2015 waren er geen niet in exploitatie genomen gronden. C. Van het onderhanden werk, gronden in exploitatie kan het volgende overzicht worden weergegeven: Grondexploitatie: Boekwaarde (Des)inves- Winstuitname/ Boekwaarde teringen verliesvoorz 't Vaartje I Waterdael III Groote Hoeven Lage Akkerweg II Uitbreiding Someren-Heide Zuid De Brim IV Witvrouwenbergweg Lauruscomplex Lage Akkerweg III Uitbreiding Lierop Kromvenweg Eegelshoeve Loovehof Brede School Diamant (inbreidingslocaties Someren-Noord) Totaal Nog te maken kosten Nog te verwachten opbrengsten Vrijval verliesvoorziening Verwacht exploitatieresultaat Verrekening resultaten met algemene reserve grondbedrijf In 2015 is Lage Akkerweg II afgewikkeld en voor het gedeelte van de exploitatie Lage Akkerweg II dat nog uitgegeven moet worden, is de nieuwe exploitatie Lage Akkerweg III geopend. De verwachting is dat het Lauruscomplex en het complex Eegelshoeve in 2016 worden afgewikkeld. De afstorting van de winst ten gunste van de algemene reserve grondbedrijf is naar rato het aantal verkochte m2 in relatie tot de totaal uit te geven oppervlakte. D. In 2015 was er geen gereed product en waren er geen handelsgoederen. Uitzettingen korter dan één jaar De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt gespecificeerd worden: Gecorrigeerd Saldo Voorziening Gecorrigeerd Soort vordering saldo saldo oninbaarheid Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Rekening-courantverhouding met Rijk Pagina 120 van 164

121 Overige vorderingen Overige uitzettingen Totaal Sinds eind 2013 zijn decentrale overheden verplichte deelnemers aan schatkistbankieren. De middelen die het drempelbedrag overschrijden worden derhalve in de vorm van een rekeningcourant bij het ministerie van Financiën aangehouden. Onder de rekening-courant verhouding met Rijk is het saldo van deze rekening-courant opgenomen. In onderstaand overzicht wordt per kwartaal in 2015 het gemiddeld saldo aan middelen getoond, dat - in het kader van het drempelbedrag - door de gemeente buiten 's Rijks schatkist is aangehouden. Omschrijving 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Drempelbedrag Gemiddeld saldo buiten 's Rijks schatkist Ruimte onder het drempelbedrag Overschrijding van het drempelbedrag De afwijkingen per kwartaal worden in onderstaand overzicht kort toegelicht. Kwartaal 1e kwartaal e kwartaal e kwartaal e kwartaal 2015 Toelichting Aangezien het drempelbedrag niet wordt overschreden, blijft een toelichting achterwege. Aangezien het drempelbedrag niet wordt overschreden, blijft een toelichting achterwege. Aangezien het drempelbedrag niet wordt overschreden, blijft een toelichting achterwege. Aangezien het drempelbedrag niet wordt overschreden, blijft een toelichting achterwege. Onder de overige vorderingen en overige uitzettingen zijn de vorderingen en uitzettingen van sociale zaken opgenomen. De bruto en netto vorderingen/uitzettingen van sociale zaken kunnen als volgt worden gespecificeerd: Vorderingen sociale zaken Boekwaarde Boekwaarde Bruto vorderingen/uitzettingen sociale zaken Voorziening dubieuze debiteuren sociale zaken ** Netto vorderingen/uitzettingen sociale zaken Pagina 121 van 164

122 Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten: Boekwaarde Boekwaarde Banksaldi Totaal Overlopende activa De post overlopende activa kunnen worden onderscheiden in: Boekwaarde Boekwaarde Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen Totaal Onder de nog te ontvangen bedragen zijn de van overheidslichamen nog te ontvangen voorschotbedragen (die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel) inbegrepen. Onderstaand overzicht toont de specificatie van deze nog te ontvangen bedragen: Boekwaarde Toevoeging Ontvangen Boekwaarde bedragen SRE, BLV subsidie (mensgericht) Veiligheidsregio BZO, huur kazerne Brabant Water, afvalstoffenheffing Brabant Water, restitutie opstal Peel 6.1, afrekening november 2014 WMO Peel 6.1, eigen bijdrage vervoersvoorziening Peel 6.1, uitvoeringskosten Peel 6.1, eindafrekening uitvoeringskosten Peel 6.1, WMO december ODZOB, werkplan Belastingdienst, correctie suppletie Totaal Pagina 122 van 164

123 Passiva Vaste passiva Stille reserves De totale gemeentelijke voorraad bossen is niet geactiveerd. Ook is het gemeentelijk woningbezit niet tegen de actuele verkoopwaarde opgenomen. De vermoedelijke verkoopwaarde is aanmerkelijk hoger dan de boekwaarde. Daar de gemeente niet voornemens is over te gaan tot verkoop van woningen en bossen, heeft geen herwaardering van deze activa plaatsgevonden. Eigen vermogen Algemene reserves In de praktijk wordt de algemene reserve veelal als referentie gebruikt voor de bepaling van het weerstandsvermogen van een organisatie. De algemene reserves zijn te onderscheiden in een vast deel (weerstandsvermogen) dat kan worden aangemerkt als algemene buffer voor (eventuele) toekomstige rekeningtekorten en calamiteiten en in vastgelegde reserves. In onderstaande tabel is het verloop van de algemene reserves over 2015 weergegeven. Naam reserve Boekwaarde Mutaties 2015 Boekwaarde Algemene reserve grondbedrijf De algemene reserve grondbedrijf dient als tijdelijk dekkingsmiddel voor gronden die nog niet in exploitatie zijn genomen en/of waarvoor nog geen exploitatieberekening voorhanden is en als buffer voor onvoorzienbare of algemene risico's (conjuncturele of marktrisico's). In de grondnota is bepaald dat de minimale hoogte van de algemene reserve grondbedrijf dient te voldoen aan een combinatie van de IFLO-norm en de scenario-analyse (zie paragraaf weerstandsvermogen). 2. Algemene risicoreserve Deze reserve wordt gezien als een algemene buffer voor rekeningtekorten en calamiteiten. Als algemeen geaccepteerde norm wordt hierbij uitgegaan van 10% van het genormeerd uitgavenniveau (=hoogte van de algemene uitkering). Dit betekent voor de gemeente Someren een minimale omvang van 1,5 miljoen. 3. Algemene reserve vrij aanwendbaar Door de raad vastgesteld beleid is om een eventueel positief exploitatieresultaat af te storten in deze reserve en dit in te zetten als dekking voor incidentele uitgaven van het investeringsprogramma. De algemene reserve vrij aanwendbaar kan ook worden aangewend voor de afschrijving van investeringen met maatschappelijk nut. De bespaarde rente wordt op deze reserve bijgeschreven. 4. Vastgelegde algemene reserve Bij de herijking van het financiële beleid zijn, in het kader van de integrale afweging, een aantal reserves opgegaan in de nieuwe vastgelegde algemene reserve. De bespaarde rente van deze reserve wordt jaarlijks aan het exploitatiebudget toegevoegd. Totaal Pagina 123 van 164

124 In onderstaande tabel worden de toevoegingen en onttrekkingen met een waarde van meer dan ,-- weergegeven. Naam reserve Reden Toevoeging Onttrekking 1. Algemene reserve grondbedrijf Bespaarde rente Verkoop / rente Hollestraat Afstorting resultaat 2015 De Brim IV Afstorting resultaat 2015 Lage Akkerweg III Afstorting resultaat 2015 Waterdael III Afstorting resultaat 2015 Lage Akkerweg II Storting reserve bijzondere werken / BIO Subsidie IDOP Lierop verkeer incidenteel Kapitaallasten IHP Verhoging verliesvoorziening Lauruscomplex Algemene reserve vrij aanwendbaar Storting vanuit jaarrekeningresultaat 2014 Afwikkeling Afwaartse beweging en Bestand Veehouderij Bedrijven (BVB) Bespaarde rente Storting reserve sociaal beleid Onttrekking IP incidenteel Extra gelden toezicht en handhaving Exploitatiebijdrage i.v.m. niet gerealiseerde taakstelling samenwerking Asten Vastgelegde algemene reserve Storting vanuit jaarrekeningresultaat Kosten Steemertseweg Pagina 124 van 164

125 Bestemmingsreserves Inherent aan het karakter van een bestemmingsreserve is de beperkte bestedingsmogelijkheid. De beperkte bestedingsmogelijkheid is door de raad bepaald en kan ook weer door de raad worden aangepast als de omstandigheden wijzigen. In onderstaande tabel is het verloop van de bestemmingsreserves over 2015 weergegeven. Naam reserve Boekwaarde Mutaties 2015 Boekwaarde Reserve rekenkamerfunctie Deze reserve is gevormd om onderzoeken in te kunnen stellen die voorheen door de rekenkamercommissie uitgevoerd werden. 2. Reserve bindingsactiviteiten / bijzonder belonen Deze reserve is bedoeld voor de bindingsactiviteiten en het bijzonder belonen van het personeel. 3. Reserve rehabilitatie licht belaste wegen Deze reserve dient om het verwachte toekomstige tekort voor rehabilitatie van wegen gedeeltelijk op te vangen. 4. Reserve automatisering Deze reserve financiert de kosten voor vervanging van apparatuur voor data-opslag, backup en uitwijk. 5. Reserve E-gemeente Deze reserve is gevormd om de kosten voor de uitvoering van het E-realisatieplan over de jaren 2011 tot en met 2014 te financieren. 6. Reserve schoolgebouwen Deze reserve financiert de kosten van het onderhoud, zoals dat vanaf de decentralisatie van de huisvesting onderwijs begin 1997, voor rekening van de gemeente Someren komt. 7. Reserve bossen Deze reserve is bedoeld om de kosten van het beheerplan en de komende verwachte tekorten van de bossen te dekken. 8. Reserve groenbeheer Deze reserve financiert de rehabilitatiekosten van plantsoenen. 9. Reserve frictiekosten Wet werken naar vermogen Deze reserve is gevormd om extra frictiekosten naar aanleiding van de Wet werken naar vermogen te financieren. 10. Reserve basisvoorziening De resultaten van Atlant worden toegevoegd c.q. onttrokken aan de reserve Basisvoorziening. 11. Reserve decentralisatie AWBZ Conform het raadsbesluit op 19 december 2012 is deze reserve gevormd vanuit het restant van de in 2012 beschikbaar gestelde middelen voor de AWBZ decentralisatie. Deze reserve kan in de toekomst aangewend worden voor de implementatiekosten. Pagina 125 van 164

126 12. Reserve asielzoekers Deze reserve dient ter financiering van projecten ten behoeve van asielzoekers, verblijfsgerechtigden en vergunninghouders. 13. Reserve sociaal domein Reserve ter dekking van tekorten uitvoeringskosten transities WMO, Jeugd en Participatiewet en programmakosten i.v.m. overschotten 2015 op de programmakosten. 14. Reserve transitie jeugdzorg Conform het raadsbesluit op 19 december 2012 is deze reserve gevormd vanuit het restant van de in 2012 beschikbaar gestelde middelen voor de transitie jeugdzorg. Deze reserve kan in de toekomst aangewend worden voor de implementatiekosten. 15. Reserve afval Op grond van de BBV-regelgeving is deze reserve in 2014 in een voorziening omgezet. Bij de resultaatbestemming 2014 is een bedrag van ,-- in de reserve afval afgestort. Dit bedrag is vervolgens weer onttrokken en gestort in de voorziening afval. 16. Reserve milieubeheer Deze reserve dient ter financiering van kosten welke verband houden met milieuaangelegenheden. In 2015 zijn de laatste investeringsposten met claims op deze reserve financieel afgewikkeld. 17. Reserve dekking niet-structurele lasten 2003/ Deze reserve dient ter dekking van de investeringsbedragen van objecten in de investeringsprogramma s van de jaren 2003/2006. De claim omvat alle projecten uit het restant investeringsprogramma 2003/ Reserve dekking niet-structurele lasten 2007/ Deze reserve dient ter dekking van de investeringsbedragen van objecten in de investeringsprogramma s van de jaren 2007/2010. De claim omvat alle projecten uit het restant investeringsprogramma 2007/ Reserve dekking niet-structurele lasten 2011/ Deze reserve dient ter dekking van de investeringsbedragen van objecten in de investeringsprogramma s van de jaren 2011/2014. De claim omvat alle projecten uit het restant investeringsprogramma 2011/ Reserve dekking niet-structurele lasten 2015/ Deze reserve dient ter dekking van de investeringsbedragen van objecten in de investeringsprogramma s van de jaren 2015/2018. De claim omvat alle projecten uit het restant investeringsprogramma 2015/ Reserve heractivering Deze reserve is ter dekking van kapitaallasten opgenomen. Tegenover de reserve staat een compenserende (debet)balanspost (onder de materiële vaste activa met economisch nut). Hierdoor wordt inzicht verstrekt op investeringen welke feitelijk direct ten laste van een reserve zijn geboekt. De bespaarde rente wordt op deze reserve bijgeschreven. 22. Egalisatiereserve BCF Pagina 126 van 164

127 Deze reserve is bedoeld om eventuele gevolgen van de invoering van het BTW compensatiefonds op te vangen. De periode vormde de overgangsperiode waarbinnen het jaarlijks nadeel op de BTW exploitatie ten laste van deze reserve kon worden gebracht. 23. Reserve artikel Deze reserve is o.a. ontstaan als gevolg van de boekwinst op de verkoop van onroerend goed (Floreffestraat) en de stortingen van BLS middelen. Aanwending van de reserve is voorbehouden aan bestedingen in het kader van de volkshuisvesting. 24. Reserve bijzondere werken Deze reserve is gevormd om kosten te betalen, welke niet direct aan het betreffende grondexploitatieplan gerelateerd zijn, maar (mede) ten behoeve van dat plan worden gemaakt of (in)direct daarmee verband houden. De storting van de reserve komt tot stand via een dotatie van 5,-- per m² uit te geven grond. De bespaarde rente wordt op deze reserve bijgeschreven. Conform BBV mogen er geen stortingen in reserves plaatsvinden vanuit de grondexploitaties. Daarom vindt de storting vanuit de algemene reserve grondbedrijf plaats. 25. Reserve buitengebied in ontwikkeling (BIO) Deze reserve is bedoeld om op meerdere fronten in financiële zin ondersteuning te bieden aan reconstructie ontwikkelingen. De storting van de reserve komt tot stand via een dotatie van 5,-- per m² uit te geven grond. Conform BBV mogen er geen stortingen in reserves plaatsvinden vanuit de grondexploitaties. Daarom vindt de storting vanuit de algemene reserve grondbedrijf plaats. 26. Reserve sociaal beleid Vanuit het jaarrekeningresultaat 2011 is er ,-- in deze reserve gestort. Deze reserve is bedoeld om de extra kosten voor de samenvoeging van bedrijfsvoering en de niet gerealiseerde bezuinigingen te dekken. Daarnaast verlopen de frictiekosten van de DVO buitendienst ook via deze reserve. Ten slotte loopt de reservering om de mogelijke formatieve gevolgen van de ontwikkelingen in en van onze organisatie adequaat te ondersteunen, ook via deze reserve. 27. Reserve kapitaallasten Uit deze reserve worden de afschrijvingslasten betaald die incidenteel afgedekt zijn. Tegenover de reserve staat de diverse compenserende (debet)balansposten (onder de materiële vaste activa met economisch nut) die uit deze reserve worden gedekt. 28. Reserve HNG-depot Eind 1995 heeft het hypotheekfonds Noord-Brabantse Gemeenten het hypotheekbedrijf verkocht. De overnamesom wordt m.i.v. 1 september 1996 in 25 termijnen aan de deelnemende gemeenten uitgekeerd. Naar aanleiding van opmerkingen van de accountant is voor het nog te ontvangen deel in 2011 een reserve gevormd. Voorheen kwam de jaarlijkse uitkering t.g.v. de exploitatie. Volgens de BBV is dit echter niet toegestaan. Totaal Pagina 127 van 164

128 In onderstaand schema worden de toevoegingen en onttrekkingen met een waarde van meer dan ,-- weergegeven. Naam reserve Reden Toevoeging Onttrekking 3. Reserve rehabilitatie licht belaste wegen Storting vanuit jaarrekeningresultaat Storting Reserve automatisering Kosten I&A Office 2003 (migratie) Kosten I&A Techn. Infrastructuur (update) Kosten I&A Migratie Oracle/Windows server Reserve E-gemeente Storting vanuit vastgelegde algemene reserve i.v.m. verhoging krediet Midoffice E.S.B Storting aan vastgelegde algemene reserve i.v.m. verlaging krediet ICT zaakgericht werken 6. Reserve schoolgebouwen Vrijval tgv exploitatieresultaat Reserve bossen Storting i.v.m. positief saldo bossen Reserve frictiekosten Wet werken naar vermogen Financiering tekort 3 decentralisaties sociaal domein Reserve basisvoorziening Winstuitkering Atlant Groep Financiering tekort 3 decentralisaties sociaal domein Reserve decentralisatie AWBZ Storting vanuit jaarrekeningresultaat Reserve sociaal domein Storting i.v.m. overschotten programmakosten Reserve transitie jeugdzorg Storting vanuit jaarrekeningresultaat Reserve milieubeheer Kosten Uitvoering sanering zinkassen particulieren Kosten Sanering zinkassenwegen Reserve dekking niet-structurele lasten 2007/2010 Afwikkeling Aanpassing Gemeenschapsplein S-E Pagina 128 van 164

129 19. Reserve dekking niet-structurele lasten 2011/ Reserve dekking niet-structurele lasten 2015/2018 Afwikkeling Afwaartse beweging en BVB Kosten Uitvoering Heihorsten Storting IP incidenteel Kosten verandertraject Reserve heractivering Bespaarde rente Kapitaallasten geheractiveerde investeringen Reserve bijzondere werken Bijdrage uit grondverkopen Reserve buitengebied in ontwikkeling (BIO) Bijdrage uit grondverkopen Aankoop grond De Vloeten Kosten Landschapzone Diepenhoek 26. Reserve sociaal beleid Storting i.v.m. Werkbedrijf Atlant De Peel Storting vanuit algemene reserve vrij aanwendbaar Onttrekking frictiekosten RBO buitendienst 27. Reserve kapitaallasten Afwikkeling Aanpassing Gemeenschapsplein S-E Reserve HNG-depot Jaarlijkse onttrekking Voorzieningen In onderstaande tabel is het verloop van de voorzieningen over 2015 weergegeven. Naam voorziening Boekwaarde Mutaties 2015 Boekwaarde Voorziening wethouders Deze voorziening heeft betrekking op pensioenverplichtingen voormalige wethouders. 2. Voorziening spaar-adv Ingevolgde de rechtspositieregeling ambtenaren werd hen tot 1 april 2006 de mogelijkheid geboden ADV-dagen te sparen om deze op een later tijdstip aaneengesloten op te nemen. 3. Voorziening wachtgeldregeling voormalig wethouders Deze voorziening is gevormd voor de wethouders, die bij de gemeenteraadsverkiezingen niet opnieuw gekozen zijn en waaraan we wachtgeld verschuldigd zijn. 4. Voorziening onderhoud wegen Deze voorziening financiert de kosten van onderhoud wegen. Pagina 129 van 164

130 5. Voorziening rehabilitatie licht belaste wegen Deze voorziening financiert de kosten voor rehabilitatie van licht belaste wegen. 6. Voorziening openbare verlichting Deze voorziening financiert vervanging en groot onderhoud van openbare verlichting. 7. Voorziening monumenten Uit deze voorziening worden de aankopen en het onderhoud van monumenten gefinancierd. 8. Voorziening afval Deze voorziening dient om toekomstige claims op te kunnen vangen en/of te benutten om de doelstelling te bereiken dat het restafval in 2020 nog maximaal 5% bedraagt. Op grond van de BBVregelgeving is de reserve afval in 2014 in een voorziening omgezet. 9. Voorziening onderhoud riolering GRP Deze voorziening financiert de kosten van aanleg en onderhoud van het gemeentelijk rioleringssysteem. 10. Voorziening onderhoud riolering exploitatie Deze voorziening is bedoeld om de exploitatieverschillen van de riolering op te vangen. Een eventueel overschot op de exploitatieposten van de riolering wordt hierin gestort en dit kan in de volgende jaren gebruikt worden om een eventueel tekort te dekken. Op grond van de BBVregelgeving is de reserve riolering in 2014 in een voorziening omgezet. 11. Voorziening sociaal beleid Deze voorziening heeft betrekking op personele kosten i.v.m. een afvloeiingsovereenkomst. 12. Voorziening organisatie ontwikkeling i.v.m. nieuw beleid Deze voorziening is gevormd om de mogelijke formatieve gevolgen van de ontwikkelingen in en van onze organisatie adequaat te ondersteunen. 14. Voorziening onderhoud gebouwen Deze voorziening heeft als doel de kosten van (groot) onderhoud van de gemeentelijke gebouwen af te dekken. Totaal In onderstaand schema worden de toevoegingen en onttrekkingen met een waarde van meer dan ,-- weergegeven. Naam voorziening Reden Toevoeging Onttrekking 3. Voorziening wachtgeldregeling voormalig wethouders Wachtgelden Voorziening onderhoud wegen Storting Bijdrage kosten onderhoud wegen Voorziening openbare verlichting Kosten openbare verlichting Voorziening onderhoud riolering GRP Storting Bijdrage Slievenvijver Pagina 130 van 164

131 Bijdrage kosten onderhoud riolering Voorziening onderhoud gebouwen Storting Bijdrage kosten onderhoud gebouwen Vaste schulden met een rente typische looptijd langer dan 1 jaar De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt: Opgenomen langlopende geldleningen In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de langlopende geldleningen over het jaar Boekwaarde Vermeerdering- Aflossingen Boekwaarde en Lening B.N.G Totaal De totale rentelast voor het jaar 2015 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt ,--. Het gemiddelde rentepercentage op de vaste schulden bedraagt 2,28%. Dwang- en waarborgsommen In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de dwang- en waarborgsommen over het jaar Boekwaarde Vermeerdering- Aflossingen Boekwaarde en Dwangsommen Waarborgsommen Totaal Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden: Boekwaarde Boekwaarde Negatieve debiteuren Crediteuren Lonen en salarissen Kortlopende schulden Grondbedrijf 0 0 Kortlopende schulden Sociale zaken Transitoria, etc Negatieve banksaldi 0 0 Totaal Pagina 131 van 164

132 Onder de kortlopende schulden sociale zaken zijn tevens schulden verband houdende met vorderingen en uitzettingen sociale zaken opgenomen. Zie hiertoe eveneens de toelichting op uitzettingen korter dan één jaar. De bruto en netto schulden van sociale zaken kunnen als volgt worden gespecificeerd: Schulden Sociale zaken Boekwaarde Boekwaarde Bruto schulden sociale zaken Voorziening dubieuze debiteuren sociale zaken Netto schulden sociale zaken Overlopende passiva De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt: Boekwaarde Boekwaarde Vooruit ontvangen bedragen Nog te betalen bedragen Totaal Onder de vooruit ontvangen bedragen zijn de van overheidslichamen ontvangen maar nog niet bestede voorschotbedragen inbegrepen. Onderstaand overzicht toont de specificatie van deze vooruit ontvangen bedragen: Boekwaarde Uitgaven Inkomsten Boekwaarde Ministerie I&M, subsidie geluidscherm A Provincie Noord-Brabant, subsidie afwaartse beweging en BVB Ministerie I&M, subsidie geluidsanering woningen Totaal Gegarandeerde geldleningen Aan de passiefzijde van de balans wordt buiten balanstelling het bedrag opgenomen, waartoe aan natuurlijke personen of rechtspersonen borgstellingen of garantiestellingen zijn verstrekt. In 2015 hebben geen uitbetalingen plaatsgevonden uit hoofde van garantstellingen. Onderstaand overzicht toont de specificatie naar de aard van de geldleningen: Pagina 132 van 164

133 Oorspronkelijk Percentage Boekwaarde Boekwaarde bedrag borgstelling Wocom Wocom Particulieren Subtotaal Woningen St. Bejaardenzorg Lierop Wonen Limburg Wocom Stichting Vitalis Subtotaal Bejaardenwoningen St. jeugdacc. i.o. Someren Zr. Franciscanessen Oirschot St. Openbare Bibliotheek Subtotaal Diversen Totaal Langlopende financiële rechten en verplichtingen De gemeente is voor een aantal toekomstige jaren verbonden aan verschillende, niet uit de balans blijkende, financiële rechten en verplichtingen. Hieronder volgt een opsomming van de belangrijkste van deze rechten en verplichtingen: Langlopende inkoopcontracten De verplichtingen vanuit langlopende inkoopcontracten zijn door de gemeente Someren geïnventariseerd. Slechts de verplichtingen (periode tot einde contractduur) die het bedrag van ,-- overschrijden, worden hieronder vermeld. Contractpartij Omschrijving Bedrag verplichting Einddatum contract Blink / Attero Afvalinzameling * Alptax CVV-vervoer Vaessen Groenonderhoud Atlant Groenonderhoud Domen Consultancy Inhuur t.b.v. Gba en milieuvergunningen Gebr. Adriaans Kleinschalige rioolwerkzaamheden Munckhof Leerlingenvervoer * Gebr. Van Vijfeijken Maaien bermen en sloten Swinkels Maaien gazons Nul Vier Das Peuterspeelzaalwerk H. Vaessen Snoeien van bomen Diverse partijen Huishoudelijke Ondersteuning * Diverse partijen Begeleiding * Diverse partijen Jeugd- & gezinswerker / Spec. ondersteuning * Diverse partijen Verblijf jeugd * Diverse partijen Algemeen Meldpunt Kindermishandeling * Pagina 133 van 164

134 Diverse partijen Jeugdbescherming / Jeugdreclassering * Diverse partijen Spoedeisende zorg * Diverse partijen Jeugdzorg * Diverse partijen Landelijke inkoop zeer spec. jeugdzorg Ad *) Aangezien deze verplichting wel prijsafspraken, maar geen volume-afspraken kent, wordt de verplichting per gebaseerd op de gerealiseerde jaarcijfers WNT-verantwoording 2015 Gemeente Someren Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de op de Gemeente Someren van toepassing zijnde regelgeving. Het bezoldigingsmaximum in 2015 voor de Gemeente Someren is ,--. Als topfunctionarissen binnen de Gemeente Someren worden de secretaris en de griffier aangemerkt. Voor deze functionarissen is een wettelijke plicht tot openbaarmaking t.a.v. de onderstaande gegevens. De weergegeven beloning is berekend naar rato van de omvang en duur van het dienstverband in 2015, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Functie / Naam Beloning Beloning Belastbare Werkgevers Sociale Datum Omvang o.b.v. o.b.v. vaste en deel van verzekering aanvang dienst- dienst- full-time variabele voorzieningen premies dienst- verband verband dienst- onkosten tbv verband per verband vergoeding beloningen week betaalbaar op termijn Gemeentesecretaris uur A.P.M. de Kok Griffier uur J. Laurens Jansse- Oostdijk Het normenkader rondom de de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector ( hierna te noemen: WNT) is bekrachtigd in het Besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr De aanpassingswet WNT is inmiddels op 22 december 2014 aangenomen door de Eerste Kamer en is in werking getreden op 1 januari Ten aanzien van interim functionarissen die geen topfunctie vervullen heeft de gemeente Someren gebruik gemaakt van de mogelijkheid die paragraaf 6 van de Beleidsregels toepassing WNT biedt Pagina 134 van 164

135 inzake de volledige openbaarmaking van deze functionarissen. Op basis van de beleidsregels toepassing WNT (inclusief de wijziging van paragraaf 6) volgens besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 12 maart 2014, nr kan en hoeft de gemeente Someren niet volledig te voldoen aan de verplichting voor openbaarmaking van deze interim-functionarissen zoals voorgeschreven in artikel 4.2 lid 2c van de WNT (inclusief verwerking Aanpassingswet WNT). Pagina 135 van 164

136 4.5 Overzicht van baten en lasten Rekening 2015 Begroting 2015 na wijziging Begroting 2015 voor wijziging Lasten P01 Bestuur en Dienstverlening P02 Openbare Orde en Veiligh./Integr. handh P03 Verkeer, Vervoer en Openbare ruimte P04 Economische Zaken en Toerisme P05 Milieu en Water P06 Sport en Cultuur P07 Maatschappelijke zorg en Jeugd P08 Onderwijs P09 Werk en Inkomen P10 Ruimtelijke ordening en volkshuisv P11 Algemene dekkingsmiddelen Totaal Lasten Baten P01 Bestuur en Dienstverlening P02 Openbare Orde en Veiligh./Integr. handh P03 Verkeer, Vervoer en Openbare ruimte P04 Economische Zaken en Toerisme P05 Milieu en Water P06 Sport en Cultuur P07 Maatschappelijke zorg en Jeugd P08 Onderwijs P09 Werk en Inkomen P10 Ruimtelijke ordening en volkshuisv P11 Algemene dekkingsmiddelen Totaal Baten Totaal saldo van baten en lasten Toevoegingen Lasten P01 Bestuur en Dienstverlening P02 Openbare Orde en Veiligh./Integr. handh P03 Verkeer, Vervoer en Openbare ruimte P04 Economische Zaken en Toerisme P05 Milieu en Water P06 Sport en Cultuur P07 Maatschappelijke zorg en Jeugd P08 Onderwijs P09 Werk en Inkomen P10 Ruimtelijke ordening en volkshuisv P11 Algemene dekkingsmiddelen Totaal Toevoegingen Onttrekkingen Baten P01 Bestuur en Dienstverlening P02 Openbare Orde en Veiligh./Integr. handh P03 Verkeer, Vervoer en Openbare ruimte P04 Economische Zaken en Toerisme P05 Milieu en Water P06 Sport en Cultuur P07 Maatschappelijke zorg en Jeugd P08 Onderwijs P09 Werk en Inkomen P10 Ruimtelijke ordening en volkshuisv P11 Algemene dekkingsmiddelen Totaal Onttrekkingen Totaal toevoegingen en onttrekkingen Resultaat Pagina 136 van 164

137 4.6 Analyse afwijkingen mutaties baten en lasten Bestuur en Dienstverlening Rekening 2015 Begroting 2015 na wijziging Begroting 2015 voor wijziging Lasten Baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen Onttrekkingen Resultaat Verschillenanalyse Begroot resultaat na wijziging Gerealiseerd resultaat Het verschil bedraagt: Product Toelichting Verschil + = voordeel / - = nadeel Apparaatskosten Raad, raadscommissies en rekenkamercommissie College van B&W/MT College van B&W/MT Overige aangelegenheden bestuur Overige aangelegenheden bestuur Burgerzaken GIS/Kadaster Zie opmerking verschillen doorberekening apparaatskosten* I.v.m. de werkkostenregeling (WKR) ontvangen de raadsleden voortaan een netto onkostenvergoeding. Hierdoor ontstaat er bij de gemeente een voordeel dat ingezet dient te worden voor de aanslag WKR-heffing. Per abuis was deze heffing niet geraamd lagere kosten wachtgeldregeling voormalig wethouders in verband met werk elders storting in de voorziening wethouders van het berekende tekort per als overdracht van de wethouderspensioenen i.v.m. de APPA-regeling zal plaatsvinden Hogere kosten Eigen Risico, doordat er meer schadevergoedingen zijn uitgekeerd die binnen het eigen risico vielen Meer inkomsten privaatrechtelijke vergoedingen voor gebruik openbaar gebied Hogere legesinkomsten burgerlijke stand doordat er meer huwelijken zijn gesloten op externe locaties In 2015 heeft een leverancierswijziging plaatsgevonden m.b.t. de basiskaarten waardoor er éénmalig minder kosten zijn geweest Overige verschillen Totaal * De verschillen doorberekening apparaatskosten van programma 1 t/m 11 vallen tegen elkaar weg. Pagina 137 van 164

138 4.6.2 Openbare Orde en Veiligheid/Integrale handhaving Rekening 2015 Begroting 2015 na wijziging Begroting 2015 voor wijziging Lasten Baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen Onttrekkingen Resultaat Verschillenanalyse Begroot resultaat na wijziging Gerealiseerd resultaat Het verschil bedraagt: Product Toelichting Verschil + = voordeel / - = nadeel Apparaatskosten Openbare orde en veiligheid Zie opmerking verschillen doorberekening apparaatskosten* Lagere kosten integraal veiligheidsbeleid doordat er geen veiligheidsmonitor is afgenomen en doordat de kosten voor buurtbemiddeling per abuis op 2014 waren geboekt Overige verschillen Totaal * De verschillen doorberekening apparaatskosten van programma 1 t/m 11 vallen tegen elkaar weg. Pagina 138 van 164

139 4.6.3 Verkeer, Vervoer en Openbare ruimte Rekening 2015 Begroting 2015 na wijziging Begroting 2015 voor wijziging Lasten Baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen Onttrekkingen Resultaat Verschillenanalyse Begroot resultaat na wijziging Gerealiseerd resultaat Het verschil bedraagt: Product Toelichting Verschil + = voordeel / - = nadeel Apparaatskosten Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Wegen, straten en pleinen Natuurbescherming Zie opmerking verschillen doorberekening apparaatskosten* Lagere kosten electriciteitsverbruik openbare verlichting door vertraging uitbesteding en toepassing van LED verlichting Lagere kosten onkruidbestrijding a.g.v. aanbestedingsvoordeel Hogere inkomsten nutsbedrijven a.g.v. meer aanvragen De inkomsten m.b.t. opstalrechten lopen twee jaar achter terwijl wij waren uitgegaan van één jaar. Dit is gecorrigeerd en daarom zijn er in 2015 meer inkomsten geboekt Overige verschillen Totaal * De verschillen doorberekening apparaatskosten van programma 1 t/m 11 vallen tegen elkaar weg. Pagina 139 van 164

140 4.6.4 Economische Zaken en Toerisme Rekening 2015 Begroting 2015 na wijziging Begroting 2015 voor wijziging Lasten Baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen Onttrekkingen Resultaat Verschillenanalyse Begroot resultaat na wijziging Gerealiseerd resultaat Het verschil bedraagt: Product Toelichting Verschil + = voordeel / - = nadeel Apparaatskosten Overig openbaar groen en openluchtrecreatie Zie opmerking verschillen doorberekening apparaatskosten* De taken onderhoud regionale routenetwerken, GEO en vrijetijdseconomie die voorheen door het SRE werden uitgevoerd zijn na de herschikking van taken nog niet opnieuw ingevuld. In 2016 wordt dit opgepakt Overige verschillen Totaal * De verschillen doorberekening apparaatskosten van programma 1 t/m 11 vallen tegen elkaar weg. Pagina 140 van 164

141 Milieu en Water Rekening 2015 Begroting 2015 na wijziging Begroting 2015 voor wijziging Lasten Baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen Onttrekkingen Resultaat Verschillenanalyse Begroot resultaat na wijziging Gerealiseerd resultaat Het verschil bedraagt: Product Toelichting Verschil + = voordeel / - = nadeel Apparaatskosten Riolering en waterzuivering Riolering en waterzuivering Handhaving Afvalverwijdering en -verwerking Afvalverwijdering en -verwerking Zie opmerking verschillen doorberekening apparaatskosten* Hogere bespaarde rente i.v.m. hogere beginstand voorziening (compensatie: rentevoordeel programma 11) BTW component van investeringen is in 2015 lager dan geraamd omdat er minder investeringen hebben plaatsgevonden Hogere kosten handhaving omdat er extra inzet noodzakelijk was voor aanpak drugsgerelateerde zaken en onvoorziene handhavingszaken Lagere inkomsten inzameling textiel doordat niet alle ingezamelde textiel eigendom is van de gemeente Lagere inkomsten afvalstoffenheffing a.g.v. minder ledigingen en correctie Overige verschillen Totaal * De verschillen doorberekening apparaatskosten van programma 1 t/m 11 vallen tegen elkaar weg. Pagina 141 van 164

142 4.6.6 Sport en Cultuur Rekening 2015 Begroting 2015 na wijziging Begroting 2015 voor wijziging Lasten Baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen Onttrekkingen Resultaat Verschillenanalyse Begroot resultaat na wijziging Gerealiseerd resultaat Het verschil bedraagt: Product Toelichting Verschil + = voordeel / - = nadeel Apparaatskosten Zie opmerking verschillen doorberekening apparaatskosten* Kunst en Cultuur De lasten op Marktplaats cultuureducatie waren niet geraamd. Sport Minder subsidies verstrekt aan sportverenigingen Sport Voor de gymzalen en de microhal waren de kosten voor gas- en energieverbruik, huur, telefoon, schoonmaak en verzekeringen lager dan begroot. Sport Lagere personeelskosten sporthal de Postel door het niet invullen van de vacature. Sport Minder entreegelden zwembad en lagere personeelskosten. Sport De kosten voor het beregenen van de sportvelden waren lager door gunstige weersomstandigheden. Sport Lagere huuropbrengsten Sporthal De Postel Overige verschillen Totaal * De verschillen doorberekening apparaatskosten van programma 1 t/m 11 vallen tegen elkaar weg. Pagina 142 van 164

143 4.6.7 Maatschappelijke zorg en Jeugd Rekening 2015 Begroting 2015 na wijziging Begroting 2015 voor wijziging Lasten Baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen Onttrekkingen Resultaat Verschillenanalyse Begroot resultaat na wijziging Gerealiseerd resultaat Het verschil bedraagt: Product Toelichting Verschil + = voordeel / - = nadeel Apparaatskosten Zie opmerking verschillen doorberekening apparaatskosten* Sociaal Domein lokaal De uitbreiding van opvoedondersteuning heeft niet plaatsgevonden doordat herindicaties doorgeschoven zijn naar Daarnaast waren er lagere kosten opvoedondersteuning vanwege langdurig verzuim van de externe opvoedondersteuner en er zijn maar beperkte structurele verplichtingen aangegaan vanwege krimpende Rijksbudgetten Jeugdhulp. Sociaal Domein lokaal Weinig aanvragen mantelzorgcompliment Maatwerkvoorziening WMO Hogere eigen bijdragen WMO voorzieningen ontvangen die door het CAK geïnd worden. Reïntegratie Voor 17 statushouders is een tegemoetkoming à 1.000,-- van het Rijk ontvangen op grond van de regeling maatschappelijke begeleiding asielgerechtigden. Dit bedrag wordt ingezet voor de extra financiering Onis vluchtelingenwerk die de maatschappelijke begeleiding uitvoert Lagere onttrekking reserve basisvoorziening i.v.m Mutaties reserves programma 7 positief saldo participatiebudget. Overige verschillen Totaal * De verschillen doorberekening apparaatskosten van programma 1 t/m 11 vallen tegen elkaar weg. Pagina 143 van 164

144 4.6.8 Onderwijs Rekening 2015 Begroting 2015 na wijziging Begroting 2015 voor wijziging Lasten Baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen Onttrekkingen Resultaat Verschillenanalyse Begroot resultaat na wijziging Gerealiseerd resultaat Het verschil bedraagt: Product Toelichting Verschil + = voordeel / - = nadeel Apparaatskosten Zie opmerking verschillen doorberekening apparaatskosten* Gemeenschappelijke baten en lasten onderwijs Gemeenschappelijke baten en lasten onderwijs Lagere vervoerskosten door minder leerlingen en door wijziging van de Verordening leerlingenvervoer waardoor de kilometergrens verhoogd is van 3 naar 6 km. Stijgende uurtarieven en een toename van het aantal peuters dat in aanmerking komt voor subsidie VVE Kinderopvang Gedeelte van de huur voor peuterwerk is bij kinderopvang geboekt en de huur van de Acaciaweg is te laag begroot. Overige verschillen Totaal * De verschillen doorberekening apparaatskosten van programma 1 t/m 11 vallen tegen elkaar weg. Pagina 144 van 164

145 4.6.9 Werk en Inkomen Rekening 2015 Begroting 2015 na wijziging Begroting 2015 voor wijziging Lasten Baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen Onttrekkingen Resultaat Verschillenanalyse Begroot resultaat na wijziging Gerealiseerd resultaat Het verschil bedraagt: Product Toelichting Verschil + = voordeel / - = nadeel Apparaatskosten Zie opmerking verschillen doorberekening apparaatskosten* Bijstandsverlening en Ondanks de economische crisis is het aantal IOAW-ers inkomensvoorziening: minder gestegen dan verwacht. Bijstandsverlening en Het beroep op de Bbz laat zich moeilijk voorspellen en inkomensvoorziening: fluctueert aanzienlijk per jaar, zowel naar boven als naar beneden. In 2015 is een fors bedrag ingezet als levensonderhoud startende zelfstandigen. Bijstandsverlening en Er zijn dit jaar geen bedrijfskredieten in het kader van inkomensvoorziening: de Bbz verstrekt. Gemeentelijk minimabeleid: Bijzondere bijstand en leenbijstand: overschrijding wordt veroorzaakt door een toename van de inrichtingskosten voor vergunninghouders. Gemeentelijk minimabeleid: Toename (Bijstands)uitkeringen Gemeentelijk minimabeleid: De Wtcg en CER zijn afgeschaft en vervangen door een uitbreiding in de Collectieve Aanvullende Zorgverzekering. Het aantal CAV klanten alsmede een nieuwe instroom blijft ver achter. Gemeentelijk minimabeleid: De verstrekkingen bij de regeling Meedoen blijven achter. 50% van de klanten die in 2014 gebruikt maakten van deze regeling hebben er in 2015 geen gebruik van gemaakt. Gemeentelijk minimabeleid: Toename gemeenschappelijke regelingen Gemeentelijk minimabeleid: Gedeelte van de BBZ dat nog onder het declaratiesysteem van het ministerie valt. Van de uitgaven levensonderhoud en kredieten ontvangt de gemeente 75% terug. Van de onderzoekskosten ontvangt de gemeente 90% terug Pagina 145 van 164

146 Gemeentelijk minimabeleid: Dit bedrag is opgebouwd uit baten bbz levensonderhoud beginnende zelfstandigen, baten bbz levensonderhoud gevestigde zelfstandigen en aflossing bbz kredieten (inclusief rente). Gemeentelijk minimabeleid: Gebundelde uitkering: meer ontvangen van het Rijk dan primair begroot. Gemeentelijk minimabeleid: Waardecorrectie debiteuren Sociale Zaken: afboeking aan de hand van nieuwe berekening. Overige verschillen Totaal * De verschillen doorberekening apparaatskosten van programma 1 t/m 11 vallen tegen elkaar weg Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Rekening 2015 Begroting 2015 na wijziging Begroting 2015 voor wijziging Lasten Baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen Onttrekkingen Resultaat Verschillenanalyse Begroot resultaat na wijziging Gerealiseerd resultaat Het verschil bedraagt: Product Toelichting Verschil + = voordeel / - = nadeel Apparaatskosten Ruimtelijke ordening Zie opmerking verschillen doorberekening apparaatskosten* Hogere inkomsten uit leges i.v.m. meer verzoeken voor een bestemmingsplanherziening (met name m.b.t. plattelandswoning) en verhoging tarieven Mutaties reserves programma 10 Hogere rentetoevoeging algemene reserve grondbedrijf Bouwvergunningen Lagere inkomsten bouwleges doordat de bouwkosten van de vergunningaanvragen lager zijn Overige verschillen Totaal * De verschillen doorberekening apparaatskosten van programma 1 t/m 11 vallen tegen elkaar weg. Pagina 146 van 164

147 Algemene dekkingsmiddelen Rekening 2015 Begroting 2015 na wijziging Begroting 2015 voor wijziging Lasten Baten Saldo van baten en lasten Toevoegingen Onttrekkingen Resultaat Verschillenanalyse Begroot resultaat na wijziging Gerealiseerd resultaat Het verschil bedraagt: Product Toelichting Verschil + = voordeel / - = nadeel Apparaatskosten Geldleningen Algemene uitkeringen Zie opmerking verschillen doorberekening apparaatskosten* Minder rente-ontvangsten op uitstaande geldleningen door de dalende marktrente en minder rentetoerekening i.v.m. vertraging investeringen Toename van het accres en afrekeningen m.b.t. voorgaande boekjaren Algemene uitkeringen Bijstelling uitkering deelfonds Sociaal Domein Mutaties reserves programma 11 Er heeft geen onttrekking uit de reserve BCF plaatsgevonden Kostenplaatsen Extra overheadkosten Sociaal Domein Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen Kostenplaatsen Lagere (licht)druk-, kopieer- en schrijfkosten door de digitalisering Hogere rente grondbedrijf (wordt geactiveerd of verrekend met algemene reserve grondbedrijf) Lagere doorberekening personele kosten naar IP en grondbedrijf i.v.m. een te hoog geraamd percentage Er zijn in 2015 weinig tot geen externe adviezen ingewonnen m.b.t. personeel/secundaire arbeidsvoorwaarden Kostenplaatsen Lagere energiekosten deels door de zachte winter Overige verschillen Totaal * De verschillen doorberekening apparaatskosten van programma 1 t/m 11 vallen tegen elkaar weg. Pagina 147 van 164

148 4.7 Analyse afwijkingen mutaties reserves In dit hoofdstuk wordt een analyse gegeven van de verschillen tussen de realisatie en raming na wijziging met betrekking tot de mutaties in de reserves van de programmarekening. Toevoegingen Onttrekkingen Mutaties reserves Progr. Rekening Begroting Rekening Begroting Rekening Begroting Afwijking na na na wijziging wijziging wijziging , Totalen Analyse afwijking mutaties reserves programma 1 Mutaties reserves (Raming na wijziging) Mutaties reserves (Realisatie) Afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie -21 Afwijking uitgaven IP incidenteel: * Hogere kosten KCC inhaalslag -21 Totaal afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie -21 Analyse afwijking mutaties reserves programma 2 Mutaties reserves (Raming na wijziging) Mutaties reserves (Realisatie) Afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie 0 Totaal afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie 0 Analyse afwijking mutaties reserves programma 3 Mutaties reserves (Raming na wijziging) Mutaties reserves (Realisatie) Afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Pagina 148 van 164

149 Hogere onttrekking reserve buitengebied in ontwikkeling i.v.m. hogere aankoopkosten bosperceel de Vloeten Lagere onttrekking reserve buitengebied in ontwikkeling i.v.m. lagere kosten nieuwe natuur buitengebied Hogere storting reserve groenbeheer i.v.m. positief exploitatiesaldo plantsoenen, parken, bomen, gazon Storting reserve bossen i.v.m. positief exploitatiesaldo bossen Afwijking uitgaven IP incidenteel: * Hogere kosten landschapzone Diepenhoek * Hogere kosten uitvoering Heihorsten * Hogere kosten aanpak wegen buitengebied * Hogere kosten herstellen civieltechnische kunstwerken * Hogere kosten VRI Kanaaldijk Someren-Eind * Hogere kosten stimuleringskader groen/blauwe diensten * Hogere kosten opstellen groenbeleidsplan * Hogere kosten nieuwe Hooghoefweg incl. rotonde Kerkendijk * Hogere kosten inrichting landschapselementen t.b.v. biodiversiteit * Hogere kosten ontsnipperingsmaatregelen * Lagere kosten aankoop gronden naast kleine Aa voor de realisatie van een EVZ * Lagere kosten Ecologische Verbindingszone S&G * Lagere kosten aanleg glasvezel * Lagere kosten verbeteren verkeersveiligheid Loovebaan/Boerenkamplaan * Lagere kosten reconstructie Floreffestraat * Lagere kosten IDOP Lierop verkeer incidenteel * Lagere kosten Torenplein en Lambertusstraat * Lagere kosten aanpassing parkeervoorzieningen woongebieden * Overige afwijkingen uitgaven IP incidenteel Totaal afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Analyse afwijking mutaties reserves programma 4 Mutaties reserves (Raming na wijziging) Mutaties reserves (Realisatie) Afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Afwijking uitgaven IP incidenteel: * Lagere kosten breedbandnetwerk buitengebied (voorbereidingskrediet) * Hogere kosten uitvoering beleidsnota recreatie en toerisme Totaal afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Analyse afwijking mutaties reserves programma 5 Mutaties reserves (Raming na wijziging) -2 Mutaties reserves (Realisatie) Afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Storting reserve buitengebied in ontwikkeling i.v.m. ontvangen bijdrage t.b.v omgevingsvergunning Afwijking uitgaven IP incidenteel: Pagina 149 van 164

150 * Hogere kosten extra gelden toezicht en handhaving * Hogere kosten sanering zinkassenwegen * Hogere kosten uitvoering sanering zinkassen particulieren * Hogere kosten herontwikkeling voormalige stort Lierop * Hogere kosten verbetering waterhuishouding langs zandwegen -350 * Lagere kosten herontwikkeling voormalige stort Lierop Totaal afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Analyse afwijking mutaties reserves programma 6 Mutaties reserves (Raming na wijziging) Mutaties reserves (Realisatie) Afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Afwijking uitgaven IP incidenteel: * Lagere onttrekking algemene reserve vrij aanwendbaar i.v.m. lagere kosten Brede Impuls Combinatiefuncties * Hogere kosten aanleg kunstgras voetbalveld Someren-Dorp Totaal afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Analyse afwijking mutaties reserves programma 7 Mutaties reserves (Raming na wijziging) Mutaties reserves (Realisatie) Afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Storting reserve sociaal domein i.v.m. overschotten programmakosten Storting (i.p.v. onttrekking) reserve basisvoorziening i.v.m. niet benutte gelden participatiebudget Hogere onttrekking reserve kapitaallasten i.v.m. hogere kosten IDOP S-E Aanp Gemeenschapshuis en plein Afwijking uitgaven IP incidenteel: * Hogere kosten actieprogramma WMO * Hogere kosten impl. jeugdh.+project "21 voor de jeugd" * Hogere kosten vrijwilligerswaardering * Lagere kosten De Weijers (Onderzoek) * Lagere kosten vervanging speeltoestellen Overige afwijkingen 890 Totaal afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Analyse afwijking mutaties reserves programma 8 Mutaties reserves (Raming na wijziging) Mutaties reserves (Realisatie) Afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Afwijking uitgaven IP incidenteel: * Lagere kosten maatregelen verbetering binnenklimaat basisscholen Totaal afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Pagina 150 van 164

151 Analyse afwijking mutaties reserves programma 9 Mutaties reserves (Raming na wijziging) Mutaties reserves (Realisatie) Afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Lagere onttrekking reserve asielzoekers ivm lagere kosten asielzoekers Totaal afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Analyse afwijking mutaties reserves programma 10 Mutaties reserves (Raming na wijziging) Mutaties reserves (Realisatie) Afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Hogere onttrekking algemene reserve grondbedrijf i.v.m. verhoging verliesvoorziening Lauruscomplex Hogere onttrekking vastgelegde algemene reserve i.v.m. kosten Steemertseweg Hogere onttrekking algemene reserve grondbedrijf i.v.m. kosten Heistraat Hogere onttrekking algemene reserve grondbedrijf i.v.m. kosten omgevingsvergunning Hogere rentetoevoeging algemene reserve grondbedrijf Hogere afstorting exploitatieresultaten naar algemene reserve grondbedrijf Afwijking uitgaven IP incidenteel: * Hogere kosten opstellen Integrale Dorpsontwikkelingsplannen * Hogere kosten intrekken lege vergunningen en besluit huisvesting dieren * Hogere kosten bestemmingsplan buitengebied * Hogere kosten structuurvisie en MER gehele grondgebied * Hogere kosten opstellen nota Grondbeleid * Hogere kosten uitvoering peelagenda * Hogere kosten urgentiegebieden * Hogere kosten herziening bestemmingsplannen * Lagere kosten afwaartse beweging en Bestand Veehouderij Bedrijven (BVB) * Lagere kosten vernieuwing kleine woonvorm woonwagen bewoners Muldersweg * Lagere kosten incidentele investeringen jaarschijf Overige afwijkingen 778 Totaal afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Analyse afwijking mutaties reserves programma 11 Mutaties reserves (Raming na wijziging) Mutaties reserves (Realisatie) Afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Omzetting reserve sociaal beleid naar voorziening sociaal beleid Hogere onttrekking reserve sociaal beleid i.v.m. DVO RBO Buitendienst Hogere rentetoevoeging algemene reserve vrij aanwendbaar Lagere onttrekking egalisatiereserve BCF Afwijking uitgaven IP incidenteel: * Hogere kosten achterstallig onderhoud I&A * Hogere kosten Midoffice E.S.B * Hogere kosten E-gemeente Pagina 151 van 164

152 * Hogere kosten ICT zaakgericht werken * Hogere kosten Document Managementsysteem DMS * Hogere kosten Midoffice zaakgerichtwerken * Hogere aanloopkosten peelsamenwerking * Hogere kosten Klantencontactcentrum (KCC) * Hogere kosten modernisering GBA (mgba) * Hogere kosten verandertraject * Hogere kosten optimaliseren en uitbreiden programmatuur fin. administratie * Lagere kosten invoering vennootschapsbelasting * Overige afwijkingen IP incidenteel 900 Totaal afwijking mutaties reserves Raming na wijziging / Realisatie Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves In beginsel zijn reserves incidentele dekkingsmiddelen. In bepaalde gevallen kan bij inzet van reserves van structurele dekkingsmiddelen worden gesproken. Om te voorkomen dat alle mutaties in de reserves als incidenteel worden aangemerkt, zijn in onderstaand overzicht de structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves opgenomen. Pagina 152 van 164

153 Pagina 153 van 164

154 4.8 Incidentele baten en lasten In de jaarrekening worden in hoofdstuk 4.6 de verschillen tussen de begroting en de rekening geanalyseerd. In onderstaand overzicht wordt aangegeven in hoeverre er sprake is van niet begrote incidentele baten en lasten met een omvang groter dan ,--. Incidentele lasten Programma Productnr Omschrijving Aanvulling tekort wethouderspensioenen, rekening houdend met de overdracht per conform de APPA-regeling. Realisatie Totaal lasten Programma Productnr Incidentele baten Omschrijving Hogere algemene uitkering i.v.m. toename acres en nabetalingen voorgaande jaren. Realisatie Bijstelling uitkering deelfonds Sociaal Domein Totaal baten Gebruik onvoorzien In het begrotingsjaar is een geraamd bedrag ter dekking van niet onvoorziene uitgaven opgenomen. Het gaat hier onder meer om het bedrag dat door de gemeenten wordt geraamd ter dekking van incidentele, niet voorziene, lasten. Gebruik onvoorzien Realisatie 2015 Raming 2015 na wijziging Raming 2015 voor wijziging Programma Totaal baten De post is in 2015 niet benut. In de begroting was hiervoor een bedrag opgenomen van ,--. Middels het raadsbesluit van december voor wat betreft de verzamelwijziging van de begroting 2015 is deze afgeraamd en toegevoegd aan het resultaat. Pagina 154 van 164

155 4.10 Afwikkeling kredieten Onder- en overschrijding van kredieten In het kader van de programmabegroting is de uitvoeringsbevoegdheid van de projecten c.q. de kredieten bij het college komen te liggen. Het college informeert de raad middels de zomernota en de jaarrekening over eventuele (budgettaire) verschuivingen binnen een programmadoelstelling. Voor budgettaire verschuivingen tussen de programma s en/of -doelstellingen geldt het budgetrecht en is er toestemming/akkoord van de raad nodig. In de budgetcyclus is vastgelegd, dat de budgettaire gevolgen van afgewikkelde kredieten in de jaarrekening in beeld worden gebracht. Afwikkeling kredieten De totale onderschrijding op de kredieten bedraagt ,-- conform onderstaande samenvatting: Over-/onderschreden kredieten Verschil Structureel Incidenteel - Met structurele last Met incidentele last uit algemene reserve grondbedrijf Met incidentele last uit algemene reserve vrij aanwendbaar Met incidentele last uit reserve automatisering Met incidentele last uit reserve E-gemeente Met incidentele last uit reserve groenbeheer Met incidentele last uit reserve incidenteel 07/ Met incidentele last uit reserve incidenteel 11/ Met incidentele last uit reserve incidenteel 15/ Met incidentele last uit reserve milieubeheer Totaal Op de volgende pagina s worden alle bij het jaarwerk 2015 afgewikkelde kredieten getoond. In de kolom Krediet wordt het saldo van de geraamde lasten en geraamde baten vermeld. Voorstel * Het structurele voordeel op de kapitaallasten ten opzichte van de begroting van ,-- betrekken bij het financiële meerjarenperspectief in de kadernota 2017; * Het incidentele voordeel van ,-- toevoegen aan de algemene reserve grondbedrijf; * Het incidentele voordeel van ,-- toevoegen aan de algemene reserve vrij aanwendbaar; * Het incidentele nadeel van 1.611,-- extra onttrekken aan de reserve automatisering; * Het incidentele nadeel van 5.694,-- extra onttrekken aan de reserve E-gemeente; * Het incidentele voordeel van 3.844,-- toevoegen aan de reserve groenbeheer; * Het incidentele voordeel van ,-- toevoegen aan de reserve incidenteel 07/10; * Het incidentele voordeel van ,-- toevoegen aan de reserve incidenteel 11/14; * Het incidentele nadeel van 6.007,-- extra onttrekken aan de reserve incidenteel 15/18; * Het incidentele voordeel van ,-- toevoegen aan de reserve milieubeheer. Pagina 155 van 164

156 Pagina 156 van 164

157 Pagina 157 van 164

158 Toelichting belangrijke verschillen afgewikkelde kredieten Indien de over- of onderschrijding van een afgewikkeld krediet meer dan 5% van het beschikbaar gestelde krediet bedraagt en groter is dan ,--, wordt dit verschil hier nader toegelicht Aanleg glasvezel (voordeel ,--) De inkomsten van het glasvezelproject zijn grotendeels afhankelijk van het aantal meters aangelegd netwerk. Uiteindelijk is er meer lengte aan glasvezelnetwerk aangelegd dan vooraf was voorzien, onder meer veroorzaakt door nieuwbouwwijken. De begeleidingskosten nemen ook toe naarmate meer kabel wordt aangelegd maar in mindere mate dan de inkomsten waardoor er een positief saldo is ontstaan Rotonde Acaciaweg Witvrouwenbergweg (voordeel ,--) Naar aanleiding van de ontwikkeling van de bedrijventerreinen langs de Witvrouwenbergweg is verkeerskundig onderzoek uitgevoerd naar de capaciteit en veiligheid van de rotondes Witvrouwenbergweg-Acaciaweg en Witvrouwenbergweg-Provincialeweg. Op 17 maart 2015 heeft het college voor beide rotondes besloten geen aanpassingen te verrichten maar de ontwikkelingen af te wachten en de situatie te monitoren IDOP Lierop verkeer structureel (voordeel ,--) Voor dit project is naast het IDOP budget nog subsidie aangevraagd bij het SRE. Deze subsidie is pas in 2015 toegekend. Bij de afwikkeling van de IDOP-projecten was reeds aangegeven dat een eventuele toegekende subsidie ten gunste van dit project zou komen. Omdat niet het gehele subsidiebedrag nodig is geweest voor de uitvoering van de werkzaamheden die opgenomen zijn in het IDOP is er een voordeel ontstaan van , VRI Kanaaldijk Someren-Eind (voordeel ,--) Zoals bekend is bij de aanleg van de vaste oeververbinding Kwart voor 12 afgesproken dat de 2 bestaande aansluitingen bij de Brugstraat en Sluisstraat zouden worden vervangen door één nieuwe rotonde. Bij de uitwerking van deze rotonde is gebleken dat er eigenlijk géén goede locatie voor een rotonde te vinden was die geen ongewenste verkeerseffecten zou hebben. Daarom is besloten om de VRI Sluisstraat te vernieuwen en hebben we de provincie nadrukkelijk gevraagd om ook een VRI bij de Brugstraat te overwegen. Hier is nog aanvullend verkeersonderzoek naar verricht, maar de conclusie blijft dat vooralsnog ter plaatse geen VRI geplaatst zal worden Sanering zinkassenwegen (voordeel ,--) Er zijn minder wegen gesaneerd dan bij de start van het project voorzien was. Meer wegen saneren is vanuit dit project niet mogelijk, omdat we geen subsidie meer ontvangen van Actief Bodembeheer de Kempen (ABdK). Pagina 158 van 164

159 IDOP S-E Aanp. Gemeenschapshuis en plein (nadeel ,--) Het samenwerken met vrijwilligers op deze schaal was niet eerder gedaan in Someren. Het project is in die zin te beschouwen als een pilotproject. In de aanloopfase is er bestuurlijk vanuit gegaan dat deze uitvoeringswijze tot aanzienlijk lagere begeleidingskosten zou leiden. In de praktijk zijn de voorbereidings- en begeleidingskosten juist veel hoger uitgevallen dan bij een regulier project. Daarnaast zijn er in samenwerking met de vrijwilligersorganisatie die het plein heeft aangelegd, veel extra toezeggingen gedaan. Het eindresultaat zou zonder de inzet van de vrijwilligers financieel nooit mogelijk zijn geweest. Met andere woorden: de waarde van het eindresultaat is hoger dan de investering Afwaartse beweging en BVB (voordeel ,--) De provincie Noord-Brabant heeft besloten subsidie te verlenen voor het project Versnellen afwaartse beweging. Bij het aanvragen van dit krediet is hier geen rekening mee gehouden Vernieuwing kleine woonvorm voor woonwagenbewoners Muldersweg (voordeel ,--) Bij het vaststellen van het krediet is ervan uitgegaan dat ten laste van de algemene reserve grondbedrijf zou worden gebracht. Later is besloten dat de grondverkoop van omliggende gronden ten gunste van dit project zou worden gebracht (ook ). De kosten zijn met overschreden in verband met bodem verontreiniging Vervanging infrastructuur I&A (nadeel ,--) Bij de raming was uitgegaan van het feit dat het project ultimo 2014 afgerond zou zijn. Er heeft echter een doorloop naar begin 2015 plaatsgevonden, doordat met bepaalde noodzakelijke werkzaamheden (o.a. packagen), geen rekening was gehouden. Hierdoor zijn er extra kosten voor ondersteuning systeembeheer gemaakt. Daarnaast bleek de geraamde systeemcapaciteit niet voldoende. Pagina 159 van 164

160 4.11 Algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen Realisatie Realisatie Lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is OZB gebruikers OZB eigenaren Toeristenbelasting Hondenbelasting Totaal Algemene uitkering Berekening conform meicirculaire Behoedzaamheidsreserve 0 0 Totaal Dividend BNG Totaal Rente Rendement Klassiek Obligatie Mandaat Bespaarde rente Rente buiten omslag Totaal Onttrekking aan reserves Algemene reserve vrij aanwendbaar Vastgelegde algemene reserve Reserve heractivering Wachtgeldreservering wethouders Algemene risicoreserve Egalisatiereserve BCF Reserve bindingsactiviteiten/bijzonder belonen Reserve E -gemeente Reserve Automatisering Reserve sociaal beleid Reserve groenbeheer Reserve frictiekosten Wet werken naar vermogen Reserve asielzoekers Reserve transitie Jeugdzorg Algemene reserve grondbedrijf Reserve bijzondere werken Pagina 160 van 164

161 Reserve rehabilitatie wegen Reserve artikel Reserve buitengebied in ontwikkeling Reserve Afval Reserve Riolering Reserve Milieubeheer Reserve HNG-depot Reserve Basisvoorziening Reserve schoolgebouwen Reserve sociaal beleid Reserve kapitaallasten Reserve incidenteel Totaal Toevoeging aan reserves Vastgelegde algemene reserve Wachtgeldreservering wethouders Algemene risicoreserve Algemene reserve vrij aanwendbaar Reserve bijzondere werken Reserve rekenkamerfunctie Reserve bossen Reserve rehabilitatie licht belaste wegen Reserve groenbeheer Reserve sociaal domein Reserve basisvoorziening Reserve bindingsactiviteiten/bijzonder belonen Reserve artikel Reserve Jeugdzorg Reserve AWBZ Algemene reserve grondbedrijf Reserve kapitaallasten Reserve E -gemeente Reserve Automatisering Reserve riolering Reserve afval Reserve buitengebied in ontwikkeling Reserve sociaal beleid Reserve schoolgebouwen Reserve incidenteel Totaal Pagina 161 van 164

162 4.12 Sisa OCW D9 Onderwijsachterstanden beleid (OAB) Besluit specifieke uitkeringen gemeentelijk onderwijsachterstanden beleid SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2015 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa - d.d. 11 januari 2016 DEFINITIEF Besteding (jaar T) aan voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1) kwaliteitseisen (conform artikel taal (conform artikel 165 WPO) 166, eerste lid WPO) Besteding (jaar T) aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Gemeenten I&M E3 Subsidieregeling sanering verkeerslawaai (inclusief bestrijding spoorweglawaai) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: D9 / 01 Indicatornummer: D9 / 02 Indicatornummer: D9 / 03 Indicatornummer: D9 / Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Besteding (jaar T) ten laste van rijksmiddelen Overige bestedingen (jaar T) Besteding (jaar T) door meerwerk dat o.b.v. art. 126 Wet geluidshinder ten laste van het Rijk komt Correctie over besteding (jaar T-1) Subsidieregeling sanering verkeerslawaai Provincies, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (Wgr) Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: E3 / 01 Indicatornummer: E3 / 02 Indicatornummer: E3 / 03 Indicatornummer: E3 / 04 Indicatornummer: E3 / 05 1 IenM/BSK-2013/ Kopie beschikkingsnummer Kosten ProRail (jaar T) als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling ten laste van rijksmiddelen Cumulatieve bestedingen ten laste van rijksmiddelen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Cumulatieve overige bestedingen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Cumulatieve Kosten ProRail tot en met (jaar T) als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling ten laste van rijksmiddelen Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Eindverantwoording Ja/Nee Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E3 / 06 Indicatornummer: E3 / 07 Indicatornummer: E3 / 08 Indicatornummer: E3 / 09 Indicatornummer: E3 / 10 Indicatornummer: E3 / 11 1 IenM/BSK-2013/ Nee Pagina 162 van 164

163 SZW G1A Wet sociale Hieronder per regel één werkvoorziening (Wsw)_totaal 2014 Wet sociale werkvoorziening (Wsw) gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren; Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in (jaar T-1), uitgedrukt in arbeidsjaren; Alle gemeenten verantwoorden hier het inclusief deel openbaar lichaam totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam inclusief deel openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G1B + deel gemeente uit (jaar T-1) Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R na controle door de Indicatornummer: G1A / 01 Indicatornummer: G1A / 02 Indicatornummer: G1A / Someren 91,46 12,57 SZW G2 Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 Participatiewet_gemeen Besteding (jaar T) algemene bijstand tedeel 2015 Gemeente Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk) Gemeente Besteding (jaar T) IOAW Gemeente Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk) Gemeente Besteding (jaar T) IOAZ Gemeente Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk) Gemeente Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr. I.1 Participatiewet (PW) I.1 Participatiewet (PW) I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G2 / 01 Indicatornummer: G2 / 02 Indicatornummer: G2 / 03 Indicatornummer: G2 / 04 Indicatornummer: G2 / 05 Indicatornummer: G2 / Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen Gemeente I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen Gemeente I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) Baten (jaar T) WWIK (exclusief Rijk) Gemeente I.6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK) Besteding (jaar T) Loonkostensubsidie o.g.v. art. 10d Participatiewet Gemeente I.7 Participatiewet (PW) Baten (jaar T) Loonkostensubsidie o.g.v. art. 10d Participatiewet (excl. Rijk) Gemeente I.7 Participatiewet (PW) Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 07 Indicatornummer: G2 / 08 Indicatornummer: G2 / 09 Indicatornummer: G2 / 10 Indicatornummer: G2 / 11 Indicatornummer: G2 / Nee Pagina 163 van 164

164 Pagina 164 van 164