Workshop Toezicht in zorgsector Voorkomen is beter dan genezen

Transcriptie

1 Workshop Toezicht in zorgsector Voorkomen is beter dan genezen Michel Jacobs en Dennis Zieren 23 september 2010

2 Agenda 1. Het kartelverbod 2. De NMa als toezichthouder in de zorg 3. Casussen 4. Compliance

3 1. Het kartelverbod Artikel 6 lid 1 Mededingingswet: Kartelverbod Artikel 6 lid 3 Mededingingswet: Vrijstelling kartelverbod o o o o Efficiencies Voordeel eindgebruiker Geen onmisbare voorwaarden Geen volledige uitsluiting mededinging

4 2. De NMa als toezichthouder Van verticaal naar horizontaal toezicht? Veel guidance: richtsnoeren, bekendmakingen, uitleg Veel interactie met sectoren: voorlichting, symposia en brochures Informele zienswijzen: m.n. concentratiecontrole Gebruik toezeggingsbesluit art. 49a Mw: kinderopvangbranche Unieke collectieve regeling Actiz-NMa: afgewezen > gemiste kans?

5 3. Casus: verloskundigen (a) In een stad zijn negen verloskundigenpraktijken actief. Deze verloskundigenpraktijken hebben de patiënten in de stad onderling verdeeld en daarvoor een eerlijke verdeelsleutel afgesproken. De afspraak is dat iedere praktijk een deel van de stad krijgt toegewezen. Elke nieuwe patiënt wordt automatisch doorverwezen naar de praktijk die actief is in het deel van de stad waar die patiënt woont. Is dit toegestaan?

6 3. Casus: verloskundigen (a) Nee, de afspraak tussen deze negen verloskundigenpraktijken is een marktverdelingsafspraak en is verboden. Elke vorm van concurrentie wordt hiermee namelijk uitgesloten.

7 3. Casus: verloskundigen (b) Stel dat de verdeling aantoonbaar leidt tot een beperking van de reistijden en dat onderzoek ook uitwijst dat een beperking van de reistijden een aantoonbaar positief effect heeft op de tijd die aan individuele patiënten kan worden besteed. Gelet hierop besluiten de verloskundigenpraktijken een kortingensysteem te hanteren. Patiënten staat het vrij een verloskundigenpraktijk te kiezen, maar zij krijgen een minimumkorting van 10% indien zij de dichtstbijzijnde verloskundigenpraktijk ktijk kiezen. Is dit toegestaan? t

8 3. Casus: verloskundigen (b) Mogelijk, prijsafspraken (ook ten aanzien van onderdelen) zijn verboden. Echter, indien het aantoonbaar tot efficiencies leidt indien de reistijden kunnen worden verkort, dan zou een minimumkorting een prikkel kunnen bieden aan patiënten, zonder hen teveel te beperken in hun keuzevrijheid of de concurrentie tussen verloskundigenpraktijken helemaal uit te sluiten.

9 3. Casus: verloskundigen (c) Is het een individuele verloskundigenpraktijk toegestaan een patiënt te weigeren omdat die niet in een postcodegebied van de stad woont waar de verloskundigenpraktijk actief wil zijn?

10 3. Casus: verloskundigen (c) Ja, een zelfstandige (unilaterale) beslissing van een verloskundigenpraktijk om al dan niet actief te zijn in een bepaald deel van de stad/regio is toegestaan.

11 3. Casus: thuiszorg (a) In een dunbevolkt gebied in Nederland zetten vier thuiszorgaanbieders een gezamenlijk team van verzorgenden op dat de nachtzorg in het gebied moet uitvoeren. De reden hiervoor is dat het in dat betreffende gebied niet doelmatig is om alle zorgaanbieders zelfstandig nachtzorg te laten leveren. De zorgaanbieders maken afzonderlijk voor hun aandeel in de uitvoering van de nachtzorg een productieafspraak met het zorgkantoor. Over de individuele productieafspraken met het zorgkantoor vindt geen afstemming plaats tussen de thuiszorgaanbieders. Is deze samenwerking toegestaan?

12 3. Casus: thuiszorg (a) Nee, in dat betreffende gebied is het niet doelmatig om alle zorgaanbieders zelfstandig nachtzorg te laten leveren.

13 3. Casus: thuiszorg (b) In het gebied treedt een nieuwe thuiszorgaanbieder toe. Deze verzoekt de samenwerkende thuiszorgaanbieders toegang tot het nachtzorgnetwerk voor zijn patiënten. Is het de bestaande thuiszorgaanbieders toegestaan de toetredende thuiszorgaanbieder te weigeren, zij hebben immers alle kosten voor de opzet van het nachtzorgnetwerk gedragen?

14 3. Casus: thuiszorg (b) Nee, indien het bestaande netwerk de toetredende thuiszorgaanbieder niet toelaat, zal het normaliter voor die nieuwe thuiszorgaanbieder niet mogelijk zijn aan de wettelijke verplichtingen om continue zorg aan te bieden te kunnen voldoen. De toetreder zal wel kunnen worden verplicht actief deel te nemen en een deel van de investeringskosten te dragen.

15 3. Casus: ziekenhuizen Vijf ziekenhuizen in een bepaalde regio bieden allemaal een bepaalde vorm van zeer gespecialiseerde zorg aan. Om deze zorg volgens geldende normen te kunnen verlenen, is het noodzakelijk dat de artsen een minimaal aantal behandelingen per jaar uitvoeren. De ziekenhuizen spreken af dat slechts twee van hen deze zorg zullen aanbieden. Er zijn in aanpalende regio s nog andere ziekenhuizen die dezelfde vorm van zeer gespecialiseerde zorg aanbieden. Is deze vorm van samenwerking toegestaan? t

16 3. Casus: ziekenhuizen Ja, deze vorm van samenwerking zal in aanmerking komen voor een uitzondering van het kartelverbod. De samenwerking zorgt ervoor dat de samenwerkende ziekenhuizen kunnen blijven voldoen aan de geldende kwaliteitsnormen. Die verbeterde kwaliteit zal normaliter niet op een minder ingrijpende manier kunnen worden gerealiseerd. Verder blijft sprake van concurrentie nu patiënten nog steeds kunnen uitwijken naar ziekenhuizen in aanpalende regio s.

17 4. Compliance Toezichthoudende bevoegdheden NMa Dawn raids Vorderen van inlichtingen (brieven, verhoren) Vorderen van inzage (meewerkingsplicht) Boetes twee ex-werknemers

18 4. Compliance Waarom compliance? Hoge boetes voor ondernemingen en natuurlijke personen (bestuurders en feitelijk leidinggevenden) Imagoschade onderneming Civiele aansprakelijkheden Contracten nietig

19 4. Compliance Wat te doen? Workshops en trainingen Aanstellen compliance-officer Audit (nulmeting)