BESLUIT. 1. Op 23 september 1998 heeft I.T. Holland een klacht ingediend tegen Microsoft B.V. (hierna: Microsoft).

Transcriptie

1 BESLUIT Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit op het bezwaar gericht tegen de beslissing van de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit d.d. 19 november 1998, met kenmerk NMa-1092/3.b54. Zaaknummer 1092 / I.T. Holland vs Microsoft I Het verloop van de procedure 1. Op 23 september 1998 heeft I.T. Holland een klacht ingediend tegen Microsoft B.V. (hierna: Microsoft). 2. Bij besluit van 19 november 1998, met kenmerk NMa-1092/3.b54, heeft de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit (hierna: d-g NMa) de klacht van I.T. Holland afgewezen. 3. Bij brief van 20 november 1998, ontvangen op 23 november 1998, heeft I.T. Holland bezwaar gemaakt tegen het besluit van de d-g NMa. 4. Op 19 januari 1999 heeft ten kantore van de NMa een hoorzitting plaatsgevonden, waar I.T. Holland en Microsoft zijn verschenen. Van de hoorzitting is een verslag gemaakt, dat op 9 februari 1999 aan I.T. Holland en Microsoft is verzonden. Microsoft heeft hierop bij faxbericht van 12 februari 1999 gereageerd. Deze reactie is in het dossier gevoegd. II De klacht van I.T. Holland 5. Bij brief van 23 september 1998, ontvangen op 24 september 1998, heeft I.T. Holland de d-g NMa verzocht om toepassing van de Mededingingswet. 6. De klacht richt zich tegen het feit dat bij de aanschaf van een laptop van het merk Toshiba ongewild een versie van het besturingssysteem Windows werd verkocht en dat een verzoek van I.T. Holland tot name van het ongewild aangeschafte software pakket tegen restitutie van een geldbedrag door zowel Toshiba als Microsoft werd afgewezen. I.T. Holland verzoekt de d-g NMa de contracten tussen Microsoft en computerfabrikanten te ontbinden, opdat consumenten zelf kunnen bepalen welke software zij op de computer hebben. 7. Voorts brengt I.T. Holland onder de aandacht dat met ingang van 1 oktober 1998 toegang tot het systeem van de Postbank (Girotel) wordt geweigerd, omdat I.T. Holland geen op Microsoft gebaseerd systeem heeft, terwijl in 1996 nog drie systemen mogelijk waren. I.T. Holland meent dat bedrijven als de Postbank - zoals onder andere de Rabobank - eventueel verplicht zouden moeten worden om voor verschillende systemen software pakketten uit te

2 brengen. III Het besluit van 19 november Bij besluit van 19 november 1998 heeft de d-g NMa de klacht van I.T. Holland afgewezen. 9. Overwogen is dat het verklaarbaar is dat Microsoft het verzoek tot restitutie niet heeft gehonoreerd aangezien de produkten niet door Microsoft zijn verkocht aan I.T. Holland, maar door Toshiba. 10. Ook indien de klacht tegen Toshiba gericht zou zijn, is er geen aanleiding om met de Mededingingswet strijdig handelen te veronderstellen, aangezien de door Toshiba afgesloten licentieovereenkomsten niet als mededingingsbeperkende overeenkomsten worden beschouwd en het Toshiba vrij staat al dan niet een omruilregeling vast te stellen voor de door hen verkochte laptops. 11. Ten aanzien van de Postbank en de Rabobank wordt opgemerkt dat het ook aan hen vrij staat hun software pakketten op Microsoft te baseren. IV De gronden van het bezwaar 12. Bij brief van 19 november 1998 heeft I.T. Holland bezwaar gemaakt tegen het besluit van de d-g NMa. De bezwaren hebben slechts betrekking op de overwegingen ten aanzien van Microsoft. 13. I.T. Holland is van mening dat de contracten die Microsoft met diverse pcleveranciers heeft, inhoudende dat de pc-leveranciers slechts Microsoftprodukten kunnen dan wel mogen leveren, strijdig zijn met de Mededingingswet. I.T. Holland stelt dat de licentieovereenkomsten in principe niet geldig zijn en dat het de nieuwe eigenaar van het produkt vrij staat daarmee te doen wat hij wil. V Hoorzitting 14. Op 19 januari 1999 zijn I.T. Holland en Microsoft tijdens een openbare zitting ten kantore van de NMa gehoord. 15. De heer 't Hooft heeft duidelijk gemaakt dat hij zowel namens zichzelf als namens zijn eenmansbedrijf I.T. Holland de klacht heeft ingediend. De laptop en daarbij ongewild het besturingssysteem van Microsoft - dat het onderwerp is van de klacht - is voor zakelijk en priv-gebruik aangeschaft. 16. Het bezwaar (en de klacht d.d. 23 september 998) richt zich niet alleen tegen de weigering van Microsoft om de door Microsoft aan Toshiba geleverde software te nemen en het bedrag te restitueren, maar meer in het algemeen tegen de situatie dat bij de aanschaf van een laptop in vrijwel alle gevallen

3 ongewild het besturingssysteem van Microsoft wordt geleverd. De heer 't Hooft vermoedt dat het de fabrikanten van personal computers - de zogenaamde Original Equipment Manufacturers (hierna: OEM's) - door Microsoft verboden wordt andere besturingssystemen aan te bieden, indien zij (tevens) de software van Microsoft willen aanbieden. 17. Microsoft heeft gesteld dat de weigering van Microsoft om de door Microsoft aan Toshiba geleverde software te nemen van I.T. Holland en daarvoor een bedrag te restitueren, gerechtvaardigd is, aangezien er tussen I.T. Holland en Microsoft geen contractuele relatie tot stand is gekomen. Nu er geen contractuele relatie tussen Microsoft en I.T. Holland bestaat, kan er geen overeenkomst of onderling afgestemde gedraging in de zin van artikel 6 van de Mededingingswet (hierna: Mw) bestaan in de relatie tussen Microsoft en IT Holland. Bovendien bestaat er geen enkele gedraging van Microsoft jegens I.T. Holland, zodat er geen sprake van misbruik van een economische machtspositie in de zin van artikel 24 Mw. 18. Microsoft stelde voorts dat het mogelijk is om computers met een ander besturingssysteem dan dat van Microsoft te verkrijgen. Microsoft kon bij gebrek aan wetenschap echter niet uitsluiten dat in het contract tussen Microsoft Corp. (de Amerikaanse vennootschap die de contracten met afnemers sluit) en Toshiba een bepaling is opgenomen die het Toshiba verbiedt om andere besturingssystemen dan die van Microsoft te leveren. 19. Na de hoorzitting heeft de heer 't Hooft telefonisch medegedeeld dat in Australi eenzelfde zaak speelt als de onderhavige en heeft in dat verband gewezen op informatie die op internet te vinden is op: Op 29 januari 1999 heeft de gemachtigde van Microsoft een afschrift van een "Undertaking" die Microsoft Corp. is overeengekomen met de Europese Commissie verstrekt aan de NMa. VI Beoordeling 21. Ingevolge artikel 7:11 van de Algemene wet bestuursrecht vindt op de grondslag van het bezwaar een heroverweging van het bestreden besluit plaats. 22. Hoewel de klacht van I.T. Holland aanvankelijk gericht was tegen Toshiba en Microsoft - en de directeur-generaal van de NMa in de bestreden beslissing ook op beide aspecten van deze klacht is ingegaan - heeft I.T. Holland de bezwaren slechts gericht tegen het onderdeel van de beslissing van 19 november 1998 dat de beoordeling van het gedrag van Microsoft betreft. De heroverweging van het besluit van 19 november 1998 zal derhalve beperkt zijn tot het onderdeel waartegen de bezwaren gericht zijn. 23. Ten aanzien van de weigering van Microsoft om het bij de laptop van Toshiba geleverde besturingssysteem Windows te nemen van I.T. Holland tegen restitutie van een geldbedrag, wordt het volgende overwogen. 24. In het bestreden besluit is op juiste gronden geconcludeerd dat de weigering van Microsoft om het besturingssysteem Windows te nemen van

4 I.T. Holland tegen restitutie van een geldbedrag, niet strijdig is met de Mededingingswet. Er bestaat immers, zoals door Microsoft tijdens de hoorzitting ook is benadrukt, geen (contractuele) relatie tussen Microsoft en I.T. Holland. Microsoft heeft software geleverd aan Toshiba en laatstgenoemde heeft deze op de lap top genstalleerd die vervolgens door I.T. Holland is aangeschaft. Derhalve bestaat er geen juridische verplichting voor Microsoft om de door Toshiba geleverde Microsoft software te nemen van I.T. Holland. 25. Door I.T. Holland zijn geen gronden aangevoerd op grond waarvan tot een andere conclusie zou moeten worden gekomen noch is anderszins gebleken van feiten en/of omstandigheden die intrekking of wijziging van het besluit van 19 november 1998 rechtvaardigen. 26. I.T. Holland heeft in bezwaar echter aangegeven dat de klacht van 23 september 1998 zich niet alleen richtte tegen het feit dat Toshiba noch Microsoft het bij de van Toshiba afkomstige laptop geleverde besturingssysteem van Microsoft wilde nemen tegen restitutie van een geldbedrag, maar meer in het algemeen tegen de praktijk dat het niet mogelijk is een laptop zonder het besturingssysteem van Microsoft te verkrijgen. 27. I.T. Holland vermoedt dat Microsoft de OEM's verbiedt om andere besturingssytemen dan die van Microsoft te installeren indien zij tevens het besturingssysteem van Microsoft willen installeren op (een aantal) van hun computers. Microsoft zou op deze manier in strijd met artikel 6 of 24 Mw handelen. 28. In reactie hierop heeft Microsoft na de hoorzitting op 29 januari 1999 een afschrift van een "Undertaking" die Microsoft Corp. op 15 juli 1994 is overeengekomen met de Europese Commissie (hierna: de Undertaking) verstrekt aan de NMa. 31. De klacht van I.T. Holland zoals thans geformuleerd, is niet het onderwerp geweest van de beoordeling dat ten grondslag heeft gelegen aan het besluit van de d-g NMa d.d. 19 november De klacht, zoals die thans is geformuleerd, zal derhalve opnieuw beoordeeld moeten te worden. 32. Ingevolge artikel 52, eerste lid, Mw juncto artikel 50, eerste lid, Mw juncto het Besluit aanwijzing toezichthoudende ambtenaren Mededingingswet zijn bepaalde medewerkers van de sectie Onderzoek, Toezicht en Ontheffingen, de sectie Concentratiecontrole en de sectie Algemeen Beheer en Control met onderzoek belast. De medewerkers van de sectie Beschikkingen, Bezwaar en Beroep hebben deze bevoegdheid niet. 33. Gelet op bovenstaande moet de klacht van I.T. Holland opnieuw in behandeling genomen worden door de sectie Onderzoek, Toezicht en Ontheffingen. Indien de beoordeling van de klacht immers zou leiden tot een onderzoek, kan dit onderzoek niet door de sectie Beschikkingen, Bezwaar en Beroep verricht worden. VII Beslissing 34. De directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit acht het

5 bezwaar van I.T. Holland ongegrond. De klacht, zoals die tijdens de bezwaarprocedure is geformuleerd, wordt opnieuw in behandeling genomen door de sectie Onderzoek, Toezicht en Ontheffingen. Datum: 12 maart 1999 w.g. A.W. Kist Directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit Tegen dit besluit kan degene wiens belang daarbij rechtstreeks is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking beroep instellen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM, Rotterdam. Aan de inhoud van deze pagina's kunt u geen rechten ontlenen.