nieuwe economie Dr. Jacques T.N. Kimman Lector Nieuwe Energie, Hogeschool Zuyd (Agentschap van het Ministerie van Economische Zaken)
|
|
- Evelien de Groot
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Duurzaamheid dicht bij huis: via nieuwe energie naar een nieuwe economie Dr. Jacques T.N. Kimman Lector Nieuwe Energie, Hogeschool Zuyd Adviseur Taakveld Energiestrategie en Transitie, AgentschapNL (Agentschap van het Ministerie van Economische Zaken)
2 Kans voor de regio? Nieuwe Energie, een andere manier van denken
3 Wat vind je mooier? Nieuwe Energie, een andere manier van denken
4 Wind energy in the Dutch landscape New Energy, a different way of thinking
5
6 Maatschappelijke transitie In harmonie met de natuur! Duurzame mobiliteit Andere manier van denken Gedragsverandering Nieuwe Energie, een andere manier van denken
7 Hoezo, een andere manier van denken? Nieuwe Energie, een andere manier van denken
8 Antwoord van de politiek? Nieuwe Energie, een andere manier van denken
9 Gaan de olieprijzen stijgen of dalen? Nieuwe Energie, een andere manier van denken
10 Gaat de energiebehoefte stijgen of dalen? Nieuwe Energie, een andere manier van denken
11 Verificatie van het model Nieuwe Energie, een andere manier van denken
12 Gaan de olieprijzen stijgen of dalen? Nieuwe Energie, een andere manier van denken
13 Klimaatproblematiek? Nieuwe Energie, een andere manier van denken
14 Klimaatproblematiek (Stern, Jan Terlouw) Nieuwe Energie, een andere manier van denken
15 1.7 Ontwikkeling woonlasten woonlasten E-woning woonlasten A-woning
16 International Geosphere-Biosphere Programme
17
18 Cradle to Cradle Nieuwe Energie, een andere manier van denken
19 Greenpeace
20 Why solar energy? Worldwide consumption of fossil fuels onsumpt tion C 1st solar age 2nd solar age Time (year)
21 Interview voor Limburg Onderneemt Jacques Kimman, lector nieuwe energie: Het oliefeestje is snel afgelopen Dit paneel met zonne-energie zal een revolutie ontketenen, beweert Jacques Kimman Nieuwe Energie, een andere manier van denken
22 Welke duurzame energiebron heeft de toekomst? Nieuwe Energie, een andere manier van denken
23 Welke duurzame energiebron heeft de toekomst? 2004 wind op zee wind op land PV Biomassa PJe/km2=GJe/m2 PJe/km2=GJe/m2 PJe/km2=GJe/m2 PJ/km2=GJ/m2 Nederland EU Wereld Nu Nederland: 6x! 35x! 2050 wind op zee wind op land PV Biomassa PJe/km2=GJe/m2 PJe/km2=GJe/m2 PJe/km2=GJe/m2 PJ/km2=GJ/m2 Nederland EU Wereld Toekomst Wereld: 12x! 55x! Energy Hill, Avantis, 26 april 2007 Nieuwe Energie, een andere manier van denken
24 Wereldrecord modulerendement (Solland Solar) De tweede Limburgse Dag van de Nieuwe Energie
25 Productielijn
26 Dakgeïntegreerde netgekoppelde PV-systemen (Sittard) Nieuwe Energie, een andere manier van denken
27 Stad van de Zon (Heerhugowaard) Nieuwe Energie, een andere manier van denken
28 Zonne-energie: leerervaringen Bijeenkomst klankbordgroep 1 juni 2010
29 Limburgse bedrijven waardeketen silicon ingots wafers cells modules systems installation
30 1. De waardeketen(s): bedrijven Helianthos Scheuten Solar Solar Modules Nederland Solland Solar Ubbink Solar 1 O&O 2 Silicium productie 3 Productielijn apparatuur 4 Cel productie 5 Module productie 6 BOSproductie 7 handel en Installatie Mastervolt Nedap NXP Icopal Solar Power Mallinckrodtbaker Wako Sun Van beek Monier Ubbink Solar NXP Oskomera Patina A-group Cedova Ecofys ECN Helianthos/NUO N MiPlaza OM&T Peer+ RGSdevelopment Scheuten SunCycle Sunlab TNO RGS Development TMS OTB Solar Enthone Eurotron Lamers HTS Levitech Meco NTS-group Philips Applied Technologies Rimas Smit Ovens Stork Prints Technobis Mechatronic Tegema Group Tempress VDL A-Group Helianthos NUON Scheuten Solar Tf2 8 Componenten & halffabrikaten Solland Solar CentroSolar Corus Derbigum DSM Enthone FUJIFILM Gebo Jagema Gebr. Kooy Schüco Velux Weka Betronic Solutions Exendis Heliox Lapp Group Energieker Pfixx Esdec The Sun Factory Besseling Stroomwerk Leertouwer SolarNRG New-energy sytems HRWoonconfort De Zonnefabriek Solarclarity GratisZon ZonTech Nederland Veldman techniek De stoomplantage....
31 1. De waardeketen: geografisch g Clustering: productieapparatuur: regio Eindhoven module en celproductie: Limburg
32 1. De waardeketen: samenwerking Projecten en bedrijven/instellingen Scheuten Philips App. Solland Projecten Bedrijven/organisaties Key-players 32 >> Als het gaat om energie en klimaat
33 Güssing (Oostenrijk): Energieneutraal! Nieuwe Energie, een andere manier van denken
34 Background Idea 62Mio 6,2 Cash flow - expenditures for energy imports (mostly of fossil origin) Mio Achieved regional benefit (City of Güssing) > 14,5 Mio EEE 2005
35 Ub Urbersdorf Combined Plant
36 Energy-Turnaround Benefits of going for regional renewable energy supply Values remaining within the region New jobs (tax income raising) Less traffic due to less commuters Independency Stable prices Secured supply No political tensions CO 2 - reduction Kap.2
37 Municipal Tax Development 37
38 PV Supply Chain Sand Silicium van Zand tot Klant Ingot Modular system Solar cell Wafers
39 Zonne-energie: Dakintegratietechnieken Nieuwe Energie, een andere manier van denken
40 Conventionele methode Nieuwe Energie in de Gebouwde Omgeving
41 Zoals het niet moet Nieuwe Energie, een andere manier van denken
42 Niche-markten: gevelelementen met zonnestroom! Nationale Nederlanden (Rotterdam), gevel gemaakt door Permasteelisa (Beitel 80, Heerlen) CIS-tower (Manchester) Nieuwe Energie, een andere manier van denken
43 Niche-markten: gevelelementen met zonnestroom! Nieuwe Energie, een andere manier van denken
44 De Wijk van Morgen 44
45 Doelstellingen: lli De Wijk van Morgen, doelstellingen Voorbeeld duurzaam bouwen en wonen Passend in de Energietransitie Gebouwde Omgeving Positieve PR Techniek Praktijk HBO, MBO en VMBO opleidingen Podium voor bedrijven Euregionale samenwerking Real Life laboratorium voor innovaties Bruikbare gebouwen Confrontatie/ integratie individuele producten Uitdaging voor duurzame productverbeteringen Laat zien wat met de techniek van NU, MORGEN mogelijk is! Nieuwe Energie, een andere manier van denken
46 De Wijk van Morgen: de integratie is de innovatie! Passiefhuistechniek Optimale isolatie, luchtdicht Ventilatiesysteem met warmteterugwinning Opvang zonnewarmte in de winter Afschermen zonnewarmte in de zomer Lage temperaturen verwarming en koeling Omgevings- en bodemwarmte/koelte Efficiënte energieverbruikers Led-verlichting, daglichttoetreding g Wasdroger met Warmtepomp Domotica Duurzame bronnen Zon-PV, warmtepomp,opslag, zonnecollector Nieuwe Energie, een andere manier van denken
47 Passivhaus Grosswehrhagen Selfkant Nieuwe Energie, een andere manier van denken
48 De Wijk van Morgen, wonen en mobiliteit Geschikt voor korte afstanden Laden uit eigen energietuintje Koppeling aan het micro-grid Nieuwe Energie, een andere manier van denken
49 De Wijk van Morgen: Raywavers Nieuwe Energie, een andere manier van denken
50 The winnaars Nieuwe Energie in de Gebouwde Omgeving
51 De Wijk van Morgen: huis met de knik Nieuwe Energie in de Gebouwde Omgeving
52 De Wijk van Morgen: eerste dakgeintegreerd systeem met lokale technologie Nieuwe Energie, een andere manier van denken
53
54
55 Start bouw: De Wijk van Morgen - Das Viertel von Morgen - The District of Tomorrow - Le Quartier de Demain
56 De Wijk van Morgen - Das Viertel von Morgen - The District of Tomorrow - Le Quartier de Demain 56
57 De Wijk van Morgen - Das Viertel von Morgen - The District of Tomorrow - Le Quartier de Demain 57
58 De Wijk van Morgen - Das Viertel von Morgen - The District of Tomorrow - Le Quartier de Demain 58
59 59
60 De Wijk van Morgen: realisatie eerste gebouw Nieuwe Energie, een andere manier van denken
61 De Wijk van Morgen: realisatie eerste gebouw Nieuwe Energie, een andere manier van denken
62 The district of tomorrow: realization of the first building The road towards energy neutral cities
63 De Wijk van Morgen: realisatie eerste gebouw Nieuwe Energie, een andere manier van denken
64 De Wijk van Morgen: realisatie eerste gebouw Nieuwe Energie, een andere manier van denken
65 De Wijk van Morgen: eerste dakgeintegreerd systeem met lokale technologie Nieuwe Energie, een andere manier van denken
66 De Wijk van Morgen: eerste dakgeintegreerd systeem met lokale technologie Nieuwe Energie, een andere manier van denken
67 De Wijk van Morgen: eerste dakgeintegreerd systeem met lokale technologie Nieuwe Energie, een andere manier van denken
68
69 DISTRICT OF TOMORROW Our own sustainable urban development
70 dinsdag 24 april 2012
71 dinsdag 24 april 2012
72 De fase van het innovatieproces: Installaties: 21 Wijkaanpak: 11 Verlichting: 9 Bouwproducten: 5 Bouwconcepten: 90 Markt inst wijk verl bouwpr concept = aantal projecten Idee/R&D Ontwikkeling Versnelling Implementatie Fasen
73 Prijs van minister Kramer: de groene fakkel Nieuwe Energie, een andere manier van denken
74 De transitie naar Duurzame Energievoorziening (roadmap) Visie Duurzaam mheid En nergievo oorzienin ng Maatschappelijke belangen Knelpunten, issues Kansen Innovaties Commerciële belangen Samenwerking Nu Tijd Toekomst Nieuwe Energie, een andere manier van denken
75
76
77 International Co-operation in the framework of IEA: Annex 51 - Energy Efficient Communities Lead: France (EiFER) Lead: Sweden (Prof. Moshfegh) Subtask B: Case studies (community areas) Subtask A: State-of-the-Art Subtask C: Case studies (towns/cities) Lead: The Netherlands (Prof. Kimman) Participants: Canada Finland France Denmark Germany Japan The Netherlands Sweden USA (B) Subtask D: Guidebook C-ECA Dissemination Lead: Germany (H. Erhorn) Operating Agent: R. Jank
78 Quartierskonzept Rintheim a bottom-up approach
79 costs of energy save ed (ct/kwhpe E) Saving potential / cost curve 4 Cost/benefit ratio energy conservation measures building example: 5 1: new heat transport pipe 60 m; 17 4 % losses 2: envelope retrofit 165 /m 2 ; kwh/m 2 3: new condensing boiler 3 2 4: room control system kwh/m 2 5: solar collectors 32 m 2 ; 400 kwh/m 2, /m MWhPE/a saved Residential building in the City of Karlsruhe 28 flats; heating demand 165 kwh/m 2 before retrofit
80
81 (sehr grobe Abschätzung!) Verbesserungspotenzial Rintheim Pi Primärenergie: i NT-Wärme: Verbesserungsfaktor: 1, , kwhpe /m 2 2, ,1 CO 2 -Emission: MWhth/a MWhPE/a t CO2/a Ausgangszustand mittlere Sanierung alle optimale Sanierung Rest 34 4,3 12 Fernwärme-PE-Faktor: ~ 0,5 kwhpe/kwhth
82
83 Peltosaari, Riihimäki Jyri Nieminen, VTT
84 Value increase by renewal Price recovery Value increase for the whole Peltosaari 77 M Building rights: direct income for the building / apartment owners 20 M Total, eco-efficient and high quality renewal including new services structure, work places, shops etc. Value increase ~100 M or even more The target has to be high! Reduction of energy costs: 1,5-2,0 M /year Costs of renewal M.
85 AUSTRIA CANADA DENMARK FRANCE GERMANY SWEDEN THE NETHERLANDS City of St. Johan City of Pr. George Aarhus Nantes Ludwigsburg Stockholm Tilburg
86 Collecting learning experiences frontrunners
87 END GOALS 100% energy autonomous in? (St. Johann) 80% reduction GHG in 2050 (Pr. George) 50% reduction GHG in 2025 (Nantes) Energy neutral in? (Ludwigsburg) 100% reduction GHG in 2045 (Tilburg) Fossil free by 2050 (Stockholm) CO 2 neutral in 2030 (Aarhus) 87
88 De praktijk - conclusies Duurzame gebiedsontwikkeling heeft (nog) geen harde status in de planvorming Geen bonus op energieneutraliteit, geen straf zonder energieneutraliteit Integraal werken is zeker geen standaard Korte termijn prevaleert boven lange termijn denken In de praktijk ontstaan werkwijzen voor duurzame gebiedsontwikkeling
89 De praktijk - conclusies De innovators doen het volgende: Integrale aanpak Sterk persoonlijke betrokkenheid Zoeken naar nieuwe financieringsvormen Energie / duurzaamheid leidend laten zijn in het planproces Zoeken nieuwe partners en/of samenwerkingsvormen Ontwikkelen specifieke manieren om het proces te kunnen sturen Levenscyclus benadering
90 Tilburg energy neutral in 2030? 10 PJ sustainable production? Geothermal ~ 3 PJ PV on roofs dwellings ~ 1,5 PJ PV on roofs (other) ~ 0,75 PJ More Effort on Energy Savings introduction implementation strategy case Tilburg work plan
91 Energy Neutral in 2030? Source: Builddesk,Vera Rovers, carbon neutral cities pilot-program, VROM 2008
92 Terugredeneren vanuit de doelen! Duurzaam mheid En nergievo oorzienin ng Back-casting! Visie Nu Tijd Toekomst Nieuwe Energie, een andere manier van denken
93 Wat is nodig voor Energieneutraliteit? 1 Woning gemiddeld 3346 kwh elektriciteit en 1736 m 3 aardgas = 5000 kg CO 2 /jaar, = 7240 kg CO 2 /jaar inclusief vervoer Minstens 40% Energiebesparing noodzakelijk! Maastricht, huishoudens en 60 km 2 oppervlak: CO2-neutraal: 458 km 2 bos aanplanten (7.6 x oppervlak) Energieneutraal: 229 windmolens van 2 MW en 100 m hoog (6 km 2 ) Of 1 km 2 PV-centrale Of nul-energiehuizen Totale gemeente Maastricht: CO2-neutraal: Bos aanplanten 43x totale oppervlak Energieneutraal: 1289 windmolens (36 km 2 ) of 6 PV-centrales (6 km 2 ) Energy Hill, Avantis, 26 april 2007 Nieuwe Energie, een andere manier van denken
94 3.3
95 3.6 Impressie Duurzame Energie Centrale op Bélvèdere
96 De Geusselt: meest duurzame zwembad van Nederland Nieuwe Energie in de Gebouwde Omgeving
97
98
99
100 Transition project Transition forum
101 sustainable city existing efforts: LaR-EP, Solar Cities, G40, PolyCities, Concerto, etc. Energy efficient buildings WP EU Solar energy WP- RE Fuel cells WP- EU Wind WP-RE High efficient central plants WP-FF Geothermal heat pumps WP-EU Hydropower WP-RE Combined heat and power WP EU Biomass WP-RE el. transp. grid improvement Energy storage -.WP EU optimised transportation economic efficiency by integrated system optimization Source: EnBW, Karlsruhe
Transitie: via nieuwe energie naar een nieuwe economie
Transitie: via nieuwe energie naar een nieuwe economie Dr. Jacques T.N. Kimman Lector Nieuwe Energie, Hogeschool Zuyd Adviseur Taakveld Energiestrategie en Transitie, AgentschapNL (Agentschap van het Ministerie
Nadere informatiePV toegepast in de gebouwschil
PV toegepast in de gebouwschil Workshop 12 April 2011 Derde Limburgse Dag van de Nieuwe Energie Zeger Vroon Inhoud Wie is Zeger Vroon? Waarom zonne-energie? Wat is de status van PV/zonne-energie? Wat is
Nadere informatieIEA Annex 51: Energy Efficient Communities Case studies and strategic guidance for urban decision makers
IEA Annex 51: Energy Efficient Communities Case studies and strategic guidance for urban decision makers Dr. Jacques T.N. Kimman Professor New Energy at the Zuyd University Programme manager at SenterNovem
Nadere informatieDe ongekende mogelijkheden van de zon
De ongekende mogelijkheden van de zon Dr. Jacques T.N. Kimman Lector Nieuwe Energie, Hogeschool Zuyd Adviseur Taakveld Energiestrategie en transitie, SenterNovem (Agentschap van het Ministerie van Economische
Nadere informatieDuurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein
Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein Gert Jan Kramer Politiek Café Energietransitie, Nieuwegein, 5 juni 2019 Inhoud / onderwerpen Het Klimaat; Energie en Klimaat Het Politieke Klimaat rond
Nadere informatieGrootschalige implementatie van zonnestroom in onze steden
29 mei 2008 Grootschalige implementatie van zonnestroom in onze steden Marcel Elswijk Agenda 10:15 EgoN - PV UPSCALE Marcel Elswijk 10:30 Wat hebben de Nederlandse zonnesteden ons geleerd? Jadranka Cace
Nadere informatieKomt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010
Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Cutting Energy Related CO 2 Emissions Baseline Emissions 62 Gt BLUE Map Emissions 14 Gt 2030 Key aspects
Nadere informatieDuurzame Monumenten. Dr. Jacques T.N. Kimman. Transitieproject voor de maatschappelijke transitie naar een duurzame gebouwde omgeving
Duurzame Monumenten Transitieproject voor de maatschappelijke transitie naar een duurzame gebouwde omgeving 20 november 2013 Dr. Jacques T.N. Kimman Lector Nieuwe Energie, Hogeschool Zuyd, Heerlen Adviseur
Nadere informatieMondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen
Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen 28/09/2015 Kees van der Leun Klimaat raakt al ontwricht bron: John Mason, skepticalscience.com bron: Guardian 2 100% duurzaam? Energie-efficiëntie
Nadere informatieInnovatiefoto Zon-PV. 15 april 2011 EOS PV-Team
Innovatiefoto Zon-PV 15 april 2011 EOS PV-Team Bronnen 110/1000 projectenplan (EOS, PID, IPZ) IPZ team, EOS pv-team, SDE-team Relaties met het netwerk Status rapport PV-NL, KEMA in opdracht van AgNL Een
Nadere informatieEnergie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.
Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &
Nadere informatieShell NL & Shell New Energies
Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer
Nadere informatieSTRATEGO: Coaching session
STRATEGO: Coaching session 19-11-2014 www.warmtebedrijfrotterdam.nl Content Integrated business model al chart Heat chain Sources heating grid Rotterdam Delivery of industrial waste heat History & lessons
Nadere informatieUrban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO
Urban Energy Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau Aart de Geus TNO Opzet Presentatie Waarom en voor Wie Ontwikkelingen GIS en wijk modellen Urban Strategy als voorbeeld Energie
Nadere informatieFHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC
FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC Innovaties in Zonne-energie ~~~~ een bloeiend stukje Nederlandse kenniseconomie Waarom zonne-energie? Prijsdaling PV modules Average module spot price
Nadere informatieDE SLIMSTE MENS TER IS BETER KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE. WinVorm 11 juni Dominiek Vandewiele
DE SLIMSTE MENS TER WERELD IS BETER KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE WinVorm 11 juni 2013 Dominiek Vandewiele De energietransitie komt! De derde landschappelijke energierevolutie? Even praktisch De energietransitie
Nadere informatieStrategische Innoveren met de Hogeschool Zuyd. Eric Curfs en Harald Theunissen Lectoraat Nieuwe Energie, Hogeschool Zuyd
Strategische Innoveren met de Hogeschool Zuyd Eric Curfs en Harald Theunissen Lectoraat Nieuwe Energie, Hogeschool Zuyd Strategisch innoveren met de Hogeschool Zuyd Interregproject: Waterstofregio Vlaanderen
Nadere informatieKlimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering
Klimaatneutaal bouwen in de praktijk Chiel Boonstra directeur De uitdaging van het klimaat Wat is klimaatneutraal bouwen Waarom passief bouwen Projectvoorbeelden BergenopZoom, oktober 9. Uitdaging klimaat
Nadere informatieUitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK
Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Kees den Blanken Cogen Nederland Driebergen, Dinsdag 3 juni 2014 Kees.denblanken@cogen.nl Renewables genereren alle stroom (in Nederland in
Nadere informatieDiscussie over voor- en nadelen van windenergie
Argumenten in het maatschappelijke debat en de politieke besluitvorming rondom wind op zee Mogelijkheden en beperkingen van MKBA s 04/11/2014, KIVI, Den Haag Discussie over voor- en nadelen van windenergie
Nadere informatieProf. Dr. Martin Junginger Copernicus Instituut, Universiteit Utrecht. Expert-meeting plaatsvinden over het raadsvoorstel Houtenergiestation
Copernicus Institute of Sustainable Development Prof. Dr. Martin Junginger Copernicus Instituut, Universiteit Utrecht Expert-meeting plaatsvinden over het raadsvoorstel Houtenergiestation 17 November 2016,
Nadere informatieRoel.DeConinck@3e.eu Roel.DeConinck@mech.kuleuven.be. Slim bouwen: welke energietechnieken maken het verschil?
Roel.DeConinck@3e.eu Roel.DeConinck@mech.kuleuven.be Slim bouwen: welke energietechnieken maken het verschil? Leuven, woensdag 6 april 2011 Content Evolution of energy consumption in buildings Challenges
Nadere informatieEen robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit
Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit Michel De Paepe Overzicht Definitie van Nearly Zero Energy Building Technologische ontwikkeling Uitvoering, opvolging en commissioning
Nadere informatieOntmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning
Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning New emmergy 17 mei 2017 Berend Scheffers Ons energiesysteem 2 Energiesysteem Nederland 2015. Bron: NEV 2016, ECN, PBL, CBS, RVO Rol van gas
Nadere informatieGreen IT en de rol van supercomputers bij duurzaamheid
Green IT en de rol van supercomputers bij duurzaamheid IT is deel van het CO2 probleem... maar vooral ook van de oplossing dr. ir. A. Osseyran Directeur SARA en Vancis Waarom Green IT? 50% meer energie
Nadere informatieEnergie en water de circulaire economie
Energie en water de circulaire economie Prof. Dr. Ad van Wijk 4-6-2014 28-5-2014 Delft University of Technology Challenge the future Circular Economy (EMF) 2 Six principles of the Circle Economy All materials
Nadere informatieVvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013
Kansen zien, kansen pakken! Vvg 13 november 2013 Leven in de stad van de toekomst Louis Bekker City Account Manager Programma manager Onderwijs (PO/MO) Smart Concurrentie Leefbaar Groen Samenwerking Onze
Nadere informatieinfrastructure for a renewable society
infrastructure for a renewable society Klaas de Jong 23th March 2011 Far more energy needed for heating than for generation of electricity Primary energy balance of The Netherlands Average efficiency of
Nadere informatieCO 2 capture overview
CO 2 capture overview Ruud van den Brink, Daan Jansen www.ecn.nl CO 2 emissions are rising faster than in the most pessimistic scenario Source: PNAS, 22 May, 2007 Energy scenario: 65% lower CO 2 emission
Nadere informatieSmart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP
Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP Lut Bollen, 26 oktober 2011 Overzicht Europese beleidskader Smart Cities and Communities Initiative Karakteristieken Bouwstenen
Nadere informatieECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert
ECN Lunchcolloquium EnTranCe: the Energy Transition Centre November 3, 2014 Wim van Gemert HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN General information e Hanze University of Applied Sciences, Groningen was founded in
Nadere informatieToelichting Instrument 5. Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling
Toelichting Instrument 5 Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling Instrument 5, Concepten voor energieneutrale wijken De gehanteerde definitie voor energieneutraal is als volgt: Een
Nadere informatieHet kan minder! ing. P. Hameetman
Het kan minder! ing. P. Hameetman manager innovatie BAM Vastgoed bv Inleiding Afbakening: Presentatie is toegespitst op woningbouw Verdieping van technische mogelijkheden 2 Klimaatakkoord Gemeenten en
Nadere informatieOne size fits all? Ontwikkeling zonnestroomtechnologie. Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy & European Photovoltaic Technology Platform
One size fits all? Ontwikkeling zonnestroomtechnologie Wim Sinke ECN Zonne-energie, TKI Solar Energy & European Photovoltaic Technology Platform Here comes the SUN Amsterdam 4 juni 2014 www.ecn.nl One
Nadere informatieUpdate Renewable Energy in the Netherlands. Maarten Arentsen University of Twente
Update Renewable Energy in the Netherlands Maarten Arentsen University of Twente Dutch political climate since late 2010 Right wing coalition in power with passive parliamentary support of popular party
Nadere informatiePeter Wagener Voorzitter
Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar
Nadere informatieLiving Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016
Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living
Nadere informatieOpleiding integraal denkende professionals: MSc Urban Environmental Management and Technology SIKB congres 6 Oktober 2010 Tim Grotenhuis
Opleiding integraal denkende professionals: MSc Urban Environmental Management and Technology SIKB congres 6 Oktober 2010 Tim Grotenhuis Contact opleiding: Marc Spiller (marc.spiller@wur.nl) Integrale
Nadere informatieZonnestroom en windstroom Samen meer
Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,
Nadere informatieHet KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne)
Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne) Gert Jan Kramer Tilburg Science Café, 15 Januari 2019 Haalbaarheid en Draagvlak 300 Dutch GHG emissions emissions (Mton CO 2eq ) 200 100-12% -49%
Nadere informatieVERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND
VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND Ing. Ed Smulders InterProAdvies Tilburg WATERWAYS Rijkswaterstaat, Provinces, Waterschappen (public) Value: EUR 10-100 bn RAILWAYS 1837 ProRail
Nadere informatieInnovatieve interactieve communicatiemiddelen in internationaal watermanagement
Innovatieve interactieve communicatiemiddelen in internationaal watermanagement Delft, 8 maart 2012 Realistic wall of water ir. F.C. (Floris) Boogaard, (020) 606 32 50/06-51 55 68 26 e-mail: f.c.boogaard@tudelft.nl/
Nadere informatieROTTERDAM CLIMATE INITIATIVE
ROTTERDAM CLIMATE INITIATIVE Fred Akerboom January 29th 2014 Het Rotterdam Climate Initiative is het klimaatprogramma van de gemeente Rotterdam, Deltalinqs, DCMR Milieudienst Rijnmond en Havenbedrijf Rotterdam
Nadere informatieGROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu
GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu A. van der Drift December 2013 ECN-L--13-081 GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu Bram van der Drift Clean Tech Business Day 11 december
Nadere informatieCELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems. Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015
CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen 25-06-2015 This project has received funding from the European Union s Seventh Framework Programme
Nadere informatieAlles over Building Integrated PV (BIPV)
Alles over Building Integrated PV (BIPV) Menno van den Donker & Minne de Jong Solar Energy Application Centre, www.seac.cc Over ons en over SEAC Menno van den Donker Nuon Helianthos Flexible thin film
Nadere informatieDesigning climate proof urban districts
Designing climate proof urban districts Presentation for Deltas in Times of Climate Change 2010 Jaap Kortman Laura van der Noort IVAM Maarten van Dongen Witteveen + Bos The Netherlands Presentation What
Nadere informatieThe City of Tomorrow TU-Delft, 9 maart 2018 Dirk Sijmons
The City of Tomorrow TU-Delft, 9 maart 2018 Dirk Sijmons 300.000 BP 400 BP- 100 AP 300.000 AP (?) 300 million years of fossil solar-energy burned up in 500 years http://www.nasa.gov/press/goddard/2014/november/nasa-computer-model-provides-a-new-portrait-of-carbon-dioxide/#.vgvn8nswven
Nadere informatieSalderen en Zelflevering in Nederland De impact van salderen op de economische groei & overheidsinkomsten. Dr. Ronald Franken 19/06/2012
Salderen en Zelflevering in Nederland De impact van salderen op de economische groei & overheidsinkomsten Dr. Ronald Franken 19/06/2012 We will make electricity so cheap that only the rich will burn candles.
Nadere informatieInzichten in energiesystemen en hernieuwbare energietechnieken
Springtij Masterclass Energie Inzichten in energiesystemen en hernieuwbare energietechnieken Erik Lysen Driebergen-Rijsenburg, 20 mei 2015 De zon als bron Zonnestraling: o Energiebron: fusie waterstof
Nadere informatieDuurzame Energie in Utrecht
Duurzame Energie in Utrecht The future is now Dr. Wilfried van Sark Groep Natuurwetenschap en Samenleving Universiteit Utrecht Beat the Heat NOW!, 12 december 2009 inhoud Klimaatprobleem Waarom de zon
Nadere informatieCombined heat and Power and the Netherlands: putting decentralised power on/off the map. CHPA national Conference 2006 London, 16 November 2006
Combined heat and Power and the Netherlands: putting decentralised power on/off the map CHPA national Conference 2006 London, 16 November 2006 Less cooling water. Bron: Effect klimaatverandering in Nederland;
Nadere informatieUrban future in the Netherlands Ready to cooperate, charge & go. Peter Vermeij Baerte de Brey
Urban future in the Netherlands Ready to cooperate, charge & go Peter Vermeij Baerte de Brey 2 Dutch vision Why invest in electric vehicles? Contributes to the economic position of The Netherlands Energy
Nadere informatieCombined Heat and Power in the Netherlands. Euroheat & Power Congress Copenhagen (CPH), June
Combined Heat and Power in the Netherlands Euroheat & Power Congress Copenhagen (CPH), June 19 2007 Less cooling water. Bron: Effect klimaatverandering in Nederland; MNP voor VROM; okt. 2005 of higher
Nadere informatieHeating the Flowers. A Cooperation of FloraHolland, HVC and Westland Infra
Heating the Flowers A Cooperation of FloraHolland, HVC and Westland Infra Agenda 2 FloraHolland Shareholders Project in a nutshell Coöperatie 3 Kwekerscoöperatie met als doel: Krachtenbundeling en versterking
Nadere informatieIenM & INTERREG: Circulaire economie
IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013
Nadere informatieEuropese subsidies Projectgroep Biomassa & WKK, Utrecht 13 februari Mark Strootman
Europese subsidies Projectgroep Biomassa & WKK, Utrecht 13 februari 2013 Mark Strootman Agenda Algemene opmerkingen Actuele mogelijkheden Periode 2014-2020 Vragen Algemeen Verschillende projectvormen &
Nadere informatieParkstad Limburg Energy Transition Implementation Program PALET 3.0. Discussie en vragen
Parkstad Limburg Energy Transition Implementation Program PALET 3.0 Discussie en vragen Ambition Document 1.0 2.0 Potention Research Parkstad Limburg Energy Transition (PALET 3.0) Basic principles PALET
Nadere informatieSymposium duurzaamheid Portaal. Nu aan de slag met het oog op toekoms7ge ontwikkelingen
Symposium duurzaamheid Portaal Nu aan de slag met het oog op toekoms7ge ontwikkelingen Waarom energietransi7e? Milieu Leveringszekerheid of /PJ Verantwoordelijkheid Gebouwde Omgeving energiegebruik EU
Nadere informatieEnergievoorziening Rotterdam 2025
Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,
Nadere informatieDuurzame Warmte uit Biomassa
Duurzame Warmte uit Biomassa Ir. Kees W. Kwant Chair IEA Bioenergy Contents 1. Bioenergy Heat in the sustainable Global Energy Mix 2. Stimulering van duurzame warmte 1. ISDE 2. EIA 3. SDE 3. Subsidie budgetten
Nadere informatieEen blik op energie-efficiëntie in de Europese industrie
FACULTY OF ENGINEERING AND ARCHITECTURE Een blik op energie-efficiëntie in de Europese industrie Prof. dr. ir. M. De Paepe michel.depaepe@ugent.be +32 9 264 32 94 Energy Efficiency in the Future Factory
Nadere informatieDe toekomst van zonnewarmte
De toekomst van zonnewarmte Bouwen met Duurzame Energie Huib Visser Zonnewarmte (ook thermische zonne-energie genoemd) Inhoud presentatie - Groeimarkt - Wat is het? - Toepassingen - Toekomst 2 Veranderende
Nadere informatie1 Zonneverwarmingssysteem SolvisMax. 2 Hiermee kunnen we heel wat energie. 3 De exclusieve voordelen (Technologie). 4 Mijn documenten.
1 Zonneverwarmingssysteem SolvisMax. 2 Hiermee kunnen we heel wat energie besparen: De werking van het systeem! 3 De exclusieve voordelen (Technologie). 4 Mijn documenten. 1 Duurzaamheid: veel meer dan
Nadere informatieEcht duurzaam hoeft niet duur te zijn!
Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn! Roadmap DURABILIT Drivers and barriers Refurbishment, hergebruik en grondstoffen Footprint reductie door hergebruik Value matrix Succesfactoren Discussie DURABILIT
Nadere informatieDe potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie
De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie Diepe geothermie heeft vele voordelen Characteristics Geothermal Geothermal
Nadere informatieRol(len) voor Power-to-Gas in de energievoorziening
Rol(len) voor Power-to-Gas in de energievoorziening Marcel Weeda en Jeroen de Joode Deltalinqs, Waterstof Platform Rotterdam, Carlton Oasis Hotel, Spijkenisse 15 oktober 2013 www.ecn.nl Wat en waarom Power-to-Gas?
Nadere informatieExperiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings
Experiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings H.Hoes 1 Klik om ATES het opmaakprofiel system results van de Monitoring within Energy Demonstration Program to 30%
Nadere informatieZonne-energie natuurlijk De visie van Holland Solar op. Duits Nederlands zonne-energie forum KvK Midden Nederland, Utrecht 16-03-2010
Zonne-energie natuurlijk De visie van Holland Solar op zonnestroom Duits Nederlands zonne-energie forum KvK Midden Nederland, Utrecht 16-03-2010 Inhoud Over Holland Solar 25 jaar zonnestroom Huidige stand
Nadere informatieGroningen, 14 februari 2014. Martien Visser Lector netintegratie Hanzehogeschool
Groningen, 14 februari 2014 Martien Visser Lector netintegratie Hanzehogeschool 1. Rekenen met Energie 2. De energierekening 3. Elektriciteit en gas 4. Duurzame Energie & Energietransitie 5. Uitdagingen
Nadere informatieInnoveren in en met zonnestroom
Innoveren in en met zonnestroom Wim Sinke ECN Solar Energy en TKI Urban Energy Universiteit van Amsterdam en FOM-Instituut AMOLF InnoTeP 2016 Nijmegen 30 09 2016 www.ecn.nl De uitdaging én de kans COP,
Nadere informatieAmsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz
RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen
Nadere informatieDuurzaamheid begint bij jezelf! Alumni. 11 september 2012. jan.blom@keyknowledge.nl
Duurzaamheid begint bij jezelf! 11 september 2012 Alumni jan.blom@keyknowledge.nl Hoe oud is duurzaamheid?? Duurzaamheid is maar vijfentwintig jaar oud! 16 juni 1987: Gro Harlem Brundtland biedt haar rapport
Nadere informatieDomotica & Energiemanagement Via domotica naar Smart Grids!
Domotica & Energiemanagement Via domotica naar Smart Grids! Smart Homes Nationaal Kenniscentrum Domotica & Slim Wonen Duizelseweg 4a 5521 AC Eersel www.smart-homes.nl info@smart-homes.nl Peter Brils tel.
Nadere informatieKennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess
Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Drs. Ing. F. Pierie Drs. L.J.M. Heijne Prof. Dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp 6/14/2017 1 6/14/2017 2 Inleiding vergisting Onderdelen in de keten 6/14/2017
Nadere informatieMijnwater 3.0 Algemene Presentatie
Mijnwater 3.0 Algemene Presentatie Ontwikkeling van een intelligente duurzame hybride energie-infrastructuur in de gemeente Heerlen Oktober 2014 Louis Hiddes (l.hiddes@mijnwater.com) Directeur Mijnwater
Nadere informatiemaandag 5 november 12 Vandaag
Vandaag Even kort voorstellen... Agenda Op wereldreis met Climate Reality Met welgemeende excuses, maar in verband met copyrights kan dit deel hier niet beschikbaar worden gesteld. Wel is het mogelijk
Nadere informatieWATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S
4 april 2019 dr.ir. ing. Sander Mertens WATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S Even voorstellen De Haagse Hogeschool 26.000 studenten uit 140 landen 1.900 medewerkers 25 lectoren toegepast onderzoek
Nadere informatieEn het begon allemaal met mijnwater
En het begon allemaal met mijnwater Een duurzaam warmtenet voor Parkstad Limburg 29 maart 2018 Herman Eijdems (H.Eijdems@mijnwater.com) Louis Hiddes (L.Hiddes@mijnwater.com) Sheet nr. 1 16 november 2017
Nadere informatieSheet nr november 2017 Mijnwater B.V. BIG event 30 november 2017 Elise Ritzen
Sheet nr. 1 30 november 2017 Mijnwater B.V. BIG event 30 november 2017 Elise Ritzen (e.ritzen@mijnwater.com) Energiedoelen Nederland: 2013 Energieakkoord 2016 Klimaatakkoord Regio Parkstad (Parkstad Limburg
Nadere informatieRDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven
RDM Centre of Expertise Innovatie motor voor Stad en Haven https://www.youtube.com/watch?v=ubghpqsittc RDM Centre of Expertise RDM Centre of Expertise is een broedplaats waar studenten, onderzoekers/lectoren
Nadere informatieDe renovatie van jaren 60 portiekflats tot sociale en energiezuinige kluswoningen Fix-up the Walk-up
De renovatie van jaren 60 portiekflats tot sociale en energiezuinige kluswoningen Fix-up the Walk-up The renovation of 1960 s walk-up flats into social and energy-efficient fix-up dwellings Rub en Wessels
Nadere informatieDe Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden
De Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden Symposium De Gassamenstelling van de toekomst, 28 mei 2015, Regardz De Eenhoorn, Amersfoort Aad Correljé TU Delft TBM Economics of Infrastructures
Nadere informatieEnergietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven
Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven foto: KNMI 222 196 187 2015 2014 113 11 Bron: EBN infographic 2016 CO 2 emissies in Nederland
Nadere informatieInleiding Basisbegrippen Energie Materialen Vormgeving Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten
Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten Wat kan er gebeuren in de wereld als de productie niet kan voldoen aan de stijgende vraag? Fossiele brandstof en delfstoffen zijn eindig. Probleemstelling is dus eenvoudig
Nadere informatie10 december 2008 Energiegebruik: de invloed van de bewoner. Energieketen. Energievraag in gebouwen. Waarom wordt er energie gebruikt?
Energiegebruik: de invloed van de bewoner Energie vraag Klimaatinstallaties / energie-inkoop Primair energiegebruik WK2020 bijeenkomst Duurzaamheid Laure Itard,, TU Delft L.C.M. Itard@Tudelft.nl 10 december
Nadere informatieBusiness as an engine for change.
Business as an engine for change. In the end, the success of our efforts will be measured against how we answered what we have found to be the fundamental question: how do we love all the children, of
Nadere informatieWorkshop energielandschappen ontwerpen, WTSE 29 nov 2017
Workshop energielandschappen ontwerpen, WTSE 29 nov 2017 Martine Uyterlinde, Ruud van den Brink, ECN Sven Stremke, WUR Martine Uyterlinde/ECN Sven Stremke/WUR John van Roosmalen/ECN Wim Sinke/ECN Adri
Nadere informatieDe rol van drijvende zonneparken in de Nederlandse energietransitie Wiep Folkerts. 14 juni 2018 Wiep Folkerts
De rol van drijvende zonneparken in de Nederlandse energietransitie Wiep Folkerts Studie dec 2017 (RVO, TKI, SEAC) 2050 is het richtjaar voor de energietransitie (near zero carbon economy). PV kan dan
Nadere informatieRoadmap Next Economy. Transitiepad Energie: towards a zero carbon
Roadmap Next Economy Transitiepad Energie: towards a zero carbon region Kees.dhuy@tno.nl @Keesdhuy Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) Aanleiding Economische potentie MRDH onvoldoende benut Noodzaak
Nadere informatieEnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16
EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI
Nadere informatieSlimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander
Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-
Nadere informatieThe Rotterdam Roofscape
19-9-2018 Warsaw How cities respond to climate change The Rotterdam Roofscape Municipality of Rotterdam Urban Development Department Msc. Marloes Gout 19-9-2018 Changing Climate Sea level rise Heat waves
Nadere informatieINNOVATIE MANAGEMENT SYSTEMEN
INNOVATIE MANAGEMENT SYSTEMEN INNOVATIE MANAGEMENT NORMEN, INNOTEK GEEL 26/11/2013 PROF. DR. BART LETEN WAARDECREATIE DOOR INNOVATIE MARTWAARDE VAN APPLE INNOVATIE IS EEN COMPLEXE ACTIVITEIT Innovatie
Nadere informatieINFORMATIE KENNISINFRASTRUCTUUR BUILDING INTEGRATED HIGH TECH SYSTEMS VIJF PIJLERS
Avantis / Heerlen Stadsregio Parkstad Limburg INFORMATIE KENNISINFRASTRUCTUUR BUILDING INTEGRATED HIGH TECH SYSTEMS Building Integrated High Tech Systems (BIHTS) is een grensoverschrijdende kennisinfrastructuur
Nadere informatieWelkom Kiemt Najaarscongres. 09 oktober 2017 SO FAR SO GOOD? Creative Energy in Progress
Welkom Kiemt Najaarscongres 09 oktober 2017 SO FAR SO GOOD? Creative Energy in Progress WORKSHOP OUTPUT - USING SCENARIOS TO INNOVATE 09 oktober SO FAR SO GOOD? Creative Energy in Progress Ciarán McGinley,
Nadere informatieWe create living spaces for generations to come. Allendorf, May, 2019
We create living spaces for generations to come. Allendorf, May, 2019 A family business We are a family business Independently owned, responsibly led, executing fast 1917-1947 1947-1991 1979-2015- Johann
Nadere informatieenergie fictie en feiten Wim C. Sinke ECN Zonne-energie, Universiteit Utrecht & EU PV Technology Platform
De toekomst van zonne-energie energie fictie en feiten Wim C. Sinke ECN Zonne-energie, Universiteit Utrecht & EU PV Technology Platform Inhoud zonne-energie verschillende vormen potentieel & initiatieven
Nadere informatie