INFORMATIE KENNISINFRASTRUCTUUR BUILDING INTEGRATED HIGH TECH SYSTEMS VIJF PIJLERS

Transcriptie

1 Avantis / Heerlen Stadsregio Parkstad Limburg INFORMATIE KENNISINFRASTRUCTUUR BUILDING INTEGRATED HIGH TECH SYSTEMS Building Integrated High Tech Systems (BIHTS) is een grensoverschrijdende kennisinfrastructuur waarbinnen kennis en innovatieve ideeën over een duurzame gebouwde omgeving transformeren in concrete producten en diensten die niet alleen de CO2-uitstoot verminderen maar ook het economisch perspectief van MKB ers in de regio versterken. Van de totale CO2-uitstoot in Nederland komt 40% voort uit de gebouwde omgeving. Betrokkenen Gemeente Heerlen Stadsregio Parkstad Limburg Provincie Limburg Industriebank LIOF Zuyd Hogeschool SGS RWTH - Aken Gemeente Aken bedrijfsleven - overheid - kennisinstellingen VIJF PIJLERS De kennisinfrastructuur bestaat uit vijf pijlers die onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Deze pijlers zijn: (1) de grensoverschrijdende onderzoeksfaciliteit (2) het Centre of Expertise (3) het Real Life Lab (4) het innovatie aanjaaginstrument met vouchers (5) de Incubator High Tech Systems sgs bedrijfsleven real life lab grensoverschrijdende onderzoeksfaciliteit zuyd hogeschool centre of expertise Locatie: Avantis/Heerlen Stadsregio Parkstad Limburg vouchers BIHTS seac ecn tno starters incubator high tech systems stichting power team 1

2 (1) de grensoverschrijdende onderzoeksfaciliteit De grensoverschrijdende onderzoeksfaciliteit is een centrum waar innovaties worden onderzocht, ontwikkeld, getest en gecertificeerd. Portfolio onderzoeksfaciliteit, belangrijke onderwerpen: duurzame energie geïntegreerd in de gebouwde omgeving, zoals Building Integrated PhotoVoltaics (BIPV) warmte- en koude opslag met bouwmaterialen en systemen duurzame, nieuwe materialen en innovaties met ICT in de gebouwde omgeving recycling van duurzame energieproducten ontwikkeling van carbon footprint systems Totale investering: 8,7 mio. Trekker : SGS. (2) het Centre of Expertise In het Centre of Expertise (CoE) nieuwe energie, gebouwde omgeving en renewables (werktitel NEBER) worden studenten opgeleid aan de hand van echte praktijkopdrachten die worden uitgevoerd in een goed geoutilleerde omgeving. Ambities zijn het niveau van technisch geschoold personeel in Limburg boven het landelijke gemiddelde te brengen en bovengemiddeld veel innovaties te faciliteren. In een CoE wordt sterk ingezet op de economische meerwaarde van kennisoverdracht: kennisvalorisatie en kenniskapitalisatie. Vanuit het CoE wordt de regisserende netwerksturing voor de collectieve kennisinfrastructuur verzorgd. Totale investering: 3 mio. Trekker : Zuyd Hogeschool. (3) het Real Life Lab Het Real Life Lab (RLL) is een real-life test- en ontwikkelomgeving om nieuwe producten, toepassingen, systemen en diensten in een open innovatiemodel te ontwikkelen. Het is een open leer- en werkomgeving voor studenten uit de hele beroepskolom, van lager beroepsonderwijs tot en met internationale universiteiten. Het RLL is een gebouw met verschillende voorzieningen zoals de vestiging van bedrijven, ruimten voor lezingen en congressen, een expositieruimte en een duurzaam restaurant. Naast deze functies komen er ook nog een kantoor voor het lokale duurzame energiebedrijf (smart grid) en het lokaal waterbedrijf van het Real Life Lab, een wasserijproject alsmede een faciliteit voor een onderhoudsbedrijf voor elektrische auto s. Totale investering: 3 mio. Trekker : bv Wijk van Morgen. (4) het innovatie aanjaaginstrument met vouchers Om MKB ers extra te stimuleren te innoveren op het gebied van duurzame toepassingen in de gebouwde omgeving, is een voucherregeling opgezet. 100 vouchers à ,-- over een periode van 5 jaar. 8 vouchers van ,-- voor het uitvoeren van grotere innovatieprojecten van MKB samen met een kennisinstelling in de periode van 5 jaar. Voor deze projecten dient tenminste, naast 1 MKBbedrijf ook een onderzoekscentrum/ kennis- en onderwijsinstelling meegenomen te worden. Verder is een cofinanciering van 50% vereist. 3 vouchers van maximaal voor grote projecten over een periode van 5 jaar. Hierbij dienen tenminste 2 MKB-bedrijven betrokken te zijn met een onderzoekscentrum/kennis- en onderwijsinstelling. Voor deze voucher geldt dat er een cofinanciering van 50% is vereist. 2

3 Voor verdere informatie en het indienen van een aanvraag voor een voucher kunt u contact opnemen met Industriebank LIOF, de heer René Kessen, afdeling ontwikkeling en innovatie. Totale investering: 3 mio. Trekker : gemeente Heerlen/ Stadsregio Parkstad Limburg/LIOF (afd. ontwikkeling en innovatie). (5) de Incubator High Tech Systems De Incubator High Tech Systems (HTS) geeft jong talent de mogelijkheid om met eigen, goede ideeën aan de slag te gaan en een eigen bedrijf op te starten. De starters worden geholpen bij alle aspecten van het ondernemerschap en in de dynamische omgeving van de IncubatorHTS inspireren en helpen ze elkaar terwijl ze tegelijkertijd midden in de praktijk staan. De Incubator is nauw verweven met het Centre of Expertise. De uitvoering van de Incubator ligt bij de stichting PowerTeam, die nu uitvoering geeft aan de IncubatorE op CMill. Deze IncubatorE is eind 2011 van start gegaan en zal op termijn doorgroeien naar Avantis. Daarbij is de scope van de IncubatorHTS op Avantis breder. Deze biedt ook plek aan starters die zich bezighouden met duurzame gerelateerde high tech systems zoals de ontwikkeling van nieuwe soorten domotica voor de aansturing van systemen in de gebouwde omgeving, afhankelijk van de beschikbaarheid van duurzame energie. Totale investering: 1 mio. Trekker : stichting Power Team. (6) SEAC, een initiatief van ECN, TNO, Zuyd Hogeschool en LIOF ECN, TNO, Zuyd en LIOF hebben een plan uitgewerkt voor de realisatie van een solar energy application center. Dit centrum richt zich op de brede integratie van zonneenergie in de gebouwde omgeving. Het centrum als zodanig zit meer vooraan in de innovatieketen. Wanneer integratie van SEAC realiseerbaar is, zal een bijdrage worden ingezet voor SEAC. IMPACT en RESULTATEN BIHTS (1) Economische structuurversterking (2) Werkgelegenheidseffecten (3) Versterking regionale kennis- en onderwijsinfrastructuur (1) Economische structuurversterking Vanuit Europa liggen er harde juridische verplichtingen voor elke EU-lidstaat om in % duurzame energie te hebben gerealiseerd. Op dit moment is dit 4%. Marktonderzoek toont aan dat: afhankelijk van de toepassing het gebruik aan duurzame middelen in de periode toeneemt met een factor 2 à 3; regionale opdrachtgevers (producenten en installateurs) leveren betere kwaliteit van diensten en producten: 20% rendementsverbetering op energie is realistisch. Hierdoor wordt de vraag naar toepassingen gestimuleerd waarmee een zichzelf versterkend regionaal economisch effect optreedt; door de toenemende vraag naar toepassingen op het vlak van duurzame energie is er groei in omzet en werkgelegenheid te verwachten bij producenten en installateurs. Daarnaast wordt meer en meer helder dat innovatie op productniveau niet zal leiden tot de gewenste snelheid van het energietransitie proces. Innovatie, onderzoek maar ook certificering van totale systemen is noodzakelijk. BIHTS is gebouwd voor deze brede benadering. 3

4 Lage drempel De bedrijven werkzaam in het veld van nieuwe energie zijn in het algemeen MKB-bedrijven die doorgaans geen eigen R&D faciliteit hebben. Budgetten voor onderzoek en ontwikkeling zijn in het algemeen gematigd en de attitude t.o.v. het doorvoeren van innovaties is behoudend. De kennisinfrastructuur BIHTS is helemaal ingericht op deze situatie en heeft een zeer lage drempel, terwijl het tegelijkertijd wel toegang biedt tot zeer veel wetenschappelijke kennis omdat het deel uitmaakt van een innovatienetwerk waarin diverse kennis- en onderwijsinstellingen uit de Euregio deelnemen. De voucher; een appetizer De inzet van het aanjaaginstrument moet 114 MKB bedrijven tot innovatie brengen. Voor 100 bedrijven is dit een eerste opstap naar een innovatieproces. Ze ervaren het effect van innovatie op het creëren van nieuwe producten, diensten en systemen en grijpen daadwerkelijk kansen. De voucherregelijk is de appetizer, bedrijven worden ermee geprikkeld en boeken de eerste resultaten. De inzet is dat 50 bedrijven een vervolg op dit traject inzetten. Deze vervolgtrajecten zullen logischerwijze (financieel) omvangrijker zijn dan de oorspronkelijke stimulering van per bedrijf. Indien deze 50 bedrijven een vervolgtraject starten met een omvang van bijvoorbeeld dan levert dit een multiplier op van , buiten de voucherregeling. En hier is dan weer een belangrijke rol weggelegd voor het CoE. Nog substantiëler innoveren Met 14 bedrijven wordt via de vouchers een substantiëler innovatietraject gestart. Deze trajecten zijn gericht op innovaties waarmee de stap naar de markt kan worden gezet. De multiplier hiervan zal vooral tot uitdrukking komen in de bedrijfsontwikkeling van de betrokken bedrijven. (2) Werkgelegenheidseffecten De directe werkgelegenheid binnen de kennisinfrastructuur is voor de eerste vijf jaar becijferd op 73 manjaren (30 manjaren binnen het Centre of Expertise en 43 manjaren binnen de onderzoeksfaciliteit). Het gaat daarbij om hoogwaardige werkgelegenheid. Uit onderzoek naar de potentiële impact op de Parkstedelijke arbeidsmarkt van de uitbreiding van het cluster hernieuwbare energie door ecobi blijkt dat: de ontwikkelingen in hernieuwbare energie significant positieve effecten hebben op de werkgelegenheidsontwikkeling; investeringen in hernieuwbare energie 3x zoveel banen genereren dan investeringen in fossiele brandstoffen; bij een investering van bijna 19 mio. een werkgelegenheidsgroei van 420 banen mag worden verwacht. Een raming die op grond van de wereldwijde ontwikkeling eerder als conservatief mag worden aangemerkt; een positief werkgelegenheidseffect sterker is in regio s naarmate de overheden bewust investeren in de ontwikkelingen op het vlak van hernieuwbare energie. Voor de regio Parkstad betekent dit dat de ontwikkelingen in het kader van de herstructureringsopgave in de woongebieden en op bedrijventerreinen bijzondere kansen bieden om de te verwachten positieve effecten te versterken. (3) Versterking regionale kennis- en onderwijsinfrastructuur Recent is het eerste CoE gerealiseerd voor chemie op Chemelot. Voor nieuwe energie, gebouwde omgeving en renewables zal het tweede CoE worden gelanceerd om onder meer de kennis vanuit het lectoraat nieuwe energie alsmede het Real Life Lab (De Wijk van Morgen) onder een bredere groep partijen te borgen en te valoriseren. 4

5 Het grensoverschrijdend perspectief van BIHTS vormt voor Zuyd Hogeschool een excellente mogelijkheid om op het vlak van nieuwe energietoepassingen in de gebouwde omgeving tot samenwerking te komen met EON ERC en de RWTH. MEER INFORMATIE Yvonne Bemelmans - Stadsregio Parkstad Limburg y.bemelmans@parkstad-limburg.nl De positie van Zuyd Hogeschool wordt door de realisatie van de kennisinfrastructuur versterkt. Door de sterke regionale samenwerking tussen Zuyd Hogeschool en ROC Arcuscollege, o.a. binnen de Wijk van Morgen, levert de kennisinfrastructuur BIHTS ook versterkende impulsen naar het MBO en VMBO techniek onderwijs. Binnen het Centre of Expertise en het Real Life Lab zullen jaarlijks zeker 125 studenten worden opgeleid. De ambitie is om dit aantal in de loop van de 5 jaar jaarlijks te laten groeien met 5%. Het aantal studenten dat via BIHTS wordt opgeleid, zal dan uitkomen op 688 studenten. STURING en VERANTWOORDING BIHTS wordt aangestuurd vanuit een stichting waarin de belangrijkste betrokkenen participeren. De stichting heeft als doel de realisatie van de kennisinfrastructuur te faciliteren, de strategie te bepalen en waar mogelijk vorm en inhoud te geven aan de uitvoering. Gabriel Bergmans - De Wijk van Morgen gabriel@gbrl.nl Elianne Demollin-Schneiders - Gemeente Heerlen e.demollin@heerlen.nl Willem Janssen - Zuyd Hogeschool willem.janssen@zuyd.nl René Kessen - Industriebank LIOF rkessen@liof.nl Ron Leppers - SGS ron.leppers@sgs.com Bestuurder van de overheid SGS bestuurder Zuyd bestuurder Duitse bestuurder Extern bestuurder Contactpersoon Limburg Economic Development Adviseur Secretariële ondersteuning Overheden Bedrijfsleven Onderwijs/onderzoek Duitse overheden/onderzoek Business Development LIOF/investeringvraagstukken Vastgoedvraagstukken Inhuren via Stadsregio Parkstad Voorzitter Advies Advies Support PLANNING BIHTS is gestart. Met innovatievragen kunt u per direct terecht bij SGS die, totdat het gebouw op Avantis gereed is, opereert vanuit haar vestiging in Sittard. De vouchers kunnen per direct worden aangevraagd bij Industriebank LIOF. Het Centre of Expertise gaat aan de slag met de uitvoering van zijn projectenportefeuille. Over de bouw van de gebouwen zijn de gesprekken gestart en de benodigde vergunningen worden (en zijn gedeeltelijk) aangevraagd. 5