Peter Wagener Voorzitter

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Peter Wagener Voorzitter"

Transcriptie

1 Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1

2 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar mee doen? 2/37 3 Peter Wagener en energie In 1984 NACAP, in 1996 Nefit, 3/37 NPW Congres

3 Onderwerpen voor vandaag 1. Vernieuwingsbereidheid; 2. Kansen; 3. Hobbels; 4. Rugwind voor verduurzaming; 5. Fruit plukken van inspanningen; 6. Smart Grids NL en internationaal; 7. Positioning paper Warmtepompen en economie ; 4/37 Vernieuwingsbereidheid Van fysieke winkel >> Internet shopping; Van GSM naar smartphone; Van koper/staal >> kunststof leidingwerk; Van solderen >> knellen / klikken; Van cv ketel >> warmtepomp 5/37 3

4 1. Nieuwe economische realiteit; 2. Besef dat we de wereld niet hebben geerfd, maar geleend van onze kinderen; , per jaar aan aardgas voor ruimteverwarming woningbouw; 4. Installateur: Conventioneel gas versus warmtepomp 50 x / jaar á raison van 1.800, = , of 18 x per jaar warmtepomp á 5.000, Kansen 6/35 Hobbelige weg 1. Energiebedrijven voelen de verandering; 2. Van korte naar langere termijn focus: Eindklanten EN installateurs; 1. Installateurs: Terug naar je VAK uitoefenen; 2. Integrale kwaliteit bieden; 7/35 4

5 De context draait; rugwind op komst miljoen landelijke financiering verduurzaming; 2. Provincie Gelderland 70 mio >> Woningcorporaties; 3. Provincie Overijssel 150 mio >> Woningcorporaties; en PV bezitters; 5. 6% BTW over warmtepompen in bestaande bouw tot eind 2014; 1. Energielabel light 2015 (?); 2. RES directive; 3. Smart Grids ontwikkelingen. 8/35 Fruit plukken van inspanningen 1. Werk aan de wereld van onze kinderen; Er is toch meer dan economische ratio??!! 1. Resultaat t.a.v. NL doelen 2020; 1. Energiebesparing; 2. Gebruik hernieuwbare energie; 3. Reductie CO2 emissie; 2. Groeiende markt voor duurzame energie; 3. Installateur: Meer omzet, betere marge; 9/37 5

6 International Energy Agency Annex 42 Heat pumps in Smart Grids 10/37 Smart grids komen er aan want 11/37 6

7 TWh EU electriciteits productie in 2DS Other Wind Solar Hydro Nuclear Biomass and waste Oil Gas Coal Meer dan 50% duurzaam opgewekte electriciteit in 2050 Source: 12/37IEA-ETP 2012 OECD/IEA 2012 We hebben alle flexibiliteit nodig! Annex 42 Warmtepompen in smart grids MOBIELE POWER PLANTS VRAAGZIJDE RESPONSE (via smart grid) ENERGIE OPSLAG INTER CONNECTIE INTER NATIONAAL Industrial 13/37 Source: IEA-ETP 2012 NPW Congres

8 Verwarming & Koeling; n groot potentieel Renewable heat Integration with electricity District heating and cooling network Co-generation Surplus heat 14/37 Source: IEA-ETP 2012 VERWARMING & COOLING IS 46% van het WERELDWIJDE ENERGIEGEBRUIK NPW Congres OECD/IEA 2012 Opslag; game changer in smart grids? 15/37 Source: IEA-ETP 2012 NPW Congres

9 Waarom Annex 42 HP in smart grids? Toename hernieuwbare electriciteitsproductie Energieproductie stuurt de vraag, i.p.v. de productie volgt de vraag; Behoefte aan; Peak shaving; Load management; Demand management. Kennis benodigd t.a.v. warmtepompen en thermische opslag; 16/37 Deelnemers Annex Verenigd Koninkrijk; 2. Verenigde Staten; 3. Zuid Korea; 4. Denemarken; 5. Nederland; 6. Frankrijk; 9. Zweden* 7. Duitsland; 10. Oostenrijk* 8. Zwitserland*; 11. Japan*. * = Onder voorbehoud goedkeuring 17/37 9

10 Positioning paper Warmtepompen en economie 18/37 Inspiratie visuele uitvoering 19/37 10

11 Technisch potentieel warmtepompen op woningtype 20/37 Warmtepomp per woningtype cumulatief 21/37 11

12 Aantallen tot 2020 op warmtepomp type 22/37 Jaarlijke energielasten gemiddeld huishouden 23/37 12

13 Bestaande bouw op warmtepomptype 24/37 Nieuwbouw op warmtepomptype 25/37 13

14 Totaal Installed base/bestaande bouw/nieuwbouw 26/37 Energiebelasting/jaar 2 1 kap &hoek lucht/water (electrisch) 27/37 14

15 Energiebelasting/jaar vrijstaande woning 28/37 Kosten warmtepomp versus cv ketel in 15 jaar 29/37 15

16 Energielabels per woningtype/ per bouwperiode 30/37 Penetratiegraad isolatiemaatregelen 31/37 16

17 Warmtepompen en labelstappen 32/37 Paradox: PetaJoules versus inkomensbehoud. 33/37 17

18 Werkgelegenheid 34/37 In een notedop De klus, de knullen en de spullen zijn er; Veranderen is lastig, maar het MOET voor ons allemaal; Energie in de woningbouw: Denk dan eens op langere termijn; Denk dan ALTIJD aan warmtepompen; Installateur, denk aan je fantastischmooie VAK; Robuste bestendigheid voor stijgende energiekosten; Comfort, comfort, comfort, comfort; Verduurzamen is verantwoordelijkheid nemen. 35/37 Nederlands Platform Warmtepompen - 20 November

19 Dank u wel voor uw aandacht 36/37 19

Elektriciteit & Gas in verduurzaming v/d woningbouw

Elektriciteit & Gas in verduurzaming v/d woningbouw Elektriciteit & Gas in verduurzaming v/d woningbouw Peter Wagener DHPA 18 November 2015 1 Duurzame energie, omdat we de wereld niet hebben geёrfd van onze ouders, maar geleend van onze kinderen. Peter

Nadere informatie

Shell NL & Shell New Energies

Shell NL & Shell New Energies Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Cutting Energy Related CO 2 Emissions Baseline Emissions 62 Gt BLUE Map Emissions 14 Gt 2030 Key aspects

Nadere informatie

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Onderwerpen Studieproject Kantorenstrook Amstel III Basis technisch concept Voorlopige

Nadere informatie

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V. Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V. THE WORLD AGREES reach global peaking of greenhouse

Nadere informatie

Energietransitie bij renovatie De nieuwe rol van energiebedrijven Ir D.G. Kalverkamp

Energietransitie bij renovatie De nieuwe rol van energiebedrijven Ir D.G. Kalverkamp Energietransitie bij renovatie De nieuwe rol van energiebedrijven Ir D.G. Kalverkamp JBR Organisatie-adviseurs bv Energiebedrijven kunnen vóór 2020 in 4 mln. woningen 30% energie besparen Energiebedrijven

Nadere informatie

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening Wilfried Ivens (wilfried.ivens@ou.nl) Herman Eijdems (h.eijdems@mijnwater.com) René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)

Nadere informatie

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen. De noodzaak van waterstof InnoTeP 2017 Jochem Huygen. Story line Korte introductie HyMove Uitdagingen energietransitie Wat wordt de elektriciteitsvraag? Hoe kan het net het aan? Rol van waterstof HyMove

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering Klimaatneutaal bouwen in de praktijk Chiel Boonstra directeur De uitdaging van het klimaat Wat is klimaatneutraal bouwen Waarom passief bouwen Projectvoorbeelden BergenopZoom, oktober 9. Uitdaging klimaat

Nadere informatie

Mijnwater 3.0 Algemene Presentatie

Mijnwater 3.0 Algemene Presentatie Mijnwater 3.0 Algemene Presentatie Ontwikkeling van een intelligente duurzame hybride energie-infrastructuur in de gemeente Heerlen Oktober 2014 Louis Hiddes (l.hiddes@mijnwater.com) Directeur Mijnwater

Nadere informatie

Prof. Dr. Martin Junginger Copernicus Instituut, Universiteit Utrecht. Expert-meeting plaatsvinden over het raadsvoorstel Houtenergiestation

Prof. Dr. Martin Junginger Copernicus Instituut, Universiteit Utrecht. Expert-meeting plaatsvinden over het raadsvoorstel Houtenergiestation Copernicus Institute of Sustainable Development Prof. Dr. Martin Junginger Copernicus Instituut, Universiteit Utrecht Expert-meeting plaatsvinden over het raadsvoorstel Houtenergiestation 17 November 2016,

Nadere informatie

De toekomst van zonnewarmte

De toekomst van zonnewarmte De toekomst van zonnewarmte Bouwen met Duurzame Energie Huib Visser Zonnewarmte (ook thermische zonne-energie genoemd) Inhoud presentatie - Groeimarkt - Wat is het? - Toepassingen - Toekomst 2 Veranderende

Nadere informatie

Prioriteiten 2011 / 2012

Prioriteiten 2011 / 2012 Vandaag: Introductie DHPA Wat zijn lucht/water (hybride) warmtepompen Achtergronden bij toepassing Integrale benadering Mogelijke labelstappen/resultaten Hoe nu verder? 1 Ondersteund door: Prioriteiten

Nadere informatie

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen 28/09/2015 Kees van der Leun Klimaat raakt al ontwricht bron: John Mason, skepticalscience.com bron: Guardian 2 100% duurzaam? Energie-efficiëntie

Nadere informatie

Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit

Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit Michel De Paepe Overzicht Definitie van Nearly Zero Energy Building Technologische ontwikkeling Uitvoering, opvolging en commissioning

Nadere informatie

Gijs de Man 12 oktober 2010

Gijs de Man 12 oktober 2010 Gijs de Man 12 oktober 2010 We werken aan een beter klimaat Doel Stichting Warmtenetwerk: Bevorderen van gebruik van duurzame warmte en koude en hergebruik van restwarmte t via collectieve netten. Aanpak:

Nadere informatie

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft Hernieuwbare Energie na 2025 Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra. Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &

Nadere informatie

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en

Nadere informatie

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en

Nadere informatie

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM BIES BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM Naar een duurzaam en geïntegreerd energiesysteem voor een wijk in transitie Een onderzoek uitgevoerd door: Met ondersteuning van: Foto: AEROPHOTO-SCHIPHOL 1

Nadere informatie

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Zonnestroom en windstroom Samen meer Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,

Nadere informatie

Green IT en de rol van supercomputers bij duurzaamheid

Green IT en de rol van supercomputers bij duurzaamheid Green IT en de rol van supercomputers bij duurzaamheid IT is deel van het CO2 probleem... maar vooral ook van de oplossing dr. ir. A. Osseyran Directeur SARA en Vancis Waarom Green IT? 50% meer energie

Nadere informatie

Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven

Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven foto: KNMI 222 196 187 2015 2014 113 11 Bron: EBN infographic 2016 CO 2 emissies in Nederland

Nadere informatie

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI

Nadere informatie

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG Introductie Jon van Diepen Register Energie Adviseur (rea) Afgestudeerd in Business of Energy Systems (TopTech/TU Delft) Achtergrond: ICT / Financieel Analist Interessegebied:

Nadere informatie

Warmtepompen en WKO: Toekomstperspectieven. Peter Centen CTO Nathan

Warmtepompen en WKO: Toekomstperspectieven. Peter Centen CTO Nathan Warmtepompen en WKO: Toekomstperspectieven Peter Centen CTO Nathan EPC - Nieuwbouw Energielabels - Bestaande bouw Brandstofverbruik(primair) per sector Bron: Publicatie CE Delft december 2015 Beleiden

Nadere informatie

Dolf Gielen. Brussel, 12 December 2008

Dolf Gielen. Brussel, 12 December 2008 Energy Technology Perspectives 2008 Dolf Gielen Brussel, 12 December 2008 OECD/IEA - 2008 Afbakening Deze studie beschrijft de rol van technologie Transitiepaden worden geschetst voor de belangrijkste

Nadere informatie

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING NIEUWE VISIE OP ZONREGELING Zon en daglicht regeling als deel van de energieprestaties in gebouwen Peter Winters President of the European Solar Shading Organization Director Shading & Building Dickson

Nadere informatie

Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014

Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014 Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014 Ben Voorhorst COO TenneT 1 Onderwerpen TenneT algemeen Aandeel duurzaam Uitdaging inpassing duurzaam: - invloed weer - balanshandhaving - prijsontwikkeling

Nadere informatie

Caro De Brouwer 27/11/2013

Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 2e Master Irw Energie, KUL Erasmus Imperial College London Thesis: Solvent storage for postcombustion CCS in coal fired plants Voorzitter YERA Young Energy Reviewers

Nadere informatie

Toros Vision. Kennismaken. De nieuwe generatie combi-warmtepomp. Oktober 2015 Energie Den Bosch

Toros Vision. Kennismaken. De nieuwe generatie combi-warmtepomp. Oktober 2015 Energie Den Bosch Toros Vision De nieuwe generatie combi-warmtepomp Oktober 2015 Energie Den Bosch Kennismaken Techneco Groep» oprichting 1995 (20 jaar), vestiging in Delft» ca. 2.500 duurzame projecten in Nederland» 20

Nadere informatie

Greenbridge Oostende EXPERTS IN SUSTAINABLE BUILDINGS

Greenbridge Oostende EXPERTS IN SUSTAINABLE BUILDINGS Greenbridge Oostende Oostende, 2014-10-21 ir. Matthias Zuliani, expert energy ir. Pedro Pattijn, Business Unit Manager energy & sustainability Voorstelling Ingenium 75 werknemers Ingenium nv Nieuwe St-Annadreef

Nadere informatie

WKK en de Handel. Cogen Nederland symposium Zeist, 11 november 2005

WKK en de Handel. Cogen Nederland symposium Zeist, 11 november 2005 WKK en de Handel Cogen Nederland symposium Zeist, 11 november 2005 Programma Opening, welkom en programma KdB CNl WKK nu en verder, hoe flexibel? KdB CNl Handel: Wat is het, wat kan wel/niet? RH EnGl Hoe

Nadere informatie

Urban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO

Urban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO Urban Energy Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau Aart de Geus TNO Opzet Presentatie Waarom en voor Wie Ontwikkelingen GIS en wijk modellen Urban Strategy als voorbeeld Energie

Nadere informatie

infrastructure for a renewable society

infrastructure for a renewable society infrastructure for a renewable society Klaas de Jong 23th March 2011 Far more energy needed for heating than for generation of electricity Primary energy balance of The Netherlands Average efficiency of

Nadere informatie

Duurzame Warmte uit Biomassa

Duurzame Warmte uit Biomassa Duurzame Warmte uit Biomassa Ir. Kees W. Kwant Chair IEA Bioenergy Contents 1. Bioenergy Heat in the sustainable Global Energy Mix 2. Stimulering van duurzame warmte 1. ISDE 2. EIA 3. SDE 3. Subsidie budgetten

Nadere informatie

reating ENERGY PROGRESS

reating ENERGY PROGRESS reating ENERGY PROGRESS 2012 ENERGIE EN MILIEU: Opwarming van de aarde: Drastische vermindering CO 2 -uitstoot Energie: De energiekosten fluctueren sterk en zullen alleen maar stijgen Behoud van het milieu

Nadere informatie

Logistieke toepassingen van waterstof binnen Colruyt Group

Logistieke toepassingen van waterstof binnen Colruyt Group Logistieke toepassingen van waterstof binnen Colruyt Group Ludo Sweron 29 februari 2012 slide 1 Visie duurzaam ondernemen Colruyt Group Samen duurzaam meerwaarde creëren door waardengedreven vakmanschap

Nadere informatie

WORKSHOP ENERGIEVISIE

WORKSHOP ENERGIEVISIE WORKSHOP ENERGIEVISIE STELLING 1 Wij werken al vanuit een energievisie WAT ZIT ER IN EEN ENERGIEVISIE Hoe gaan we om met energie in bestaande bouw en in nieuwbouw, in zowel woningbouw als utiliteit en

Nadere informatie

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening J.W. Tolkamp - SOLIDpower 23/01/2017 The research leading to these results has received funding from the European Union s 7 th Framework

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Jeroen de Joode Schaliegasbijeenkomst provincie Noord-Brabant s-hertogenbosch, 27 september 2013 www.ecn.nl Hoofdboodschap Rol gas in NL energiesysteem

Nadere informatie

Een overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië

Een overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië Een overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië Roemenië ligt geografisch gezien in het midden van Europa (het zuidoostelijk deel van Midden-Europa). Het land telt 21,5 miljoen inwoners en

Nadere informatie

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen

Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Energie en exergie in de gebouwde omgeving Door Sabine Jansen (TU Delft) 7 April 2015 Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Exergie voor de gebouwde omgeving Statements

Nadere informatie

Marktcontouren duurzame energie in Europa en Nederland

Marktcontouren duurzame energie in Europa en Nederland Marktcontouren duurzame energie in Europa en Nederland Sander Lensink www.ecn.nl Marktcontouren duurzame energie Overzicht duurzame energie in Europa - Ontwikkelingen en stimuleringsbeleid Loopt Nederland

Nadere informatie

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Bio-energie is vandaag de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie 13 juni 2013 Delft University of Technology Challenge the future Er is meer dan voldoende wind op aarde 200 x meer wind

Nadere informatie

Positioning paper. Warmtepompen en economie

Positioning paper. Warmtepompen en economie Positioning paper Warmtepompen en economie Juli 2013 POSITIONING PAPER WARMTEPOMPEN EN ECONOMIE SAMENVATTING In het Nationaal Actieplan voor Energie uit Hernieuwbare Bronnen dat invulling geeft aan de

Nadere informatie

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017 ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017 AMBITIEUZEKLIMAATDOELSTELLINGEN ZIJN OOK DE PIJLERS VAN EDF LUMINUS 1 Helpen klanten minder en slimmer energie gebruiken 2 Resterend energieverbruik

Nadere informatie

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016 De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening

Nadere informatie

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H Presentatie EVEN VOORSTELLEN WAT DOET INNAX LINK NAAR HET ENDIS CONCEPT ENERGIE MANAGEMENT DUURZAME ENERGIE VOORZIENING Even voorstellen PHILIP BLAAUW

Nadere informatie

nearly Zero Energy Buildings

nearly Zero Energy Buildings nearly Zero Energy Buildings samen op weg naar energieneutraal Jan-Maarten Elias Unica Ecopower Naslag werk in whitepaper www.unica.nl Visie Gebouwen Faciliteren bedrijfsprocessen. Duurzame gebouwen zijn

Nadere informatie

Effect installatieopties op energielabel voorbeeldwoningen

Effect installatieopties op energielabel voorbeeldwoningen Effect installatieopties op energielabel voorbeeldwoningen Samenvatting resultaten, april 2010 Inleiding Het effect van verschillende installatieopties op het energielabel van SenterNovem voorbeeldwoningen

Nadere informatie

Energie. Gebruik, kosten & transitie. Frans Rooijers directeur CE Delft

Energie. Gebruik, kosten & transitie. Frans Rooijers directeur CE Delft Energie Gebruik, kosten & transitie Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

Making Solar Systems Smarter

Making Solar Systems Smarter Making Solar Systems Smarter GOEDE REDENEN OM OVER TE STAPPEN OP ZONNE-ENERGIE SMART PV-OPLOSSINGEN VAN SOLAREDGE Geld besparen Door zonne-energie te gebruiken in uw huis zal uw energierekening omlaag

Nadere informatie

Appendix. Kansen voor zonnewarmte in het hart van de energietransitie. Position Paper

Appendix. Kansen voor zonnewarmte in het hart van de energietransitie. Position Paper Appendix Kansen voor zonnewarmte in het hart van de energietransitie Position Paper 16 november 2018 B 2 Kansen voor zonnewarmte in het hart van de energietransitie Appendix A: warmtenetten gevoed met

Nadere informatie

Ontwikkelingen in aandrijftechniek en de rol van biobrandstoffen. Jaap Tuinstra, Manager Public Affairs, Pon

Ontwikkelingen in aandrijftechniek en de rol van biobrandstoffen. Jaap Tuinstra, Manager Public Affairs, Pon Ontwikkelingen in aandrijftechniek en de rol van biobrandstoffen Jaap Tuinstra, Manager Public Affairs, Pon ONZE 4 BUSINESS CLUSTERS AUTOMOTIVE BIKE EQUIPMENT & POWER SYSTEMS INDUSTRIAL MOBILITY PON WERELDWIJD

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie Delft University of Technology Challenge the future Wind Werkt 10 GW Sinds 1990: groei van 30%/jr Europa leidend vanaf

Nadere informatie

Het onmogelijke (toch) mogelijk maken

Het onmogelijke (toch) mogelijk maken Het onmogelijke (toch) mogelijk maken Mark Schweitzer April 2011 Mogelijk, maar ik heb géén gouden ei! 1 Waar hebben we het eigenlijk over? uitgaven maatschappelijk bijdrage investeren kosten geld verdienen

Nadere informatie

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen

Nadere informatie

Betrokken partijen. Potentieelstudie lucht/water warmtepomp in de bestaande bouw. Robert Harmsen. NPW Congres, 12 februari 2009.

Betrokken partijen. Potentieelstudie lucht/water warmtepomp in de bestaande bouw. Robert Harmsen. NPW Congres, 12 februari 2009. Potentieelstudie lucht/water warmtepomp p in de bestaande bouw Robert Harmsen NPW Congres, 12 februari 2009 Betrokken partijen Opdrachtgevers: SenterNovem Alklima Daalderop Daikin Inventum Stiebel-Eltron

Nadere informatie

Biomassa: brood of brandstof?

Biomassa: brood of brandstof? RUG3 Biomassa: brood of brandstof? Centrum voor Energie en Milieukunde dr ir Sanderine Nonhebel Dia 1 RUG3 To set the date: * >Insert >Date and Time * At Fixed: fill the date in format mm-dd-yy * >Apply

Nadere informatie

Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Voor onafhankelijke informatie en advies over: Raoul Santibanez Voor onafhankelijke informatie en advies over: Energie besparen en energie opwekken Luchtkwaliteit in huis Comfortverbetering in huis Levensloopbestendig wonen Klimaat adaptief wonen Subsidies,

Nadere informatie

POST-DOC ONDERZOEKER

POST-DOC ONDERZOEKER POST-DOC ONDERZOEKER Overzicht Thermische opslag in context van energietransitie als technische oplossing met een duidelijk potentieel een warme toekomst? Traditionele gebouwsimulatie en -ontwerp Gedetailleerde

Nadere informatie

EEN PERFECT BINNENKLIMAAT

EEN PERFECT BINNENKLIMAAT EEN PERFECT BINNENKLIMAAT MET DE JUISTE SYSTEEMOPLOSSING Een per fect afgestemde systeemoplossing zorgt er voor dat we ons het hele jaar prettig, gezond en ontspannen voelen in ons huis NEGENTIG PROCENT

Nadere informatie

Probleemstelling. Probleemstelling. Probleemstelling. Richting zelfvoorzienende huizen? Stand der techniek voor energie-opslag in woningen

Probleemstelling. Probleemstelling. Probleemstelling. Richting zelfvoorzienende huizen? Stand der techniek voor energie-opslag in woningen Richting zelfvoorzienende huizen? Stand der techniek voor energie-opslag in woningen < E0? Nul-op-de-meter-woning? Energie-autark? CBBC Hernieuwbare Energie 19/10/17 Jeroen Van der Veken Labo HVAC WTCB

Nadere informatie

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Kees den Blanken Cogen Nederland Driebergen, Dinsdag 3 juni 2014 Kees.denblanken@cogen.nl Renewables genereren alle stroom (in Nederland in

Nadere informatie

Duurzaam verwarmen met Waterstage. Product Launch 2017

Duurzaam verwarmen met Waterstage. Product Launch 2017 Duurzaam verwarmen met Waterstage Programma Green Igloo Wet en regelgeving Subsidie en rente tarieven EnMosy voor prestatie garantie Green Igloo Care voor kwaliteitsborging Green Igloo Concept Totaalconcept

Nadere informatie

Waterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie

Waterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie Waterstof Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie Jörg Gigler & Marcel Weeda TKI Nieuw Gas Waterstofbijeenkomst

Nadere informatie

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Als facilitair manager bent u verantwoordelijk voor de huisvesting. Daarmee ook voor het energiegebruik van de huisvesting. In deze

Nadere informatie

Technisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015

Technisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015 Technisch-economische scenario s voor Nederland Ton van Dril 20 mei 2015 Overzicht Energieplaatje in historisch perspectief Hoeveel en hoe gebruiken we energie? Wat gebeurt er met verbruik en uitstoot

Nadere informatie

W.2.3 BENG. Bijna energie Neutrale Gebouwen in het Bouwbesluit geregeld. 12 oktober ing. P.J. (Johan) van der Graaf

W.2.3 BENG. Bijna energie Neutrale Gebouwen in het Bouwbesluit geregeld. 12 oktober ing. P.J. (Johan) van der Graaf W.2.3 BENG Bijna energie Neutrale Gebouwen in het Bouwbesluit geregeld 12 oktober 2017 ing. P.J. (Johan) van der Graaf Nieman Raadgevende Ingenieurs Programma Bijna energie Neutrale Gebouwen in het Bouwbesluit

Nadere informatie

ENERGIEAKKOORD. Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN

ENERGIEAKKOORD. Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN ENERGIEAKKOORD Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN 2 - Wie zijn wij? - Visie Ekwadraat - Beleid - Doelstellingen - Middelen - Financiering Inhoud - Conclusies en aanbevelingen 3 INLEIDING

Nadere informatie

Beheer van energie en broeikasgas

Beheer van energie en broeikasgas Beheer van energie en broeikasgas binnen de Europese doelstellingen voor 2050 De CONCLUSIES volgen 30 maart 2014 Hebben wij de energie om 2050 schoon te halen? slotcongres 1 Beheer van energie en broeikasgas

Nadere informatie

ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA

ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA ENERGIEPRIORITEITEN VOOR EUROPA Presentatie door de heer J.M. Barroso, Voorzitter van de Europese Commissie, voor de Europese Raad van 4 februari 2011 Inhoud 1 I. Waarom energiebeleid ertoe doet II. Waarom

Nadere informatie

Making Solar Systems Smarter

Making Solar Systems Smarter Making Solar Systems Smarter GOEDE REDENEN OM OVER TE STAPPEN OP ZONNE-ENERGIE SMART PV-OPLOSSINGEN VAN SOLAREDGE Geld besparen Door zonne-energie te gebruiken in uw huis zal uw energierekening omlaag

Nadere informatie

Making Solar Systems Smarter

Making Solar Systems Smarter Making Solar Systems Smarter GOEDE REDENEN OM OVER TE STAPPEN OP ZONNE-ENERGIE SMART PV-OPLOSSINGEN VAN SOLAREDGE Geld besparen Door zonne-energie te gebruiken in uw huis zal uw energierekening omlaag

Nadere informatie

Actuele zaken rond Warmtepompen

Actuele zaken rond Warmtepompen Actuele zaken rond Warmtepompen Willem Hooijkaas, voorzitter NPW 1 Actuele zaken rond Warmtepompen 1. marktsituatie bestaandebouw/nieuwbouw Willem Hooijkaas, voorzitter NPW 2 1 Actuele zaken rond Warmtepompen

Nadere informatie

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen Een perspectief voor Vlaanderen Bedreigingen en uitdagingen voor de Aggiornamento industrie Een perspectief voor Vlaanderen VWEC auteur functie datum Marc Van den Bosch Sr. Adviseur energie en milieu VOKA

Nadere informatie

De Passief Bouwen benadering

De Passief Bouwen benadering De Passief Bouwen benadering Nog meer met minder naar Europees voorbeeld Energietransitie bij renovatie, naar de passief bouwen standaard? ir.-arch. Erwin Mlecnik (PHP/ OTB) Energie 2008, 9 oktober 2008

Nadere informatie

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft Waterstof, het nieuwe gas Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, Transport en Grondstoffen Economische, technische

Nadere informatie

Positioning paper Warmtepompen in smart grids

Positioning paper Warmtepompen in smart grids Positioning paper Warmtepompen in smart grids Maart 2013 2 Positioning paper Dit document is bedoeld om beslissers en beleidsmakers binnen netwerkbeheerders, centrale en decentrale overheden, grotere installatiebedrijven,

Nadere informatie

Grootschalige implementatie van zonnestroom in onze steden

Grootschalige implementatie van zonnestroom in onze steden 29 mei 2008 Grootschalige implementatie van zonnestroom in onze steden Marcel Elswijk Agenda 10:15 EgoN - PV UPSCALE Marcel Elswijk 10:30 Wat hebben de Nederlandse zonnesteden ons geleerd? Jadranka Cace

Nadere informatie

Sander Leenders Directeur Energie+, innogy NL

Sander Leenders Directeur Energie+, innogy NL De energetische MJOP Welkom namens Essent en GEAS Sander Leenders Directeur Energie+, innogy NL 2 Vier megatrends waar we als energiebedrijf op inspelen Decarbonisatie Decentralisatie Digitalisering Democratisering

Nadere informatie

Assetmanagement verbindt Nederland. De energietransitie. & het beheer van de aarde. Jack Doomernik. LEF Future Centre Utrecht, 22 juni 2017

Assetmanagement verbindt Nederland. De energietransitie. & het beheer van de aarde. Jack Doomernik. LEF Future Centre Utrecht, 22 juni 2017 Assetmanagement verbindt Nederland De energietransitie & het beheer van de aarde Jack Doomernik LEF Future Centre Utrecht, 22 juni 2017 Context STIJGING VAN TEMPERATUUR https://www.youtube.com/ watch?v=yzd3-bwc66e

Nadere informatie

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE o o o o Portaal (6x) Bo-Ex Stanleylaan Bo-Ex Livingstonelaan Isolatie Geen Wel Wel Glas enkel Dubbel Dubbel

Nadere informatie

Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. wonen zonder. energierekening

Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. wonen zonder. energierekening Itho Daalderop Installatieconcepten voor een gezond en comfortabel binnenklimaat wonen zonder energierekening regeltechniek Slimme installatieconcepten voor nieuwbouw en renovatie Vandaag nog beginnen

Nadere informatie

Hoe snel verandert de energiemarkt?

Hoe snel verandert de energiemarkt? Hoe snel verandert de energiemarkt? Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Sheet nr november 2017 Mijnwater B.V. BIG event 30 november 2017 Elise Ritzen

Sheet nr november 2017 Mijnwater B.V. BIG event 30 november 2017 Elise Ritzen Sheet nr. 1 30 november 2017 Mijnwater B.V. BIG event 30 november 2017 Elise Ritzen (e.ritzen@mijnwater.com) Energiedoelen Nederland: 2013 Energieakkoord 2016 Klimaatakkoord Regio Parkstad (Parkstad Limburg

Nadere informatie

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl Aardgasloze toekomst, waarom? Stroomversnelling Energy Up 2018 Casper Tigchelaar Inhoud presentatie 2 belangrijkste redenen voor aardgasvrije gebouwde omgeving Hoe heeft het energiegebruik in huishoudens

Nadere informatie

WKK in Nederland Toen, Nu, Straks. BezinningsGroep Energie Utrecht, 28 juni 2006

WKK in Nederland Toen, Nu, Straks. BezinningsGroep Energie Utrecht, 28 juni 2006 WKK in Nederland Toen, Nu, Straks BezinningsGroep Energie Utrecht, 28 juni 2006 WKK is goed en moet Energie is meer dan elektriciteit WKK fundamenteel energetisch WKK voordelen, potentie en nadelen WKK

Nadere informatie

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt Urgenda ESCo-project Peter Odermatt Inleiding Ambitie Urgenda: Vergroten energie efficiency in NL Beter benutting hernieuwbare energie potentieel in NL Verkennen onder welke voorwaarden ESCo s een bijdrage

Nadere informatie

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study

De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study De grootste uitdaging in de energietransitie Verduurzaming bestaande bouw: een case study Kevin de Bont Joep van der Velden DE GEBOUWDE OMGEVING IS VERANTWOORDELIJK VOOR circa 40% van het totale Europese

Nadere informatie

DUURZAAM WEERSELO WAAROM EN HOE

DUURZAAM WEERSELO WAAROM EN HOE WAAROM EN HOE Klimaat akkoord Parijs / Nederland Stimuleringsmaatregelen Accijns Energie besparing Inzet hernieuwbare bronnen Verminderen van fossiele brandstoffen 10-12-2018 1 KLIMAAT AKKOORD NL Nederlands

Nadere informatie

100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL

100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL TIDAL POWER 100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL In 2025 100.000 Zeeuwse huishoudens voorzien van duurzame electriciteit uit getijdenenergie met een totale CO2-reductie van 140.000 ton

Nadere informatie

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013 16% Energie van eigen bodem 17 januari 2013 Inhoud Klimaatverandering Energie in Nederland Duurzame doelen Wind in ontwikkeling Northsea Nearshore Wind Klimaatverandering Conclusie van het IPCC (AR4, 2007)

Nadere informatie

Positioning paper Warmtepompen in smart grids

Positioning paper Warmtepompen in smart grids Positioning paper Warmtepompen in smart grids Maart 2013 Positioning paper Dit document is bedoeld om beslissers en beleidsmakers binnen netwerkbeheerders, centrale en decentrale overheden, grotere installatiebedrijven,

Nadere informatie