Mijnwater 3.0 Algemene Presentatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Mijnwater 3.0 Algemene Presentatie"

Transcriptie

1 Mijnwater 3.0 Algemene Presentatie Ontwikkeling van een intelligente duurzame hybride energie-infrastructuur in de gemeente Heerlen Oktober 2014 Louis Hiddes Directeur Mijnwater B.V. Mijnwater BV 2014

2 Mijnwater energie uit de zuiverste bron Mijnwater BV 2014

3 Mijnwater 1.0 De bodem als energiebron CO 2 -reductie % Parkstad Limburg omvat: inwoners 8 gemeenten 211 km 2. Energiegebruik Parkstad = 29,6 PJ waarvan: 369 Mm 3 gas MWh elektrisch 53 Ml benzine 55 Ml diesel 3,6 Ml LPG. => 550 M per jaar. 3

4 Mijnwater 1.0 De bodem als energiebron HH1 2 warme bronnen 2 koude bronnen 1 retour bron HLN1 HLN3 HH2 HHC HLN2 CBS Klanten: CBS gebouw Heerlerheide 4

5 Mijnwater 1.0 De bodem als energiebron 3D model of the underground mine water network (VITO) 5

6 Mijnwater 1.0 Uitputting mijnwaterreservoir Temperatuurontwikkeling warme (HH1) en koude (HLN1) productiebron bij verschillende conductiefactoren (VITO). 6 November 2013

7 Mijnwater 1.0 Stromingspatroon reservoir Warm en koud retourwater in dezelfde bron: Taanvoer warm 28 C Taanvoer koud16 C Tretour warm 24 C Tretour koud 18 C 7 December 14

8 Mijnwater 2.0 Nieuw concept: Uitwisseling! CO 2 -reductie 65% Energie uitwisseling in plaats van levering: tussen gebouwen in een cluster tussen clusters via de mijnwater backbone Het mijnwater reservoir als buffer in plaats van bron Vergroting van de leveringscapaciteit Automatische besturing op basis van vraagprofiel Geschikt voor duurzame bronnen zoals thermisch zonnecollectoren, PV, wind, biomassa, restwarmte Additionele energie-opslag in gebouwen en clusters 8

9 Mijnwater 2.0 Clusters van gebouwen Warm naar warm Koud naar koud Clustergrids CLUSTER D Componenta-Otterveurdt HH1 Alle bronnen bidirectioneel HLN1 HLN3 CLUSTER A Arcus-APG HLN2 CLUSTER B CBS- Maankwartier HH2 CLUSTER C Weller HHC 9

10 Mijnwater 2.0 Mijn als buffer, niet als bron Warm naar warm Koud naar koud Twarm aanvoer 28 C Tkoud aanvoer 16 C Twarm retour 28 C Tkoud retour 16 C 10

11 Minewater 2.0 Situatie 2014 Drie nieuwe aansluitingen cluster A HH1 Arcus College m2 CO2: - 45% HLN1 HLN3 APG Pension Fund m2 CO2: - 118% Arcus CLUSTER A Arcus-APG HH2 HHC RABO CBS Rabobank m2 CO2: - 65% HLN2 APG 11 August 2014

12 Minewater 2.0 Situatie 2014 Clusterinstallatie Drie nieuwe aansluitingen voor energie-uitwisseling cluster A tussen cluster- en mijnwaternetwerk HH1 HLN1 HLN3 Arcus CLUSTER A Arcus-APG HH2 HHC RABO CBS HLN2 APG 12 August 2014

13 Minewater 2.0 Situatie 2014 Clusterinstallatie Drukbuffer- Drie nieuwe en aansluitingen drukverhogingsinstallatie voor energie-uitwisseling cluster A tussen in warme cluster- en koude en mijnwaternetwerk productiebron HH1 Arcus College m2 CO2: - 45% HLN1 HLN3 APG Pension Fund m2 CO2: - 118% Arcus CLUSTER A Arcus-APG HH2 HHC RABO CBS HLN2 APG 13 August 2014

14 Minewater 2.0 Situatie 2014 Clusterinstallatie Drukbuffer- Drie Geavanceerde nieuwe en aansluitingen drukverhogingsinstallatie voor injectiekleppen energie-uitwisseling cluster A tussen in in warme cluster- en en en koude mijnwaternetwerk productiebron injectiebron HH1 Arcus College m2 CO2: - 45% HLN1 HLN3 APG Pension Fund m2 CO2: - 118% Arcus CLUSTER A Arcus-APG HH2 HHC RABO CBS Rabobank m2 CO2: - 65% HLN2 APG 14 August 2014

15 Mijnwater 2.0 Smart grid: 3 levels of control 3 Niveaus Gebouw Temperatuur Cluster Flow Mijnwater Druk Vraag Gebouw MI-Gebouw Cluster MI-Cluster Levering Mijnwater MI-Bronnen 15

16 Mijnwater 2.0 Smart grid: uitwisseling MI- Building MI-Cluster MI-HH1 MI-HH2 MI-HLN1 MI-HLN2 Artist impression Mijnwater

17 Mijnwater 2.0 Gebouw: Netto VERWARMEN 10 C 15 C 20 C 20 C TC 35 C 35 C 15 C Cold storage HP WP Heat storage 10 C 10 C 25 C 25 C 10 C TC HE Heating 27 C 11 C Cluster grid 17

18 Mijnwater 2.0 Gebouw: Netto KOELEN 10 C 15 C 15 C TC 35 C 35 C 15 C Cold storage HP WP Heat storage 10 C TC 10 C 20 C 35 C 25 C 18 C Cooling HE Cluster grid 34 C 17 C 18

19 Mijnwater 2.0 Besturing & control 19

20 Mijnwater visie Status quo energievoorziening Comfort Gezondheid Welzijn Entertainment Mobiliteit Betaalbaarheid 20

21 Mijnwater visie Duurzame toekomst Comfort Gezondheid Welzijn Entertainment Mobiliteit Betaalbaarheid Tijd & Intelligentie 21

22 Mijnwater visie Ontwerpen op gebruik Piekvraag uur (10 20 dagen): Aanvullende opwek + opslag op clusterniveau Aanvoer temperatuur C Basisvraag 3600 uur (5 maanden): Opwek + buffering op gebouwniveau en opslag op clusterniveau Aanvoer temperatuur C Warm tapwater vraag 8760 uur: Warmteverlies HT-net 25% totale W-opwek; LT-net + booster WP < 5% W-piek W-basis W-Verlies W-TW K januari 2014

23 Mijnwater visie Energie-opslag en hergebruik Piekvraag uur (10 20 dagen): Aanvullende opwek + buffering op clusterniveau Aanvoer temperatuur C Basisvraag 3600 uur (5 maanden): Opwek + buffering op gebouwniveau en buffering op clusterniveau Aanvoer temperatuur C Periode met extreem wisselende vraag => door buffering op gebouw en clusterniveau directe (passieve ) uitwisseling warmte en koude 23 januari 2014

24 Mijnwater visie Een nieuwe trias-energetica Voorsorteren op energieneutraal door all-electric en lage temperatuur oplossingen Reduce energy demand Reduce energy demand Elk nieuw (gerenoveerd) gebouw bepaalt onze omgeving voor 50 jaar 24

25 Mijnwater visie Conventioneel stadsverwarming Conventioneel = 100% fossiel + 100% verlies 25

26 Mijnwater visie Stadsverwarming met WKK Ontwikkeling = verhoging rendement 26

27 Mijnwater visie Duurzame energielevering Heat pump Nieuwe generatie: uitwisselen of opslaan = 2 tot 5 voudig hergebruik aangevuld met duurzame opwekking 27

28 Mijnwater visie Financieel Euro/GJ 25 PRIJS VAN ENERGIE 20 9, ,80 19,00 Sustainable Opex/Capex Electricity PV 10 22,30 10,30 Electricity costs 1,40 Gas costs 5 0 Gasboiler (traditional) 4,60 Minewater 1.0 bivalent 6,80 Minewater 2.0 all-electric 2,50 2,50 Minewater 3.0 all-electric 28

29 Mijnwater visie Decentrale Duurzame Energie PJ DDE niet ingevuld DDE ingevuld Bio-verkeer Bio-bijstook 100 Wind ,6% 14,0% 16,0% % DDE doelstelling nog niet ingevuld => hybride infrastructuur 29

30 Mijnwater 3.0 The NEXT step! Balanceren met... TIJD CO 2 -reductie % INTELLIGENTIE 30

31 Minewater 3.0 Demand and supply side management Peak shaving Valley filling Zelflerend INTELLIGENT TOP LEVEL CONTROL FRAMEWORK Adaptief BioCHP S week/month PV HP S season S hour/dag Cell/cluster balancing Heat Cold CT PV HP 31 August 2014

32 Mijnwater 3.0 Cluster OU-campus Rabo APG MAB Tobias IKEA LD BMC Zuyd Arcus OU KAS Data center CLUSTER A Atrium 32

33 Mijnwater 3.0 Samenvatting Conventionele energielevering = 100% fossiel + 100% verlies Door energy uitwisseling en opslag = reductie energieverlies en CO 2 -emissies tot 100% Trias Energetica vernieuwd door uitwisseling = hergebruik Elk gebouw wordt afnemer maar ook leverancier (prosumenten); dat moet beloond worden... Smart grid nodig met 3 niveau s of control: gebouw, cluster grid, backbone, gebouw en gebied vloeien in elkaar over! Toekomst = demand and supply side management op elkaar afgestemd Mijnwater wil zijn verantwoordelijkheid nemen 33

34 Mijnwater Duurzame warmte 3.0 Bestaande voorraad Energiebesparing/duurzame energielevering Vergelijking warmtelevering 1550 m3 aardgas Gasgestookte CV installatie - gasmeter opwekkingsrendement CV installatie (90% en 70%) afname/levering 40,1 GJ verwarmen en 14,3 GJ warmtapwater. Hoge temperatuur warmtelevering afname/levering 36,1 GJ verwarmen en 10 GJ warmtapwater. Lage Temperatuur warmtelevering afname/levering 30,7 GJ verwarmen en 9,5 GJ warmtapwater. 34 January 2014

35 Mijnwater Duurzame warmte 3.0 Bestaande voorraad energiekosten/duurzame warmtelevering Vergelijking Energielasten Gasgestookte CV installatie Scenario m3 gas 1.732,- investering 3.850, ,- Scenario m3 gas ,- investering 5.800, ,- Scenario 750 m3 gas ,- investering 9.290, ,- Scenario 500 m3 gas ,- investering , ,- Scenario 0 m3 gas - 0,- investering , ,- Traditionele Warmtelevering Hoge temperatuur Scenario 36,1 GJ/10 GJ investering , ,-- Duurzame warmtelevering lage temperatuur Scenario 30,7 GJ/9,5 GJ investering , ,- Scenario verwarmen en koelen investering ,- 1,719,- 35 January 2014

36 Mijnwater 3.0 Mijnwater Our water Our future Dank voor uw aandacht 36

37 Positie Mijnwater B.V. Totaal verkregen Nadere globale toedeling van verkregen middelen - Gemeente Heerlen Europese Unie Nederlandse en Provinciale Overheid ,-- Nadere toedeling investeringen en uitgaven - Aandelenkapitaal gemeente Heerlen Stille activa investering in bronnen en back-bone geactiveerd bij meerdere aansluiting Inzet Mijnbouwverleden, idee-ontwikkeling, gemeente Heerlen projectvoorbereiding en communicatie Verplichtingen voorkomend uit Europees project January 2014

38 38 January 2014

39 Positie Mijnwater B.V. 39 January 2014

HISTORIE Van steenkool naar mijnwater

HISTORIE Van steenkool naar mijnwater HISTORIE Van steenkool naar mijnwater Jaar Tot 1974 Actie Steenkoolwinning 1974 2003 Mijngangen vulden zich met grondwater, natuurlijke opwarming door aarde 2003 Diep gelegen water = warm (28 graden),

Nadere informatie

Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem

Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem 1 Mijnwater BV 2012 Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem Smart Cities door slim gebruik van energienetwerken: Mijnwater 3.0 7 René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com) Cluster Manager

Nadere informatie

Mijnwater 3.0 Presentatie HOI februari 2014

Mijnwater 3.0 Presentatie HOI februari 2014 Presentatie HOI februari 2014 Duurzaamheidsvisie Mijnwater B.V. 7 Louis Hiddes (l.hiddes@mijnwater.heerlen.nl) Directeur Mijnwater BV Mijnwater BV 2012 Pilot project: Mijnwater 1.0 HH1 HLN1 HLN3 HH2 HHC

Nadere informatie

Mijnwater Heerlen Duurzaam Café S-Built

Mijnwater Heerlen Duurzaam Café S-Built 1 Mijnwater Mijnwater BV 2012 BV 2017 Mijnwater Heerlen Duurzaam Café S-Built Ontwikkeling van een (Geo-) Thermische Smart Grid in de gemeente Heerlen Parkstad, 6 MSc. René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)

Nadere informatie

Mijnwater 2.0 Presentatie TVVL

Mijnwater 2.0 Presentatie TVVL Presentatie TVVL Ontwikkeling van een duurzame hybride energie-infrastructuur in de gemeente Heerlen 13 november 2013 René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.heerlen.nl) Clustermanager Mijnwater BV Heerlen

Nadere informatie

Fontys Hogescholen Elise Ritzen Junior projectmanager Marlie Dix Communicatie adviseur

Fontys Hogescholen Elise Ritzen Junior projectmanager Marlie Dix Communicatie adviseur Fontys Hogescholen 30.05.2018 Elise Ritzen Junior projectmanager e.ritzen@mijnwater.com Marlie Dix Communicatie adviseur m.dix@mijnwater.com 1 Mijnwater BV 2012 Programma 14.00: aankomst Heerlen 14.05:

Nadere informatie

Warmtepompen en WKO: Toekomstperspectieven. Peter Centen CTO Nathan

Warmtepompen en WKO: Toekomstperspectieven. Peter Centen CTO Nathan Warmtepompen en WKO: Toekomstperspectieven Peter Centen CTO Nathan EPC - Nieuwbouw Energielabels - Bestaande bouw Brandstofverbruik(primair) per sector Bron: Publicatie CE Delft december 2015 Beleiden

Nadere informatie

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening Wilfried Ivens (wilfried.ivens@ou.nl) Herman Eijdems (h.eijdems@mijnwater.com) René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)

Nadere informatie

Mijnwater 2.0 Heerlen. Hybride Duurzame Energie infrastructuur. Mijnwater 2.0 Heerlen

Mijnwater 2.0 Heerlen. Hybride Duurzame Energie infrastructuur. Mijnwater 2.0 Heerlen infrastructuur Mijnwater 2.0 Heerlen infrastructuur Structuurplan Duurzame Energie - Business plan Mijnwater Energiebesparing CO 2 reductie 1 Inhoudsopgave Mijnwater 1.0 Terugblik- Hoe zijn wij zover gekomen

Nadere informatie

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening Herman Eijdems (h.eijdems@mijnwater.com) Wilfried Ivens (wilfried.ivens@ou.nl) René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)

Nadere informatie

Sheet nr november 2017 Mijnwater B.V. BIG event 30 november 2017 Elise Ritzen

Sheet nr november 2017 Mijnwater B.V. BIG event 30 november 2017 Elise Ritzen Sheet nr. 1 30 november 2017 Mijnwater B.V. BIG event 30 november 2017 Elise Ritzen (e.ritzen@mijnwater.com) Energiedoelen Nederland: 2013 Energieakkoord 2016 Klimaatakkoord Regio Parkstad (Parkstad Limburg

Nadere informatie

En het begon allemaal met mijnwater

En het begon allemaal met mijnwater En het begon allemaal met mijnwater Een duurzaam warmtenet voor Parkstad Limburg 29 maart 2018 Herman Eijdems (H.Eijdems@mijnwater.com) Louis Hiddes (L.Hiddes@mijnwater.com) Sheet nr. 1 16 november 2017

Nadere informatie

Building infrastructure for LT-waste heat in 5g-DHC grids. Sheet nr. 1 Dec 19, 2018 Mijnwater B.V.

Building infrastructure for LT-waste heat in 5g-DHC grids. Sheet nr. 1 Dec 19, 2018 Mijnwater B.V. Building infrastructure for LT-waste heat in 5g-DHC grids Sheet nr. 1 Dec 19, 2018 Mijnwater B.V. Content Our story short review of Mijnwater history Mijnwater 3.0-5th generation DHC Upscaling as cornerstone

Nadere informatie

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw

Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw Door Willem Hooijkaas Voorzitter Nederlands Platform Warmtepompen Platform Warmtepompen Stuurgroep Stuurgroep Aandachtspunten presentatie: Duurzaam & Gasloos (bouwkundige)

Nadere informatie

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen

Nadere informatie

Toelichting Instrument 5. Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling

Toelichting Instrument 5. Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling Toelichting Instrument 5 Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling Instrument 5, Concepten voor energieneutrale wijken De gehanteerde definitie voor energieneutraal is als volgt: Een

Nadere informatie

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018 Onderwerpen Studieproject Kantorenstrook Amstel III Basis technisch concept Voorlopige

Nadere informatie

Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft

Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft NOTITIE PROJECT ONDERWERP Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft Bepalingsmethode DATUM 20 april 2006 STATUS Definitief 1 Inleiding...2 2 Uitgangspunten...2 3 Bepalingsmethode...2 3.1 Principe...2

Nadere informatie

Samenvatting. Een Ecovat INFRASTRUKTUUR is een plug and play :

Samenvatting. Een Ecovat INFRASTRUKTUUR is een plug and play : Introductie Aris de Groot Energie-, Installatie- en Bouw BV Postbus 2 5400 AA Uden Ing. A.W. (Aris) de Groot. Directeur/eigenaar Bezoekadres: Loopkantstraat 7a Uden Mobiel 0651.386511 Samenvatting Een

Nadere informatie

Warmte: transitiepad naar een CO2 neutrale wijk

Warmte: transitiepad naar een CO2 neutrale wijk Warmte: transitiepad naar een CO2 neutrale wijk Werksessie Topsector Energie 03/10/2016 Juriaan van Tilburg, Edwin van Vliet Even voorstellen > Juriaan van Tilburg 2016-heden: consultant Ecofys > Future

Nadere informatie

LT-warmtenet. Ruimteverwarming. Warmtapwater

LT-warmtenet. Ruimteverwarming. Warmtapwater Een lagetemperatuurwarmtenet () levert warmte voor en warmtapwater. Eén of meerdere collectieve bronnen verwarmen water dat via een buizensysteem naar de woning wordt vervoerd. In de woning is een afgifteset

Nadere informatie

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM BIES BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM Naar een duurzaam en geïntegreerd energiesysteem voor een wijk in transitie Een onderzoek uitgevoerd door: Met ondersteuning van: Foto: AEROPHOTO-SCHIPHOL 1

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

Peter Wagener Voorzitter

Peter Wagener Voorzitter Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar

Nadere informatie

Warmtetransitie - FlexForward. Frans Rooijers directeur CE Delft

Warmtetransitie - FlexForward. Frans Rooijers directeur CE Delft Warmtetransitie - FlexForward Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

Energievoorziening nieuwbouw. Hans van Wolferen 24 november Wageningen

Energievoorziening nieuwbouw. Hans van Wolferen 24 november Wageningen Energievoorziening nieuwbouw Hans van Wolferen 24 november 2016 - Wageningen Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen

Nadere informatie

Energy Potential Mapping en andere ontwikkelingen richting duurzame energiesystemen

Energy Potential Mapping en andere ontwikkelingen richting duurzame energiesystemen Energy Potential Mapping en andere ontwikkelingen richting duurzame energiesystemen Eco2profit Gent, 29 September 2011 ir. Siebe Broersma TU Delft, Faculteit der Architectuur, afdeling Bouwtechnologie,

Nadere informatie

Wordt (diepe) geothermie de nieuwe energiebron voor datacenters? Strukton Worksphere Raymond van den Tempel

Wordt (diepe) geothermie de nieuwe energiebron voor datacenters? Strukton Worksphere Raymond van den Tempel Wordt (diepe) geothermie de nieuwe energiebron voor datacenters? Strukton Worksphere Raymond van den Tempel Deze lezing wordt u aangeboden door Introductie Strukton STRUKTON GROEP Strukton Rail Strukton

Nadere informatie

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen. De noodzaak van waterstof InnoTeP 2017 Jochem Huygen. Story line Korte introductie HyMove Uitdagingen energietransitie Wat wordt de elektriciteitsvraag? Hoe kan het net het aan? Rol van waterstof HyMove

Nadere informatie

Urban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO

Urban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO Urban Energy Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau Aart de Geus TNO Opzet Presentatie Waarom en voor Wie Ontwikkelingen GIS en wijk modellen Urban Strategy als voorbeeld Energie

Nadere informatie

Duurzame Warmte voor Iedereen

Duurzame Warmte voor Iedereen Duurzame Warmte voor Iedereen Welke Warmtepomp Waar? Charles Geelen partner technisch secretaris Dutch Heat Pump Association Welke Warmtepomp Waar Toepassen 2 Geen tijd te verliezen! Welke Warmtepomp Waar

Nadere informatie

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen

Nadere informatie

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen De toekomst van de energievoorziening Gemeenten, provincies, bedrijven en projectontwikkelaars gaan zich steeds meer richten op duurzame energiedoelstellingen,

Nadere informatie

POST-DOC ONDERZOEKER

POST-DOC ONDERZOEKER POST-DOC ONDERZOEKER Overzicht Thermische opslag in context van energietransitie als technische oplossing met een duidelijk potentieel een warme toekomst? Traditionele gebouwsimulatie en -ontwerp Gedetailleerde

Nadere informatie

Kom verder. Saxion. Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen. Welkom. Jan de Wit, 20 juni 2012

Kom verder. Saxion. Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen. Welkom. Jan de Wit, 20 juni 2012 Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen Welkom Jan de Wit, 20 juni 2012 Vragen? Trends: 1. Energiebesparing door monitoring & procesbeheersing 2. Energiebesparing

Nadere informatie

De warmtepomp. Het creëren van draagvlak. Rimme van der Ree Directeur

De warmtepomp. Het creëren van draagvlak. Rimme van der Ree Directeur De warmtepomp Het creëren van draagvlak Rimme van der Ree Directeur 2 Wat kost/ is pottentiele energie? Grootheid (Potentiele) Energie Elektra kwh Aardgas m 3 Propaan kg LPG L Stadsverwarming GJ Benzine

Nadere informatie

Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond

Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond Frank Kersloot & Alex Kaat 21 april 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte in Nieuwegein 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) 3. Tarieven voor klanten 4. Afsluitkosten

Nadere informatie

De.25.Positieve.Punten.van.de.Zonneboiler-Solar-nu.nl. T., M., a@b.nl, Bleiswijk, 140718

De.25.Positieve.Punten.van.de.Zonneboiler-Solar-nu.nl. T., M., a@b.nl, Bleiswijk, 140718 De.25.Positieve.Punten.van.de.Zonneboiler-Solar-nu.nl Zernikestraat 7 2665 JJ BLEISWIJK Tel : 010.522 3593 Mob. : 065.333 2559 Fax : 084.710 2357 Web : www.solar-nu.nl E-mail : info@solar-nu.nl Bank :

Nadere informatie

Energie en water de circulaire economie

Energie en water de circulaire economie Energie en water de circulaire economie Prof. Dr. Ad van Wijk 4-6-2014 28-5-2014 Delft University of Technology Challenge the future Circular Economy (EMF) 2 Six principles of the Circle Economy All materials

Nadere informatie

System integrator. ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV

System integrator. ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV System integrator ing. Ad van der Aa Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs BV Huidige praktijk Gezond EPC DuBo A a n n e m e r Afgifte (St. LTV) Installateur Warmteverlies en koellast Regeltechniek Warmtepompen

Nadere informatie

Bouwen is Vooruitzien

Bouwen is Vooruitzien Bouwen is Vooruitzien Energie van visie tot projecten Peter Op t Veld Inhoud Waar staan we? Europees energie en klimaatbeleid Tegenstelling collectief belang individueel belang Waar gaan we naar toe?

Nadere informatie

Tergooi Hilversum Uitbreiding fase 1

Tergooi Hilversum Uitbreiding fase 1 Tergooi Hilversum Uitbreiding fase 1 Warmte- en koudevraag voor klimatisering op basis van dynamische gebouwsimulaties Antonin van de Bree / Wim van Houdt a.vandebree@lbpsight.nl / WHoudt@tergooi.nl Tergooi

Nadere informatie

Het kan minder! ing. P. Hameetman

Het kan minder! ing. P. Hameetman Het kan minder! ing. P. Hameetman manager innovatie BAM Vastgoed bv Inleiding Afbakening: Presentatie is toegespitst op woningbouw Verdieping van technische mogelijkheden 2 Klimaatakkoord Gemeenten en

Nadere informatie

delft energieneutraal delft smart city thema

delft energieneutraal delft smart city thema thema delft energieneutraal delft smart city afbeelding: Prêt-à-Loger Gemeente Delft heeft de ambitie om in 2050 energieneutraal te zijn. Dit betekent: geen door fossiele brandstofverbruik veroorzaakte

Nadere informatie

Geothermie. traditioneel energiebedrijf?

Geothermie. traditioneel energiebedrijf? 31 maart 2010 T&A Survey Congres Geothermie Duurzame bron voor een traditioneel energiebedrijf? Hugo Buis Agenda Duurzame visie & ambities Waarom kiest Eneco voor Geothermie? Stand van zaken Markten Pro

Nadere informatie

Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV

Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV Overzicht van de presentatie Overzicht aanbod van restwarmte. Aanpak restwarmte in de papierindustrie.

Nadere informatie

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stan de Ranitz Jaarbijeenkomst Warmtenetwerk 12 mei 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte Utrecht 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) in Utrecht 3. Verdere verduurzaming

Nadere informatie

Steek Energie in je huis

Steek Energie in je huis Steek Energie in je huis 9 oktober 2012 Breda 1 Bouwbedrijf Boot B.V. Bouwbedrijf Boot is actief in de woningbouw (particulier, ontwikkeling), zorg huisvesting en utiliteit (scholen, kantoren, bedrijfsgebouwen).

Nadere informatie

Rendementen tapwatersystemen

Rendementen tapwatersystemen Rendementen tapwatersystemen Blijven evalueren of duurzaam evolueren?! ir. Charles Geelen & ir. Krijn Braber 1 Inhoudsopgave Principes warm tapwater Tappatronen en - behoefte i.r.t.: Systeemconcepten &

Nadere informatie

Waterstof in de energietransitie Sleutelrol, maar geen heilige graal

Waterstof in de energietransitie Sleutelrol, maar geen heilige graal Waterstof in de energietransitie Sleutelrol, maar geen heilige graal Even voorstellen: Mara Wustmans 2015 t/m heden: Adviseur gebouwinstallaties bij Royal HaskoningDHV 2013-2014: Technisch trainee bij

Nadere informatie

Duurzame architectuur > méér dan alleen fysieke maatregelen

Duurzame architectuur > méér dan alleen fysieke maatregelen doel : CO2 reductie Duurzame architectuur > méér dan alleen fysieke maatregelen stimulatie > prestatie emotioneel fysiek Prestatie : synergie in beleving, comfort, energie,flexibiliteit, materiaal en

Nadere informatie

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie

Nadere informatie

De toepassing van clusternetwerken voor warmte en koude uitwisseling tussen gebouwen.

De toepassing van clusternetwerken voor warmte en koude uitwisseling tussen gebouwen. Het EC REMINING-lowex project in Heerlen, Nederland: de doorontwikkeling van een geothermisch mijnwater pilotproject naar een volwaardige duurzame hybride energie-infrastructuur, genaamd Mijnwater 2.0

Nadere informatie

DE SLIMSTE MENS TER IS BETER KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE. WinVorm 11 juni Dominiek Vandewiele

DE SLIMSTE MENS TER IS BETER KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE. WinVorm 11 juni Dominiek Vandewiele DE SLIMSTE MENS TER WERELD IS BETER KLAAR VOOR DE ENERGIETRANSITIE WinVorm 11 juni 2013 Dominiek Vandewiele De energietransitie komt! De derde landschappelijke energierevolutie? Even praktisch De energietransitie

Nadere informatie

HELENA Sustainable Innovations

HELENA Sustainable Innovations 6-2-2017 1 Van het gas af HELENA Sustainable Innovations Wat betekent dat? Ir. A.F.A. Verhaaren 6-2-2017 2 INLEIDING Gezien onder meer de energieagenda van de overheid, het programma Duurzaam en Groen

Nadere informatie

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra. Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &

Nadere informatie

Shell NL & Shell New Energies

Shell NL & Shell New Energies Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer

Nadere informatie

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft Waterstof, het nieuwe gas Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, Transport en Grondstoffen Economische, technische

Nadere informatie

MIP-event Energie ligt op de straat Energie-wegen, Hoe warmte opslaan en gebruiken?

MIP-event Energie ligt op de straat Energie-wegen, Hoe warmte opslaan en gebruiken? MIP-event Energie ligt op de straat Energie-wegen, Hoe warmte opslaan en gebruiken? H.Hoes, TERRA ENERGY 1 Energie-wegen, Hoe warmte opslaan en gebruiken? De straat als zonnecollector Van geothermie naar

Nadere informatie

Mijnwater. De toepassing van clusternetwerken voor warmte en koude uitwisseling tussen gebouwen.

Mijnwater. De toepassing van clusternetwerken voor warmte en koude uitwisseling tussen gebouwen. Mijnwater Het EC REMINING-lowex project in Heerlen, Nederland: de doorontwikkeling van een geothermisch mijnwater pilotproject naar een volwaardige duurzame hybride energie-infrastructuur, genaamd Mijnwater

Nadere informatie

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 20.00 uur Opening 20.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 20.15 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 20.45 uur Ervaringen

Nadere informatie

Energiebesparende Warmtapwater concepten in collectieve installaties 2.0. Erwin Janssen Hoofd Productmanagement Nathan Group

Energiebesparende Warmtapwater concepten in collectieve installaties 2.0. Erwin Janssen Hoofd Productmanagement Nathan Group Energiebesparende Warmtapwater concepten in collectieve installaties 2.0 Erwin Janssen Hoofd Productmanagement Nathan Group Even een terugblik naar VSK 2016 Vergelijk gemaakt tussen: 1) Tapwater circulatieleiding

Nadere informatie

Grootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies

Grootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies Grootschalige introductie van micro wkk systemen Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies jeeninga@ecn.nl Micro wkk een controversieel onderwerp? De discussie rondom het nut van micro wkk wordt niet altijd niet

Nadere informatie

Verwarmen en koelen met de zon

Verwarmen en koelen met de zon Noodzaak alternatieve energiebronnen neemt toe Energieprijzen: 1996-008 Vergelijk CPI, Gasprijs en Electra (1996 = 100) 350 300 36 Verwarmen en koelen met de zon 50 33 197! 00 Index 150 19 De meest duurzame

Nadere informatie

+ TITEL PRESENTATIE + WELKOM ROAD TO ALL-ELECTRIC WONEN EN WERKEN

+ TITEL PRESENTATIE + WELKOM ROAD TO ALL-ELECTRIC WONEN EN WERKEN + TITEL PRESENTATIE + WELKOM ROAD TO ALL-ELECTRIC WONEN EN WERKEN Road to All-Electric in de praktijk: Wonen & Werken Visie: + Het leveren van een positieve bijdrage aan het verduurzamen van de samenleving.

Nadere informatie

Begrippenlijst Naar groen is goed te doen

Begrippenlijst Naar groen is goed te doen Begrippenlijst Naar groen is goed te doen Begrip Trias Energetica Toelichting De drie stappen van de Trias Energetica zijn basisvuistregels bij het duurzaam ontwerpen en verbouwen van gebouwen, ontworpen

Nadere informatie

VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND

VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND Ing. Ed Smulders InterProAdvies Tilburg WATERWAYS Rijkswaterstaat, Provinces, Waterschappen (public) Value: EUR 10-100 bn RAILWAYS 1837 ProRail

Nadere informatie

Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen

Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Energie en exergie in de gebouwde omgeving Door Sabine Jansen (TU Delft) 7 April 2015 Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Exergie voor de gebouwde omgeving Statements

Nadere informatie

Symposium duurzaamheid Portaal. Nu aan de slag met het oog op toekoms7ge ontwikkelingen

Symposium duurzaamheid Portaal. Nu aan de slag met het oog op toekoms7ge ontwikkelingen Symposium duurzaamheid Portaal Nu aan de slag met het oog op toekoms7ge ontwikkelingen Waarom energietransi7e? Milieu Leveringszekerheid of /PJ Verantwoordelijkheid Gebouwde Omgeving energiegebruik EU

Nadere informatie

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect Programma 10.00 uur Opening 10.05 uur De initiatiefnemers: ZMf & Zeeuwind 10.10 uur Alles over de warmtepomp Niek Tramper, Zeeuwind 10.45 uur Ervaringen

Nadere informatie

Geothemie. Nieuwe kansen voor het warmtenet

Geothemie. Nieuwe kansen voor het warmtenet Geothemie Nieuwe kansen voor het warmtenet 06 54268181 1 Accelerate energy innovation Drs. Ronald den Boogert Ronald@inimpact.nl By the implementation of innovative technologies and a close cooperation

Nadere informatie

De Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien?

De Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien? De Kromme Rijnstreek Off Grid in 00. Hoe kan dat eruit zien? De gemeenten Houten, Wijk bij Duurstede en Bunnik op weg naar energieneutraal in 00 Exact bepalen hoe het energiesysteem van de toekomst er uit

Nadere informatie

Externe warmtelevering, EMG, EPC en energielabel

Externe warmtelevering, EMG, EPC en energielabel 13 oktober 2010 - Warmtenetwerk Externe warmtelevering, EMG, EPC en Hans van Wolferen Externe warmtelevering, EPC en Achtergrond, doelstelling Getrapte eis Invoering EMG ontwikkeling en inhoud 2 Huidige

Nadere informatie

Warmte(levering) van de toekomst. Jeroen Roos (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Jeroen Roos Utrecht, 21 september 2010

Warmte(levering) van de toekomst. Jeroen Roos (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Jeroen Roos Utrecht, 21 september 2010 Warmte(levering) van de toekomst (BuildDesk, business unit Gebiedsontwikkeling) Ontwikkelingen nieuwbouw met effect op warmtevraag 2 Regelgeving: stapsgewijze EPC-verlaging (-> 0,6 -> 0,4 -> energieneutraal)

Nadere informatie

Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug

Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug Notitie Duurzame energie per kern in de gemeente Utrechtse Heuvelrug CONCEPT Omgevingsdienst regio Utrecht Mei 2015 opgesteld door Erwin Mikkers Duurzame energie per Kern in gemeente Utrechtse Heuvelrug

Nadere informatie

Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen

Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen Harry de Brauw, Marion van Amelrooij, Mirjam Pronk, Barry Meddeler, Maartje Feenstra Doel bijeenkomst Scenario s bepalen voor gasloze verwarming Benedenbuurt:

Nadere informatie

Agenda. Strategie Cogas en speerpunten. Stadsverwarming Windmolenbroek. Toekomstige ontwikkelingen Cogas op gebied van warmtenetten

Agenda. Strategie Cogas en speerpunten. Stadsverwarming Windmolenbroek. Toekomstige ontwikkelingen Cogas op gebied van warmtenetten Stadsverwarming Windmolenbroek Agenda Strategie Cogas en speerpunten Stadsverwarming Windmolenbroek Toekomstige ontwikkelingen Cogas op gebied van warmtenetten 1 Cogas staat voor verduurzaming Strategie

Nadere informatie

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN

EEN DUURZAME ENERGIEVOORZIENING VOOR IEDEREEN A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE A SUSTAINABLE ENERGY SUPPLY FOR EVERYONE o o o o Portaal (6x) Bo-Ex Stanleylaan Bo-Ex Livingstonelaan Isolatie Geen Wel Wel Glas enkel Dubbel Dubbel

Nadere informatie

Duurzame warmtenetten

Duurzame warmtenetten Duurzame warmtenetten Groene Huisvesters 22 juni 2017 Jeroen Roos Inhoud 1. Opzet warmtenet 2. Soorten en maten 3. Duurzaamheid 4. Specifiek: een bron: geothermie een concept: Nul-op-de-Meter/-Rekening

Nadere informatie

Inhoud. Hernieuwbare energie voor gebouwen 18/09/2012

Inhoud. Hernieuwbare energie voor gebouwen 18/09/2012 18/09/2012 Hernieuwbare energie voor gebouwen Meetcampagne op DX warmtepomp met verticale boringen Inhoud» VITO» met verticale boringen» DX warmtepomp» Beschrijving meetcampagne» Resultaten meetcampagne»»

Nadere informatie

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen

Nadere informatie

Gijs de Man 12 oktober 2010

Gijs de Man 12 oktober 2010 Gijs de Man 12 oktober 2010 We werken aan een beter klimaat Doel Stichting Warmtenetwerk: Bevorderen van gebruik van duurzame warmte en koude en hergebruik van restwarmte t via collectieve netten. Aanpak:

Nadere informatie

DUURZAME WONINGBOUW OMDAT HET KAN

DUURZAME WONINGBOUW OMDAT HET KAN DUURZAME WONINGBOUW OMDAT HET KAN Prof. ir. Hans Cauberg Climate Design & Environments lunchlezing 25.04.06 1 BELEMMERINGEN 60.0 55.0 50.0 Te Ti - w k Ti - sk1 Ti - sk2 45.0 40.0 35.0 30.0 25.0 20.0 15.0

Nadere informatie

Van Gasbel Naar Waterbel

Van Gasbel Naar Waterbel Van Gasbel Naar Waterbel 11 oktober 2018, Jan-Maarten Elias Huidige klantvragen Unica voor verduurzaming Op gebouwniveau Corporatie -> Hoe kan ik de CO2 reduceren? En de woonlasten laag houden? Sportclub

Nadere informatie

infrastructure for a renewable society

infrastructure for a renewable society infrastructure for a renewable society Klaas de Jong 23th March 2011 Far more energy needed for heating than for generation of electricity Primary energy balance of The Netherlands Average efficiency of

Nadere informatie

2014 GreenPort NHN, All rights reserved. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede

2014 GreenPort NHN, All rights reserved. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede . 2014 GreenPort NHN, All rights reserved GEOTHERMAL OUTLOOK 2015-2017 Ronald den Boogert AGENDA Waarom nu geothermie? Stand van zaken geothermie in Nederland in 2015 2020 Voorbeelden toekomstige innovaties

Nadere informatie

Ing. Marco J. Bijkerk, Manager innovative technologies Business development Remeha NWE

Ing. Marco J. Bijkerk, Manager innovative technologies Business development Remeha NWE Ing. Marco J. Bijkerk, Manager innovative technologies Business development Remeha NWE 2050 alles duurzaam CO 2 Brandstof gebruik en CO2 in centraal vermogen 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000

Nadere informatie

Beheer van energie en broeikasgas

Beheer van energie en broeikasgas Beheer van energie en broeikasgas binnen de Europese doelstellingen voor 2050 De CONCLUSIES volgen 30 maart 2014 Hebben wij de energie om 2050 schoon te halen? slotcongres 1 Beheer van energie en broeikasgas

Nadere informatie

De Warmtepomp. Het creëren van draagvlak. Rimme van der Ree Directeur

De Warmtepomp. Het creëren van draagvlak. Rimme van der Ree Directeur De Warmtepomp Het creëren van draagvlak Rimme van der Ree Directeur Wat kost / is potentiele energie? Elektra = kwh Aardgas = m³ Wat kost / is potentiële energie? Elektra Aardgas Propaan LPG Stadsverwarming

Nadere informatie

Externe warmtelevering, EMG, EPC en energielabel. BIC, 02-12-2011 Hans van Wolferen

Externe warmtelevering, EMG, EPC en energielabel. BIC, 02-12-2011 Hans van Wolferen Externe warmtelevering, EMG, EPC en energielabel BIC, 02-12-2011 Hans van Wolferen Externe warmtelevering, EPC en energielabel! Achtergrond, doelstelling! Getrapte eis! Invoering! EMG ontwikkeling! EMG

Nadere informatie

echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen

echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen Agenda Wie is HRsolar Zonnewarmte V1.0 De markt Zonnewarmte V2.0 Zonnewarmte NOM Wie is HRsolar Nederlandse fabrikant van complete

Nadere informatie

Trias energetica. Verdiepende opdracht

Trias energetica. Verdiepende opdracht 2015 Trias energetica Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel kun je meer leren over de Trias energetica, een strategie voor het bereiken van een zo duurzaam mogelijke energievoorziening. Pagina

Nadere informatie

Smart Heat Pumps vs. Smart Grids

Smart Heat Pumps vs. Smart Grids Smart Heat Pumps vs. Smart Grids Laurent Vercruysse Technical Director Energie toekomst =? Verwarming - Elektriciteit Blz. 3 September 2013 Energie toekomst =? We zullen ons nieuwe vragen moeten stellen

Nadere informatie

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014 TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014 Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control

Nadere informatie

NearLy Zero Energy Buildings, wensen, wetten en technologie. Hans Besselink Royalhaskoning DHV

NearLy Zero Energy Buildings, wensen, wetten en technologie. Hans Besselink Royalhaskoning DHV NearLy Zero Energy Buildings, wensen, wetten en technologie Hans Besselink Royalhaskoning DHV Inhoud Onderzoek Smart buildings for Smart grids Onderzoek The Storage of Sustainable Energy in the Built environment

Nadere informatie

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Energieneutraal Krimpen aan den IJssel. Te besluiten om

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Energieneutraal Krimpen aan den IJssel. Te besluiten om COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Energieneutraal Krimpen aan den IJssel Te besluiten om 1. De ambitie vast te stellen om in 2050 als Krimpen aan den IJssel energieneutraal te zijn. 2. Een stappenplan op te stellen

Nadere informatie

CoE Neber. Discussie en vragen

CoE Neber. Discussie en vragen CoE Neber Discussie en vragen Wat is energietransitie? Een fundamentele omslag of overgang van een bijna nog volledig fossiele energievoorziening (olie, kolen en gas) naar een hernieuwbare en schone energievoorziening

Nadere informatie

INNAX Gebouw & Omgeving

INNAX Gebouw & Omgeving INNAX Gebouw & Omgeving Gebouwverduurzamer van A tot Z Pieter Klep, 26 oktober 2017 Waarom energietransitie? Belangrijke ontwikkelingen Regeerakkoord (Rutte II) energieneutraal 2050 Klimaatakkoord Parijs

Nadere informatie

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe?

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe? s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe? Waarom deze presentatie? Veel media aandacht voor energietransitie Tot 2019 weinig informatie van de gemeente Bewoners vragen zich af wat, waar,

Nadere informatie