Combined heat and Power and the Netherlands: putting decentralised power on/off the map. CHPA national Conference 2006 London, 16 November 2006

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Combined heat and Power and the Netherlands: putting decentralised power on/off the map. CHPA national Conference 2006 London, 16 November 2006"

Transcriptie

1 Combined heat and Power and the Netherlands: putting decentralised power on/off the map CHPA national Conference 2006 London, 16 November 2006

2

3 Less cooling water. Bron: Effect klimaatverandering in Nederland; MNP voor VROM; okt. 2005

4 of higher temperature. Bron: Effect klimaatverandering in Nederland; MNP voor VROM; okt. 2005

5 makes heat use mandotary!!! Bron: Effect klimaatverandering in Nederland; MNP voor VROM; okt. 2005

6 Environment more important than growth or employment Bron: 21 minuten onderzoek 2006;

7

8 Booming global energy demand.. The human footprint on earth increases 1000x in 100 years Source: EPRI Energy Roadmap

9 without simple solution Source: IEA/OECD Energy Outlook 2005

10 ,central to sustainability, Verlies aan biodiversiteit Klimaatverandering Overexploitatie van hulpbronnen Bedreigingen van de gezondheid Bedreigingen van de externe veiligheid Aantasting van de leefomgeving Mogelijk onbeheersbare risico s Bron: NMP4: Een wereld en een wil, 2001

11 .requires system innovations! Voor het oplossen van de grote milieuproblemen is systeeminnovatie nodig, die in veel gevallen de vorm aanneemt van een langlopend transformatieproces met technologische, economische, sociaal-culturele en institutionele veranderingen. Bron: NMP4: een wereld en een wil, 2001

12

13 Energy: 50% Heat; 15% electricity! Total Primary Energy use. The Netherlands %+2337 PJ 15% Electricity 17% Feed sto ck 30% Heat<100 C 18% Heat > 10 0 C 20% Mo b ility Bron: ECN

14 Secondary energy is local! Economic feasible transport distance 500 KM 0 KM 15% Electricity 17% Feedstock 30% Heat<10 0 C 5 KM 50 KM 18 % Heat > 100 C 20% Mobility 500 KM Bron: ECN; Cogen Nederland schattingen

15 ! Big local loss of energy/exergy Electricity Generation in European OECD countries (in TWh) $! " # "! % & & ) " * + " $ $ %, # $ ' ', # $, & Not acceptable! - & ). # * / ( ' 33% total efficiency of the electricity supply system Source: OECD 1999 Bron: OECD 1999

16 Chain efficiency below 25% Bron: Decentralising Energy Greenpeace UK, 2005

17

18 Holland is a small CO2 source CO2 emissions 25,0% 100%= Mtonnes CO 2 22,9% 20,0% 15,0% 14,9% 10,0% 5,0% 0,0% USA China 6,1% 4,8% 4,2% 3,4% 2,2% 1,6% 1,4% 0,7% 0,5% 0,3% 0,2% 0,2% Russia Japan India Germany UK Source: IEA, Key world energy statistics 2005; CIA population data; Cogen Nederland analysis France Australia Netherlands Belgium Austria Denmark Switserland

19 ..but Dutchmen are heavy users... CO2/capita 25,0 20,0 tonne CO2/capita 15,0 10,0 5,0 0,0 USA Australia Belgium Netherlands Denmark Russia Germany Japan Austria UK France Sw itserland China India Source: IEA, Key world energy statistics 2005; CIA population data; Cogen Nederland analysis

20 Per surface area Holland is world champ 5,0 CO2/surface area 4,0 ktonne CO2/km2 3,0 2,0 1,0 0,0 Netherlands Belgium Japan Germany UK Denmark Sw itserland Austria France USA China India Russia Australia Source: IEA, Key world energy statistics 2005; CIA population data; Cogen Nederland analysis

21 due to high energy-intensity!! TPES/surface area 2,50 2,00 1,50 ktoe/km2 1,00 0,50 0,00 Netherlands Belgium Japan Germany UK Sw itserland France Denmark Austria USA India China Russia Australia Source: IEA, Key world energy statistics 2005; CIA population data; Cogen Nederland analysis

22

23 The world urbanises. Global urbanisation 100% Population (mln) 80% % 40% 71 rural urban 20% % Source: UN World Population Prospects; 2004

24 especially in Asia Urbanisation in Asia 100% Population (mln) 80% % 40% 83 Rural urban 20% % Source: UN World Population Prospects; 2004

25 with Europe as example Urbanisation in Europe 100% Population (mln) 80% % Rural urban 40% % 51 0% Source: UN World Population Prospects; 2004

26 ..but with rural energy systems!

27 Source: Hans Hendriksen;

28 CHP saved 100 PJ in 1998 Bron: ECN/RIVM: gerealiseerde energiebesparing ; ECN-C ; Aug. 2004

29 but 8 PJ less in 2004!!.. Bron: Gerealiseerd energiebesparingtempo in Nederland ; MNP, ECN,SN; augustus 2006

30 5 off-shore wind farms lost 8PJ = J = J = 250 miljoen kubieke meter aardgas = 1250 GWh E (gascentrale, 58% rend.) = 515 MW windvermogen (2500 u vollast) = 255 windmolens (2MWe piek/molen) = 5 grote windparken op zee (100 MWe/p)

31 at a tenfold of costs!! Bron: RIVM/ECN; Milieukosten Energiemaatregelen ; April 2004

32

33 Grandfather s CO2 allocations Source: Cogen Europe at Cogen Europe conference 2003

34 and enormous fuel tax and subsidy differentials between EU Members States Nederlandse elektriciteitsprijzen zijn hoger dan die van de uit Duitsland geïmporteerde elektriciteit, opgewekt met Duitse kolen. Bijgaande studie toont dat Duitsland de winning en verwerking van Duitse kolen zwaar subsidieert, sinds 1980 met meer dan 150 miljard. Over een vergelijkbare periode ontving de Nederlandse schatkist meer dan 200 miljard aan aardgasbaten naast tientallen miljarden aan Energiebelasting, BTW en VPB op gasverkoop Het resulterend zeer ongelijk speelveld voor Nederlandse gas-gebruikende industrie en elektriciteit opwekkers, waaronder WKK eenheden, vraagt correctie en tot die gerealiseerd is compensatie, bijvoorbeeld door efficiënt gebruik van Nederlands gas door belasting of prijsstelling goedkoper te maken. Bron: Cogen Nederland brief aan MinEZ en studie, 10 oktober 2006

35 ..block realisation big CHP potential Energiebesparing nieuwe Zuiniger kassen woningen Stand-by Efficiënter rijgedrag Energiebesparing kleine apparaten Efficientere vrachtwagens Verlichting huishoudens Efficientere bestelwagens Efficientere personenauto's Isolatie bestaande woningbouw Efficientieverbetering centrales Brandstofbesparing zware industrie Besparing op verlichting utiliteitsbouw Beperking nacht-weekend gebruik Motors en drives Isolatie utiliteitsbouw WKK Bron: Ecofys: Energiebesparing: de onbegrensde mogelijkheden; Okt. 2005

36 in Holland and Europe!!

37

38 The Dutch are happy Bron: 21 minuten onderzoek 2006;

39 ..but have their worries Bron: 21 minuten onderzoek 2006;

40 ..and want a big change Bron: 21 minuten onderzoek 2006;

41 just like the voters on Nov 22!! Bron: 21 minuten onderzoek 2006;

42

Combined Heat and Power in the Netherlands. Euroheat & Power Congress Copenhagen (CPH), June

Combined Heat and Power in the Netherlands. Euroheat & Power Congress Copenhagen (CPH), June Combined Heat and Power in the Netherlands Euroheat & Power Congress Copenhagen (CPH), June 19 2007 Less cooling water. Bron: Effect klimaatverandering in Nederland; MNP voor VROM; okt. 2005 of higher

Nadere informatie

WKK in Nederland Toen, Nu, Straks. BezinningsGroep Energie Utrecht, 28 juni 2006

WKK in Nederland Toen, Nu, Straks. BezinningsGroep Energie Utrecht, 28 juni 2006 WKK in Nederland Toen, Nu, Straks BezinningsGroep Energie Utrecht, 28 juni 2006 WKK is goed en moet Energie is meer dan elektriciteit WKK fundamenteel energetisch WKK voordelen, potentie en nadelen WKK

Nadere informatie

WKK en de Handel. Cogen Nederland symposium Zeist, 11 november 2005

WKK en de Handel. Cogen Nederland symposium Zeist, 11 november 2005 WKK en de Handel Cogen Nederland symposium Zeist, 11 november 2005 Programma Opening, welkom en programma KdB CNl WKK nu en verder, hoe flexibel? KdB CNl Handel: Wat is het, wat kan wel/niet? RH EnGl Hoe

Nadere informatie

WKK in Smart Energy Mix WKK is Smart Energy Mix. KIVI NIRIA symposium April 19, 2007

WKK in Smart Energy Mix WKK is Smart Energy Mix. KIVI NIRIA symposium April 19, 2007 WKK in Smart Energy Mix WKK is Smart Energy Mix KIVI NIRIA symposium April 19, 2007 WKK is Smart Energy Mix 1 CHP cornerstone Dutch energy/climate policy 2 Doubling CHP potential/benefits possible 3 Major

Nadere informatie

Duurzaamheid begint bij jezelf! Alumni. 11 september 2012. jan.blom@keyknowledge.nl

Duurzaamheid begint bij jezelf! Alumni. 11 september 2012. jan.blom@keyknowledge.nl Duurzaamheid begint bij jezelf! 11 september 2012 Alumni jan.blom@keyknowledge.nl Hoe oud is duurzaamheid?? Duurzaamheid is maar vijfentwintig jaar oud! 16 juni 1987: Gro Harlem Brundtland biedt haar rapport

Nadere informatie

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Kees den Blanken Cogen Nederland Driebergen, Dinsdag 3 juni 2014 Kees.denblanken@cogen.nl Renewables genereren alle stroom (in Nederland in

Nadere informatie

Shell NL & Shell New Energies

Shell NL & Shell New Energies Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer

Nadere informatie

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra. Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &

Nadere informatie

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Cutting Energy Related CO 2 Emissions Baseline Emissions 62 Gt BLUE Map Emissions 14 Gt 2030 Key aspects

Nadere informatie

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Zonnestroom en windstroom Samen meer Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,

Nadere informatie

Transparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording

Transparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording Transparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording Dirk Van Damme Hoofd van het Centre for Educational Research and Innovation - OECD 1. EEN HO-KWALIFICATIE HEEFT EEN

Nadere informatie

Vaardig genoeg voor de 21 ste eeuw? Samen aan de slag met de Vlaamse PIAAC resultaten!

Vaardig genoeg voor de 21 ste eeuw? Samen aan de slag met de Vlaamse PIAAC resultaten! Vaardig genoeg voor de 21 ste eeuw? Samen aan de slag met de Vlaamse PIAAC resultaten! Brussel - 20 maart 2014 GELETTERDHEIDSCOMPETENTIES ZIJN VAN CRUCIAAL BELANG, MAAR BLIJKBAAR DAN OOK WEER NIET Dirk

Nadere informatie

Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening?

Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening? 1 Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening? Prof. dr. Machiel Mulder Faculteit Economie en Bedrijfskunde, RUG Economisch Bureau, Autoriteit Consument en Markt 2 e NLVOW

Nadere informatie

WKK: de energiebesparingtechnologie bij uitstek!

WKK: de energiebesparingtechnologie bij uitstek! WKK: de energiebesparingtechnologie bij uitstek! Deze notitie belicht puntsgewijs de grote rol van WKK bij energiebesparing/emissiereductie. Achtereenvolgens worden de volgende punten besproken en onderbouwd:

Nadere informatie

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren Inspiratie voor de avond Marc Londo, ECN Beleidsstudies Alkmaar 1 april 2015 www.ecn.nl Boodschappen 1. De energiehuishouding verandert, en daar zijn

Nadere informatie

WKK en decentrale energie systemen, in Nederland

WKK en decentrale energie systemen, in Nederland WKK en decentrale energie systemen, in Nederland Warmte Kracht Koppeling (WKK, in het engels CHP) is een verzamelnaam voor een aantal verschillende manieren om de restwarmte die bij elektriciteitsproductie

Nadere informatie

Press release Statistics Netherlands

Press release Statistics Netherlands Press release PR00-277 8-12-2000 9:30 AM Inflation rate in November levelling out Consumer prices in November were up 3.0% on November last year. The inflation rate is therefore 0.1% lower than last month,

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Jeroen de Joode Schaliegasbijeenkomst provincie Noord-Brabant s-hertogenbosch, 27 september 2013 www.ecn.nl Hoofdboodschap Rol gas in NL energiesysteem

Nadere informatie

Asparagus: Acreage and companies in the Netherlands

Asparagus: Acreage and companies in the Netherlands FACTSHEET ASARAGUS Areaal Nederland groeit niet meer In 2012 is er een einde gekomen aan het gestaag groeien van het areaal asperges in Nederland. Het CBS registreerde vorig jaar een areaal van 2.890 ha.

Nadere informatie

30 jaar CITES Sonja Van Tichelen European Regional Director. 3 maart 2014

30 jaar CITES Sonja Van Tichelen European Regional Director. 3 maart 2014 30 jaar CITES Sonja Van Tichelen European Regional Director 3 maart 2014 1. Een woordje over IFAW 2. Belang van CITES voor de bescherming van soorten 3. Laten CITES en de EU de ijsberen in de kou staan?

Nadere informatie

De toekomst van WKK en andere energieopties in de energievoorziening: Schoon & duurzaam?

De toekomst van WKK en andere energieopties in de energievoorziening: Schoon & duurzaam? Ruud van den Wijngaart, De toekomst van WKK en andere energieopties in de energievoorziening: Schoon & duurzaam? Presentatie Symposium COGEN Nederland, 22 oktober 2004, Zeist Milieu en Natuur Energie in

Nadere informatie

... Eneco België B.V. Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen. 25 oktober 2012. CMS DeBacker / Edora

... Eneco België B.V. Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen. 25 oktober 2012. CMS DeBacker / Edora Eneco België B.V.... Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen CMS DeBacker / Edora 25 oktober 2012 Christophe Degrez Algemeen Directeur Eneco België Prijs en kosten: wat is de juiste

Nadere informatie

WKK: het sluitstuk dat de duurzame energiepuzzel helpt leggen

WKK: het sluitstuk dat de duurzame energiepuzzel helpt leggen Voor kwaliteitsvolle Warmte-krachtkoppeling WKK: het sluitstuk dat de duurzame energiepuzzel helpt leggen COGEN Vlaanderen 25 May 2018 WKK-principe: voorbeeld Gescheiden productie 40 WKK 50% 40 elek. 40

Nadere informatie

FACTSHEET Grapes: special India HScode 08 06 10 (10)

FACTSHEET Grapes: special India HScode 08 06 10 (10) FACTSHEET Grapes: special India HScode 08 06 10 (10) Summery India was sinds 2000 sterk in opkomst als exporteur van druiven. In 2000 ging het nog om een hoeveelheid van 16.000 ton en in 2008 bereikte

Nadere informatie

FACTSHEETshort PEPPERS

FACTSHEETshort PEPPERS FACTSHEETshort PEPPERS Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; fruitvegfacts15@gmail.com Paprika s: Nederland verliest terrein aan Spanje Export Nederland dit jaar fors gedaald De Nederlands export

Nadere informatie

Zonne-energie in Nederland de Science en de Fiction

Zonne-energie in Nederland de Science en de Fiction Zonne-energie in Nederland de Science en de Fiction Recent spraken in Tegenlicht 1 experts over Duurzame Energie in Nederland. In een Masterclass met Hermann Sheer, de politicus uit Duitsland die in de

Nadere informatie

EUROPESE ZORGVASTGOED MARKT Strategie en haalbaarheid zorgvastgoedfonds

EUROPESE ZORGVASTGOED MARKT Strategie en haalbaarheid zorgvastgoedfonds EUROPESE ZORGVASTGOED MARKT Strategie en haalbaarheid zorgvastgoedfonds 4 juni 2008 Ingrid Hulshoff Portfolio Manager Healthcare ING Real Estate Investment Management 1. AGENDA EN INTRODUCTIE 1. AGENDA

Nadere informatie

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105 Presentation by Dr. Hans Bruyninckx, Executive Director, EEA

Nadere informatie

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen Een perspectief voor Vlaanderen Bedreigingen en uitdagingen voor de Aggiornamento industrie Een perspectief voor Vlaanderen VWEC auteur functie datum Marc Van den Bosch Sr. Adviseur energie en milieu VOKA

Nadere informatie

Energietransitie. Achtergronden. Maandag 10 maart Wim van Gemert

Energietransitie. Achtergronden. Maandag 10 maart Wim van Gemert Energietransitie Achtergronden Maandag 10 maart 2008 Wim van Gemert Once in a while a well is drilled that changes history: Spindletop Texas 1901 Damman Saudi Arabia 1938 Slochteren The Netherlands May

Nadere informatie

infrastructure for a renewable society

infrastructure for a renewable society infrastructure for a renewable society Klaas de Jong 23th March 2011 Far more energy needed for heating than for generation of electricity Primary energy balance of The Netherlands Average efficiency of

Nadere informatie

GP/VAN HOUDT. Kernenergie: overbodig onheil. www.greenpeace.nl

GP/VAN HOUDT. Kernenergie: overbodig onheil. www.greenpeace.nl GP/VAN HOUDT Kernenergie: overbodig onheil www.greenpeace.nl Wat zijn de oplossingen? Kernenergie is volgens sommigen onvermijdelijk als we de uitstoot van broeikasgassen willen beperken. Onzin! Greenpeace

Nadere informatie

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering Klimaatneutaal bouwen in de praktijk Chiel Boonstra directeur De uitdaging van het klimaat Wat is klimaatneutraal bouwen Waarom passief bouwen Projectvoorbeelden BergenopZoom, oktober 9. Uitdaging klimaat

Nadere informatie

Urban future in the Netherlands Ready to cooperate, charge & go. Peter Vermeij Baerte de Brey

Urban future in the Netherlands Ready to cooperate, charge & go. Peter Vermeij Baerte de Brey Urban future in the Netherlands Ready to cooperate, charge & go Peter Vermeij Baerte de Brey 2 Dutch vision Why invest in electric vehicles? Contributes to the economic position of The Netherlands Energy

Nadere informatie

ENERGIEBESPARING: DE ONBEGRENSDE MOGELIJKHEDEN

ENERGIEBESPARING: DE ONBEGRENSDE MOGELIJKHEDEN Ecofys BV P.O. Box 8408-3503 RK Utrecht Kanaalweg 16-G -3526 KL Utrecht The Netherlands www.ecofys.nl T +31 (0)30 280 83 00 F +31 (0)30 280 83 01 E info@ecofys.nl ENERGIEBESPARING: DE ONBEGRENSDE MOGELIJKHEDEN

Nadere informatie

Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning

Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning New emmergy 17 mei 2017 Berend Scheffers Ons energiesysteem 2 Energiesysteem Nederland 2015. Bron: NEV 2016, ECN, PBL, CBS, RVO Rol van gas

Nadere informatie

Vergrijzing als sluitstuk van de demografische transitie?

Vergrijzing als sluitstuk van de demografische transitie? Vergrijzing als sluitstuk van de demografische transitie? Lezing Lentecyclus Koninklijke Vlaamse Academie vanbelgië voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB) 8 mei 2019, Brussel Leo van Wissen NIDI-KNAW en

Nadere informatie

ISOLATIE: VERGETEN ONDERWERP GEMISTE KANS

ISOLATIE: VERGETEN ONDERWERP GEMISTE KANS HERTEL PLANT INTEGRITY ISOLATIE: VERGETEN ONDERWERP GEMISTE KANS Peter Stulen INHOUD Presentatie: Peter Stulen (Manager Plant Integrity, Hertel Group) Inhoud: Introductie Hertel Potentieel en besparingen

Nadere informatie

Leuven%Klimaatneutraal%2030

Leuven%Klimaatneutraal%2030 Leuven%Klimaatneutraal%2030 CO2$voetafdruk/dra0/3.0 29/05/2012 Dra$%3.0 Nulme5ng:%scope%1,%2%en%3 Dra$%3.0 Nulme5ng:%systeemgrenzen Dra$%3.0 Leuven%Klimaatneutraal%2030 dra0/1.0/=/individuele/kwh n/grote/

Nadere informatie

Assetmanagement verbindt Nederland. De energietransitie. & het beheer van de aarde. Jack Doomernik. LEF Future Centre Utrecht, 22 juni 2017

Assetmanagement verbindt Nederland. De energietransitie. & het beheer van de aarde. Jack Doomernik. LEF Future Centre Utrecht, 22 juni 2017 Assetmanagement verbindt Nederland De energietransitie & het beheer van de aarde Jack Doomernik LEF Future Centre Utrecht, 22 juni 2017 Context STIJGING VAN TEMPERATUUR https://www.youtube.com/ watch?v=yzd3-bwc66e

Nadere informatie

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en

Nadere informatie

Rol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening:

Rol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening: Rol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening: Betaalbaar & betrouwbaar? Robert Harmsen ECN Beleidsstudies COGEN Symposium Zeist 22 oktober 2004 Een blik naar de toekomst (1) Four Futures

Nadere informatie

Quinoa: Ondanks problemen in Peru wereldhandel op peil gebleven

Quinoa: Ondanks problemen in Peru wereldhandel op peil gebleven TONS Factsheet Quinoa, januari 2018 FACTSHEET QUINOA fruitvegfacts@gmail.com Fruit & Vegetable Facts; Jan Kees Boon; +31654687684; Quinoa: Ondanks problemen in Peru wereldhandel op peil gebleven Bolivia

Nadere informatie

RE-INVENT OUR REGION

RE-INVENT OUR REGION RE-INVENT OUR REGION Future scenario s on the economic development of the South Eastern part of the Netherlands TIM 7 With close guidance on process and methods by Peter Kopeczek* * Re-invent your business

Nadere informatie

De Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden

De Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden De Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden Symposium De Gassamenstelling van de toekomst, 28 mei 2015, Regardz De Eenhoorn, Amersfoort Aad Correljé TU Delft TBM Economics of Infrastructures

Nadere informatie

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Plan De veranderingen in de internationale oliemarkten Gevolgen voor ARA, rol van energiehub Energietransitie,

Nadere informatie

Energie en geopolitiek

Energie en geopolitiek Energie en geopolitiek Pieter Boot Groningen, 15 juni 2009 Deze presentatie Introductie Internationale energiemarkt Energie voorzieningszekerheid Energie en beleid 1 Introductie Dalende prijzen na juli

Nadere informatie

Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven

Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven foto: KNMI 222 196 187 2015 2014 113 11 Bron: EBN infographic 2016 CO 2 emissies in Nederland

Nadere informatie

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Conferentie Luchtkwaliteit Brussel, 5 december 2014 Dr Hans Bruyninckx Executive Director European Environment Agency EEA rapporten 2014 Luchtverontreiniging een

Nadere informatie

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013 16% Energie van eigen bodem 17 januari 2013 Inhoud Klimaatverandering Energie in Nederland Duurzame doelen Wind in ontwikkeling Northsea Nearshore Wind Klimaatverandering Conclusie van het IPCC (AR4, 2007)

Nadere informatie

toerisme in cijfers tourism in figures 2011

toerisme in cijfers tourism in figures 2011 toerisme in cijfers tourism in figures 2011 XL 15 Evolutie aankomsten inclusief huurlogies via verhuurkantoren aan de kust, 2007-2011 Trend arrivals, accommodations for rent by rental agencies at the coast

Nadere informatie

STRATEGO: Coaching session

STRATEGO: Coaching session STRATEGO: Coaching session 19-11-2014 www.warmtebedrijfrotterdam.nl Content Integrated business model al chart Heat chain Sources heating grid Rotterdam Delivery of industrial waste heat History & lessons

Nadere informatie

Gijs de Man 12 oktober 2010

Gijs de Man 12 oktober 2010 Gijs de Man 12 oktober 2010 We werken aan een beter klimaat Doel Stichting Warmtenetwerk: Bevorderen van gebruik van duurzame warmte en koude en hergebruik van restwarmte t via collectieve netten. Aanpak:

Nadere informatie

Toerisme in cijfers Tourism in figures XL

Toerisme in cijfers Tourism in figures XL www.milo-profi.com 2014 Toerisme in cijfers Tourism in figures XL overnachtingen huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2014 overnight stays in accommodations for rent by rental agencies at the coast

Nadere informatie

Katrina Bull Voormalig wethouder duurzaamheid Nottingham City Council, Verenigd Koninkrijk

Katrina Bull Voormalig wethouder duurzaamheid Nottingham City Council, Verenigd Koninkrijk Katrina Bull Voormalig wethouder duurzaamheid Nottingham City Council, Verenigd Koninkrijk Introductie Katrina Bull Labour Party raadslid in Nottingham, Verenigd Koningrijk vanaf 2000 tot 2011. Lid van

Nadere informatie

Netherlands: Import stonefruit (in 1000 ton; source: CBS) - Nectarines Paeches Plums

Netherlands: Import stonefruit (in 1000 ton; source: CBS) - Nectarines Paeches Plums FACTSHEET STEENFRUIT Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; jankeesboon15@gmail.com MARKT STEENFRUIT GROEIT Maar niet in Nederland Grootse deel van import in Nederland wordt weer gere-exporteerd

Nadere informatie

Milieuvriendelijke wagens Fiscaal regime. Woensdag 20 mei 2015

Milieuvriendelijke wagens Fiscaal regime. Woensdag 20 mei 2015 Milieuvriendelijke wagens Fiscaal regime Woensdag 20 mei 2015 1. Globaal perspectief 1. Globaal perspectief: evolutie van CO² emissie tot 2005 The big picture 1971 General Motors, 1971 Buick Riviera Owner

Nadere informatie

Wind Werkt windstroom en werkgelegenheid

Wind Werkt windstroom en werkgelegenheid Wind Werkt windstroom en werkgelegenheid Prof.dr. Gerard van Bussel TU, leerstoel windenergie 11 april 2013 Challenge the future Wind waait. - 200 meer windenergie dan het huidige energiegebruik - meer

Nadere informatie

Rotterdam Wereld Balans Wereld Import & Export. Ukraine Export. EU Balans EU Import & Export EU Mais Import Spaanse S&D Nederlandse S&D

Rotterdam Wereld Balans Wereld Import & Export. Ukraine Export. EU Balans EU Import & Export EU Mais Import Spaanse S&D Nederlandse S&D Marktontwikkelingen door W. Helmink Rotterdam 14 5 2014 World Wereld Balans Inhoudsopgave Wereld Import & Export Ukraine, Rusland & Kazakhstan Tarwe Balans Ukraine Export EU EU Balans EU Import & Export

Nadere informatie

Windstroom en werkgelegenheid

Windstroom en werkgelegenheid Windstroom en werkgelegenheid Prof.dr. Gerard van Bussel TU, leerstoel windenergie 11 april 2013 Challenge the future Wind waait. - 200 x meer windenergie dan het huidige energiegebruik - meer dan 40 x

Nadere informatie

FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code ) (8 februari 2013)

FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code ) (8 februari 2013) FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code 08 10 50) (8 februari 2013) Summery De wereldproductie van kiwi s was in de eerste heft van het vorige decennium redelijk stabiel op een niveau van ruim 1 miljoen ton daarna

Nadere informatie

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen 28/09/2015 Kees van der Leun Klimaat raakt al ontwricht bron: John Mason, skepticalscience.com bron: Guardian 2 100% duurzaam? Energie-efficiëntie

Nadere informatie

Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013

Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013 Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013 XL 14 aankomsten huurlogies via verhuurkantoren aan de kust 2013 arrivals in accommodations for rent by rental agencies at the coast 2013 Kennisbeheer u i 2014

Nadere informatie

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen. Heleen de Coninck, 13 september 2011

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen. Heleen de Coninck, 13 september 2011 Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Heleen de Coninck, 13 september 2011 Energieonderzoek Centrum Nederland Grootste energieonderzoekcentrum van Nederland Missing link tussen

Nadere informatie

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Heleen de Coninck, 13 september 2011 Energieonderzoek Centrum Nederland Grootste energieonderzoekcentrum van Nederland Missing link tussen

Nadere informatie

Experiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings

Experiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings Experiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings H.Hoes 1 Klik om ATES het opmaakprofiel system results van de Monitoring within Energy Demonstration Program to 30%

Nadere informatie

CO 2 capture overview

CO 2 capture overview CO 2 capture overview Ruud van den Brink, Daan Jansen www.ecn.nl CO 2 emissions are rising faster than in the most pessimistic scenario Source: PNAS, 22 May, 2007 Energy scenario: 65% lower CO 2 emission

Nadere informatie

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft Hernieuwbare Energie na 2025 Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Hoe snel verandert de energiemarkt?

Hoe snel verandert de energiemarkt? Hoe snel verandert de energiemarkt? Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en

Nadere informatie

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu A. van der Drift December 2013 ECN-L--13-081 GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu Bram van der Drift Clean Tech Business Day 11 december

Nadere informatie

Cluster Power to Gas

Cluster Power to Gas Cluster Power to Gas Adwin Martens WaterstofNet Doorn, 13 december 2018 WaterstofNet Gestart in 2009 als non-profit organisatie (geen structurele overheidsfinanciering) Focus op concrete projecten en roadmaps

Nadere informatie

Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein

Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein Gert Jan Kramer Politiek Café Energietransitie, Nieuwegein, 5 juni 2019 Inhoud / onderwerpen Het Klimaat; Energie en Klimaat Het Politieke Klimaat rond

Nadere informatie

Windenergie in Wijk bij Duurstede

Windenergie in Wijk bij Duurstede Windenergie in Wijk bij Duurstede J.H. Fred Jansen Nationaal Kritisch Platform Windenergie (NKPW) www.nkpw.nl Bruto opbrengst windenergie in Nederland en Wijk bij Duurstede Netto opbrengst Geluid windturbines

Nadere informatie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie Diepe geothermie heeft vele voordelen Characteristics Geothermal Geothermal

Nadere informatie

Nationale Energieverkenning 2014

Nationale Energieverkenning 2014 Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare

Nadere informatie

Het Europese Klimaat en Energiebeleid voor 2030

Het Europese Klimaat en Energiebeleid voor 2030 Het Europese Klimaat en Energiebeleid voor 2030 Hoe de EU het Akkoord van Parijs implementeert Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten 15 December 2018 Prof Dr Jos DELBEKE

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE

AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE AYOP IN DE ENERGIETRANSITIE OP WEG NAAR MEER WIND OP ZEE & NIEUWE BUSINESS KANSEN AYOP.COM URGENTIE - ENERGIETRANSITIE Monday 8 th of October 2018, the UN Climate Scientists have alarming news for the

Nadere informatie

Dolf Gielen. Brussel, 12 December 2008

Dolf Gielen. Brussel, 12 December 2008 Energy Technology Perspectives 2008 Dolf Gielen Brussel, 12 December 2008 OECD/IEA - 2008 Afbakening Deze studie beschrijft de rol van technologie Transitiepaden worden geschetst voor de belangrijkste

Nadere informatie

Building effective IT demandsupply

Building effective IT demandsupply Building effective IT demandsupply structures Gerard Wijers Director Governance and Sourcing Management Agenda» Introductie Demand-Supply» Demand-Supply bij Vopak» Demand-Supply bij van Gansewinkel» Discussie

Nadere informatie

Maarten Timmerman. Offshore Windenergie. Staalbouwdag / 2 oktober 2014

Maarten Timmerman. Offshore Windenergie. Staalbouwdag / 2 oktober 2014 Maarten Timmerman Offshore Windenergie Staalbouwdag / 2 oktober 2014 Wat doet TKI Wind op Zee? SEmuleert en faciliteert de ontwikkeling en implementaee van offshore windtechnologie voor de industrie (MKB)

Nadere informatie

FACTSHEET VERWERKTE GROENTEN Incl. aardappelproducten

FACTSHEET VERWERKTE GROENTEN Incl. aardappelproducten FACTSHEET VERWERKTE GROENTEN Incl. aardappelproducten Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; jankeesboon15@gmail.com; www.fruitandvegetablefacts.com Nederland grote producent en exporteur verwerkte

Nadere informatie

How to get the consumer in the driver s seat

How to get the consumer in the driver s seat How to get the consumer in the driver s seat Peter Niermeijer Date: November 11, 2016 Who is RECS International? Membership organization with over 130 members representing the whole chain in renewable

Nadere informatie

Discussie over voor- en nadelen van windenergie

Discussie over voor- en nadelen van windenergie Argumenten in het maatschappelijke debat en de politieke besluitvorming rondom wind op zee Mogelijkheden en beperkingen van MKBA s 04/11/2014, KIVI, Den Haag Discussie over voor- en nadelen van windenergie

Nadere informatie

Caro De Brouwer 27/11/2013

Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 2e Master Irw Energie, KUL Erasmus Imperial College London Thesis: Solvent storage for postcombustion CCS in coal fired plants Voorzitter YERA Young Energy Reviewers

Nadere informatie

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening Wilfried Ivens (wilfried.ivens@ou.nl) Herman Eijdems (h.eijdems@mijnwater.com) René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)

Nadere informatie

Peter Wagener Voorzitter

Peter Wagener Voorzitter Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar

Nadere informatie

DUURZAME ENERGIE UIT BIOMASSA: kansen, knelpunten & dilemma s

DUURZAME ENERGIE UIT BIOMASSA: kansen, knelpunten & dilemma s Copernicus Institute of Sustainable Development DUURZAME ENERGIE UIT BIOMASSA: kansen, knelpunten & dilemma s Prof. Dr. Martin Junginger Provincie Utrecht, 20.2.2018 Vier onderwerpen 1. Inzet van biomassa

Nadere informatie

ECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert

ECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert ECN Lunchcolloquium EnTranCe: the Energy Transition Centre November 3, 2014 Wim van Gemert HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN General information e Hanze University of Applied Sciences, Groningen was founded in

Nadere informatie

Ontwikkelingen Tractie Energievoorziening

Ontwikkelingen Tractie Energievoorziening Ontwikkelingen Tractie Energievoorziening Ing. G.F. ten Harve Mbe Systeem expert energievoorziening Architectuur & Techniek / Assetmanagement / ProRail Historie elektrische tractie Tractie energievoorziening

Nadere informatie

CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS

CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS OVERNACHTINGEN 2015-2016 - 9 maanden VOORLOPIGE CIJFERS BELGIË OVERNIGHT STAYS 2015-2016 - 9 months PRELIMINARY FIGURES BELGIUM België 15 668 923 15 878 478 +209 555 +1,3% Belgium Nederland 4 071 014 3

Nadere informatie

BESCHEIDEN ROL NEDERLAND IN WERELDMARKT WALNOTEN

BESCHEIDEN ROL NEDERLAND IN WERELDMARKT WALNOTEN FACTSHEET WALNOTEN Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com BESCHEIDEN ROL NEDERLAND IN WERELDMARKT WALNOTEN Wereldhandel in noten: 20 miljard euro waarvan 2 miljard walnoten.

Nadere informatie

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Drs. Ing. F. Pierie Drs. L.J.M. Heijne Prof. Dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp 6/14/2017 1 6/14/2017 2 Inleiding vergisting Onderdelen in de keten 6/14/2017

Nadere informatie

Prof. Dr. Martin Junginger Copernicus Instituut, Universiteit Utrecht. Expert-meeting plaatsvinden over het raadsvoorstel Houtenergiestation

Prof. Dr. Martin Junginger Copernicus Instituut, Universiteit Utrecht. Expert-meeting plaatsvinden over het raadsvoorstel Houtenergiestation Copernicus Institute of Sustainable Development Prof. Dr. Martin Junginger Copernicus Instituut, Universiteit Utrecht Expert-meeting plaatsvinden over het raadsvoorstel Houtenergiestation 17 November 2016,

Nadere informatie

Designing climate proof urban districts

Designing climate proof urban districts Designing climate proof urban districts Presentation for Deltas in Times of Climate Change 2010 Jaap Kortman Laura van der Noort IVAM Maarten van Dongen Witteveen + Bos The Netherlands Presentation What

Nadere informatie

Duurzame Warmte uit Biomassa

Duurzame Warmte uit Biomassa Duurzame Warmte uit Biomassa Ir. Kees W. Kwant Chair IEA Bioenergy Contents 1. Bioenergy Heat in the sustainable Global Energy Mix 2. Stimulering van duurzame warmte 1. ISDE 2. EIA 3. SDE 3. Subsidie budgetten

Nadere informatie

Welkom Kiemt Najaarscongres. 09 oktober 2017 SO FAR SO GOOD? Creative Energy in Progress

Welkom Kiemt Najaarscongres. 09 oktober 2017 SO FAR SO GOOD? Creative Energy in Progress Welkom Kiemt Najaarscongres 09 oktober 2017 SO FAR SO GOOD? Creative Energy in Progress WORKSHOP OUTPUT - USING SCENARIOS TO INNOVATE 09 oktober SO FAR SO GOOD? Creative Energy in Progress Ciarán McGinley,

Nadere informatie

Bedrijfsprofiel E.ON Benelux. Februari 2015

Bedrijfsprofiel E.ON Benelux. Februari 2015 Bedrijfsprofiel E.ON Benelux Februari 2015 E.ON Visie ONZE ROL Improving People s Lives ONS DOEL Your Partner of Choice for Energy Solutions Je Voorkeurspartner voor Energieoplossingen Putting Our Customer

Nadere informatie