Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde

Transcriptie

1 Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde

2 Plan De veranderingen in de internationale oliemarkten Gevolgen voor ARA, rol van energiehub Energietransitie, naar hub 2.0?

3 De huidige grootste regionale ruwe olie handelsstromen Noord-Amerika is nagenoeg zelfvoorzienend geworden door schalie olie. Substantiële handel in olie en olieproducten van Rusland naar de EU. Grootste deel van olie uit het Midden-Oosten naar Azie (en is groeiend) RUSSIA AND CIS CANADA EUROPE US MEXICO N.AFR. M.E. INDIA CHINA JAPAN SUBSAHARAN AFRICA OTHER ASIA LAT.AM. Map by CIEP

4 Energiebalans EU 28

5 Reffinage Sector in Europese Unie Marktsontwikkelingen laatste tien jaar: Al flinke sanering in raffinage capaciteit achter de rug sinds 2000 Nieuwe concurrerende capaciteit in Midden-Oosten, Rusland Opkomst schalie olie en gas industrie in VS Zie ook: the-european-refining-sectora-diversity-of-markets

6 Nederlandse Energiebalans, veel import en export van olie en olieproducten Zie ook: daelenergy.com/pu blications/publicati on/looking-underthe-hood-of-thedutch-energysystem

7 De Rijn-Donau-Lijn Veel raffinaderijen in EU zijn onderhevig aan buitenlandse concurrentie volgens onze studies: Ook in ARA cluster wordt de concurrentie gevoeld. Geïntegreerde raffinaderijen hebben daar iets minder last van. Deze zijn geconcentreerd, om verschillende redenen, langs de lijn Rijn-Donau. In traditionele exportmarkten van ARA speelt internationale concurrentie ook een rol. De VS is een belangrijke nieuwe exporteur ipv importeur. Zie ook: publications/publication/long-termprospects-for-northwest-europeanrefining

8 Export van motorbrandstoffen vanuit Nederland

9 Uitvoer van olieproducten naar bestemming, zowel ruwe olie (doorvoer naar Duitsland en België) en geraffineerde producten; VS geduchte concurrent geworden

10 Overslag olieproducten Port of Amsterdam (mln. ton) Marktaandeel Hamburg - Le Havre regio Source: Port of Amsterdam 2015 Visie 2030

11 Het ARA-cluster is een wereldspeler in olie en olie-gerelateerde business Source: EIA

12 Concurrentie in het ARA-cluster en flinke groei in opslag... Botlek 16% Pernis 6% VlaardingeDordrecht n 1% 2% Antwerp 30% ARA opslag (Mld m 3 ) Europoort 20% Amsterdam 25% Source: IEA country report; Odfjell, 2016

13 Productie op de Noordzee Energiehub Nederland (o.a. positie Amsterdam) gebouwd op geïmporteerde olie uit Midden-Oosten (jaren zestig/zeventig), sinds jaren 80 mede door de Noordzee en vanaf de jaren negentig aanvoer uit Rusland Olie en gas productie op de Noordzee is gedaald en wind in opkomst (maar nu nog bescheiden), is dit een opstap voor een nieuwe groei periode rond de Noordzee en energiehub 2.0? Source: CIEP research

14 Energievraag We kunnen een onderscheid maken naar de soorten energievraag in een economie en de soorten van brandstoffen die deze vraag nu bedienen en welke deze in de toekomst zullen kunnen bedienen Elektriciteit Mobiliteit Warmte Koeling Licht en apparaten Weg, water en lucht Lage temperatuur warmte (bebouwde omgeving) Hoge temperatuur warmte (industrie) 14

15 Organisatie van sectorale CO2 emissiereductiepaden De snelheid waarmee CO2 emissiereductie kan worden bereikt varieert per type vraag Bepalende factoren: Beschikbaarheid van technologie Betaalbaarheid van alternatieven Infrastructuur erfenis en mogelijkheid tot hergebruik Internationale concurrentie Arbeids- en kapitaalmarkten Lengte van de investeringscycli Source: RLI (2015)

16 Animatie van het oude energiesysteem naar het nieuwe door inpassing en toepassing nieuwe technologieën (schematisch/geen volumes) in Nederland en NWE Europa, waarbij de hub functie mee kan veranderen; Animatie en bijbehorende paper te vinden op: Havens en de daar gevestigde industrie kan helpen in het creëren van markten/absorptie voor nieuwe energietechnologieën (ook voor betaalbaarheid) Industrie in Nederland/ARA heeft internationale/regionale marktfunctie en zal nog vele jaren blijven bestaan door concurrerende positie Deze industrie meenemen/faciliteren in de energietransitie schept kansen, ook voor nieuw te vestigen industrie

17 Energietransitie kun je het best geïntegreerd benaderen en zo de synergiën benutten voor de verschillende soorten vraag naar energie Electricity system Built environment Industry Transport Zie ook:

18

19 Dank u wel!