Product-info Aubergine

Transcriptie

1 Product-info Aubergine PT 2009 / 58 Oktober 2009/ Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Markt & Innovatie

2

3 Product-info Aubergine Auteur Peter van der Salm Functie Marktanalist Telefoon Productschap Tuinbouw, Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon: internet: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder toestemming van de uitgever of auteur. 1

4 2 Productschap Tuinbouw

5 Inhoudsopgave Samenvatting 5 1 Inleiding 7 2 Nederland Algemeen overzicht Areaal en aantal bedrijven Uitvoer Invoer Consumentenmarkt 14 3 Buitenland Europa Spanje Duitsland Verenigd Koninkrijk Frankrijk Zweden Rusland 21 3 Productschap Tuinbouw 3

6 4 Productschap Tuinbouw

7 Samenvatting Tegenvallende prijzen In 1999 had de productie van aubergine in Nederland een hoogtepunt bereikt van 38 miljoen kilogram. Door de slechte prijzen daalde daarna het areaal en de productie, om daarna vanaf 2001 weer toe te nemen. Het grootste deel van de Nederlandse aubergineproductie wordt geëxporteerd, met name naar Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Invoer van aubergine (met name uit Spanje) vindt vooral plaats in de periode oktober t/m april en is gedeeltelijk bestemd voor re-export. Na de goede prijzen die de Nederlandse aubergine in 2007 opbracht, wordt 2009 het tweede teleurstellende jaar op rij voor de Nederlandse telers. Rusland blijft groeimarkt voor aubergine-export De uitvoer van Nederlandse aubergine bedraagt de laatste jaren 32 tot 34 miljoen kg per jaar. Het zwaartepunt van de uitvoer valt in de periode april t/m oktober. Duitsland is de grootste exportmarkt voor Nederlandse aubergine maar vertoont de laatste jaren geen groei. De uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk is de laatste jaren wel duidelijk gegroeid. Ook Zweden en Rusland zijn de afgelopen jaren groeimarkten geweest. In 2009 begon de export aarzelend, maar na zeven maanden liep de uitvoer 9% voor op dezelfde periode in Met name Duitsland, Rusland en Frankrijk hebben in 2009 meer Nederlandse aubergine ingevoerd. Consumptie laag maar groeit nog wel Het percentage Nederlandse huishoudens dat aubergine koopt neemt nog altijd toe maar is nog steeds relatief laag. In 2008 is er een lichte daling geweest van de gemiddelde aankoop per huishouden, maar in vergelijking met 2005 is er wel sprake van een duidelijke toename. Albert Heijn is verreweg de grootste aubergineverkoper van Nederland, met een aandeel dat in de richting van 50% gaat. Discountsupermarkt Lidl heeft de laatste jaren haar marktaandeel bij de aubergineverkoop duidelijk vergroot, van 10% naar 15%. C1000 en Super de Boer hebben marktaandeel verloren. Productie in Spanje en Nederland stijgt In veel Europese landen is de productie van aubergine de laatste jaren stabiel geweest of gedaald maar in Nederland en Spanje is de aubergineproductie de afgelopen jaren wel toegenomen. De invoer van aubergine uit landen buiten de Europese Unie is beperkt maar vertoont wel een stijgende lijn. Turkije is de grootste leverancier van buiten de Europese Unie. De laatste jaren is er ook wat meer invoer uit enkele Afrikaanse landen en uit de Dominicaanse Republiek. Spanje is na Italië de grootste aubergineproducent van de EU. Terwijl Italië in verhouding tot de productie nauwelijks aubergine exporteert, is Spanje de grootste aubergine-exporteur van de EU. De belangrijkste exportbestemmingen voor de Spaanse aubergineteelt zijn Frankrijk, Italië, Duitsland en Nederland. De uitvoer naar Nederland is, met name in de wintermaanden, gedeeltelijk bestemd voor re-export. Productschap Tuinbouw 5

8 6 Productschap Tuinbouw

9 1 Inleiding Product-info s groente en fruit zijn rapporten waarin voor een bepaald product de beschikbare marktinformatie is gebundeld. Het doel is om inzicht te verschaffen in de productie, import, export en consumptie in Nederland en de belangrijkste productielanden en consumptielanden in Europa. Productschap Tuinbouw 7

10 8 Productschap Tuinbouw

11 2 Nederland 2.1 Algemeen overzicht Tabel 2.1 Algemeen overzicht aubergine in Nederland Bron: PT Productie Uitvoer Invoer Telersomzet Telersprijs (x kg) (x kg) (x kg) (x ) (cent/kg) In 1999 had de productie van aubergine in Nederland een hoogtepunt bereikt van 38 miljoen kilogram. Door de slechte prijzen daalde daarna het areaal en de productie, om vanaf 2001 weer toe te nemen. Het grootste deel van de Nederlandse aubergineproductie wordt geëxporteerd, met name naar Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Invoer van aubergine vindt vooral plaats in de periode oktober t/m april en is gedeeltelijk bestemd voor re-export. Na een jaar met goede telersprijzen, 2007, daalde de prijzen aanzienlijk in De vooruitzichten voor de telers zijn voor 2009 niet goed, waarschijnlijk zal dit jaar de gemiddelde telersprijs onder de 80 cent per kg uitkomen. Productie en telersprijs van aubergine in Nederland productie x kg telersprijs ct/kg Productschap Tuinbouw 9

12 2.2 Areaal en aantal bedrijven 120 Areaal aubergine en aantal teeltbedrijven in Nederland areaal onder glas in HA aantal teeltbedrijven glas Het areaal aubergine en het aantal auberginetelers is in de periode afgenomen. Na 2002 is het areaal aubergine weer toegenomen maar het aantal telers is blijven dalen. 10 Productschap Tuinbouw

13 2.3 Uitvoer Tabel 2.2 Uitvoer van Nederlandse aubergine, x kg Bron: PT/KCB /-% Januari % Februari % Maart % April % Mei % Juni % Juli % Augustus % September % Oktober % November % December % TOTAAL % waarvan naar: Duitsland % Verenigd Koninkrijk % Frankrijk % Rusland % Zweden % VS van Amerika % Denemarken % Noorwegen % Ierland % Oostenrijk % Zwitserland % Oekraïne % Polen % Litouwen % Tsjechië % Finland % Italië België/Luxemburg % Letland % Hongarije % Canada % Overige landen % De uitvoer van Nederlandse aubergine concentreert zich in de periode april-oktober. Duitsland is de grootste exportmarkt voor Nederlandse aubergine maar vertoont de laatste jaren geen groei. De uitvoer van aubergine naar het Verenigd Koninkrijk is de laatste jaren duidelijk gegroeid. Ook Zweden en Rusland zijn de afgelopen jaren groeimarkten geweest. Productschap Tuinbouw 11

14 Tabel 2.3 Uivoer van Nederlandse aubergine in de periode januari t/m juli, x kg Bron: PT/KCB januari t/m juli Kolom /-% TOTAAL % waarvan naar: Duitsland % Verenigd Koninkrijk % Rusland % Frankrijk % Zweden % VS van Amerika % Roemenië % Polen % Italië % Denemarken % Oostenrijk % Ierland % Noorwegen % Litouwen % Oekraïne % Zwitserland % Finland % Letland % Canada % Tsjechië % België/Luxemburg % Overige landen % In 2009 kwam de export laat op gang, maar na zeven maanden liep de uitvoer 9% voor op dezelfde periode in Met name Duitsland, Rusland en Frankrijk hebben in 2009 meer Nederlandse aubergine ingevoerd dan in De uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk en Zweden loopt dit jaar achter op vorig jaar. Uitvoer van Nederlandse aubergine in % 5% 7% 7% 17% 36% Duitsland Verenigd Koninkrijk Frankrijk Rusland Zweden VS van Amerika 25% Overige landen 12 Productschap Tuinbouw

15 2.4 Invoer Tabel 2.4 Invoer van aubergine in Nederland, x kg Bron: Eurostat/PT /-% Januari 13% 14% 14% 16% 23% 46% Februari 14% 12% 13% 16% 15% -6% Maart 13% 10% 14% 12% 12% 2% April 8% 7% 9% 8% 8% -4% Mei 3% 2% 2% 3% 3% 15% Juni 2% 1% 1% 2% 2% 33% Juli 1% 1% 1% 2% 1% -27% Augustus 1% 1% 2% 2% 2% -11% September 2% 3% 3% 1% 3% 111% Oktober 9% 14% 10% 10% 7% -25% November 22% 19% 16% 15% 13% -18% December 14% 16% 14% 14% 11% -19% TOTAAL % waarvan uit: Spanje *) % Duitsland % België % Dominicaanse Republiek % Italië % Thailand % Turkije % Frankrijk % Suriname % India % Verenigd Koninkrijk % Overige landen % *) Invoer uit Spanje op basis van de uitvoer uit Spanje naar Nederland Spanje is veruit de belangrijkste buitenlandse leverancier van aubergine op de Nederlandse markt. Overigens blijft niet alle ingevoerde aubergine in Nederland, een gedeelte is bestemd voor reexport. Opvallend is de toename van de import uit Duitsland. Hier is mogelijk ook sprake van re-export. Productschap Tuinbouw 13

16 2.5 Consumentenmarkt Tabel 2.5 Huishoudelijke aankopen van aubergine in Nederland Bron: GfK/PT /-% Percentage kopende huishoudens 11% 13% 13% 14% 6% Hoeveelheid per huishouden in gram % Besteding per huishouden in 0,35 0,45 0,53 0,51-4% Gemiddelde consumenten prijs 2,47 2,63 2,57 2,58 0% Het percentage huishoudens dat aubergine koopt neemt nog altijd toe in Nederland, maar het is nog steeds relatief laag. In 2008 is er een lichte daling geweest van de gemiddelde aankoop per huishouden, maar in vergelijking met 2005 is er wel sprake van een duidelijke toename. Tabel 2.6 Marktaandelen supermarkten in Nederland (excl. Aldi) bij de verkoop van aubergine Bron: Nielsen Albert Heijn 44% 43% 47% 47% Superunie 20% 20% 23% 23% Lidl 10% 12% 12% 15% C % 13% 12% 10% Super de Boer 6% 5% 6% 4% Overigen *) 6% 6% 1% 1% Totaal 100% 100% 100% 100% * ) De formules van koopconsult Albert Heijn is verreweg de grootste aubergineverkoper van Nederland. De Lidl heeft de laatste jaren haar marktaandeel bij de aubergineverkoop duidelijk vergroot, terwijl C1000 en Super de Boer marktaandeel hebben verloren. 2,00 1,75 1,50 1,25 1,00 0,75 0,50 0,25 0,00 Supermarktprijzen in week 1 t/m 39 (2009) van aubergine, per stuk Bron: IRI ALDI ALBERT HEIJN C1000 JUMBO PLUS SUPER DE BOER 14 Productschap Tuinbouw

17 3 Buitenland 3.1 Europa Tabel 3.1 Productie van aubergine in enkele Europese landen en Turkije, x kg Bron: Eurostat Turkije Italië Spanje Griekenland Roemenië Nederland Frankrijk Tabel 3.2 Invoer van aubergine in de EU [27] uit landen van buiten de EU, x kg Bron: Eurostat /-% Januari % Februari % Maart % April % Mei % Juni % Juli % Augustus % September % Oktober % November % December % TOTAAL % waarvan uit: Turkije % Kenia % Dominicaanse Republiek % Ghana % Thailand % Servië % Macedonië Jordanië % Bosnië-Herzegovina % Suriname % Marokko Israël Gambia % Oekraïne Overige landen % In veel Europese landen is de productie van aubergine de laatste jaren stabiel geweest of gedaald. In Nederland en Spanje is de aubergineproductie de afgelopen jaren toegenomen. Productschap Tuinbouw 15

18 De invoer van aubergine uit landen buiten de Europese Unie is beperkt maar vertoont wel een stijgende lijn. Turkije is de grootste leverancier van buiten de Europese Unie. De laatste jaren is er ook wat meer invoer uit enkele Afrikaanse landen en uit de Dominicaanse Republiek. 3.2 Spanje Tabel 3.3 Areaal en productie van aubergine in Spanje Bron: MAPA Areaal in ha Productie x kg Tabel 3.4 Uitvoer van aubergine uit Spanje, x kg Bron: Eurostat/PT /-% Januari % Februari % Maart % April % Mei % Juni % Juli % Augustus % September % Oktober % November % December % TOTAAL % waarvan naar: Frankrijk % Duitsland % Italië % Nederland % Verenigd Koninkrijk % Portugal % Rusland % België % Zweden % Oostenrijk % Polen % Denemarken % Tsjechië % Zwitserland % Hongarije % Litouwen % Finland % Ierland % Letland % Overige landen % 16 Productschap Tuinbouw

19 Spanje is na Italië de grootste aubergineproducent van de EU. Terwijl Italië in verhouding tot de productie nauwelijks aubergine exporteert, is Spanje de grootste aubergine-exporteur van de EU. De belangrijkste exportbestemmingen voor de Spaanse aubergineteelt zijn Frankrijk, Italië, Duitsland en Nederland. De uitvoer naar Nederland is, met name in de wintermaanden, gedeeltelijk bestemd voor re-export. 3.3 Duitsland Tabel 3.5 Invoer van aubergine in Duitsland, x kg Bron: Eurostat/PT /-% Januari 7% 6% 5% 5% 7% 32% Februari 5% 4% 7% 5% 5% 10% Maart 6% 5% 7% 8% 7% -10% April 7% 7% 8% 10% 10% 4% Mei 8% 10% 10% 9% 10% 8% Juni 9% 10% 9% 10% 10% -4% Juli 10% 13% 9% 11% 12% 3% Augustus 11% 11% 10% 10% 8% -17% September 10% 9% 9% 8% 7% -9% Oktober 9% 9% 9% 9% 7% -19% November 8% 8% 7% 6% 7% 16% December 9% 8% 8% 8% 8% 8% TOTAAL % waarvan uit: Spanje *) % Nederland % waarvan Ned. Product % Oostenrijk *) % Italië *) % Frankrijk *) % België *) % Thailand % Ghana Verenigd Koninkrijk % India % Griekenland Turkije % Jordanië % Kenia Overige landen % *) Invoer op basis van export uit deze landen Spanje is de belangrijkste exporteur van aubergine naar Duitsland. Tot voor kort was de import (inclusief doorvoer) uit Nederland hoger dan die uit Spanje, maar in 2008 is Spanje langszij gekomen. Voor de Nederlandse auberginetelers is Duitsland een stabiele afzetmarkt die momenteel geen groei laat zien. De import van aubergine uit België vertoont de laatste jaren een dalende trend. Productschap Tuinbouw 17

20 3.4 Verenigd Koninkrijk Tabel 3.6 Invoer van aubergine in het Verenigd Koninkrijk, x kg Bron: Eurostat/PT /-% Januari 8% 6% 8% 8% 8% -4% Februari 8% 7% 17% 8% 8% -7% Maart 9% 13% 8% 9% 9% 5% April 9% 9% 8% 8% 10% 22% Mei 9% 10% 7% 8% 9% 19% Juni 7% 7% 7% 8% 8% 2% Juli 7% 7% 6% 13% 7% -46% Augustus 7% 8% 7% 8% 8% -2% September 8% 9% 7% 7% 8% 14% Oktober 9% 9% 8% 8% 9% 16% November 9% 8% 10% 8% 9% 6% December 10% 7% 7% 7% 8% 9% TOTAAL % waarvan uit: Nederland *) % waarvan Ned. Product: % Spanje % Kenia % Frankrijk % Duitsland % Dominicaanse Republiek % België *) % Ghana % Italië % Overige landen % *) Invoer op basis van uitvoer uit deze landen. De invoer van aubergine in het Verenigd Koninkrijk is de laatste jaren duidelijk gegroeid. Nederland is nog steeds de belangrijkste exporteur van aubergine naar het VK, maar Spanje is wel bezig om langszij te komen. De laatste jaren is er ook sprake van een groeiende import uit Afrikaanse landen als Kenia en Ghana. 18 Productschap Tuinbouw

21 3.5 Frankrijk Tabel 3.7 Invoer van aubergine in Frankrijk, x kg Bron: Eurostat/PT /-% Januari % Februari % Maart % April % Mei % Juni % Juli % Augustus % September % Oktober % November % December % TOTAAL % waarvan uit: Spanje *) % Nederland % waarvan Ned. Product % België % Italië % Dominicaanse Republiek % Oostenrijk % Duitsland % Portugal Marokko Overige landen % *) Invoer op basis van uitvoer uit deze landen. Bij de meeste tuinbouwproducten is Duitsland de grootste importeur in Europa, maar voor aubergine geldt dat Frankrijk het meeste importeert. Het overgrote deel van de aubergine-invoer komt uit Spanje. Nederland is op afstand de tweede exporteur van aubergine naar Frankrijk en zou dus nog wel wat marktaandeel kunnen veroveren. Productschap Tuinbouw 19

22 3.6 Zweden Tabel 3.8 Invoer van aubergine in Zweden, x kg Bron: Eurostat/PT /-% Januari % Februari % Maart % April % Mei % Juni % Juli % Augustus % September % Oktober % November % December % TOTAAL % Nederland % waarvan Ned. Product % Spanje % Duitsland % België % Turkije % Thailand Italië % Denemarken % Overige landen % In de periode was Zweden duidelijk een groeiende markt voor aubergine, iets waar de Nederlandse auberginehandel van heeft kunnen profiteren. In 2009 blijft de uitvoer van Nederlandse aubergines naar Zweden achter bij Omdat de importgegevens van Eurostat veel later beschikbaar komen dan de Nederlandse exportcijfers is het nog niet mogelijk om te zien of Zweden ook in totaliteit minder importeert, of dat alleen de uitvoer uit Nederland afneemt. De invoer uit Spanje is in de periode niet gegroeid. 20 Productschap Tuinbouw

23 3.7 Rusland Tabel 3.9 Invoer van aubergine in Rusland, x kg Bron:UN Comtrade /-% Totaal % Spanje % Nederland % waarvan Ned. product % China % Kyrgizië Azerbeidjan % België % Turkije % Kazachstan % Iran % Polen % Oezbekistan % Overige landen % Rusland is een groeimarkt voor aubergine. Door de economische crisis en de strenge residu-eisen is het in 2009 wel een onzekere markt geworden. Spanje is de grootste buitenlandse levereancier van aubergine op de Russische markt, met Nederland en China op een wisselende tweede en derde plek. Productschap Tuinbouw 21

24 Productschap Tuinbouw Adres Louis Pasteurlaan 6 Postbus 280, 2700 AG Zoetermeer Telefoon Fax Internet info@tuinbouw.nl