Het kwaliteitenspel: de inzet verhogen Aanpak en instrumenten om leerlingen te laten groeien
|
|
- Anneleen Bogaerts
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Het kwaliteitenspel: de inzet verhogen Aanpak en instrumenten om leerlingen te laten groeien SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
2 Een instrumentarium UniC en!mpulse zijn vernieuwingsscholen waar het onderwijs anders ingericht wordt dan meestal gebruikelijk is. Leerlingen werken veel samen aan open opdrachten, plannen hun eigen werk, etc. Er is vooral veel ruimte voor persoonlijke ontwikkeling. Dan is het handig als leraren en begeleiders iets hebben om de groei van leerlingen te volgen en begeleiden. En bij voorkeur iets dat ook door leerlingen zelf gebruikt kan worden. Ook scholen die leerlingen willen begeleiden bij vaardigheden als zelfstandig leren, samenwerken en communiceren hebben daar baat bij. "Kwaliteiten" is een vaag begrip, maar het duidt aan waar het om gaat: eigenschappen of talenten die je vaker in cursussen persoonlijke effectiviteit tegenkomt (in je volwassen leven) dan op school. Ten onrechte. Scholen als UniC en!mpulse richten zich juist op een bredere ontwikkeling van leerlingen, die veel meer de 'hele leerling' aangaat. Het gaat om zaken die in het vissenkommodel van ICE onder water liggen. SLO heeft in de afgelopen jaren met en voor UniC en!mpulse gewerkt aan een instrumentarium dat de ontwikkeling van leerlingen (qua persoonlijke kwaliteiten) kan volgen. Dat begon met het kwaliteitenspel in In 2008 en 2009 is dat instrumentarium verder uitgebreid en getest. De kwaliteiten in het kwaliteitenspel zijn rechtstreeks afgeleid uit visiedocumenten van de scholen en in nauwe samenspraak met de scholen geformuleerd. Het gaat bij kwaliteiten om zaken die meer persoonlijke eigenschappen zijn dan aangeleerde of aan te leren vaardigheden of kennis. Boven water Direct waarneembaar Onder water Niet direct waarneembaar C o n t e x t Willen Motivatie Kunnen Kennis en vaardigheden Competentie Zijn Persoonlijke kenmerken Drie dimensies van competentie binnen de context (vissenkommode Bureau ICE) C o n t e x t Inhoud Instrumenten voor gesprek met leerling(en): 3. A. Het kwaliteitenspel 4. B. De groeimeter 5. C. Grafiekje voor in het portfolio 5. D. Schots A4 schema over waarom werken aan kwaliteiten Achtergrondinformatie voor de docent: Kernpunten per kwaliteit Matrix met groeipunten Leerlingportretjes passend bij de matrix Al deze instrumenten worden hierna verder toegelicht. 2
3 A. Het kwaliteitenspel UniC,!mpulse en SLO ontwikkelden gezamenlijk dit spel als een leerlingontwikkelingsinstrument, een instrument waarmee je in de grote lijn de vorderingen kunt laten zien van leerlingen door de jaren heen. Het gaat in dit kwaliteitenspel om aspecten van motivatie en persoonlijke kenmerken die onderliggend zijn aan het zichtbare handelen van de leerling. Het is belangrijk dat leerlingen in verschillende situaties met verschillende anderen over deze aspecten nadenken en dat bespreekbaar maken. Dat moet voor de leerling niet te zwaar worden en voor de begeleiders geen administratieve rompslomp. Daarom is gekozen voor een spelvorm en niet voor bijvoorbeeld zelfinschattingslijstjes of observatiematrixen. Het spel bestaat uit kaartjes met kwaliteiten erop, geordend naar categorieën samenwerken, communiceren, denken, zelfreflectie, zelfsturing en jezelf ontwikkelen. Daarnaast zijn er kaartjes met werkvormen die mogelijkheden aangeven om het spel te spelen. Dit zijn de kwaliteiten: Samenwerken - Kan met vrijwel iedereen samenwerken. - Zorgt dat zowel eigen als andermans doelen worden gehaald. - Staat open voor kritiek. - Kan op een goede manier kritiek geven. - Zorgt voor een goede sfeer in de groep. - Heeft zorg voor een ander. - Gaat handig met ruzies om. - Springt in waar nodig. - Kan anderen enthousiast maken. - Signaleert tijdig knelpunten. - Neemt verantwoordelijkheid. - Gedraagt zich passend en beschaafd. - Is bereid zich aan te passen. Communiceren - Stelt goede vragen aan een ander. - Brengt de boodschap duidelijk over. - Praat problemen uit. - Toont interesse voor ideeën van anderen. - Kan in verschillende situaties met uiteenlopende mensen een gesprek voeren. Zelfreflectie - Erkent dat hij fouten maakt. - Denkt na over eigen handelen. - Kan communiceren over eigen behoeftes en gedrag. - Heeft zelfkennis. Zelfsturing - Raakt niet in de stress bij het maken van een fout. - Weet wat het belangrijkste is (en doet dat eerst). - Verdeelt zijn energie goed. Denken - Kan argumenteren. - Is analytisch. - Denkt logisch. - Denkt creatief. - Kan kritisch denken. - Kan makkelijk van de ene gedachte naar de andere springen. Jezelf ontwikkelen - Neemt veel initiatief. - Kan improviseren. - Durft te experimenteren. - Wil zichzelf graag ontwikkelen. - Kan goede (leer)vragen stellen. - Is nieuwsgierig. 3
4 Het spel zal alleen werken wanneer het ingebed wordt in 'echte gesprekken': communicatie waarin naar elkaar wordt geluisterd en tot elkaar wordt gesproken. Spelvormen zijn: - Zelfinschatting: wat kan ik? - Spiegelen docentoordeel: eigen oordeel: wat kan ik, vinden wij? - Wat gaat goed, wat kan beter (2 kaartjes per categorie): wat kan ik beter? - Laten zien in een opdracht: hoe vond je het zelf gaan? - Voorafgaand aan opdracht of project bespreken: wie en wat hebben we nodig voor de klus? - Voor begeleiders onderling: beelden van een leerling bespreken. Voor UniC geven de sociale stages en de keuzeopdrachten in de vrije ruimte naast de dagelijkse leeractiviteiten aanknopingspunten daarvoor. Voor!mpulse kan dat analoog daaraan bij community-activiteiten, werken in settings en werken in leergebieden. B. De groeimeter De groeimeter Expert + Expert De spelvormen kunnen gebruikt worden voor, na of tijdens het uitvoeren van opdrachten. Denk daarbij zowel aan 'gewone' leeropdrachten, als aan groepsopdrachten, als aan maatschappelijke stages. De leerling kan in overleg met de docent kiezen om aan een bepaalde kwaliteit te werken (bijvoorbeeld: "ik ben best initiatiefrijk, maar het komt er nog niet zo uit" of "ik wil ook creatief kunnen zijn in moeilijker situaties"). De docent draagt eventueel oefeningen of aanwijzingen aan. Tijdens leerlingbegeleidingsgesprekken kan daarop teruggekomen worden. Gevorderde + Gevorderde Beginner + Beginner Samenwerken Communiceren Zelfreflectie Zelfsturing Denken Jezelf ontwikkelen Belangrijk bij gebruik is: - De leerling moet een actieve rol krijgen in het volgen van zijn ontwikkeling. - Bij het bespreken van de kwaliteiten moeten altijd concrete voorbeelden van situaties genoemd worden. - Vraag en benoem gedrag- en taalaspecten (wat zie je? wat hoor je? als iemand deze kwaliteit heeft). - Regelmatig wordt de vraag gesteld: wat versta jij onder? (de spelers moeten dus uitwisselen welk beeld ze hebben van een bepaalde kwaliteit). - Laat leerlingen hun bevindingen vastleggen, bijvoorbeeld in een portfolio of een gespreksverslag. Idealiter wordt tijdens een schooljaar op zo breed mogelijk terrein bekeken welke ontwikkeling de leerling doormaakt, vanuit het perspectief van de persoonlijke kwaliteiten. De groeimeter is een tabel met 6x6 vakjes, telkens 6 vakjes per kwaliteitensoort: - Samenwerken. - Communiceren. - Zelfreflectie. - Zelfsturing. - Denken - Jezelf ontwikkelen. De 6 vakjes verbeelden 6 stappen op een leerlijn van beginner, gevorderde naar expert. Je kunt dus beginnend beginner zijn, gevorderd beginner of al wat verder. Op de achterkant staat kernachtig omschreven wat die niveaus ongeveer inhouden. 4
5 Dat is ter inspiratie en niet als vaste, sluitende definitie bedoeld. De omschrijvingen zijn een samenvatting van de matrix met groeipunten. Met fiches kan eerst de leerling en dan de docent aangeven waar de leerling staat in zijn ontwikkeling van de kwaliteiten. Het is belangrijk dat daarover consensus wordt bereikt, dat draagt bij aan de zelfreflectie van de leerling. Daarom is gekozen voor een vorm van spelbord met fiches: er kan heen en weer geschoven worden, al argumenterend. De groeimeter is een hulpmiddel om in een begeleidingsgesprek met een leerling uit te wisselen hoe de leerling zich ontwikkelt qua kwaliteiten en het daarover eens te worden. In begeleidingsgesprekken met de leerling Het grafiekje is een hulpmiddel om de opbrengsten van het begeleidingsgesprek over kwaliteiten en de vooruitblik op het volgende gesprek vast te leggen. Dat kan door de leerling of de docent gebeuren. Bij een begeleidingsgesprek met een leerling. C. Grafiekje voor in het portfolio In Excel kun je heel makkelijk staafdiagrammen maken terwijl je gegevens in een tabel invoegt (en verandert). Op die manier kun je leerlingen (en/of docenten) laten bijhouden hoe ze scoren op de kwaliteiten. Belangrijk is de leerlingen te vragen een voorspelling te doen over wat ze bij het volgende begeleidingsgesprek denken te scoren. Op die manier leren ze ook zichzelf inschatten. D. Schots A4 schema over waarom werken aan kwaliteiten Ik Wij Leren Succesvolle leerders Productieve deelnemers Leven Zelfbewuste mensen Verantwoordelijke burgers De ordening van het Schots A4 is gebaseerd op het Schotse leerplan (Schots model, zie ) dat een indeling maakt in succesful learners, confident individuals, responsible citizens en effective contributors. Waar het Schotse model het hele curriculum beschrijft, gaat het in het ontwikkelinstrumentarium van!mpulse en UniC juist om eigenschappen, vaardigheden en attitudes die belangrijk zijn voor de school maar meestal niet of onvoldoende in het gewone curriculum Deze indeling loopt langs 2x2 lijnen die in de vorm van een matrix weer te geven zijn: ik-ontwikkeling, sociale ontwikkeling en leren en leven. 5
6 Succesvolle leerders die - Zichzelf kennen - Oorspronkelijk en helder denken - Nieuwsgierig zijn - Kunnen wikken en wegen Productieve deelnemers die - Open staan voor anderen - Samenwerken ondanks verschillen - Enthousiast hun aandeel leveren Zelfbewuste mensen die - Laten merken wat ze willen - Meedoen - Nieuwe dingen inbrengen Verantwoordelijke burgers die - Zorg hebben voor het geheel - Problemen helpen oplossen - Bij diversiteit blijven communiceren Het Schots A4 is een overzicht van de achterliggende doelen die er zijn om te werken aan de kwaliteiten. Het is een samenvatting van alle kwaliteiten uit het kwaliteitenspel. Het Schots A4 is een belangrijk instrument voor consensus in de school, tussen docenten, tussen school en ouders, docenten/leerlingen. Het geeft antwoord op de vraag waar gaat het eigenlijk om hier op school, bij leren. Het moet gaan fungeren als een soort referentiekader waarnaar in voorkomende gevallen verwezen wordt en wat bekend verondersteld kan worden bij alle betrokkenen. Het Schots A4 gebruik je om begeleiding en opdrachten en besprekingen (weer) in relatie te brengen met waar het wezenlijk om gaat. Daarnaast zal de leerling op enigerlei wijze op dit globale niveau ook zijn vorderingen moeten bijhouden en beschrijven in een portfolio, via bijvoorbeeld een balansverslag 1x per jaar. Op tweejaarlijkse ijkpunten (de punten in de ontwikkelingslijnen) kunnen dan via vaste grote opdrachten beoordelingen/assessments plaatsvinden, gekoppeld aan al bestaande elementen in het curriculum aan de orde komen. 1. Kernpunten per kwaliteit: wat zijn de kwaliteiten van het spel? De kernpunten per kwaliteit geven in termen van concreet gedrag of houdingen van leerlingen weer wat de essentie is van een bepaalde kwaliteit (uit het kwaliteitenspel). Docenten van UniC en!mpulse hebben met elkaar de kernpunten bepaald. Ze geven bruikbaar houvast voor de operationalisatie van de kwaliteit maar zijn niet uitputtend of op gedegen studie gebaseerd. De kernpunten geven in feite trainbare, leerbare onderdelen van een kwaliteit weer: om meer initiatiefrijker te worden, kan een leerling bijvoorbeeld oefenen om vaker met een voorstel te komen. De kernpunten kunnen helpen om in gesprek met leerlingen te verhelderen welke vaardigheden de leerlingen kunnen trainen om een kwaliteit beter uit de verf te laten komen. Regelmatig bij leerlingbegeleiding. 6
7 2. Matrix met groeipunten In een sessie met docenten, schoolleiding, ouders en leerlingen zijn elementen benoemd van de gewenste ontwikkeling van leerlingen, in drie stappen. Dat kan zijn jaar 2, 4 en 6 (voor havo kan dat 2, 3 en 5 zijn). Die elementen zijn uitgewerkt in een groeimatrix waarin van beginner via gevorderde tot expert voor elk van de zes groepen kwaliteiten wordt weergegeven hoe leerlingen kunnen groeien. Groei gaat op twee manieren: 1. (zie bovenste grijze kolom) De taken en opdrachten worden in de loop van de jaren moeilijker waardoor er meer gevraagd wordt van de kwaliteiten van de leerlingen - Dichtbij steeds verderaf - Veilig steeds onbekender - Met hulp van anderen hulp vragen waar nodig zelfstandig - Buitenaf gemotiveerd (omdat het moet) nut ontdekken willen (intrinsieke motivatie) - Kunnen toelichten waarom iets zo is desgevraagd gegronde redenen geven gefundeerd motiveren 2. Op een aantal groeipunten verdiepen leerlingen hun kwaliteiten, het gaat om de groeipunten: - Empathie betrokkenheid een bijdrage willen leveren - Reflectie zelfkennis en feedback het heft in eigen hand nemen - Een beeld van wat hier en nu is een beeld van hoe het beter of anders kan een gefundeerd toekomstbeeld - Weten wat je wilt richting kiezen / plan maken zonodig wijzigen van richting of afwijken van je plan - Anders durven zijn nieuwe of andere dingen willen iets nieuws doen of onderzoeken 3. Leerlingportretten passend bij de matrix Er zijn (fictieve) leerlingportretten gemaakt die een alternatieve weergave zijn van de ontwikkelingslijnen. Ze kunnen door docent en leerling gebruikt worden om te reflecteren op opdrachten of om activiteiten met de leerlingen te bekijken: op welk niveau functioneer je en welke groei zou je willen? Ter voorbereiding op een begeleidingsgesprek of leerlingbespreking. Eventueel in een gesprek met een leerling. Voor leerlingen en hun begeleiders geven de ontwikkelingslijnen richtpunten om groei waar te kunnen nemen en te stimuleren. Ter voorbereiding op een begeleidingsgesprek of leerlingbespreking. 7
8 SLO is het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. Al meer dan 30 jaar geven wij inhoud aan leren en innovatie in de driehoek beleid, wetenschap en onderwijspraktijk. De kern van onze expertise betreft het ontwikkelen van doelen en inhouden van leren, voor vele niveaus, van landelijk beleid tot het klaslokaal. We doen dat in interactie met vele uiteenlopende partners uit kringen van beleid, schoolbesturen en -leiders, leraren, onderzoekers en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties (ouders, bedrijfsleven, e.d.). Zo zijn wij in staat leerplankaders te ontwerpen, die van voorbeelden te voorzien en te beproeven in de schoolpraktijk. Met onze producten en adviezen ondersteunen we zowel beleidsmakers als scholen en leraren bij het maken van inhoudelijke leerplankeuzes en het uitwerken daarvan in aansprekend en succesvol onderwijs. SLO Piet Heinstraat JE Enschede Postbus CA Enschede T F E info@slo.nl
Dit artikel en onderzoek zijn onderdeel van mijn afstudeeropdracht bij de eerstegraadsopleiding wiskunde bij het IVLOS in Utrecht.
Han Bäumer han.baumer@xs4all.nl Vaardigheden inzichtelijk UniC en!mpulse zijn twee scholen die naast de cognitieve vaardigheden ook (persoonlijke) vaardigheden trainen. Om deze vaardigheden te concretiseren
Nadere informatieKies jij Duits? Docentenhandleiding doorstromers havo en vwo. Differentiatie 3 havo/vwo. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
Kies jij Duits? Docentenhandleiding doorstromers havo en vwo Differentiatie 3 havo/vwo SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Kies jij Duits? Docentenhandleiding doorstromers havo en vwo
Nadere informatieKies jij Frans? Docentenhandleiding afbuigers havo en vwo. Differentiatie 3 havo/vwo. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
Kies jij Frans? Docentenhandleiding afbuigers havo en vwo Differentiatie 3 havo/vwo SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Kies jij Frans? Docentenhandleiding afbuigers havo en vwo Maart
Nadere informatieKies jij Frans? Docentenhandleiding havo en vwo. Differentiatie 3 havo/vwo. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
Kies jij Frans? Docentenhandleiding havo en vwo Differentiatie 3 havo/vwo SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Kies jij Frans? Docentenhandleiding doorstromers havo en vwo Maart 2011 Verantwoording
Nadere informatieCriteria bij ERK methodes
SLO is het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. Al 35 jaar geven wij inhoud aan leren en innovatie in de driehoek beleid, wetenschap en onderwijspraktijk. De kern van onze expertise betreft
Nadere informatieBurgerschap in kaart gebracht
SLO is het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. Al 35 jaar geven wij inhoud aan leren en innovatie in de driehoek beleid, wetenschap en onderwijspraktijk. De kern van onze expertise betreft
Nadere informatieKernleerplan actief burgerschap en sociale integratie
SLO is het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. Al 35 jaar geven wij inhoud aan leren en innovatie in de driehoek beleid, wetenschap en onderwijspraktijk. De kern van onze expertise betreft
Nadere informatieBurgerschap in kaart gebracht
Burgerschap in kaart gebracht SLO is het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. Al 35 jaar geven wij inhoud aan leren en innovatie in de driehoek beleid, wetenschap en onderwijspraktijk. De kern
Nadere informatieTaal in beeld Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten
Taal in beeld Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Taal in beeld Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten November 2009
Nadere informatieTalentmeting in korte trajecten
Talentmeting in korte trajecten Het portfolio is voor kort durende maatschappelijke stages een te uitgebreid middel om mee te werken. Voor de kortdurende intensieve maatschappelijke stages is een andere
Nadere informatieTaalfontein Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten
Taalfontein Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Taalfontein Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten November 2009
Nadere informatieRubrics vaardigheden
Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden
Nadere informatieRubrics vaardigheden
Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden
Nadere informatiekansen voor betekenisvol zaakvakonderwijs
SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling kansen voor betekenisvol zaakvakonderwijs Martin Klein Tank Leerplan(kader) Techniekpact jaarconferentie Wetenschap & 19 technologie mei 2014 Waarom?
Nadere informatieStimulerend signaleren
Stimulerend signaleren SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Desirée Houkema /thema/stimulerend signaleren Talenten worden zichtbaar als ze gestimuleerd worden productief Dabrowski: overexcitabilities
Nadere informatieKernleerplan actief burgerschap en sociale integratie
Kernleerplan actief burgerschap en sociale integratie SLO is het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. Al 35 jaar geven wij inhoud aan leren en innovatie in de driehoek beleid, wetenschap en
Nadere informatieFiets van Jansen: didactisch model voor leerlingparticipatie
Fiets van Jansen: didactisch model voor leerlingparticipatie Instrument voor Student Voice SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Verantwoording 2018 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling,
Nadere informatieZin in taal Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten
Zin in taal Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Zin in taal Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten November 2009
Nadere informatieTest denkprofiel jongeren
Test denkprofiel jongeren Wat is jouw denkprofiel? Mensen denken op verschillende manieren. Jongeren ook. Volgens de theorie van Sternberg kun je voorkeur hebben voor analytisch, praktisch of creatief
Nadere informatieTaal actief (derde versie) Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten
Taal actief (derde versie) Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Taal actief (derde versie) Beschrijvingsgegevens en toelichting bij
Nadere informatieCompetenties De Fontein
Competenties De Fontein We werken met de volgende 4 competenties: 1. Verantwoordelijkheid 2. Samenwerken 3. Organisatie en planning, zelfstandigheid 4. Motivatie - In klas 1 wordt gewerkt aan de volgende
Nadere informatieBegrippenkader Studieloopbaanbegeleiding en Reflectie
Begrippenkader Studieloopbaanbegeleiding en Reflectie Kariene Mittendorff, lectoraat Innovatief en Effectief Onderwijs Studieloopbaanbegeleiding Binnen scholen wordt op verschillende manieren gewerkt aan
Nadere informatieDoelen stellen voor persoonlijke ontwikkeling
Doelen stellen voor persoonlijke ontwikkeling SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Regionale conferenties maart 2018 Nora Steenbergen-Penterman Doelen workshop Je weet welke hulpmiddelen
Nadere informatieKies jij Duits? Lesmateriaal afbuigers havo. Differentiatie 3 havo/vwo. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
Kies jij Duits? Lesmateriaal afbuigers havo Differentiatie 3 havo/vwo SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Kies jij Duits? Lesmateriaal afbuigers havo Mei 2011 Verantwoording 2011 SLO (nationaal
Nadere informatieVISIEWIJZER TALENTENKRACHT
VISIEWIJZER TALENTENKRACHT Doel: -schoolteam krijgt door middel van discussie inzicht over zaken rond Talentenkracht (kennis vergroten, eye-openers, vragen laten ontstaan) -schoolteam ontwikkelt visie
Nadere informatieTaalleesland (tweede editie) Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten
Taalleesland (tweede editie) Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Taalleesland (tweede editie) Beschrijvingsgegevens en toelichting
Nadere informatieBreidt netwerk min of meer bij toeval uit. Verneemt bij bedrijven wensen voor nieuwe
Accountmanager Accountmanager onderhoudt relaties met bedrijven en organisaties met het doel voor praktijkleren binnen te halen. Hij kan nagaan welke bedrijven hebben, doet voorstellen voor bij bedrijven
Nadere informatieOndernemend gedrag (geschikt voor niveau 1 en 2)
Keuzedeel mbo Ondernemend gedrag (geschikt voor niveau 1 en 2) gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0211 Penvoerder: Sectorkamer handel Gevalideerd door: Sectorkamer handel Op: 10-11-2015
Nadere informatieL O O P B A A N L E R E N & C O M P E T E N T I E S
3 L O O P B A A N L E R E N & C O M P E T E N T I E S i n h o u d 2 Loopbaanleren Wat zijn competenties? Waarom competenties? De competenties De werkwijze Wat is de winst? 4 Zelfstandig werken competentie
Nadere informatieDoel van deze presentatie is
Doel van deze presentatie is Oplossingsgericht? Sjoemelen? Evaluatie van de praktische oefening. Verbetersuggesties qua oplossingsgerichtheid (niet met betrekking tot de inhoud van de gebruikte materialen)
Nadere informatieLeergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018)
Leergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018) In de VMBO stroom van het ACL wordt sinds het schooljaar 2016-2017 expliciet aandacht besteed aan de leergebied overstijgende (LGO)
Nadere informatieStap 3 Leeractiviteiten begeleiden
Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Bij het begeleiden van leeractiviteiten kun je twee aspecten aan het gedrag van leerkrachten onderscheiden, namelijk het pedagogisch handelen en het didactisch handelen.
Nadere informatieEindverslag Academische Opleidingsschool Sophianum, juni 2011
Eindverslag Academische Opleidingsschool Sophianum, juni 2011 Welke middelen kan een docent tijdens zijn les gebruiken / hanteren om leerlingen van havo 4 op het Sophianum meer te motiveren? Motivatie
Nadere informatie21ste-eeuwse vaardigheden:
INLEIDING 21ste-eeuwse vaardigheden Het helpen ontwikkelen van 21ste-eeuwse vaardigheden bij studenten vraagt het nodige van docenten. Zowel qua werkvormen als begeleiding. In hoeverre neem je een voorbeeldrol
Nadere informatieWelke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015
Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Doelen Zicht op basisbehoeftes van leerlingen om gemotiveerd te kunnen werken; Zelfdeterminatietheorie
Nadere informatieSpinnenweb-model: leerlingparticipatie in samenhang
Spinnenweb-model: leerlingparticipatie in samenhang Instrument voor Student Voice SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Verantwoording 2018 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling,
Nadere informatieTaaljournaal (tweede editie) Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten
Taaljournaal (tweede editie) Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Taaljournaal (tweede editie) Beschrijvingsgegevens en toelichting
Nadere informatieLeerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1
Leerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1 SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Middagconferentie 25 mei Versnellen & Verrijken Yvonne Janssen Doelen workshop Bewustwording van complexiteit
Nadere informatiebrede interesse specifieke, diepgaande interesses kennishonger leergierig ontwikkelingspotentieel hoogbewust zijn creërend (denk)vermogen
productief Dabrowski: overexcitabilities asynchroon gevoelig complex Dweck: FIXED vs growth mindset intens scherpe waarneming plezier in creëren origineel snel opvallend gevoel voor humor rijke fantasie
Nadere informatieHet Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:
BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse
Nadere informatieDoelen stellen voor persoonlijke ontwikkeling
Doelen stellen voor persoonlijke ontwikkeling SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Regionale conferenties maart 2018 Nora Steenbergen-Penterman Doelen workshop Je weet welke hulpmiddelen
Nadere informatieInhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89
Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op
Nadere informatieOnderwijskundige Visie
Onderwijskundige Visie 1 Inleiding Missie Het kind Het kind staat voorop en dus centraal. Ieder kind is uniek en heeft talenten. Elk kind is bijzonder en elk kind mag er zijn. Kinderen zijn niet gelijk,
Nadere informatieLOB: durf te verrassen SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
LOB: durf te verrassen SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling De wereld van arbeid en beroep is een breed gebied. Hoe bereid je leerlingen voor op toekomstige beroepen waarvan je nog niet
Nadere informatieCONCEPT TOOL ONTWERPEN IN BEELD VOOR EIGEN GEBRUIK
1 Leerdoelen verhelderen 1A Hoe ziet de vaardigheid eruit? Neem een vaardigheid die in komende project of les belangrijk gaat zijn. Schrijf de vaardigheid op een groot vel en verdeel de rest van het vel
Nadere informatiePorfolio. Politie Vormingscentrum
Porfolio 1. Inleiding 2. Wat is een portfolio? Hoe gebruik je het portfolio Reflectieverslagen Persoonlijke leerdoelen formuleren Werkwijze en denkmodel om opgaven/problemen op te lossen 1. INLEIDING Ligt
Nadere informatieKies Actief Rapportage van Femke Peeters
Kies Actief Rapportage van Femke Peeters De huidige school van Femke Peeters Summa College Eindhoven Eindhoven Huidige opleiding: MBO, klas 3, richting Economie Kies Actief Geef richting aan je loopbaan!
Nadere informatieZelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W
Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument
Nadere informatieToekomstgericht onderwijs. Schoolrapport eerste jaar Algemeen deel Maart 2017
Toekomstgericht onderwijs Schoolrapport eerste jaar Algemeen deel Maart 2017 Inhoud Inleiding... 3 Hoofdstuk 1. Toelichting op de gebruikte instrumenten en begrippen... 4 1.1 Participanten... 4 1.2 Instrumenten...
Nadere informatieOVERZICHT VAN DE LEERLIJNEN KIEZEN DELEN MAKEN
OVERZICHT VAN DE LEERLIJNEN KIEZEN DELEN MAKEN Naam kind: X Geboorte:.. Schooljaar leeftijd kleur leeftijd kleur 2006-2007 08-01-07 2007-2008 2008-2009 2009-2010 Jan. 10 2010-2011 Jan.08 Cito taal M2 A
Nadere informatieEducatieve Hogeschool van Amsterdam, lerarenopleiding vo/bve Beoordelingsformulier voor het werkplekleren (definitieve versie, november 2007)
Educatieve Hogeschool van Amsterdam, lerarenopleiding vo/bve sformulier voor het werkplekleren (definitieve versie, november 2007) Toelichting bij het beoordelen in het Werkplekleren. De tweedegraads lerarenopleiding
Nadere informatieGROEIEN EN B(L)OEIEN VAN JONGE TALENTEN
Talenten in bloei GROEIEN EN B(L)OEIEN VAN JONGE TALENTEN Inhoudsopgave Talenten in bloei Persoonsgegevens Stappen Stap 1 Talenten kiezen Stap 2 Kennis maken Stap 3 Afspraken maken Stap 4 Aan de slag Stap
Nadere informatieONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK
ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK Iedereen heeft er de mond van vol: Het beste uit de leerling halen Recht doen aan verschillen van leerlingen Naast kennis en vaardigheden, aandacht voor het
Nadere informatieIn 2020 op alle basisscholen wetenschap & technologie: Bent u er klaar voor?
In 2020 op alle basisscholen wetenschap & technologie: Bent u er klaar voor? Deze brochure informeert u als schoolbestuurder over wetenschap en technologie (W&T) in het primair onderwijs: over het waarom
Nadere informatieThermometer leerkrachthandelen
Thermometer leerkrachthandelen Leerlijnen en ontwikkelingslijn voor leerkrachten van WSKO 1 Inleiding Leerkracht zijn is een dynamisch en complex vak. Mensen die leerkracht zijn en binnen onze organisatie
Nadere informatieRotterdamse Observatielijst Peuter Kleuter. Analyse doelen Jonge kind
Rotterdamse Observatielijst Peuter Kleuter Analyse doelen Jonge kind Maart 2013 Verantwoording 2013 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan
Nadere informatie21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO
21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs Maaike Rodenboog, SLO m.rodenboog@slo.nl SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onafhankelijke, niet-commerciële positie als
Nadere informatieWaarom Wetenschap en Techniek W&T2015
Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van
Nadere informatieCOMPETENTIEPROFIEL ONDERSTEUNER PASSEND ONDERWIJS. Resultaatgebieden 1. Ondersteuning en advisering aan IB en leraren
COMPETENTIEPROFIEL ONDERSTEUNER PASSEND ONDERWIJS De ondersteuner passend onderwijs is werkzaam in een team van professionals dat wordt aangestuurd door een ondersteuningsmanager. De ondersteuner passend
Nadere informatiekempelscan P1-fase Kempelscan P1-fase 1/7
kempelscan P1-fase Kempelscan P1-fase 1/7 Interpersoonlijke competentie Kern 1.2 Inter-persoonlijk competent Communiceren in de groep De student heeft zicht op het eigen communicatief gedrag in de klas
Nadere informatieZelfbeeld. Voortgezet onderwijs
Voortgezet onderwijs 2 Wereldwijd bestuderen wetenschappers hoe mensen over zichzelf nadenken. Dat gebeurt ook bij de Universiteit Leiden: daar doen wetenschappers bij het Brain & Development Onderzoekscentrum
Nadere informatieTaal op maat Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten
Taal op maat Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Taal op maat Beschrijvingsgegevens en toelichting bij het compacten November 2009
Nadere informatieMISSIE - VISIE - MOTTO
MISSIE - VISIE - MOTTO Mei 2015 Versie 4.0 Inhoudsopgave INLEIDING 3 WAAR KOMT DIT VANDAAN? 3 MISSIE: WAAR STAAN WE VOOR? 4 VISIE: WAT DOEN WE EN WAAROM? 4 MOTTO, KORT EN KRACHTIG 5 2 INLEIDING Elke organisatie,
Nadere informatieCurriculum in beweging
Curriculum in beweging SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Strategische Agenda SLO 2017-2020 Curriculum in beweging De afgelopen twee jaar is een breed, landelijk debat gevoerd over een
Nadere informatieInge Test
08.05.204 / 08.05.204 / Krachtvelden 2 Dit is een rapport over jouw krachtvelden We hebben daarvoor in ieder geval de vragenlijst gebruikt die jij zelf hebt ingevuld. De waarde en bruikbaarheid van het
Nadere informatieKrachtvelden 30 januari Daan Demo
Krachtvelden 30 januari 2019 Waar ligt jouw kracht? Weet jij waar je echt goed in bent? Heb jij verborgen kwaliteiten? Hoe zien anderen jou? Als je je kwaliteiten kent, weet je wat je te bieden hebt en
Nadere informatieStichting Techniekpromotie
- - - Stichting Techniekpromotie 1 In de visie komt duidelijk naar voren dat verwondering en wetenschap in de gehele doorlopende leerlijn zouden moeten blijven samengaan. In hoeverre spreekt dit beeld
Nadere informatieUitwerking kerndoel 10 Nederlandse taal
Uitwerking kerndoel 10 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 10 Stichting
Nadere informatiecompetentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan
Samenwerken Omgevingsgericht/samenwerken Reflectie en zelfontwikkeling competentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan Competentieprofiel stichting Het Driespan, (V)SO
Nadere informatieKies jij Duits? Lesmateriaal afbuigers vwo. Differentiatie 3 havo/vwo. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
Kies jij Duits? Lesmateriaal afbuigers vwo Differentiatie 3 havo/vwo SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Kies jij Duits? Lesmateriaal afbuigers vwo Mei 2011 Verantwoording 2011 SLO (nationaal
Nadere informatieCriteria. Ervaren op school
Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie
Nadere informatieBLAADJE #4. mei 2018
BLAADJE #4 mei 2018 School voor KEES GROEP 1/2 breinvriendelijk onderwijs OBS met engelse les vanaf groep 1 De Koningslinde is een jonge openbare basisschool (obs ) in Vught. In het stadhouderspark, in
Nadere informatieDe mentor als coach. Piet BUYSE
De mentor als coach Piet BUYSE De mentor als coach Sessie 1 + 2 2017-2018 3 BNB ZRL 4 De mentor als coach 5 De vorming 10 sessies portfolio boek ervaring eigen materiaal groep opdrachten 6 overgenomen
Nadere informatieTheoretisch kader De 21st century skills Onderverdeling in cognitieve en conatieve vaardigheden
Theoretisch kader: Zoals ik in mijn probleemanalyse beschrijf ga ik de vaardigheid creativiteit, van de 21st century skills onderzoeken, omdat ik wil weten op welke manier de school invloed kan uitoefenen
Nadere informatieBegeleiding van leerlingen
Begeleiding van leerlingen Doel Voorbeelden aanreiken van de wijze waarop begeleiding vorm kan krijgen. Soort instrument Voorbeelden Te gebruiken in de fase Uitvoeren Beoogde activiteit in de school Het
Nadere informatieInterculturele CompetentieWijzer (ICW): mogelijkheden en beperkingen. Joke Simons & Yunsy Krols
Interculturele CompetentieWijzer (ICW): mogelijkheden en beperkingen Joke Simons & Yunsy Krols 1 INTERCULTURELE COMPETENTIE: WAT? 2 Metaforen 3 Competentie = K + V + A + A + (Fantini, 2000) 4 Onderwijs
Nadere informatieIn je element met wie je bent!
In je element met wie je bent! SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Conferentie 'Bijzonder Begaafd' 28 september 2016 - Nieuwegein Desirée Houkema Doelen workshop Bewuste aandacht voor persoonlijke
Nadere informatieKijkwijzer techniek. Kijkwijzer leerlingencompetenties, materiaal uit traject Talenten breed evalueren, dag 1 Pagina 1
Kijkwijzer techniek Deze kijkwijzer is een instrument om na te gaan in welke mate leerlingen een aantal competenties bezitten. Door middel van deze kijkwijzer willen we verschillende doelen bereiken: Handvatten
Nadere informatieBron: Handleiding bij feedbackkader, Marjoleine Dobbelaer, Onderwijsinspectie 2013
Effectief feedback geven en ontvangen Bron: Handleiding bij feedbackkader, Marjoleine Dobbelaer, nderwijsinspectie 2013 Inleiding Deze handleiding is geschreven ter ondersteuning van het gebruik van het
Nadere informatieDOCENTENSCAN TEST MARIEL 24 APRIL :58
DOCENTENSCAN TEST MARIEL 24 APRIL 2015 16:58 INHOUD VOORWOORD 3 JOUW CULTUURPROFIEL 4 ONDERZOEKEND VERMOGEN 6 PRESENTEREN 8 SAMENWERKEN 10 ZELFSTANDIG WERKEN 12 REFLECTEREND VERMOGEN 14 CREËREND VERMOGEN
Nadere informatieUitwerking kerndoel 3 Nederlandse taal
Uitwerking kerndoel 3 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 3 Stichting
Nadere informatieKlas in bedrijf. Werkbladen. Belang logistiek voor bedrijf. Peter Hantson. Opleiding secundair onderwijs Vakgroep Techniek (TE)
Klas in bedrijf www.klasinbedrijf.be Werkbladen Techniek in de klas - Virtueel bedrijfsbezoek Film: Bedrijf en logistiek proces 1 Belang logistiek voor bedrijf Peter Hantson 2013 2015 Dit materiaal is
Nadere informatieEducatieve Hogeschool van Amsterdam, lerarenopleiding vo/bve Beoordelingsformulier voor het werkplekleren (definitieve versie, november 2007)
Educatieve Hogeschool van Amsterdam, lerarenopleiding vo/bve sformulier voor het werkplekleren (definitieve versie, november 2007) Toelichting bij het beoordelen in het Werkplekleren. De tweedegraads lerarenopleiding
Nadere informatieElementen van een professionele leergemeenschap
Professioneel Statuut Op de Groen van Prinstererschool werken we aan een professionele leergemeenschap: een cultuur waarin alle betrokkenen in de school samenwerken, reflecteren, onderzoeken en professionaliseren.
Nadere informatieStichting Openbaar Primair Onderwijs Steenwijkerland Zwartewaterland. Samen op kop
Stichting Openbaar Primair Onderwijs Steenwijkerland Zwartewaterland Samen op kop 1 Het wordt anders Het onderwijs is volop in beweging. De afgelopen hebben scholen veel energie in opbrengstgericht werken
Nadere informatieMedestudenten/collega s: 1. 4. 2. 5. 3. 6. Docenten/praktijkbegeleiders: 1. 4. 2. 5. 3. 6.
CHECKLIST BASIS(DEEL)KWALIFICATIES VOOR HET METEN VAN DE BASISCOMPETENTIE, VIA HET OBSERVEREN VAN DE HOUDING OP ATTITUDE EN GEDRAG IN PRAKTIJK- EN OPLEIDINGSSITUATIES Cursus/werkperiode: Datum: Namen en
Nadere informatie1. Wat is een controverse? Praktijk en theorie. 2. Vaardigheden: empathie, denken vanuit meerdere perspectieven en een kritische houding
Lesgeven over controversiële thema s Docentendag maatschappijleer 2019 Geerte Savenije Inhoud van deze workshop: 1. Wat is een controverse? Praktijk en theorie 2. Vaardigheden: empathie, denken vanuit
Nadere informatieCompetentieprofiel. kaderlid LGB Beroepsinhoud Zorg
Competentieprofiel kaderlid LGB Beroepsinhoud Zorg Generieke Competenties... 2 Affiniteit met kaderlidmaatschap... 2 Sociale vaardigheden... 2 Communicatie... 2 Lerend vermogen... 3 Initiatiefrijk... 3
Nadere informatieOntwikkelingsgericht onderwijs
Ontwikkelingsgericht onderwijs Leren op de John F. Kennedyschool De basisschool van onze zoon, de John F. Kennedyschool te Zutphen, is dit schooljaar begonnen met een nieuwe manier van werken. Ze zijn
Nadere informatieIntroductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.
Introductie Een onderzoeksactiviteit start vanuit een verwondering of verbazing. Je wilt iets begrijpen of weten en bent op zoek naar (nieuwe) kennis en/of antwoorden. Je gaat de context en content van
Nadere informatieOBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN
OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie
Nadere informatieKenniskring Vormend Onderwijs Thema: Onderzoekende Houding
Kenniskring Vormend Onderwijs Thema: Onderzoekende Houding Onderzoekende houding Samenwerking Academische Opleidingsschool De Sprankel en Viaa Kenniskring Vormend onderwijs. Werkplaats Onderzoekende houding
Nadere informatieBedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen
Klas in bedrijf www.klasinbedrijf.be Werkbladen Techniek in de klas Reëel bedrijfsbezoek Bedrijf en effecten - 3 Talenten en beroepen Peter Hantson 2013 2015 Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd.
Nadere informatieCompetentiescan Propedeuse Academie voor Beeldende Vorming Tilburg
Competentiescan Propedeuse Academie voor Beeldende Vorming Tilburg naam student: Stan Verhees.. A1 CREËREND VERMOGEN 1 De student kan zelfstandig een beeldend proces op gang brengen, dit proces kwalitatief
Nadere informatieObservatielijst peuters. Analyse doelen Jonge kind
Observatielijst peuters Analyse doelen Jonge kind Mei 2016 Verantwoording 2016 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande
Nadere informatieOns. Onderwijs. Kwaliteit in onderwijs
Ons Onderwijs Kwaliteit in onderwijs Voorwoord Bij Marianum staat de ontwikkeling van de leerling voorop. Wij staan voor aantrekkelijk en afgestemd onderwijs, gemotiveerde leerlingen en goede eindresultaten.
Nadere informatieLeerplankader kunstzinnige oriëntatie
Leerplankader kunstzinnige oriëntatie Op weg naar een toekomstbestendig leerplan SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Stéfanie van Tuinen 18 november 2014, 2012 Leerplankader kunstzinnige
Nadere informatieDoelgericht met vaardigheden aan de slag
Doelgericht met vaardigheden aan de slag SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling 16 april 2015 Allen van harte welkom! Nora Steenbergen-Penterman productief Dabrowski: overexcitabilities gevoelig
Nadere informatie