De kleine Projectmanagement voor Dummies. Stanley E. Portny

Transcriptie

1 De kleine Projectmanagement voor Dummies Stanley E. Portny Amersfoort, 2016

2 Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Projectmanagement: succes verzekerd Wat is een project precies? De levensloop van je project Vertrouwd raken met de rol van projectmanager Mogelijke uitvluchten voorkomen Je project definiëren met een plan van aanpak Vaststellen waar jouw project begint en eindigt Grenzen bepalen: de restricties van een project Hoofdstuk 2: De juiste mensen betrekken en de juiste strategie bepalen Het publiek van je project begrijpen Een publiekslijst maken De drivers, de supporters en de toeschouwers in je projectpubliek bepalen Je werk verdelen in hanteerbare stukken Je Work Breakdown Structure maken en weergeven Risico s signaleren tijdens de detaillering van je activiteiten Vastleggen wat je over je geplande projectwerk moet weten Hoofdstuk 3: Wanneer moet het af zijn? Een werkplan illustreren met behulp van een netwerkdiagram Een netwerkdiagram analyseren Het schema voor je project ontwikkelen De duur van een activiteit schatten Hoofdstuk 4: Bepalen wie en wat je nodig hebt De informatie die nodig is om mensen aan taken te koppelen Bepalen welke niet-personele middelen nodig zijn Wat gaat het allemaal kosten? Projectkosten en budgetten

3 6 De kleine Projectmanagement voor Dummies Hoofdstuk 5: Omgaan met risico s en onzekerheden Risico s en risicomanagement definiëren Risico s en risicofactoren Risico s inschatten: waarschijnlijkheid en gevolgen Alles onder controle: risico s managen Hoofdstuk 6: Alle neuzen dezelfde kant op Drie organisatiestructuren definiëren De belangrijke spelers in een matrixomgeving herkennen Succesvol werken in een matrixomgeving Hoofdstuk 7: De rollen en verantwoordelijkheden van de teamleden bepalen De belangrijkste rollen Projectopdrachten samenstellen Rollen weergeven in een lineaire verantwoordelijkheidstabel Omgaan met micromanagement Hoofdstuk 8: Een goed begin is het halve werk De deelname aan je project afronden Je team vormen Controlesystemen opstellen Je project officieel aankondigen De grondslag leggen voor je projectevaluatie Hoofdstuk 9: Het project naar succes leiden Informatiesystemen voor projectmanagement Je controleprocedure in de praktijk brengen Verstandig reageren op wijzigingen De grondbeginselen van succesvolle communicatie Het juiste medium kiezen voor projectcommunicatie Een schriftelijk projectvoortgangsrapport maken Belangrijke projectvergaderingen houden Een communicatieplan voor het project opstellen Instaan voor een goede afsluiting van je project De administratieve rompslomp afhandelen De resultaten bestuderen aan de hand van een projectevaluatie

4 Inhoud 7 Hoofdstuk 10: Tien vragen die je jezelf moet stellen bij de projectplanning Wat is het doel van je project? Wie moet je bij je project betrekken? Welke resultaten ga je behalen? Aan welke beperkingen moet je je houden? Welke aannamen doe je? Welk werk moet gedaan worden? Wanneer begin en eindig je een activiteit? Wie voert het projectwerk uit? Welke middelen heb je nog meer nodig? Wat kan er misgaan? Index

5 Inleiding Projecten zijn al zo oud als de wereld. Noach bouwde de ark, Leonardo da Vinci schilderde de Mona Lisa, Jonas Salk ontwikkelde het poliovaccin; allemaal projecten. Waarom is het onderwerp projectmanagement dan nu opeens zo belangrijk? Het antwoord is eenvoudig: het publiek is veranderd en de inzet is hoger. Projecten werden altijd gezien als grote, technisch ingewikkelde ondernemingen. Specialistische teams werden ingezet om de talloze research-, ontwikkelings- en productieactiviteiten te plannen en in goede banen te leiden. Er werden bergen papier geproduceerd om het ingewikkelde werk te documenteren. Men ging projectmanagement zien als een ingewikkelde technische discipline, bestaande uit grafieken en schema s; de uitvoering was buitensporig tijdrovend, een staaltje van hoger technisch specialisme en zeker niet iets voor gewone mensen! Natuurlijk worden er tegenwoordig nog steeds heel veel ingewikkelde en technisch uitdagende projecten uitgevoerd. En het succes van al die projecten wordt ook nu nog grotendeels bepaald door mensen die deze taken goed kunnen plannen en managen en hun carrière hieraan willen wijden. In de afgelopen 25 tot 30 jaar heeft er echter een explosie aan projecten plaatsgevonden. Moderne organisaties werken tegenwoordig vooral in de vorm van projecten; dat is dé grote trend. Daarmee bedoel ik dan projecten in de meest uiteenlopende soorten en maten. Tegelijkertijd is er een nieuw soort projectmanagers ontstaan. Deze mensen hadden nooit als doel projectmanager te worden; velen van hen zien zichzelf niet eens als zodanig. Maar ze hebben

6 10 De kleine Projectmanagement voor Dummies wel geleerd dat ze projecten tot een goed einde moeten kunnen brengen om in hun carrière verder te komen. Met andere woorden: projectmanagement is tegenwoordig eerder een noodzakelijk talent dan een bewuste carrièrekeuze. Geleidelijk aan realiseren deze nieuwe projectmanagers zich dat ze een speciaal pakket vaardigheden en technieken nodig hebben om in de steeds veranderende en veeleisende wereld van projecten succesvol te zijn. Ze willen deze graag leren en uitoefenen, maar besteden daar liever niet al te veel tijd aan. Dit boekje is gewijd aan deze stille meerderheid van projectmanagers. Over dit boekje Dit boekje helpt je inzien dat de grondbeginselen van succesvol projectmanagement eenvoudig zijn. Binnen tien minuten heb je de meest ingewikkelde analytische techniek die gebruikt wordt onder de knie! In dit boekje maak je kennis met de soorten informatie die je nodig hebt om projecten te plannen en te managen, evenals belangrijke richtlijnen voor het eenvoudig en effectief ontwikkelen en gebruiken van deze informatie. Je zult ontdekken dat de werkelijke uitdaging bij een succesvol project bestaat uit het omgaan met de vele mensen die door je project worden beïnvloed en die voor je project nodig zijn. Succesvol projectmanagement wordt echter niet via kennis bereikt; het wordt verworven door praktische toepassing. Het thema van dit boekje is dat vaardigheden en technieken voor projectmanagement geen drukkende taken zijn die moeten worden uitgevoerd omdat ze nu eenmaal voor een bepaald proces vereist zijn. Nee, ze vormen een manier van denken, een manier van communiceren en een manier van gedragen. Ze maken deel uit van de essentie van al het werk dat we elke dag weer tegemoet treden.

7 Inleiding 11 Veronderstellingen over jou Ik ga ervan uit dat veel verschillende mensen dit boekje zullen lezen, zoals: senior managers en junior assistenten (de senior managers van de toekomst); ervaren projectmanagers en mensen die nog nooit met een projectteam te maken hebben gehad; mensen die gedegen training in projectmanagement hebben gehad en mensen die dat niet hebben gehad; mensen die al jaren praktijkervaring hebben in een bedrijf en mensen die nog maar net op de arbeidsmarkt komen kijken. Ik veronderstel echter wel dat je de wens hebt om de regie in handen te krijgen. Hoe dit boekje is samengesteld Ik heb dit boekje in de volgende tien hoofdstukken onderverdeeld. In hoofdstuk 1 bespreek ik de unieke kenmerken van projecten en belangrijke zaken die je kunt tegenkomen wanneer je in een projectgeoriënteerde organisatie werkt. Ik laat je in hoofdstuk 2 zien hoe je de gewenste resultaten van je project definieert, hoe je de mensen die een belangrijke rol vervullen identificeert en het uit te voeren werk kunt bepalen. In hoofdstuk 3 bespreek ik hoe je een projectschema ontwikkelt en in hoofdstuk 4 hoe je een schatting maakt van de benodigde middelen (zowel personeel als niet-personeel). Hoofdstuk 5 gaat over hoe je projectrisico s signaleert en beheerst. In hoofdstuk 6 laat ik je zien hoe je de mensen die een rol gaan spelen in het succes van

8 12 De kleine Projectmanagement voor Dummies je project kiest, indeelt en behandelt. Ik leg in hoofdstuk 7 uit hoe je de rollen van teamleden definieert en in hoofdstuk 8 hoe je het project goed van start laat gaan. In hoofdstuk 9 leer ik je hoe je alle projectactiviteiten overziet, bijhoudt, analyseert en rapporteert. Ik laat je ook zien hoe je effectieve communicatie opbouwt en onderhoudt met je projectpubliek. Tot slot bespreek ik hoe je het project tot een succesvol einde brengt. Geen enkel Voor Dummies-boek is compleet zonder een hoofdstuk met tientallen. In hoofdstuk 10 leg ik je tien vragen voor die je helpen een nog betere projectmanager te worden. Pictogrammen in dit boek VOORBEELD In dit boekje zie je in de linkermarge soms kleine pictogrammen, die bedoeld zijn om je aandacht op bepaalde informatie in de tekst te richten. Dit betekenen ze: Hypothetische situaties die technieken of een bepaalde aanpak in de tekst illustreren. PROJECTPRAAT Termen of zaken die wat technischer zijn. BELANGRIJK Belangrijke informatie die je moet onthouden bij de toepassing van de besproken technieken en aanpak. Technieken of aanpakken die je in de praktijk kunt toepassen ter verbetering van je projectmanagement. PAS OP! Mogelijke valkuilen en gevaarlijke situaties.

9 Inleiding 13 Probeer elk hoofdstuk in dit boekje in ieder geval meerdere keren te lezen. Vaak is het zo dat hoe vaker je een hoofdstuk leest, hoe logischer de besproken aanpak en technieken worden. En soms heb je voor een wijziging in de verantwoordelijkheden van je baan bepaalde technieken nodig die je nog nooit eerder gebruikt hebt. Veel plezier en succes!

10 Hoofdstuk 1 Projectmanagement: succes verzekerd In dit hoofdstuk: Projectmanagement ontleden Nadenken over het plan van aanpak van jouw project Een succesvolle organisatie voert projecten uit die binnen de opgegeven tijdspanne en met de beschikbare middelen de gewenste resultaten opleveren. Daarom zijn bedrijven in toenemende mate op zoek naar individuen die in zo n projectgeoriënteerde omgeving kunnen uitblinken. In aanmerking genomen dat je dit boekje in handen hebt, ben jij waarschijnlijk ook het projectmanagement ingerold. Als verse projectmanager heb je een nieuw pakket vaardigheden en technieken nodig waarmee je projecten tot een succesvol einde kunt brengen. Wat is een project precies? Wat voor werk je ook doet, je voert dagelijks talloze taken uit. Niet al deze taken zijn projecten. Hoe weet je welke dat wel zijn?

11 16 De kleine Projectmanagement voor Dummies PROJECTPRAAT De drie bestanddelen van een project Een project is een afgebakende taak die als doel heeft een specifiek product, een bepaalde dienst of resultaat te realiseren. Groot of klein, een project bevat altijd de volgende bestanddelen: Specifieke uitkomsten: producten of resultaten. Een vaste begin- en einddatum: de datum waarop het projectwerk begint en de datum waarop het eindigt. Vastgestelde middelen: de benodigde hoeveelheid personeel, kapitaal, materiaal, faciliteiten en informatie. BELANGRIJK Wanneer de gewenste uitkomsten uitgebreid worden, is er waarschijnlijk meer tijd (een latere einddatum) of zijn er meer middelen nodig. Wanneer de einddatum wordt verzet, heeft dat invloed op de resultaten of worden de uitgaven voor het project hoger (en wordt het vastgestelde budget overschreden), doordat de projectmedewerkers voor overwerk moeten worden betaald. Binnen deze drieledige projectdefinitie voer je werk uit om de gewenste resultaten te behalen. De verscheidenheid aan projecten Projecten bestaan in veel verschillende vormen en formaten. Projecten kunnen groot of klein zijn. Bij projecten kan alleen jij of kunnen meerdere mensen betrokken zijn. Projecten kunnen gedefinieerd zijn door een juridische overeenkomst of door een informele afspraak. Projecten kunnen zakelijk of privé zijn.