J A A R S T U K K E N

Transcriptie

1 J A A R S T U K K E N

2 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap

3 INHOUDSOPGAVE JAARSTUKKEN 2015 JAARVERSLAG 1 VOLKSHUISVESTINGSVERSLAG Algemene beschouwing De kwaliteit van het woningbezit Het verhuren van woningen Het huurprijsbeleid Het betrekken van huurders bij beheer en beleid De bijdragen aan leefbaarheid Wonen en zorg Het financieel beheer en beleid Governance en risicobeheer Organisatie Slotwoord 51 2 KENGETALLEN VERSLAG RAAD VAN TOEZICHT 57 JAARREKENING Balans 71 - Winst- en Verliesrekening 73 - Kasstroomoverzicht 74 - Toelichting op Balans en Winst- en Verliesrekening - Toelichting op de Balans - Toelichting op de Winst- en Verliesrekening - Overige informatie 75 2 O VERIGE GEGEVENS Controleverklaring van onafhankelijke accountant 105 COLOFON 107 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 1

4 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 2

5 1 VOLKSHUISVESTINGSVERSLAG 2015 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 3

6 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 4

7 1.1 ALGEMENE BESCHOUWING In deze jaarstukken kijkt De Gemeenschap terug op een jaar waarin het speelveld voor corporaties significant is veranderd. Op 1 juli 2015 is de vernieuwde Woningwet van kracht geworden en zijn het werkdomein en de spelregels voor corporaties herzien. Ook voor De Gemeenschap heeft de nieuwe Woningwet tal van implicaties op het gebied van Governance, doelgroepen en vastgoedontwikkeling. Naast deze institutionele uitdagingen is 2015 een jaar geweest waarin we samen met de bewoners in de Spoorbuurt de plannen voor het Groot Onderhoud hebben opgesteld en de aannemersselectie voor dit grote werk hebben opgestart. De komende jaren zal vanuit De Gemeenschap veel aandacht op dit project gericht zijn. De jaarstukken 2015 bestaan uit ons volkshuisvestingsverslag en de jaarrekening over het jaar Hiermee verwachten wij u een volledige indruk van onze organisatie te geven. O N TW IKKELINGEN IN DE ORG AN IS ATIE In 2015 hebben wij ons bedrijfsplan met de naam Voor een prettig, duurzaam en betaalbaar Thuis in Nijmegen verder uitgerold. Dit bedrijfsplan geeft voor de jaren 2015 tot 2020 duidelijk weer hoe wij ons zullen inzetten om onze missie te realiseren. Deze luidt: De Gemeenschap zorgt samen met haar partners voor een prettig, duurzaam en betaalbaar Thuis in Nijmegen. De Gemeenschap is een kleine corporatie, die wordt gedragen door een betrokken, klantgerichte en professionele organisatie. Goede dienstverlening voor onze doelgroep staat hoog in ons vaandel. Omdat onze schaalgrootte ook beperkingen heeft, werken we, waar mogelijk, slim samen met onze partners in de stad om zo onze reikwijdte te vergroten. Momenteel werken wij met de gemeente Nijmegen en de collega s toe naar een perspectief op de wijk Neerbosch-Oost. Samen met een aantal partijen uit de wereld van onderzoek en bouwnijverheid, hebben we in Tolhuis onze eerste Full- Electric woning met adaptieve wandverwarming gerealiseerd. Daarnaast hebben we met andere partijen een vergelijkbare woning, met verwarming via het plafond, gerealiseerd. Bewoners uit Lent, Vluchtelingenwerk, de gemeente Nijmegen en Tandem Welzijn, hebben samen met ons een huisvestingsmogelijkheid voor vergunninghouders onder de 23 jaar uit Eritrea gerealiseerd. In 2015 hebben we met ruim dertig bewoners de contouren van de op te richten huurdersorganisatie uitgelijnd en opgesteld. Tot slot hebben we met behulp van subsidie vanuit de provincie Gelderland 103 woningen in Lindenholt verduurzaamd. Wij zijn continu alert op (bouw-)locaties binnen de gemeentegrenzen voor de realisatie van nieuwe projecten. Dit resulteerde in 2015 in de oplevering van 18 sociale huurappartementen in plan Parc Margriet in Nijmegen-Oost en de verwerving van 120 onzelfstandige woningen voor vergunninghouders en studenten aan de Griftdijk. Winst maken is voor De Gemeenschap geen doel. Projecten mogen, uitgaande van calculeerbare risico s echter de draagkracht van de corporatie niet te boven gaan. Bij de uitvoering van haar maatschappelijke en volkshuisvestelijke taak mag de financiële continuïteit van de onderneming niet Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 5

8 in gevaar worden gebracht. Zonder gebruik te maken van derivaten weten we door spreiding van het renterisico de kosten van vreemd kapitaal laag te houden. O N TW IKKELINGEN IN DE SECTO R De nieuwe Woningwet stelt andere eisen aan de (her)benoemingsprocedure van toezichthouders en bestuurders. Wij constateren dat de procedure momenteel behoorlijk veel tijd in beslag neemt. Een voorgenomen herbenoeming van leden van de Raad van Toezicht is derhalve niet voor het verstrijken van het kalenderjaar geformaliseerd. Begin 2015 hebben wij een routekaart implementatie Woningwet opgesteld waarmee wij borgen dat wij de juiste zaken oppakken en implementeren op het juiste moment. De brancheorganisatie Aedes heeft in 2015 de Governance code herzien en de benchmark voor corporaties doorontwikkeld. Wij conformeren ons aan de Governance code en bevinden ons vlak achter de kopgroep van de benchmark in S AM E NW ERKING Op het terrein van Wonen en Zorg werkt De Gemeenschap actief samen met RIBW Nijmegen & Rivierenland en het Oud Burgeren Gasthuis. Deze jarenlange samenwerking wordt door de betrokken partijen nog steeds als gunstig ervaren bij het realiseren van optimale voorzieningen voor de respectievelijke doelgroepen. De strategische alliantie met Woonstichting Vryleve (Rijnwaarden), Woonstichting Gendt (Lingewaard), Woningcorporatie WoonGenoot (Nijmegen) en Woonstichting Valburg (Overbetuwe) biedt De Gemeenschap een platform voor contacten op het niveau van provincie en de stadsregio. De vijf samenwerkende corporaties zijn allen werkzaam in de Stadsregio Arnhem-Nijmegen. Zij profileren zich onder de naam G5 Samenwerkende Corporaties in Gelderland. Daarnaast maakt De Gemeenschap deel uit van het Platform Nijmeegse Woningcorporaties (PNW) en vulde wij daarvoor in 2015 zowel het voorzitterschap als het secretariaat in. Naast De Gemeenschap zijn nog andere toegelaten instellingen op het gebied van de volkshuisvesting actief in de gemeente Nijmegen. Wij onderscheiden ons door onze lokale verankering, ons Thuis in Nijmegen, en door een goed en persoonlijk contact met bewoners en woningzoekenden. Hier zijn wij trots op en wij werken er dan ook continu aan om dit zo te houden. Het bestuur, respectievelijk de Raad van Toezicht, is verantwoordelijk voor het goed functioneren van de corporatie en aansprakelijk als dat niet gebeurt. Met het oog op onze taak en functie voor de samenleving wordt daarbij gedegen rekening gehouden met het maatschappelijk krachtenspel waarin moet worden geopereerd SAM ENGEV AT Ontwikkelingen van zowel binnen en buiten de sector, als in onze organisatie hebben ons handelen het afgelopen jaar beïnvloed en zullen dat ook de komende jaren doen. De Gemeenschap is doorgegaan op de ingeslagen weg, waardoor wij in openheid en samen met onze partners ook de Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 6

9 komende jaren kunnen blijven doen waarvoor we zijn opgericht. Dit betekent het blijven ontwikkelen, bouwen en beheren van betaalbare woningen op goede locaties in de gemeente Nijmegen. Daarbij houden we altijd onze (financiële) continuïteit scherp in het oog en opereren we als een efficiënte, resultaatgerichte en maatschappelijk betrokken corporatie op het brede veld van wonen, zorg en leefbaarheid in onze thuisstad, Nijmegen. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 7

10 1.2 DE KWALITEIT VAN HET WONINGBEZIT DE W ONINGVOORR AAD Eind 2015 heeft De Gemeenschap in totaal verhuureenheden in beheer. Dit bezit bestaat uit zelfstandige woningen, 136 onzelfstandige eenheden en 191 overige verhuureenheden, zoals garages, stallingen, ateliers, kantoren en bedrijfsruimten. Van de woningen die De Gemeenschap in eigendom heeft, vallen er 165 buiten het gereguleerd gebied. Met een huurprijs hoger dan 710,68 behoren deze woningen in 2015 tot de categorie vrije sector oftewel niet-daeb. Deze categorie woningen is geschikt voor huishoudens met een inkomen dat de maximale grens voor de DAEB sector overschrijdt ( in 2015). Daarmee hebben ook huishoudens die niet in de doelgroep van De Gemeenschap vallen, kans op huisvesting in één van onze woningen. Alle woongelegenheden en onroerende aanhorigheden die De Gemeenschap in eigendom en beheer heeft, liggen in de gemeente Nijmegen, ons statutaire werkgebied. Het woningbezit onderverdeeld naar woningtype op 31 december 2015 Woningtype Aantal woningen Percentage van het totale woningbezit DAEB Niet-DAEB Totaal Eengezinswoningen % Maisonnettes % Flat zonder lift % Flat met lift (levensloopbestendig) % Bovenwoningen % Benedenwoningen % Onzelfstandige eenheden % Totaal % DE BE T AAL B AAR H EID V AN DE W ONINGVOORR AAD Eén van de voornaamste taken en doelstellingen van De Gemeenschap is voorzien in betaalbare huurwoningen voor mensen met een laag inkomen. Van alle woningen van De Gemeenschap behoort 93% in 2015 tot de voor de doelgroep beschikbare voorraad, het DAEB segment. Deze woningen hebben een huurprijs die lager of gelijk is aan de grens voor het gereguleerde gebied. In 2015 was deze grens 710,68. Van het woningbezit van De Gemeenschap hadden in het verslagjaar woningen (80 %) een huur lager of gelijk aan de aftoppingsgrens voor meerpersoonshuishoudens: 618,24 (prijspeil 2015). Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 8

11 Het woningbezit onderverdeeld naar huurgrenzen conform BBSH Huurgrenzen (huurtoeslag) Aantal woningen Percentage t.o.v. totale woningbezit Kwaliteitskortingsgrens ( 403,06) > Kwaliteitskortingsgrens Laagste aftoppingsgrens (> 403,06 576,87) > Laagste aftoppingsgrens Hoogste aftoppingsgrens (> 576,87 618,24) > Hoogste aftoppingsgrens grens gereguleerd gebied (> 618,24 710,68) > Grens gereguleerd gebied (> 710,68) % % 203 9% % 165 7% Totaal % NIEUW BOUW In september 2014 is Klok Bouw voor ons gestart met de bouw van 18 appartementen in de DAEB sector binnen plan Parc Margriet, in Nijmegen-Oost. De appartementen zijn in december 2015 opgeleverd. SLOOP Er zijn geen plannen om op afzienbare termijn delen van het woningbezit van De Gemeenschap te slopen. VERKOOP (DAEB) W ONINGEN TOLHUIS De Gemeenschap heeft in 2015 in Tolhuis nog 26 woningen in eigendom die deel uitmaken van een complex dat al geruime tijd is geoormerkt om deels verkocht te worden aan zittende bewoners of bij mutatie. In 2014 is van één zittende huurder het verzoek gekomen om de gehuurde woning te kopen, hierop is positief gereageerd en de verkoopprocedure is in gang gezet. Eveneens is voor één vrijkomende woning in Tolhuis de verkoopprocedure gestart. Hiervoor is belangstelling getoond door een niet-huurder. In beide gevallen zijn de woningen getaxeerd, aangeboden tegen marktwaarde en is er overeenstemming bereikt over de verkooprijs. De overdracht van de woningen en het passeren van de koopaktes bij de notaris zijn in het eerste kwartaal van 2015 afgerond. In onze meerjarenbegroting is rekening gehouden met de jaarlijkse verkoop van twee woningen in Tolhuis. VERKOOP (NIET-DAEB) W ONINGEN SPIJKERHOF PLEIN In 2015 is besloten het appartementencomplex Traianustoren (Spijkerhofplein 90 t/m 125) te Nijmegen (Zwanenveld), bestaande uit 36 niet-daeb appartementen, complexgewijs te verkopen. Van de gemeente Nijmegen is op 28 april 2015 een positieve zienswijze ontvangen over de Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 9

12 voorgenomen verkoop van dit project. In het vierde kwartaal van 2015 zijn de onderhandelingen over de verkoop van dit complex met Panta Rhei Properties afgerond. De verwachting is dat het appartementencomplex, na goedkeuring van de Inspectie van Leefomgeving en Transport en het Waarborgfonds, in 2016 zal worden verkocht. AAN K OOP ONZELFS T AN DIG E EENHE DEN G RIFTD IJK NOORD (LENT) VOO R BEP AAL D E TIJD Begin 2015 bleek dat er in Nijmegen onvoldoende woonruimte beschikbaar was voor jonge statushouders tot 23 jaar met een verblijfsvergunning. De Gemeenschap heeft in dat kader besloten tot aankoop van opstallen van de Stichting Studentenhuisvesting Nijmegen (SSHN) van 120 onzelfstandige eenheden op de locatie Griftdijk Noord te Lent. Het betreft een complex met een tijdelijk karakter dat tot voor kort in gebruik was voor de huisvesting van studenten. In het complex worden 96 jonge statushouders gehuisvest en 12 studenten. De exploitatie (beheer en verhuur) door de Gemeenschap voor dit project heeft een tijdelijk karakter namelijk van 1 oktober 2015 tot 1 mei Op 1 mei 2019 worden de opstallen overgedragen en terug verkocht aan de gemeente Nijmegen. Voor die tijd zal in samenwerking met onze partners in de gemeente Nijmegen een structurele oplossing voor de huisvesting van deze jonge statushouders zijn gerealiseerd. PL AN O N TW IKKELING SP OORB UU R T Tot juli 2015 was het overleg met de bewoners van de Spoorbuurt in het kader van het geplande Groot Onderhoud thematisch georganiseerd. De betrokken bewoners waren verdeeld over zes werkgroepen ieder met een eigen thema: Duurzaam, Cultuur-Historisch en Veilig; Maatwerk-Pakketten; Bewonersvoorzieningen tijdens Groot Onderhoud; Communicatie; Openbare Ruimte; Levensloopbestendige woningen. In de maand juli van het verslagjaar is deze vorm van samenwerking afgerond. De ideeën van alle werkgroepen zijn gepresenteerd tijdens een wijkmarkt en op de website van De Gemeenschap geplaatst. De ideeën worden meegenomen in de verdere ontwikkeling van de plannen. Een voorbeeld is de bijdrage die de werkgroep Levensloopbestendige woningen heeft geleverd bij de ontwikkeling van levensloopbestendige plattegronden voor de benedenwoningen in de Spoorbuurt. Ook is er het idee om ondernemers uit de buurt te betrekken bij de ontwikkelingen en is het ontwikkelingen van maatwerkpakketten voor individuele bewoners bedacht. Nu het Groot Onderhoud dichterbij komt, is behoefte aan een andere vorm van samenwerking. In dat kader is de Bewonersgroep Spoorbuurt opgericht. Het betreft een kleine vertegenwoordiging uit de Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 10

13 werkgroepen. Deze groep heeft een bijdrage geleverd aan de aannemersselectie en zal in 2016 zitting nemen in het bouwteam. Het bouwteam ontwikkelt de definitieve plannen voor het groot onderhoud. O NDERHO UD Het onderhoudsbeleid van De Gemeenschap is vooral gericht op het beheersbaar houden van de onderhoudskosten van het woningbezit, met inachtneming van de kwaliteitscriteria van de stichting. Bij de uitvoering van technisch noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden wordt tevens bekeken of woonkwaliteitsverbeteringen en/of energiebesparende maatregelen mogelijk zijn. Veel onderhoudswerkzaamheden worden in het kader van woningverbetering, duurzaamheid of leefbaarheid uitgevoerd. Bij de materiaalkeuze worden criteria als duurzaamheid, energiegebruik en milieubelasting standaard gehanteerd. De bewonerscommissies hebben bij onderhoudsprojecten vaak een initiërende rol. Als gebruikers zijn zij vaak de eersten die knelpunten signaleren. De kwaliteit van de voorraad wordt grotendeels bepaald door het tijdig uitvoeren van (planmatig) onderhoud aan het woningbezit. Hierbij dient niet alleen gedacht te worden aan bouwtechnisch onderhoud, maar ook aan het aanpassen van de woningen aan de eisen van deze tijd, in de meest brede zin. O NDERHO UDSBEGRO TING Sinds 2014 werkt De Gemeenschap met een verlaagde meerjarenbegroting voor het exploitatieonderhoud (planmatig onderhoud, contractonderhoud, mutatieonderhoud en serviceonderhoud). Dit omdat investeringen in duurzaamheid die regelmatig gepaard gaan met onderhoudswerkzaamheden grotendeels geactiveerd worden op de balans. Daarnaast is de planmatig onderhoudscomponent voor woningen in de Spoorbuurt (499 woningen) als gevolg van het voornemen om van 2017 tot en met 2019 grootschalig in dat complex te investeren voor de komende 10 jaar uit de exploitatiebegroting gehaald. In de afgelopen jaren waren er significante verschillen tussen begroot onderhoud en gerealiseerd onderhoud. Dit was voornamelijk te verklaren uit het feit dat De Gemeenschap woningverbeteringen bij mutatie voor 100% in een bepaald complex begrootte. Aangezien de mutatiegraad veel lager ligt dan 100%, was over het algemeen niet meer dan 10-15% van het begrote bedrag nodig. Deze systematiek is voor het begrotingsjaar 2015 herzien, waardoor de begroting en de realisatie nagenoeg op elkaar aansluiten. In de onderhoudsbegroting 2015 is een bedrag van gereserveerd voor het totale onderhoud. Van dit begroot onderhoud is totaal uitgegeven (101%). Het bedrag aan exploitatieonderhoud ten laste van het jaarresultaat bedraagt Er is een bedrag van geactiveerd als gevolg van de investering in duurzaamheid en aantal woningverbeteringen. Een bedrag van is in rekening gebracht aan debiteuren. Het verschil tussen begroot onderhoud versus realisatie bedraagt -/ De verklaring voor dit verschil ligt in het feit dat de kosten van het reparatie service mutatie onderhoud geboekt zijn ten laste van de onderhoudsbegroting, terwijl de verkregen subsidie van de Provincie niet is verwerkt in de uitgaven Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 11

14 duurzaamheid. Ondanks dat voor 2015 de onderhoudsbegroting ten opzichte van 2014 flink is teruggebracht, is het verschil tussen de begroting en realisatie binnen de 10% gebleven. DUU RZ AAM HEID In 2015 zijn 147 woningen in het kader van duurzaamheid naar energielabel B gebracht en zelfs een aantal naar label A. Daarnaast zijn er nog diverse woningen voorzien van nieuwe HR cv ketels met A-label pomp of mechanische afzuigunit met een gelijkstroom ventilator. Hiervoor is ruim 2,1 miljoen gereserveerd. Voor de verduurzaming van de Horstacker is gebruik gemaakt van de Gelderse Impuls Subsidie, dit heeft geresulteerd in een subsidiebedrag van In Tolhuis zijn er een tweetal woningen naar Full-Electric gebracht, deze pilot zal in 2015 en 2016 worden gemonitord om te kijken of deze manier van verduurzamen toekomst heeft voor dit type woningen. Verloop van de jaarlijkse omvang van het planmatig onderhoud Jaar Aantal woningen Kosten (x 1 mln. ) Kosten per woning , , , , ,9 811 In het verslagjaar 2015 zijn diverse onderhoudsprojecten uitgevoerd. Hieronder volgt een korte toelichting. Complex : Van t Santbuurt (499 woningen,1 kantoor, 1 restaurant en 6 ateliers) Individuele vervanging van 47 cv-ketels, door cv-ketels met een A label pomp Complex : Hengstdal (116 eengezinswoningen, 208 portiekflats en 12 maisonnettes) Vervangen van gietijzeren standleidingen Individuele vervanging van 11 cv-ketels, door cv-ketels met een A label pomp Complex 030: Pegasus (23 seniorenwoningen) Aanbrengen van een video intercom systeem Uitvoeren buitenschilderwerk Herstellen van het voegwerk geven Complex 050: Canabae (46 seniorenwoningen) Uitvoeren buitenschilderwerk Individuele vervanging van de cv-ketels, door cv-ketels met een A label pomp Complex 090 Ubbergseveldweg (16 appartementen) Uitvoeren buitenschilderwerk Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 12

15 Complex 100: Daalseweg (39 boven-en benedenwoningen) Individuele vervanging van de cv-ketels, door een cv-ketel met een A label pomp Complex 140: van Gentstraat e.o. (14 boven-en benedenwoningen) Duurzaamheid woning naar label B Buitenschilderwerk Complex 200: Archipel (51 seniorenwoningen) Aanbrengen van een video intercom systeem Mechanisch ventilatie systeem reinigen Actualiseren van de liftinstallatie Complex 250: De Weijer (80 seniorenwoningen) Aanbrengen van een video intercom systeem Complex 320: Toonladder (30 seniorenwoningen) Duurzaamheid woning naar label B Buitenschilderwerk Complex 500: Tolhuis (248 eengezinswoningen en 20 boven-en benedenwoningen) Buitenschilderwerk fase 2, 79 woningen Vergroten bergingen bij 2 blokken Complex 550: Heeren van Nijmegen (36 appartementen) Actualiseren van de liftinstallatie Complex 600: Horstacker (103 eengezinswoningen) Buitenschilderwerk Duurzaamheid woningen naar Label B Mechanisch ventilatie systeem vervangen Individuele vervanging van de cv-ketels, door cv-ketels met een A label pomp NIET-PLANMATIG ONDERHOUD Werkzaamheden die niet behoren tot het planmatige onderhoud, namelijk reparatieverzoeken en het mutatie-onderhoud, worden uitgevoerd door externe bedrijven. Storingen aan centrale verwarmingsinstallaties met warmwatervoorziening, liften en elektrische installaties worden doorgegeven aan installatiebedrijven waarmee wij servicecontracten hebben afgesloten. Als dienstverlening aan de huurders biedt De Gemeenschap kosteloos het Servicefonds voor Huurdersonderhoud aan. REP AR ATIEVERZ OEKEN In de onderhoudsbegroting 2015 is voor reparatieverzoeken een bedrag opgenomen van De werkelijke uitgaven bedroegen Deze overschrijding is mede veroorzaakt doordat de kosten voor het reparatie, service- en mutatie-onderhoud hierop geboekt zijn. Het verslagjaar telt Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 13

16 2.102 reparatieverzoeken. Voor het servicefonds is een apart bedrag gebudgetteerd; deze meldingen worden ook apart bijgehouden. Het aantal reparatieverzoeken dat valt onder het servicefonds bedraagt 654. Gedurende de voorgaande jaren is het beroep dat huurders doen op deze bijzondere service van De Gemeenschap redelijk constant gebleven. Over het jaar 2015 zien we een stijging, dit is mede het gevolg van boekingen die op het klachtenonderhoud horen. Het voor het verslagjaar begrote bedrag voor het servicefonds bedraagt Hierop is een bedrag van gerealiseerd. In het onderstaande overzicht worden deze kosten en meldingen gesommeerd weergegeven. In 2015 heeft Aannemingsbedrijf Van Schaik het service en reparatieonderhoud voor De Gemeenschap georganiseerd, waarbij zowel de binnenkomende telefoontjes worden afgehandeld als het inbrengen van de meldingen in het NCCW systeem. Tevens organiseert Van Schaik de afspraken met de huurders en draagt het bedrijf zorg voor afwikkeling van werkzaamheden en de regie van werkzaamheden naar andere bedrijven wanneer die moeten worden ingezet. Na een succesvolle samenwerking in het verslagjaar, is de werkwijze middels een Service Level Agreement in december 2015 vastgelegd voor de komende 4 jaar. Jaar Aantal woningen Reparatieverzoeken (inclusief serviceonderhoud) Aantal rep.verz.* Totale kosten Gem. kosten per woning Gem. kosten per rep. verz. Gem. aantal rep. verz. per woning , , , , ,18 De hoogte van het aantal reparatieverzoeken in 2015 wordt mede bepaald door het beroep dat huurders doen op het gratis Servicefonds voor Huurdersonderhoud. Het gaat hierbij om 654 aanvragen (2014: 600) waarvan de kosten, relatief gezien, gemiddeld lager zijn dan die van een regulier reparatieverzoek. Deze kosten bedragen namelijk 144,43 per melding (2014: 107,88). M UT ATIEONDERH OUD Voor mutatieonderhoud is in begroot. De werkelijke kosten bedragen Het verschil tussen begroot en gerealiseerd mutatieonderhoud in 2015 bedraagt hiermee Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 14

17 Jaar Aantal woningen Aantal mutaties Mutatieonderhoud Totaal kosten Gem. kosten per woning Gem. kosten per mutatie W ONINGVERBE TERINGE N EN DU URZ AAM HEID In het kader van het strategisch voorraadbeleid voert De Gemeenschap jaarlijks een uitgebreid onderhoudsprogramma uit. Woningverbetering maakt hiervan standaard onderdeel uit. Het beleid is dat bepaalde cyclische werkzaamheden niet verplicht worden opgelegd aan de huurders. Dit houdt in dat, in een aanzienlijk aantal gevallen, de uitgestelde onderhoudswerkzaamheden en de daaruit voortvloeiende verbeteringen in de woning pas bij mutatie worden gerealiseerd. Bij de woningverbeteringen wordt een huurverhoging in rekening gebracht. De Gemeenschap heeft meer aandacht gevestigd op woningverbetering en duurzaamheid. Dit zal dan ook steeds vaker in onze jaarstukken terug te vinden zijn. In het verslagjaar 2015 is uitgegeven voor woningverbeteringen en duurzaamheid (2014: ). Deze investeringen brengen een verlenging van de levensduur met zich mee. W ONING AANP AS SING EN In 2015 zijn negen woningen om medische redenen voor de bewoner(s) aangepast (2014: 9). Deze aanpassingen vielen onder de noemer confectie. De hieraan verbonden kosten zijn volledig voor rekening van de gemeente Nijmegen. De gemeente heeft hiervoor budget beschikbaar op grond van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 15

18 1.3 HET VERHUREN VAN WONINGEN AL GEM EEN Alle in het verslagjaar gemuteerde woningen zijn via de website van Entree aangeboden door middel van een advertentie en/of verantwoord in de resultatentabel. In 2015 ligt het aantal mutaties met 224 hoger dan in 2014 (172). Deze verhoging wordt veroorzaakt door de verhuring aan 48 Eritrese jongeren en 12 studenten op complex Griftdijk in Lent. Ook zijn er 18 woningen opgeleverd in nieuwbouwcomplex Parc Margriet. Een deel van de 224 mutaties wordt direct toegewezen aan bijzondere doelgroepen. De reguliere woningzoekenden worden in sommige gevallen verdrongen door woningzoekenden met een urgentieverklaring. Na de wijzigingen in het regionale woonruimteverdeelsysteem, die vanaf 1 januari 2013 zijn doorgevoerd, leek het aantal urgent woningzoekenden af te nemen. De belangrijkste wijziging in de regelgeving is het behoud van de opgebouwde meettijd. Daardoor betekent verhuizen niet langer verlies van woonduur of inschrijftijd. Een bepaalde groep woningzoekenden kon zelfs hun verloren meettijd terugkrijgen. Ook is het lotingmodel geïntroduceerd. Iedere corporatie dient jaarlijks 13 tot 17 procent van de vrijkomende woningen via dit model aan te bieden. Na een daling in 2013 bleek in 2014 het aantal urgentie-aanvragen van mensen in een woonnoodsituatie echter weer toe te nemen. In 2015 heeft deze stijging zich doorgezet. Een mogelijke conclusie is dat voor realisatie van woonwensen de mogelijkheden van het vinden van woonruimte zijn toegenomen door de toevoeging van het lotingmodel. De maximale inkomensgrens van (prijspeil 2015) maakt het voor veel huurders die net boven dit bedrag zitten onmogelijk om te verhuizen binnen of naar de sociale sector. Wij zien dat deze woningzoekenden tussen de wal en het schip vallen. Zij komen vaker in financiële problemen als ze gedwongen worden te huren in de middel dure huursector met een huur vanaf de liberalisatiegrens (2015: boven de 710,68). In deze huurwoningen zien we dan ook relatief veel huishoudens met huurachterstand. Het komt steeds vaker voor dat huurders hun huurcontract beëindigen omdat ze de huur niet meer kunnen opbrengen. Ook in de sociale sector zien we dat de stijgende huurprijzen en dalende inkomens vaker een reden zijn om een woning niet te huren. De woonlastendiscussie die landelijk wordt gevoerd, is ook voor De Gemeenschap actueel. In het verslagjaar is 50% van de woningen verhuurd aan starters op de woningmarkt. In 2014 was dit 45%. HET AAN T AL MUTATIES In het verslagjaar zijn 224 woningen gemuteerd. Dat is een stijging ten opzichte van 2014 met 52 mutaties. Echter, dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de verhuring aan 48 Eritrese jongeren en 12 studenten op complex Griftdijk in Lent. Ook zijn er 18 woningen opgeleverd in nieuwbouwcomplex Parc Margriet. Als gevolg daarvan is de mutatiegraad gestegen van 7,8% in 2014 naar 9,6% in Zonder deze verhuringen zou de mutatiegraad gedaald zijn. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 16

19 De reële aanbiedingscoëfficiënt (het aantal keren dat een geadverteerde woning moet worden aangeboden voordat de woning wordt geaccepteerd) is in ,4. Dit is een daling ten opzichte van het cijfer van Toen werd een woning gemiddeld 3,2 keer aangeboden voordat deze geaccepteerd werd. Ten opzichte van voorgaande jaren is een aanbiedingscoëfficiënt van 2,4 laag. De mogelijkheid voor woningzoekenden om te reageren op woningen die worden aangeboden via het lotingmodel kan hiervoor een reden zijn. Wanneer woningzoekenden door middel van loting boven aan de kandidatenlijst staan, is dit een toevalstreffer. De kans dat zij op korte termijn in aanmerking komen voor een andere woning is klein. Daarom zijn deze woningzoekenden sneller geneigd een woning te accepteren. Ook is de aanbiedingscoëfficiënt in 2015 laag omdat 48 Eritrese jongens tussen de jaar en 12 studenten direct hun woning aangeboden kregen op complex 950: Griftdijk. Nog steeds geldt dat woningen waarvoor een relatief lange meettijd nodig is, minder snel worden geaccepteerd. Toch doet zich ook hier een verandering voor. Vanaf 1 januari 2013 behouden woningzoekenden hun meettijd bij acceptatie van een woning. Daardoor bestaat de mogelijkheid opnieuw te verhuizen wanneer een woning niet bevalt en zijn kandidaten sneller geneigd een woning te accepteren. Jaar Aantal mutaties Overzicht van het aantal mutaties en het aantal aanbiedingen Mutatiegraad Aantal aanbiedingen Aanbiedingscoëfficiënt Gemiddeld aantal reacties ,2% 568 4, ,8% 733 4, ,9% 497 2, ,8% 554 3, ,6% 527 2,4 98 In bijna 42,3% van de gevallen wordt de weigeringsgrond van de betreffende kandidaat geregistreerd als geen reactie. Dat betekent dat een aangeschreven kandidaat niet reageert op de aanbieding of uitnodiging voor bezichtiging. Nummer twee en drie van de meest voorkomende weigeringsgronden zijn Overige weigering klant en achteraf bedankt. In de meeste gevallen is de woning zelf niet de reden van weigering. Wanneer dat wel zo is, zijn de belangrijkste weigeringsgronden gebaseerd op de grootte van de woning, de indeling, de ligging of de (te hoge) huurprijs. 2 1 Bijzondere afwijking door nieuwbouw en vergunninghouders. 2 Rapporten over het aanbiedingsproces en de marktpositie van de woningen van De Gemeenschap tot en met Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 17

20 Aantal mutaties per stadsdeel Stadsdeel Nijmegen-Oost Neerbosch-Oost Dukenburg Lindenholt Nijmegen-Noord Totaal In 2015 zijn mutaties in Nijmegen-Oost verantwoordelijk voor 42% van het aantal gemuteerde woningen van De Gemeenschap. Mutaties in Dukenburg dragen voor 13% bij aan het aantal mutaties. Voor Neerbosch-Oost is dit 10%. Het aantal mutaties in Lindenholt maakt 2% uit van het geheel en Nijmegen-Noord draagt bij met 33%. Ten opzichte van 2014 is de toename van het aantal mutaties in Nijmegen-Noord opvallend. Deze toename hangt samen met de aankoop van de onzelfstandige woningen aan de Griftdijk voor jonge vergunninghouders uit Eritrea. W ONING TOEW IJZING De Gemeenschap conformeert zich met betrekking tot toewijzing van het DAEB woningbezit aan de afspraken zoals die zijn vastgelegd in de Regionale Huisvestingsverordening en de prestatieovereenkomst met de gemeente Nijmegen. In 2015 is 80% van de vrijkomende woningen verhuurd aan minima (64%) en de doelgroep (16%). In 2014 waren deze cijfers iets anders. Van de muterende woningen werd in totaal 63% verhuurd aan minima (51%) en aan de doelgroep (13%). Het betreft hier de definitie van de doelgroep zoals die nog is gehanteerd in de Stedelijke Raamovereenkomst Wonen voor huishoudens met een inkomen dat ligt onder de huurtoeslaggrens. Als gevolg van het in het verleden integraal doorvoeren van de woonkeuze vrijheid, waarbij o.a. het passendheidscriterium huur-inkomen niet meer is toegepast, zijn er qua inkomensniveau gemêleerde wijken ontstaan. Deze zogenaamde ongedeeldheid komt de kwaliteit, de opbouw en de leefbaarheid van de wijken ten goede. In de nieuwe Europese richtlijn is vastgelegd dat woningcorporaties alleen nog huishoudens mogen huisvesten met een inkomen tot de vastgestelde grens. In 2015 was dit Hierdoor kan de realisatie van de doelstelling van een ongedeelde stad belemmerd worden. In het verslagjaar hebben wij vijf sociale sector woningen toegewezen aan woningzoekenden met een inkomen boven de norm. Deze maken 2% uit van de toewijzingen in de DAEB sector, waarmee we ruim onder de toegestane grens van 10% blijven. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 18

21 Het aantal eenpersoonshuishoudens aan wie is verhuurd per volgens aanhangsel E (BBSH) Eenpersoonshuishoudens Inkomen Jonger dan 65 inkomensgrens jaar huurtoeslag > inkomensgrens huurtoeslag 65 jaar of ouder inkomensgrens huurtoeslag > inkomensgrens huurtoeslag kwaliteitskorting grens huurtoeslag Huurklasse >kwaliteitskorting grens huurtoeslag en laagste aftoppingsgrens huurtoeslag > laagste aftoppingsgrens huurtoeslag Het aantal tweepersoonshuishoudens aan wie is verhuurd per volgens aanhangsel E (BBSH) Tweepersoonshuishoudens Inkomen Jonger dan 65 inkomensgrens jaar huurtoeslag >inkomensgrens huurtoeslag 65 jaar of ouder inkomensgrens huurtoeslag >inkomensgrens huurtoeslag kwaliteitskorting grens huurtoeslag Huurklasse > kwaliteitskorting grens huurtoeslag en laagste aftoppingsgrens huurtoeslag > laagste aftoppingsgrens huurtoeslag Het aantal drie- en meerpersoonshuishoudens aan wie is verhuurd per volgens aanhangsel E (BBSH) Drie- en meerpersoonshuishoudens Inkomen Jonger dan 65 inkomensgrens jaar huurtoeslag >inkomensgrens huurtoeslag 65 jaar of ouder inkomensgrens huurtoeslag >inkomensgrens huurtoeslag kwaliteitskorting grens huurtoeslag Huurklasse > kwaliteitskorting grens huurtoeslag en laagste aftoppingsgrens huurtoeslag > laagste aftoppingsgrens huurtoeslag Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 19

22 Woningtoewijzingen naar inkomen Inkomensgroep Abs. % Abs. % Minima 87 51% % Doelgroep 22 13% 35 16% Overige 63 36% 46 21% Totaal % % Woningtoewijzingen op basis norm Europadossier (inkomensgrens ) Inkomensgroep Binnen de inkomensnorm Boven de inkomensnorm Abs. % Abs. % % % 4 2% 5 2% Subtotaal % % Toewijzingen niet DAEB woningen 43 25% 22 10% Totaal % % In 2015 zijn 72 woningen verhuurd met een huurprijs lager dan de kwaliteitskortingsgrens en 152 woningen met een huurprijs hoger dan de kwaliteitskortingsgrens van 403,06 (prijspeil 2015). 64 Woningen hebben een huurprijs tussen de kwaliteitskortingsgrens en de laagste aftoppingsgrens huurtoeslag. 88 Woningen hebben een huurprijs boven de laagste aftoppingsgrens. In 2014 hadden 14 van de 172 verhuurde woningen een huurprijs onder de kwaliteitskortingsgrens en 72 woningen vielen in de categorie tussen de kwaliteitskortingsgrens en de laagste aftoppingsgrens. De overige 86 woningen hadden een huurprijs boven de laagste aftoppingsgrens. Van de woningen met een huurprijs lager dan de kwaliteitskortingsgrens zijn er 2 verhuurd aan woningzoekenden met een inkomen hoger dan de inkomensgrens voor huurtoeslag en 70 aan woningzoekenden met een inkomen lager dan de inkomensgrens voor huurtoeslag. Er zijn in 2015 nog steeds weinig mutaties in ons goedkoopste bezit. Daarbij komt dat na mutatie de huurprijs in principe wordt opgetrokken tot boven deze laagste grens. De Gemeenschap heeft derhalve slechts beperkte mogelijkheden om jongeren onder de 23 jaar zonder kinderen en met een laag inkomen aan een woning te helpen. Het project Griftdijk vormt hierop een uitzondering. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 20

23 Van de woningen met een huurprijs tussen de kwaliteitskortingsgrens en de laagste aftoppingsgrens, zijn er 54 verhuurd aan woningzoekenden met een inkomen lager dan de inkomensgrens voor huurtoeslag en 10 aan woningzoekenden met een inkomen hoger dan de inkomensgrens voor huurtoeslag. In 2014 was dit respectievelijk 61 en 11. Van de woningen met een huurprijs hoger dan de laagste aftoppingsgrens zijn er 54 verhuurd aan woningzoekenden met een inkomen lager dan de inkomensgrens voor huurtoeslag en 34 aan woningzoekenden met een inkomen hoger dan de inkomensgrens voor huurtoeslag. Dit was in 2014 respectievelijk 35 en 51. Woningtype Verhuringen naar type huishouden Type huishouden Eenpersoonshuishoudehuishoudehuishouden Tweepersoons- Drie-/meerpersoons- Eengezinswoning Bovenwoning Benedenwoning Flat zonder lift Flat met lift Maisonnette HAT Seniorenwoning/app Onzelfstandige woning Totaal In 2015 is het aandeel verhuringen aan alleenstaanden met 68% sterk gestegen ten opzichte van 2014.Toen was het aandeel alleenstaanden 53%. Het aandeel verhuringen aan tweepersoonshuishoudens en drie- of meerpersoonshuishoudens is in 2015 respectievelijk 21% en 11%. In 2014 was dat respectievelijk 31% en 16% Overzicht van de woninggrootte en de samenstelling van het huishouden Aantal slaapkamers Aantal Samenstelling huishouden woningen Eenpersoonshuishouden Tweepersoonshuishouden Drie-/meerpersoonshuishouden Totaal Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 21

24 In 2015 zijn 31 woningen met drie slaapkamers verhuurd aan alleenstaanden. Dat is 20% van het totaal aantal verhuurde woningen met 3 slaapkamers en een lichte stijging ten opzichte van 2014 toen dit 19% was. Verhuringen naar leeftijd Woningtype Totaal Leeftijden 18 tot 23 jaar 23 tot 55 jaar 55 jaar en ouder Eengezinswoning Bovenwoning Benedenwoning Flat zonder lift Flat met lift Maisonnette HAT Onzelfstandige woning Seniorenwoning Totaal In 2015 is 47% van de gemuteerde woningen verhuurd aan huishoudens in de leeftijdscategorie 23 tot 55 jaar. Dat percentage is aanzienlijk lager dan in 2014 toen het 77% was. Het aantal verhuringen aan senioren is 21% en daarmee 2% hoger dan in In 2015 zijn 16 van de vrijgekomen seniorenwoningen verhuurd aan de doelgroep: personen van 55 jaar en ouder. De overige 3 woningen zijn verhuurd aan personen tussen de 23 en 55 jaar. Dat is het gevolg van een wijziging in het woonruimteverdeelsysteem dat voorschrijft dat er geen leeftijdsgrenzen meer mogen worden gesteld bij verhuringen volgens het hoofdmodel. BIJZO NDERE TOEW IJZING EN Sinds 31 december 2012 wordt het Entree magazine niet langer uitgegeven en is de website het enige medium om woningen te adverteren. De toewijzing van 111 (143-8 urgenties - 16 loting - 8 verzorgd Wonen) woningen, die niet via een advertentie op zijn verhuurd, is in de volgende tabel verantwoord. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 22

25 Reden bijzondere toewijzing 2010 Aantal Overzicht bijzondere toewijzingen 2011 Aantal 2012 Aantal 2013 Aantal 2014 Aantal Urgentie Aantal WBSG maatwerk Statushouders (via WBB) Statushouders (omklappen COA) Woningruil Verzorgd Wonen geïnd. (OBG) Stichting Gast WBB div. instellingen en omklap WMO Onzelfstandige eenheden Loting Totaal In het verslagjaar heeft De Gemeenschap 58 statushouders via de WBB gehuisvest via de Werkgroep Bijzondere Bemiddeling (WBB). Daarbij zijn 14 vergunninghouders in 10 zelfstandige woningen geplaatst en 48 vergunninghouders in onzelfstandige wooneenheden (Griftdijk). In het kader van begeleid wonen zijn via de WBB 17 woningen toegewezen of omgeklapt op naam van de gebruiker van de woning. De begeleiding is in handen van diverse instanties, waaronder Stichting Iriszorg, De Driestroom en Entrea. In het verslagjaar heeft De Gemeenschap op eigen initiatief 18 woningen direct toegewezen aan woningzoekenden. Daarbij gaat het voornamelijk om verhuizingen van bewoners naar gelijkwaardige of ander type woningen binnen ons woningbezit om woonproblemen op te lossen. Woonproblemen kunnen zijn: problemen met traplopen, problemen met of door omwonenden en financiële problemen. Deze verschuivingen zijn woningmarkt neutraal; er komt namelijk altijd weer een achtergelaten woning vrij. In sommige gevallen kiezen wij ervoor een woning direct toe te wijzen wanneer de leefbaarheid in een bepaald complex in het geding komt. In sommige gevallen is mantelzorg een reden voor een bijzondere toewijzing. Ook in het geval van urgent woningzoekenden met een acute woonnoodsituatie (die niet kunnen wachten op de looptijd van de urgentieprocedure) kan een directe toewijzing noodzakelijk zijn geacht. Door te kiezen voor een directe toewijzing en het verplaatsen van bewoners neemt De Gemeenschap haar verantwoordelijkheid bij het oplossen of voorkomen van sociale problemen. In 2015 is sprake geweest van vijf gevallen van woningruil waarbij bewoners zelf een ander persoon bereid hebben gevonden van woning te ruilen, al dan niet binnen het woningbezit van De Gemeenschap. In het woon-zorgcomplex De Weijer zijn acht woningen toegewezen aan kandidaten met een indicatie die recht geeft op de vermelding Verzorgd Wonen in de inschrijving bij Entree. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 23

26 Deze woningen zijn geadverteerd en aangeboden via De benodigde zorg wordt geleverd door het Oud Burgeren Gasthuis. In 2015 zijn 16 woningen aangeboden via het lotingmodel. Deze manier van aanbieden valt binnen het hoofdmodel van woonruimteverdeelsysteem Entree. Voor deze 16 woningen is een advertentie geplaatst. HET HUISVESTE N V AN U R GENTEN In 2015 hebben 33 woningzoekenden een urgentieaanvraag ingediend, die is binnengekomen bij De Gemeenschap. Hiervan zijn 17 aanvragen ingediend bij de urgentiecommissie. De urgentiecommissie heeft in het verslagjaar 16 urgentieaanvragen toegekend en 1 aanvraag afgewezen. 11 aanvragen zijn, in overleg met de aanvragers, niet ingediend omdat de motivatie om een urgentie aan te vragen ontoereikend was. Op het moment van schrijven waren 5 aanvragen nog in behandeling. Ten opzichte van 2014 is het aantal urgentieaanvragen dat bij De Gemeenschap is ingediend in 2015 licht gestegen (2014: :33). In het verslagjaar is 20% van de woningen, die via het hoofdmodel van het woonruimte verdeelsysteem zijn aangeboden, geadverteerd met voorrang voor urgenten. Met name in Nijmegen- Oost worden woningen uitgesloten voor urgentie om ook reguliere woningzoekenden in de gelegenheid te stellen zich in deze populaire wijk te vestigen. In 2015 zijn 8 woningzoekenden met een urgentieverklaring door De Gemeenschap van woonruimte voorzien. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 24

27 1.4 HET HUURPRIJSBELEID Naast de sociale doelstelling van De Gemeenschap en de financiële continuïteit van de corporatie als onderneming, spelen bij de vaststelling van het huurprijsbeleid ook de ontwikkelingen op de markt een belangrijke rol. Het huurbeleid, respectievelijk de jaarlijkse huurverhoging, is vastgesteld nadat de huurders in de gelegenheid zijn gesteld zich over het voorgenomen beleid uit te spreken. Het huurbeleid van De Gemeenschap voldoet uiteraard aan de voorschriften van de rijksoverheid en de prestatieafspraken met de gemeente Nijmegen. HURE N Conform de politieke wil van het parlement hebben achtereenvolgende ministers vele jaren ingezet op inflatievolgend huurbeleid. Inmiddels is daar verandering in gekomen en is bestrijding van het scheefwonen een feit. Om het scheefwonen aan te kunnen pakken is de inkomensafhankelijke huurverhoging bedacht. De Gemeenschap is in het kader van de leefbaarheid in onze wijken geen tegenstander van deze zogenaamde scheefwoners. De Gemeenschap is blij met heterogeen samengestelde buurten en wijken. In 2014 heeft De Gemeenschap voor het eerst gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de inkomensafhankelijke huurverhoging toe te passen en in 2015 is dit beleid voortgezet. Slechts bij huurders met een gezamenlijk huishoudinkomen van meer dan en alleen daar waar de huurprijs het toeliet, is naast de basishuurverhoging van 1,5% ook nog een inkomensafhankelijke huurverhoging van 2,5% toegepast. Deze huurders hebben in 2015 dus een huurverhoging van 4% ontvangen. Verreweg de meeste huurders hebben echter een huurverhoging van 1,5% ontvangen. Huurders die al een huurprijs conform huurbeleid betalen, hebben ook een verhoging van 1,5% ontvangen. In tegenstelling tot voorgaande jaren is er in 2015 wel een huurverhoging van 1,5% toegepast voor de volgende niet-daeb complexen: 43 appartementen aan de Hugo de Grootstraat, 36 appartementen Heeren van Nijmegen en de 33 woningen aan de Edith Piafstraat in Lent. Daarnaast zijn de huren van de 43 niet-daeb seniorenwoningen in De Weijer aan de Archipelstraat met 1,5% verhoogd. De gemiddelde huursomstijging komt daarmee beduidend lager uit dan de laatste jaren. In 2013 was de gemiddelde huursomstijging nog 3,75%, in ,81% en in 2015 slechts 1,79%. In de meerjarenbegroting is voor het jaar 2015 rekening gehouden met een gemiddelde huurstijging van 2,50%. Bij verhuurmutaties in de loop van het jaar wordt, indien nodig, huurharmonisatie toegepast. Per 1 juli 2015 bedraagt de gemiddelde netto huurprijs per woning per maand 517 (2014: 508). BEZW AAR SCHRIFTE N HUURC OMM ISSIE Ook in 2015 is er door geen enkele huurder bezwaar gemaakt tegen de jaarlijkse huurverhoging. In ieder geval niet in die zin dat dit heeft geleid tot een procedure bij de Huurcommissie. Wel zijn er 8 huurders die (deels met succes) bezwaar hebben gemaakt tegen het inkomensafhankelijke deel Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 25

28 (2,5%) van de huurverhoging. De meest voorkomende reden voor bezwaar was een aantoonbare daling van het gezamenlijke huishoudinkomen tot beneden de HUU RINC ASSO De Gemeenschap voert een actief huurincasso-beleid. Van de huurders is 66% bereid de huur maandelijks te betalen door middel van een machtiging voor automatische incasso. Wanneer de huurbetaling uitblijft, ondanks het versturen van aanmaningen, een telefonische herinnering en/of een persoonlijk gesprek, wordt de vordering in handen gegeven van een deurwaarder. Een gerechtelijke ontruiming is in een enkel geval onvermijdelijk. In 2015 is door de deurwaarder negen keer een ontruiming aangezegd. In vier gevallen heeft dit geleid tot een uitzetting (2014: twaalf aanzeggingen tot ontruiming en zeven ontruimingen). Om te voorkomen dat een huurder wegens huurschuld uit de woning wordt gezet, probeert De Gemeenschap in een vroegtijdig stadium in contact te komen met de betreffende huurder. Door een persoonlijk gesprek aan te gaan kan veel ellende worden voorkomen en worden huurders niet onnodig opgezadeld met extra kosten (zoals kosten deurwaarder). Uitgangspunt is dat de huur moet worden betaald. Indien de betreffende huurder zich niet aan de afspraken houdt, wordt alsnog de deurwaarder ingeschakeld. Dan kan de ontruiming, met vonnis van de kantonrechter, uiteindelijk toch worden uitgevoerd. HUU R AC H TE RS T AN DEN Eind 2015 bedragen de huurachterstanden 0,77% van de bruto jaarhuur (2014: 0,75%). De totale huurachterstand van vertrokken huurders bedraagt per 31 december 2015: (2014: ). Jaar De ontwikkeling van de huurachterstanden t.o.v. de ontwikkeling van de jaarhuren Huurachterstand per 31 december (x 1.000,--) Huurachterstand in % van de jaarhuur Ter incasso bij de deurwaarder per 31 december (x 1.000,--) Ontwikkeling bruto jaarhuur (x 1.000,--) , , , , , HUU RDE RVING De Gemeenschap kent geen structurele leegstand. De totale huurderving wegens incidentele leegstand bedraagt in Dit is 0,54% van de jaarhuur. In 2014 bedroeg de totale huurderving (0,41% van de jaarhuur). Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 26

29 Incidentele leegstand wordt voornamelijk veroorzaakt door uitvoering van uitgesteld (planmatig) onderhoud bij mutatie. Daarnaast ontstaat in een aantal gevallen huurderving als gevolg van het niet accepteren van een aangeboden woning door een reeks van kandidaat huurders. Huurderving als gevolg van onderhoudswerkzaamheden komt met name voor in situaties waarbij de vertrekkende huurders in het verleden weigerden medewerking te verlenen aan woningverbeteringsprojecten. Ook kan huurderving ontstaan wanneer huurders een woning bij verhuizing uitgeleefd achterlaten. Huurderving ontstaat eveneens wanneer een woning meerdere malen achtereen moet worden aangeboden aan een reeks van kandidaat huurders die, ieder na enige dagen bedenktijd, de woning niet accepteren. De tijd die verloren gaat, bij het herhaaldelijk aanbieden van een huurwoning en de latere ingangsdatum van het nieuwe huurcontract, wordt verwerkt als leegstand. Deze vorm van incidentele leegstand laat ieder jaar een stijging zien. Woningzoekenden worden elk jaar kritischer. Het in de Stadsregio Arnhem-Nijmegen vigerende systeem van de woonruimteverdeling biedt hiertoe ook de ruimte. Daarnaast heeft De Gemeenschap een aantal complexen gerealiseerd in de vrije sector (niet-daeb segment). Frictieleegstand in dit duurdere huursegment telt uiteraard zwaarder mee en verklaart voor een deel het hogere percentage huurderving. HUU R TOESL AG De Belastingdienst Toeslagen betaalt huurtoeslag niet langer uit aan de verhuurders van woningen. Huurders hebben dus niet langer de mogelijkheid de huurtoeslag rechtstreeks in mindering te laten brengen op de te betalen huurprijs. Rechthebbenden krijgen de huurtoeslag voortaan op hun eigen bankrekening uitbetaald. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 27

30 1.5 HET BETREKKEN VAN HUURDERS BIJ BEHEER EN BELEID AL GEM EEN De Gemeenschap beschikt over een participatiereglement. Hierin zijn onder andere opgenomen: het reglement huurdersoverleg, het reglement bewonerscommissies, het reglement huurdersvertegenwoordiging Raad van Toezicht en het reglement klachtencommissie (inclusief de interne klachtenprocedure). Net als in voorgaande jaren (vanaf 2010) is ook in 2015 ons informatiebulletin voor bewoners WBSG nieuws uitgegeven. In 2015 hebben we daarnaast intensiever gebruikt gemaakt van onze website om onze bewoners, partners en woningzoekenden te informeren. In het verslagjaar zijn we gestart met het opzetten van een digitaal bewonerspanel. In september 2014 zijn alle bewoners van De Gemeenschap hierover aangeschreven en uitgenodigd om deel te nemen. Ongeveer 250 bewoners hebben zich hiervoor aangemeld. De Gemeenschap is blij met dit aantal, met de diversiteit in leeftijd en met de spreiding van de deelnemers over het woningbezit. De participerende bewoners hebben de kans gegrepen om betrokken te zijn bij actuele vraagstukken en inspraak te hebben wanneer er besluitvorming plaatsvindt. Onder de deelnemers hebben wij één maandhuur verloot. In 2015 zijn er 3 metingen geweest over uiteenlopende onderwerpen. Het panel is sinds de eerste meting gegroeid van 250 naar 291 deelnemers; dit is een groei van 16,4%. De metingen zijn in 2015 gevalideerd door Aedes. Omdat we het belangrijk vinden onze bewoners te betrekken bij beheer en beleid, worden zij zowel collectief als individueel geïnformeerd over ontwikkelingen die voor hen van belang zijn. Hiervoor gebruiken we zowel onze website als het informatiebulletin en complexgerichte of persoonsgerichte schriftelijke en mondelinge communicatiemiddelen. VO RM ING EN OPZETTEN V AN EEN HUU RDERSORG AN IS ATIE In oktober 2015 is er geïnventariseerd of er animo was onder onze huurders voor deelname aan een huurdersorganisatie. Vanuit het digitaal bewonerspanel kwamen meer dan 50 positieve reacties en overige huurders zijn via de bewonerscommissies en internet in de gelegenheid gesteld zich te melden. In november is er een startbijeenkomst georganiseerd. Na deze startbijeenkomst is er met een kleinere groep verder gegaan om de huurdersorganisatie daadwerkelijk op te richten. De huurdersorganisatie zal in de tweede helft van 2016 vermoedelijk actief zijn. DE BEW ONERSCOMM ISSIES In 2015 is met alle actieve bewonerscommissies periodiek overleg gevoerd. Daarnaast is uiteraard ook veel aandacht besteed aan onderwerpen die specifiek het complex betreffen. De Gemeenschap hecht veel waarde aan het overleg met de bewonerscommissies. In 2015 bestaan in totaal dertien commissies, waarvan er acht actief zijn. Met de vijf inactieve commissies wordt momenteel geen periodiek overleg gevoerd. De Gemeenschap is servicegericht bij het begeleiden van de bewonerscommissies. In vijf complexen worden de verslagen verspreid onder alle huurders. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 28

31 Desondanks is er onder huurders weinig tot geen animo om in commissies zitting te nemen wanneer er geen zaken spelen die hen direct treffen. Mede daarom is besloten tot het ontwikkelen van een digitaal bewonerspanel. In 2015 is met alle actieve bewonerscommissies in ieder geval één keer overleg gevoerd. Onder andere de volgende onderwerpen zijn besproken: - Uitvoering onderhoudswerkzaamheden Alvorens gestart wordt met planmatige onderhoudswerkzaamheden wordt overleg gevoerd met de bewonerscommissie over de aanpak, uitvoering, kleurstelling, materiaalkeuze en de communicatie naar de individuele huurders. Waar mogelijk wordt rekening gehouden met de opmerkingen en suggesties van de bewonerscommissies. - Uitvoering schoonmaakwerkzaamheden Een terugkerend onderwerp in het overleg met de bewonerscommissies is de uitvoering van de schoonmaakwerkzaamheden in die complexen waar sprake is van gemeenschappelijke ruimten. - Onderhoud van de gemeenschappelijke groenvoorziening Regelmatig wordt overleg gevoerd over de inrichting, aanplant en het onderhoud van de bij de complexen behorende gemeenschappelijke groenvoorziening. - Jongerenoverlast In veel wijken en complexen komt wel enige vorm van overlast voor die wordt veroorzaakt door jongeren. Tijdens het overleg worden de problemen in kaart gebracht en wordt gediscussieerd over mogelijke oplossingen. - Overlastklachten Problemen als vervuiling, burenruzies, vernielingen, geluidsoverlast, drugsgebruik, stankoverlast, onderverhuur en inwoning worden regelmatig ter sprake gebracht. - Woonruimteverdeling Regelmatig worden vragen gesteld over het toewijzen van woningen. Dan worden de regels van het woonruimteverdeelsysteem, zoals deze zijn vastgelegd in de regionale huisvestingsverordening, toegelicht. - Schouw In een aantal complexen/wijken wordt periodiek samen met de bewonerscommissie een schouw gehouden. INDIVIDUELE HU UR DERS Medewerkers van De Gemeenschap hebben ook met individuele huurders regelmatig contact. Deze contacten zijn veelvuldig en variëren van het melden van reparatieverzoeken tot het beantwoorden van vragen over woonruimteverdeling. In 2015 zijn de contacten met individuele huurders wederom geïntensiveerd. De inzet van een wijkconsulent en de wijkbeheerder zijn ook dit jaar hard nodig gebleken. De wijkconsulent en wijkbeheerder voeren een groot aantal huisbezoeken uit. Deze zijn nodig vanwege toenemende Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 29

32 (woon-) problemen van huurders. Met huurders die overlast veroorzaken of ondervinden, waar huurachterstand ontstaat of waar vervuiling optreedt, zijn in de thuissituatie gesprekken gevoerd. Waar nodig doen we een beroep op hulpverlenende instanties om huurders toe te leiden naar zorg. Door individueel contact en huisbezoeken kunnen problemen van en bij huurders worden opgelost of voorkomen. Daardoor is ook in 2015 een aantal aangezegde huisuitzettingen voorkomen. Desondanks zijn vier woningen, met een vonnis van de kantonrechter, ontruimd. In 2015 is het overleg tussen medewerkers van de afdelingen Financiën en Bedrijfsdiensten en Wonen gecontinueerd. Maandelijks bespreken zij hoe huurders met betalingsproblemen het best kunnen worden benaderd en welk beleid het meest effectief zal zijn. Het doel is het percentage huurachterstanden beperkt houden en schrijnende situaties bij huurders te voorkomen. KL AC H TENCOM M ISSIE De Gemeenschap doet er alles aan om klachten van bewoners zo veel mogelijk te voorkomen. Een goed functionerende interne klachtenprocedure zorgt ervoor dat vragen en eventuele klachten van huurders snel en adequaat worden afgehandeld. Desondanks kan het gebeuren dat bewoners ontevreden blijven en zich te kort gedaan voelen. Voor dit soort situaties bestaat een onafhankelijke Klachtencommissie Woningcorporaties waar deze klachten kunnen worden voorgelegd. In 2015 zijn er bij de klachtencommissie drie klachten ingediend over het handelen van Woningbouwstichting De Gemeenschap. Twee daarvan zijn in behandeling genomen in Een klacht is intern opgelost. De andere klacht is op een zitting ongegrond verklaard. De derde klacht dient nog te worden behandeld. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 30

33 1.6 DE BIJDRAGEN AAN LEEFBAARHEID Voor De Gemeenschap is het BBSH prestatieveld Leefbaarheid een integraal onderdeel van het bedrijfsbeleid. In 2015 is in de begroting een bedrag van voor leefbaarheid gereserveerd. In werkelijkheid is een bedrag van uitgegeven. Dit bedrag bestaat uit de volgende posten: Onderhoud , Personeelskosten en Overige Exploitatiekosten Een groot deel van de bewoners van De Gemeenschap heeft te maken met de gevolgen van de bezuinigingen van de rijksoverheid op voorzieningen voor Zorg en Welzijn. Wanneer hulp- of zorgbehoevende huurders niet langer de juiste begeleiding krijgen, kan dit gevolgen hebben voor de leefbaarheid van een wijk. Om het wegvallen van zorg en hulp te compenseren promoot de overheid zelfredzame buurten. De hoop is burgers te kunnen activeren zodat mantelzorg het wegvallen van professionele hulp kan compenseren. Steeds vaker worden ook corporaties aangesproken als het gaat om woningaanpassingen die het langer thuis wonen van (zorg- en hulpbehoevende of ouder wordende) bewoners mogelijk moeten maken. Om hierop zo efficiënt en effectief mogelijk op te kunnen reageren is De Gemeenschap in gesprek met andere Nijmeegse corporaties. Gezamenlijk bekijken we of het mogelijk en wenselijk is om op dit gebied samen te werken. W OONOM GEVING Voor De Gemeenschap is de leefbaarheid van de woonomgeving net zo belangrijk als de kwaliteit van de woningen. Door de inzet van eigen medewerkers en derden (zoals schoonmaak- en hoveniersbedrijven) investeren we tijd en geld in leefbaarheid. Daarbij hebben gemeenschappelijke ruimtes onze aandacht, zowel in als om de complexen. Bij constatering van vandalisme of vervuiling van de woonomgeving worden bewoners aangesproken op hun gedrag. Geconstateerde technische gebreken en graffiti verhelpen of verwijderen we zo snel mogelijk. Ook in het verslagjaar 2015 zijn diverse maatregelen genomen om de leefbaarheid van de woonomgeving te verbeteren. Hieronder volgt een aantal voorbeelden. De Spoorbuurt Evenals in 2014 is in september 2015 een wijkfestival georganiseerd met als doel buurtbewoners met elkaar in contact te brengen. De Gemeenschap heeft zich samen met professionele partners en met bewoners ingezet en mede daardoor was ook deze editie van het festival een groot succes. Voor de Spoorbuurt kennen we een lopend samenwerkingsverband met gemeente, politie en Tandem Welzijn. Sinds deze samenwerking bestaat, is er sprake van aanzienlijk minder meldingen van (jongeren)overlast. Ter voorbereiding op het Groot Onderhoud in de Spoorbuurt (dat zal worden uitgevoerd in de jaren 2017, 2018 en 2019) is er de afgelopen jaren regelmatig overleg met een dertigtal bewoners uit de Spoorbuurt geweest. Deze bewoners waren in verschillende werkgroepen verdeeld en dachten in dat Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 31

34 verband mee over uiteenlopende aspecten van het onderhoudsproject. In 2015 is er een nieuwe bewonersgroep van 5 personen samengesteld, voortgekomen vanuit de bestaande werkgroepen. Neerbosch-Oost Wijksteunpunt Opmaat is in 2014 ontwikkeld naar een stedelijk informatiepunt (Stip). In 2015 is Stip verder ontwikkeld. Opmaat vervult nu op een andere wijze een even belangrijke rol in de wijk. Medewerkers van De Gemeenschap zijn altijd bereikbaar voor professioneel advies, wanneer medewerkers van Opmaat daar behoefte aan hebben. Stips zijn in iedere wijk in Nijmegen aanwezig. Tolhuis 2015 was voor Tolhuis een relatief rustig jaar. Er zijn nog steeds individuele bewoners die onze aandacht behoeven, maar er bestaan momenteel geen grote onderlinge conflicten. Om de situatie optimaal te krijgen zijn we altijd extra alert bij het toewijzen van vrijkomende woningen in Tolhuis. Omdat de problematiek in Tolhuis ook geldt voor de delen waarin De Gemeenschap geen woningen bezit, werken we samen met andere corporaties, de gemeente en betrokken hulpverlenende instanties om de leefbaarheid in de hele wijk te optimaliseren. AL GEM EEN Evenals in voorgaande jaren was in 2015 het onderhoud van de groenvoorziening in handen van Hoveniersbedrijf Terrein & Groenvoorziening. Gezamenlijk nemen we jaarlijks de situatie rondom complexen kritisch onder de loep. De groenvoorzieningen rondom de wooncomplexen van De Gemeenschap worden nauwlettend onderhouden en schoongehouden en waar nodig verbeterd. Met alle wijkagenten van de wijken waarin De Gemeenschap bezit heeft, onderhouden we goede contacten. Wederzijds is er de bereidheid om informatie te delen bij problematische situaties in wijken of bij bewoners. De Gemeenschap is groot voorstander van huisbezoeken. Gesprekken met bewoners in hun thuissituatie werpen vruchten af. Problemen zijn vaak direct zichtbaar en mensen kunnen daar direct op worden aangesproken. Dit levert een wezenlijke bijdrage aan de leefbaarheid in een buurt, straat of complex. We spreken met overlast veroorzakende bewoners, bewoners met betalingsachterstand, bewoners die vervuilen en met bewoners die overlast ondervinden. Door een directe benadering krijgen wij met bijna alle huurders contact. Hier werpt de kleinschaligheid van De Gemeenschap zijn vruchten af. Door de combinatie van de menselijke maat als uitgangspunt en de schaalgrootte van onze corporatie staan de medewerkers dicht bij de huurders. Problemen worden vroegtijdig aangepakt. Hierdoor kan in de meeste gevallen escalatie worden voorkomen. W OONM AATSCH APPELIJK WERK De meeste overlastmeldingen betreffen geluidsoverlast, vervuiling, vandalisme, burenruzies en overlast veroorzaakt door jongeren. De Gemeenschap voert een actief beleid om overlastsituaties snel en adequaat te bestrijden. Overlast veroorzakers worden gewezen op hun verplichtingen en de gevolgen die er kunnen zijn wanneer aan de overlastsituatie geen einde wordt gemaakt. Indien de Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 32

35 overlastsituatie aanhoudt, starten we een juridische procedure. Ook worden in voorkomende gevallen aanvullende bepalingen in huurovereenkomsten opgenomen. Op die manier zijn er duidelijke afspraken waar bewoners ook direct op kunnen worden aangesproken wanneer zij zich er niet aan houden. BUU R TBEM IDDELING In 2009 is in Nijmegen een start gemaakt met het project Buurtbemiddeling. Dit project is een gezamenlijk initiatief van de woningcorporaties, gemeente en politie. Buurtbemiddeling helpt om in onmin levende buren weer bij elkaar te brengen. Getrainde vrijwilligers ondersteunen de betrokken partijen om het onderlinge contact te herstellen. In goed overleg bedenken zij oplossingen voor conflicten. Het buurtbemiddelingsproject wordt professioneel ondersteund door NIM Maatschappelijk Werk. De woningcorporaties en de gemeente dragen gezamenlijk de kosten. Het project wordt begeleid door een klankbordgroep waarin ook De Gemeenschap zitting heeft. Ook in 2015 is succesvol 4 keer gebruik gemaakt van de diensten van dit project. W IJK TE AM S In 2010 zijn in Nijmegen, bij wijze van proef, zeven wijkteams van start gegaan. Deze teams bestaan uit alle, in de buurt aanwezige woningcorporaties, de wijkagent, NIM Maatschappelijk Werk, Meldpunt Bijzondere Zorg en Bureau Jeugdzorg. De teams worden voorgezeten door een wijkteamregisseur vanuit de gemeente. Deze maandelijkse overleggen blijken effectief voor het beheersen van de (multi)probleemhuishoudens in deze wijken. Het project is in 2012 geëvalueerd en de resultaten zijn positief. Hierdoor zijn nu in alle wijken regieteams actief. Deze komen maandelijks bij elkaar om de probleemhuishoudens te bespreken. De Gemeenschap neemt deel aan de bijeenkomsten van de regieteams wanneer dat in het belang van de wijk, onze bewoners of onze partners is. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 33

36 1.7 WONEN EN ZORG AL GEM EEN Op het terrein van het prestatieveld Wonen en Zorg is De Gemeenschap reeds jaren actief. Dit uit zich onder meer in de sinds 1992 lopende samenwerking met het Oud Burgeren Gasthuis. Het Oud Burgeren Gasthuis heeft door de extramuralisering van de zorg het initiatief genomen om wonen en zorg te scheiden. De Gemeenschap is sinds 2002 de eigenaar van het woongebouw De Weijer waar ouderen met zorgindicatie gebruik kunnen maken van de levering van zorg en diensten vanuit het Oud Burgeren Gasthuis. Stichting De Waalboog beheert een wijkservicepunt in Neerbosch-Oost, locatie de Honinghoeve. De woningen van De Gemeenschap (in complex Toonladder) bevinden zich op loopafstand van dit wijkservicepunt. Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw verhuren we (groeps-)woningen aan Regionale Instelling voor Begeleiding en Wonen Nijmegen & Rivierenland (RIBW). In 2007 is een woongebouw met vijftien kleine, zelfstandige appartementen en een wijksteunpunt opgeleverd ten behoeve van cliënten van RIBW. Met het management van de RIBW wordt periodiek overleg gevoerd over deze voorzieningen. Ook in 2015 zijn cliënten van diverse hulpverlenende instanties gehuisvest. Denk daarbij aan Iriszorg, Stichting De Driestroom, Entrea, Pluryn Werkenrode, ZZG Zorggroep, De Pompekliniek, Stichting Gast, Stichting Noodopvang Vluchtelingen Nijmegen (SNOV) en RIBW. De Gemeenschap neemt deel aan de Werkgroep Bijzondere Bemiddeling die verantwoordelijk is voor verdeling van het aantal aanvragen voor deze bijzondere bemiddeling. Deze constructie, toewijzing via de WBB en het aangaan van een huurovereenkomst met een instantie ten behoeve van een cliënt, werkt uitstekend. Als gevolg van actuele bezuinigingen op zorg, is een ontwikkeling gaande die scheiding van wonen en zorg tot doel heeft. Grote woon-zorgcomplexen zullen gaan verdwijnen. Langer in de eigen, zelfstandige woning wonen en daar (mantel)zorg ontvangen is de toekomst. Deze ontwikkeling is ook voor De Gemeenschap van belang. Het gaat tenslotte over onze bewoners die geacht worden langer in de woning te blijven wonen, al dan niet met professionele verzorging. M ELDPUNT BI JZONDERE ZORG De Gemeenschap werkt nauw samen met Meldpunt Bijzondere Zorg van de GGD Gelderland-Zuid en steunt het meldpunt ook financieel. Door het inschakelen van het Meldpunt Bijzondere Zorg kan escalatie van een situatie vaak worden voorkomen of kan de betreffende bewoner na escalatie van een probleem snel en adequaat worden geholpen. Tussen Meldpunt Bijzondere Zorg en de woningcorporaties is een dienstverleningsovereenkomst tot en met 2015 afgesloten over de bijdrage op het gebied van overlastbestrijding en het bevorderen van de leefbaarheid. In de overeenkomst is vastgelegd dat De Gemeenschap gedurende deze periode een jaarlijkse financiële bijdrage betaalt. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 34

37 DE W ERKG ROEP BIJZO N DERE BEM IDDELING De Werkgroep Bijzondere Bemiddeling (WBB) is een door de Nijmeegse woningcorporaties opgerichte werkgroep. Deze werkgroep houdt zich voornamelijk bezig met de evenredige verdeling van de woningtoewijzing van bijzondere doelgroepen over de woningcorporaties. Medewerkers van De Gemeenschap zijn in het kader van de WBB betrokken bij: - Bijeenkomsten georganiseerd door het Meldpunt Bijzondere Zorg waar cases zijn besproken over families zonder vaste woon- of verblijfplaats. De corporaties spelen een rol omdat uiteindelijk onder strikte condities woonruimte moet worden aangeboden. - Het project sluitende aanpak dak- en thuisloze jongeren. - Het casusoverleg nazorg veelplegers. - Het verzorgen van de (her)huisvesting van de vluchtelingen. Ook in het verslagjaar was er binnen deze werkgroep sprake van een vruchtbare samenwerking met collega-corporaties en de gemeente Nijmegen. BEGELEIDE HERK AN SI N G Op 1 januari 2007 is officieel gestart met het experiment Begeleide Herkansing. Er is gekozen om het experiment structureel voort te zetten. Begeleide herkansing is een product van het Meldpunt Bijzondere Zorg (MBZ) en de vijf Nijmeegse corporaties. Portaal, Talis, Standvast, De Gemeenschap en WoonGenoot. Doel van begeleide herkansing is om huishoudens die ontruimd zijn of ontruimd dreigen te worden vanwege ernstige problemen op diverse leefgebieden, een laatste kans te bieden op het krijgen van vervangende huisvesting. Begeleide herkansing trajecten zijn zogenaamde dwang en drang trajecten. Het betreffende huishouden moet instemmen en meewerken aan het plan van aanpak dat door de corporatie en hulpverlening is opgesteld. Het dwang en drang middel is bijvoorbeeld de dreigende ontruiming. De Gemeenschap heeft geen reden om aan te nemen dat dit project in 2016 niet wordt gecontinueerd. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 35

38 1.8 HET FINANCIEEL BEHEER EN BELEID VENNOO TSCH APSBEL AS TIN G Met ingang van 2006 zijn corporaties verplicht over hun commerciële activiteiten vennootschapsbelasting (VPB) te betalen. Brancheorganisatie Aedes en de Belastingdienst hebben indertijd overleg gevoerd over de interpretatie en toepassing van de vennootschapsbelastingplicht. Dit is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO) die februari 2008 is gepresenteerd. De Gemeenschap heeft besloten de VSO te ondertekenen. Door het kabinetsbesluit (november 2007), waardoor woningcorporaties per 1 januari 2008 werden verplicht om over alle activiteiten vennootschapsbelasting te betalen, besloot de Belastingdienst de VSO met alle woningcorporaties met ingang van 1 januari 2008 eenzijdig op te zeggen. De gevolgen van de invoering van de integrale vennootschapsbelastingplicht zijn inmiddels bekend en vastgelegd in een tweede vaststellingsovereenkomst (VSO II), waarover in 2008 besluitvorming plaatsvond. Daarmee is nu duidelijkheid over de regels met betrekking tot de fiscale openingsbalans, alsmede de waarschijnlijkheid en hoogte van beschikbare fiscale winsten. J AAR RES UL T AAT 2015 ( VERGELIJKING / AN AL YS E) Het jaarresultaat 2015 (na belastingen) bedraagt -/ en is in vergelijking met het jaarresultaat van 2014 ( -/ ) met bijna 3,8 mln. afgenomen. Het jaarresultaat van 2015 is bijna 3,7 mln. lager uitgevallen dan in de Bedrijfsbegroting 2015 is aangenomen. Daarin was een jaarresultaat voorzien van -/ na belastingen. Het verschil tussen het werkelijke jaarresultaat ten opzichte van de begroting 2015 is onder andere het gevolg van een correctie op de waardeveranderingen (onrendabele top diverse investeringen) materiële vaste activa en anderzijds hogere bedrijfslasten, hogere onderhoudslasten en een lager renteresultaat. Daarnaast heeft een ruime correctie plaatsgevonden op de belastinglatentie voor een bedrag van ruim 6,6 mln. Voor de mutatie in de belastinglatentie was een bedrag begroot van 2,7 mln. Het verschil begroot versus werkelijk bedraagt ruim 3,9 mln. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 36

39 Het jaarresultaat Bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Saldo Rentebaten Rentelasten Jaarresultaat vóór belastingen Belastingen Resultaat na belastingen M EERJ ARE NPROG NOSE EN ONTW IKKELING EIGEN V ERM OGEN In het op 1 december 2015 vastgestelde Bedrijfsplan is uitgegaan van een aantal herziende parameters en algemene uitgangspunten. Op grond van deze prognose laat het eigen vermogen een ontwikkeling zien van 16,1 miljoen ultimo 2015 tot 32,5 miljoen ultimo Hierbij dient echter rekening te worden gehouden met het feit dat in deze meerjarenprognose voor 2015 nog wordt uitgegaan van een jaarresultaat van -/ (na belastingen). Met andere woorden: het gerealiseerde jaarresultaat ad -/ is bijna 3,7 miljoen lager uitgevallen dan begroot. Met dit gerealiseerde jaarresultaat 2015 zal het eigen vermogen ultimo 2015 gecorrigeerd worden naar ruim 12,3 mln. SOLV AB ILI TEIT De kredietwaardigheid van een onderneming wordt gewoonlijk bepaald aan de hand van de solvabiliteit. Met behulp van dit kengetal kan worden vastgesteld in hoeverre een onderneming op termijn aan haar financiële verplichtingen kan voldoen. Solvabiliteit wordt veelal gedefinieerd als een percentage dat de verhouding van het eigen vermogen ten opzichte van het balanstotaal weergeeft. De Gemeenschap hanteert beleidsmatig een minimum solvabiliteitspercentage van 10%. Ultimo 2015 bedraagt de solvabiliteit 16,1% (2014: 20,7%). In het Bedrijfsplan zal de solvabiliteit jaarlijks stijgen tot ruim 19% in RENTEDEKKINGSGRAAD (ICR) Het WSW hanteert de Interest Coverage Ratio om vast te stellen in hoeverre een corporatie in staat is aan haar renteverplichtingen te voldoen. De ICR wordt gehanteerd als maatstaf voor de rentedekkingsgraad. De formule (op basis van kasstromen) die het WSW daarbij hanteert is de operationele kasstromen te delen door de rentelasten. Een ICR lager dan 1,4 geeft het WSW een Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 37

40 signaal dat een corporatie in een moeilijke periode al snel niet meer aan haar renteverplichtingen kan voldoen en dan ook onvoldoende geld beschikbaar heeft voor aflossingen. De ICR van De Gemeenschap bedraagt ultimo 2015: 2,1. In het Bedrijfsplan geeft de ICR een jaarlijks voortschrijdend beeld te zien tot een ICR van 2,2 in LIQUIDI TEI T De mate waarin een onderneming in staat is aan de betalingsverplichtingen op korte termijn te voldoen, wordt bepaald aan de hand van het liquiditeitspercentage. De liquiditeit wordt vaak aangegeven door middel van de current ratio. Dit verhoudingsgetal wordt berekend door het totaal bedrag aan vlottende activa te delen door het totaal bedrag aan schulden op korte termijn. In 2015 bedraagt de current ratio 1,5 (2014: 2,4). De Gemeenschap tracht de liquiditeitspositie waar mogelijk te optimaliseren. Daarvoor wordt periodiek een geactualiseerde liquiditeitsprognose opgesteld voor minimaal vijftien maanden. Ter afdekking van eventuele tijdelijke liquiditeitstekorten is een kredietfaciliteit van 0,5 miljoen bij de Rabobank overeengekomen. Van deze kredietfaciliteit is in 2015, evenals in voorgaande jaren, geen gebruik gemaakt. RENTERISICO BEHEER Het rentemanagement van De Gemeenschap is gebaseerd op de uitgangspunten van het Treasury Statuut en is primair gericht op het stabiliseren van de bedrijfsresultaten in de toekomst en op de bescherming van het eigen vermogen. De Gemeenschap streeft daarnaast naar minimalisering van de vermogenskosten. FIN AN CIERI NGSBELEID Het initiële financierings- en beleggingsbeleid heeft De Gemeenschap uitgewerkt en vastgelegd in een Treasury Statuut dat is goedgekeurd in de vergadering van de Raad van Toezicht van 14 augustus Voor de korte termijn is een Treasury jaarplan opgenomen in het Bedrijfsplan Dit hoofdstuk wordt jaarlijks geactualiseerd. In verband met de invoering van de vennootschapsbelastingverplichting voor woningcorporaties voor al haar activiteiten met ingang van 1 januari 2008, is het Treasury Statuut in 2014 geactualiseerd. Deze geactualiseerde versie is goedgekeurd in de vergadering van de Raad van Toezicht op 18 februari W AAR B O RGFO NDS SOCI ALE WONING BO UW / INSPECTIE LEEFOM GEVING EN TRAN SPORT (VOORHEEN CENTR AAL FONDS VOL KSHUISVES TING) Vanaf 2008 worden de corporatiegegevens ten behoeve van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW), het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) voor de minister voor Wonen en Rijksdienst en de Autoriteit woningcorporaties (Aw), ondergebracht bij de Inspectie Leefbaarheid en Transport (ILT), gezamenlijk opgevraagd. Per 1 juli 2015 is het Centraal Fonds Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 38

41 Volkshuisvesting opgeheven en is het financieel toezicht op de woningcorporaties overgeheveld naar de ILT. Op grond van het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH) beoordeelt het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en de minister van Wonen en Rijksdienst jaarlijks met een onderzoek de financiële positie van De Gemeenschap. Dit gebeurt aan de hand van de jaarrekening van het voorgaande jaar (de verantwoordingsinformatie) en de ingediende prognosegegevens over de periode van 2015 t/m De minister van Wonen en Rijksdienst is van mening dat de financiële positie van De Gemeenschap geen aanleiding geeft tot het maken van opmerkingen dan wel het instellen van een nader onderzoek c.q. het doen van interventies. Uit de ontvangen beoordeling van het WSW blijkt dat wij voldoen aan de eisen van kredietwaardigheid die door deze instelling worden gesteld. De Gemeenschap kan daarom op reguliere wijze gebruikmaken van de borgingsfaciliteiten van het WSW. De minister van Wonen en Rijksdienst stuurt jaarlijks in november zijn oordeelsbrief over de werkzaamheden van De Gemeenschap in het voorafgaande verslagjaar. Met betrekking tot de naleving van wet- en regelgeving ziet de minister geen aanleiding tot het maken van opmerkingen. Ten aanzien van de financiële positie stelt de minister vast dat De Gemeenschap aan haar verplichtingen kan voldoen en verwijst naar de Toezichtbrief De minister van Wonen en Rijksdienst heeft het Centraal Fonds Volkshuisvesting gevraagd de bijdrageheffing voor saneringssteun ten behoeve van het saneringsfonds uit te voeren. Voor het jaar 2015 is besloten geen bijdrageheffing voor saneringssteun in rekening te brengen. AC H TE RV AN GOVEREENKOM S T GEMEENTE NIJM EGEN/WSW Het WSW heeft met de gemeente Nijmegen op 30 januari 2003 een ongelimiteerde achtervangovereenkomst afgesloten. De achtervang houdt in dat het WSW voor alle toegelaten instellingen die werkzaam zijn binnen de gemeente Nijmegen verplichtingen mag aangaan. Deze achtervangovereenkomst kan zowel voor onderhandse leningen als voor leningen op de openbare kapitaalmarkt gelden. BELEGGINGSBELEID/DE ELNEM INGEN De Gemeenschap gaat zorgvuldig en voorzichtig te werk bij het beleggen van de bij de corporatie beschikbare middelen. Op 31 december 2015 zijn er door De Gemeenschap geen geldmiddelen voor lange termijn elders belegd en is er geen sprake van deelneming in een ander bedrijf. EX TERNE CONTROLE De controlewerkzaamheden over het boekjaar 2015 zijn conform opdracht door de Raad van Toezicht op 9 november 2015 uitgevoerd door Deloitte Accountants B.V. (kantoor Arnhem). De controleverklaring van deze accountant vindt u in hoofdstuk 2 van de Jaarrekening Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 39

42 1.9 GOVERNANCE EN RISICOBEHEER De Gemeenschap onderschrijft de vigerende governancecode voor woningcorporaties. Voor een beschrijving van de wijze waarop de corporatie invulling geeft aan de principes van deze code verwijzen wij naar hoofdstuk drie van deze jaarstukken (het verslag van de Raad van Toezicht) en het organigram dat is opgenomen in paragraaf De Gemeenschap opereert financieel volledig zelfstandig. Die zelfstandigheid houdt in dat op een verantwoorde manier met de middelen moet worden omgegaan. In deze paragraaf worden de belangrijkste risico s beschreven en de beheersmaatregelen die ervoor getroffen zijn. ADM INIS TR ATIEVE ORG AN IS ATIE / INTERNE CO N TROLE RIS ICO S Het gaat hierbij om risico s van onbetrouwbare informatievoorziening als gevolg van een gebrekkig stelsel van administratieve organisatie en interne controle. Met betrekking tot deze risico s zijn bij De Gemeenschap de volgende beheersinstrumenten aanwezig: - voor al het personeel zijn functie- en taakomschrijvingen opgesteld; - de procuratie is vastgelegd; - beschrijvingen van bestaande procedures worden voortdurend geactualiseerd; - er is een adequaat managementinformatiesysteem; - er is een systeem voor de vastlegging van de interne controle; - er is een integriteitscode / interne gedragscode; - er is een procedure klokkenluiderregeling; - er is een protocol Omgaan met agressie in de werksituatie. W ONINGM AR K TRISICO S De woningmarktrisico s betreffen vooral de risico s van structurele leegstand als gevolg van een woningvoorraad die onvoldoende op de vraag is afgestemd. Van oudsher is het woningbestand van De Gemeenschap gesitueerd op zeer gewilde locaties, met name in Nijmegen-Oost. Ook de complexen die in andere delen van de stad staan, staan op locaties die goed in de markt liggen. De verhuurbaarheid van het bezit van De Gemeenschap is goed, er is geen structurele leegstand. Met andere woorden: de impact van het woningmarktrisico is laag. Een goede locatie is een belangrijk uitgangspunt bij nieuwbouw of het verwerven van woningen. Structurele leegstand is voor De Gemeenschap een onbekend fenomeen. Om de woningmarktrisico s te beheersen wordt gebruik gemaakt van: - een systeem om via aantallen woningzoekenden de verhuurbaarheid te bewaken; - een analyse van de reacties bij woningmutaties (vertrekenquêtes); - monitoring van de gegevens inzake vraag en aanbod in de Stadsregio Arnhem-Nijmegen, in de stad Nijmegen en binnen het eigen woningbezit. Deze gegevens zijn, via het managementinformatiesysteem van woonruimteverdelingssysteem Entree, inzichtelijk; Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 40

43 - een regionaal inzicht in de woningbehoefte op basis van documenten van de gemeente Nijmegen waaronder: Woonvisie, het Woningbehoefte Onderzoek, Trends in Bouwen, de vastgoedrapportage voor de Stadsregio Arnhem-Nijmegen. In het strategisch voorraadbeleid is, zowel op totaalniveau als op complexniveau inzicht gegeven in het te volgen huurbeleid van De Gemeenschap. Hierin is per complex de ruimte weergegeven van de huidige gemiddelde huurprijs ten opzichte van de maximale redelijke huurprijs (in %) en dat afgezet tegen het vastgestelde huurbeleid van De Gemeenschap voor dit complex. Het toepassen van huurdifferentiatie bij de jaarlijkse huurverhoging zal pas de aandacht kunnen krijgen als het huurbeleid van het ministerie van BZK daartoe aanleiding en mogelijkheden geeft. De afgelopen jaren is het huurbeleid door de overheid vastgesteld op inflatievolgend en vanaf 2012 gedeeltelijk inkomensafhankelijk. In het Bedrijfsplan wordt volstaan met een aanname voor de gemiddelde huurstijging gedurende de komende tien jaar. Van verkoop van huurwoningen is tot 2015 geen sprake geweest. Echter in 2015 zijn we ingegaan op het verzoek van zittende huurders om de door hen gehuurde woning te mogen kopen. Ook is één vrijkomende woning te koop aangeboden. Het gaat om de type C woningen in Tolhuis (eengezinswoningen) die reeds lange tijd voor verkoop zijn aangemerkt. De verhuurbaarheid van de woningen is nog steeds goed. De overweging voor verkoop is enerzijds het aanbieden van goedkope koopwoningen aan de markt. Daarnaast geeft het kopen van een woningen bewoners vaak wat meer invloed op de betaalbaarheid van wonen, ook daaraan leveren we graag een bijdrage. Voorlopig beperkt De Gemeenschap zich tot verkoop van de genoemde woningen in Tolhuis (type C). In 2015 zijn de onderhandelingen gestart voor de verkoop van in totaal 36 (Niet-DAEB) appartementen aan het Spijkerhofplein te Nijmegen. In hoofdstuk 1.2 is daarover al uitgebreid geschreven. FIN AN CIËLE RISICO S Alle activiteiten en plannen van De Gemeenschap voor de komende jaren worden vertaald in een Bedrijfsplan. Jaarlijks wordt het bedrijfsplan uitgewerkt over een periode van tien jaar. De realisatie wordt bewaakt via interne managementrapportages per kwartaal en de jaarlijkse verantwoordingsstukken. De belangrijkste financiële risico s betreffen het niet kunnen waarborgen van de financiële continuïteit van de stichting, alsmede het financierings- en liquiditeitsrisico. Om deze risico s voldoende te kunnen beheersen zijn onder meer de volgende maatregelen getroffen: - het definiëren van een minimale solvabiliteitseis van 10% waarop het beleid wordt afgestemd en het waarborgen hiervan door te beschikken over een beleidsplan. Het beleidsplan is in 2014 vervangen door het bedrijfsplan Voor een prettig, duurzaam en betaalbaar Thuis in Nijmegen Hierin wordt o.a. aangekondigd dat we vanaf 2015 zullen werken met een nieuwe cyclus voor Planning & Control. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 41

44 - om de minimaal gewenste solvabiliteit van 10% te garanderen streeft De Gemeenschap er naar de gemiddelde vermogenskostenvoet op het vreemd vermogen te beperken tot maximaal 4,75% - het renterisico wordt gelimiteerd door jaarlijks als plafond de WSW norm van 15% te hanteren (intern streeft De Gemeenschap naar een maximum van 10%); - het gebruik van rente-instrumenten met een open einde-karakter is niet toegestaan; - er wordt gestreefd naar minimalisering van de aanwezige liquide middelen onder die voorwaarde dat er geen liquiditeitsproblemen ontstaan; - het voorzien in een meerjarenbegroting (10 jaar prognose); - het hanteren van een liquiditeitsprognose (15 maanden); - het hanteren van een Treasury Statuut (geactualiseerd in 2014) ten behoeve van alle treasury activiteiten; - het hanteren van een leningen vervalkalender; - het bewaken en analyseren van de huurachterstanden, onder andere door middel van een aanmaanprocedure; - het jaarlijks actualiseren van de verzekeringsportefeuille (opstal en bedrijfsactiviteiten). Met de hiervoor genoemde maatregelen, handelen conform het treasury statuut en het bespreken van de financiële risico s in de Audit Commissie is De Gemeenschap in control en worden financiële risico s tot een minimum beperkt. Het aantrekken van externe financiering valt binnen het borgingsplafond dat jaarlijks wordt vastgesteld door het WSW. De impact van financiële risico s is laag. O NDERHO UDSRISICO S Het gaat hierbij onder meer om het risico van hogere onderhoudslasten door onvoldoende inzicht in de kwaliteit van het woningbezit en/of de marktontwikkelingen. Ter beheersing van deze risico s: - beschikt De Gemeenschap over een systeem voor strategisch voorraadbeheer dat jaarlijks wordt geactualiseerd; - wordt jaarlijks de (meerjaren) onderhoudsbegroting opgesteld waarin alle te nemen maatregelen voor het woningbezit zijn/worden verwerkt; - wordt de woningcartotheek van het woningbezit continu actueel gehouden; - zijn voor alle woningen kwaliteitsnormen en is een energielabel aanwezig; - worden de reparatieverzoeken en het mutatieonderhoud periodiek geanalyseerd. Door het voortdurend goed in beeld hebben van de staat van het woningbezit (portfolio management), het toepassen van een transparant aanbestedingsbeleid en resultaatgericht samenwerken met onze leveranciers zijn onze onderhoudsrisico s tot een minimum beperkt en kan gesteld worden dat de impact laag is. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 42

45 PR OJECTRISICO S Gelet op de toenemende complexiteit bij projectontwikkeling worden de risico s bij nieuwbouwprojecten groter. De resultaatontwikkeling wordt in belangrijke mate bepaald door de omvang van de onrendabele investeringen in nieuwbouw en woningverbetering. Deze risico s worden door De Gemeenschap vooral beheerst door vóóraf uitgevoerde haalbaarheidsonderzoeken en het opstellen van voorcalculaties. De projecten worden intern bewaakt aan de hand van de voortgangsrapportage van de bouwvergaderingen, een projectadministratie en de tussentijdse verantwoording in de managementrapportage. We investeren veel tijd in de voorbereiding van de plannen. Hiermee worden tijdens de realisatie van het nieuwbouwproject zo veel mogelijk verrassingen voorkomen. De Gemeenschap beschikt over schriftelijk vastgelegd grondbeleid. Met deze maatregelen is de impact op de diverse projecten (groot onderhoud, duurzaamheid, nieuwbouw) laag. Voor alle nieuwbouwprojecten geldt dat het IFEC principe wordt toegepast (intern geformaliseerd, extern gecommuniceerd). Intern geformaliseerd betekent: een nieuwbouwproject gaat daadwerkelijk concreet worden voor de woningbouwstichting, calculaties worden uitgewerkt, een onrendabele top wordt berekend en alle mogelijke financiële risico s zijn in kaart gebracht. Extern gecommuniceerd houdt in: een bouwvergunningaanvraag bij de gemeente, verwerking van het project in de financiële meerjarenbegroting, de communicatie met de stakeholders en uiteindelijk de vermelding van het project in het jaarstukken (niet uit de balans blijkende verplichtingen). De Gemeenschap hanteert als bestendige gedragslijn dat het nemen en in de jaarrekening verwerken van een verwachte onrendabele top bij nieuwbouw- en herstructureringsprojecten plaatsvindt in het jaar dat voor een project het IFEC principe is gerealiseerd. FISC ALE RISICO S Hierbij gaat het om de risico s van het niet naleven van de regelgeving en de daaruit voortvloeiende naheffingen en boetes. Gelet op het toenemende fiscale regime waar corporaties mee te maken krijgen, wordt in een vroeg stadium gezorgd voor inzicht in de diverse fiscale aspecten. Om deze risico s voor De Gemeenschap te beperken wordt gebruik gemaakt van externe expertise (BDO). De fiscale positie in de jaarrekening wordt getoetst door de controlerend accountant. RISICOM AN AG EM ENT Uit het visitatierapport van juli 2014, opgesteld door Cognitum, blijkt dat De Gemeenschap redelijk tot goed in control is. Door dit verder kracht bij te zetten is binnen het management team een opsomming gemaakt van de risico s met de grootste prioriteit. Deze liggen op het gebied van organisatie, compliance, ICT, geplande projecten en portfolio. De genoemde risico s worden periodiek gemonitord. Op de vastgestelde bedrijfsprocessen worden interne audits uitgevoerd. Dit maakt onderdeel uit van de jaarlijkse cyclus van Planning & Control van De Gemeenschap. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 43

46 CONCLUSIE Resumerend kan worden gesteld dat De Gemeenschap zich bewust is van de hierboven genoemde risico s en dat er in belangrijke mate reeds maatregelen zijn getroffen om deze mogelijke risico s te vermijden dan wel te beheersen. De risicoafweging en de verantwoording daarover vormen voor het management en de interne toezichthouders, vanuit transparantie en de good governance gedachte, een belangrijk onderdeel van de rapportage. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 44

47 1.10 ORGANISATIE DE R AAD V AN TOEZICH T Ultimo 31 december 2015 bestaat de Raad van Toezicht van De Gemeenschap uit vijf leden. Voor bijzonderheden omtrent de samenstelling en de werkzaamheden van de Raad van Toezicht wordt kortheidshalve verwezen naar het verslag van de Raad van Toezicht (hoofdstuk 2). Voor de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de governancecode wordt op deze plaats eveneens verwezen naar het verslag van de Raad van Toezicht. HET BESTUU R Per 1 mei 2013 wordt de stichting bestuurd door statutair directeur, de heer drs. P.J.J. van Roosmalen. DE W ERKORG AN IS ATIE De organisatie is 24 uur per dag telefonisch bereikbaar. Op werkdagen is het kantoor voor het publiek geopend van uur tot uur of volgens afspraak. Op 31 december 2015 telt De Gemeenschap twintig medewerkers (2014: 17), waarvan twaalf fulltime en acht parttime. Van de twaalf medewerkers met een fulltime dienstverband zijn er tien man en twee vrouw. Van de acht parttimers zijn er 7 vrouw en 1 man. Uitgedrukt in fulltime equivalenten (FTE) bestaat de totale formatie in 2015 uit 18,0 FTE (2014: 15,2 FTE). De organisatie wordt bewust klein en overzichtelijk gehouden. Als er op een bepaald moment sprake is van onvoldoende capaciteit of wanneer noodzakelijke kennis in een specifieke situatie ontbreekt, wordt deze ingehuurd. Naast de heer drs. P.J.J. van Roosmalen, directeur-bestuurder, bestaat het managementteam per 31 december 2015 uit: - de heer J.H.R. de Pijper, Manager Financiën & Bedrijfsdiensten; - de heer D.C. van Verseveld, Manager Vastgoed & Ontwikkeling. In 2015 kent De Gemeenschap naast bovenstaande afdelingen ook een afdeling Woondiensten. De directeur-bestuurder heeft, na het vertrek van de afdelingsmanager, het management van deze afdeling op zich genomen. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 45

48 Organigram Woningbouwstichting De Gemeenschap 2015 Raad van Toezicht Personeelsvertegenwoordiging Directeur- Bestuurder Vastgoed & Ontwikkeling Duurzaamheid Woondiensten Financiën & Bedrijfsdiensten Wonen Technisch Beheer Planning & Control Administratie Facilitair bedrijf & ICT Onderzoek & Strategie Secretariaat Communicatie De rechtspositie van de medewerkers in dienst van De Gemeenschap is geregeld in de CAO Woondiensten. Alle medewerkers, die rechtstreeks in dienst zijn van De Gemeenschap (inclusief de directeur) nemen deel aan de collectieve pensioenregeling voor woningcorporaties (SPW). In 2013 heeft de minister, gebruikmakend van zijn bevoegdheid conform WNT, een salarisstaffel met een overgangsregeling voor de corporatiesector gepubliceerd. Bij de benoeming van de directeurbestuurder, de heer Van Roosmalen, in november 2012 is een salaris overeengekomen dat hoger is dan de WNT staffel maar binnen de overgangsregeling past. Er wordt dan ook gebruik gemaakt van dit overgangsrecht. Hieruit volgt dat vanaf 2018 het salaris van de huidige bestuurder in 3 jaar moet worden afgebouwd naar het dan geldende niveau. Alle functies, met uitzondering van de directeurbestuurder, zijn beschreven en ingedeeld volgens het Handboek functie-indeling woondiensten. In 2005 is het CATS functiewaarderingssysteem ingevoerd bij De Gemeenschap. VISITATIE Eind 2013 heeft Cognitum een visitatie uitgevoerd waarvan het rapport januari 2014 is gepubliceerd. De visitatiecommissie karakteriseert De Gemeenschap als een efficiënte, resultaatgerichte, maatschappelijk betrokken corporatie die in het werkgebied overtuigend presteert op het brede veld van wonen, zorg en leefbaarheid. De prestaties van De Gemeenschap zijn door de commissie met een eindcijfer 7,1 als ruim voldoende gewaardeerd. In februari 2014 is het rapport van de visitatiecommissie besproken in een bijeenkomst met de G5. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 46

49 BENC HM AR K BR AN C HEORG ANIS AT IE Om transparantie in de sector te stimuleren door prestaties meetbaar en vergelijkbaar te maken, heeft Aedes in samenwerking met corporaties een benchmark ontwikkeld. De resultaten van de eerste Aedes Benchmark zijn november 2014 gepubliceerd. Hieruit blijkt dat De Gemeenschap een 7,8 scoort voor de kwaliteit van haar dienstverlening en met 677,- aan bedrijfslasten per woning ook één van de meest goedkoop werkende corporaties in het land. De Gemeenschap verkrijgt hiermee een AA score en behoort tot de kopgroep van Nederland! De resultaten van de tweede Aedes benchmark zijn in november 2015 gepubliceerd. Hieruit blijkt dat De Gemeenschap een BA score heeft behaald met een 7,7 voor de kwaliteit van haar dienstverlening en met 772 aan bedrijfslasten per woning. O NDERNEM INGSVISIE EN BELEIDSPLAN In 2014 is gewerkt aan de ondernemingsvisie van De Gemeenschap. Deze is in gezamenlijkheid met de medewerkers opgesteld en wordt dan ook door het voltallige personeel onderschreven. In september 2014 hebben we deze visie op de wereld waarin wij leven en werken gedeeld met onze belangrijkste partners in de stad. In dezelfde bijeenkomst hebben wij deze partners uitgenodigd om mee te denken over een aantal volkshuisvestelijke dilemma s die voor zowel De Gemeenschap als de andere Nijmeegse corporaties relevant zijn. In het verlengde van de ondernemingsvisie is in december 2014 een bedrijfsplan afgerond. Het nieuwe bedrijfsplan Voor een prettig, duurzaam en betaalbaar Thuis in Nijmegen is de eerste in een nieuwe stijl. Belangrijk onderdeel van dit bedrijfsplan is de implementatie van een strategische ontwikkelcyclus gebaseerd op de Plan-Do-Check-Act cyclus. Ook wordt een organisatiewijziging gepresenteerd die op 1 januari 2015 is doorgevoerd. Het bedrijfsplan in deze stijl maakt duidelijk dat 2015 voor De Gemeenschap en haar personeel een jaar van verandering in denkwijze is geweest. INTEGRITEI TSCODE/I N TE RNE GEDR AGS CODE EN KLOKKENL UIDERREGE LING De Gemeenschap beschikt over een, in 2015 geactualiseerde gedragscode voor het personeel in de meest ruime zin. Deze gedragscode is gepubliceerd op de website van De Gemeenschap. De interne gedragscode voorziet onder meer in regels ten aanzien van het aannemen van geschenken. De code verbiedt medewerkers en directie geschenken van commerciële waarde aan te nemen, voordeel te geven aan derden ten koste van de corporatie en te profiteren van zakelijke kansen die de stichting toe komen. De Gemeenschap beschikt ook over een klokkenluiderregeling. Deze, in 2015 geactualiseerde regeling is ook op de website gepubliceerd. HUISVESTING De Gemeenschap is sedert 1997 gehuisvest in een representatief kantoorpand aan de Curaçaoweg 1 in Nijmegen. Het kantoor is goed bereikbaar en centraal gelegen op loopafstand van het grootste deel van het woningbezit. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 47

50 PERSONEELSOVERLEG Per 1 januari 2014 beschikt De Gemeenschap over een personeelsvertegenwoordiging (PVT). Deze heeft periodieke bijeenkomsten, met en zonder directie en met de Raad van Toezicht. Daarnaast worden tenminste tweemaal per jaar overlegmomenten gepland tussen het voltallige personeel en de directeur. AR BEI DSOM STAN DIGHE D EN/ZIEKTEVERZUIM Verbetering van de arbeidsomstandigheden heeft de voortdurende aandacht van De Gemeenschap. In het kader van de Arbo-wetgeving is De Gemeenschap in 2013 een contract aangegaan met MKBasics. Deze organisatie verzorgt voor De Gemeenschap de begeleiding van het ziekteverzuim conform de Wet Verbetering Poortwachter. Voor de persoonlijke ziekteverzuimbegeleiding is vanaf 1 januari 2014 een overeenkomst afgesloten met verzekeringsarts, dhr. J. Schipper van Korporaad. Voor loonschade die de woningbouwstichting bij langdurig ziekteverzuim van het personeel ondervindt, is geen ziekteverzuimverzekering afgesloten. De premie voor een ziekteverzuimverzekering is dermate hoog dat besloten is de kosten van het ziekteverzuim voor eigen risico te nemen. Aan de wettelijke verplichting om een preventiemedewerker aan te stellen is gevolg gegeven. Ook zijn er twee medewerkers opgeleid en aangesteld als Bedrijfshulpverlener - AED. De Gemeenschap neemt deel aan het AED Alert netwerk en een AED is goed toegankelijk aanwezig op de begane grond van ons kantoorpand. Het ziekteverzuim in 2015 bedraagt 2,4% (2014: 3,0%). In 2015 bedraagt het aantal ziekmeldingen 36 (2014: 26). De gemiddelde verzuimduur is 3,1 dagen (2014: 5,6). De Gemeenschap beschikt over een protocol Omgaan met agressie in de werksituatie. Conform de Arbo wetgeving heeft De Gemeenschap voor al haar personeel een overeenkomst afgesloten met een vertrouwenspersoon voor ongewenste omgangsvormen tijdens het werk. S AM E NW ERKING Vanaf 1999 vormt De Gemeenschap met Woonstichting Vryleve (gemeente Rijnwaarden) en Woonstichting Gendt (gemeente Lingewaard) een strategische alliantie. In 2005 sloten Woonstichting Valburg (gemeente Overbetuwe) en Woningcorporatie WoonGenoot (Nijmegen) zich hierbij aan. Het samenwerkingsverband is genaamd G5 samenwerkende woningcorporaties in Gelderland. De G5 corporaties hebben samen ruim woningen in eigendom. Op collegiale wijze wordt samengewerkt op een aantal concrete onderdelen van de bedrijfsvoering. Daarbij valt te denken aan zaken als gezamenlijke inkoop (visitatie), collegiale financiering, matching, scholing en automatisering. Het samenwerkingsverband heeft zijn meerwaarde in de afgelopen jaren bewezen. De samenwerking wordt onverkort voortgezet en waar mogelijk versterkt. De Gemeenschap is op stedelijk niveau aangesloten bij het Platform Nijmeegse Woningcorporaties (PNW). Het voorzitterschap hiervan rouleert. In 2015 nam de directeur van De Gemeenschap de rol van voorzitter van het PNW op zich. Belangrijke thema s in 2015 waren de Woonvisie en de Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 48

51 huisvesting van statushouders. In het verslagjaar heeft op directieniveau een aantal malen bestuurlijk overleg plaatsgevonden met de voor wonen, zorg, leefbaarheid en wijken verantwoordelijke wethouders. De Gemeenschap maakt ten behoeve van de woonruimteverdeling gebruik van de diensten van Stichting Enserve. Deze stichting exploiteert het Entree systeem voor woonruimteverdeling. De Gemeenschap is op landelijk niveau lid van Aedes, vereniging voor woningcorporaties en aangesloten bij het MKW, platform voor Middelgrote en Kleinere Woningcorporaties. Dit platform laat binnen Aedes de stem van de middelgrote en kleinere corporaties horen. De leden van de Raad van Toezicht zijn aangesloten bij de VTW (Vereniging van Toezichthouders Woningcorporaties). De bestuurder is lid van de NVBW (Nederlandse Vereniging Bestuurders Woningcorporaties). De Gemeenschap stelt regelmatig stageplaatsen ter beschikking om studenten de mogelijkheid te bieden ervaring op te doen in onze werkorganisatie. In het schooljaar hebben twee stagiairs van de Avans Hogeschool uit Den Bosch hun afstudeeropdracht bij De Gemeenschap ingevuld. Met de gemeente Nijmegen is een participatieplaats overeenkomst afgesloten voor het beschikbaar stellen van een tijdelijke baan in het kader van de wet Werk en Bijstand. Met de stichting Special Olympics Nationale Spelen 2016 (SONS) is een bruikleenovereenkomst om niet afgesloten tot september 2016 voor het beschikbaar stellen van huisvesting voor het programma bureau van deze stichting. O VERLEG MET DE GEM EEN TE In 2015 stonden de Woonvisie, prestatieafspraken, de huisvesting van statushouders, de huisvesting van bijzondere doelgroepen en gebiedsontwikkeling centraal in de overleggen met de gemeente. De Gemeenschap heeft in het afgelopen jaar input geleverd aan de Woonvisie en de totstandkoming van de visie actief gevolgd. De visie wordt begin 2016 definitief vastgesteld. De Woonvisie vormt de basis voor nieuwe prestatieafspraken tussen de woningcorporaties en de gemeente. Afspraken die uiterlijk 15 december 2016 vastgesteld moeten zijn. In 2015 is reeds gestart met de voorbereidende fase voor de totstandkoming voor de afspraken. Net als andere gemeenten, wordt de gemeente Nijmegen geconfronteerd met een toenemende vraag naar huisvesting voor statushouders. Voor deze vraag is nog geen structurele oplossing gevonden. De Gemeenschap levert een bijdrage aan een tijdelijke oplossing door tijdelijk aan de Griftdijk onzelfstandige woningen te verhuren aan jonge mannen uit Eritrea met een verblijfsstatus. In de komende jaren wordt gezocht naar meer permanente oplossingen voor de toegenomen vraag naar woonruimte voor huishoudens met een verblijfsstatus. De gesprekken over gebiedsuitbreiding hebben te maken met de ontwikkeling van Nijmegen-Noord. In Nijmegen-Noord heeft de gemeente een stevige grondpositie waarop de gemeente graag woningen wil realiseren. Aan de corporaties wordt gevraagd een bijdrage te leveren aan die ontwikkeling. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 49

52 Daarnaast is met de gemeente gesproken over een mogelijke bijdrage van de gemeente aan de werkzaamheden in de Spoorbuurt. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 50

53 1.11 SLOTWOORD De Gemeenschap is op grond van de statutaire bepalingen uitsluitend en zonder winstoogmerk werkzaam in het belang van de volkshuisvesting in de gemeente Nijmegen. In het volkshuisvestingsverslag is, mede aan de hand van de in het Besluit Beheer Sociale Huursector voorgeschreven prestatievelden en parameters van accountantskantoor Deloitte, uiteengezet op welke wijze De Gemeenschap in 2015 invulling heeft gegeven aan haar taken op het gebied van volkshuisvesting. Van nevenactiviteiten die niet direct gericht zijn op de volkshuisvesting, is in het verslagjaar geen sprake geweest. Op deze plaats mag benadrukt worden dat De Gemeenschap zich, sinds de verzelfstandiging van de corporaties in 1995, bewust uitsluitend beperkt heeft tot datgene wat behoort tot de kerntaken van de stichting. De Gemeenschap bedient binnen het kader van haar mogelijkheden de primaire doelgroep zo goed mogelijk en wendt de ter beschikking staande middelen uitsluitend aan in het belang van de volkshuisvesting. Samenwerking, zowel buiten als binnen de organisatie, is onontbeerlijk voor het goed functioneren van De Gemeenschap. Mede dankzij goede relaties met collega-corporaties, gemeentebestuur, gemeentelijke diensten en diverse instellingen is De Gemeenschap in staat haar taken op het gebied van de volkshuisvesting met elan uit te voeren. Heel veel werk wordt jaarlijks door een relatief kleine groep mensen verricht. Een woord van dank voor de grote inzet van alle betrokkenen is hiervoor op zijn plaats. Bestuur en Raad van Toezicht zijn van mening dat het volkshuisvestingsverslag en de jaarrekening 2015 met bijbehorende kengetallen en specificaties een correct beeld geven van het functioneren en de financiële situatie van de stichting. Op basis van deze constatering en na kennisneming van het concept accountantsverslag heeft de Raad van Toezicht in haar vergadering van 13 april 2016 de, op 31 maart 2016 door het bestuur vastgestelde, Jaarstukken 2015 goedgekeurd. Namens het bestuur, Namens de Raad van Toezicht, w.g. drs. P.J.J. van Roosmalen w.g. drs. ing. J.T.W.M. Nillesen, voorzitter Nijmegen, 13 april 2016 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 51

54 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 52

55 2 KENGETALLEN 2015 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 53

56 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 54

57 KENGETALLEN 2015 Boekjaar van t/m Gegevens woningbezit - Woningen en woongebouwen *Zelfstandig **Onzelfstandig Totaal woningen Overige Vhe's *Winkels, bedrijfsruimten en ateliers *Garages *Rijwielstallingen en bergingen Totaal vhe's Veranderingen VHE bezit: - Aantal opgeleverd Aantal aangekocht Aantal in aanbouw Aantal verkocht Aantal in ontwikkeling Administratieve wijziging overige vhe's Waarde woningbezit per VHE Verzekerde waarde WOZ waarde Het verhuren van woningen - Mutatiegraad 9,6 7,8 7,9 7,8 6,2 - Acceptatiegraad 2,3 3,2 2,9 4,3 4,3 - Aantal mutaties Huurachterstand in % v/d jaarhuur 0,77 0,75 0,78 0,51 0,45 - Huurderving in % v/d jaarhuur 0,56 0,43 0,47 0,31 0,26 - Gemiddelde netto huurprijs per maand (DAEB) Gemiddelde netto huurverhoging per 1 juli 1,80% 3,81% 3,75% 2,29% 1,22% Kwaliteit (per woning) - Aantal reparatieverzoeken 0,90 0,93 0,79 0,88 0,98 - Kosten niet planmatig onderhoud Kosten planmatig onderhoud Totaalkosten onderhoud Financiële continuïteit - Solvabiliteit 16,08 20,70 19,31 13,51 12,87 - Liquiditeit 1,48 2,37 2,90 0,76 1,21 - Rentabiliteit eigen vermogen -36,18-4,02 36,16 5,43 23,72 - Rentabiliteit vreemd vermogen 3,03 3,16 3,26 3,52 3,85 Balans, W&V rekening per woning ( x 1,-) - Eigen vermogen Totaal opbrengsten Totaal bedrijfslasten Jaarresultaat na belastingen Financiële ratio s t.b.v. risicobeoordeling WSW - ICR (rentedekkingsgraad) 2,09 2,33 2,17 2,74 1,78 Personeelsbezetting - Directie / Vastgoed & Ontwikkeling 3,00 2,20 2,20 2,20 2,20 - Financiën & Bedrijfsdiensten 5,89 5,30 3,70 3,20 3,70 - Technisch Beheer 3,89 3,90 4,10 4,10 4,10 - Wonen 5,22 3,80 4,30 4,20 4,30 Totaal 18,00 15,20 14,30 13,70 14,30 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 55

58 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 56

59 3 Verslag Raad van Toezicht Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 57

60 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 58

61 Woningcorporaties staan voor het huisvesten van mensen met een bescheiden inkomen en voor kwetsbare groepen. De zorg voor een leefbare omgeving hoort daarbij. Aldus de Governancecode woningcorporaties Het helpen van mensen die moeilijk zelfstandig aan woonruimte kunnen komen, vormt de belangrijkste taak en missie van De Gemeenschap als woningbouwstichting en toegelaten instelling. Woningbouwstichting De Gemeenschap is als private onderneming met een maatschappelijke opdracht uitsluitend werkzaam in het belang van de volkshuisvesting. Daarbij staan voor De Gemeenschap klantgerichtheid en kwaliteit hoog in het vaandel. Voorliggend volkshuisvestingsverslag en jaarrekening bieden samen met het verslag van de Raad van Toezicht een helder beeld van De Gemeenschap in het algemeen en het functioneren van de raad in het bijzonder. Jaarlijks publiceert De Gemeenschap de Jaarstukken van de corporatie integraal op de website. Door de publicatie van de jaarstukken op internet zijn ook de profielschetsen van de leden van de Raad van Toezicht inzichtelijk voor belangstellenden. CORPORATE GOVERN AN CE De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en de algemene gang van zaken bij de woningcorporatie. Zij staat tevens het bestuur met raad terzijde. De Raad van Toezicht bewaakt de realisatie van de doelstellingen van de stichting, de uitvoering van de volkshuisvestelijke opgaven, de strategie, de risicobeheersing, de controlesystemen, de maatschappelijke/financiële verantwoording en de naleving van wet- en regelgeving. De Raad van Toezicht is met het bestuur van De Gemeenschap van mening dat de in 2015 vernieuwde Governancecode voor woningcorporaties bijdraagt aan versterking van het vertrouwen in een eerlijk, integer en transparant functioneren van de organisaties die in de sector Volkshuisvesting werkzaam zijn. Zowel de raad als het bestuur onderschrijft de principes die zijn vastgelegd in deze code. Als lid van brancheorganisatie Aedes onderschrijft de raad de Aedescode. HERZIENE GOVERN AN CE CO DE VOOR W ONINGCO R POR ATIES De vernieuwde Governancecode bevat elementen die voor een relatief kleine en financieel solide corporatie als De Gemeenschap niet praktisch zijn. Desondanks erkennen raad en bestuur de noodzaak van de herziene code voor de sector. Tenslotte staat het realiseren van de volkshuisvestelijke opgaven centraal en daarvoor is financiële continuïteit een voorwaarde. De nieuwe code beoogd deze financiële zekerheden beter te borgen zodat misstanden, zoals deze in de sector bestonden en bestaan, geminimaliseerd worden. De Governancecode 2015 die samenhangt met de van krachtwording van de herziene Woningwet (1 juli 2015) heeft diverse gevolgen voor de Raad van Toezicht. In november 2014 is besloten tot invoering van het systeem van Permanente Educatie. Toezichthouders en corporatiebestuurders zijn verplicht tot het behalen van minimaal PE punten om daarmee te tonen dat zij hun taak als toezichthouder en permanente ontwikkeling op dat gebied, serieus nemen. Jaarlijks worden in de raad de bijscholingsactiviteiten onderling afgestemd. In 2015 zijn alle leden van de raad reeds gestart met het verwerven van deze punten. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 59

62 In de nieuwe code is meer aandacht voor cultuur en gedrag van toezichthouders in de sector Volkshuisvesting. Gevolg daarvan is dat voor iedere benoeming of herbenoeming, van zowel de leden van de Raad van Toezicht of de Bestuurder, de Fit & Proper toets moet worden doorstaan. Voor de raad van De Gemeenschap een actueel onderwerp aangezien twee leden van de raad, waaronder de voorzitter, per 1 januari 2016 in aanmerking komen voor herbenoeming. Onderdeel van de Governancecode 2015 is ook de kwestie van tegenstrijdige belangen die mogelijk kunnen ontstaan door (neven-)functies van leden van de raad of de Bestuurder. Uiteraard dragen raad en bestuur van De Gemeenschap er zorg voor dat dergelijke tegenstrijdigheden niet bestaan of ontstaan. Bovenstaande punten zijn slechts enkele voorbeelden van de wijzigingen die voor de raad en bestuurder van De Gemeenschap relevant zijn. Uiteraard zal tijdig aan alle (nieuwe) regelgeving en eisen worden voldaan. Voor maximale transparantie worden alle relevante verslagen, plannen en reglementen van en voor De Gemeenschap en haar Raad van Toezicht op de website gepubliceerd. BESTUU R Per 1 mei 2013 is de heer P.J.J. van Roosmalen (geboren 1963) in dienst getreden als directeurbestuurder van Woningbouwstichting De Gemeenschap. De arbeidsovereenkomst van de heer Van Roosmalen is aangegaan voor de duur van 8 jaar, tot 1 mei De arbeidsovereenkomst is getekend op 19 november Hierop zijn de in artikel 2.3 van de Wet Normering Topinkomens (WNT) geldende regels van toepassing. Voor de bezoldigingsafspraken die dit artikel te boven gaan geldt het overgangsrecht zoals dit wordt benoemd in het eerste lid van artikel 7.3 van de WNT: Bezoldigingsafspraken die voor 1 januari 2013 zijn overeengekomen worden voor een periode van vier jaar gerespecteerd en daarna over een periode van drie jaar teruggebracht naar het wettelijk vastgestelde bedrag voor maximale bezoldiging. S AM E NSTELLI NG RAAD V AN TOEZICH T De Raad van Toezicht is ultimo 31 december 2015 als volgt samengesteld: 1. De heer drs. ing. J.T.W.M. Nillesen (voorzitter, aftredend ultimo 2015, herbenoembaar) Functie: Gepensioneerd. Nevenfuncties: Lid College van Regenten Stichting De Beide Weeshuizen, vertrouwenspersoon Stichting School s Cool Nijmegen, voorzitter Raad van Commissarissen Bureau Beckers Nijmegen, bestuurslid Tennisvereniging Swift Nijmegen, voorzitter Werkgroep Integratie Gehandicapten, voorzitter SeniorenRaad Nijmegen, voorzitter stuurgroep ZelfRegieCentrum Nijmegen. 2. De heer mr. F.J.W.M. Tas (vice-voorzitter, aftredend ultimo 2016, herbenoembaar) Functie: Zelfstandig Jurist, o.a. verbonden aan Politieacademie en Stichting Driestroom. Nevenfuncties: Plaatsvervangend rechter Rechtbank Gelderland, Voorzitter Stichting Special Olympics Nationale Spelen 2016 en Voorzitter Nijmegen Global Athletics. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 60

63 3. De heer drs. P.J.J. Lucassen (aftredend ultimo 2015, herbenoembaar) Functie: Wethouder Financiën, Economie en Inkomen (gemeente Gennep). Nevenfuncties: lid van het Algemeen Bestuur SP afdeling Nijmegen (gestopt in mei 2015) en lid Provinciale Staten Gelderland (afgetreden in juli 2015). 4. Mevrouw mr. C.J. Sander (aftredend ultimo 2016, herbenoembaar) Functie: Secretaris rentmeester/regent van stichting De Beide Weeshuizen. Nevenfuncties: Voorzitter van de Raad van Toezicht van stichting Kinderopvang Heyendaal, lid van de Raad van Commissarissen van Bureau Beckers, lid van de Commissie van Beroep voor de examens bij ROC A12 in Ede en lid van de Commissie van Beroep voor de examens bij ROC Rivor in Tiel. 5. De heer dr. J.A.M. de Kruijf (aftredend ultimo 2018, herbenoembaar) Functies: Universitair docent Bestuurskunde. Radboud Universiteit, Controller UWV. Nevenfuncties: Bestuurslid st. Pensioenfonds UWV, Lid Raad van Toezicht Stichting De Basis voor openbaar primair onderwijs in Arnhem. REGLEM ENT V AN DE RAAD V AN TOEZICHT Het secretariaat van de Raad van Toezicht is gevestigd ten kantore van de woningbouwstichting en wordt gevoerd door de manager van de afdeling Financiën & Bedrijfsdiensten, de heer J.H.R. de Pijper. Het reglement van de Raad van Toezicht is op 15 augustus 2000 opgesteld en herzien in 2003 en Het reglement voorziet in een werkwijze waarbij er geen sprake kan zijn van mogelijke belangenverstrengeling. Evenals in de voorgaande jaren is in 2015 toepassing van de regeling niet noodzakelijk gebleken. De leden van de raad zijn allen onafhankelijk van de woningcorporatie. Geen van de leden is of was in dienst van de corporatie en de leden onderhouden geen banden met aannemers of toeleveringsbedrijven. Statuten en reglement bevatten strikte bepalingen betreffende onverenigbaarheden. De corporatie verstrekt geen leningen aan leden van de Raad van Toezicht of medewerkers. Ten aanzien van de interne gedragscode (integriteitscode) is de raad zich bewust van haar voorbeeldfunctie. De statuten van de stichting bevatten van oudsher een bepaling waarin wordt gesteld dat het lidmaatschap van de Raad van Toezicht eindigt aan het eind van het jaar waarin het betreffende lid 72 jaar wordt. De statuten kennen vooralsnog geen bepaling waarin de duur van het lidmaatschap wordt gelimiteerd door een beperking van het aantal malen dat een lid kan worden herbenoemd. In de praktijk heeft het statutair vastgelegde systeem van De Gemeenschap altijd tot tevredenheid gewerkt. Met het van kracht worden van de geactualiseerde Governancecode (mei 2015) is de maximale zittingsduur maximaal twee termijnen van vier jaar. Mede op grond van de in 2011 verscherpte Governancecode en de herziening van de Woningwet (1 juli 2015) is het noodzakelijk, zowel de statuten van de stichting als het reglement van de raad voor 1 januari 2017 termijn te actualiseren en waar nodig aan te passen. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 61

64 Gedurende het verslagjaar heeft de raad zich niet hoeven buigen over integriteitkwesties. Er zijn geen meldingen geweest in het kader van de Klokkenluiderregeling. De statuten van de stichting en het reglement van de raad zijn op de website van De Gemeenschap geplaatst. De in 2015 geactualiseerde Integriteitscode en de Klokkenluiderregeling zijn daarop eveneens terug te vinden. HONO RERING In de periode van 1 januari tot 1 mei 2015 is conform de Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen toegelaten instelling volkshuisvesting (van de minister voor Wonen en Rijksdiensten) aan de Raad van Toezicht een honorering verstrekt. Volgens deze regelgeving ontvangen de leden van de raad een vaste jaarlijkse bruto vergoeding van incl. BTW. De voorzitter ontvangt incl. BTW (standaard vergoeding verhoogd met een opslag van 50%). Voor het in 2014 benoemde lid van de Raad van Toezicht, dhr. J.A.M. de Kruijf, is de Wet Normering Topinkomens (WNT) van toepassing inclusief de daarbij behorende staffel. Dit houdt in dat de jaarvergoeding voor dit raadslid maximaal 5.620,- incl. BTW mag bedragen of naar evenredigheid vanaf de datum van zijn of haar benoeming. Vanaf 1 mei 2015 geldt de VTW beroepsregel Bezoldiging Commissarissen voor alle leden van de VTW. Deze beroepsregel is op 20 april 2015 door de ALV vastgesteld als een voor alle leden algemeen geldende en bindende beroepsregel conform art. 6 lid 1 van de statuten van de VTW. De maximale bezoldiging voor de voorzitter bedraagt ,- per jaar excl. BTW en voor de overige raadsleden 7.000,- excl. BTW. BEGELEIDINGSCOMM ISSIE Volgens het reglement van de Raad van Toezicht is een begeleidingscommissie in het leven geroepen. In deze commissie hebben de voorzitter en de vicevoorzitter zitting. De begeleidingscommissie houdt, mede aan de hand van het financieel statuut, toezicht op het vermogens- en liquiditeitsbeheer (treasury beleid). De begeleidingscommissie neemt het voortouw bij het werven en selecteren van nieuwe leden van de raad. De begeleidingscommissie is in 2015, voorafgaande aan de reguliere vergaderingen van de raad, vijfmaal bijeengeweest. Taak en werkwijze van de begeleidingscommissie zijn vastgelegd in een reglement dat is opgenomen in het reglement van de Raad van Toezicht. De begeleidingscommissie heeft onder meer tot taak om namens de raad op te treden als werkgever voor de statutaire directeur-bestuurder en functioneert als zodanig als remuneratiecommissie. De begeleidingscommissie van de raad en de bestuurder komen maandelijks bijeen. Zij bespreken de kwesties die, voor de volkshuisvesting in het algemeen en De Gemeenschap in het bijzonder, relevant zijn. Deze bijeenkomsten worden in de vergaderingen van de Raad van Toezicht voorbereid. Het functioneren van de directeur-bestuurder wordt aan de hand van een vastgestelde procedure besproken, waaronder een evaluatiegesprek in de raadsvergadering zonder directie. De uitkomst van dit beraad wordt door de begeleidingscommissie met de directeur-bestuurder besproken. Evenals in Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 62

65 het voorgaande jaar heeft de bestuurder in 2015 tot tevredenheid van de raad gefunctioneerd. De directeur-bestuurder heeft een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. De honorering van de directeur-bestuurder is opgenomen in de toelichting op de jaarrekening 2015, de overeenkomst kent geen variabel deel van de beloning. Er zijn afspraken gemaakt over vergoeding bij tussentijds ontslag op initiatief van de stichting. Deze zal het wettelijk vastgestelde maximale bedrag niet overschrijden. INTERNE RISICO BEHEERS ING EN CONTROLES YS TE MEN De raad houdt toezicht op de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, de financiële informatieverstrekking en de naleving van aanbevelingen en opmerkingen in de managementletter van de externe accountant. De Gemeenschap beschikt over operationele en financiële risicobeheersingsprocedures en controlesystemen. In 2015 heeft een inventarisatie plaatsgevonden van het risicomanagement en In Control cyclus bij De Gemeenschap. Meer informatie hierover is te vinden in de governancecode en risicoparagraaf (1.9) van het volkshuisvestingsverslag. AU DI TCOM M ISSIE Bij besluit van de Raad van Toezicht in de vergadering van 18 februari 2014 is de Audit Commissie Financiën van De Gemeenschap geïnstalleerd. Voor die tijd vervulde de gehele Raad van Toezicht deze functie. De heer P.J.J. Lucassen is voorzitter van de Audit Commissie. Bij zijn benoeming tot lid van de Raad van Toezicht is de heer J.A.M. de Kruijf tevens benoemd tot lid van de Audit Commissie. Het doel van de Audit Commissie is het assisteren en ondersteunen van de Raad van Toezicht in haar functie van toezichthoudend orgaan. Specifieke aandachtspunten daarbij zijn: handelen volgens het treasurystatuut; beoordelen van interne controle- en risicobeheersingssystemen; financiële informatieverschaffing door de woningcorporatie; de voorgeschreven financiële informatieverschaffing aan de accountants; beoordelen functioneren van de externe accountant; opvolging opmerkingen van de externe accountant; (her)financieringen; het opstellen van een intern control plan en kennisnemen van de bevindingen van interne audits. In navolging van artikel IV.2.3 van de Governancecode Woningcorporaties (2011) heeft de Audit Commissie zich in 2014 onder meer gebogen over de keuze voor een ander accountantsbureau. Door de organisatie is gekozen voor accountantskantoor Deloitte, kantoor Arnhem. De Raad van Toezicht heeft die keuze overgenomen. In 2015 is voor het eerst met dit accountantskantoor gewerkt voor de controle van de jaarstukken 2014 van De Gemeenschap. Hoewel dit proces voor beide partijen moeizaam is verlopen, is op advies van de Audit Commissie besloten de controle van de jaarstukken 2015 door de accountants van Deloitte uit te laten voeren. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 63

66 Het reglement van de Audit Commissie is een onderdeel van het reglement van de Raad van Toezicht en als zodanig te vinden op de website van De Gemeenschap. VERG AD E RINGEN RAAD V AN TOEZICH T De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht uit te oefenen op het beleid van het bestuur. Daarnaast oefent zij toezicht uit op de werking van de interne controle- en risicobeheersingssystemen en procedures die zijn ingesteld door het bestuur. Tevens houdt zij toezicht op de algemene gang van zaken binnen de woningcorporatie en staat zij het bestuur met advies terzijde. De raad maakt daarbij gebruik van een overzichtelijke managementrapportage. Deze (Q)rapportage geeft vier maal per jaar, aan de hand van de strategische doelstelling van De Gemeenschap, een goed beeld van de activiteiten en het functioneren van de corporatie. Bij de uitoefening van haar taken heeft de raad tevens de beschikking over onder meer het jaarplan, het ondernemingsplan, de jaarbegroting, de meerjarenbegroting, de kwartaalrapportages en het financieel statuut. De Raad van Toezicht heeft in 2015 zesmaal vergaderd, waarvan vijfmaal in aanwezigheid van de directeur-bestuurder. De accountant heeft de vergadering in april bijgewoond, in deze vergadering zijn de jaarstukken van 2014 goedgekeurd. In november heeft de raad zonder de directeur-bestuurder vergaderd. In deze bijeenkomst is het eigen functioneren geëvalueerd naast andere zaken, zoals de beoordeling van de statutaire directeur. De Raad van Toezicht waakt over de kwaliteit van het eigen functioneren. De raad is content over de wijze waarop de raad als team vergadert en besluiten neemt. De raad functioneert in een sfeer van openheid en onderling vertrouwen, waarbij ieders mening wordt gerespecteerd. Het regelmatig deelnemen aan seminars en cursussen van de VTW wordt belangrijk geacht. De leden van de raad kunnen wat betreft bij- en nascholing eigen keuzes maken. De evaluatie van het eigen functioneren vond plaats aan de hand van de verslagen van de vergaderingen, alsmede de conform het reglement van de raad opgestelde profielbeschrijving voor een (toekomstig) lid van de Raad van Toezicht van De Gemeenschap. De raad ziet geen toegevoegde waarde in gestructureerde directe contacten van leden van de raad met belanghebbenden als huurders, gemeente, (zorg)instellingen en dergelijke. Incidenteel zou dit mogelijk zijn, maar zij acht dit primair een taak voor de directie, het managementteam en overige leden van de werkorganisatie. Er is wel een jaarlijks structureel overleg met de Personeelsvertegenwoordiging (PVT) van De Gemeenschap. De raad wordt via verslagen van het plenaire huurdersoverleg en de diverse bewonerscommissies op de hoogte gehouden van zaken die binnen de corporatie spelen en over onderwerpen die de interesse hebben van de belangrijkste stakeholders van De Gemeenschap. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen naast de verslagen van de vergaderingen van het Managementteam en de Personeelsvertegenwoordiging ook afschriften van de vergaderingen van de directie met wethouders en directies van instellingen, die als belanghebbende zijn gekwalificeerd. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 64

67 De belangrijkste zaken die in 2015 in de reguliere vergaderingen van de Raad van Toezicht aan de orde zijn geweest, en waar al dan niet besluitvorming over heeft plaatsgevonden, zijn de volgenden: Evaluatie van het jaarplan 2014 De Oordeelsbrief 2014 van Inspectie Leefomgeving en Transport, Ministerie van Infrastructuur en Milieu, oordeel WSW inzake kredietwaardigheid en faciliteringsvolume, CFV continuïteitsoordeel en solvabiliteitsoordeel. Behandeling en goedkeuring van het Jaarplan Behandeling en goedkeuring van de Jaarstukken 2014 Goedkeuring huurbeleid 2015, alsmede de huurverhoging per 1 juli Het besluit in navolging van eerder genomen besluiten goedkeuring te geven voor de aankoop van 18 appartementen van het nieuwbouwproject Plan Parc Margriet te Nijmegen van KlokBouw Ontwikkeling te Nijmegen voor een bedrag van ,- incl. BTW. Goedkeuring voor de nieuwe regeling bezoldiging Commissarissen conform de VTW beroepsregel ingaande 1 mei 2015 Het bespreken van de jaarrekening 2014 met de accountant en de door de accountant uitgebrachte managementletter tussentijdse controle Behandeling en goedkeuring van het Bedrijfsplan inclusief de meerjarenbegroting en een nieuwe cyclus voor Planning & Control. De evaluatie van de samenwerking met Accountantsbureau Deloitte als accountant van De Gemeenschap voor controle van de jaarstukken 2014 en de herbenoeming van de accountant voor de controle van de jaarstukken Uitvoerige bespreking van de uitgebrachte Q rapportages per kwartaal, alsmede de periodiek verstrekte liquiditeitsoverzichten. De te behalen PE punten voor leden van de Raad van Toezicht en Bestuurder. Het structurele jaarlijkse overleg met de Personeelsvertegenwoordiging. De voortgang van de voorbereidende werkzaamheden met betrekking tot de groot onderhoudwerkzaamheden in De Spoorbuurt (2017 t/m 2019) inclusief het proces van de aanbesteding. Slim samenwerken met Woongenoot, Standvast Wonen en Volksbelang (Wijk bij Duurstede). De wijze waarop door de corporatie invulling is gegeven aan de volkshuisvestelijke taak inclusief leefbaarheid. De voortgang van de onderhandelingen over de CAO Woondiensten. De in 2015 herziende Governancecode voor woningcorporaties. De (financiële) positie van de corporatie. De interne verbouwing van het kantoor De afschaffing van de waarborgsommen vanaf 1 januari 2015 De gewijzigde belastingstrategie ten aanzien van de gecorrigeerde aangifte VPB De diverse gevolgen van de herziening van de Woningwet (per 1 juli 2015) en de implementatie daarvan in de werkorganisatie. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 65

68 Vergelijking van de in het verslagjaar gerealiseerde volkshuisvestelijke taken aan de hand van de onder meer in het jaarplan 2015 opgenomen doelen, alsmede de in het besluit beheer sociale huursector (BBSH) vastgelegde prestatievelden. Samenwerking met de G5 corporaties. Volgen implementatie en gevolgen wijziging topstructuur De Gemeenschap en werkorganisatie per 1 januari De voortgang van de totstandkoming van de Woonvisie en prestatieafspraken met de gemeente Nijmegen. De geactualiseerde Integriteitscode en Klokkenluiderregeling van De Gemeenschap De rapportage van het onderzoek Fraude Risicoanalyse bij De Gemeenschap De Aedes Benchmark 2015 Het werken met een digitaal bewonerspanel in het kader van het betrekken van bewoners bij beheer en beleid. Het oprichten van een huurdersorganisatie in het kader van het betrekken van bewoners bij beheer en beleid. In de vergadering van de raad zonder bestuurder heeft een interne zelfevaluatie plaatsgevonden Toestemming verkoop van de Traianustoren (Spijkerhofplein 90 t/m 125) en vaststelling van de voorwaarden en de verkoop van 2 huurwoningen in de wijk Tolhuis. De aankoop en tijdelijke exploitatie van het complex Griftdijk-Noord ten behoeve van de huisvesting van vergunninghouders. De viering van het 95-jarig jubileum van Woningbouwstichting De Gemeenschap De Gemeenschap wil zelfstandig door als kleine maar ambitieuze, lokaal gebonden volkshuisvester met als missie Samen met onze partners zorgen voor een prettig, duurzaam en betaalbaar Thuis in Nijmegen. PR OFIELSCHE TS (TOEKO M STIG) LID V AN DE R AAD V AN TOEZICH T Een lid van de Raad van Toezicht dient bestuurlijke ervaring en een brede maatschappelijke betrokkenheid te hebben. Daarnaast moet een lid van de raad onafhankelijk, onpartijdig en met enige distantie kunnen functioneren. Hij of zij dient te beschikken over een helikopterview gekoppeld aan analytisch vermogen. Enige kennis van en/of affiniteit met de volkshuisvesting en financiën zijn onontbeerlijk. Additionele deskundigheid op bijvoorbeeld financieel-economisch, bouwkundig, juridisch of aanverwant gebied is een pre. De raad moet qua aanwezige deskundigheid, ervaring en maatschappelijke achtergrond bij voorkeur breed en evenwichtig zijn samengesteld. Een (toekomstig) lid moet passen in het team. Een lid van de raad is bij voorkeur afkomstig uit of vertoont nauwe betrokkenheid met de stad Nijmegen. De voorzitter moet beschikken over voorzittersvaardigheden. Van een lid van de Raad van Toezicht wordt verwacht dat hij of zij zich inzet voor de belangen van De Gemeenschap en daarbij tevens oog heeft voor de historie van de corporatie. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 66

69 AC TIVI TEITE N V AN DE R AAD De leden van de Raad van Toezicht zijn lid van de Vereniging Toezichthouders van Woningcorporaties (VTW). Naast de reguliere ledenvergaderingen is door de leden van de Raad van Toezicht een aantal door de VTW georganiseerde studiebijeenkomsten en workshops bijgewoond. Namens de Raad van Toezicht, w.g. dhr. drs. ing. J.T.W.M. Nillesen, voorzitter w.g. dhr. mr. F.J. W.M. Tas, vice-voorzitter w.g. mw. mr. C.J. Sander, lid w.g. dhr. drs. P.J.J. Lucassen, lid w.g. dhr. dr. J.A.M. de Kruijf, lid Nijmegen, 13 april 2016 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 67

70 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 68

71 JAARREKENING 2015 Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 69

72 BALANS PER 31 DECEMBER 2015 ACTIVA VASTE ACTIVA 1. Materiële vaste activa 1.1 Sociaal vastgoed in exploitatie Vastgoed in ontwikkeling eigen exploitatie Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie Totaal materiële vaste activa Vastgoedbeleggingen 2.1 Commercieel vastgoed in exploitatie Totaal vastgoedbeleggingen Totaal sociaal en commercieel vastgoed Financiële vaste activa 3.4 Belastinglatentie Totaal financiële vaste activa Totaal vaste activa VLOTTENDE ACTIVA 4. Vorderingen 4.1 Huurdebiteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen Overlopende activa Totaal vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa BALANSTOTAAL Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 70

73 PASSIVA VERMOGEN LANG 6. Eigen vermogen 6.1 Overige reserves Resultaat boekjaar Totaal eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden 8.1 Leningen gemeente/kredietinstellingen Waarborgsommen Totaal langlopende schulden Totaal vermogen lang VLOTTENDE PASSIVA 9. Kortlopende schulden 9.1 Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden Totaal vlottende passiva BALANSTOTAAL Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 71

74 WINST EN VERLIESREKENING A. Bedrijfsopbrengsten A.1 Huren A.2 Vergoedingen servicecontracten A.4 Opbrengst woningverkopen A.5 Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten B. Bedrijfslasten B.1 Afschrijvingen B.2 Waardeveranderingen B.3 Lonen en salarissen B.4 Sociale lasten B.5 Pensioenlasten B.6 Lasten onderhoud B.7.1 Lasten servicecontracten B.7.2 Leefbaarheid (excl. personeelskosten) B.7.3 Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat C. Financiële baten en lasten C.1 Rentebaten C.2 Rentelasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen D.1 Belastingen RESULTAAT NA BELASTINGEN Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 72

75 KASSTROOM OVERZICHT Kasstroom uit operationele activiteiten: Bedrijfsresultaat Afschrijvingen Boekresultaat verkopen Waardeveranderingen mat. vaste activa Mutatie voorzieningen 0 0 Mutatie in vlottende middelen: - vorderingen kortlopende schulden Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Betaalde interest Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten: Investeringen mat. vaste activa Desinvesteringen mat. vaste activa Mutatie financiële vaste activa 0 0 Kasstroom uit investeringen Kasstroom uit financieringsactiviteiten: Ontvangst nieuwe langlopende leningen Aflossingen langlopende leningen Nieuwe waarborgsommen Uitgekeerde waarborgsommen Kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto kasstroom Verloop liquide middelen: Beginsaldo liquide middelen 01.01: Netto kasstroom Eindsaldo liquide middelen : Liquide middelen volgens balans Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 73

76 TOELICHTING OP BALANS EN WINST- EN VERLIESREKENING WAARDERINGSGRONDSLAGEN REGELGEVING De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met algemeen in Nederland aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaglegging zoals hierna vermeld. Dit betekent dat de jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de daartoe geldende bepalingen volgens titel 9 BW 2 en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Voor de indeling en presentatie van de in deze jaarrekening opgenomen gegevens is gekozen voor het model voor de balans en winst- en verliesrekening zoals genoemd in bijlage 1 van de RJ 645. CONTI NUÏ TEI T De Gemeenschap heeft in haar Bedrijfsplan (de meerjarenprognose) de variabele inkomensafhankelijke huurverhoging niet doorgerekend. Om de continuïteit van de woningbouwstichting te blijven waarborgen, zullen investeringen kritisch worden beoordeeld. S TELSELW IJZIGING De Gemeenschap past vanaf verslagjaar 2012 de herziene Richtlijn voor de Jaarverslaggeving, 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting toe. In deze herziene richtlijn zijn een aantal belangrijke wijzigingen opgenomen. Zo heeft De Gemeenschap haar vastgoed in exploitatie geclassificeerd naar de categorieën sociaal vastgoed en commercieel vastgoed, waarbij het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel wordt aangemerkt. Als waarderingsgrondslag kiest De Gemeenschap voor de historische kostprijs. Concreet betekent dit dat zowel het sociale vastgoed, als het commerciële vastgoed wordt gewaardeerd tegen historische kostprijs. SC H ATTI NGEN Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de directeur bestuurder van De Gemeenschap zich verschillende oordelen en maakt schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien dit voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten. INTEGRALE VENNO O TSCH APSBEL AS TI NG Met ingang van 1 januari 2008 zijn woningcorporaties integraal belastingplichtig voor de Wet op de Vennootschapsbelasting. De regels voor woningcorporaties zijn uitgewerkt in een Vaststellingsovereenkomst (VSO II). De waardering van latente belastingverplichtingen en latente belastingvorderingen is gebaseerd op de fiscale gevolgen van de per balansdatum voorgenomen wijze van realisatie of afwikkeling van de Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 74

77 activa, voorzieningen, schulden of overlopende passiva. De voorgenomen wijze van realisatie of afwikkeling is gebaseerd op het strategisch voorraadbeleid. De horizon voor toetsing bedraagt een periode tussen de vijf tot maximaal tien jaren. Om deze reden zijn ten aanzien van de waarderingsverschillen uit hoofde van het bezit (o.a. openingsbalans materiële vaste activa per 1 januari 2008) geen latenties in de jaarrekening verwerkt. De berekening van de latente belastingvorderingen en verplichtingen geschiedt tegen een belastingpercentage van 25 %. Latente belastingvorderingen uit hoofde van verrekenbare verschillen en beschikbare voorwaartse verliescompensatie worden opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er toekomstige fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en mogelijkheden tot verrekening kunnen worden benut. Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste activa indien de verwachte looptijd langer is dan één jaar. Latente belastingverplichtingen zijn opgenomen onder de voorzieningen. AL GEM EEN De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten, tenzij anders wordt vermeld. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. G RONDSL AGE N VOOR HE T OPS TELLEN V AN HE T KAS S TROOM OVERZICH T Het kasstroomoverzicht is opgesteld in overeenstemming met de indirecte methode zoals opgenomen in de RJ 360. AAN GE G ANE VERPLI CH TINGEN Als gevolg van wijziging van de RJ 252 is het niet langer toegestaan aangegane verplichtingen inzake nieuwbouwprojecten te verwerken op de balans. Met ingang van het boekjaar 2007 worden de door de corporatie aangegane (restant) verplichtingen vermeld onder de niet uit de balans blijkende verplichtingen. M ATE RIËLE V AS TE AC TI V A Als indeling van de materiële vaste activa onderscheidt de corporatie: - woningen (zelfstandige en onzelfstandige) dit betreft zowel sociaal als commercieel vastgoed; - bedrijfsruimten, winkels, ateliers; - garages, bergingen, stallingen en parkeerplaatsen. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 75

78 O NROE RENDE EN ROERE ND E Z AKE N IN EXPLOI T ATIE Sociaal vastgoed in exploitatie Sociaal vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, het maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. De huurtoeslaggrens is een algemeen huurprijsniveau dat jaarlijks per 1 juli door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wordt vastgesteld. Ultimo 2015 bedraagt deze grens 710,68 (2014: 699,48). Maatschappelijk vastgoed is bedrijfsonroerend goed dat is verhuurd aan maatschappelijke organisaties, waaronder zorg, welzijns-, onderwijs en culturele instellingen en dienstverleners en tevens is vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese Commissie d.d. 15 december 2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten instellingen. De Gemeenschap kwalificeert het sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel, aangezien De Gemeenschap een beleid heeft dat gericht is op het realiseren van de volkshuisvestelijke taken. Het volkshuisvestelijk beleid staat hierbij centraal. Sociaal vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd op verkrijgingsprijs/vervaardigingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. Of er sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt jaarlijks getoetst op basis van boekwaarde versus bedrijfswaarde. Een bijzonder waardeverminderingsverlies is het bedrag waarmee de boekwaarde de bedrijfswaarde duurzaam overschrijdt en wordt direct in de winst-en-verliesrekening verwerkt onder de post overige waardeverminderingen van materiële vaste activa. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde. Afschrijvingen vangen aan in het jaar volgend op ingebruikneming. Op grond wordt niet afgeschreven. Periodiek groot onderhoud wordt volgens de componentenbenadering geactiveerd. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan de samenstellende delen. Commercieel vastgoed in exploitatie Het commercieel vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs boven de huurtoeslaggrens, het bedrijfsmatig vastgoed (niet zijnde maatschappelijk vastgoed) en het overige commercieel vastgoed. Commercieel vastgoed in exploitatie wordt gewaardeerd op verkrijgingsprijs/vervaardigingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. Of sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt jaarlijks getoetst op basis van boekwaarde versus reële waarde (zijnde marktwaarde in verhuurde staat). Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 76

79 Een bijzonder waardeverminderingsverlies is het bedrag waarmee de boekwaarde de marktwaarde in verhuurde staat duurzaam overschrijdt en wordt direct in de winst en verliesrekening verwerkt onder de post overige waardeverminderingen van materiële vaste activa. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele residuwaarde. Afschrijvingen vangen aan in het jaar volgend op ingebruikneming. Op grond wordt niet afgeschreven. Periodiek groot onderhoud wordt volgens de componentenbenadering geactiveerd. Hierbij worden de totale uitgaven toegewezen aan de samenstellende delen. Conform de nieuwe richtlijn RJ645 is besloten om vanaf verslagjaar 2012 over te gaan op de lineaire afschrijvingsmethode. De bedrijfsadministratie is hierop ingericht. Over later aangebrachte voorzieningen zal worden afgeschreven over de resterende economische levensduur van het complex. De investeringen voor woningverbeteringen, waarvoor een kostendekkende huurprijs in rekening wordt gebracht, hebben betrekking op aanleg van CV 's met warmwatervoorziening, douches, het aanbrengen van een extra radiator op de douche, het plaatsen van voordeurroosters, plafondisolatie en het na-isoleren van woningen bij mutatie. BEDRI JFSW AAR DE De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van het saldo van de kasstromen verbonden met de toekomstige inkomsten en uitgaven over de geschatte resterende economische levensduur van de investering. Bij het berekenen en bepalen van de bedrijfswaarde (per complex) van het totale bezit zijn de volgende parameters gehanteerd: - huurverhoging 2016: 1,20%, 2017: 1,44%, 2018: 1,61%, 2019: 1,73, 2020 en verder: 2,00% - huurderving 0,60% - lastenstijging 2016: 1,40%, 2017: 1,73%, 2018: 1,96%, 2019: 2,12, 2020 en verder: 2,50% - discontering 5,00% - onderhoud 2016: 1,40%, 2017: 1,73%, 2018: 1,96%, 2019: 2,12, 2020 en verder: 2,50% Op basis van bovengenoemde parameters bedraagt de bedrijfswaarde van het DAEB bezit (inclusief grond) per 31 december 2015: 111,2 mln. en van het Niet-DAEB bezit: 29,2 mln. (totaal 140,4 mln.). De overwaarde ten opzichte van de boekwaarde per 31 december 2015 ( 70,1 mln.) bedraagt 70,3 mln. oftewel 100 %. De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere bedrijfswaarde of lagere marktwaarde in verhuurde staat op complexniveau. Op basis van deze parameters heeft er in 2015 een aanvullende waardeverandering van materiële vaste activa plaatsgevonden. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 77

80 Ten aanzien van investeringen in de bestaande bouw en nieuwbouw wordt als uitgangspunt gehanteerd dat per individuele investering geen hoger bedrag wordt geactiveerd dan de stijging van de totale bedrijfswaarde van het gehele bezit als gevolg van die investering. Door deze benadering zal de overwaarde (het verschil tussen de hogere bedrijfswaarde en de boekwaarde) op totaalniveau minimaal gelijk blijven. Hiermee wordt niet ingeteerd op de verdiencapaciteit van het totale bezit. Wijzigingen in de uitgangspunten bij de bepaling van de bedrijfswaarde kunnen op enig moment leiden tot een aanpassing van de verdiencapaciteit. Restwaarde De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt, voor zover er nog geen herbestemming van de grond heeft plaatsgevonden, plaats op basis van de huidige vergelijkbare kavel of vierkante meter prijs voor een sociale huurwoning. Deze kavelprijs wordt geïndexeerd naar het einde van de levensduur en verminderd met verwachte sloopkosten en kosten van uitplaatsing. Indien feitelijk dan wel in rechte afdwingbare verplichtingen zijn aangegaan die consequenties hebben voor de bestemming van de grond, dan wordt met deze gewijzigde bestemming in de waardering rekening gehouden. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 78

81 De restant economische levensduur van de verschillende complexen is als volgt: Complex Aantal won. Naam Oorspr. looptijd Economische levensduur Restant economische levensduur Van 't Santbuurt (boven-benedenwon.) Van t Santbuurt (eengezinswon.) Hengstdal (eengezinswon.) Hengstdal (flat, maisonnettes) Pegasusflat Canabae Hugo de Grootstraat Parc Margriet RIBW Ubbergseveldweg Daalseweg/Bachstraat/Groesb.dwwg Van Gentstraat e.o Van Gentstraat / Athlonestr. e.o Sweersstraat Archipelstraat De Weijer Neerbosch Oost Neerbosch-Oost Toonladder Lankforst Tolhuis Heeren van Nijmegen / Traianustoren Horstacker Drieskensacker Visveld Lent Laauwik Lent De Viersprong Lent Waterbaan Oosterhout Belvedère Oosterhout Griftdijk Noord (onzelfstandige eenh.) O NROE RENDE EN ROERE ND E Z AKE N T. D.V. DE EXPLOITATIE Deze activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde verminderd met de afschrijvingen en bepaald op basis van de verwachte economische levensduur. Op het bedrijfspand op de Curaçaoweg 1 te Nijmegen wordt afgeschreven tot de WOZ waarde. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 79

82 De afschrijvingen (in jaren) zijn berekend volgens het lineaire systeem conform onderstaand overzicht: - bedrijfspand 25 jaar; - bedrijfswagens 5 jaar; - kantoorinventaris 10 jaar. FIN ANCIËLE VASTE ACTIVA L ATENTE BEL AS TI NGEN Voor latente belastingen wordt een vordering dan wel een voorziening getroffen voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen ten behoeve van de financiële verslaggeving en de fiscale boekwaarde van die posten. Er wordt uitsluitend een latente belastingvordering opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er in de toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn die voor de realisatie van het tijdelijke verschil dan wel compensabele verliezen kunnen worden aangewend. Latente belastingvorderingen worden per iedere verslagdatum herzien en verlaagd voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden gerealiseerd. Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de vlottende activa of onder de financiële vaste activa indien de verwachte looptijd langer is dan een jaar. De latente belastingverplichtingen zijn opgenomen onder de voorzieningen. De latenties worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Saldering van latenties vindt plaats indien en voor zover de corporatie bevoegd is tot saldering en simultane afwikkeling en tevens het stellige voornemen heeft om dit te doen. VLOTTENDE ACTIVA VO RDERI NGEN De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. De reële waarde en geamortiseerde kostprijs zijn gelijk aan de nominale waarde. Noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid worden in mindering gebracht. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. VOORZIENINGEN VOO RZIENING ONREND ABE LE INVESTERINGEN Een te verwachten onrendabele top op onroerende zaken in ontwikkeling wordt in mindering gebracht op de stichtingskosten van het project. Indien de onrendabele top groter is dan de bestede stichtingskosten is het saldo van het project verantwoord onder de post voorziening onrendabele investeringen nieuwbouw. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 80

83 VOO RZIENING L ATENTE B EL AS TINGVERPLI CH TINGEN Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. De opgenomen latentie heeft voor een materieel deel betrekking op de fiscaal gevormde onderhoudsvoorziening. Deze passieve latenties zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. PENSIOENVOORZIENI NG EN De pensioenregeling is ondergebracht bij de Stichting Pensioenfonds Woningcorporaties (SPW) en is naar zijn aard een toegezegde pensioenregeling. Woningbouwstichting De Gemeenschap heeft in het geval van een tekort bij het SPW geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan het voldoen van hogere toekomstige premies. De dekkingsgraad van het betrokken bedrijfstakpensioenfonds bedraagt ultimo 2015 volgens opgave van het fonds 109 %. LANGLOPENDE SCHULDEN LENINGEN GEM EENTE / KREDIE TINS TELLINGEN De leningen bij de gemeente Nijmegen worden afgelost volgens het annuïteiten systeem en de leningen bij kredietinstellingen worden afgelost op basis van het fixe systeem. W AAR B O RGSOM MEN De waarborgsommen betreffen de volgens huurovereenkomst van huurders ontvangen bedragen die dienen als eerste zekerheid voor voldoening van het bedrag dat bij beëindiging van de huurovereenkomst door de huurder verschuldigd mocht zijn aan mutatiekosten en/of achterstallige huur. Over de uitstaande waarborgsommen wordt jaarlijks een rentevergoeding gereserveerd die bij het verlaten van de woning wordt uitbetaald. Vanaf 2015 wordt er bij nieuwe huurovereenkomsten geen waarborgsom meer in rekening gebracht. RESUL T AATBEP ALI NG Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het boekjaar. HURE N De huren zijn onderworpen aan de overheidsvoorschriften, zoals de jaarlijkse huurverhoging, de huurverhoging bij woningverbetering en bij mutatie het toepassen van huurharmonisatie conform vigerend huurbeleid. VERG OEDINGE N Dit betreft bedragen die huurders, naast de netto huur, verschuldigd zijn voor levering van water en elektra, het onderhouden van groenvoorzieningen, schoonmaakkosten van gemeenschappelijke ruimten en collectieve glasverzekering. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 81

84 De vergoeding is gebaseerd op de geraamde kosten en wordt voor een aantal componenten jaarlijks met de huurders afgerekend op basis van de werkelijke kosten. O VERIGE BEDRIJFSOPBRE NGS TEN Hieronder is opgenomen de aan huurders doorberekende kosten voor administratie. AFS CH RIJVINGE N V AS TE AC TIV A Afschrijvingen materiële vaste activa en vastgoedportefeuille worden gebaseerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Afschrijving van het actief vindt plaats tot de restwaarde is bereikt. Binnen de afschrijving op het sociaal vastgoed in exploitatie worden componenten onderkend met een verschillende levensduur. Naast de grond (geen afschrijving) en de opstal worden installaties en inventaris onderkend. Van een afzonderlijke component is sprake indien deze component meer dan 10 De procent uitmaakt van de waarde van het actief en/of indien de afschrijvingslast (als gevolg van een afwijkende levensduur van de component ten opzichte van de opstal) meer dan 10% afwijkt van de situatie dat geen component zou zijn onderkend. O VERIGE W AAR DEVER ANDE RI NGEN V AN V AS TE AC T IV A Als overige waardeverminderingen van vaste activa worden aangemerkt extra waardeverminderingen naar lagere bedrijfswaarde van materiële vaste activa in exploitatie, dan wel verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen in nieuwbouw. Ook een eventuele terugname van waardeverminderingen uit voorgaande jaren worden hier verwerkt. L AS TEN ONDERHOUD Hieronder vallen alle kosten voor het jaarlijks terugkerend onderhoud en het planmatig onderhoud. Het jaarlijks terugkerend onderhoud wordt onderscheiden in de kosten van derden en de kosten van materiaalverbruik. FIN AN CIËLE B ATE N EN L AS TE N Het resultaat wordt gevormd door het saldo van betaalde en ontvangen rente. Voorts worden waardeveranderingen van en opbrengsten uit financiële activa onder deze post verantwoord. BEL AS TINGE N Sinds 1 januari 2008 is De Gemeenschap integraal belastingplichtig geworden voor de vennootschapsbelasting. Corporaties zijn sindsdien verplicht over hun integrale activiteiten vennootschapsbelasting te betalen. Eén en ander is vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst (VSO). In deze VSO zijn specifieke bepalingen opgenomen met betrekking tot de waardering van posten op de fiscale openingsbalans en de wijze van resultaatneming. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 82

85 Belastingen over de resultaten omvatten de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en latente belastingen. De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over het boekjaar, rekening houdend met de fiscale faciliteiten en de vaststellingen overeenkomst (VSO), berekend aan de hand van belastingtarieven die zijn vastgesteld op verslagdatum, dan wel waartoe materieel al op verslagdatum is besloten, en eventuele correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting. W ET NORM ERING TOPFUNC TIONARISSEN (WNT) Voor de uitvoering van de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen in de (semi) publieke sector (WNT) heeft de instelling zich gehouden aan de Beleidsregels toepassing WNT. De instelling heeft de Beleidsregels toepassing WNT, waaronder het wetsvoorstel Aanpassingswet WNT, als normkader bij het opmaken van deze jaarrekening gehanteerd. Eerder genoemd wetsvoorstel mag op grond van de mededeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 12 februari 2014 worden toegepast als ware de wettekst reeds in werking getreden. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 83

86 TOELICHTING OP DE BALANS VASTE ACTIVA 1. Materiële vaste activa Deze post is als volgt samengesteld: 1.1 a Sociaal vastgoed in exploitatie (woningen en woongebouwen) b Sociaal vastgoed in exploitatie (niet zijnde woningen) Vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie (On)roerende zaken ten dienste van de exploitatie Totaal Het verloop van deze posten in het boekjaar is als volgt: 1.1a Sociaal vastgoed in exploitatie (woningen en woongebouwen) Saldo per 1 januari : - Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen inclusief waardeverandering Boekwaarde per 1 januari Mutaties in het boekjaar: - Investeringen Overboeking vanuit in ontwikkeling Desinvesteringen Ontvangen subsidies Herclassificatie Afschrijving ivm herclassificatie Waardeveranderingen Afschrijvingen Saldo Saldo per 31 december : - Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen inclusief waardeverandering Boekwaarde per 31 december Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 84

87 1.1b Sociaal vastgoed in exploitatie (niet zijnde woningen) Saldo per 1 januari : - Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen inclusief waardeverandering Boekwaarde per 1 januari Mutaties in het boekjaar: - Herclassificatie Afschrijving ivm herclassificatie Afschrijvingen Saldo Saldo per 31 december : - Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen inclusief waardeverandering Boekwaarde per 31 december Vastgoed in ontwikkeling voor eigen exploitatie Saldo per 1 januari : - Investeringen Boekwaarde per 1 januari : Mutaties in het boekjaar : - Investeringen Overboeking naar onroerende zaken in - exploitatie Saldo per 31 december - Investeringen Boekwaarde per 31 december Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 85

88 1.3 Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie Saldo per 1 januari : - Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen inclusief waardeverandering Boekwaarde per 1 januari Mutaties in het boekjaar: - Investeringen Afschrijvingen Saldo Saldo per 31 december : - Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen inclusief waardeverandering Boekwaarde per 31 december Uitsplitsing van de boekwaarde - Kantoor Curacaoweg Inventaris kantoor De onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie zijn per 31 december 2015 voor 2,1 mln. verzekerd. De laatste wijziging van de verzekerde waarde heeft in 2015 plaatsgevonden. 2. Vastgoedbeleggingen Deze post is als volgt samengesteld: 2.1 Commercieel vastgoed in exploitatie Totaal Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 86

89 Het verloop van deze posten in het boekjaar is als volgt: 2.1 Commercieel vastgoed in exploitatie Saldo per 1 januari : - Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen inclusief waardeverandering Boekwaarde per 1 januari Mutaties in het boekjaar: - Investeringen Herclassificatie Waardeveranderingen Afschrijving ivm herclassificatie Afschrijvingen Saldo Saldo per 31 december : - Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen inclusief waardeverandering Boekwaarde per 31 december Totaal sociaal en commercieel vastgoed Afschrijvingsmethode en termijnen Voor een toelichting op de afschrijvingsmethode en termijnen wordt verwezen naar de grondslagen voor balanswaardering en resultaatbepaling. Zekerheden Geen van deze activa zijn als zekerheid gesteld voor opgenomen geldleningen. Complexindeling Bij de waardering van de materiële vaste activa wordt onderscheid gemaakt naar soorten activa.de indeling van de complexen is in 2004 herzien en opnieuw samengesteld op basis van PMC's (product markt combinaties). Bedrijfswaarde (sociaal en commercieel bezit) De geactualiseerde bedrijfswaarde (incl. de grondwaarde) bedraagt per : 140,4 mln. De boekwaarde per is 70,1 mln. De overwaarde ten opzichte van de boekwaarde bedraagt 70,3 mln. (100%) Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 87

90 De mutatie is de bedrijfswaarde ( x 1.000) ten opzichte van het vorige jaar als volgt te verklaren: SOCIAAL COMMERCIEEL TOTAAL Bedrijfswaarde Autonome ontwikkelingen Vrijval kasstroom Effect jaar opschuiven Voorraadmutaties Verkoop Overige weggevallen vhe's Nieuwbouw Aankoop Herclassificatie Overige mutaties woninggegevens Parameterwijzigingen Indexaties Disconteringsvoet Levensduur Wijziging exploitatiebeleid Huren Huurderving 6-6 Planmatig onderhoud Klachtenonderhoud Mutatieonderhoud Belastingen en verzekeringen Personeelskosten Overige bedrijfskosten Contributie Aedes Afvalstoffenheffing Leefbaarheid Verhuurderheffing Bijdrage heffing Aw Overige bedrijfsopbrengsten Restwaarde Wijziging (des-)investeringsbeleid Verkoop Bedrijfswaarde Verzekering De onroerende en roerende zaken in exploitatie zijn per 31 december 2015 verzekerd op basis van uitgebreide gevarenverzekering. De verzekerde waarde wordt jaarlijks aangepast op basis van indexering en bedraagt ultimo ,7 mln. Actuele waarde De waarde van de woningen en woongebouwen en onroerende zaken niet zijnde woningen bedroeg volgens de aanslag onroerende zaakbelasting in ,4 mln. (waardepeildatum 1 januari 2014) Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 88

91 3. Financiële vaste activa Deze post is als volgt samengesteld 3.4 Belastinglatentie Totaal Belastinglatentie Belastinglatentie begin boekjaar Mutatie Saldo per 31 december In verband met een voorwaartse verliescompensatie en tijdelijke waardeverschillen is een latentie vordering vennootschapsbelasting opgenomen tegen 25 %. De post latente belastingvorderingen betreft de tot waardering gebrachte beschikbare voorwaartse verliescompensatie en de tot waardering gebrachte verrekenbare tijdelijke verschillen. De latente belastingvordering uit hoofde van de voorwaartse verliescompensatie is nominaal gewaardeerd. De realisatie van de verliezen is gebaseerd op een taxplanning. De totale verrekenbare verliezen bedragen ultimo 2015 afgerond 5,3 miljoen. De latentie uit hoofde van verliescompensatie bedraagt bijna 1,4 miljoen. Als gevolg van het risico van verliesverdamping is gekozen voor een gewijzigde belastingstrategie (afwaardering huurwoningen bij een waardedaling van 20% i.p.v. 15%) heeft een correctie plaatsgevonden op de aangifte VPB De verrekenbare verliezen zijn hierdoor gedaald van 31,5 mln naar 8,3 mln. Deze mutatie valt in 2015 vrij. Voor de volgende posten zijn tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde en de fiscale waarde aanwezig: 1. onroerende en roerende zaken in exploitatie en vastgoedbeleggingen die in de komende jaren naar verwachting blijvend zullen worden verhuurd 2. afschrijvingen op onroerende zaken in exploitatie 3. leningenportefeuille ad. 1. Er is geen latentie opgenomen voor dit waarderingsverschil. Op grond van afspraken in de VSO worden deze woningen fiscaal niet afgewikkeld. ad. 2. Als gevolg van VSO bepalingen is er geen sprake van fiscaal afschrijvingspotentieel op grond waarvan een latentie kan worden gevormd. ad. 3. Het tijdelijke verschil inzake de leningenportefeuille bedraagt nominaal (2014: ) en is gewaardeerd tegen 25% van de nominale waarde, zijnde Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 89

92 VLOTTENDE ACTIVA 4. Vorderingen Huurdebiteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen Overlopende activa Totaal De specificatie is als volgt: 4.1 Huurdebiteuren Huurachterstand zittende huurders Totaal huurdebiteuren per Aantal maanden huurachterstand Aantal huurders Bedragen Bedragen tot 1 maand tot 2 maanden tot 3 maanden tot 4 maanden maanden of meer Totaal De huurachterstand uitgedrukt in een percentage van het totaal van de huren en vergoedingen bedraagt voor 2015: 0,77 % ( 2014: 0,75 % ). De huurachterstand ingedeeld naar wijze van invordering is als volgt: Achteraf / te late betaling Betalingsafspraken In handen van deurwaarder Totaal In dit overzicht is nog geen rekening gehouden met de huurbedragen welke ultimo van het boekjaar aan de deurwaarder zijn voldaan Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 90

93 4.3 Overige vorderingen Belastingdienst Huurtoeslag (MVROM-IHS) Doorberekende kosten vertrokken bewoners / WSNP Onderhoud voor rekening bewoners Te vorderen rente banken Debiteuren vertrokken bewoners Uitkering schadeverzekering OBG Brandveiligheid decl Overige vorderingen Totaal Overlopende activa Af te wikkelen facturen Overige Totaal Liquide middelen Direct opvraagbaar: - Kas ING Bank Rekening courant banken Spaarrekening banken Totaal VERMOGEN LANG 6. Eigen vermogen 6.1 Overige reserves Saldo per 1 januari Jaarresultaat Saldo per 31 december Voorzieningen 8. Langlopende schulden Leningen gemeente/kredietinstellingen Waarborgsommen Totaal Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 91

94 8.1 Leningen gemeente/kredietinstellingen Saldo per 1 januari Mutaties in het boekjaar - Nieuwe leningen Reguliere aflossingen Vrijval WIF, 5e tranche Saldo mutaties Saldo per 31 december De gemiddelde rentevoet van de uitstaande leningen bedraagt ultimo 2015 circa 3,03 % (2014: 3,28 %). De leningen van de kredietinstellingen worden op basis van het annuïteitensysteem of ineens afgelost (fixe leningen). Er is 1 complex (36 app. Heeren van Nijmegen) hypothecair bezwaard voor een bedrag van 5 mln. middels een flexlening. Ultimo 2014 is van deze flexlening 5 mln. opgenomen. Tegenover een schuld aan het WIF ad. 0,5 mln. stond een vordering van 0,5 mln. op SSHN. Deze lening werd in 2014 afgelost. Het aflossingsbestanddeel zal in 2016 circa 5,3 mln. bedragen, waaronder de aflossing van 1 fixe leningen voor een bedrag van 5,0 mln. Het schuldrestant van de leningen met een looptijd korter of gelijk aan 5 jaar bedraagt 32,0 mln. (51%). De marktwaarde van de lening portefeuille ultimo 2015 bedraagt 55,7 mln (2014: 55,5 mln). De gemiddelde restant looptijd van de leningenportefeuille is 10,8 jaar. Van het bedrag aan leningen ultimo 2015 ( 62,2 mln.) is door het WSW voor 57,2 mln. borging verstrekt. 8.2 Waarborgsommen Het verloop van deze post is als volgt: Saldo per 1 januari Mutaties in het boekjaar: - Bij: Rente over waarborgsommen Bij: Nieuwe waarborgsommen Af: Uitgekeerde waarborgsommen Saldo mutaties Saldo per 31 december De waarborgsom per woning bedraagt 140,-. Over de uitstaande waarborgsommen is de afgelopen jaren rente gereserveerd, voor het jaar 2015: 1% (2014: 1%). De waarborgsom inclusief rente wordt bij beëindiging van de huurovereenkomst met de huurder verrekend. Vanaf 2015 wordt er bij nieuwe huurcontracten geen waarborgsom meer in rekening gebracht. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 92

95 VLOTTENDE PASSIVA 9. Kortlopende schulden Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale volksverzekeringen 9.3 Overige schulden Overlopende passiva Totaal De specificatie van deze posten is als volgt: 9.1 Schulden aan leveranciers Diverse crediteuren (subadministratie) Overige crediteuren Totaal Belastingen en premies sociale volksverzekeringen Te betalen Loonheffing Af te dragen BTW (verlegd) SPW pensioenpremies Totaal Overige schulden Waarborgsommen Totaal Overlopende passiva Niet vervallen rente leningen Vooruit ontvangen huren Overige Totaal Niet uit de balans blijkende informatie Obligo Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) heeft een groot deel van de langlopende geldleningen gegarandeerd. Op grond van deze garantieovereenkomst is WBSG verplicht een obligo aan te houden van 3,85% (circa 2,2 mln) van het schuldrestant waarvoor het WSW zich heeft borg gesteld. Zolang het risicovermogen van het WSW voldoende is om eventuele betalingsverplichting van WSW-deelnemers over te nemen wordt geen beroep gedaan op deze obligoverplichting. Het WSW verwacht conform de actuele meerjarenliquiditeitsprognose voor de komende 5 jaar geen beroep te doen op deze obligoverplichting. Jubilea Voor eventuele uitkeringen in verband met jubilea is geen voorziening gevormd, omdat de omvang van deze verplichting niet betrouwbaar kan worden bepaald. Dit vanwege het beperkte aantal medewerkers. Overigens gaat dit om een bedrag dat niet materieel is. Zekerheden Pari Passu verklaring afgegeven door Rabobank d.d Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 93

96 Griftdijk-Noord Voor de periode van 1 oktober 2015 tot 1 mei 2019 worden maximaal 120 woonunits verhuurd aan statushouders met een verblijfsvergunning tot 23 jaar. De opstallen zijn voor 1,21 (inclusief BTW) gekocht van Stichting Studentenhuisvesting Nijmegen (SSHN) en worden op 1 mei 2019 voor hetzelfde bedrag terugverkocht aan de gemeente Nijmegen. Alle baten en lasten lopen via de exploitatie. Heeren van Nijmegen Van de gemeente Nijmegen is op 28 april 2015 een positieve zienswijze ontvangen over de voorgenomen verkoop van dit project. In het vierde kwartaal van 2015 zijn de onderhandelingen gestart over de verkoop van dit project met een buitenlandse investeerder, te weten Panta Rhei Properties uit München. De verwachting is dat het appartementencomplex, na goedkeuring van de Inspectie en Leefomgeving en Transport en het Waarborgfonds in 2016 zal worden verkocht. SLA met Aannemingsbedrijf Van Schaik Er is met Aannemingsbedrijf Van Schaik een Service Level Agreement (SLA) overeengekomen voor een periode van 5 jaar ( tot en met ). Hiermee is een bedrag gemoeid van circa 0,9 mln per jaar. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 94

97 TOELICHTING OP DE WINST- EN VERLIESREKENING A. BEDRIJFSOPBRENGSTEN A.1 Huren Te ontvangen netto huur: - woningen en woongebouwen Af: Huurderving - wegens frictie leegstand en mutatieonderhoud Totaal De "te ontvangen nettohuur" is t.o.v. het vorig boekjaar gewijzigd als gevolg van: a. de huurverhogingen per 1 juli 2015: 1,8 % (2014: 3,8 %) b. huurverhogingen als gevolg van aangebrachte voorzieningen in 2015 c. mutaties van 2014 die in 2015 voor het gehele jaar zijn opgenomen d. het toepassen van huurharmonisatie bij mutatiewoningen De huurderving bedraagt 0,56 % (2014: 0,43 %) van de te ontvangen huur. A.2 Vergoedingen servicecontracten Ontvangen vergoedingen servicecontracten (leveringen en diensten) Af: Huurderving - wegens frictie leegstand en mutatieonderhoud Totaal De post vergoedingen betreft bedragen die huurders boven de "kale" huurprijs betalen voor leveringen en diensten. De vergoedingsderving in 2015 bedraagt 0,85 % (2014: 0,35%) van de te ontvangen vergoedingen A.4 Opbrengst woningverkopen Verkoop woningen (Tolhuis ) Totaal A.5 Overige bedrijfsopbrengsten Vergoedingen en verrichte diensten Overige bedrijfsopbrengsten Totaal Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 95

98 B. BEDRIJFSLASTEN B.1 Afschrijving op materiele vaste activa Afschrijving (on)roerende zaken woningen en woongebouwen - Afschrijving (on)roerende zaken niet zijnde woningen Afschrijving (on)roerende zaken t.d.v. de exploitatie Totaal B.2 Waardeverandering vaste activa Afboeking onrendabele top bestaand woningbezit * Totaal * 2015: cplx * 2014: cplx B.3 Lonen en salarissen Bruto salarissen Totaal Gedurende het verslagjaar 2015 had WBS De Gemeenschap gemiddeld 17,6 werknemers in dienst (2014: 14,4). Dit aantal is gebaseerd op het aantal full time equivalenten. B.4 Sociale lasten Sociale lasten Totaal B.5 Pensioenlasten Pensioenlasten Totaal Personele bezetting Ultimo dit boekjaar bestaat de totale personeelsformatie uit 21 medewerkers (2014: 17 medewerkers). B.6 Lasten onderhoud Onderhoudslasten Af: Doorberekende onderhoudskosten - Kosten derden, groot materiaal verbruik Totaal Specificatie van de onderhoudslasten Reparatie onderhoud Mutatie onderhoud Planmatig onderhoud Serviceonderhoud Totaal onderhoudskosten De posten reparatie- en mutatie onderhoud zijn naar hun aard moeilijk in te schatten en kunnen over de jaren sterk verschillen. Het klachtenonderhoud hangt direct samen met het aantal door huurders gemelde klachten. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 96

99 B.7 Overige bedrijfslasten Lasten servicecontracten Leefbaarheid (exclusief personeelskosten) Overige bedrijfslasten 1. Overige personeelskosten Huisvestingskosten Kosten Raad van Toezicht Algemene kosten Belastingen Verzekeringen Overige directe exploitatielasten Subtotaal overige bedrijfslasten Totaal De specificatie van de accountantskosten, welke onder punt 4. Algemene kosten zijn opgenomen, luidt: De kosten van de accountants en hun netwerkorganisaties zijn: 1 BDO Audit & Assurance BV, controle van de jaarrekening BDO Audit & Assurance BV, andere controle opdrachten BDO Accountants & Belastingadviseurs BV, fiscale adviesdiensten Subtotaal BDO Deloitte Accountancy, controle jaarrekening en overige verantwoordingen Subtotaal Deloitte Totaal C. FINANCIELE BATEN EN LASTEN C.1 Rentebaten Liquide middelen - Rente op deposito's Vorderingen - Rente op overige vorderingen Totaal C.2 Rentelasten Langlopende schulden - Rente leningen overheid Rente leningen kredietinstellingen Rente waarborgsommen Kortlopende schulden - Rente overige schulden Totaal D.1 Belastingen Mutatie boekjaar latenties Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 97

100 Aansluiting commercieel resultaat en belastbaar Commercieel resultaat conform winst- & verliesrekening bij: - fiscaal lagere afschrijving MVA fiscaal geen waardeveranderingen fiscaal opwaardering onroerende zaken in expl beperkt aftrekbare kosten af: - fiscaal lagere boekwinst verkopen fiscaal hogere lasten onderhoud vrijval (dis) agio op leningen kredietinstellingen (last) kleinschaligheidsinvesteringsaftrek Belastbare winst Af: te verrekenen verlies Belastbaar bedrag Aansluiting commercieel resultaat en belastbaar bedrag 2014: Commercieel resultaat conform winst- & verliesrekening bij: - fiscaal lagere afschrijving MVA fiscaal geen waardeveranderingen bijdrageheffing CFV beperkt aftrekbare kosten af: - fiscaal af- en opwaardering onroer.zaken in expl fiscaal hogere lasten onderhoud vrijval (dis) agio op leningen kredietinstellingen (last) kleinschaligheidsinvesteringsaftrek Belastbare winst Af: te verrekenen verlies Belastbaar bedrag De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst- en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van nietaftrekbarekosten. Tevens wordt rekening gehouden met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 98

101 Het gemiddelde wettelijke belastingtarief bedraagt 25 %. Een afwijkende effectieve belastingdruk wordt veroorzaakt door het benutten van fiscale verliescompensatie, de waardering van latenties en fiscaal vrijgestelde winstbestanddelen. OVERIGE INFORMATIE Verantwoording Wet Normering Topinkomens (WNT) Per 1 januari 2013 is de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT)in werking getreden. De Bestuurder wordt op grond van de WNT gezien als topfunctionaris. De bedragen van 2014 en 2015 hebben betrekking op 1 Bestuurder (bezoldigingsklasse D). De lasten ter zake van de bezoldiging en pensioenen van de Bestuurder (de heer P.J.J. van Roosmalen) bedraagt: Brutosalaris Uitbetaling vakantietoeslag Jubileumuitkering en gratificaties - - Belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen Voorzieningen t.b.v. beloningen betaalbaar op termijn (pensioenpremies werkgeversdeel) Overige voorzieningen en vergoedingen n.v.t. n.v.t. Ontslagvergoeding wettelijk maximum wettelijk maximum De heer P.J.J. van Roosmalen valt als Bestuurder in de overgangsregeling van de WNT, nu de met hem gemaakte bezoldigingsafspraak (ruim) voor 1 januari 2013 is overeengekomen. Dat betekent dat de bezoldiging overeenkomstig de wettelijke regeling in zeven jaar zal worden aangepast. De WNT geeft ten aanzien van de bezoldiging van leden van de Raad van Toezicht aan dat deze per 1 januari 2013 maximaal 5% (lid) en 7,5% (voorzitter) mag bedragen van de voor de organisatie geldende maximale bezoldiging van de Bestuurder. Een lid van de Raad van Toezicht die voor 1 januari 2013 is benoemd en wiens vergoeding hoger is dan de WNT aangeeft, kan deze hogere vergoeding blijven ontvangen tot het moment van herbenoeming op basis van overgangsrecht. Alle leden van de Raad van Toezicht hebben een fictief dienstverband In de volgende tabel zijn de brutolasten (excl. BTW) ter zake van de bezoldiging van de leden van de RvT weergegeven: Naam De heer drs. ing. J.T.W.M. Nillesen De heer mr. F.J.W.M. Tas Mevrouw mr. C.J. Sander De heer drs. P.J.J. Lucassen De heer dr. J.A.M. de Kruijf Functie Omvang dienstverband Beloning 2015 Beloning 2014 Belastbare kostenvergoedingen voorzitter n.v.t. n.v.t n.v.t. Duur dienstverband vicevoorzitter n.v.t. n.v.t n.v.t. lid n.v.t. n.v.t n.v.t. lid n.v.t. n.v.t n.v.t. lid n.v.t. n.v.t n.v.t. Voorzieningen betaalbaar op termijn Indien de bezoldiging in 2014 hoger is dan de WNT aangeeft, is dit terug te voeren op de overgangsregeling die de WNT kent. De benoeming heeft plaatsgevonden (ruim) voor de inwerkingtreding van de WNT. De leden van de Raad van Toezicht kunnen werkelijk gemaakte reis- en onkosten declareren. De reiskosten per auto worden vergoed op basis van 0,19 per kilometer of op basis van de gemaakte kosten voor openbaar vervoer. Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 99

102 Ondertekening van de jaarrekening Opgesteld te Nijmegenop 13 april 2016 drs. P.J.J. van Roosmalen directeur-bestuurder Goedkeuring Raad van Toezicht, d.d. 13 april 2016 drs. ing. J.T.W.M. Nillesen voorzitter mr. F.J.W.M. Tas vice-voorzitter mr. C.J. Sander lid drs. P.J.J. Lucassen lid dr. J.A.M. de Kruijf lid Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 100

103 2 OVERIGE GEGEVENS Jaarstukken 2015 Woningbouwstichting De Gemeenschap Pagina 101