ZIN IN MEDEZEGGENSCHAP. Kandidaten gevraagd voor or en pvt

Transcriptie

1 ZIN IN MEDEZEGGENSCHAP Kandidaten gevraagd voor or en pvt Medezeggenschap 1, maart 2014

2

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Or-lid, iets voor u? WAT DOET DE OR? Werkwijze Besluitvorming Bevoegdheden Resultaten Faciliteiten Rechtsbescherming STEUN VAN DE VAKBOND Wat mag u als or-lid van fnv bouw verwachten? ONDERNEMINGSRAAD EN VAKBOND: SAMENWERKEN Kandidaat namens de bond Waarom in de or? ADRESSEN 07 OR Advies 07 Hoofd kantoor 07 Regio kantoren Colofon 08 Medezeggenschap 1 Zin in medezeggenschap 01

4 1. Inleiding 1. INLEIDING Deze brochure roept leden van FNV Bouw op om deel te nemen aan de medezeggenschap in hun onderneming of corporatie. Voor het gemak is de brochure toegeschreven op de ondernemingsraad (or). Werknemers bij kleinere bedrijven hebben echter niet met een or te maken, maar met een personeelsvertegenwoordiging (pvt). Ook voor hen is deze brochure geschreven. Daarom wordt daar waar or staat ook de pvt bedoeld. 1.1 OR-LID, IETS VOOR U? Iedere werknemer die een jaar in dienst is, kan zich kandidaat stellen voor de ondernemingsraad (or). Dat kan via de vakbond. FNV Bouw hecht veel waarde aan het werk van de or en wil graag met goede kandidaten komen. U bent lid van FNV Bouw, denk er eens over na. Misschien is het or-lidmaatschap iets voor u! Zin in medezeggenschap? 02 Medezeggenschap 1 Zin in medezeggenschap

5 2. Wat doet de or? 2. WAT DOET DE OR? Als or-lid overlegt u namens de werknemers met de bedrijfsleiding over een aantal zaken die belangrijk zijn voor de werkenden en een goede, duurzame bedrijfsvoering. De or volgt het beleid van de onderneming kritisch en probeert het te beïnvloeden. Om dat te kunnen doen, heeft de or een goede werkwijze en belangrijke wettelijke bevoegdheden. 2.1 WERKWIJZE Elke or bepaalt zijn eigen werkwijze en dat hoeft niet beperkt te blijven tot de or-vergadering en de Overlegvergadering. Juist het or-werk is meer dan vergaderen om over onderwerpen die in de onderneming of in de samenleving spelen mee te kunnen praten, moet er meer gebeuren. Zo kunt u informatie verzamelen via allerlei websites, kranten, boeken en brochures en bijeenkomsten. Ook via de achterban en de vakbond. Daarnaast kunt u als or-lid ook naar de spelers en doelgroepen toegaan in de organisatie of buiten de onderneming. Door in gesprek te gaan met de medewerkers krijgt u veel kennis en inzicht en komt u in contact met de achterban. De or wordt zichtbaar en u krijgt input uit de gehele organisatie. Ook kunt u een enquête houden over een actueel onderwerp, of voorgenomen besluit, om te horen wat men daarvan vindt. En dat kunt u weer naar voren brengen in het overleg. Or-werk is meer dan vergaderen! 2.2 BESLUITVORMING Om met het or-werk aan de slag te gaan, hoeft u niet af te wachten tot de directie met een wijziging of nieuwe regeling of reorganisatieplan komt. In plaats van afwachten op een adviesaanvraag, en dan pas aan de slag te gaan, kan de or proactief zijn. In het voortraject van de besluitvorming kunt u informatie verzamelen, uw mening vormen en bijeenkomsten met medewerkers organiseren. En uw invloed uitoefenen op dat wat de directie uiteindelijk wil gaan beslissen. Wat is er beter dan, als het toch moet, samen een reorganisatieplan te maken. In plaats van op het eind ja te moeten zeggen tegen een reorganisatieplan waarin alles al is geregeld en geen alternatieven zijn onderzocht. FNV Bouw is er voorstander van dat een or ook invloed uitoefent in het voortraject van besluitvorming. En op het eind zijn adviesbevoegdheden goed gebruikt. 2.3 BEVOEGDHEDEN De or heeft het recht om de ondernemer advies te geven over ingrijpende economische en organisatorische besluiten. Bijvoorbeeld bij een fusie of reorganisatie of bij belangrijke investeringen. Daarnaast heeft de or instemmingsrecht. Zonder instemming van de or mag de ondernemer geen plannen doorvoeren op het gebied van sociaal beleid of arbeidsomstandigheden. De or Concrete resultaten Arbeidsomstandigheden verbeterd Werktijden Goed personeelsbeleid Aannamebeleid duidelijker De naleving van de cao Medezeggenschap op wijziging organisatie Oog voor alle medewerkers Medezeggenschap 1 Zin in medezeggenschap 03

6 2. Wat doet de or? heeft instemmingsrecht als het gaat om regelingen rond roostervrije dagen, vakantieregeling, veiligheid en gezondheid van werknemers, het verzuimbeleid en andere zaken rond personeelsbeleid. Twee andere bevoegdheden of rechten van de or worden niet altijd gebruikt, maar zijn wel een uitdaging. De or kan zelf initiatieven nemen en over actuele onderwerpen voorstellen doen. Daarmee kunt u de directie vragen deze voorstellen uit te werken. De directie mag een voorstel van de or niet zomaar naast zich neerleggen; daar moet hij inhoudelijk goed op ingaan. Een ander recht is het stimuleringsrecht. Via dit recht controleert u de naleving van de cao en de voorschriften rond arbeidsomstandigheden en werktijden. Verder bevordert de or het werkoverleg, zaken rond doelgroepen en milieuzorg. Om zijn werk goed te kunnen doen, heeft de or informatie nodig. Daarom is er het informatierecht. Dat kan als basis gezien worden voor het or-werk. Zo moet de directie de financiële jaarcijfers en andere belangrijke economische informatie aan de or geven. Ook over het sociaal beleid moeten gegevens worden verstrekt. Denk bijvoorbeeld aan ziekteverzuimcijfers of het personeelsbestand. 2.4 RESULTATEN ver gaderen, uiteraard met behoud van loon. Ook voor andere werkzaamheden krijgt u een bepaald aantal uren vrijaf. Bijvoorbeeld om met de achterban of met iemand van de bond te overleggen. Daarnaast heeft de or het recht om op kosten van het bedrijf deskundigen van buiten de onderneming in te schakelen (maar ook van intern). Een financieel specialist bijvoorbeeld die behulpzaam is bij het beoordelen van de financiële stukken of een or-adviseur die de or kan bijstaan bij een fusie of reorganisatie. Or-leden hebben recht op minimaal vijf dagen scholing per jaar, in werktijd. Gebruik dat goed. 2.6 RECHTSBESCHERMING Om te voorkomen dat u door uw or-werk in de knel komt, is er een wettelijke bescherming. Als or-lid, maar ook al op het moment dat u zich kandidaat stelt voor de or, mag u niet benadeeld worden in uw positie in de onderneming. De werkgever kan kandidaten en or-leden doorgaans alleen met toestemming van de kantonrechter ontslaan. Voor or-leden geldt zelfs een ontslagverbod, waarop slechts een enkele uitzondering mogelijk is, bijvoorbeeld bij een dringende reorganisatie. Ook al heeft de or wettelijke bevoegdheden, in de praktijk is het voor een or niet altijd gemakkelijk om resultaten te boeken en zijn resultaten niet altijd zichtbaar. In de meeste bedrijven zijn de or en echter wel in staat wat te bereiken voor de werknemers. Concrete resultaten liggen vaak op de volgende terreinen (zie kader op blz. 3). Veranderingen in de organisatie, de bedrijfscultuur, op leidings- of leeftijdsbewust personeelsbeleid zijn zaken die verder weg liggen. Ook het werken aan te hoge werkdruk levert geen direct zichtbare resultaten op, maar is wel belangrijk voor de werknemers en voor het bedrijf. Een or kan zelf de onderwerpen kiezen waarmee hij aan slag wil gaan. 2.5 FACILITEITEN Het werk in de or kost tijd. Bovendien zijn er hulpmiddelen nodig om het or-werk goed te kunnen doen. Denk aan een vergaderruimte, telefoon, papier, een computer ( en internet), kopieermogelijkheden of administratieve ondersteuning. De ondernemer moet volgens de wet zorgen voor alle faciliteiten die de or nodig heeft om zijn werk goed te kunnen doen. Alle redelijke kosten zijn voor rekening van de onderneming. De or-leden kunnen in werktijd 04 Medezeggenschap 1 Zin in medezeggenschap

7 3. Steun van de vakbond 3. STEUN VAN DE VAKBOND De bond ondersteunt de or-leden die door de bond kandidaat zijn gesteld in hun werk. 3.1 WAT MAG U ALS OR-LID VAN FNV BOUW VERWACHTEN? U kunt een beroep doen op de regiobestuurders van FNV Bouw die u bij kwesties in uw bedrijf en or kunnen adviseren. Met vragen over het or-werk, zowel over het reilen en zeilen van de or als over advies- en instemmingsaanvragen kunt u ook contact opnemen met de regiobestuurder. Die kan u goed doorverwijzen bij grotere begeleidingstrajecten naar adviseurs van het hoofdkantoor of extern. U krijgt schriftelijke informatie door middel van: het handboek medezeggenschap met informatie over een veelheid van onderwerpen, zoals ziekteverzuim, werktijden, arbeidsomstandigheden, sociaal beleid en reorganisaties; brochures over verschillende onderwerpen, zoals naleving van de cao, ziekteverzuim of arbeidsomstandigheden; -- de website van FNV Bouw en de OR-nieuwsbrief; -- bulletins over het verloop van de cao-onderhandelingen; -- De OR-telefoon van FNV Bouw (AIP). U krijgt de mogelijkheid kennis en ervaring uit te wisselen met kaderleden in andere or en in vergelijkbare ondernemingen. De bond heeft daarvoor in elke regio en per sector regionale kadergroepen. Deze kadergroepen bestaan uit kaderleden uit verschillende ondernemingen. Ze komen meestal twee keer per jaar bij elkaar en bespreken bijvoorbeeld wat er in de bedrijven aan de hand is en hoe zaken kunnen worden aangepakt. FNV Bouw organiseert studiedagen en cursussen waaraan u kunt deelnemen. FNV Bouw begeleidt platforms voor ondernemingsraden. Hier komt u leden van andere or en tegen, kunt u ervaringen en meningen uitwisselen of aan een actueel onderwerp uit de branche werken. U kunt ook or-cursussen of studiedagen volgen bij FNV Formaat. FNV Bouw wil or-leden graag ondersteunen met goede dienstverlening. Want, de bond en de or hebben elkaar nodig. U kunt ook bellen met de OR-servicelijn van FNV Formaat, waar deskundige or-consulenten uw vragen beantwoorden. De OR De or kan in overleg met de ondernemer zorgen voor de uitwerking van die regelingen voor het eigen bedrijf. Er kan bijvoorbeeld in de cao wel worden afgesproken hoeveel ADVdagen er zijn, maar niet hoe de werknemers in uw organisatie die kunnen opnemen. Dat moet per onderneming worden geregeld en daarbij speelt de or een belangrijke rol. Met de toenemende decentralisatie van de arbeidsvoorwaarden kan de or een grotere taak krijgen bij het verder invullen van arbeidsvoorwaarden op ondernemingsniveau. Dat gaat een stap verder dan ADVdagen en handelt bijvoorbeeld over allerlei vormen van verlof, bijsparen, opleidingen, onkostenvergoedingen, leeftijdsbewust personeelsbeleid en duurzaam inzetbaar. De cao Woondiensten bijvoorbeeld staan voorbeelden van het invullen van raamafspraken. Maar in de cao Bouwnijverheid vindt u ook het één en ander. Het is handig om als or goed samen te werken met de vakbond en de cao goed te volgen. Dan kunt u tot de beste afspraken komen, zonder dat er ingeleverd wordt. Samenwerken is de beste manier om de belangen van werknemers in de onderneming te behartigen. FNV Bouw kan veel regelen door afspraken te maken in de verschillende cao s of door het overheidsbeleid te beïnvloeden. In de cao staan soms ook een aantal globale regelingen. Die kunnen met de or verder worden ingevuld. Informatie Veel informatie staat ook op fnvbouw.nl/medezeggenschap Medezeggenschap 1 Zin in medezeggenschap 05

8 4. Ondernemingsraad en vakbond: samenwerken 4. ONDERNEMINGSRAAD EN VAKBOND: SAMENWERKEN Hoe komt u in de or? 4.1 KANDIDAAT NAMENS DE BOND Werknemers die lid zijn van een vakorganisatie kunnen zich kandidaat laten stellen door hun eigen vakbond. Als u kandidaat wilt zijn op de lijst van FNV Bouw, moet u een bereidverklaring invullen en ondertekenen. Deze bereidverklaring moet u opsturen naar het aangegeven adres (gewoonlijk het regiokantoor van de bond: de adressen vindt u op de laatste pagina). De bond geeft uw naam dan door aan de or-verkiezingscommissie van de onderneming. Door kandidaat te zijn namens FNV Bouw geeft u ook aan dat u over draagvlak beschikt en voor het collectief staat. Wat verwacht FNV Bouw van u als u zich namens de bond kandidaat stelt voor de or? FNV Bouw verwacht dat u: zo goed mogelijk de belangen van werknemers behartigt; deelneemt aan een bijeenkomst voor de kandidaten die namens FNV Bouw verkiesbaar worden gesteld; overleg voert met de regiobestuurder als dat nodig is; bereid bent deel te nemen aan bijeenkomsten en cursussen voor or-kaderleden; zo goed mogelijk probeert vakbondsonderwerpen mee te nemen in het or-werk, bijvoorbeeld terugdringen slechte flex of naleving cao. De bond kan u kandidaat stellen voor de or, maar uiteindelijk zijn het de werknemers die u kiezen. En dat betekent dat u hun belangen moet behartigen. In de meeste gevallen levert dat geen problemen op, maar in een enkel geval kan dat soms lastig zijn. Uw achterban in de onderneming wil bijvoorbeeld iets anders dan wat FNV Bouw voor ogen heeft. Uitgangspunt is dan dat argumenten bepalend zijn voor uw inbreng in de or. 4.2 WAAROM IN DE OR? Het or-werk is een taak die tijd en energie kost. En het is zeker niet altijd gemakkelijk. Aan de andere kant kan het u ook veel opleveren. U kunt er veel van leren. Deze kennis en ervaring kunt u gebruiken in uw gewone werk of het biedt perspectief voor andere taken en functies. Als or-lid krijgt u goed zicht op wat er in het bedrijf speelt. U kunt de belangen van uw collega s onder de aandacht brengen van de directie. Zo heeft u zelf invloed op zaken die volgens u beter kunnen. Daarnaast krijgt u de kans bestuurlijke ervaring op te doen en u heeft recht op scholing. Or-leden worden ook voor een aantal uren vrijgesteld voor het or-werk. Dat betekent dus meer afwisseling in het dagelijks werk. FNV Bouw wil graag met goede kandidaten voor de dag komen. Zo kunnen sterke en actieve or en worden gevormd. Ook u kunt daar een rol in spelen! 06 Medezeggenschap 1 Zin in medezeggenschap

9 5. Adressen 5. ADRESSEN OR ADVIES ADVIES- EN INFORMATIEPUNT (AIP) De OR-telefoon van FNV BOUW Voor kort advies (gratis). T E aip@fnvbouw.nl OR ADVIES Adviesbureau voor ondersteuning en advies bij grotere vragen en trajecten (betaald). T E oradvies@fnvbouw.nl HOOFDKANTOOR FNV BOUW Houttuinlaan GM Woerden Postbus AM Woerden T E info@fnvbouw.nl I fnvbouw.nl REGIOKANTOREN FNV BOUW FNV BOUW REGIO NOORD L. Springerlaan KB Groningen Postbus CA Groningen T E rknoord@fnvbouw.nl I fnvbouw.net/noord FNV BOUW REGIO OOST Gotlandstraat 2b 7418 AZ Deventer Postbus AB Deventer T E rkoost@fnvbouw.nl I fnvbouw.net/oost FNV BOUW REGIO ZUIDOOST Schepenlaan EE Weert Postbus GE Weert T E rkzuidoost@fnvbouw.nl I fnvbouw.net/zuidoost FNV BOUW REGIO ZUIDWEST Pegasusweg KX Rotterdam Postbus AR Rotterdam T E rkzuidwest@fnvbouw.nl I fnvbouw.net/zuidwest FNV BOUW REGIO NOORDWEST Naritaweg BX Amsterdam T E rknoordwest@fnvbouw.nl I fnvbouw.net/noordwest Medezeggenschap 1 Zin in medezeggenschap 07

10 Colofon COLOFON Uitgave Stichting FNV Pers in opdracht van FNV Bouw Tekst Niko Manshanden Opmaak Studio FNV Bouw Fotografie Martin de Bouter Vormgeving Bataafsche Teeken Maatschappij, Rotterdam Druk Boom+Verweij, Mijdrecht Oplage Bestelnummer B0133 Order Maart 2014 Serie Dit is deel 1 van een serie brochures over medezeggenschap. De andere brochures zijn: 2) Aan de slag met or/pvtverkiezingen; 3) De or in de bedrijfstak bouw; 4) De pvt bij kleine bedrijven; 5) Medezeggenschap bij woningcorporaties; 6) Vakbondswerk in de onder neming; 7) Werkkosten en werknemers; 8) Aan de slag met OR-platforms; 9) Met netwerken aan de slag; 10) Ondernemingsraad en flex en 11) OR en naleving CAO. 08 Medezeggenschap 1 Zin in medezeggenschap

11

12 Houttuinlaan GM Woerden Postbus AM Woerden E info@fnvbouw.nl T