Nota Activabeleid. Hoogheemraadschap Delfland Augustus 2010 Versie 8.

Transcriptie

1 Nota Activabeleid Hoogheemraadschap Delfland Augustus 2010 Versie 8.

2

3 Inhoud 1 Inleiding 4 2 Definities 7 3 Normen kader 9 4 Activa Inleiding Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Componentenbenadering 16 5 Intern rentebeleid Renteomslag Rentepercentage 17 6 Waardering, activering en afschrijving Waarderingsgrondslagen Activering Afschrijving 21 7 Investeringen als onderdeel van de P&C-cyclus Inleiding Planning Verantwoording Administratieve organisatie en richtlijnen 25 Bijlage 1 : Besluitvorming 26 Bijlage 2 : Wettelijk kader 29 Bijlage 3 : Berekening renteomslag 34 Bijlage 4 : Beslisboom investeringen 35 Bijlage 5 : Inbedding in de P&C-cyclus 36 3

4 1 Inleiding In tegenstelling tot de rijksoverheid, dat een zogenaamd kasstelsel voert, is bij lagere overheden als provincies, gemeenten en ook waterschappen het stelsel van baten en lasten voorgeschreven. Voor waterschappen is dit in artikel 4.2, lid 1 van het Waterschapsbesluit vastgelegd. Kort gezegd betekent dit dat in een bepaald boekjaar niet de werkelijke uitgaven en inkomsten worden begroot en verantwoord, maar de aan dat jaar toe te rekenen baten en lasten. Dit betekent dat, bijvoorbeeld in geval van een investering, niet de werkelijke kosten van een investering worden verantwoord, maar slechts de lasten van de investering die overeenkomen met het nut van die investering een boekjaar. Voorbeeld: In jaar 1 wordt een investering gedaan van in een machine die vier jaar meegaat. Hoewel de kosten in jaar 1 dus feitelijk bedragen, beslaat het nut van de investering een periode van 4 jaar. Op grond hiervan worden de kosten van de investering over een periode van 4 jaar gespreid en wordt er in die periode jaarlijks in de exploitatie opgenomen als afschrijvingslast op de betreffende machine. In bovenstaand voorbeeld worden dus niet de aanschafkosten van de machine in de begroting opgenomen, maar de daaruit voortvloeiende (afschrijvings)last. De (afschrijvings)last wordt, samen met de daarmee samenhangende rentelast, de kapitaallast genoemd. De uitgave voor de betreffende machine wordt op de balans verantwoord (geactiveerd). Bij het hanteren van een stelsel van baten en lasten, en met name bij activeren en afschrijven, zijn er veel keuzemogelijkheden. Deze keuzemogelijkheden worden voor een deel ingeperkt door de wetgever; in casu het hierboven aangehaalde Waterschapsbesluit. Voor een ander deel is er in de Verordening beleids- en verantwoordingsfunctie Hoogheemraadschap van Delfland (9 oktober 2009) reeds richting gegeven op de wijze waarop binnen Delfland met activering en afschrijving wordt omgegaan. Dit neemt niet weg dat het activering- en afschrijvingsbeleid verder dient te worden uitgewerkt en vastgelegd in éénduidige regels. De opbouw van deze nota is als volgt. Hoofdstuk 2 geeft een opsomming van de relevante definities in het kader van het activering- en afschrijvingsbeleid. In hoofdstuk 3 wordt kort ingegaan op de wettelijke kaders. Deze kaders zijn uitgebreid opgenomen in bijlage 2. Hoofdstuk 4 gaat over de verschillende soorten activa. In hoofdstuk 5 wordt ingegaan op het rentebeleid en de renteomslag. De berekening van de renteomslag is uitgewerkt in bijlage 3. Vervolgens wordt in hoofdstuk 6 ingegaan op de waardering van activa, de wijze van activering en de wijze van afschrijving. In hoofdstuk 7 worden de uitgangspunten van deze notitie verder geoperationaliseerd ten behoeve van 4

5 de inbedding van het geformuleerde beleid in de Delflandse P&C cyclus. De besluitvormingspunten uit deze nota zijn opgenomen in bijlage 1. 5

6

7 2 Definities Investering: Alle uitgaven hoger dan voor zaken die langer dan een jaar ten dienste van Delfland staan. Activa: Investeringen die op de balans zijn opgenomen. Immateriële vaste activa: Dit zijn activa die niet stoffelijk zijn en evenmin als financiële vaste activa kunnen worden aangemerkt. Materiële vaste activa: Dit zijn investeringen waar bezittingen tegenover staan. Financiële vaste activa: Tot de financiële vaste activa behoren de aan derden beschikbaar gestelde financiële middelen met een looptijd van één jaar en langer. Waarderingsgrondslag: De wijze van waarderen van de activa. Verkrijgingsprijs: Dit is de inkoopprijs. Vervaardigingsprijs: Dit zijn de aanschaffingskosten van grond- en hulpstoffen en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. Afschrijvingsmethoden: Methode om de waardeverminderingen van een actief te bepalen. Afschrijven: Door middel van afschrijvingen wordt aangegeven op welke wijze een vast actief in waarde vermindert als gevolg van het gebruik. Afschrijvingstermijn: De periode (aantal jaar) waarin een investering wordt afgeschreven. Lineaire afschrijvingsmethode: Bij deze afschrijvingsmethode wordt een jaarlijks gelijkblijvend bedrag afgeschreven. Hierdoor wordt de jaarlijkse rentecomponent steeds lager. Annuïtaire afschrijvingsmethode: Afschrijvingsmethode waarbij de jaarlijkse afschrijving en rente samen gelijk blijven. Boekwaarde: Dit is de aanschafwaarde of verkrijgingsprijs van een actief vermindert met de afschrijvingen. Restwaarde: Een investering kan aan het eind van de gebruiksduur nog een bepaalde waarde vertegenwoordigen, dit wordt de restwaarde genoemd. 7

8 Financiële lease: Bij financiële leasecontracten is de kredietverstrekker (lessor) juridisch eigenaar van het geleased object maar kan (door middel van een aankoopoptie) het economisch eigendomsrecht overgaan op de kredietafnemer (lessee). Operationele lease: Bij operationele leasecontracten blijft de kredietverstrekker (lessor) juridisch en economisch eigenaar van het geleased object. Rentekosten: Werkelijk betaalde rente. Rentelasten: In de exploitatie verantwoorde rente. Kapitaallasten: De rente en afschrijving die samenhangen met een activum. Agio: Kosten verbonden aan het afsluiten van geldleningen. Disagio: Waardevermindering ten opzichte van de nominale waarde. 8

9 3 Normen kader In bijlage 2 zijn de relevante kaders opgenomen waarbinnen het activabeleid in Delfland moet worden vormgegeven. De kaders vloeien voort uit enerzijds het Waterschapsbesluit, en anderzijds de Verordening beleids- en verantwoordingsfunctie Hoogheemraadschap van Delfland (9 oktober 2009). Artikel 108 van het Waterschapsbesluit bepaalt dat het algemeen bestuur bij verordening regels stelt voor de uitgangspunten van het financieel beleid, het financieel beheer en de inrichting van de financiële organisatie. Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft hieraan uitvoering gegeven met de vaststelling van de Verordening beleids- en verantwoordingsfunctie Hoogheemraadschap van Delfland De verordening biedt kaders die met name de relatie tussen VV en D&H vorm geven. Deze kaders dienen op sommige punten verder uitgewerkt te worden in beleidsnota s die door de VV apart dienen te worden vastgesteld. In artikel 11 wordt een limitatieve opsomming gegeven over die onderwerpen die nadere uitwerking vergen in de vorm van voorstellen van het dagelijks bestuur aan het algemeen bestuur. In artikel 12 van deze verordening is een eerste uitwerking van artikel 11; lid 1a opgenomen. In artikel 11; lid 2 van de verordening wordt aangegeven dat, naast de uitwerking in artikel 12, de in lid 1 bedoelde voorstellen ook in overeenstemming moeten zijn met de relevante bepalingen van hoofdstuk 4 van het Waterschapsbesluit (29 november 2007). Deze bepalingen zijn opgenomen in paragraaf 6 van dit hoofdstuk (artikel 4.63 t/m 4.68) en gedeeltelijk in paragraaf 5: De Balans (artikel 4.38 t/m 4.46). 9

10 4 Activa 4.1 Inleiding Vaste activa worden voor het verwachte aantal gebruiksjaren (economische of technische levensduur) door het waterschap in exploitatie genomen. Vaste lasten, die uit de investeringen voortvloeien, vallen uiteen in de jaarlijkse waardevermindering (afschrijvingslasten) en de financieringslasten (rentekosten). Samen vormen deze de kapitaallasten. Alle vaste activa worden voor het bedrag van de investering geactiveerd. Vaste activa worden naar hun aard onderscheiden in: immateriële vaste activa; materiële vaste activa; financiële vaste activa. Om te bepalen of een uitgave moet worden aangemerkt als een vast activum, is een beslisboom opgesteld. Deze beslisboom is opgenomen als bijlage 4 van deze notitie. Ongeacht de aard van het vaste activum geldt de volgende drempel, die alleen om praktische redenen is ingegeven, voor het activeren van investeringen: 1. Elke investering onder de wordt niet geactiveerd. Deze uitgaven worden beschouwd als exploitatie uitgaven. (Artikel 12, lid 1b) In de verordening is in artikel 12 lid 1c vastgelegd dat dienstauto s altijd worden geactiveerd. Er is geen reden om deze uitzondering te handhaven. 2. Artikel 12 lid 1c van de Verordening beleids- en verantwoordingsfunctie Hoogheemraadschap van Delfland komt te vervallen nadat de verordening op dit punt is gewijzigd. 4.2 Immateriële vaste activa Immateriële vaste activa zijn activa die niet stoffelijk (materieel) van aard zijn en evenmin als financiële vaste activa kunnen worden aangemerkt. Anders gezegd zijn het kapitaaluitgaven waar tegenover geen stoffelijke bezittingen staan. Immateriële vaste activa worden vanwege het specifieke karakter in 4 categorieën onderscheiden (art 4.41 Waterschapsbesluit): a. kosten afsluiten geldleningen en het saldo van agio en disagio; b. kosten van onderzoek en ontwikkeling (art 4.63 Waterschapsbesluit); c. bijdragen aan activa in eigendom van derden (bedrijven, overheden, overige) (art 4.64 Waterschapsbesluit); d. overige immateriële vaste activa. 10

11 Voor de categorieën a, b en c is er geen absolute verplichting tot activeren. Kosten afsluiten geldleningen Het 7 e lid van artikel 4.66 (Waterschapsbesluit) bepaalt dat vrijwel alle passiva, waaronder dus schulden, tegen nominale waarde moeten worden gewaardeerd. Het verschil tussen het schuldbedrag en het uitgekeerde bedrag, het (dis)agio, kan evenals in het bedrijfsleven, naar keuze al dan niet worden geactiveerd. Indien wordt geactiveerd, vindt afschrijving plaats conform artikel 4.67, vierde lid. Hierin is bepaald dat de afschrijvingsduur van de kosten verbonden aan het afsluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio, maximaal gelijk is aan de looptijd van de lening. Voor zover nagegaan kon worden zijn dergelijke kosten in Delfland in het verleden niet geactiveerd. Voorgesteld wordt om dit in afwijking hetgeen is bepaald in artikel 12, lid 3 van de verordening, ook in de toekomst niet te doen. 3. Kosten voor het afsluiten van geldleningen en (dis)agio worden niet geactiveerd. Aangezien de activering van de onder drie bedoelde kosten min of meer is voorgeschreven in artikel 12 lid 3, dient de verordening op dit punt te worden aangepast. 4. Artikel 12, lid 3 van de Verordening beleids- en verantwoordingsfunctie Hoogheemraadschap van Delfland komt te vervallen nadat de verordening wordt op dit punt is gewijzigd. Onderzoek en ontwikkeling De kosten van onderzoek en ontwikkeling kunnen worden geactiveerd indien (art 4.63 Waterschapsbesluit): - de investering naar verwachting technisch uitvoerbaar is; - de investering in de toekomst nut zal genereren; en - de uitgaven die aan de investering zijn toe te rekenen betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. Uit de tekst van dit artikel valt af te leiden dat kosten voor onderzoek en ontwikkeling, die worden aangemerkt als immateriële vaste activa, moeten samenhangen met een toekomstige (materiële) investering. De investering moet immers technisch uitvoerbaar zijn. Feitelijk gaat het dan om voorbereidingskosten. In de discussienota van Deloitte van 25 januari 2010 wordt over deze kosten het volgende opgemerkt:... Van belang is dat een duidelijke afbakening wordt gemaakt tussen enerzijds de ontwikkeling en voorbereiding van een investering en anderzijds de investering zelf. De scheidslijn voor dit onderscheid ligt gewoonlijk bij het besteksgereed maken en aanbesteden. Alles wat daarvoor ligt is doorgaans als voorbereiding aan te merken. Ons voorstel is om deze posten te splitsen volgens genoemde criteria en de uitgaven voor besteksgereed maken en aanbesteden te verantwoorden onder de immateriële activa. De voorgeschreven afschrijvingstermijn voor deze immateriële vaste activa is 5 jaar. 11

12 Voorgesteld wordt dit voorstel te volgen. Uit dit advies volgt ook dat kosten voor onderzoek en ontwikkeling die niet gekoppeld zijn aan de vervaardiging van een materieel vast activum niet als (immaterieel) vast activum kunnen worden aangemerkt. Deze kosten dienen rechtstreeks ten laste van de exploitatie te worden gebracht. 5. Kosten voor onderzoek en ontwikkeling die leiden tot een materieel vast activum worden in de stichtingskosten opgenomen en als immaterieel vast activum afgeschreven. 6. Kosten voor onderzoek en ontwikkeling die niet direct ten dienste staan van de vervaardiging van een materieel vast activum worden niet geactiveerd maar ten laste van de exploitatie gebracht. Uit analyse van de staat van activa (2009) blijkt dat er voor ruim 56 mln. als immateriële vaste activa op de balans zijn opgenomen. De accountant heeft hier bij de controle over 2009 goedkeuring aan gegeven. Onzekerheid bestaat er t.a.v. de gepresenteerde boekwaarde van de PPS-constructie. Uit analyse van de staat van onderhanden werk blijkt dat hier activa voorkomen waarvan is geconstateerd dat deze op grond van de hierboven geformuleerde uitgangspunten niet als (immateriële) vaste activa kunnen worden aangemerkt. Met name bij onderzoek en ontwikkeling geldt dat het onzeker is of de gemaakte kosten zullen leiden tot de vervaardiging van een materieel vast activum. Op grond van de beleidslijn zoals geformuleerd onder punt 6 dienen kosten voor onderzoek en ontwikkeling die niet leiden tot een vast activum ten laste van de exploitatie te worden gebracht. Deze onzekerheid, dit risico kan worden afgedekt door de vorming van een voorziening onderzoek en ontwikkeling. Deze voorziening wordt gevoed t.l.v. de exploitatie en is bedoeld voor het afdekken van het risico dat een beschikbaar gesteld krediet voor onderzoek als desinvestering moet worden aangemerkt. 7. Voor het risico van desinvesteringen in onderzoek en ontwikkeling wordt een voorziening gevormd ten laste van de exploitatie. 8. De voorziening onderzoek en ontwikkeling wordt gevoed door een storting van 50 procent van het gevraagde krediet voor onderzoek en ontwikkeling ten laste van het betreffende programma. Gelet op het voorgaande stellen wij voor deze beleidslijnen (7 & 8), leidend te laten zijn bij het opstellen van de begroting voor Bijdrage in activa in eigendom van derden De bijdragen aan activa in eigendom van derden kunnen worden geactiveerd indien (art 4.64 Waterschapsbesluit): a. sprake is van een investering door een derde; b. de investering bijdraagt aan de publieke taak; c. de derde zich heeft verplicht tot het daadwerkelijk investeren op een wijze zoals is overeengekomen; 12

13 d. de bijdrage kan worden teruggevorderd, indien de derde in gebreke blijft of het waterschap anders recht kan doen gelden op de activa die samenhangen met de investering. Wanneer een dergelijke bijdrage door het waterschap wordt verstrekt, moeten de genoemde voorwaarden in de overeenkomst die wordt aangegaan over de bijdrage worden opgenomen. Het betreft voornamelijk bijdragen aan bestemmingsplannen, ruilverkavelingen en herinrichting van gebieden. De Unie van Waterschappen adviseert om via een marginale toets te onderzoeken of de investeringen die ten grondslag liggen aan in het verleden verstrekte bijdragen nog steeds ten dienste staan van het waterschap. Deloitte merkt in de eerder aangehaalde discussienota op dat, gelet op het feit dat al deze aangetroffen bijdragen van recente datum zijn, er geen risico is dat deze activa niet meer bestaan. Verder adviseert Deloitte voor deze bijdragen aansluiting te zoeken bij de afschrijvingstermijnen zoals die door de eigenaren van het betreffende activa worden gehanteerd. 9. Wanneer bijdragen worden verstrekt in investeringen van derden, dan dient in de bijbehorende overeenkomst vastgelegd te worden dat aan de criteria als genoemd in artikel 4.64 van het Waterschapsbesluit wordt voldaan. 10. De afschrijvingstermijn van door Delfland verstrekte bijdragen van derden als bedoeld in artikel 4.64 van de Waterschapswet is gelijk aan de afschrijvingstermijn zoals die door de eigenaar van het activum wordt gehanteerd. Indien dit laatste niet is te achterhalen wordt de afschrijvingstermijn voor immateriële vaste activa gehanteerd. Overige immateriële vaste activa De post overige immateriële vaste activa wordt in het waterschapsbesluit niet verder uitgewerkt. Uit de ministeriële regeling blijkt wel dat software wordt gerekend tot de immateriële vaste activa, tenzij de software integraal onderdeel uitmaakt van hardware. In dat geval wordt de software behandeld als materiële vaste activa. De kosten van verkiezingen worden ook onder de overige immateriële vaste activa opgenomen. 4.3 Materiële vaste activa Materiële vaste activa zijn kapitaaluitgaven waar tegenover bezittingen staan die niet als financiële vaste activa kunnen worden aangemerkt. Tot de materiële vaste activa behoren zowel de afgesloten projecten die in exploitatie zijn, als onderhanden werken. Onder de materiële activa worden mede begrepen activa waarvoor het waterschap financiële leasecontracten is aangegaan maar waarbij het economisch eigendom of risico bij het waterschap berust. De materiële vaste activa worden onderscheiden in (art 4.42 Waterschapsbesluit): gronden en terreinen; machines, apparaten en werktuigen; vervoermiddelen; bedrijfsgebouwen (kantoren en centrale werkplaatsen); woonruimten (dienstwoningen); 13

14 grond-, weg- en waterbouwkundige werken; overige materiële vaste activa; Een nadere onderverdeling van deze categorieën materiële vaste activa is opgenomen in de tabel Afschrijvingstermijnen activabeleid hoogheemraadschap Delfland op bladzijde 22 van deze nota. Een aantal categorieën, of onderdelen daarvan, behoeven nadere toelichting c.q. besluitvorming. Baggerwerken In het verleden werd baggerwerk in Delfland, ongeacht de aard, geactiveerd en afgeschreven. Op grond van de nieuwe regelgeving heeft Delfland er in 2009 voor gekozen baggerwerk niet langer te activeren maar (via een voorziening) ten laste van de exploitatie te brengen. 11. Kosten voor onderhoudsbaggerwerken worden, ongeacht de aard ervan, niet geactiveerd. Onderhanden werk Ook de zogenaamde onderhanden werken van het waterschap, dat wil zeggen de werken waarvan de bouw op balansdatum reeds begonnen is en betalingen hebben plaatsgevonden maar die nog niet in exploitatie zijn genomen, behoren tot de materiële vaste activa. Onderhanden werk wordt als zodanig apart toegelicht op de balans en hieraan wordt maandelijks rente toegerekend. Met de afschrijving wordt begonnen op 1 januari van het eerste jaar nadat het betreffende werk gereed is gekomen. Leasing In een aantal situaties worden afgesloten leasecontracten ook geactiveerd. Sprake is dan van financiële leasing, waarbij de vorm van financiering zodanig is dat de leasemaatschappij een roerend of onroerend bedrijfsmiddel in eigendom verwerft en dit afstaat aan het waterschap voor een periode ten hoogste gelijk aan de economische levensduur van dit goed. Het waterschap verplicht zich de aankoopsom vermeerderd met kosten en winst aan de leasemaatschappij te betalen. De overeenkomst van gebruik is onopzegbaar. Het waterschap activeert het goed in zijn balans onder gelijktijdige vermelding van de desbetreffende schuld. Na afloop van de overeenkomst kan het goed worden teruggegeven aan de leasemaatschappij of kan dit worden gekocht tegen een vooraf in de overeenkomst bepaald bedrag. Ook kan de overeenkomst op nader overeen te komen voorwaarden worden gecontinueerd. Investering of onderhoud Een grensgebied tussen de vraag of iets een investering of een gewone exploitatie uitgave genoemd wordt betreft onderhoud. Werkzaamheden die tot doel hebben een bepaald object in stand te houden worden aangemerkt als onderhoud. Over het algemeen kunnen twee soorten onderhoud worden onderscheiden: Regulier onderhoud; Levensduurverlengend onderhoud. 14

15 Regulier onderhoud zorgt ervoor dat een activum in zodanige staat blijft dat dit gedurende zijn gebruiksduur goed kan functioneren. Reguliere onderhoudsuitgaven dienen dan ook ten laste van de exploitatie te worden gebracht. Indien regulier onderhoud om praktische redenen eens in de zoveel jaar plaats vindt kan hiervoor ten laste van de exploitatie een voorziening worden gevormd. Hier dient dan een (meerjarig) onderhoudsplan aan ten grondslag te liggen. Levensduurverlengend onderhoud, dat wil zeggen totaalrenovatie, is onderhoud dat de levensduur van activa verlengt en daarmee dus vermogenswaarde toevoegt. Vervanging van bijvoorbeeld alleen de dakbedekking is hiervan uitgesloten. Levensduurverlengend onderhoud kan in principe worden geactiveerd volgens de componentenmethode (zie 4.5). De afschrijvingstermijn mag in dat geval niet langer zijn dan de (nieuwe) verwachte resterende levensduur. Bijzondere omstandigheid die zich kan voordoen als een installatie om bijvoorbeeld milieutechnische redenen binnen de resterende levensduur wordt gerenoveerd. Deze uitgaven kunnen niet worden beschouwd als regulier onderhoud, maar ook niet als levensduurverlengend onderhoud. Voorstel is om renovatiekosten te activeren onder hetzelfde regime als levensduurverlengend onderhoud. 12. Regulier (meerjarig) onderhoud wordt niet geactiveerd maar komt ten laste van de exploitatie. 13. Levensduurverlengend onderhoud en renovatie worden op basis van de componentenbenadering geactiveerd. De afschrijvingstermijn mag in dat geval niet langer zijn dan de (nieuwe) verwachte resterende levensduur. 4.4 Financiële vaste activa Tot de financiële vaste activa van een waterschap behoren de aan derden beschikbaar gestelde financiële middelen met een looptijd van één jaar en langer. Het gaat voornamelijk om aan derden verstrekte langlopende geldleningen en langlopende deelnemingen van het waterschap. Op financiële vaste activa wordt in principe niet afgeschreven, alleen aflossingen verminderen de waarde van een actief. De financiële vaste activa worden onderscheiden in (art 4.43 Waterschapsbesluit): Kapitaalverstrekkingen; Leningen; Overige uitzettingen met een oorspronkelijke looptijd van één jaar of langer. Kapitaalverstrekkingen zijn deelnemingen en effecten. Hieronder vallen onder andere de aandelen van de Nederlandse Waterschapsbank. In de toelichting op de balans wordt onderscheid gemaakt tussen kapitaalverstrekkingen aan bedrijven, kapitaalverstrekkingen aan overheden en kapitaalverstrekkingen aan overigen. In de categorie leningen vallen leningen die zijn verstrekt aan ambtenaren, bedrijven,overheden en overige partijen. Onder overige 15

16 uitzettingen vallen alle overige financiële vaste activa die niet als kapitaalverstrekking of lening kunnen worden bestempeld. 4.5 Componentenbenadering Bij de componentenmethode wordt een activum gesplitst als het gaat om de bepaling van de afschrijvingsduur. Dit voorkomt dat, hoewel de investering nog niet volledig is afgeschreven, aan het activum dienstbare componenten dit wel zijn. Omdat de componentenmethode in principe heel ver kan worden doorgevoerd, wordt voorgesteld de methode te beperken tot een aantal specifieke onderdelen. 14. Indien een (nieuwe) investering bestaat uit twee of meer van de componenten grond, elektro- mechanische installaties, bouwkundige werken wordt de componentenmethode toegepast. 16

17 5 Intern rentebeleid Een onderdeel van de kapitaallasten betreft de rente. In dit hoofdstuk geven wij aan op welke wijze deze rente wordt berekend. 5.1 Renteomslag Binnen het hoogheemraadschap Delfland wordt voor de toerekening van de rente gebruik gemaakt van de zogenaamde renteomslagmethode. Hierbij worden de rentekosten maandelijks toegerekend op basis van de boekwaarde van de geactiveerde en gereedgekomen investeringen en de onderhanden investeringen per het begin van de maand. Hierbij komt de toegerekende rente over de gereedgekomen investeringen ten laste van de exploitatie (BBP) en wordt de toegerekende rente over de onderhanden investeringen op de boekwaarde van de investering bijgeschreven. De rentekosten bestaan uit de rentelasten over de opgenomen leningen en de rentelasten- en baten over de korte financiering. Over het eigen vermogen en de voorzieningen wordt geen bespaarde rente berekend. De renteomslagmethode is een vorm van totaalfinanciering waarbij geen verband wordt gelegd tussen de individuele activa en de wijze van financiering. 5.2 Rentepercentage Het rentepercentage dat als omslag wordt gehanteerd kan op twee manieren worden bepaald: Alle rentekosten worden direct en sluitend omgeslagen over de te financieren activa. Dit is de oorspronkelijke vorm van renteomslag. De rentekosten worden omgeslagen op basis van een vooraf bepaald vast percentage. Hierbij vormt het verschil tussen de werkelijke rentekosten en de omgeslagen rente het renteresultaat. Op basis van de besluitvorming bij de jaarrekening 2008 is door de Verenigde Vergadering (VV) besloten dat voor de renteomslag wordt gewerkt met een vast ( bij de begroting en jaarrekening gelijk) rentepercentage. Ook is door de VV besloten tot het instellen van een egalisatiereserve rente. Door het werken met een vast rente(omslag)percentage kan bij de jaarrekening sprake zijn van een renteresultaat. Dit renteresultaat ontstaat doordat de werkelijke boekwaarde (bij de rekening) kan afwijken van de (bij begroting) geschatte boekwaarde. Het (verschil in) renteresultaat (tussen begroting en rekening) over enig jaar wordt aan deze reserve toegevoegd dan wel onttrokken. Door dit resultaat toe te voegen aan de egalisatiereserve wordt het uiteindelijke exploitatieresultaat niet beïnvloed en hoeft ook geen herberekening plaats te vinden. Wel is het van belang dat het renteresultaat in de jaarrekening wordt geanalyseerd en toegelicht. In de nota reserves en voorzieningen worden over de hoogte en de instandhouding van deze reserve 17

18 nadere richtlijnen gegeven. In bijlage 3 is een cijfermatige en schematische uitwerking van de renteomslag berekening opgenomen. Voor het werken met een vast omslagpercentage is het van belang dat dit percentage op enig moment wordt berekend en vastgesteld. Op basis van de vastgestelde planning en controlcyclus is de kadernota het meest geschikte moment dit rentepercentage voor het volgende jaar vast te stellen. Dit omdat in de kadernota ook andere beleidsinhoudelijke zaken aan de orde komen die van belang zijn voor het opstellen van de begroting. De kadernota vormt op basis van de boekwaarden uit de jaarrekening en de bijgestelde investeringsplanningen een goede basis voor de (meer)jarenbegroting voor jaren t+1 en verder. Tenslotte wordt nog vermeld dat bepaalde boekwaardes, bijvoorbeeld die van de PPS constructie, buiten de renteomslag wordt gehouden. 15. De toerekening van de rente gebeurt op basis van de renteomslagmethode. 16. De rente wordt maandelijks toegerekend op basis van de boekwaarde van de gereedgekomen en geactiveerde investeringen en de onderhanden investeringen per het begin van de maand. 17. De toegerekende rente over de gereedgekomen en geactiveerde investeringen komt ten laste van de exploitatie en de toegerekende rente over de onderhanden investeringen wordt op de boekwaarde van de investering bijgeschreven. 18. Voor de renteomslag wordt gewerkt met een vooraf bij de kadernota berekend vast rentepercentage. 19. Het verschil tussen de werkelijke rentekosten en de toegerekende rente op basis van het omslagpercentage wordt toegevoegd dan wel onttrokken aan de Egalisatiereserve rente. 20. Voor de berekening van de omslagrente wordt het in bijlage 3 aangegeven model gehanteerd. 18

19 6 Waardering, activering en afschrijving In hoofdstuk 4 is uitgebreid ingegaan op het onderscheid tussen de verschillende soorten vaste activa, de wettelijke bepalingen en de keuzes die daarmee samenhangen. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op waarderingsgrondslagen, activering en afschrijving. 6.1 Waarderingsgrondslagen Algemeen Voor alle activa binnen Delfland geldt: 21. Activa worden gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs (art 4.66 Waterschapsbesluit). De verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. Bijkomende kosten kunnen bestaan uit: Notariskosten; Interne kosten; De vervaardigingsprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte gronden hulpstoffen en de overige kosten welke rechtstreeks aan de vervaardiging worden toegerekend. Hiertoe worden ook gerekend: Rente; Interne kosten. Wanneer en onder welke voorwaarden interne kosten (uren) aan investeringen mogen worden toegeschreven zal worden uitgewerkt in de nota tijdschrijven. Bijzondere bepalingen Naast de hierboven geformuleerde uitgangspunten gelden nog de volgende door de wetgever vastgelegde bijzonderheden. 22. Bijdragen van derden die in directe relatie staan met het actief worden op de waardering van het actief in mindering gebracht (artikel 4.65, lid 2). Het is dus niet toegestaan om bijdragen van derden met een meer algemene strekking te betrekken in de waardering. 23. Het is niet toegestaan om middelen uit een reserve in mindering te brengen op de investering (artikel 4.65, lid 1). Hoewel er geen bijdrage uit een reserve in mindering mag worden gebracht op de waarde, mogen wel de jaarlijkse kapitaallasten van de betreffende 19

20 investering worden afgedekt door een daarvoor in het leven geroepen bestemmingsreserve. 24. Activa waarvoor het waterschap financiële leasecontracten is aangegaan en waarbij het economisch eigendom bij het waterschap berust, worden op basis van de nominale waarde gewaardeerd. 25. Verwachte duurzame waardeverminderingen van vaste activa worden in het betreffende boekjaar ten laste van de exploitatie gebracht (artikel 4.68, lid 1,2). 26. Deelnemingen worden gewaardeerd tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de verkrijgingsprijs of de vervaardigingsprijs. 6.2 Activering Moment van activering Zoals in hoofdstuk 3 al duidelijk is geworden hangt de wijze van activering samen met de aard van de investering. Besluitvorming over investeringen is uiteraard onderdeel van de reguliere P&C cyclus. De comptabele verwerking van de besluitvorming dient daarbij helder te worden vastgelegd. De VV kan een investering fiatteren bij begrotingsbehandeling of bij een specifiek kredietbesluit. Op het moment dat een investering in uitvoering wordt genomen wordt er in de administratie een investeringsnummer aangemaakt. Op het moment dat er daadwerkelijk kosten op dit nummer worden geboekt is de eerste stap naar activering gezet. Er kunnen zich dan 2 mogelijkheden voordoen. De betreffende investering wordt binnen het boekjaar gereed gemeld. In dit geval wordt het krediet in het betreffende jaar afgesloten en wordt het daaropvolgende jaar met afschrijven begonnen. Indien de investering niet binnen het boekjaar gereed is, wordt deze aangemerkt als onderhanden werk en als zodanig op de balans verantwoord. De betreffende investering is dan wel geactiveerd, maar er wordt nog niet op afgeschreven. Met afschrijven wordt begonnen in het eerstvolgende jaar nadat de investering gereed is gemeld. Wel wordt aan investeringen die worden aangemerkt als onderhanden werk maandelijks rente toegerekend. Met andere worden: de rente tijdens bouw is onderdeel van de boekwaarde. 27. Aan onderhanden werk wordt maandelijks rente toegerekend 28. Op onderhanden werk wordt niet afgeschreven. 29. Uren van medewerkers van het Project- en Ingenieursbureau (PIB) worden geactiveerd op de projecten waarop zij uren schrijven. Hiervoor wordt jaarlijks een uurtarief vastgesteld bij de begroting. 30. Op investeringen wordt pas afgeschreven in het eerste volledige jaar na gereed melding van het krediet. 20

21 Desinvesteringen Een actief dat buiten gebruik wordt gesteld, wordt afgewaardeerd op het moment van buitengebruikstelling, indien de restwaarde lager is dan de boekwaarde (art 4.68 Waterschapsbesluit). Deze afwaardering wordt als inhaalafschrijving ten laste van de exploitatierekening gebracht. Bij verkoop van een actief wordt de boekwinst of het boekverlies ten gunste of ten laste van de exploitatierekening gebracht. De boekwinst of het boekverlies mogen niet worden verrekend met een (vervangings)investering. 6.3 Afschrijving Afschrijvingsmethode Door middel van afschrijvingen wordt aangegeven in welke mate een activum in waarde vermindert als gevolg van het gebruik. De waterschappen zijn in principe vrij om de wijze van afschrijven te bepalen. De meest gebruikte afschrijvingsmethoden zijn de annuïteiten methode (met gelijke kapitaallasten gedurende de gehele looptijd) en de lineaire methode. Binnen de waterschappen is afschrijven op basis van de lineaire methode gebruikelijk. Ook in Delfland wordt deze methode van afschrijving gehanteerd. Hierbij wordt geen rekening gehouden met restwaardes. Bij de lineaire methode blijven de afschrijvingen gedurende de afschrijvingstermijn gelijk, de rentelasten nemen af. Voordeel van deze methode is de relatief eenvoudige administratieve verwerking. Daarnaast is het een voordeel dat oude activa, die meer onderhoud behoeven, lagere kapitaallasten met zich meebrengen. Afschrijving van de investeringen van Delfland zal volgens de lineaire methode plaats blijven vinden. Hierbij wordt mede vanuit het voorzichtigheidsbeginsel uitgegaan van de economische levensduur. 31. In Delfland wordt afgeschreven op basis van de lineaire methode. Om te voorkomen dat instellingen in de verleiding komen om door middel van aanpassing van de afschrijvingstermijnen budgettaire ruimte te creëren,is het niet toegestaan afschrijvingstermijnen om deze reden aan te passen. 32. De afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar (art 4.67 Waterschapsbesluit). Afschrijvingstermijnen De afschrijvingstermijn wordt gebaseerd op de verwachte economische levensduur. In onderstaande tabel is per soort investering een tabel opgenomen voor de binnen Delfland te hanteren afschrijvingstermijnen. De gepresenteerde afschrijvingstermijnen zijn niet uitputtend maar dienen als richtlijn. De termijnen komen overeen met hetgeen andere waterschappen hanteren. Op grond wordt in principe niet afgeschreven omdat grond niet aan slijtage onderhevig is en dus geen waardevermindering ondergaat. Er bestaat dus geen noodzaak tot afschrijving. 21

22 Afschrijvingstermijnen Activabeleid Hoogheemraadschap Delfland Immateriële vaste activa Delfland EMU Kosten afsluiten geldlening Exploitatie 7100 Onderzoek en ontwikkeling Bijdragen aan activa in eigendom derden 5* 7120 Overige immateriële activa Software Verkiezingen Opstellen plannen Exploitatie 7110 Opstellen peilbesluiten Exploitatie 7110 Legger Exploitatie 7110 Baggeren (incl. waterbodemsanering) Exploitatie 7250 Overig Materiële vaste activa Delfland EMU Gronden en terreinen Gronden Grondwerken Machines, apparaten en werktuigen Machines en vaartuigen Overige materieel Vervoermiddelen Bedrijfsgebouwen Materieel Inrichting Mechanisch/elektrisch bedrijfsgebouwen Woonruimten Dienstwoning Structurele aanpassingen Inrichting Grond-, weg- en waterbouwkundige istl. Watersysteemtaak: Waterkeringen primaire Reconstructie boezemkaden Structurele aanpassingen Bouwkundig Elektrisch/Mechanisch Stuwen en duikers Baggeren Exploitatie 7250 Zuiveringstaak: Bouwkundig Elektrisch/Mechanisch Renovatie AWZI PPS-constructie: AHR-project (bouwkundig, elekt /mechanisch Rioolpersleidingen Mechanisch/elektrisch transportgemalen en -leidingen Wegen Wegbruggen Vaarwegen en havens Civieltechnisch Sluisdeuren Elektrisch/Mechanisch Baggeren vaarwegen en havens Exploitatie 7290 Overige materiële vaste activa Software Hardware * Termijn is gelijk aan de periode dat het actief naar verwachting door de derde zal worden geëxploiteerd. Indien de termijn niet bekend is, dan een afschrijvingstermijn hanteren van 5 jaar 22

23 Wijzigingen in afschrijvingstermijnen Wanneer het waterschap voor een soort activum op een andere afschrijvingsperiode overgaat, moeten de financiële consequenties daarvan worden verwerkt. Hierbij moet de handelwijze worden gehanteerd die de richtlijnen voor de jaarverslaggeving aangeven. De richtlijnen geven aan dat bij een dergelijke schattingswijziging op het punt van afschrijvingstermijnen de boekwaarde van het actief gelijk blijft en dus niet gecorrigeerd wordt op basis van de nieuwe afschrijvingsperiode. De jaarlijkse afschrijvingen worden aangepast door de resterende boekwaarde te delen door de nog komende afschrijvingstermijnen. Overgangsbepalingen Bij de controle van de jaarrekening 2009 bleek dat in een aantal gevallen de door Delfland gehanteerde afschrijvingstermijnen niet in overeenstemming waren met de regelgeving. Op grond hiervan is, op basis van nader onderzoek, overgegaan tot versnelde afschrijving. In de thans voorliggende nota wordt in een aantal gevallen de afschrijvingstermijn opnieuw aangepast. Voor de verwerking van deze aanpassingen staan in principe twee manieren open. In de eerste plaats is het mogelijk om de nieuwe afschrijvingstermijnen toe te passen op alle op de balans opgenomen activa. Dit zou kunnen leiden tot extra afschrijvingslasten de komende jaren. Het is ook mogelijk de in deze nota opgenomen afschrijvingstermijnen alleen van toepassing (vanaf 2009) nieuwe activa. Dit heeft als voordeel dat geen extra afschrijvingen hoeven plaats te vinden. Gelet op de financiële positie van Delfland wordt voorgesteld te kiezen om de in deze nota opgenomen afschrijvingstermijnen per te laten ingaan. 33. De in deze nota opgenomen afschrijvingstermijnen gelden vanaf 1 januari 2010 en hebben daarmee geen terugwerkende kracht. 23

24 7 Investeringen als onderdeel van de P&C-cyclus 7.1 Inleiding De planning, de tussentijdse rapportage en de verantwoording van investeringen is onderdeel van de Delflandse P&C-cyclus. Het planningsgedeelte van de cyclus bestaat uit het Waterbeheerplan, de kadernota, de meerjarenbegroting en de begroting. De control (verantwoordings) cyclus bestaat uit de BURAP 1 en 2 en het jaarverslag. Dit is een dynamisch proces; de cyclus stopt niet bij het jaarverslag, het jaarverslag is input voor de kadernota c.q. de meerjarenbegroting en de begroting. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de vraag hoe het planning- en verantwoordingsproces voor investeringen verloopt in relatie tot de P&Ccyclus. Daarmee is het echter nog niet af. Nadat duidelijk is op welke wijze het planning- en verantwoordingsproces rond investeringen is ingericht, dienen zaken als administratieve procedures, en nadere richtlijnen te worden uitgewerkt. Hetgeen hieronder is opgenomen is samengevat in een schema dat als bijlage 5 bij deze nota is opgenomen. 7.2 Planning Waterbeheerplan Het Waterbeheerplan dient eens in de 6 jaar te worden opgesteld. Onderdeel van het Waterbeheerplan is het vaststellen van een investeringenplafond. Hiermee wordt aangegeven wat het maximale investeringsvolume mag zijn voor de komende periode. Kadernota De Kadernota is een eerste concretisering van het Waterbeheerplan. In de Kadernota wordt een investeringsplanning opgenomen. In deze (ambtelijke opgestelde) investeringsplanning, die qua volume nog niet gebonden is aan de grenzen van het in Waterbeheerplan aangegeven plafond, wordt onderscheid gemaakt tussen vervangingsinvesteringen en nieuwe investeringen. De ramingen in deze investeringsplanning zijn globaal, gebaseerd op normbedragen. Het bestuurlijke besluitvormingsproces bij de kadernota is er op gericht om de investeringsplanning qua volume terug te brengen binnen de grenzen van het plafond. Aldus ontstaat een Investeringsplanning ingedeeld naar: a. Vervangingsinvesteringen; b. Bestuurlijk geaccordeerde nieuwe investeringen; c. Gewenste investeringen. 24

25 (Meerjaren)begroting In de meerjarenbegroting worden de investeringen onder a. en b. verder geconcretiseerd, zowel in geld als in planning. Investeringen worden bij de vaststelling van de begroting geautoriseerd door de VV. Na autorisatie dient voor het in uitvoering nemen van investeringen krediet te worden aangevraagd. Voor investeringen onder de kan dit bij D&H, voor investeringen boven de moet dit via de VV. Buiten de in de investeringsplanning opgenomen investeringen mogen geen investeringen worden aangemaakt in de administratie. 7.3 Verantwoording BURAP 1 en 2 Via de BURAP wordt gerapporteerd over alle investeringen die in het investeringsplan zijn opgenomen. Daarnaast wordt via de BURAP gerapporteerd over investeringen uit voorgaande jaren die nog niet gereed zijn gemeld. Deze rapportage bestaat uit een projectinhoudelijk deel dat wordt verzorgd door projectleiders, controllers, en een administratief/financieel beleidsmatig deel dat wordt verzorgd door concerncontrol. Jaarverslag In het jaarverslag wordt op dezelfde manier over investeringen gerapporteerd als in BURAP 1 en 2. Investeringen die na twee jaar nog niet in uitvoering zijn genomen worden van de investeringsplanning afgevoerd. Dit betekent dat deze investeringen opnieuw bij de Kadernota moeten worden ingebracht. 7.4 Administratieve organisatie en richtlijnen In de richtlijnenbrieven bij de verschillende P&C producten wordt gedetailleerd aangegeven op welke wijze informatie t.a.v. van investeringen moet worden aangeleverd. De administratieve organisatie rond investeringen zal worden geëvalueerd en waar nodig via een D&H besluit worden aangepast. 25

26 Bijlage 1 : Besluitvorming 1. Elke investering onder de wordt niet geactiveerd. Deze uitgaven worden beschouwd als exploitatie uitgaven. (Artikel 12, lid 1b.) 2. Artikel 12 lid 1c van de Verordening beleids- en verantwoordingsfunctie Hoogheemraadschap van Delfland komt te vervallen nadat de verordening op dit punt is gewijzigd. 3. Kosten voor het afsluiten van geldleningen en (dis)agio worden niet geactiveerd. 4. Artikel 12, lid 3 van de Verordening beleids- en verantwoordingsfunctie Hoogheemraadschap van Delfland komt te vervallen nadat de verordening op dit punt is gewijzigd. 5. Kosten voor onderzoek en ontwikkeling die leiden tot een materieel vast activum worden in de stichtingskosten opgenomen en als immaterieel vast activum afgeschreven. 6. Kosten voor onderzoek en ontwikkeling die niet direct ten dienste staan van de vervaardiging van een materieel vast activum worden niet geactiveerd maar ten laste van de exploitatie gebracht. 7. Voor het risico van desinvesteringen in onderzoek en ontwikkeling wordt een voorziening gevormd ten laste van de exploitatie. 8. De voorziening onderzoek en ontwikkeling wordt gevoed door een storting van 50 procent van het gevraagde krediet voor onderzoek en ontwikkeling ten laste van het betreffende programma. 9. Wanneer bijdragen worden verstrekt in investeringen van derden, dan dient in de bijbehorende overeenkomst vastgelegd te worden dat aan de criteria als genoemd in artikel 4.64 van het Waterschapsbesluit wordt voldaan. 10. De afschrijvingstermijn van door Delfland verstrekte bijdragen van derden als bedoeld in artikel 4.64 van de Waterschapswet is gelijk aan de afschrijvingstermijn zoals die door de eigenaar van het activum wordt gehanteerd. Indien dit laatste niet is te achterhalen wordt de afschrijvingstermijn voor immateriële vaste activa gehanteerd. 11. Kosten voor onderhoudsbaggerwerken worden, ongeacht de aard ervan, niet geactiveerd. 26

27 12. Regulier (meerjarig) onderhoud wordt niet geactiveerd maar komt ten laste van de exploitatie. 13. Levensduurverlengend onderhoud en renovatie worden op basis van de componentenbenadering geactiveerd. De afschrijvingstermijn mag in dat geval niet langer zijn dan de (nieuwe) verwachte resterende levensduur. 14. Indien een (nieuwe) investering bestaat uit twee of meer van de componenten grond, elektro- mechanische installaties, bouwkundige werken wordt de componentenmethode toegepast. 15. De toerekening van de rente gebeurt op basis van de renteomslagmethode. 16. De rente wordt maandelijks toegerekend op basis van de boekwaarde van de gereedgekomen en geactiveerde investeringen en de onderhanden investeringen per het begin van de maand. 17. De toegerekende rente over de gereedgekomen en geactiveerde investeringen komt ten laste van de exploitatie en de toegerekende rente over de onderhanden investeringen wordt op de boekwaarde van de investering bijgeschreven. 18. Voor de renteomslag wordt gewerkt met een vooraf bij de kadernota berekend vast rentepercentage. 19. Het verschil tussen de werkelijke rentekosten en de toegerekende rente op basis van het omslagpercentage wordt toegevoegd dan wel onttrokken aan de Egalisatiereserve rente. 20. Voor de berekening van de omslagrente wordt het in bijlage 3 aangegeven model gehanteerd. 21. Activa worden gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs (art 4.66 Waterschapsbesluit). 22. Bijdragen van derden die in directe relatie staan met het actief worden op de waardering van het actief in mindering gebracht (artikel 4.65, lid 2). 23. Het is niet toegestaan om middelen uit een reserve in mindering te brengen op de investering (artikel 4.65, lid 1). 24. Activa waarvoor het waterschap financiële leasecontracten is aangegaan en waarbij het economisch eigendom bij het waterschap berust, worden op basis van de nominale waarde gewaardeerd. 25. Verwachte duurzame waardeverminderingen van vaste activa worden in het betreffende boekjaar ten laste van de exploitatie gebracht (artikel 4.68, lid 1,2). 27

28 26. Deelnemingen worden gewaardeerd tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de verkrijgingsprijs of de vervaardigingsprijs. 27. Aan onderhanden werk wordt maandelijks rente toegerekend 28. Op onderhanden werk wordt niet afgeschreven. 29. Uren van medewerkers van het Project- en Ingenieursbureau (PIB) worden geactiveerd op de projecten waarop zij uren schrijven. Hiervoor wordt jaarlijks een uurtarief vastgesteld bij de begroting. 30. Op investeringen wordt pas afgeschreven in het eerste volledige jaar na gereed melding van het krediet. 31. In Delfland wordt afgeschreven op basis van de lineaire methode 32. De afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar (art 4.67 Waterschapsbesluit). 33. De in deze nota opgenomen afschrijvingstermijnen gelden vanaf 1 januari 2010 en hebben daarmee geen terugwerkende kracht. 28

29 Bijlage 2 : Wettelijk kader Verordening beleids- en verantwoordingsfunctie Artikel 11 (financieel beleid algemeen) 1. Het dagelijks bestuur doet voorstellen aan het algemeen bestuur die zijn gericht op een volledig en actueel beleid van het waterschap ten aanzien van de volgende onderwerpen: a. waardering en afschrijving van activa; b. weerstandsvermogen, risicomanagement, reserves en voorzieningen; c. kostentoerekening en kostprijsberekening; d. financiering; e. bedrijfsvoering. 2. Het dagelijks bestuur zorgt er voor dat de in het eerste lid bedoelde voorstellen in overeenstemming zijn met de relevante bepalingen van hoofdstuk 4 van het Waterschapsbesluit, met andere regelgeving die van toepassing is en met de in het vervolg van deze verordening opgenomen aanvullende eisen. Artikel 12 (waardering en afschrijving van activa) 1. Het beleid ten aanzien van waardering en afschrijving van activa omvat in ieder geval: a. uitgaven voor zaken die langer dan een jaar ten dienste staan van het waterschap worden geactiveerd; b. investeringen met verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs lager dan worden niet geactiveerd; c. met uitzondering van dienstauto's (altijd activeren); d. de wijze waarop het waterschap omgaat met de verplichtingen uit het Waterschapsbesluit dat de bijdragen van eigen personeel, de rente over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief kan worden toegerekend en de mogelijkheid dat een redelijk deel van de kosten van ondersteunende diensten van het waterschap in de vervaardigingsprijs van vaste activa worden opgenomen; e. de afbakening tussen investering en onderhoud; f. de afschrijvingsmethode; g. op grond wordt niet afgeschreven, tenzij sprake is van waardevermindering. 2. Uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling worden lineair in maximaal 5 jaar afgeschreven voor zover de betreffende uitgaven op grond van artikel 4.63 van het Waterschapsbesluit mogen worden geactiveerd. 3. Uitgaven groter dan voor het afsluiten van geldleningen met een looptijd langer dan 1 jaar worden lineair afgeschreven in de jaren van de looptijd van de betreffende geldlening. In overige gevallen worden uitgaven voor het afsluiten van geldleningen direct ten laste van de exploitatie gebracht. 4. Bijdragen in activa in eigendom van derden worden afgeschreven gedurende het aantal jaren dat de betreffende activa naar verwachting door de derde zullen worden geëxploiteerd en voor zover de betreffende uitgaven op grond van artikel 4.64 van het Waterschapsbesluit mogen worden geactiveerd. 29

30 5. De overige materiële vaste activa worden lineair afgeschreven op basis van de verwachte gebruiksduur van de betreffende activa. Waterschapsbesluit Waardering, activeren en afschrijven Artikel 4.63 Inzet van middelen ten behoeve van onderzoek en ontwikkeling kan worden geactiveerd indien: a. de investering naar verwachting technisch uitvoerbaar is; b. de investering in de toekomst nut zal genereren; en c. de uitgaven die aan de investering zijn toe te rekenen betrouwbaar kunnen worden vastgesteld. Artikel 4.64 Bijdragen aan activa in eigendom van derden kunnen worden geactiveerd indien: a. sprake is van een investering door een derde; b. de investering bijdraagt aan de publieke taak; c. de derde zich heeft verplicht tot het daadwerkelijk investeren op een wijze zoals is overeengekomen; en d. de bijdrage kan worden teruggevorderd, indien de derde in gebreke blijft of het waterschap anders recht kan doen gelden op de activa die samenhangen met de investering. Artikel Alle vaste activa worden voor het bedrag van de investering geactiveerd. 2.In afwijking van het eerste lid worden bijdragen van derden die in directe relatie staan met een actief op de waardering daarvan in mindering gebracht. Artikel Activa worden gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, met inachtneming van artikel 4.65, tweede lid. 2. De verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. 3. De vervaardigingsprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige kosten welke rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. In de vervaardigingsprijs wordt opgenomen de rente over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief kan worden toegerekend. Een redelijk deel van de kosten van ondersteunende diensten van het waterschap kan in de vervaardigingsprijs worden opgenomen. 4. Voor in erfpacht uitgegeven gronden geldt de uitgifteprijs van eerste uitgifte als verkrijgingsprijs. Gronden in eeuwigdurende erfpacht worden gewaardeerd tegen registratiewaarde. 5. Activa waarvoor het waterschap financiële lease-contracten is aangegaan en waarbij het economisch eigendom bij het waterschap berust, worden op basis van de nominale waarde gewaardeerd. 6. Van activa waarvan de bestemming verandert, wordt de actuele waarde van de nieuwe bestemming in de toelichting op de balans opgenomen. 7. Passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, met uitzondering van voorzieningen die tegen contante waarde zijn gewaardeerd alsmede het eigen vermogen. 8. Bij de waardering van financiële vaste activa, uitzettingen met een looptijd korter dan een jaar, kortlopende vorderingen en overlopende activa wordt rekening gehouden met oninbaarheid. 30