Jaarverslag RMC Noord Groningen Schooljaar Gemeenten: Appingedam Bedum Delfzijl De Marne Eemsmond Loppersum Winsum

Transcriptie

1 Jaarverslag RMC Noord Groningen Schooljaar Gemeenten: Appingedam Bedum Delfzijl De Marne Eemsmond Loppersum Winsum RMC Noord Groningen Contactgemeente: Gemeente Delfzijl Postbus PA DELFZIJL Tel. (0596) januari 2012

2 JAARVERSLAG RMC REGIO NOORD GRONINGEN 2 Uitstekende resultaten voor het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt voortijdig schoolverlaten (RMC) in het schooljaar Vergeleken met de andere regio s scoorde onze regio het best met een daling van het aantal voortijdig schoolverlater met maar liefst 39,1 %. Een geweldige prestatie waar we met zijn allen trots op mogen zijn. En dat geldt zeker voor de betrokkenen in het proces. Zij verdienen een groot compliment. Onderwijs, Werkplein en RMC weten elkaar steeds beter te vinden. En minstens zo belangrijk. Er wordt ook steeds meer gedaan om ouders te betrekken bij het voorkomen en bestrijden van voortijdig schoolverlaten. Daarmee wordt opvoeden en opgroeien weer meer een aangelegenheid voor de gehele samenleving. Een positieve ontwikkeling. It takes a village to raise a child. Dit van oorsprong Nigeriaanse spreekwoord is ook in onze samenleving met al zijn moderne technologie nog onverminderd geldig. Want ook al is opvoeden en opgroeien in de eerste plaats een zaak van de ouders, een kind krijgt bij zijn ontwikkeling tot volwassene met een groot aantal anderen te maken. Familie, vrienden en natuurlijk tal van professionals. Op school, in de zorg enzovoort. Kinderen en jongeren zijn erbij gebaat dat het samenspel rond opvoeden en opgroeien soepel verloopt en dat er sprake is van goede samenwerking en afstemming. In onze complexe samenleving is dat niet altijd vanzelfsprekend. Vandaar ook dat het RMC extra inzet op samenwerking en afstemming bij het voorkomen en bestrijden van voortijdig schoolverlaten.

3 Juist in tijden dat het economisch minder gaat, blijken jongeren kwetsbaar te zijn. We zien nu al dat de werkloosheid onder jongeren aan het oplopen is. Jongeren zonder startkwalificatie blijken in deze tijd nog eens extra kwetsbaar. Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om te blijven investeren in alle jongeren. Als samenleving moeten we ervoor zorgen dat onze jongeren in de toekomst op hun beurt ook zelf een bijdrage kunnen leveren aan die samenleving. 3 Delfzijl is als centrumgemeente verantwoordelijk voor de uitvoering van het RMC. Dat gebeurt in goed overleg met de andere zes gemeenten uit de regio Noord Groningen. Mede namens mijn collega s van Appingedam, Bedum, De Marne, Eemsmond, Loppersum en Winsum bied ik u het jaarverslag RMC Noord Groningen aan. Ik wens u veel leesplezier. Thea van der Veen Wethouder Gemeente Delfzijl Naar school, van school, wel werk, geen werk. Een tijd lang kon Christiaan zijn draai niet echt vinden. Via de RMC trajectbegeleider kwam hij bij de ambulante woonbegeleiding van Elker terecht. Toen ging het beter en pakte hij nieuw geboden kansen met beide handen aan. Bij het Nederlands Integraal Veiligheids Instituut volgde hij een opleiding en ondertussen is hij aan de slag in de industriële schoonmaak bij Aldel. Hij werkt er hard en is niet bang voor vuile handen. Zo komt Christaan er wel.

4 Net van de Antillen in een winters Nederland lukte het Nany niet een geschikte school te vinden. De RMC medewerker zette haar op het spoor van de opleiding Helpende Zorg. Ze heeft het goed naar haar zin bij het Noorderpoort in Appingedam. Lekker dichtbij en in een kleine groep. Nany weet zeker dat ze haar diploma gaat halen.

5 Regio Noord Groningen en Waddenmodel 5 RMC Jongeren die voortijdig stoppen met school komen terecht bij het RMC. De RMC medewerkers zorgen ervoor dat zo veel mogelijk van hen terug naar school gaan om een startkwalificatie te halen. Als dat niet lukt, bieden ze de jongeren een traject aan dat gericht is op werk. De laatste jaren legt het RMC steeds meer accent op preventie, onder andere via speciale projecten. Bij de aanpak van voortijdig schoolverlaten onderhoudt het RMC nauwe contacten met het onderwijs, werkgevers en organisaties als het Werkplein. Als centrumgemeente is Delfzijl verantwoordelijk voor de uitvoering van het RMC. De regio omvat de gemeenten: Appingedam, Loppersum, Eemsmond, Winsum, Bedum, De Marne en Delfzijl. Waddenmodel Waddenmodel Bij de aanpak van voortijdig schoolverlaten werkt de regio Noord Groningen volgens het Waddenmodel. Dit model kent vier uitgangspunten. Een startkwalificatie gaat boven werk; werk gaat boven een uitkering; leerplichtambtenaren zijn verantwoordelijk voor de sluitende aanpak naar een startkwalificatie; de werkpleinen zijn verantwoordelijk voor een sluitende aanpak naar werk. De inzet van leerplichtambtenaren werkt goed. Zij hebben nauwe contacten met het onderwijs en spreken jongeren aan. Zo nodig bieden ze hulp en begeleiding. Dit geeft jongeren veel duidelijkheid. Ze weten dat ze in beeld zijn en dat de leerplichtambtenaar zorgt voor afstemming tussen de instellingen.

6 Ontwikkelingen en projecten 6 Kwalificatieplicht jarigen Tot hun 18e zijn jongeren verplicht een startkwalificatie te halen. Dit kan door scholing of een combinatie van leren en werken. Wat dat laatste betreft weten leerplicht, RMC en Werkplein elkaar goed te vinden. Jobhunters gaan actief op zoek naar leer-werkbanen. Hierdoor krijgen jongeren meer mogelijkheden en de keus om leren en werken te combineren. Leren en werken Voor jongeren die het op school niet redden is een combinatie van leren en werken vaak een goed alternatief. Medewerkers van het RMC begeleiden de jongeren in dat geval naar een passende opleiding en baan. Ze onderzoeken gezamenlijk wat reële opties zijn. Daarbij sluiten ze zo veel mogelijk aan bij de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Zo zijn er bijvoorbeeld afspraken gemaakt tussen Werkplein, Noorderpoort en de Zonnehuisgroep rond een speciaal project voor leer-werkbanen in de zorg. Verzuim en Bronportaal Het tegengaan van ongeoorloofd verzuim staat of valt met een goede leerlingenadministratie en uitwisseling van gegevens. Beginnende problemen komen zo sneller aan het licht en zijn daardoor vaak eenvoudiger op te lossen. In de regio Noord Groningen waren de leerlingenadministraties van de scholen voor voortgezet onderwijs, het MBO en de RMC s al gekoppeld aan het systeem van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) van het Ministerie van OCW. De basisscholen hebben zich hierbij in 2011 aangesloten. Ten opzichte van eerdere jaren is de uitwisseling van informatie verder verbeterd. Werken in een winkel dat was het niet voor Edward. Op de opleiding detailhandel voelde hij zich niet op zijn plek en een BBL opleiding was het ook niet. In gesprek met zijn RMC trajectbegeleider kwam hij er achter dat hij liever bij een schoonmaakbedrijf aan de slag ging. Glazenwassen, gevel reinigen, vloeren in de was. Edward doet het nu dagelijks. Schoonmaakbedrijf GOM zorgt er voor dat hij zijn vakdiploma s kan halen.

7 Convenant II In Convenant II heeft het rijk afspraken gemaakt met RMC s, gemeenten en onderwijsinstellingen over het terugdringen van voortijdig schoolverlaten. Het doel is een afname van 40% in vier jaar vanaf het schooljaar Voor het onderwijs levert elke schoolverlater minder een financiële bonus op. Scholen doen daardoor steeds meer moeite om leerlingen binnen boord te houden. Tot nu toe waren de resultaten voor de regio Noord Groningen goed. Over de eerste jaren daalde het aantal voortijdig schoolverlaters met zo n 28%. Het RMC slaagde erin om driekwart van de jongeren die dreigden uit te vallen te begeleiden naar school of werk. Het is in Noord Groningen net niet gelukt om vorig jaar de beoogde 40% te halen. Dit heeft twee belangrijke redenen. De jongeren die nu dreigen uit te vallen hebben 7

8 vaker te maken met zwaardere problematiek. Dat maakt het moeilijker ze te begeleiden naar scholing of werk. Verder zijn scholen terughoudender bij het plaatsen van leerlingen met problemen. Dit heeft onder andere te maken met de financiële gevolgen die dit voor hen heeft. Vandaar ook dat er vorig jaar extra op is ingezet om jongeren zo lang mogelijk binnen de school te houden. 8 Convenant III In 2012 sluiten rijk, RMC s en onderwijsinstellingen een nieuw Convenant (III) voor vier jaar. Het doel is om het aantal voortijdig schoolverlaters in 2016 terug te brengen naar maximaal De voorbereidingen voor een nieuw convenant zijn in volle gang. De regio Noord Groningen zet in op het verbeteren van de samenhang tussen opvoeding, onderwijs, zorg en werk. Met jongeren die dreigen uit te vallen wordt een toekomstplan uitgestippeld. Dit bevordert het opvoeden en opleiden van jongeren tot zelfstandige en evenwichtige volwassenen, zodat zij volwaardig kunnen meedoen aan onze samenleving. Samenwerking RMC s Een goede samenwerking tussen de drie RMC s, de onderwijsinstellingen en de gemeenten in de provincie Groningen is belangrijk voor het terugdringen van voortijdig schoolverlaten. De stad Groningen is in de provincie het onderwijscentrum. De ROC s hebben vestigingen in en buiten de provincie. Het is van belang om elke jongere in de provincie zo nodig dezelfde ondersteuning te kunnen bieden. Deze samenwerking wordt gesteund door de provincie Groningen en zorgt ervoor dat jongeren in de hele provincie Groningen goed in beeld blijven.

9 C2CC Met het project C2CC, Connection to Care and Career is in Noord Groningen een regionale aanpak gerealiseerd voor een duurzame samenwerking. Het Noorderpoort, ISD Noordoost en het Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling (CMO), trokken samen op om het aantal schoolverlaters terug te dringen. Dit gebeurde volgens een Fins model. Bij dreigende schooluitval of problemen op school zochten alle betrokkenen elkaar direct op. De school nam contact op met ouders, leerplichtambtenaren of het RMC. Ook de kredietbank deed mee aan het project. Een belangrijke succesfactor zijn de korte lijnen en het snel aanpakken van eventuele problemen. Na afloop van het project hebben de betrokken organisaties afgesproken de samenwerking voort te zetten 9 Plusvoorzieningen Veel jongeren die dreigen uit te vallen hebben vaak last van een combinatie van problemen. Thuis en op school. Deze overbelaste jongeren hebben extra ondersteuning nodig om terug te keren naar school of om aan het werk te gaan. Gemeenten en onderwijs werken hiervoor samen bij het opzetten van zogenaamde plusvoorzieningen. Het gaat daarbij om rebound en schakelopvang voor het voortgezet onderwijs en het MBO, coaching-, mentor-, en maatjesprojecten, Jongeren Advies Bureaus en voorzieningen voor wonen, werken en leren. Onder de noemer WAD (jongeren Wonen in Appingedam en Delfzijl) zijn in 2011 in Delfzijl en Appingedam twee kleinschalige voorzieningen geopend voor wonen, werken en leren. Jongeren wonen hier zelfstandig (met begeleiding) en zijn ondertussen bezig hun startkwalificatie te halen. Het werken aan het behalen van een startkwalificatie is voorwaarde om aan dit project te kunnen meedoen.

10 Nieuwe wetgeving Met de nieuwe wet Werken naar Vermogen verdwijnt de Wet Investeren in Jongeren. Jongeren tussen de 16 en 27 jaar, die zich bij de sociale dienst melden, kregen tot 2012 een aanbod voor scholing of werk. Die verplichting is inmiddels verdwenen. Medewerkers van het RMC zijn nauw betrokken bij deze jongeren. Vooral de doelgroep jarigen krijgt extra aandacht. Zij zetten alles op alles om deze jongeren terug naar school te krijgen voor het behalen van een startkwalificatie. Het zorgen voor aansluiting van jongeren op de arbeidsmarkt is een belangrijk motto in de nieuwe wet. De medewerkers kennen de jongeren, de opleidingsmogelijkheden en moeten dit gaan koppelen aan de regionale vraag naar personeel. Zo kunnen zij ook toetsen of jongeren wel of geen mogelijkheden hebben op werk of opleiding. Een bijstandsuitkering geldt steeds meer als laatste vangnet. Leerplichtambtenaar en RMC-er zetten zich in om het maximale voor jongeren te bereiken. Dat lukt alleen met een goed sluitende keten. 10 Werkschool Jongeren die na hun opleiding direct de Wajong in gaan, werkgevers die zitten te springen om werknemers die willen aanpakken en scholen die weten wat hun leerlingen waard zijn. Dit zijn de ingrediënten voor de Werkschool voor jongeren uit het praktijkonderwijs en het speciaal voortgezet onderwijs zonder perspectief om door te leren. Meestal gaat het om jongeren die goed zijn in routinematig werk en dat graag doen. Werk genoeg, maar deze jongeren en werkgevers vinden elkaar niet altijd. De Werkschool wil meer jongeren aan werk helpen en de vraag van regionale werkgevers naar deze jongeren vergroten. Dat kan door bestaande

11 geldstromen te ontschotten en samen te brengen in de Werkschool en vervolgens gericht in te zetten. Werk staat voorop en geld volgt de leerling. De werkschool is geen school met personeel en een administratie. Het is een virtuele organisatie met enkele personeelsleden die bedrijven en leerlingen bij elkaar brengen. 11 RMC+ Spijbelen of slechte schoolprestaties zijn vaak een aanwijzing dat jongeren problemen hebben. Dankzij het project RMC+ zijn medewerkers in staat jongeren direct aan te spreken. Medewerkers van het RMC zijn hiervoor regelmatig in de MBO scholen te vinden. Er zijn korte lijnen met de school zodat jongeren die extra zorg nodig hebben, snel kunnen worden geholpen. Ook stimuleren de RMC medewerkers de betrokkenheid van ouders. Doel van het RMC+ is ervoor te zorgen dat de jongeren op school blijven en niet pas in beeld komen als de school hen heeft uitgeschreven. Alle MBO scholen in de provincie Groningen doen mee aan het RMC+ project. Leeftijd en woonplaats van de leerling spelen geen rol. Preventieonderzoek - Intergrip Met de introductie van een nieuw softwarepakket is het eenvoudiger geworden om jongeren die de overstap maken van het Voortgezet Onderwijs naar het MBO digitaal te volgen. Met name als het gaat om risicojongeren is het van belang om de overstap goed in de gaten te houden. Dit softwarepakket is ingevoerd in de provincie Groningen. Ook andere regio s gaan het gebruiken.

12 Brugproject Ieder jaar blijkt de overstap van VMBO naar MBO risico s op te leveren op voortijdig schoolverlaten. Sommige leerlingen komen niet aan op het MBO. Door risicoleerlingen al vanaf maart in het VMBO te begeleiden tot en met de overstap naar het MBO (tot medio oktober) kan dit voor een deel voorkomen worden. Verder is het belangrijk dat risicoleerlingen vanuit het VMBO warm worden overgedragen. Als de MBO school al bij de komst van een leerling op de hoogte is van eventuele risico s of problemen, kan ze zo nodig extra zorg of begeleiding geven. In de praktijk blijkt dat dit voor meer dan de helft van de risicojongeren goed uitpakt. 12 Verbetering administratie Met de introductie van de Centrale Administratie RMC en Leerplicht (CAReL) in de DEAL-gemeenten is de administratieve organisatie sterk verbeterd. De uitwisseling van gegevens tussen RMC en leerplicht van deze gemeenten is hiermee veel gemakkelijker en ook de uitwisseling van gegevens met DUO is hiermee verbeterd. De DEAL gemeenten hebben het spits afgebeten bij de introductie van CAReL. Mogelijk dat ook de andere gemeenten uit de regio zullen aansluiten.

13 Resultaten 13 In vier jaar is de regio Noord Groningen er in geslaagd het voortijdig schoolverlaten met bijna 40% terug te dringen. Met een daling in het schooljaar van bijna 28% was de regio de tweede van Nederland. Afgelopen schooljaar was Noord Groningen met een reductie van 39,1 % zelfs de best presterende regio. Er waren 199 voortijdige schoolverlaters. Met drie minder had de regio de beoogde reductie van 40% gehaald. Een uitstekende prestatie van iedereen die dagelijks werkt aan het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. In het Voortgezet Onderwijs was slechts een uitval van 0,6 % (36 jongeren) en in het Middelbaar Beroepsonderwijs 5,7 % (163 jongeren). Het algemene percentage uitval lag op 2,3 %. Ook daarmee scoort de regio landelijk het beste. Door extra inzet op jongeren van 18 jaar en ouder moet het aantal schoolverlaters nog verder dalen tot de afgesproken verlaging van 40% in schooljaar Schoolverlaters In het schooljaar werden 478 jongeren geregistreerd als voortijdig schoolverlater. Samen met de overgebleven schoolverlaters van het jaar daarvoor gaat het om 643 schoolverlaters. Een meerderheid van hen zit inmiddels weer op school of is aan het werk. De anderen zijn in beeld en volgen bijvoorbeeld nog een traject via Werkplein of hebben zorg nodig. Vrijwel alle voortijdig schoolverlaters zijn tussen de 17 en 23 jaar. Schooljaar Instroom VSV Totale bestand Herplaatsingen VSV

14 Schoolverlaters per gemeente In de regio Noord Groningen zijn vier van de zeven gemeenten er in in geslaagd om het aantal schoolverlaters met 40% of meer te laten dalen ten opzichte van het peiljaar In de gemeenten Eemsmond, Loppersum en Appingedam werd dit streefcijfer niet gehaald. In Loppersum en Appingedam is dit jaar zelfs sprake van een toename. In percentages uitgedrukt valt op dat de gemeenten Winsum en Bedum slechts 1% uitval kennen. De overige gemeenten scoren tussen 2% en 3%. Appingedam zit daar met 3,4% net boven. 14 Schooljaar peiljaar definitief definitief definitief definitief Voorlopige cijfers De Marne Winsum Bedum Eemsmond Loppersum Appingedam Delfzijl Totaal Trajecten De regio Noord Groningen slaagt er goed in om aangemelde schoolverlaters te herplaatsen naar onderwijs en werk. In totaal volgen 157 van hen weer een opleiding en zijn 205 aan het werk. De herplaatsingen zijn een gezamenlijke inspanning van leerplichtambtenaren, werkcoaches en RMC trajectbegeleiders.

15 Screening gebeurt in eerste instantie door de leerplichtambtenaren. Als zij er niet uitkomen, komen de RMC trajectbegeleiders in beeld. Zij zoeken samen met de jongere, het onderwijs en eventueel Werkplein naar een passend vervolgtraject. 15 Onderstaand overzicht laat het aantal meldingen en de trajecten per gemeente zien. Het gaat om de RMC trajecten en overige trajecten via Werkplein, leerplicht, Wajong, zorg etc. Schooljaar Totaal RMC Overige trajecten trajecten Appingedam % % % Bedum % % % De Marne % % % Delfzijl % % % Eemsmond % % % Loppersum % % % Winsum % % % Totaal % % % In onderstaand schema zijn de 268 overige trajecten nog verder uitgesplitst. Schooljaar Overige UWV Zorg GSD/ 23 LPA Verhuisd Wil Wajong Justitie trajecten ISD jaar niets Appingedam Bedum De Marne Delfzijl Eemsmond Loppersum Winsum Totaal 268

16 Ramazan stond al met één been buiten de school omdat hij er vaak niet was. Het lukte hem gewoon niet alle verplichtingen te combineren. Mede door hulp van de RMC trajectbegeleider ging hem dat steeds beter af. Een kwestie van goede afspraken maken met school en het stagebedrijf. Hij is nu vast van plan zijn opleiding als assistent mobiliteitsbranche bij het Alfa College in Groningen dit jaar af te ronden. Met diploma. Dat spreekt vanzelf.

17 Conclusies 17 Preventie De verschillende projecten op het gebied van preventie leveren positieve resultaten op. Met name door het Brugproject, en het RMC+ project ontstaan goede samenwerkingsrelaties tussen RMC en MBO. Docenten zien steeds beter de meerwaarde van de RMC medewerkers bij de begeleiding van risicoleerlingen. Voor het management van de scholen staat voortijdig schoolverlaten inmiddels hoog op de agenda. Dit moet de komende jaren leiden tot een verdere afname van het aantal voortijdig schoolverlaters. Preventie is en blijft van groot belang. Verzuim is een voorbode voor uitval. De scholen spreken leerlingen die verzuimen daarom al in een vroeg stadium aan. In een gesprek met leerplichtambtenaar of RMC medewerker krijgen zij te horen dat ongeoorloofd verzuim niet geaccepteerd wordt. Als het verzuim ontstaat door (persoonlijke) problemen, wordt gezamenlijk gekeken naar passende oplossingen. Registratie en administratie Het afgelopen jaar wordt verzuim beter gemeld. Het onderwijs leeft de aangescherpte afspraken over het algemeen goed na. In toenemende mate ontstaat het besef dat het terugdringen van voortijdig schoolverlaten een gezamenlijke opgave is. Het bijhouden van de leerplichtadministratie en het registreren van voortijdig schoolverlaten is een taak voor gemeenten. In alle gemeenten is de leerplichtadministratie goed op orde. Een goede registratie van verzuim werkt preventief. Problemen komen dan namelijk al in een vroeg stadium aan het licht. De DEAL-gemeenten en

18 het RMC werken met het nieuwe leerlingvolgsysteem CAReL. Het systeem is uitgebreid om snel beleids- en managementinformatie uit het leerlingvolgsysteem te kunnen halen. De gemeenten De Marne, Winsum en Bedum kiezen er voorlopig voor om met hun eigen systeem te blijven werken. 18 Meldingen en herplaatsingen Goede samenwerking in tijden dat het economisch minder gaat is cruciaal. Afgelopen jaar verloren veel jongeren hun BBL baan door de crisis. Onderwijs, Werkpleinen en RMC s hebben nauw samengewerkt bij het vinden van nieuwe BBL banen en stageplekken. Met het zogenaamde Herfstoffensief zijn veel jongeren aan een nieuwe werkplek geholpen. De partners in de Werkpleinen ondersteunen de uitgangspunten van het Waddenmodel. Zij hebben veel jongeren begeleid naar duale trajecten. Hierdoor blijft de jeugdwerkloosheid ondanks de economische tegenwind beheersbaar. Punt van aandacht is en blijft de groep jongeren tussen de 23 en 27 jaar zonder startkwalificatie. Inmiddels is afgesproken dat als zij zich melden op het Werkplein, eerst wordt onderzocht of zij hun opleiding alsnog kunnen afmaken.

19 Contactadressen Regio Noord Groningen 19 Gemeenten Delfzijl, Appingedam en Loppersum Herman Bakker leerplichtambtenaar Petra Struijs leerplichtambtenaar Merel Wassink leerplichtambtenaar Gemeenten Bedum, Winsum en De Marne Leonie van Raalte Leerplichtambtenaar Karin van den Berg leerplichtambtenaar Gemeente Eemsmond Marjolein van Berkum leerplichtambtenaar Regio Noord Groningen Eemsmond Regionaal Meld- en Coördinatiepunt Voortijdig Schoolverlaten Centrumgemeente Delfzijl Johan van de Kornputplein EA Delfzijl Nanno Bijlholt trajectbegeleider Jan Veenstra trajectbegeleider Erika Kleiker trajectbegeleider Jan Oolders coördinator leerplicht RMC

20 In de praktijk ontdekken waar je goed in bent. Dat gebeurde met Sanne tijdens de workshop voor jonge moeders van het werkplein in Winsum. Zij regelde dat er tijdens de workshops oppas was voor de kinderen. Nu doet ze de opleiding Sociaal Agogisch Werk richting kinderopvang. Twee dagen school en twee dagen stage. En studeren met haar zoontje aan de keukentafel gaat eigenlijk best goed.