Aan de voorzitters van de Commissie Jeugd en Burgerschap en de Commissie Sociale zaken, Werkgelegenheid, Economie en Internationale zaken

Transcriptie

1 Wethouder van Onderwijs, Jeugdzaken en Sport S. Dekker RIS153766_28-MEI-2008 Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus , 2500 DJ Den Haag Aan de voorzitters van de Commissie Jeugd en Burgerschap en de Commissie Sociale zaken, Werkgelegenheid, Economie en Internationale zaken Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk BSW/ RIS Doorkiesnummer adres Aantal bijlagen Onderwerp voortgangsrapportage 'Sluitende Aanpak Leren en Werken tot 27 jaar' Datum 4 april 2008 Geachte voorzitters, In november 2006 heeft de Raad het integrale actieprogramma Jeugd vastgesteld, gericht op het bieden van optimale kansen voor de Haagse jeugd. Op 15 november 2007 is de eerste voortgangsrapportage over het actieprogramma besproken in de commissie Jeugd en Burgerschap. In de voortgangsrapportage is een afzonderlijke rapportage aangekondigd over het deelproject Sluitende aanpak Leren en Werken tot 27 jaar. Dit deelproject maakt onderdeel uit van het actieprogramma Jeugd (actiepunten 13, 14 en 15). Het is tevens een van de prioriteiten in de beleidsplannen van de wethouder van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Economie. In deze brief informeren wij u over het deelproject Sluitende Aanpak Leren en Werken tot 27 jaar, de stand van zaken en de belangrijkste ontwikkelingen. Deze brief sluit aan op de commissiebrief VSV (RIS ), die aan de commissie JB is gezonden op 22 februari jongstleden. De opzet is als volgt: in de eerste paragraaf is de doelstelling van het deelprogramma Sluitende Aanpak Leren en Werken tot 27 jaar vermeld. In de tweede paragraaf staat het voorkomen van voortijdig schoolverlaten (VSV) aangegeven. Paragraaf drie geeft aan hoe de uitvallers terug naar school worden geleid en in de vierde paragraaf is beschreven hoe jongeren die zijn uitgevallen uit school (en daar niet naar terug kunnen), werk of een traject krijgen aangeboden. 1. Doelstelling deelprogramma Sluitende Aanpak Leren en Werken tot 27 jaar De gemeente wil bevorderen dat Haagse jongeren, meer dan tot nu toe het geval is, tenminste een startkwalificatie behalen (een diploma op minimaal MBO-2 niveau of HAVO/VWO) en dat het aantal jongeren dat de school voortijdig verlaat, vermindert. Inlichtingen bij Postadres: Postbus , 2500 DJ Den Haag Telefoon: Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Fax: Internetadres:

2 BSW/ Het aantal jongeren in Den Haag dat de school in het schooljaar 2005/06 zonder startkwalificatie heeft verlaten, bedroeg (gegevens effectrapportage 2005/2006). Deze jongeren zijn erg kwetsbaar, omdat zij hierdoor nu en in de komende jaren niet zijn verzekerd van een duurzame plaats op de arbeidsmarkt. De Sluitende Aanpak Leren en Werken omvat drie hoofdlijnen. Ten eerste voorkomen dat jongeren de school zonder diploma verlaten. Ten tweede uitvallers terug naar school leiden en ten derde jongeren (met of zonder diploma) die geen onderwijs meer volgen en voor wie terugleiding geen optie is, helpen om aan het werk te komen. Een basisvoorwaarde om dit goed te kunnen realiseren is dat we alle jongeren goed in beeld hebben. Dit alles moet leiden tot een sluitende aanpak conform ons uitgangspunt: iedere jongere naar school of aan het werk. In de volgende paragrafen wordt de aanpak beschreven aan de hand van de drie hoofdlijnen. In de bijlage is een schematisch totaaloverzicht opgenomen van de sluitende aanpak. 2. Voorkomen van voortijdig schoolverlaten (vsv) 2.1 Algemeen Het voorkomen van voortijdige schooluitval begint met de aanpak van schoolverzuim in samenwerking met het onderwijs. Bij verzuim van jongeren tot 18 jaar, die voornamelijk op het Voortgezet Onderwijs (VMBO, HAVO, of VWO) zitten, zijn er wettelijke mogelijkheden: sinds 1 september 2007 zijn jongeren tot 18 jaar kwalificatieplichtig. Wanneer zij verzuimen worden ze door de scholen gemeld bij de afdeling Leerplicht van de gemeente. Leerplicht kan wettelijke maatregelen inzetten (waarschuwing, boete), wat in de praktijk ook gebeurt (zie ook jaarverslag Leerplicht). De gemeente heeft de afdeling Leerplicht onlangs flink uitgebreid, mede vanwege de verhoging van de kwalificatieleeftijdsgrens. Het handhaven van de kwalificatieplicht is een van de topprioriteiten in het Haagse onderwijsbeleid. Een knelpunt ligt bij jongeren van 18 jaar of ouder, die - voornamelijk van het Regionaal Opleidings Centrum (ROC) - school verzuimen of deze voortijdig verlaten. Hier is geen (wettelijke) stok van Leerplicht achter de deur. De Sluitende Aanpak Leren en Werken richt zich mede op het ondervangen van dit probleem. Want hoewel wettelijke sancties als bij Leerplicht ontbreken, moet iedere jongere van 18 tot 23 jaar die de school verlaat zonder een startkwalificatie te hebben behaald, door de school als Voortijdig School Verlater (VSV-er) worden gemeld bij het Regionale Meld- en Coördinatiepunt (RMC). Ondanks deze verplichting wordt de melding door de scholen nog niet altijd voldoende gerealiseerd, ondermeer door de administratieve handelingen die daarvoor nodig zijn. Op dit moment is de afdeling Voortijdig Schoolverlaten een informatieronde begonnen op de locaties van het ROC Mondriaan, om hen te wijzen op de verplichting tot melding. Na melding neemt een casemanager zo snel mogelijk, maar uiterlijk binnen drie weken contact op met de jongere om hem of haar weer zo snel mogelijk naar school of aan werk te helpen. De schematische overzichten van de aanpak van uitvallers 18- en 18+ vindt u op bladzijde 6 van deze rapportage. 2

3 BSW/ Wat hebben we bij het voorkomen van schooluitval bereikt? Het ROC Mondriaan zet zelf steeds meer acties in om het verzuim en de tussentijdse schooluitval tegen te gaan. Door inzet van coaching en begeleiding van risicoleerlingen, het bieden van interne zorgstructuur 1 en het aanbieden van opvangklassen, oriëntatietrajecten en overstapmogelijkheden worden steeds meer risicoleerlingen binnen de poorten gehouden. In 2005/2006 waren er op het ROC Mondriaan nog nieuwe uitvallers, in 2006/2007 nog maar (bron: IB-groep. NB: De IB-groep registreert vanaf 2005/2006 de nieuwe gevallen van schooluitval in het VO en het MBO). Tussen het ROC en de afdeling VSV zijn afspraken gemaakt over een betere verzuim-registratie en het gebruik van een meldprotocol. Hoewel de uitval uit het Voortgezet Onderwijs (VO) aanmerkelijk lager is dan uit het ROC, vormt ook dit een punt van aandacht. De nieuwe uitval uit het VO in 2005/06 (regionaal en 31 scholen) bedroeg jongeren (bron: IB-groep) Wat is onze ambitie? In december 2007 is een convenant ondertekend tussen het Ministerie van OCW, ROC Mondriaan en de gemeente, over het verminderen van het aantal schooluitvallers met tien procent per jaar. De ambitie van het Ministerie van OCW is om het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters met 40 procent ten opzichte van het peiljaar 2005/2006 terug te dringen. Onze eigen ambities zijn daarop afgestemd. In de 1 e helft van 2008 worden tussen de gemeente Den Haag en de scholen voor Voortgezet Onderwijs afspraken gemaakt om de uitval te reduceren. De afspraken met het Voortgezet Onderwijs dienen aan te sluiten bij dit convenant en zullen uiterlijk in juli 2008 zijn afgerond. Deze afspraken hebben betrekking op de aansluitende overstap van VMBO naar MBO, beroepsoriëntatie, coaching en trajectbegeleiding. 3. Uitvallers terug naar school 3.1 Algemeen Ondanks al deze inspanningen stopt een aantal jongeren toch met school zonder het diploma te hebben behaald. De gemeente wil alle jongeren die de school voortijdig verlaten in beeld krijgen. Momenteel heeft het RMC de wettelijke taak om alle jongeren tot 23 jaar die geen startkwalificatie hebben op te sporen en hun terug te leiden naar school of een traject aan te bieden. De jongeren die bij het RMC zijn aangemeld, worden allen binnen drie weken benaderd: schriftelijk, telefonisch, of, wanneer zij aan deze oproepen geen gehoor geven, door een huisbezoek. Ongeveer 95 procent van de jongeren wordt op deze manier bereikt. De casemanagers van de afdeling VSV stimuleren de jongeren om terug te keren naar school, of begeleiden hun bij het maken van een nieuwe opleidingskeuze. Jongeren voor wie de terugkeer naar school (nog) niet mogelijk is worden door het RMC aangemeld bij het jongerenloket op Werkbeurs Sorghvliet. Zonodig worden zij doorverwezen naar de (jeugd)hulpverlening. 1 Interdisciplinaire teams die bestaan uit medewerkers van de scholen, Jeugdzorg, GGD en maatschappelijk werk, die periodiek bijeen komen om de (potentiële) uitvallers extra begeleiding te bieden en uitval te voorkomen. 3

4 BSW/ Wat hebben we bereikt om uitvallers terug naar school te krijgen? In 2005/2006 telde Den Haag in totaal oude en nieuwe (dus inclusief de aantallen genoemd in par 2.2) voortijdig schoolverlaters (bron: effectrapportage aan Ministerie OCW). Hiervan konden er (39 procent) worden herplaatst op school, naar werk of hulpverlening. In 2006/2007 was het aantal vsv-ers gedaald naar en het aantal herplaatsingen is gestegen naar (61 procent). Naast deze reguliere activiteiten houdt het RMC jaarlijks in de zomerperiode een actieronde, waarbij alle jongeren die als vsv-er geregistreerd staan, worden bevraagd op hun dagbesteding. In de zomer van 2007 blijkt dat ruim 900 van deze jongeren inmiddels zelf werk of een opleiding gevonden hebben, maar dat niet hebben gemeld. Alle andere jongeren worden opnieuw uitgenodigd voor een gesprek. De zomeractie wordt jaarlijks herhaald. Daarnaast worden alle 4 e jaars VMBO-ers gevraagd waar zij zich inschrijven voor een vervolgopleiding. Als zij de keuze nog niet hebben kunnen maken, of niet reageren wordt hen keuzebegeleiding aangeboden. Bijna 98 procent van deze jongeren wordt hiermee bereikt en circa 400 van deze 4 e jaars doen een beroep op de aangeboden hulp. 3.3 Wat zijn onze ambities? In het convenant tussen Rijk en gemeente is eveneens vastgelegd dat de gemeente Den Haag het aantal herplaatsingen naar school of werk verder wil vergroten met een aantal maatregelen zoals het intensiveren van het casemanagement (in de krachtwijken, op locatie van het jongerenloket etc.), coachingstrajecten, monitoring van geplaatste jongeren en het uitbreiden van het aantal opstaptrajecten. De gemeente wil ook zicht houden op alle jongeren tot 27 jaar die niet op school zitten en niet werken. Een sluitende registratie is hiervoor onontbeerlijk. Om zicht te krijgen op het aantal jongeren tot 27 jaar zonder startkwalificatie wordt vanaf dit schooljaar de RMC-registratie jaarlijks met een jaar uitgebreid (nu tot 24 jaar, volgend jaar tot 25 jaar, enz.). Hiermee lopen we voor op het voornemen van het Rijk om voor de komende jaren een Werkleerplicht in te stellen voor jongeren tot 27 jaar. De gemeente Den Haag onderschrijft dit voornemen en biedt ook nu al jongeren tot 27 jaar die zich melden een traject aan: terug naar school of aan het werk (zie paragraaf 4.2). Bij de Sluitende Aanpak Leren en Werken wordt aansluiting gezocht bij de Sluitende Zorgstructuur 0-23 jaar, die in 2008 wordt ontwikkeld en waarover u in een brief van 8 januari 2008 (RIS ) bent geïnformeerd. 4 Jongeren aan het werk of in traject 4.1. Algemeen Als ondanks de inspanningen terugkeer naar school geen optie is, proberen we deze jongeren wel in beeld te houden. Zij worden door het casemanagement VSV verwezen naar het jongerenloket op Werkbeurs Sorghvliet, waar zij werk of een traject krijgen aangeboden. 4

5 BSW/ Wat hebben we bereikt rond jongeren aan het werk krijgen? Alle jongeren die door het casemanagment VSV naar het jongerenloket op Werkbeurs Sorghvliet worden verwezen, krijgen binnen een week na intake een traject aangeboden waarbij zij (minimaal) 32 uur per week actief moeten zijn. Bij alle jongeren wordt steeds bekeken of terugkeer naar school en/of een leerbaan (vier dagen werken en een dag naar school) mogelijk is. Alleen wanneer dat niet het geval is, wordt de jongere geplaatst op de reguliere arbeidsmarkt, of op een aangepaste setting zoals Startbaan, die arbeidsplekken met begeleiding aanbiedt. Deze jongeren krijgen in het kader van Werk Voorop een traject aangeboden waarin werken, leren, begeleiden en bemiddelen centraal staan. Wanneer jongeren niet bereid zijn om aan het traject binnen Startbaan mee te werken, kan dit consequenties hebben voor de uitkering. In de praktijk krijgen deze jongeren een waarschuwing, een strafkorting, of wordt hun uitkering stopgezet of beëindigd. De jongeren zonder uitkering die uitvallen uit de trajecten, worden opnieuw aan het RMC gemeld en door het VSV casemanagement opgepakt en herplaatst. Alle jongeren die worden geplaatst op een reguliere (gesubsidieerde) baan, bijvoorbeeld een Opstapof Ooievaarsbaan, krijgen van de gemeente gedurende een half jaar nazorg; ze worden gedurende zes maanden gevolgd en begeleid op de werkplek om te voorkomen dat ze uitvallen. In december 2007 is afgesproken dat over alle jongeren die door het VSV casemanagement voor een traject zijn aangemeld of die zichzelf bij het jongerenloket hebben gemeld, periodiek een terugkoppeling naar de afdeling VSV plaatsvindt. Dit geldt in het bijzonder voor degenen die uitvallen uit de aangeboden trajecten. Ook tussen gemeente en CWI wordt binnen deze sluitende aanpak steeds meer informatie uitgewisseld. Het RMC kan deze jongeren dan opnieuw benaderen en terugleiden naar school of weer aanmelden voor een traject Wat zijn onze ambities? Met bedrijven worden in 2008 meer dan nu al het geval is afspraken gemaakt over doorlopend leren. Met de geïntegreerde werkgeversbenadering bedient de gemeente in samenwerking met CWI en UWV de werkgevers vanuit één loket en zet nog meer in op het stimuleren van werkgevers en werknemers van het (laten) behalen van de startkwalificatie. Een goede kwalificatie draagt immers bij aan het verminderen en voorkomen van jeugdwerkloosheid. En het is goed voor de werkgevers die een beter arbeidspotentieel krijgen aangeboden. Tenslotte In deze brief hebben wij de gemeentelijke aanpak en ambities beschreven waar het gaat om het voorkomen van voortijdig schooluitval, het terugleiden van uitvallers naar het onderwijs en het aan het werk helpen van jongeren. Met de in deze brief beschreven werkwijze hopen wij een sluitende aanpak te realiseren, zodanig dat iedere jongere naar school gaat of een baan heeft. 5

6 BSW/ Wij hopen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en zullen u ook in de toekomst op de hoogte houden over de voortgang en de resultaten. Met vriendelijke groet, de wethouder van Onderwijs, Jeugdzaken en Sport, Sander Dekker de wethouder van Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie, Henk Kool 6

7 BSW/ Schematische weergave aanpak uitvallers 18- en LEERPLICHT Onderwijs Zorg Uitvallers 18- uit school worden door Leerplicht terug naar school geleid. 18+ Stap 1 Onderwijs RMC Zorg Stap 3 Arbeidsmarkt Stap 2 Jongerenloket Zorg Nazorg Uitvallers 18+ uit het onderwijs, uit het jongerenloket of uit de arbeidsmarkt worden, zolang zij geen startkwalificatie hebben, door het RMC terug naar school geleid, of als dat niet mogelijk is (opnieuw) naar het jongerenloket. Teruggeleiden naar onderwijs of arbeidsmarkt Toeleiden naar jongerenloket Uitvallers oppakken door Leerplicht of RMC 7