Studiehandleiding Methodisch werken in de opvoedingsondersteuning (7014C440CT)

Transcriptie

1 Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen College of Child Development and Education Graduate School of Child Development and Education Nieuwe Prinsengracht VZ Amsterdam Studiehandleiding Methodisch werken in de opvoedingsondersteuning (7014C440CT) Masterjaar: Pedagogische Wetenschappen, traject Opvoedingsondersteuning Cursusjaar: 2012/2013 Semester: 1 blok 2 coördinator/contactdocent: uitvoerende docenten: Drs. E. Stapel (p.h.m.stapel-vanderhoek@uva.nl) Dr. R.G. Fukkink Drs. L. van Gelderen Drs. E.S. Smallegange Dr. C.S. Zwiep en gastsprekers Amsterdam, september

2 1. Deelname aan het onderwijs en tentamen Deelname onderwijs/tentamen Om deel te kunnen nemen aan het onderwijs en/of eerste afsluitingsgelegenheid (tentamen) in deze module moet je je binnen de voorgeschreven periode aanmelden conform de door de onderwijsbureau voorgeschreven procedure Bij niet-tijdige aanmelding en/of onjuiste inschrijving kan deelname aan het onderwijs/tentamen op praktische gronden worden geweigerd. Zie voor de aanmeldingsprocedure of /owk Deelname herkansing Als je wilt deelnemen aan de herkansing dien je je minimaal 8 dagen voor de herkansing aan te melden via Student Self Service (SIS). Aanmelden kan nadat de uitslagen van de eerste afsluitingsgelegenheid bekend zijn gemaakt. Indien de aanmelding niet of niet tijdig heeft plaatsgevonden, kan deelname aan de herkansing op praktische gronden worden geweigerd, of kan het werk niet worden nagekeken en/of beoordeeld. 2. Inleiding In deze module staat het methodisch handelen in de opvoedingsondersteuning centraal. Aan de hand van een drietal thema s zal het methodisch werken binnen de opvoedingsondersteuning duidelijk gemaakt worden. De drie thema s zijn: het pedagogisch adviesgesprek; het werken met gezinnen met meerdere risicofactoren en de seksuele opvoeding zowel thuis als in het secundaire opvoedmilieu. Er zal aandacht zijn voor de theorie en de praktijk van het communiceren over opvoeding, voor de theorie en de praktijk van het communiceren met kinderen en jongeren, en voor diversiteit in de opvoedingsondersteuning. Deze module is een vervolg op de module Professionaliteit in de opvoedingsondersteuning, die enerzijds tot doel heeft inzicht te verschaffen in de empirische kennis over de effecten van opvoedingsondersteuning en anderzijds de theoretische kennis en inzichten over de relatie tussen de professionele opvoedondersteuner en de cliënten over te dragen en te ontwikkelen. De modules Het werkveld opvoedingsondersteuning (waarin de theoretische en maatschappelijke achtergronden en de activiteiten van de pedagogische beroepspraktijk centraal staan) en Grondslagen, methodologie en analyse van pedagogisch praktijkgericht onderzoek deel I en II behoren eveneens tot het eerste gedeelte van het mastertraject Opvoedingsondersteuning. Na het succesvol afronden van deze vijf modulen en het schrijven en presenteren van een onderzoeksvoorstel volgt uiteindelijk het afstudeerproject. 3. Voorkennis en aansluiting met andere modulen Voor het volgen van de module Methodisch werken in de opvoedingsondersteuning is het noodzakelijk om aan de ingangseisen van de masteropleiding Pedagogische Wetenschappen te voldoen. Om rechtstreeks te worden toegelaten tot de masteropleiding Pedagogische Wetenschappen, traject Opvoedingsondersteuning dient de student in het bezit te zijn van het bachelordiploma Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. Indien de student een bachelordiploma bezit van een andere Nederlandse of buitenlandse instelling van hoger onderwijs dient de student aan te tonen over voldoende kennis, inzicht en vaardigheden op het niveau van het hierboven genoemde diploma te beschikken. Voor een volledig overzicht van de bepalingen en de ingangseisen voor niet aansluitende masteropleidingen zie: OER, master Pedagogische Wetenschappen

3 4. Leerdoelen Het doel van deze module is het verwerven van theoretisch onderbouwde kennis en gesystematiseerde praktijkkennis van de belangrijkste methodische aspecten in het werken met individuele opvoeders in de opvoedingsondersteunende praktijk. Methodische aspecten betreffen vraaganalyse, ontwerpplan van aanpak en evaluatie van de uitvoering daarvan. Kennis en inzicht Theorieën over communicatie met ouders/opvoeders en hun omgeving Theorieën over het pedagogisch adviseren (het pedagogisch adviesgesprek evenals webbased adviseren) Theoretische modellen voor het werken met (multiprobleem)gezinnen Theoretische modellen met betrekking tot strategieën die leiden tot de keuze voor een interventie Theorieën omtrent de diversiteit in de opvoedingsondersteuning Toepassen kennis en inzicht Analyse van verschillende interventies op basis van theorie Dossieranalyse Verkenning individuele casuïstiek Oordeelsvorming Beeldvorming over bruikbare interventies/strategieën op basis van de theorie aan de hand van praktijksituaties Communicatie Inzicht in professionele communicatie met ouders/opvoeders, hun omgeving en instanties uit de beroepspraktijk met betrekking tot opvoedingsondersteuning Het kunnen interviewen van professionals uit de beroepspraktijk Oefenen met casuïstiek, zowel mondeling als schriftelijk Leervaardigheden Het beoordelen van praktijksituaties op basis van theorie om tot een handelingsplan/interventiestrategie te komen Eindtermen master POW (zie: Bijlage 2) 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10, 11, Inhoud De hoorcolleges en werkgroepen zijn een afspiegeling van de diversiteit binnen de theorie en de praktijk van de opvoedingsondersteuning. Zowel de complexiteit als de intensiteit van de casuïstiek uit de praktijk vragen om verschillende werkwijzen. Het boek van Landy en Menna loopt als een rode draad door de module waarin uiteenlopende vraagstukken behandeld zullen worden. Hoe kunnen ouders en ander opvoeders die vragen hebben rondom de opvoeding adequaat geholpen worden? Hoe verloopt het contact met hen? Welke middelen worden ingezet om hen te helpen? De vraaggerichte en methodische werkwijze van het pedagogisch adviesgesprek, die handvatten aanreikt voor kortdurende individuele begeleiding van ouders, wordt tijdens het eerste college belicht. Eveneens zich veelal afspelend in de preventieve context worden de theorie en praktijk van het webbased pedagogisch adviseren en de theorie en praktijk van de ondersteuning van ouders en professionals bij seksuele opvoedingsvragen behandeld. Voorts wordt een theoretische basis gelegd voor het werken met gezinnen waarbij aandacht is voor vragen zoals: Hoe wordt de strategie van handelen bepaald? Op basis van welke theorie is deze keuze gestoeld? In hoeverre stellen ouders zich open voor de geboden hulp? Zijn de karakteristieken van het gezin en haar leden voldoende gewogen bij de keuze van de strategie? Verschillende interventies worden besproken onder andere de in Amsterdam ontwikkelde gezinscoaching bij multiproblem gezinnen. Hoe belangrijk een juiste analyse, een methodische werkwijze en goed gehanteerde professionele communicatie zijn zal tevens blijken uit de colleges over moeilijk bereikbare - en defensieve gezinnen en over getraumatiseerde ouders en kinderen. Het 3

4 laatste onderdeel van Methodisch werken in de opvoedingsondersteuning betreft de theorie en praktijk van het Wraparound Care Model. Tijdens de hoorcolleges ligt het accent op de theorieën en de theoretische modellen rondom de (methodische) werkwijzen met betrekking tot opvoedkundige vraagstukken. Doordat de student in de daarop aansluitende werkgroepen oefent met onder andere casuïstiek en het maken van analyses, heeft de module tevens een toegepast karakter. Tijdens deze werkgroepen worden, naast de UvA docenten, experts en sleutelfiguren uit het werkveld uitgenodigd te spreken over hun vakgebied. 6. Literatuur Verplichte tentamenliteratuur Blokland, G. (2010). Over opvoeden gesproken. Methodiek Pedagogisch adviseren. Amsterdam: SWP (326 pagina s) Landy, S. & Menna, R. (2006). Early intervention with multi-risk families. An integrative approach. Baltimore: Paul H. Brookes Publishing Co. (Hoofdstuk 3, 5 t/m 10, 13, 15 en 16: 210, pagina s) Pels, T. (2006). Diversiteit in de opvoeding en ontwikkeling. Amsterdam: Uitgeverij Boom. (Hoofdstuk 3 en 4, 46 pagina s) Zwiep, C.S. (2012). Seksuele ontwikkeling. Methodiek voor pedagogische begeleiding in de kinderopvang en op de basisschool. Amsterdam: SWP. (91 pagina s) Reader, verkrijgbaar bij de onderwijsbalie. Diverse artikelen en aanvullende literatuur (zie paragraaf 8. Rooster in deze handleiding en zie Blackboard). 7. Onderwijsvormen De module bestaat uit hoorcolleges en werkgroepen. De studielast is 9 EC, omgerekend naar uren: 9 x 28 = 252 uur. Voor de bijeenkomsten en het tentamen zijn 31 uur gereserveerd (14 x 2 uur + 3 uur tentamen). De overige 221 uur zijn gereserveerd voor literatuurstudie/zelfstudie en de opdrachten voor de werkgroepen. De communicatie over deze module verloopt via Blackboard. De student wordt geacht deze omgeving nauwlettend in de gaten te houden. Opdrachten ter voorbereiding op de werkgroepen worden door de docent tijdens het voorafgaande college bekend gemaakt en/of op Blackboard gepubliceerd. Sommige opdrachten worden tijdens de werkgroep uitgereikt. (Zie ook: paragraag 10: instapvoorwaarde deelname tentamen). Vragen omtrent de module kunnen aan de coördinator worden voorgelegd. 4

5 8. Rooster De hoorcolleges (HC) vinden plaats op maandag van uur in REC-G S08. Uitzondering: HC3, behalve het derde hoorcollege. HC-1 Docent: Mw. drs. G. Blokland (Geraldien) Pedagogisch adviseren: Theorie en praktijk pedagogisch gesprek Blokland, G. (2010). Over opvoeden gesproken. Methodiek Pedagogisch adviseren. Amsterdam: SWP HC-2 Docent: Dhr. dr. R.G. Fukkink (Ruben) Webbased Pedagogisch adviseren Theorie en praktijk Nieuwboer, C. (2010). Niet achter het behang..., maar wat dan? Methodiek doelgerichte opvoedingsondersteuning. Groningen: Noordhoff Uitgevers B.V. Pag. 9-13, 23-24, 41-52, 72-73, (In reader) Cattaneo, L.B., & Chapman, A. (2010). The Process of Empowerment: A Model for Use in Research and Practice. American Psychologist, 65(7), doi: /a (Digitale bibliotheek UvA) LaMendola, W., & Krysik, J. (2008). Design Imperatives to Enhance Evidence-Based Interventions with Persuasive Technology: A Case Scenario in Preventing Child Maltreatment. Journal of Technology in Human Services, 26(2), doi: / (Digitale bibliotheek UvA) Competenties en randvoorwaarden voor online opvoedingsondersteuning, 2011, Nederlands Jeugdinstituut. (Blackboard) Voorbeeld chatbot: Keurmerk voor betrouwbare medische informatie: Pels, T. (2006). Diversiteit in de opvoeding en ontwikkeling. Amsterdam: Uitgeverij Boom. Hoofdstuk 3. Landy, S. & Menna, R. (2006). Early intervention with multi-risk families. An integrative approach. Baltimore: Paul H. Brookes Publishing Co. Hoofdstuk 13. HC-3 Docent: Mw. dr. C.S. Zwiep (Channah) Seksuele opvoeding: Theorie en praktijk ondersteuning van ouders en professionals. Zwiep, C.S. (2012). Seksuele ontwikkeling. Methodiek voor pedagogische begeleiding in de kinderopvang en op de basisschool. Amsterdam: SWP. Pels, T. (2006). Diversiteit in de opvoeding en ontwikkeling. Amsterdam: Uitgeverij Boom. Hoofdstuk 4. Schalken, F. e.a. (2010) Handboek online hulpverlening. Hoe onpersoonlijk contact heel persoonlijk wordt. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum Pag en (In reader) Landy, S. & Menna, R. (2006). Early intervention with multi-risk families. An integrative approach. Baltimore: Paul H. Brookes Publishing Co. Hoofdstuk 7 en 10. Uit: Blokland, G. (2010). Over opvoeden gesproken. Methodiek Pedagogisch adviseren. Amsterdam: SWP wordt het gelijwaardig gespreksmodel aangehaald (p en 77-85). HC-4 Docent: Mw. Drs. L. van Gelderen (Loes) Theoretische basis voor het werken met gezinnen Landy, S. & Menna, R. (2006). Early intervention with multi-risk families. An integrative approach. Baltimore: Paul H. Brookes Publishing Co. Hoofdstuk 3 en 14. HC-5 Docent: Mw. drs. E.S. Smallegange (Eva) Multi-problem gezinnen Landy, S. & Menna, R. (2006). Early intervention with multi-risk families. An integrative approach. Baltimore: Paul H. Brookes Publishing Co. Hoofdstuk 5, 6 en 8. Pels, T. (2006). Diversiteit in de opvoeding en ontwikkeling. Amsterdam: Uitgeverij Boom. Hoofdstuk 3. Brug, J., Assema, P. van, & Lechner, L. (2012). Gezondheidsvoorlichting en gedragsverande- 5

6 ring. Een planmatige aanpak. Assen: Van Gorcum BV. Hoofdstuk 5 (p ) In reader. HC-6 Docent: Mw. drs. E.S. Smallegange (Eva) Getraumatiseerde ouders en kinderen Landy, S. & Menna, R. (2006). Early intervention with multi-risk families. An integrative approach. Baltimore: Paul H. Brookes Publishing Co. Hoofdstuk 9, 15 en 16. Vries, M. de, Caes, C., & Ganzevoort, R. R. (2007). Cultuur en trauma. In: Aarts, P.G.H. & Visser, W. (red.) Trauma. Diagnostiek en behandeling (pp ). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. (Blackboard) Cohen, J.A., Mannarino, A.P., & Deblinger, E. (2006). De gevolgen van trauma en rouw voor het kind en zijn gezin. In: Cohen, J.A., Mannarino, A.P., & Deblinger, E., Behandeling van trauma bij kinderen en adolescenten (pp ). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. (Blackboard) Brug, J., Assema, P. van, & Lechner, L. (2012). Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering. Een planmatige aanpak. Assen: Van Gorcum BV. Hoofdstuk 5 (p ) In reader. HC-7 Docent: Mw. Drs. L. van Gelderen (Loes) Wraparound Care Model: Theorie en praktijk Hermanns, J. (2010). Goed geregelde jeugdzorg?. In: H. Pijnenburg (Ed.), (2010). Zorgen dat het werkt. Werkzame factoren in de zorg voor jeugd (pp ). Amsterdam: SWP. (In reader) De werkgroepen vinden plaats op woensdag van uur in REC-G S.04. Werkgroep Datum Docent Onderwerp WG Mw. drs. G. Blokland (Geraldien) Pedagogisch adviseren: casuïstiek WG Mw. drs. J. van der Vecht (Jessica) Webbased Pedagogisch adviseren: casuïstiek WG Mw. dr. C.S. Zwiep (Channah) Seksuele opvoeding: casuïstiek WG Mw. drs. L. van Gelderen Analyse interventies WG Mw. drs. E.S. Smallegange (Eva) en Mw. J. de Wit (Jorieke) Gesprek met Jorieke de Wit, gezinsmanager (Overlastgevende) Multi Problem Gezinnen (OMPG) van de William Schikker Groep WG Mw. drs. E.S. Smallegange (Eva) Casuïstiek en dossieranalyse WG Mw. L. van Gelderen (Loes) en Mw. N. Maas, M(Advanced Nursing Practie) (Nelleke) Oefeningen met de WCM-aanpak N.B. De verplichte literatuur van de voorafgaande colleges wordt als bekend verondersteld, de stof vormt onderdeel van de werkgroepen. * Voor alle werkgroepen geldt dat de docenten (verplichte) literatuur en/of opdrachten in het voorafgaande college aan de studenten kunnen opgeven. Sommige opdrachten worden tijdens de werkgroep opgeven. (Zie ook: paragraaf 10: instapvoorwaarde deelname tentamen.) Tentamen Woensdag REC-M 1.01 Hertentamen Woensdag REC-G S.03 6

7 9. Van de student verwachte activiteiten Bestuderen van de literatuur Actieve participatie werkgroepbijeenkomsten Opdrachten: (indien van toepassing) het maken van de opdrachten voor de werkgroepen. Aanwezigheidsverplichting: zie paragraaf Beoordeling De tentamenstof bestaat uit de verplichte literatuur (zie paragraaf 6 en Blackboard), de collegestof en de stof die behandeld wordt tijdens de werkgroepen. Toetsvormen: schriftelijk tentamen. Het tentamen bestaat uit schriftelijke open vragen met kort antwoord en schriftelijke open vragen met lang antwoord. Het betreffen kennis-, inzicht- en toepassingsvragen. Tijdens de colleges en de werkgroepen kunnen voorbeelden van tentamenvragen besproken worden. Het tentamen bepaalt voor 100% het eindcijfer van deze module. Aanwezigheidsverplichting en consequenties indien niet aan de verplichting voldaan wordt: de collegestof en de stof die tijdens de werkgroepen behandeld wordt behoren tot de tentamenstof. Het maken van de opdrachten van de werkgroepen is een instapvoorwaarde voor het tentamen. Het is derhalve noodzakelijk de hoorcolleges en werkgroepen bij te wonen. Tentamendatum: het tentamen vindt plaats op woensdag van uur. Het hertentamen vindt plaats op woensdag Feedback Nadat het tentamencijfer bekend is gemaakt, wordt de studenten de gelegenheid geboden het tentamen in te zien. Studenten kunnen binnen een week na bekendmaking van het tentamencijfer hiervoor een afspraak maken met de coördinator. 12. Belangrijk Evaluatie van het onderwijs Docenten en het onderwijsinstituut hebben behoefte aan feedback van de studenten op de kwaliteit van het gegeven onderwijs. Waar nodig kan een betreffende module verbeterd worden voor de volgende groep studenten. Maar evalueren kan ook een goed leermoment zijn voor jou als student, omdat je zo extra nadenkt over je eigen leerproces en nagaat hoe je achteraf kijkt naar de inhoud van een module. Binnen de FMG wordt gewerkt met een vragenlijst die UvA-breed wordt toegepast. Bij het laatste college of na afloop van het tentamen zal je gevraagd worden deze vragenlijst in te vullen. Vul deze vragenlijst zo eerlijk mogelijk in, de resultaten ervan hebben geen consequenties voor de uitslag van het tentamen. Bovendien blijf je bij het invullen van de vragenlijst anoniem. Indien uit de resultaten van de vragenlijst blijkt dat toelichting nodig is op de evaluatie van de betreffende module, organiseert het Onderwijsinstituut een panelgesprek. Hiertoe worden een aantal studenten uitgenodigd en wordt samen met de docent en de onderwijsdirecteur of studieadviseur gesproken over het verloop en de inhoud van de betreffende module. Studenten kunnen indien gewenst ook zelf een panelgesprek aanvragen. 7

8 Fraude Onder fraude wordt verstaan het handelen of nalaten van de student dat erop gericht is het vormen van een juist oordeel door de examinator omtrent kennis, inzicht en vaardigheden van de student geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken. Een voor iedereen duidelijk herkenbare vorm van fraude is bijv. het op enigerlei wijze spieken tijdens het tentamen. Een helaas vaak voorkomende vorm van fraude, die in de wetenschappelijke wereld zeer zwaar wordt aangerekend, is het plegen van plagiaat. Plagiaat Een wetenschappelijke tekst moet controleerbaar zijn en daarom dien je gebruikte (internet)bronnen altijd vermelden in een zogenaamde bronvermelding. Als je een stuk tekst of tabel van iemand overneemt geef je precies aan wie de auteur is en waar je de tekst of tabel hebt gevonden. Doe je dat niet en wek je dus de indruk dat die tekst of die gegevens van jezelf zijn, dan wordt dat plagiaat genoemd. Het plegen van plagiaat in een paper of scriptie betekent altijd uitsluiting van de betreffende tentamen- of scriptiegelegenheid. Bovendien kan de examencommissie nog zwaardere straffen opleggen. Zorg dus dat je altijd goed je bronnen vermeldt en niet zomaar stukken tekst of gegevens van anderen overneemt. Zie ook Serviceplein voor studenten, Fraude- en plagiaatregeling, en OER bachelor- en masteropleiding Pedagogische Wetenschappen en Onderwijskunde, artikel Beroepsmogelijkheden Als je het niet eens bent met een beslissing van een examinator, is het verstandig om je eerst te wenden tot de Examencommissie POW met het verzoek om een uitspraak te doen over je eventuele klacht. Na die uitspraak kun je besluiten om binnen 4 weken beroep aan te tekenen bij de COBEX. Raadpleeg de studieadviseurs voor advies en de procedure. 8

9 Bijlage 1. Dublindescriptoren kennis en inzicht toepassen van kennis en inzicht oordeelsvorming communicatie leervaardigheden Bachelor Heeft aantoonbare kennis en inzicht van een vakgebied, waarbij wordt voortgebouwd op het niveau bereikt in het voortgezet onderwijs en dit wordt overtroffen, functioneert doorgaans op een niveau met ondersteuning van gespecialiseerde handboeken, enige aspecten voorkomen waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied vereist is. Is in staat om zijn/haar kennis en inzicht op een dusdanige wijze toe te passen, dat dit een professionele benadering van zijn/haar werk of beroep laat zien, en beschikt verder over competenties voor het opstellen en verdiepen van argumentaties en voor het oplossen van problemen op het vakgebied. Is in staat om relevante gegevens te verzamelen en interpreteren (meestal op het vakgebied) met het doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaalmaatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten. Is in staat om informatie, ideeën en oplossingen over te brengen op een publiek bestaande uit specialisten en niet-specialisten. Bezit de leervaardigheden die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt aan te gaan. Master Heeft aantoonbare kennis en inzicht, gebaseerd op de kennis en het inzicht op het niveau van Bachelor en deze te overtreffen en/of verdiepen, als mede een basis of kans bieden om een originele bijdrage te bieden aan het ontwikkelen en/of toepassen van ideeën, vaak in onderzoeksverband. Is in staat om kennis en inzicht en probleemoplossende methodes toe te passen in nieuwe of onbekende omstandigheden binnen een bredere (of multidisciplinaire) context die gerelateerd is aan het vakgebied; is in staat om kennis te integreren en met complexe materie om te gaan. Is in staat om oordelen te formuleren op grond van onvolledige informatie en daarbij rekening te houden met sociaalmaatschappelijke en ethische verantwoordelijkheden, die zijn verbonden aan het toepassen van de eigen kennis en oordelen. Is in staat om conclusies, alsmede de kennis, motieven en overwegingen die hieraan ten grondslag liggen, duidelijk en ondubbelzinnig over te brengen op een publiek van specialisten en niet-specialisten. Bezit de leervaardigheden die hem of haar in staat stellen een vervolgstudie aan te gaan met een grotendeels zelfgestuurd of autonoom karakter. 9

10 Bijlage 2 Eindtermen van de opleidingen, zoals beschreven in de OER. OPLEIDING PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Eindtermen Bachelor Pedagogische Wetenschappen Kennis en inzicht De afgestudeerde heeft kennis van en inzicht in: 1. de voornaamste theorieën en onderzoeksmethoden met betrekking tot pedagogiek, pedagogische processen en middelen 2. pedagogische processen in verschillende cultureel en historisch gesitueerde opvoedingscontexten 3. de ontwikkeling, opbouw en structuur van het pedagogisch beroepsveld en van de organisatie en werkwijze van pedagogische zorgsystemen 4. de beginselen van relevante nevenwetenschappen, zoals psychologie, onderwijskunde, neurologie en filosofie 5. beschikbare methoden voor de verschillende fasen van de diagnostische beoordeling van pedagogische situaties 6. de belangrijkste interventiemodellen en strategieën en de belangrijkste methodieken voor begeleiding van beroepsopvoeders 7. methoden van evaluatieve, waaronder beroepsethische, afweging met betrekking tot pedagogiek en de praktische beroepsuitoefening als pedagoog Toepassen kennis en inzicht 8. actieve en toepasbare kennis op het gebied van de pedagogische wetenschappen om toelating te verwerven tot een masteropleiding Pedagogische Wetenschappen Oordeelsvorming 9. een pedagogisch probleem te formuleren, analyseren en relevante informatie hieromtrent te verzamelen 10. sociaalwetenschappelijke publicaties zowel in theoretisch als in empirisch opzicht kritisch te evalueren 11. de analyse van eenvoudig empirisch onderzoek uit te voeren 12. het eigen vakgebied vakinhoudelijk en wetenschapsfilosofisch te plaatsen ten opzichte van andere maatschappij- en gedragswetenschappen en ten opzichte van de eigen historische ontwikkeling 13. methoden van evaluatieve, waaronder ethische, afweging toe te passen met betrekking tot pedagogiek en de praktische beroepsuitoefening als pedagoog 14. basisvaardigheden gespreksvoering, observatie en rapportage, testafname en interventieplanning 15. een open en kritische houding tegenover de eigen kennisaanspraken en die van anderen 16. een open en kritische houding tegenover eigen ethische en sociaal-politieke aanspraken en die van anderen Communicatie 17. (de resultaten van een analyse van) een pedagogisch probleem schriftelijk en mondeling te presenteren, zowel aan vakgenoten als aan een breder publiek 18. de analyse van een eenvoudig empirisch onderzoek te presenteren 19. zelfstandig en in (multidisciplinair) groepsverband te werken 20. verantwoordelijkheid en respect jegens anderen (collega s, cliënten) Leervaardigheden 21. vaardigheden die noodzakelijk zijn voor de verwerving en ontwikkeling van vakspecifieke kwalificaties [zoals 10,11,13,14,19] 10

11 Eindtermen Master Pedagogische Wetenschappen Kennis en inzicht De afgestudeerde heeft grondige en specialistische kennis van en inzicht in: 1. theorieën en bevindingen én van methoden en technieken van de gekozen specialisatie alsmede van onderwerpen binnen of buiten die specialisatie die voor gebruik van genoemde theorieën en bevindingen van belang zijn; 2. de psychodiagnostiek en behandelingsmethoden, dan wel van de pedagogische probleemformulering en handelings- of interventiemethoden. Toepassen kennis en inzicht De afgestudeerde is in staat tot: 3. het toepassen van pedagogische kennis binnen een voor de pedagogisch relevant werkterrein en dit te relateren aan empirisch onderzoek en theoretische posities binnen de pedagogiek. Oordeelsvorming De afgestudeerde is in staat tot: 4. het hanteren van geavanceerde technieken voor pedagogisch onderzoek; 5. het zelfstandig opstellen en uitvoeren van een onderzoeks- of beïnvloedingsplan in verschillende fasen, zoals het verzamelen van relevante literatuur en het verzamelen, verwerken en interpreteren van gegevens; 6. het plannen, nemen van beslissingen en dragen van verantwoordelijkheid in de beroepssituatie. 7. specialistische vaardigheid op het gebied van psychodiagnostiek en behandeling dan wel van pedagogische probleemformulering en handelingstrategie of interventie; 8. specialistische vaardigheid op het gebied van gesprekvoering, observatie en rapportage; 9. inzicht in de consequenties van het eigen handelen voor anderen in de beroepssituatie; 10. besef van de ethische aspecten van de beroepsmatige omgang met anderen, zowel cliënten als proefpersonen, met inbegrip van de bredere consequenties van eigen onderzoeksresultaten en praktijkbeoefening; 11. besef van eigen beperkingen, d.w.z. op het juiste moment inroepen van deskundigheid van anderen en het zich op het juiste ogenblik onthouden van handelen. Communicatie 12. vaardigheid in het omgaan met anderen, het werken in teamverband. Leervaardigheden 13. bereidheid tot het herzien van eigen standpunten in de beroepssituatie. 11

12 OPLEIDING ONDERWIJSKUNDE Eindtermen Bachelor Onderwijskunde Kennis en inzicht De afgestudeerde heeft kennis van en inzicht in: 1. hoofdproblemen op onderwijskundig gebied en de theoretische oriëntaties die daarbij in het geding zijn 2. de ontwikkeling, sturing, opbouw en structuur van het Nederlands onderwijssysteem (inclusief de verzorgingsstructuur en de opleiding en scholing in arbeidsorganisaties) 3. tenminste twee basisdisciplines van de onderwijskunde 4. ontwikkelingen in en evaluatie van educatieve functies in de samenleving 5. onderwijs- en leerprocessen in scholen en arbeidsorganisaties 6. methoden van evaluatieve, waaronder beroepsethische, afweging met betrekking tot de praktische beroepsuitoefening als onderwijskundige 7. problemen die zich voordoen bij het opzetten en uitvoeren van onderwijskundig wetenschappelijk onderzoek en de ethische vraagstukken die daarbij een rol spelen Toepassen kennis en inzicht 8. onderwijsbehoeften te benoemen, duiden en vertalen naar de inrichting, besturing en institutionele vormgeving van onderwijs en opleiding 9. ICT-vaardigheden 10. actieve en toepasbare kennis op het gebied van de Onderwijskunde om toelating te verwerven tot een masteropleiding Onderwijskunde Oordeelsvorming 11. een sociaalwetenschappelijk probleem te formuleren en te analyseren 12. eenvoudige empirische vraagstukken verantwoord te analyseren 13. sociaalwetenschappelijke publicaties zowel in theoretisch als in empirisch opzicht kritisch te evalueren 14. diagnoses, plannen en adviezen uit te werken op het gebied van onderwijsbeleid, schoolorganisaties, onderwijs- en opleidingsprogramma s 15. de eigen discipline te plaatsen ten opzichte van andere disciplines, de eigen historische ontwikkeling, en de wetenschapsfilosofische achtergronden van andere wetenschappelijke kennisontwikkelingen Communicatie 16. schriftelijk en mondeling te rapporteren over (de analyse van) een sociaalwetenschappelijk probleem, zowel aan vakgenoten als aan een breder publiek 17. zelfstanding en in (multidisciplinair) groepsverband te werken 18. (de analyse van) eenvoudige empirische vraagstukken verantwoord te presenteren Leervaardigheden 19. vaardigheden die noodzakelijk zijn voor de verwerving en ontwikkeling van vakspecifieke kwalificaties [zoals 9,12,13,17] Eindtermen Master Onderwijskunde Kennis en inzicht De afgestudeerde heeft grondige en specialistische kennis van en inzicht in: 1. theorieën en bevindingen én van methoden en technieken binnen de onderwijskunde alsmede van onderwerpen binnen of buiten de onderwijskunde die voor gebruik van genoemde theorieën en bevindingen van belang zijn. Toepassen kennis en inzicht De afgestudeerde is in staat tot: 2. het toepassen van onderwijskundige kennis binnen een voor de onderwijskunde relevant werkterrein en dit te relateren aan empirisch onderzoek en theoretische posities binnen de onderwijskunde. 12

13 Oordeelsvorming 3. nieuwe kennis met betrekking tot de sturing en inrichting van onderwijs te produceren; 4. zelfstandig empirisch onderwijskundig onderzoek uit te voeren; 5. complexe onderwijskundige vraagstukken vanuit verschillende theoretische perspectieven te analyseren en empirisch te onderbouwen. Communicatie 6. te rapporteren over (de analyse van) complexe onderwijskundige vraagstukken, aan vakgenoten en aan een breder publiek. Leervaardigheden 7. bereidheid tot het herzien van eigen standpunten in de beroepssituatie. 13