Studiehandleiding Wetenschapsfilosofie ( DT)

Transcriptie

1 Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen College of Child Development and Education Graduate School of Child Development and Education Nieuwe Prinsengracht VZ Amsterdam Studiehandleiding Wetenschapsfilosofie ( DT) Bachelorjaar 2 Cursusjaar: 2012/2013 Semester: 1 e semester, blok 3 Coördinator & docent: Dr. Ernst Mulder Amsterdam, januari

2 1. Deelname aan het onderwijs en tentamen Deelname onderwijs/tentamen Om deel te kunnen nemen aan het onderwijs en/of eerste afsluitingsgelegenheid (tentamen) in deze module moet je je binnen de voorgeschreven periode aanmelden conform de door de onderwijsbureau voorgeschreven procedure. Bij niet-tijdige aanmelding en/of onjuiste inschrijving kan deelname aan het onderwijs/tentamen op praktische gronden worden geweigerd. Zie voor de aanmeldingsprocedure en controle eventuele roosterwijzigingen of /owk. Roosterwijzigingen worden ook op blackboard geplaatst bij mededelingen. Deelname herkansing Als je wilt deelnemen aan de herkansing dien je je minimaal 8 dagen voor de herkansing aan te melden via Student Self Service (SIS). Aanmelden kan nadat de uitslagen van de eerste afsluitingsgelegenheid bekend zijn gemaakt. Indien de aanmelding niet of niet tijdig heeft plaatsgevonden, kan deelname aan de herkansing op praktische gronden worden geweigerd, of kan het werk niet worden nagekeken en/of beoordeeld. 2. Inleiding De module Wetenschapsfilosofie is een verplichte module voor alle studenten in de Pedagogische Wetenschappen. De module is in het programma geplaatst in het laatste blok van het tweede studiejaar. De module is van belang voor al diegenen die zich voorbereiden op een pedagogische professie waarin wetenschappelijke kennis een belangrijke rol speelt, of op het beroep van opvoedkundig onderzoeker. Deze module Wetenschapsfilosofie gaat niet primair over opvoeding en onderwijs, maar over de opvoedkunde als wetenschappelijke discipline. In deze module wordt de ontwikkeling behandeld van verschillende opvattingen over de kenmerken en eisen, kennisidealen en stijlen van argumenteren die verbonden zijn aan '(sociale) wetenschap'. Er ligt een sterke nadruk op wetenschapsfilosofische perspectieven zoals die zich in de loop van de twintigste eeuw de periode waarin de pedagogiek zich losmaakte van de filosofie en zich als empirische wetenschap vestigde hebben ontwikkeld en die van belang zijn of zijn geweest voor de ontwikkeling van de pedagogiek. De stof wordt behandeld en getoetst onder het motto "wetenschap is mensenwerk". Het gaat er niet om dat studenten een reeks wetenschapsfilosofische stromingen kunnen reproduceren, maar dat zij de (filosofische) verantwoording van uiteenlopende vormen van sociaalwetenschappelijk onderzoek en de daaraan verbonden kennis leren kennen en herkennen. In deze module staan denkbeelden dus centraal. Het gaat om opvattingen over kennis, over wetenschap, over praktische relevantie, over cultuur en over de (opvoedings)praktijk daarbinnen. De wetenschapstheorieën die voor de pedagogische wetenschappen van belang zijn, zijn gevormd in dit geheel van denkbeelden. Het uiteenrafelen van dergelijke complexe denkbeelden en het ontwikkelen van een eigen wetenschapstheoretisch oordeel vereisen analyse, heldere argumentatie en zorgvuldige formulering. Hoe wetenschappers en filosofen dat doen, is onderwerp van deze module. Dat maakt deze module tevens een geschikte voorbereiding op opvoedkundig en onderwijskundig onderzoek later in de studie. 2

3 3. Vereiste voorkennis Om zich zinvol in het wetenschapskarakter van de pedagogische wetenschappen te kunnen verdiepen, moet de student zich een beeld hebben gevormd van de inhoud van de sociale wetenschappen, van de opvoedkundige disciplines en van de belangrijkste theorieën en vraagstellingen die deze kenmerken. Verder is basiskennis nodig van de onderzoekswerkzaamheden zoals die in de opvoedkunde en onderwijskunde worden verricht. Basiskennis van filosofische zienswijzen en vraagstellingen is eveneens noodzakelijk om deze module te kunnen volgen. In het studieprogramma van de opleidingen Pedagogische Wetenschappen betekent dit concreet dat bij voorkeur de modulen Inleiding Pedagogische Wetenschappen, Inleiding Onderwijskunde, Filosofie van Opvoeding en Onderwijs en AMLS met goed gevolg moeten zijn afgelegd om deze module met succes te kunnen volgen. 4. Aansluiting met andere modulen De module Wetenschapsfilosofie is in het studieprogramma geplaatst aan het einde van het eerste semester van het tweede studiejaar van het bachelorprogramma Pedagogische Wetenschappen. Deze plaatsing markeert de overgang van introductie in een wetenschap naar een meer reflexieve receptie van haar vraagstellingen, werkwijzen en resultaten. In het vervolg van de studie worden dan geleidelijk de stappen gezet die nodig zijn om tot een eigen, productieve beoefening van de pedagogische wetenschappen te komen. De opzet van de module Wetenschapsfilosofie is om (sociale) wetenschap in het algemeen, en opvoedkunde en in het bijzonder, te introduceren als een activiteit, een maatschappelijk en wetenschappelijk ingebedde handelingsvorm. De benadering van wetenschap als een activiteit houdt onder andere in, dat zichtbaar moet worden dat men het over de criteria waaraan inhoud en kwaliteit moeten worden afgemeten lang niet altijd eens is. Sterker, het is een belangrijke doelstelling van elke wetenschappelijke opleiding, dat men actief aan discussies over inhoud en werkwijzen leert deelnemen. Een eerste stap daartoe vormt de analytische kennismaking met het complex van opvattingen waardoor de opvoedkunde als wetenschap worden gestuurd en met de uiteenlopende implicaties van verschillende wetenschapsopvattingen voor de wetenschapsbeoefening zelf en voor de praktische relevantie daarvan. De aansluiting met andere modulen is met het voorgaande in algemene zin geformuleerd. De module Wetenschapsfilosofie is een algemeen opvoedkundige module die ertoe moet bijdragen, dat in volgende, specialistische modulen verschillende wetenschappelijke benaderingswijzen worden onderkend. De module Wetenschapsfilosofie is één van drie filosofische modulen in de bacheloropleiding Pedagogische Wetenschappen. In het eerste jaar van de opleiding gaat het om de verantwoording en rechtvaardiging van de vormgeving van opvoeding, onderwijs, kinderlijke ontwikkeling e.d. (axiologie: Filosofie), in het tweede jaar om de verantwoording en rechtvaardiging van sociaal-wetenschappelijke kennis (Wetenschapsfilosofie), en in het derde jaar van de bacheloropleiding Pedagogische Wetenschappen om de verantwoording en rechtvaardiging van handelingskeuzes in concrete opvoedingssituaties (ethiek: Pedagogische Ethiek). 3

4 5. Leerdoelen Het is de bedoeling, dat studenten in deze module zicht krijgen op de theoretische en altijd discutabele structuur van wetenschappelijk kennis en op de maatschappelijke inbedding van zowel kennisontwikkeling als -toepassing. Daarmee beoogt deze module bij te dragen aan een kritische, reflexieve en zelfstandige uitoefening van pedagogische beroepen waarin wetenschappelijke kennis een belangrijke rol speelt, waaronder dat van onderzoeker. Deze algemene doelstelling komt tot uitdrukking in de volgende specifieke doelstellingen: kennis van en inzicht in o de diversiteit aan visies op wetenschap en wetenschappelijke verantwoording (eindtermen PW: 13, 16, 17) o de filosofische problemen en argumentaties die aan deze visies ten grondslag liggen (eindtermen PW: 7) o het probleemgestuurde karakter van de ontwikkeling van visies op wetenschap (eindtermen PW: 1,5) academische vaardigheden: argumentatieve vaardigheden (passief) analytische vaardigheden (lezen met het oog op een specifieke probleemstelling) oordeelsvorming (gebruik maken van beschikbare informatie om tot een standpunt of oordeel te komen) (eindtermen PW: 18) 6. Inhoud In het boek van Alexander Rosenberg, Philosophy of Social Science, worden de belangrijkste opvattingen over wetenschap besproken zoals die gelden voor de sociale wetenschappen in het algemeen en ook voor de pedagogische wetenschappen in het bijzonder. Dit boek dient als uitgangspunt voor deze module. Op de vraag wat wetenschap is en welke criteria moeten worden aangelegd om te bepalen wat als wetenschappelijke kennis kan gelden, zijn in de loop van de tijd vele uiteenlopende antwoorden gegeven. Is wetenschappelijke kennis anders dan alledaagse, praktische kennis? Hoe kan dat onderscheid worden gemaakt? Is wetenschappelijke kennis objectief en hoe wordt dat bepaald? Is wetenschappelijke kennis gebaseerd op waarneming? Is alle waarneming evenveel waard of bestaat er goede en minder goede waarneming? En hoe stel je dat vast? Of is wetenschap vooral gebaseerd op het verstand en het vermogen om te redeneren? Wat is dan dat verstand? En bestaan er goede en minder goede manieren van redeneren? Bestaan er ook niet-wetenschappelijke vragen en welke zijn dat dan? Moet wetenschap (maatschappelijke) problemen oplossen of is dat niet haar taak? Wie bepaalt eigenlijk welke vragen wetenschappers behandelen of moeten behandelen? En hoe gebeurt dat? Dit is slechts een kleine greep uit de problemen en vragen die in dit verband zijn gerezen en die in de literatuur aan de orde zullen komen. De behandeling van de stof is erop gericht wetenschap als een activiteit op te vatten en dus ook wetenschapsfilosofie te laten zien als iets dat wetenschappers en filosofen doen. In de literatuur en in de colleges worden daarom veel voorbeelden uit de wetenschapsbeoefening zelf gegeven. Daarbij zal ook duidelijk worden dat aan alle (sociale) wetenschap filosofische vooronderstellingen ten grondslag liggen en dat gebruik van die wetenschap in onderzoek en in de wetenschappelijk geïnformeerd praktijk een expliciete afweging van die vooronderstellingen noodzakelijk maakt. NB: niet behandeld worden: de hoofdstukken 6, 8, 13 en 14. 4

5 Net als in Bachelorjaar 1 maken werkgroepen in Bachelorjaar 2 onderdeel uit van de cursussen. De werkgroepen hebben als doel studenten te laten oefenen met academische vaardigheden en het toepassen van kennis en inzicht. Om deze doelen te bereiken voeren studenten opdrachten uit. Er worden 2 typen opdrachten onderscheiden: academische opdrachten en casusopdrachten. Bij de academische opdracht staat een theoretische vraag centraal, bij de casusopdrachten een praktische vraag. Voor het vak Wetenschapsfilosofie maak je alleen een academische opdracht, casusopdrachten zijn geen onderdeel van de module. 7. Literatuur Alexander Rosenberg (2012). Philosophy of social science. Boulder, CO: Westview Press (Fourth edition) 8. Onderwijsvormen Het onderwijs wordt gegeven in de vorm van (zo mogelijk interactieve) werkcolleges. Dit vereist dus een actieve houding en voorbereiding van studenten. Het verdient aanbeveling dat studenten het besprokene uitwerken in de vorm van verslagen en daarover, via Blackboard of op andere manieren, met elkaar van gedachten wisselen. Omdat dit een korte module is en de stof complex, zullen de colleges dicht bij de tekst van het boek blijven en zodoende een leeswijzer vormen die kan helpen bij de voorbereiding op het tentamen. In het algemeen komen in elk college aan de orde: 1. Begripsverheldering en 2. samenhang in de argumentaties van de besproken hoofdstukken. Tijdens de werkgroepen geeft de docent instructie over de opdracht, wordt de uitwerking van de opdrachten besproken en krijgen studenten begeleiding bij het maken van presentaties. Studenten ontvangen van zowel van de docent als van medestudenten feedback op de presentatie. Voorbereiding op de colleges aan de hand van het rooster is sterk aanbevolen. De colleges worden gestreamd en als webcollege z.s.m. beschikbaar gesteld (onder voorbehoud). Op Blackboard vind je onder Studenten POW de cursusevaluaties van afgelopen jaar. Je kunt hierin lezen welke cursusaanpassingen plaatsvinden naar aanleiding van de evaluaties door de studenten en de docent(en). 5

6 9. Rooster De colleges vinden plaats op maandag van uur en op donderdag van 9.00 tot uur. De werkgroepen vinden plaats op dinsdag 15 januari en dinsdag 29 januari van tot OF van tot uur, zie bestand op Blackboard voor groepsindeling. De locatie van het onderwijs vind je op Houd de website of in de gaten voor roosterwijzigingen. Datum Bijeenkomst Inhoud 07/01/2013 College 1 Introductie, behandeling H. 1, H. 2 10/01/2013 College 2 Behandeling H. 3, H. 4 14/01/2013 College 3 Behandeling H. 5, H. 7 15/01/2013 Werkgroep 1 Voorbereiden op presentaties 17/01/2013 College 4 Behandeling H. 9, H.10 21/01/2013 College 5 Behandeling H. 11, H /01/2013 College 6 Behandeling H. 15, recapitulatie 24/01/2013 Inleveren academische opdracht voor uur 28/01/ Tentamen Korte vragen & essayvraag 29/01/2013 Werkgroep 2 Presentaties 14/05/ Herkansing Korte vragen & essayvraag 10. Van de student verwachte activiteiten Bestuderen van de literatuur, bijwonen van de colleges, discussie. Voor deze module wordt van studenten een tijdsinvestering gevraagd van 3 x 28 = 84 uur. Deze tijd is als volgt verdeeld: - bestudering literatuur 196 p.: 3.5 p/u* = 56 uur - colleges 6 x 2 = 12 uur - voorbereiding presentaties 2 x 6 = 12 uur - werkgroepbijeenkomsten 2 x 2 = 4 Totaal 84 uur *Deze stof is voor studenten pedagogische wetenschappen van een hoge graad van moeilijkheid en complexiteit. 6

7 Aanwezigheidsplicht: je dient minimaal 1 bijeenkomst aanwezig te zijn. 7

8 11. Toetsing en beoordeling De module wordt afgesloten met één schriftelijk tentamen (gesloten boek) over de gehele stof. Het tentamen zal bestaan uit ca. tien korte vragen en één essayvraag. Bij de beoordeling van het tentamen wordt zowel rekening gehouden met de doelstellingen van de module als met de vaardigheden, die in deze module worden beoogd (zie leerdoelen). De antwoorden op de korte tentamenvragen worden beoordeeld op juistheid van de inhoud, volledigheid van de inhoud en nauwkeurigheid en duidelijkheid. De essayvraag van het tentamen moet in helder Nederlands in de vorm van een overzichtelijk opgebouwd en argumentatief goed onderbouwd betoog worden weergegeven, d.w.z. in de vorm van standpunten met daarbij behorende argumenten. De inhoud moet getuigen van een goede beheersing en begrip van de stof. Naast het tentamen krijg je een cijfer voor de academische opdracht (mondelinge presentatie). Zie onder punt 13 van deze studiehandleiding hoe het eindcijfer tot stand komt. Voor de academische opdracht moet minimaal een 4 worden behaald om voor de cursus te kunnen slagen. Wanneer studenten niet aan deze inspanningsverplichting voldoen, kunnen zij eenmalig de academische opdracht herkansen. Studenten mogen de academische opdracht ook herkansen om een onvoldoende tentamencijfer te kunnen compenseren, ook als zij reeds een voldoende hebben behaald voor de academische opdracht. Hetzelfde geldt omgekeerd: het tentamen mag worden herkanst om een onvoldoende voor de academische opdracht te compenseren, mits minimaal een 4 is behaald voor de opdracht. Studenten die voor de herkansingsopdracht lager dan een 4 halen of in combinatie met het tentamencijfer een onvoldoende hebben, zakken voor de cursus. In de Onderwijs- en Examenregeling (OER) vind je meer algemene informatie over toetsing, bijvoorbeeld over de voorwaarden om aan tentamens te mogen deelnemen, herkansingen en de geldigheidsduur van uitslagen. Zorg ervoor dat je van deze informatie op de hoogte bent! Je vindt de OER in de digitale studiegids, en op of onder Studiegids -> Studiegids POW De OER bevat ook andere belangrijke informatie, zoals over volgordeverplichtingen, aanwezigheidsverplichtingen, keuzepunten en minoren. NB. In de OER is het volgende vastgelegd: In geval van een paper, verslag, opdracht of scriptie, zoals beschreven in artikel 5.5, lid 3, is de herkansing in de vorm van revisie De eindbeoordeling van een onderdeel is voldoende bij een 5,5 of hoger. Eindbeoordelingen tussen 5,0 en 6,0 worden in de registratie afgerond op hele cijfers Bij deeltoetsingen wordt de eindbeoordeling bepaald op basis van een (gewogen) gemiddelde van de samenstellende delen. Daarbij worden geen minimumeisen gesteld aan het niveau waarop de afzonderlijk deeltoetsen worden afgesloten, tenzij deze voor aanvang van het onderdeel zijn goedgekeurd door de examencommissie en zijn opgenomen in de studiehandleiding. 8

9 Indien de afsluiting van een onderdeel bestaat uit meerdere tentamenvormen, worden deze afzonderlijk beoordeeld en bepalen deze deelresultaten tezamen het eindcijfer. Deelresultaten zijn geldig gedurende één studiejaar. Uitzondering hierop zijn resultaten van schriftelijke deeltentamens, zoals beschreven in artikel 5.5, lid 3. Deelresultaten van schriftelijke tentamens vervallen indien bij de eerste tentamengelegenheid deze gezamenlijk een onvoldoende resultaat opleveren en het eindcijfer van het onderdeel onvoldoende is. De herkansing van deeltentamens in de vorm van schriftelijke tentamens is altijd overkoepelend; schriftelijke tentamens kunnen niet in delen worden herkanst. In uitzonderlijke gevallen kan een deelresultaat langer gehandhaafd blijven, mits dit vooraf door de examencommissie is goedgekeurd, in de studiehandleiding is opgenomen en een maximale duur betreft van hooguit een extra studiejaar. 12. Feedback Nadat een toets is nagekeken, volgt een gelegenheid tot nabespreking. Die bestaat uit twee delen: - een collectieve bespreking van de juiste antwoorden en van de fouten die gemaakt zijn bij de beantwoording. Studenten krijgen bij deze collectieve nabespreking de gelegeheid hun eigen werk in te zien. Zij kunnen over de wijze van beoordelen vragen stellen en opmerkingen maken. - voor degenen die menen dat er fouten zijn gemaakt in de beoordeling of die nog nadere toelichting willen bij de antwoorden, is er tevens gelegenheid tot individuele nabespreking. Hiervoor is inschrijving via Blackboard noodzakelijk. De data, tijden en plaatsen van beide vormen van nabespreking worden z.s.m. op Blackboard meegedeeld. 13. Bepaling eindcijfer Het cijfer voor het vak bestaat uit 2 onderdelen: een cijfer voor het tentamen en een cijfer voor de academische opdracht (presentatie). Het cijfer voor het tentamen wordt berekend door het cijfer voor de korte vragen en het cijfer voor de essayvraag volgens de gebruikelijke regels te middelen, d.w.z. dat beide delen van het tentamen 50 % van het eindcijfer uitmaken. Het cijfer wordt berekend en toegekend t/m één decimaal achter de komma. Uitzondering hierop zijn de cijfers tussen 5 en 6, die alle worden afgerond op 5 of 6. Het cijfer voor het tentamen bepaalt 85% van het eindcijfer voor het vak. Het cijfer voor de academische opdracht bepaalt 15% van het eindcijfer. De presentatie wordt beoordeeld aan de hand van een beoordelingsformulier, zie Blackboard. 9

10 14. Belangrijk Evaluatie van het onderwijs Docenten en het onderwijsinstituut hebben behoefte aan feedback van de studenten op de kwaliteit van het gegeven onderwijs. Waar nodig kan een betreffende module verbeterd worden voor de volgende groep studenten. Maar evalueren kan ook een goed leermoment zijn voor jou als student, omdat je zo extra nadenkt over je eigen leerproces en nagaat hoe je achteraf kijkt naar de inhoud van een module. Binnen de FMG wordt gewerkt met een vragenlijst die UvA-breed wordt toegepast. Bij het laatste college of na afloop van het tentamen zal je gevraagd worden deze vragenlijst in te vullen. Vul deze vragenlijst zo eerlijk mogelijk in, de resultaten ervan hebben geen consequenties voor de uitslag van het tentamen. Bovendien blijf je bij het invullen van de vragenlijst anoniem. Indien uit de resultaten van de vragenlijst blijkt dat toelichting nodig is op de evaluatie van de betreffende module, organiseert het Onderwijsinstituut een panelgesprek. Hiertoe worden een aantal studenten uitgenodigd en wordt samen met de docent en de onderwijsdirecteur of studieadviseur gesproken over het verloop en de inhoud van de betreffende module. Studenten kunnen indien gewenst ook zelf een panelgesprek aanvragen. Fraude Onder fraude wordt verstaan het handelen of nalaten van de student dat erop gericht is het vormen van een juist oordeel door de examinator omtrent kennis, inzicht en vaardigheden van de student geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken. Een voor iedereen duidelijk herkenbare vorm van fraude is bijv. het op enigerlei wijze spieken tijdens het tentamen. Een helaas vaak voorkomende vorm van fraude, die in de wetenschappelijke wereld zeer zwaar wordt aangerekend, is het plegen van plagiaat. Plagiaat Een wetenschappelijke tekst moet controleerbaar zijn en daarom dien je gebruikte (internet)bronnen altijd vermelden in een zogenaamde bronvermelding. Als je een stuk tekst of tabel van iemand overneemt geef je precies aan wie de auteur is en waar je de tekst of tabel hebt gevonden. Doe je dat niet en wek je dus de indruk dat die tekst of die gegevens van jezelf zijn, dan wordt dat plagiaat genoemd. Het plegen van plagiaat in een paper of scriptie betekent altijd uitsluiting van de betreffende tentamen- of scriptiegelegenheid. Bovendien kan de examencommissie nog zwaardere straffen opleggen. Zorg dus dat je altijd goed je bronnen vermeldt en niet zomaar stukken tekst of gegevens van anderen overneemt. Zie ook Serviceplein voor studenten, Fraude- en plagiaatregeling, en OER bachelor- en masteropleiding Pedagogische Wetenschappen en Onderwijskunde, artikel Beroepsmogelijkheden Als je het niet eens bent met een beslissing van een examinator, is het verstandig om je eerst te wenden tot de Examencommissie POW met het verzoek om een uitspraak te doen over je eventuele klacht. Na die uitspraak kun je besluiten om binnen 4 weken beroep aan te tekenen bij de COBEX. Raadpleeg de studieadviseurs voor advies en de procedure. 10

11 Bijlage 1. Dublindescriptoren kennis en inzicht toepassen van kennis en inzicht oordeelsvorming communicatie leervaardigheden Bachelor Heeft aantoonbare kennis en inzicht van een vakgebied, waarbij wordt voortgebouwd op het niveau bereikt in het voortgezet onderwijs en dit wordt overtroffen, functioneert doorgaans op een niveau met ondersteuning van gespecialiseerde handboeken, enige aspecten voorkomen waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied vereist is. Is in staat om zijn/haar kennis en inzicht op een dusdanige wijze toe te passen, dat dit een professionele benadering van zijn/haar werk of beroep laat zien, en beschikt verder over competenties voor het opstellen en verdiepen van argumentaties en voor het oplossen van problemen op het vakgebied. Is in staat om relevante gegevens te verzamelen en interpreteren (meestal op het vakgebied) met het doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaalmaatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten. Is in staat om informatie, ideeën en oplossingen over te brengen op een publiek bestaande uit specialisten en niet-specialisten. Bezit de leervaardigheden die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt aan te gaan. Master Heeft aantoonbare kennis en inzicht, gebaseerd op de kennis en het inzicht op het niveau van Bachelor en deze te overtreffen en/of verdiepen, als mede een basis of kans bieden om een originele bijdrage te bieden aan het ontwikkelen en/of toepassen van ideeën, vaak in onderzoeksverband. Is in staat om kennis en inzicht en probleemoplossende methodes toe te passen in nieuwe of onbekende omstandigheden binnen een bredere (of multidisciplinaire) context die gerelateerd is aan het vakgebied; is in staat om kennis te integreren en met complexe materie om te gaan. Is in staat om oordelen te formuleren op grond van onvolledige informatie en daarbij rekening te houden met sociaalmaatschappelijke en ethische verantwoordelijkheden, die zijn verbonden aan het toepassen van de eigen kennis en oordelen. Is in staat om conclusies, alsmede de kennis, motieven en overwegingen die hieraan ten grondslag liggen, duidelijk en ondubbelzinnig over te brengen op een publiek van specialisten en niet-specialisten. Bezit de leervaardigheden die hem of haar in staat stellen een vervolgstudie aan te gaan met een grotendeels zelfgestuurd of autonoom karakter. 11

12 Bijlage 2 Eindtermen van de opleidingen, zoals beschreven in de OER. OPLEIDING PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Eindtermen Bachelor Pedagogische Wetenschappen Kennis en inzicht De afgestudeerde heeft kennis van en inzicht in: 1. de voornaamste theorieën en onderzoeksmethoden met betrekking tot pedagogiek, pedagogische processen en middelen 2. pedagogische processen in verschillende cultureel en historisch gesitueerde opvoedingscontexten 3. de ontwikkeling, opbouw en structuur van het pedagogisch beroepsveld en van de organisatie en werkwijze van pedagogische zorgsystemen 4. de beginselen van relevante nevenwetenschappen, zoals psychologie, onderwijskunde, neurologie en filosofie 5. beschikbare methoden voor de verschillende fasen van de diagnostische beoordeling van pedagogische situaties 6. de belangrijkste interventiemodellen en strategieën en de belangrijkste methodieken voor begeleiding van beroepsopvoeders 7. methoden van evaluatieve, waaronder beroepsethische, afweging met betrekking tot pedagogiek en de praktische beroepsuitoefening als pedagoog Toepassen kennis en inzicht De afgestudeerde heeft: 8. actieve en toepasbare kennis op het gebied van de pedagogische wetenschappen om toelating te verwerven tot een masteropleiding Pedagogische Wetenschappen Oordeelsvorming De afgestudeerde is in staat om: 9. een pedagogisch probleem te formuleren, analyseren en relevante informatie hieromtrent te verzamelen 10. sociaalwetenschappelijke publicaties zowel in theoretisch als in empirisch opzicht kritisch te evalueren 11. de analyse van eenvoudig empirisch onderzoek uit te voeren 12. het eigen vakgebied vakinhoudelijk en wetenschapsfilosofisch te plaatsen ten opzichte van andere maatschappij- en gedragswetenschappen en ten opzichte van de eigen historische ontwikkeling 13. methoden van evaluatieve, waaronder ethische, afweging toe te passen met betrekking tot pedagogiek en de praktische beroepsuitoefening als pedagoog De afgestudeerde heeft: 14. basisvaardigheden gespreksvoering, observatie en rapportage, testafname en interventieplanning 15. een open en kritische houding tegenover de eigen kennisaanspraken en die van anderen 16. een open en kritische houding tegenover eigen ethische en sociaal-politieke aanspraken en die van anderen Communicatie De afgestudeerde is in staat om: 17. (de resultaten van een analyse van) een pedagogisch probleem schriftelijk en mondeling te presenteren, zowel aan vakgenoten als aan een breder publiek 18. de analyse van een eenvoudig empirisch onderzoek te presenteren 19. zelfstandig en in (multidisciplinair) groepsverband te werken De afgestudeerde heeft: 20. verantwoordelijkheid en respect jegens anderen (collega s, cliënten) Leervaardigheden De afgestudeerde heeft: 21. vaardigheden die noodzakelijk zijn voor de verwerving en ontwikkeling van vakspecifieke kwalificaties [zoals 10,11,13,14,19] 12