Zwemwaterprofiel. Bronsbergermeer. Zutphen

Transcriptie

1

2 2

3 Titel rapport Onderwerp : : Zwemwater Status : Eindrapport Datum : Update januari 2015 Projectnummer : - Opgesteld door : Waterschap Rijn en IJssel, ing. M.L. Lammertink 3

4 4

5 Inhoudsopgave 1. INLEIDING 1.1. Aanleiding Wat is een zwemwaterprofiel? Doel Leeswijzer 7 2. AANPAK 2.1. Opstellen zwemwaterprofiel Ligging en begrenzing zwemwaterzone Historie Inrichting en voorzieningen Beheer en onderhoud Hydromorfologische beschrijving Historische waterkwaliteit Veldbezoek Invullen ZWEMPROF RESULTATEN 3.1. Ligging en begrenzing zwemwaterzone Historie Inrichting en voorzieningen Beheer en onderhoud Hydromorfologische beschrijving Historische waterkwaliteit Colibacteriën 23 INTERMEZZO Veldparameters en nutriënten Blauwalgen Gezondheidsklachten Veldbezoek Waarnemingen algemeen Waarnemingen flora & fauna Waarnemingen derden Beïnvloedingsfactoren Model ZWEMPROF CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Conclusies Aanbevelingen Actualisatie CONTACTGEGEVENS 31 LITERATUURLIJST & BRONNEN 33 Bijlagen Bijlage I Model ZWEMPROF 5

6 6

7 1. INLEIDING 1.1. Aanleiding In maart 2006 is de nieuwe Europese Zwemwaterrichtlijn (2006/7/EG) gestart. Het doel van deze richtlijn is: het behoud, de bescherming en de verbetering van de milieukwaliteit en de bescherming van de gezondheid van de mens. Om dit doel te bereiken is naast het monitoren en beoordelen van de zwemwaterkwaliteit het nemen van verschillende beheersmaatregelen een belangrijke bepaling in de nieuwe richtlijn. Het vaststellen en actualiseren van een zwemwaterprofiel is een van deze maatregelen. Landelijk is afgesproken dat de zwemwaterprofielen worden opgesteld door de waterkwaliteitsbeheerders, in overleg met betrokkenen. De provincies hebben een coördinerende rol Wat is een zwemwaterprofiel? Een zwemwaterprofiel geeft inzicht in alle fysische, geografische en hydrologische kenmerken van een zwemwater, de historische waterkwaliteit en (mogelijke) verontreinigingbronnen die van invloed zijn op de waterkwaliteit. Daarnaast is een zwemwaterprofiel een middel om de communicatie over een zwemwater te verbeteren tussen de (waterkwaliteit)beheerder en burgers Doel Het doel van het opstellen van een zwemwaterprofiel is het in beeld brengen van knelpunten die een goede zwemwaterkwaliteit in de weg staan en de functie zwemwater in gevaar brengen Leeswijzer Na de inleiding in het eerste hoofdstuk wordt in hoofdstuk 2 de aanpak van het opstellen van een zwemwaterprofiel beschreven. In het derde hoofdstuk wordt het ontstaan, de inrichting, het beheer, de hydrologie en de historische waterkwaliteit beschreven. Deze resultaten samen met het veldbezoek geeft inzicht in mogelijke verontreinigingbronnen van een zwemwater. In het vierde hoofdstuk staan conclusies en aanbevelingen en in hoofdstuk 5 staan contactgegevens van betrokken instanties. Tot slot is er een literatuur- en bronnenlijst toegevoegd en is een aantal bijlagen opgenomen. 7

8 8

9 2. AANPAK 2.1. Opstellen zwemwaterprofiel Voor het opstellen van een zwemwaterprofiel geldt als leidraad de Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel. Deze handreiking is in opdracht van Directoraatgeneraal Water (DG Water) opgesteld. In deze handreiking staat de werkwijze voor het opstellen van een zwemwaterprofiel en de overwegingen die een rol kunnen spelen. Beschrijving gebied Hydromorfologie Veldbezoek Historische zwemwaterkwaliteit Lijst met bronnen en routes Invullen gegevens (ZWEMPROF) Beschrijving gebied Analyseren Evalueren Zwemwater profiel Conclusies en aanbevelingen Bron: Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel Grontmij 2005 Figuur 1: Routekaart voor het opstellen van een zwemwaterprofiel. In bovenstaande routekaart staan de stappen die genomen worden om tot een zwemwaterprofiel te komen. In het beheersgebied van Waterschap Rijn en IJssel liggen vijftien wateren met de functie zwemwater. Het aantal zwemwateren kan per jaar verschillen. Er komen nieuwe bij door aanwijzing vanuit de provincies en er vallen zwemwateren af die over meerdere jaren een slechte waterkwaliteit hebben. Voor elk officieel zwemwater stelt het waterschap een zwemwaterprofiel op. In de volgende paragrafen staat hoe een zwemwaterprofiel tot stand komt Ligging en begrenzing zwemwaterzone Informatie over de ligging van een zwemwater wordt ingewonnen via de beheerder, provincie, op internet of is aanwezig bij het waterschap zelf. De zwemwaterzone wordt begrensd op basis van het rapport Bescherming van zwemwater en oppervlaktewater voor drinkwaterbereiding onder de Europese Kaderrichtlijn Water dat is opgesteld door DHV Water BV. Binnen deze zwemwaterzone wordt de waterkwaliteit gecontroleerd door het waterschap. Het doel van deze begrenzing is het beschermen van de zwemmers tegen 9

10 verontreinigingen. Het belangrijkste uitgangspunt bij het kiezen van de zwemwaterzone is dat deze zone het gebied is waar de meerderheid van de zwemmers (95%) zwemt Historie Informatie over de historie van een zwemwater wordt ingewonnen via de beheerder, de provincie, op internet of is bij het waterschap zelf aanwezig. De ontstaanswijze en het gebruik van een zwemwater in het verleden kan informatie geven over mogelijke verontreinigingsbronnen die van invloed zijn op de huidige waterkwaliteit Inrichting en voorzieningen De inrichting van een zwemwater en de aanwezige voorzieningen worden beschreven op basis van informatie van de beheerder en de provincie. Daarnaast brengt het waterschap een veldbezoek aan het zwemwater, waarbij de inrichting en de voorzieningen ook in beeld worden gebracht Beheer en onderhoud Informatie over het beheer en onderhoud van een zwemwater wordt opgevraagd bij de beheerder Hydromorfologische beschrijving De hydromorfologische beschrijving wordt gemaakt op basis van kaartmateriaal en gegevens over de grond- en oppervlaktewaterstromingen. Het ontstaan van het landschap en de bodemsoorten waarin het zwemwater ligt spelen hierbij een rol Historische waterkwaliteit In deze paragraaf wordt de historische waterkwaliteit beschreven van een zwemwater. Het gaat vooral om de laatste paar jaar, hoe de waterkwaliteit zich ontwikkeld heeft en of er vaak problemen zijn. Zoals beschreven in de Europese Zwemwaterrichtlijn worden de zwemwateren gecontroleerd op de aanwezigheid van twee bacteriegroepen: Escherichia coli (E. coli) en Intestinale enterococcen. Colibacteriën Voor de kwaliteit van het zwemwater zijn bacteriën belangrijke parameters. Bacteriën kunnen in het water komen door uitwerpselen van (water)vogels, honden en andere dieren en mensen. Zwemmers kunnen er ziek van worden. Kinderen en mensen met een verminderde weerstand zijn er extra gevoelig voor. Als er bacteriën in het water worden aangetroffen, wordt er onderzocht waar de bacteriën vandaan komen en of het om een eenmalige verhoging gaat. Vanaf 2013 geldt voor E. coli een norm van 1800 kve/100 ml. en voor Intestinale enterococcen 400 kve/100 ml. In het Intermezzo in wordt verder ingegaan op Escherichia coli. Veldparameters Naast het verplichte onderzoek naar bacteriën, worden ook een aantal veldparameters gecontroleerd. De veldparameters worden tijdens de monstername in het veld bepaald. De monsternemer kijkt of er afwijkingen zijn aan de kleur, geur, olie, vuil en schuim van het water. Door een meting in het water worden de volgende parameters bepaald: watertemperatuur zuurstof zuurgraad (ph) Elektrisch geleidingsvermogen (egv) 10

11 Blauwalgen Bij elke monstername wordt een zwemwater zowel visueel als met de Algae Torch geïnspecteerd op blauwalgen. De Algae Torch meet de hoeveelheid cyano-chlorofyl dat aangeeft dat er blauwalgen in het water aanwezig kunnen zijn. Als er een vermoeden is van blauwalgengroei, worden monsters genomen en het Protocol Blauwalgen 2012 gevolgd (zie ). Gezondheidsklachten Tijdens het zwemseizoen kunnen bij de provincie gezondheidsklachten worden gemeld, zoals jeuk na het zwemmen (zie H5. Contactgegevens). De provincie verzamelt de gegevens en zorgt voor de afhandeling. Het waterschap wordt hierbij betrokken en neemt indien nodig maatregelen Veldbezoek Aan elk zwemwater wordt voor het opstellen van een zwemwaterprofiel een veldbezoek gebracht. Tijdens een veldbezoek worden de invloeden op een zwemwater in beeld gebracht, zoals de aanwezigheid van (water)vogels, honden(uitwerpselen), lozingen en of het zwemwater met een ander oppervlaktewater in verbinding staat. Ook wordt de watervegetatie, de beplanting op het terrein en de inrichting van het terrein in beeld gebracht Invullen ZWEMPROF Volgens de Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel wordt het spreadsheetmodel ZWEMPROF ingevuld. Door eenvoudige berekeningen wordt met dit model aangetoond of het zwemwater onder invloed is van verontreinigingsbronnen. In de stroomgebiedbeheerplannen van de Kaderrichtlijn Water kunnen eventueel maatregelen worden opgenomen, om de waterkwaliteit te verbeteren. 11

12 12

13 3. RESULTATEN 3.1. Ligging en begrenzing zwemwaterzone Ten zuiden van de stad liggen twee voormalige zandafgravingen. De zuidelijke plas behoort tot het recreatiepark Vesting De Bronsbergen en de noordelijke plas is het recreatiegebied. Dit zwemwaterprofiel gaat over de noordelijke plas, het recreatiegebied (figuur 2). Naam zwemwater Codenaam BBG01 (zie 3.6.) Coördinaten Plaats Gemeente Oppervlakte (ha) 16 hectare Wateroppervlak (ha) 10 hectare Strand- / Ligweide (ha) 4,5 hectare Toegang gratis Functietoekenning Zwemwaterfunctie Informatieborden aanwezig Ja drie, bij hoofdingang, restaurant en aan noordzijde Beheerder Gemeente Figuur 2: vanaf de westzijde van het zwemwater. In figuur 3 ligt in de rode cirkel. Het zwemwater ligt tussen de weg - Doetinchem, - Dieren en de rivier de IJssel. Vanaf het oosten stroomt de Vierakkerse Laak onder de weg door, en stroomt in noordelijke richting naar langs. 13

14 is met de auto en fiets goed bereikbaar, maar het staat niet op borden aangegeven. is lastiger te bereiken met het openbaar vervoer. Figuur 3: Ligging van in het beheersgebied van Waterschap Rijn en IJssel, ten zuiden van. 14

15 De zwemwaterzone voor ligt aan de oostzijde van de plas, langs het strand en binnen de ballenlijn. De zwemwaterzone is in figuur 4 in het groen ingetekend. In de zwemwaterzone wordt de waterkwaliteit tijdens het zwemseizoen gecontroleerd (zie 3.6). Figuur 4: De zwemwaterzone is aangegeven met groene arcering. De ballenlijn is de rode stippellijn Historie is ontstaan voor zand- en kleiwinning. In 1992 is begonnen met de zanden kleiwinning in deze plas. Uit de zuidelijke plas werd toen al ruim 20 jaar zand gewonnen. Het zand is begin jaren 70 gebruikt voor de doortrekking van de weg - Doetinchem, en later voor verschillende bouwprojecten in de regio. In 2002 is de ontzanding voltooid. In 2003 is de plas in gebruik genomen als openbare recreatieplas. De historische kaart in figuur 5 laat het gebied ten zuiden van zien, in de periode De Vierakkerse Laak stroomde toen ten oosten van de huidige locatie van (rode cirkel). Tegenwoordig stroomt deze rivier ten westen van. De stad is geconcentreerd rondom een kleine kern. De ligging van de IJssel is onveranderd. 15

16 Figuur 5: Historische kaart van en omgeving van , met in de rode cirkel de locatie waar nu ligt Inrichting en voorzieningen is in beheer bij de gemeente. Waterschap Rijn en IJssel controleert de waterkwaliteit. is een ruim opgezet, vrij toegankelijk recreatieterrein. Bij de hoofdingang en de ingang aan de noordzijde staat een informatiebord (figuur 6). Er is een parkeerplaats bij de hoofdingang waar in maart 2007 houten fietsenrekken zijn geplaatst (figuur 7). 16

17 Figuur 6: Het informatiebord van de provincie bij de hoofdingang. Figuur 7: De parkeerplaats bij de hoofdingang van. 17

18 Figuur 8 en 9: Ligweiden aan de oostzijde van en zicht op de zuidzijde met het restaurant. bestaat voornamelijk uit ligweiden van gras en een klein strand bij de hoofdingang (figuur 8, 9 en 10). Er staat een toiletgebouw met een beheerder- en EHBOruimte (figuur 11). Er zijn geen douches. Op het terrein staat jonge beplanting en er ligt een wandel- en ruiterpad. Er zijn geen speeltoestellen. Vuilnisbakken en bankjes staan verdeeld over het terrein. Figuur 10 en 11: De ligweiden bij en het toiletgebouw met beheerderruimte. Aan de zuidzijde van ligt een restaurant met snackbar (figuur 9). Dit restaurant grenst direct aan het recreatieterrein. Bij het restaurant is ook parkeergelegenheid Beheer en onderhoud Het beheer en onderhoud wordt uitgevoerd door de gemeente en Vesting De Bronsbergen. In onderstaande tabel zijn de werkzaamheden weergegeven met de uitvoerder erbij. Vesting De Bronsbergen zorgt tijdens het zwemseizoen voor de aanwezigheid van een beheerder voor toezicht en voor EHBO. 18

19 Beheer en onderhoud Frequentie Uitvoerder Ligweiden maaien 20x per jaar Gemeente Watervegetatie maaien Niet nodig in zwemgedeelte - Snoeien beplanting Beplanting is te jong Gemeente Vuilnisbakken legen Regelmatig Vesting De Bronsbergen Strand cultiveren Indien nodig Gemeente Blad- en zwerfafval ruimen Regelmatig Vesting De Bronsbergen Het recreatiegebied wordt vooral bezocht door mensen uit en de directe omgeving. Er zijn weinig vernielingen, alleen de oeverzwaluwenwand aan de westzijde van het zwemwater is met graffiti beklad. (figuur 12 en 13). Figuur 12 en 13: Wand voor oeverzwaluwen is beklad met graffiti, in de rode cirkel ligt de wand aan de westzijde van de plas Hydromorfologische beschrijving Binnen het beheersgebied van Waterschap Rijn en IJssel zijn vier landschappelijke eenheden te onderscheiden: het Oost-Nederlands plateau, het dekzandlandschap, de stuwwallen en het rivierenlandschap. ligt in het rivierenlandschap op 500 meter afstand van de IJssel. Ter hoogte van het zwemwater is de dikte van het freatische pakket (bovenste watervoerende laag) ongeveer 5 meter. Op de hoogtekaart (figuur 14) is te zien dat de hoogte van het landschap afneemt naar het westen. ligt in de rode cirkel. Aan de westzijde stroomt de IJssel (blauwe sliert op tekening). 19

20 Figuur 14: Hoogtekaart van het landschap rondom (rode cirkel). Ten westen en noorden van stroomt de Vierakkerse Laak (figuur 18 en 19). De afwateringsrichting van de Vierakkerse Laak is noordwestelijk. In het talud aan de noordzijde van de plas ligt een verbinding met de Vierakkerse Laak door middel van een duiker (figuur 15 t/m 18). Alleen tijdens een hoge waterstand in, kan het water via de duiker naar de Vierakkerse Laak stromen. Op figuur 13 is aan de plantenresten langs de waterlijn goed te zien dat het waterpeil in fluctueert. Onder invloed van de IJssel staat het water in soms hoog. instroomopening duiker klep duiker onder de grond Vierakkerse Laak Figuur 15: Doorsnede van de ligging van de duiker tussen en de Vierakkerse Laak. 20

21 Figuur 16 en 17: De instroomopening in het talud van en de klep bij de uitstroomopening van de duiker in het talud van de Vierakkerse Laak.. Figuur 18:De ligging van de klep in het talud van de Vierakkerse Laak. ligt in de vroegere overstromingsvlakte van de IJssel. Hierdoor komt vooral de bodemsoort rivierkleigrond (zavel en lichte klei) voor langs de plas. Deze klei is gewonnen waardoor er kleigaten zijn ontstaan, zoals. Uit boorstaten rondom de plas blijkt dat de toplaag (ongeveer de eerste twee meter) bestaat uit klei met diepere zandlagen. Het peil van de IJssel heeft een sterke invloed op het peil in het. De plas wordt voornamelijk gevoed door grondwater. De GHG (gemiddeld hoogste grondwaterstand) van het gebied rondom de plas zit rond de cm beneden maaiveld. De GLG 21

22 (gemiddeld laagste grondwaterstand) ligt rond de cm beneden maaiveld. Het oppervlaktewaterpeil van de plas fluctueert tussen de 6,60 m+nap (winter) en 4,40 m+nap (zomer). De plas ligt in een zone met matig kwel, dat betekent dat er gemiddeld over het jaar (diep) grondwater naar de plas toestroomt (figuur 20). Figuur 19: De Vierakkerse Laak met op de achtergrond. IJssel Figuur 20: Dwarsdoorsnede van de IJssel en : er stroomt (diep) grondwater (kwel) naar het zwemwater. Omdat niet in verbinding staat met een ander oppervlaktewater, is het een geïsoleerd zwemwater. De waterkwaliteit wordt beïnvloed door regenwater, grondwater (onder invloed van de IJssel) en afstroming van regenwater vanaf het strand- en de ligweiden. De aanwezigheid van vogels en andere dieren speelt hierbij een rol, omdat de 22

23 uitwerpselen met afstromend water in de plas terecht komen. Ook de ligging van landbouwpercelen in de directe omgeving is van invloed, via het ondiepere grondwater Historische waterkwaliteit Het waterschap controleert en beoordeelt de waterkwaliteit van. Dit gebeurt tijdens het zwemseizoen, van 1 mei tot en met 30 september 9 keer per seizoen. Sinds 2002 controleert het waterschap de waterkwaliteit van de noordelijke plas (meetpunt BBG01, figuur 21). heeft sinds 2005 de functie zwemwater. In onderstaande subparagrafen wordt de waterkwaliteit van beschreven. BBG01 Figuur 21: Luchtfoto van, met de ligging van het meetpunt zwemwaterkwaliteit (BBG01), de afbakening van het zwemgedeelte door een ballenlijn (rode stippellijn) en de zwemwaterzone (groene arcering) Colibacteriën Er zijn geen overschrijdingen geweest. Er was een enkele uitschieter van 610 kve/100 ml Intestinale enterococcen op 18 juni 2012 (figuur 22). Voor deze bacteriegroep was er in 2012 geen norm, maar als richtwaarde werd 400 kve/100 ml aangehouden. Er is een nieuw monster genomen, waarvan de resultaten goed waren. De norm voor E. coli was tot kve/100ml, daarna is de norm 1800 kve/100ml. Tijdens verschillende veldbezoeken werden veel uitwerpselen van honden en paarden op de ligweiden aangetroffen. Tijdens het zwemseizoen is dit ongewenst, omdat er in deze 23

24 uitwerpselen ziekmakende bacteriën aanwezig zijn. De hoeveelheid bacteriën in het zwemwater kunnen hierdoor tijdens warm weer explosief groeien. Er zijn geen overschrijdingen van de norm voor E. coli geweest. De aanwezigheid van uitwerpselen van honden en paarden is niet gewenst. INTERMEZZO Escherichia coli (E. coli) is een van de meest voorkomende bacteriën in de dikke darm van warmbloedige dieren en de mens. De bacterie is vernoemd naar de Duitse microbioloog Theodor Escherich. De bacterie is nodig voor het verteren van voedsel en het produceert vitamine K. Deze stof is nodig om te helpen bij de bloedstolling en om calcium op de goede plaats in het lichaam te krijgen. E. coli komt in grote hoeveelheden voor in het lichaam, een tekort is alleen mogelijk door bijvoorbeeld langdurig gebruik van antibiotica. Hierdoor kan een tekort van vitamine K optreden, dat kan leiden tot bloedneuzen en andere bloedingen. In de darmen is E. coli een goedaardige bacterie, maar als deze bacterie op de verkeerde plaats in het lichaam komt, kan dit gevaar opleveren. Via de ontlasting van de mens en verschillende dieren, komen per dag miljarden bacteriën naar buiten. Als er E. coli in het oppervlaktewater wordt aangetroffen, duidt dit erop dat het water vervuild is met uitwerpselen. Door te zwemmen in vervuild water, kunnen de bacteriën op verkeerde plaatsen in het lichaam van de mens terecht komen en kan je ziek worden. Kleine kinderen en mensen met een verminderd afweersysteem hebben hier eerder last van. Sinds 2006 is de nieuwe Europese zwemwaterrichtlijn van kracht. Sinds 2009 worden zwemwateren gecontroleerd op de aanwezigheid van de parameters van deze nieuwe richtlijn. Deze parameters zijn twee bacteriologische parameters: Intestinale enterococcen en Escherichia coli. Sinds 2013 is de norm voor E. coli 1800 kve/ 100ml en voor Escherichia coli 400 kve/100 ml. Voor de nieuwe richtlijn worden op basis van de gemeten waarden de zwemwateren in klassen ingedeeld: uitstekende, goede, aanvaardbare of slechte kwaliteit. Dit is op basis van 4 meetjaren. Vanaf eind 2012 zijn de klassen voor alle zwemwateren bepaald. Hieronder staan de normen voor de verschillende klassen: Parameter Intestinale enterokokken (kve/100 ml) Escherichia coli (kve/100 ml) * Gebaseerd op een 95-percentiel ** Gebaseerd op een 90-percentiel Uitstekende kwaliteit Goede kwaliteit * Aanvaardbare kwaliteit ** Referentiemethode voor analyse ISO of ISO ISO of ISO De waterkwaliteit valt in de klasse slecht als er niet aan bovenstaande normen wordt voldaan. Tijdens het zwemseizoen wordt de norm voor E. coli gehanteerd. Op basis van die norm kan de provincie maatregelen nemen als niet aan deze norm wordt voldaan, zoals het instellen van een zwemverbod. Het waterschap adviseert hierbij Veldparameters en nutriënten In mei 2010 is er een witte drijvende laag aangetroffen op het water (figuur 22). Na onderzoek door het waterschap bleek het om stuifmeelpollen van bomen te gaan (figuur 23). Dit is niet schadelijk voor de volksgezondheid. De drijflaag is vanzelf weer verdwenen. 24

25 Figuur 22 en 23: Een drijflaag van stuifmeelpollen langs het strand en de pollen onder de microscoop. is een helder water, zonder afwijkingen aan veldparameters. Er is een drijflaag van stuifmeelpollen aangetroffen in mei Dit is niet schadelijk voor de zwemmers. Verder zijn er geen afwijkingen of bijzonderheden Blauwalgen Tijdens elke zwemwatercontrole vindt onderzoek naar blauwalgen plaats. Dit gebeurt door het meten van de hoeveelheid cyano-chlorofyl, dat aangeeft dat er mogelijk blauwalgen aanwezig zijn in een zwemwater. Bij waardes van cyano-chlorofyl > 10ug/l neemt de monsternemer een watermonster mee om te controleren of het om toxische blauwalgensoorten gaat. In onderstaande grafiek zijn de waardes te zien van cyano-chlorofyl en de hoeveelheid chlorofyl-a. Dit is een maat voor de hoeveelheid groenalgen. In de grafiek is te zien dat beide parameters lage waardes hebben in. Er zijn geen blauwalgen aanwezig in. 25

26 Figuur 24: De waardes van cyano-chlorofyl en chlorofyl-a in zijn laag, ook tijdens de zomermaanden. Er zijn geen blauwalgen aanwezig in Gezondheidsklachten De afgelopen jaren zijn er enkele klachten geweest van jeukende, soms branderige bulten. Tot nu toe lijkt het op bultjes die ontstaan zijn door de eikenprocessierups, maar er is ook een mogelijkheid dat de bultjes ontstaan zijn door parasieten die zwemmersjeuk veroorzaken. Hier is onderzoek naar gedaan, maar er zijn geen besmette slakjes gevonden. De oorzaak blijft onduidelijk. Er zijn enkele klachten van jeukende, soms branderige bulten geweest. De oorzaak is mogelijk zwemmersjeuk of de eikenprocessierups. De oorzaak is (nog) niet gevonden Veldbezoek Waarnemingen algemeen In onderstaande paragrafen worden waarnemingen tijdens veldbezoeken beschreven Waarnemingen flora & fauna Rondom het zwemwater staat jonge beplanting van o.a. meidoorn, sleedoorn, els, gele en rode kornoelje, vlier en wilg. Langs de waterlijn groeien wilg, els, riet en pitrus. Er zijn verschillende vogelsoorten waargenomen, zoals rietganzen, gaaien, aalscholvers, wilde eenden en meerkoeten (figuur 25). Het waren geen grote aantallen. (Water)vogels kunnen met hun uitwerpselen de waterkwaliteit negatief beïnvloeden. 26

27 Tijdens meerdere veldbezoeken waren er paarden en veel honden aanwezig. Een groot aantal honden was van een hondenuitlaat service, die met een busje waren gekomen. De uitwerpselen in en nabij het water beïnvloeden de waterkwaliteit negatief. Tijdens het zwemseizoen is dit niet gewenst. In de uitwerpselen van honden zitten, net als bij (water)vogels, paarden en de mens, veel ziekmakende bacteriën. Zwemmers kunnen hier maag- en darmklachten van krijgen. Honden zijn tijdens het zwemseizoen niet toegestaan bij het water. Figuur 25: Aalscholver op een paal en twee meerkoeten in het water Waarnemingen derden Er zijn geen waarnemingen van derden bekend Beïnvloedingsfactoren Er zijn geen directe lozingen op. De invloeden van watervogels, zwemmers en uitwerpselen van honden en paarden lijken gering, maar kunnen wel voor gezondheidsklachten zorgen Model ZWEMPROF In bijlage I is het ingevulde model opgenomen voor. Uit de bijlage blijkt dat er geen lozingen aanwezig zijn. Het kan wel dat bv. watervogels incidenteel voor een overschrijding van de normen voor bacteriën zorgen. Dit komt niet uit dit model naar voren. Er zijn geen grote verontreinigingbronnen aanwezig. 27

28 28

29 4. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 4.1. Conclusies is een zwemwater zonder directe lozingen of andere grote verontreinigingbronnen. Dit blijkt ook uit de resultaten van het jaarlijkse onderzoek naar de zwemwaterkwaliteit en blijkt ook uit het model dat is ingevuld. Tijdens meerdere veldbezoeken waren er paarden en veel honden aanwezig. De uitwerpselen in en nabij het water beïnvloeden de waterkwaliteit negatief. Tijdens het zwemseizoen is dit niet gewenst Aanbevelingen Er zijn geen directe maatregelen nodig. De beheerder en monsternemer van het waterschap moeten extra alert zijn op de aanwezigheid van honden en paarden en hun uitwerpselen, tijdens het zwemseizoen. De gemeente kan handhaven op het hondenverbod tijdens het zwemseizoen Actualisatie Een zwemwaterprofiel moet volgens de nieuwe richtlijn geactualiseerd te worden, afhankelijk van in welke klasse het zwemwater wordt ingedeeld. is op basis van vier meetjaren ingedeeld in de klasse Uitstekend. Klassen Uitstekend Goed Aanvaardbaar Slecht Actualisatie zwemwaterprofiel Alleen als zwemwater in lagere klasse komt Om de 4 jaar Om de 3 jaar Om de 2 jaar Voor geldt dat het zwemwaterprofiel geactualiseerd moet worden als het zwemwater in een lagere klasse komt, of als er belangrijke veranderingen zijn opgetreden die van invloed zijn op de kwaliteit van het zwemwater. 29

30 30

31 5. CONTACTGEGEVENS 1. Zwemwater Bronsbergen / Den Eltenweg 2. Waterschap Rijn en IJssel Liemersweg 2 te Doetinchem Postbus AC DOETINCHEM info@wrij.nl 3. Gemeente 's Gravenhof DN Postbus AA info@zutphen.nl 4. Provincie Gelderland Markt 11 te Arnhem Postbus GX ARNHEM post@gelderland.nl Klachten over zwemwater kunnen gemeld worden bij het Omgevingsloket van de Provincie Gelderland: omgevingsloket@prv.gelderland.nl of

32 32

33 LITERATUURLIJST & BRONNEN Bescherming van zwemwater en oppervlaktewater voor drinkwaterbereiding onder de Europese Kaderrrichtlijn Water, DHV Water BV, juni 2005 Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel, Grontmij Europese zwemwaterrichtlijn 2006/7/EG Gemeente

34

35 Bijlage I ZWEMPROF

36

37 Bijdrage bronnen Wezenlijk invloed; gemiddelde onder de norm, maar incidenteel overschrijdingen te verwachten (E.c tussen 500 en 900KVE/100ml) Grote invloed bron: maatregelen noodzakelijk (E.c >900KVE/100ml) Naam locatie: Datum beoordeling: zomer 2009 legenda IC Geen invloed op zwemwaterkwaliteit (IE <100KVE/100ml) Geringe invloed op de zwemwaterkwaliteit (IE tussen 100 en 200KVE/100ml) Wezenlijk invloed; gemiddelde onder de norm, maar incidenteel overschrijdingen te verwachten (IE tussen 200 en 330KVE/100ml) Grote invloed bron: maatregelen noodzakelijk (IE >330KVE/100ml) gemiddeld EC zeer druk EC gemiddeld IE zeer druk IE eindoordeel EC eindoordeel EC Zwemmers gemiddeld zeer druk #DEEL/0! #DEEL/0! Recreatievaart #DEEL/0! #DEEL/0! #DEEL/0! #DEEL/0! RWZI #DEEL/0! 0 eindscore IC eindscore IC Agrarisch achterland #DEEL/0! 0 gemiddeld zeer druk RioolOverstort #DEEL/0! #DEEL/0! gemengd stelsel #DEEL/0! 0 gescheiden stelsel #DEEL/0! 0 Lozingen slachthuis of mestv. bedrijf #DEEL/0! 0 Ongezuiverde lozingen #DEEL/0! 0 Afstromend wegwater #DEEL/0! 0 Beroepsvaart #DEEL/0! 0 Jachthavens #DEEL/0! 0 Watervogels 0 0 Lokale bron (Incidenteel) #DEEL/0! 0 Lokale bron (continue belasting) #DEEL/0! 0