Zwemwaterprofiel. Het Blauwe Meer. Dinxperlo

Transcriptie

1 Dinxperlo

2 2

3 Titel rapport Onderwerp : : Zwemwater Versie : 1 Status : Eindrapport Datum : Update januari 2015 Projectnummer : - Opgesteld door : Waterschap Rijn en IJssel, ing. M.L. Lammertink 3

4 4

5 Inhoudsopgave 1. INLEIDING 1.1. Aanleiding Wat is een zwemwaterprofiel? Doel Leeswijzer 7 2. AANPAK 2.1. Opstellen zwemwaterprofiel Ligging en begrenzing zwemwaterzone Historie Inrichting en voorzieningen Beheer en onderhoud Hydromorfologische beschrijving Historische waterkwaliteit Veldbezoek Invullen ZWEMPROF 3. RESULTATEN 3.1. Ligging en begrenzing zwemwaterzone Historie Inrichting en voorzieningen Beheer en onderhoud Hydromorfologische beschrijving Historische waterkwaliteit Colibacteriën 19 INTERMEZZO Veldparameters Blauwalgen Gezondheidsklachten Veldbezoek Waarnemingen algemeen Waarnemingen flora & fauna Waarnemingen derden Beïnvloedingsfactoren Model ZWEMPROF CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 4.1. Conclusies Aanbevelingen Actualisatie CONTACTGEGEVENS 27 LITERATUURLIJST & BRONNEN 29 Bijlagen Bijlage I Model ZWEMPROF 5

6 6

7 1. INLEIDING 1.1. Aanleiding In maart 2006 is de nieuwe Europese Zwemwaterrichtlijn (2006/7/EG) gestart. Het doel van deze richtlijn is: het behoud, de bescherming en de verbetering van de milieukwaliteit en de bescherming van de gezondheid van de mens. Om dit doel te bereiken is naast het monitoren en beoordelen van de zwemwaterkwaliteit het nemen van verschillende beheersmaatregelen een belangrijke bepaling in de nieuwe richtlijn. Het vaststellen en actualiseren van een zwemwaterprofiel is een van deze maatregelen. Landelijk is afgesproken dat de zwemwaterprofielen worden opgesteld door de waterkwaliteitsbeheerders, in overleg met betrokkenen. De provincies hebben een coördinerende rol Wat is een zwemwaterprofiel? Een zwemwaterprofiel geeft inzicht in alle fysische, geografische en hydrologische kenmerken van een zwemwater, de historische waterkwaliteit en (mogelijke) verontreinigingbronnen die van invloed zijn op de waterkwaliteit. Daarnaast is een zwemwaterprofiel een middel om de communicatie over een zwemwater te verbeteren tussen de (waterkwaliteit)beheerder en burgers Doel Het doel van het opstellen van een zwemwaterprofiel is het in beeld brengen van knelpunten die een goede zwemwaterkwaliteit in de weg staan en de functie zwemwater in gevaar brengen Leeswijzer Na de inleiding in het eerste hoofdstuk wordt in hoofdstuk 2 de aanpak van het opstellen van een zwemwaterprofiel beschreven. In het derde hoofdstuk wordt het ontstaan, de inrichting, het beheer, de hydrologie en de historische waterkwaliteit beschreven. Deze resultaten samen met het veldbezoek geeft inzicht in mogelijke verontreinigingsbronnen van een zwemwater. In het vierde hoofdstuk staan conclusies en aanbevelingen en in hoofdstuk 5 staan contactgegevens van betrokken instanties. Tot slot is er een literatuur- en bronnenlijst toegevoegd en is een aantal bijlagen opgenomen. 7

8 8

9 2. AANPAK 2.1. Opstellen zwemwaterprofiel Voor het opstellen van een zwemwaterprofiel geldt als leidraad de Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel. Deze handreiking is in opdracht van Directoraatgeneraal Water (DG Water) opgesteld. In deze handreiking staat de werkwijze voor het opstellen van een zwemwaterprofiel en de overwegingen die een rol kunnen spelen. Beschrijving gebied Hydromorfologie Veldbezoek Historische zwemwaterkwaliteit Lijst met bronnen en routes Invullen gegevens (ZWEMPROF) Beschrijving gebied Analyseren Evalueren Zwemwate rprofiel Conclusies en aanbevelingen Bron: Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel Grontmij 2005 Figuur 1: Routekaart voor het opstellen van een zwemwaterprofiel. In bovenstaande routekaart staan de stappen die genomen worden om tot een zwemwaterprofiel te komen. In het beheersgebied van Waterschap Rijn en IJssel liggen vijftien wateren met de functie zwemwater. Het aantal zwemwateren kan per jaar verschillen. Er komen nieuwe bij door aanwijzing vanuit de provincies en er vallen zwemwateren af die over meerdere jaren een slechte waterkwaliteit hebben. Voor elk officieel zwemwater stelt het waterschap een zwemwaterprofiel op. In de volgende paragrafen staat hoe een zwemwaterprofiel tot stand komt Ligging en begrenzing zwemwaterzone Informatie over de ligging van een zwemwater wordt ingewonnen via de beheerder, provincie, op internet of is aanwezig bij het waterschap zelf. De zwemwaterzone wordt begrensd op basis van het rapport Bescherming van zwemwater en oppervlaktewater voor drinkwaterbereiding onder de Europese Kaderrichtlijn Water dat is opgesteld door DHV Water BV. Binnen deze zwemwaterzone wordt de waterkwaliteit gecontroleerd door het waterschap. Het doel van deze begrenzing is het beschermen van de zwemmers tegen 9

10 verontreinigingen. Het belangrijkste uitgangspunt bij het kiezen van de zwemwaterzone is dat deze zone het gebied is waar de meerderheid van de zwemmers (95%) zwemt Historie Informatie over de historie van een zwemwater wordt ingewonnen via de beheerder, de provincie, op internet of is bij het waterschap zelf aanwezig. De ontstaanswijze en het gebruik van een zwemwater in het verleden kan informatie geven over mogelijke verontreinigingsbronnen die van invloed zijn op de huidige waterkwaliteit Inrichting en voorzieningen De inrichting van een zwemwater en de aanwezige voorzieningen worden beschreven op basis van informatie van de beheerder en de provincie. Daarnaast brengt het waterschap een veldbezoek aan het zwemwater, waarbij de inrichting en de voorzieningen ook in beeld worden gebracht Beheer en onderhoud Informatie over het beheer en onderhoud van een zwemwater wordt opgevraagd bij de beheerder Hydromorfologische beschrijving De hydromorfologische beschrijving wordt gemaakt op basis van kaartmateriaal en gegevens over de grond- en oppervlaktewaterstromingen. Het ontstaan van het landschap en de bodemsoorten waarin het zwemwater ligt spelen hierbij een rol Historische waterkwaliteit In deze paragraaf wordt de historische waterkwaliteit beschreven van een zwemwater. Het gaat vooral om de laatste paar jaar, hoe de waterkwaliteit zich ontwikkeld heeft en of er vaak problemen zijn. Zoals beschreven in de Europese Zwemwaterrichtlijn worden de zwemwateren gecontroleerd op de aanwezigheid van twee bacteriegroepen: Escherichia coli (E. coli) en Intestinale enterococcen. Colibacteriën Voor de kwaliteit van het zwemwater zijn bacteriën belangrijke parameters. Bacteriën kunnen in het water komen door uitwerpselen van (water)vogels, honden en andere dieren en mensen. Zwemmers kunnen er ziek van worden. Kinderen en mensen met een verminderde weerstand zijn er extra gevoelig voor. Als er bacteriën in het water worden aangetroffen, wordt er onderzocht waar de bacteriën vandaan komen en of het om een eenmalige verhoging gaat. Vanaf 2013 geldt voor E. coli een norm van 1800 kve/100 ml. en voor Intestinale enterococcen 400 kve/100 ml. In het Intermezzo in wordt verder ingegaan op Escherichia coli. Veldparameters Naast het verplichte onderzoek naar bacteriën, worden ook een aantal veldparameters gecontroleerd. De veldparameters worden tijdens de monstername in het veld bepaald. De monsternemer kijkt of er afwijkingen zijn aan de kleur, geur, olie, vuil en schuim van het water. Door een meting in het water worden de volgende parameters bepaald: watertemperatuur zuurstof zuurgraad (ph) Elektrisch geleidingsvermogen (egv) 10

11 Blauwalgen Bij elke monstername wordt een zwemwater zowel visueel als met de Algae Torch geïnspecteerd op blauwalgen. De Algae Torch meet de hoeveelheid cyano-chlorofyl dat aangeeft dat er blauwalgen in het water aanwezig kunnen zijn. Als er een vermoeden is van blauwalgengroei, worden monsters genomen en het Protocol Blauwalgen 2012 gevolgd (zie Gezondheidsklachten Tijdens het zwemseizoen kunnen bij de provincie gezondheidsklachten worden gemeld, zoals jeuk na het zwemmen (zie H5. Contactgegevens). De provincie verzamelt de gegevens en zorgt voor de afhandeling. Het waterschap wordt hierbij betrokken en neemt indien nodig maatregelen Veldbezoek Aan elk zwemwater wordt voor het opstellen van een zwemwaterprofiel een veldbezoek gebracht. Tijdens een veldbezoek worden de invloeden op een zwemwater in beeld gebracht, zoals de aanwezigheid van (water)vogels, honden(uitwerpselen), lozingen en of het zwemwater met een ander oppervlaktewater in verbinding staat. Ook wordt de watervegetatie, de beplanting op het terrein en de inrichting van het terrein in beeld gebracht Invullen ZWEMPROF Volgens de Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel wordt het spreadsheetmodel ZWEMPROF ingevuld. Door eenvoudige berekeningen wordt met dit model aangetoond of het zwemwater onder invloed is van verontreinigingsbronnen. In de stroomgebiedsbeheerplannen van de Kaderrichtlijn Water kunnen eventueel maatregelen worden opgenomen, om de waterkwaliteit te verbeteren. 11

12 12

13 3. RESULTATEN 3.1. Ligging en begrenzing zwemwaterzone ligt als een parkachtig geheel op het industrieterrein van Dinxperlo (figuur 3). Het zwemwater ligt op het terrein van een openluchtzwembad, met verschillende voorzieningen. Ook wordt het als viswater gebruikt. In onderstaande tabel staat in het kort een aantal gegevens over. Naam zwemwater Codenaam OWA BLM01 (zie 3.6.) Coördinaten Plaats Dinxperlo Gemeente Aalten Oppervlakte (ha) 1,3 hectare Wateroppervlak (ha) 1 hectare Strand- / Ligweide (ha) 0,3 hectare Toegang Tegen betaling Functietoekenning Zwemwaterfunctie Informatiebord aanwezig Ja van de Provincie Gelderland Beheerder ConeGroup Zeddam Eigenaar Gemeente Aalten Figuur 2: Het strand van (foto 2009). 13

14 Figuur 3: Ligging van in het beheersgebied van Waterschap Rijn en IJssel (blauwe cirkel). 14

15 De zwemwaterzone voor ligt aan de noord- en oostzijde van de plas, bij het strand. De zwemwaterzone is in figuur 4, 5 en 6 aangegeven. Binnen de zwemwaterzone controleert het waterschap tijdens het zwemseizoen de waterkwaliteit. Figuur 4: De zwemwaterzone bij ligt langs het strand (oranje deel). Figuur 5 en 6: De zwemwaterzone langs het strand Historie is in de jaren 50 ontstaan door zandwinning. Dit zand was nodig voor het ophogen van verschillende bouwterreinen. Sinds 1953 wordt gebruikt als zwemwater. Ook is het al jaren een intensief gebruikte visvijver. Op de historische kaart (figuur 7) is de omgeving van Dinxperlo te zien, in de jaren De rode stip geeft de huidige ligging aan van. 15

16 Figuur 7: De omgeving van Dinxperlo rond Bij de rode stip is rond 1953 ontstaan Inrichting en voorzieningen Het zwemwater ligt bij het openluchtzwembad. Er is één toegang tot het zwemwater en die is via het toegangshek bij het zwembad (figuur 8). Het zwemwater is tijdens het zwemseizoen van 1 mei tot 1 september geopend. Er kan tegen betaling gezwommen worden. Bij de ingang zijn voldoende parkeerplaatsen en fietsenrekken (figuur 9). Op het informatiebord (figuur 10) staat een plattegrond van het terrein en informatie over het zwemwater. Figuur 8 en 9: De toegang tot en de parkeerplaatsen en fietsenrekken. 16

17 Figuur 10: Het informatiebord van de provincie Gelderland bij de ingang van het zwemwater. Tijdens de openingstijden zijn er drie toiletten geopend, waaronder een mindervalide toilet en er zijn drie douches. Er is een verkooppunt van snacks en er is een beheerder aanwezig. Honden zijn niet toegestaan. Het zwemwater wordt ook als viswater gebruikt. Tijdens het zwemseizoen is vissen alleen toegestaan aan de westzijde van de plas. Er mag s nachts niet gevist worden en er mag beperkt gevoerd worden Beheer en onderhoud In onderstaande tabel staat het beheer en onderhoud beschreven van. Onderhoud Frequentie Uitvoerder Ligweiden maaien 30 keer per seizoen Hacron Snoeien beplanting Gedurende seizoen Hacron Strand verversen / bijvullen Voor het zwemseizoen Hacron Vuilnisbakken legen Dagelijks Exploitant Strand cultiveren Voor het zwemseizoen Hacron Blad en zwerfafval ruimen Dagelijks Hacron / exploitant Onderhoud aan speeltoestellen Eén keer per jaar Nog nader in te vullen 17

18 3.5. Hydromorfologische beschrijving Binnen het beheersgebied van Waterschap Rijn en IJssel zijn vier landschappelijke eenheden te onderscheiden: het Oost-Nederlands plateau, het dekzandlandschap, de stuwwallen en het rivierenlandschap. ligt in het dekzandlandschap. Ter hoogte van het zwemwater heeft het eerste watervoerend pakket een dikte van circa 65 m. De plas is ontstaan door zandwinning in de jaren 50. De maximale waterdiepte van de plas ligt rond 4 m. Het zwemwater staat niet in verbinding met het oppervlaktewaterstelsel en wordt gevoed met grond- en regenwater. In het oostelijk deel van de plas treedt kwel op. De richting van de grondwaterstroming is oost-west. Gedetailleerde bodem- en grondwatergegevens ontbreken omdat op het industriegebied van Dinxperlo ligt (figuur 11). De normen die gelden voor bebouwd gebied geven aan dat rond het zwemwater de GHG (gemiddeld hoogste grondwaterstand) dieper ligt dan 80 cm beneden maaiveld. Figuur 11: Het landgebruik in de omgeving van bestaat uit bebouwd gebied. De locatie van het zwemwater is aangegeven met een rode cirkel Historische waterkwaliteit Het waterschap controleert en beoordeelt de waterkwaliteit van. Dit gebeurt tijdens het zwemseizoen, van 1 mei tot en met 30 september, negen keer per seizoen. Sinds 1990 controleert het waterschap de waterkwaliteit bij het strand (meetpunt BLM01, figuur 12). In onderstaande paragrafen wordt de waterkwaliteit van van de afgelopen jaren beschreven. 18

19 BLM01 Figuur 12. De blauwe stip geeft de ligging van het meetpunt aan voor de waterkwaliteitscontrole Colibacteriën De waardes voor E. coli liggen beneden de norm. Alleen was er een hoge waarde van Intestinale enterococcen op 23 juli Er was in 2012 geen norm voor deze bacteriegroep, maar om de kwaliteit te controleren is er een extra monster genomen. De waardes van beide bacteriegroepen waren in het extra monster prima. Er zijn geen overschrijdingen geweest van de normen voor E. coli en Intestinale enterococcen. 19

20 INTERMEZZO Escherichia coli (E. coli) is een van de meest voorkomende bacteriën in de dikke darm van warmbloedige dieren en de mens. De bacterie is vernoemd naar de Duitse microbioloog Theodor Escherich. De bacterie is nodig voor het verteren van voedsel en het produceert vitamine K. Deze stof is nodig om te helpen bij de bloedstolling en om calcium op de goede plaats in het lichaam te krijgen. E. coli komt in grote hoeveelheden voor in het lichaam, een tekort is alleen mogelijk door bijvoorbeeld langdurig gebruik van antibiotica. Hierdoor kan een tekort van vitamine K optreden, dat kan leiden tot bloedneuzen en andere bloedingen. In de darmen is E. coli een goedaardige bacterie, maar als deze bacterie op de verkeerde plaats in het lichaam komt, kan dit gevaar opleveren. Via de ontlasting van de mens en verschillende dieren, komen per dag miljarden bacteriën naar buiten. Als er E. coli in het oppervlaktewater wordt aangetroffen, duidt dit erop dat het water vervuild is met uitwerpselen. Door te zwemmen in vervuild water, kunnen de bacteriën op verkeerde plaatsen in het lichaam van de mens terecht komen en kan je ziek worden. Kleine kinderen en mensen met een verminderd afweersysteem hebben hier eerder last van. Sinds 2006 is de nieuwe Europese zwemwaterrichtlijn van kracht. Sinds 2009 worden zwemwateren gecontroleerd op de aanwezigheid van de parameters van deze nieuwe richtlijn. Deze parameters zijn twee bacteriologische parameters: Intestinale enterococcen en Escherichia coli. Sinds 2013 is de norm voor E. coli 1800 kve/ 100ml en voor Escherichia coli 400 kve/100 ml. Voor de nieuwe richtlijn worden op basis van de gemeten waarden de zwemwateren in klassen ingedeeld: uitstekende, goede, aanvaardbare of slechte kwaliteit. Dit is op basis van 4 meetjaren. Vanaf eind 2012 zijn de klassen voor alle zwemwateren bepaald. Hieronder staan de normen voor de verschillende klassen: Parameter Intestinale enterokokken (kve/100 ml) Escherichia coli (kve/100 ml) * Gebaseerd op een 95-percentiel ** Gebaseerd op een 90-percentiel Uitstekende kwaliteit Goede kwaliteit * Aanvaardbare kwaliteit ** Referentiemethode voor analyse ISO of ISO ISO of ISO De waterkwaliteit valt in de klasse slecht als er niet aan bovenstaande normen wordt voldaan. Tijdens het zwemseizoen wordt de norm voor E. coli gehanteerd. Op basis van die norm kan de provincie maatregelen nemen als niet aan deze norm wordt voldaan, zoals het instellen van een zwemverbod. Het waterschap adviseert hierbij Veldparameters Sinds de jaren 90 is het water van in de zomermaanden vaak groen en troebel (figuur 13). heeft sinds het ontstaan een dubbele functie, namelijk zowel vis- als zwemwater. Het voeren van vissen heeft voor negatieve gevolgen voor de waterkwaliteit. Door het voeren komen er veel nutriënten in het water (externe eutrofiëring). Naast visvoer zijn andere bronnen van nutriënten: bladval en uitwerpselen van (water)vogels, van vissen en van zwemmers. Daarnaast speelt de waterbodem een belangrijke rol (interne eutrofiëring). Een kleine hoeveelheid slib kan al voldoende fosfaat leveren als voedingsbron voor algen. Dit slib ontstaat door de ophoping van voedingsstoffen die in het water komen. Doordat het een ondiep, klein en geïsoleerd zwemwater is, verdwijnen er bijna geen voedingsstoffen uit het water. Er zijn geen waterplanten aanwezig, waardoor er weinig voedingsstoffen worden opgenomen. Alleen algen nemen voedingsstoffen op. 20

21 Figuur 13: Het water van is regelmatig troebel en groen Blauwalgen (cyanobacteriën) Sinds 2011 is er jaarlijks blauwalgenbloei in het zwemwater. Het gaat om verschillende soorten blauwalgen die toxines kunnen produceren. Om de gezondheid van de zwemmers te beschermen, stelt de provincie in overleg met het waterschap elk jaar een Waarschuwing of Negatief zwemadvies in. Er zijn verschillende overleggen geweest tussen de Conegroup, Gemeente Aalten, Provincie Gelderland en het Waterschap Rijn en IJssel over mogelijke oplossingen voor de verslechterde waterkwaliteit. In 2015 wordt een besluit over de toekomst van het zwemwater genomen. Een maatstaaf voor de hoeveelheid groenalgen is chlorofyl-a en voor de hoeveelheid blauwalgen cyano-chlorofyl. In figuur 14 is te zien hoe de hoeveelheden chlorofyl-a en cyano-chlorofyl schommelen tijdens het zwemseizoen. Cyano-chlorofyl meten we sinds De metingen worden om de drie weken gedaan. Er zijn hoge uitschieters te zien, waarbij de hoeveelheden cyano-chlorofyl in drijflagen nog hoger kunnen zijn. Hoe hoger de waardes, hoe meer groenalgen en blauwalgen aanwezig (kunnen) zijn. Voor cyano-chlorofyl geldt dat het niet altijd om blauwalgen hoeft te gaan. Microscopisch onderzoek geeft hier uitsluitsel over. Door de grote hoeveelheid algen is het water erg troebel. Ook het woelen in de bodem door o.a. Karpers zorgt voor veel bodemdeeltjes in het water waardoor het water troebel wordt. Door de troebelheid kunnen waterplanten niet groeien, deze hebben namelijk licht nodig, maar ook het omwoelen van de bodem door vissen belemmerd de kiem van waterplanten. Het ontbreken van waterplanten zorgt ervoor dat er minder voedingsstoffen uit het water worden opgenomen. Hierdoor hopen veel nutriënten zich op als slib op de bodem. 21

22 Doordat blauwalgen kunnen migreren in de waterkolom, kunnen ze goed concurreren met andere algen. Ook in troebele situaties kunnen ze het licht opzoeken door bovenin de waterkolom te verblijven. Hierdoor komt er nog minder licht op de bodem, waardoor de situatie verslechterd Cyano-chlorofyl Chlorofyl-a temperatuur water ph Figuur 14: Chlorofyl-a en cyano-chlorofyl schommelen behoorlijk tijdens de zwemseizoenen. Blauwalgen zijn geen algen maar bacteriën en kunnen toxines produceren, waardoor ze gevaarlijk zijn voor zwemmers. Het zwemwater wordt vanaf het begin van het zwemseizoen gecontroleerd op de aanwezigheid van blauwalgen, door het meten van cyano-chlorofyl met een Algae torch. Door een blauwalgenmonster onder de microscoop te bekijken, kan met zekerheid bepaald worden of er blauwalgen aanwezig zijn en welke soorten. Door de soortbepaling weten we of de blauwalgen toxines kunnen produceren. Als giftige blauwalgen aanwezig zijn, wordt samen met de provincie en in overleg met de beheerder gekeken welke maatregelen genomen kunnen worden. Het zwemwater wordt tijdens de aanwezigheid van blauwalgen wekelijks gecontroleerd, om de ontwikkeling te volgen en tijdig maatregelen te nemen en ingestelde waarschuwingen in te trekken. De blauwalgen in zijn toxine producerende blauwalgen. Figuur 15 t/m 18 laten foto s zien zoals de blauwalgen uit het zwemwater van er onder de microscoop uit zien. In figuur 19 is de drijflaag van blauwalgen goed zichtbaar. 22

23 Figuur 15: Blauwalg Microcystis wesenbergii Figuur 16: Blauwalg Planktothrix agardhii Figuur 17: Blauwalg Microcystis aeruginosa Figuur 18: Blauwalg Woronichinia naegeliana Sinds 2011 is er jaarlijks tijdens het zwemseizoen een flinke drijflaag van blauwalgen aanwezig. In 2015 nemen de betrokken partijen een beslissing over de toekomst van het zwemwater 23

24 Figuur 19: De monsternemer meet de hoeveelheid cyano-chlorofyl in de blauwalgendrijflaag Gezondheidsklachten Er zijn geen gezondheidsklachten bekend bij het waterschap over Veldbezoek Waarnemingen algemeen wordt jaarlijks verschillende keren bezocht door medewerkers van het waterschap. Tijdens het zwemseizoen is er in een groot deel van het zwemwater een drijflaag van blauwalgen aanwezig. Er wordt gewaarschuwd voor blauwalgen op het bord van de provincie, bij de ingang Waarnemingen flora & fauna Rondom het zwemwater staan verschillende bomen, zoals treurwilg, populier en Gewone es. Langs het water groeit riet en een aantal struiken. Er zijn geen waterplanten meer aanwezig, wel veel groen- en blauwalgen. Tijdens het veldbezoek zwommen veel grote Karpers aan het wateroppervlak in de zon (figuur 20). Er waren geen watervogels aanwezig. Langs de waterkant bij de parkeerplaats zaten een aantal vissers te vissen Waarnemingen derden is voor Hengelsportvereniging De Voorn een belangrijke visplek. Er vissen gemiddeld 1 tot 5 vissers per dag. Er mag s nachts niet gevist worden en tijdens het 24

25 zwemseizoen niet vanaf het strand. Er leven verschillende soorten vissen: Blankvoorn, Rietvoorn, Winde, Brasem, Karper, Zeelt, Snoek, Baars, Riviergrondel en Paling. De vissen mogen gevoerd worden volgens de visvergunning en er worden wel eens pootvissen uitgezet. Hiervan sterft ongeveer een derde deel. De hengelsportvereniging onderhoudt jaarlijks de beschoeiing en de beplanting. Figuur 20: Grote Karpers zwemmen aan het wateroppervlak in Beïnvloedingsfactoren is een klein, ondiep, geïsoleerd zwemwater waarop geen lozingen uitkomen. Het ligt geïsoleerd, dat betekent dat er geen ander oppervlaktewater mee in verbinding staat. Alle voedingsstoffen die in het water komen, hopen zich op bij de waterbodem. Een belangrijke bron van nutriënten is visvoer. Het water wordt al ruim 65 jaar als viswater gebruikt. Er is geen opname van voedingsstoffen door waterplanten, omdat er geen waterplanten zijn. Andere bronnen van nutriënten zijn bladval en uitwerpselen van watervogels, zwemmers en vissen. De waterbodem speelt een belangrijke bron bij interne eutrofiëring Model Zwemprof In bijlage I is het ingevulde model opgenomen voor. Uit bijlage II blijkt dat er voor geen verontreinigingsbronnen continue aanwezig zijn. Het kan wel dat bv. watervogels incidenteel voor een overschrijding van de normen voor bacteriën zorgen. Dit komt niet uit dit model naar voren. 25

26 Voor is het voeren van vissen een bron van voedingsstoffen. Dit kan niet in de spreadsheet worden ingevuld. De invloed van deze bron is niet bekend. De groene kleur en algengroei kan een gevolg zijn van teveel voedingsstoffen in het water door visvoer. Het model geeft aan dat er geen bronnen aanwezig zijn die een grote negatieve invloed hebben op de waterkwaliteit van. De combinatie van viswater en zwemwater kan nadelig zijn voor de waterkwaliteit van het zwemwater. 26

27 4. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 4.1. Conclusies 1. Sinds 2011 is er jaarlijks een drijflaag van giftige blauwalgen aanwezig. Het water is troebel en groen van kleur. 2. Er leven geen waterplanten meer in het water. Door de troebelheid van het water en de grote graasdruk van Karpers is plantengroei niet meer mogelijk. 3. wordt als visvijver gebruikt door hengelsportvereniging De Voorn. Dit is een knelpunt voor een goede zwemwaterkwaliteit, door de grote hoeveelheid nutriënten die in het water komen Aanbevelingen 1. Om als zwemwater te behouden, moeten er brongerichte maatregelen genomen worden om de waterkwaliteit te verbeteren. Hiervoor zijn afspraken nodig met betrokken partijen. 2. De dubbele functie van zwemwater en viswater moet heroverwogen worden. Alleen brongerichte maatregelen in het zwemwater zelf zal niet op lange termijn voldoende zijn Actualisatie Een zwemwaterprofiel dient volgens de nieuwe richtlijn geactualiseerd te worden, afhankelijk van in welke klasse het zwemwater wordt ingedeeld. Deze klasse is bepaald op basis van vier jaar bacteriologische gegevens. Deze klasse-indeling staat los van de aanwezigheid van blauwalgen in een zwemwater. behoort tot de klasse UITSTEKEND. Klassen Uitstekend Goed Aanvaardbaar Slecht Actualisatie zwemwaterprofiel Alleen als zwemwater in lagere klasse komt Om de 4 jaar Om de 3 jaar Om de 2 jaar Het zwemwaterprofiel moet ook geactualiseerd worden als er belangrijke veranderingen zijn opgetreden die van invloed zijn op de kwaliteit van het zwemwater, zoals de aanwezigheid van blauwalgen. 27

28 28

29 5. CONTACTGEGEVENS 1. Helmkamp HR DINXPERLO 2. Gemeente Aalten Markt CS AALTEN Postbus AC AALTEN info@aalten.nl 3. Conegroup Zeddam 's-heerenbergseweg CC Zeddam Waterschap Rijn en IJssel Liemersweg GG DOETINCHEM Postbus AC DOETINCHEM info@wrij.nl 5. Provincie Gelderland Markt 11 te Arnhem Postbus GX ARNHEM post@gelderland.nl Klachten over zwemwater kunnen gemeld worden bij het Omgevingsloket van de Provincie Gelderland: omgevingsloket@prv.gelderland.nl of

30 30

31 LITERATUURLIJST & BRONNEN Bescherming van zwemwater en oppervlaktewater voor drinkwaterbereiding onder de Europese Kaderrrichtlijn Water, DHV Water BV, juni 2005 Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel, Grontmij Europese zwemwaterrichtlijn 2006/7/EG Hengelsportvereniging De Voorn (Wim Boland) Gemeente Aalten 31

32

33 Bijlage I Zwemprof

34

35 Zwemprof Blauwe Bijdrage bronnen Naam locatie: Het Blauwe Datum beoordeling: legenda IC Geen invloed op zwemwaterkwaliteit (IE <100KVE/100ml) Geringe invloed op de zwemwaterkwaliteit Wezenlijk invloed; gemiddelde onder de norm, maar incidenteel overschrijdingen te verwachten Grote invloed bron: maatregelen noodzakelijk gemiddeld EC zeer druk EC gemiddeld IE zeer druk IE eindoordeel EC eindoordeel EC Zwemmers gemiddeld zeer druk #DEEL/0! #DEEL/0! Recreatievaart #DEEL/0! #DEEL/0! #DEEL/0! ###### RWZI #DEEL/0! 0 eindscore IC eindscore IC Agrarisch achterland 0 0 gemiddeld zeer druk RioolOverstort #DEEL/0! #DEEL/0! gemengd stelsel #DEEL/0! 0 gescheiden stelsel #DEEL/0! 0 Lozingen slachthuis of mestv. #DEEL/0! 0 Ongezuiverde lozingen #DEEL/0! 0 Afstromend wegwater #DEEL/0! 0 Beroepsvaart #DEEL/0! 0 Jachthavens #DEEL/0! 0 Watervogels 0 0 Lokale bron (Incidenteel) #DEEL/0! 0 Lokale bron (continue belasting) #DEEL/0! 0

36