Toekomstvisie Zwemvoorziening Zaltbommel: 2017 en verder

Transcriptie

1 Toekomstvisie Zwemvoorziening Zaltbommel: 2017 en verder Gemeente Zaltbommel, 9 augustus 2012

2 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. Inleiding Op het startblok Aanleiding toekomstvisie Doelstelling toekomstvisie Totstandkoming toekomstvisie Leeswijzer 2 Hoofdstuk 2. Huidige situatie Inleiding Wettelijk kader en beleidskaders Wettelijk kader Coalitieakkoord Bestuursopdracht en bezuinigingen Kerntakendiscussie Het aanbod Zwembad Akwamarijn Omliggende zwembaden Het gebruik Zwembad Akwamarijn Omliggende zwembaden Theoretische vraag/aanbod verhoudingen overdekt zwemwater Kosten en baten 11 Hoofdstuk 3. Trends, ontwikkelingen en visies Bevolkingsprognose Zwembadbezoek Gevolgen economische crisis Toekomstvisie inwoners Toekomstvisie zwemverenigingen Toekomstvisie Apollo Hotel en Zwemschool Ad van Trigt Toekomstvisie Sportfondsen Toekomstvisie omliggende zwembaden 16 Hoofdstuk 4. Toekomstvisie Inleiding Bouwstenen Toekomstvisie Mogelijke scenario s 20 Bijlage 1. Bezoekaantallen Zwembad Akwamarijn 22 Bijlage 2. Bevolkingsprognose gemeente Zaltbommel

3 HOOFDSTUK 1. INLEIDING 1.1 Op het startblok Op de voorzijde van deze rapportage zien we iemand op het startblok staan, klaar om in het water te duiken. De afbeelding staat symbool als metafoor voor de rol en functie van deze nota. Allereerst staan we natuurlijk aan de start van een traject. Het is het begin van iets waarvan we op dit moment de exacte uitkomst nog niet kennen. Dat hangt af van de keuzes die onderweg gemaakt worden. Vanaf het startblok heb je wel een goed overzicht en bekijk je het wateroppervlak van enige afstand. Bij het opstellen een toekomstvisie is het juist van groot belang om enige afstand te nemen. Om trends en ontwikkelingen in een breder perspectief te kunnen zien en om ook verder dan de eigen gemeentegrenzen te kijken welke kansen en mogelijkheden zich elders voor doen. Het is tegelijkertijd van belang om ook in tijd wat verder vooruit te kijken. Wat dat betreft geeft een hoge duikplank wellicht een nog beter uitzicht Want een zwemvoorziening heeft een levensduur van doorgaans minimaal 25 jaar. We weten niet hoe de wereld en de gemeente Zaltbommel er over 25 jaar uitzien, maar we kunnen wel toekomstgerichte trends en ontwikkelingen mee laten wegen in onze visie. Voordat we vanaf het startblok in het water duiken is het van belang om de richting te bepalen. Dat doen we in eerste instantie aan de hand van deze nota. Hoe ver springen we het water in en gaan we dan links, rechtsaf of rechtdoor. En hoe springen we het water in? Geen bommetje natuurlijk, maar gaat het om de schoonheidsprijs of willen we zo efficiënt mogelijk ons doel bereiken? Tot slot is het, eenmaal in het water beland, van belang om het hoofd boven water te houden. En die metafoor is in deze tijden van economische tegenwind aan de orde van de dag. Het beoogde vervolg op deze nota is dan ook gericht op een verdere financiële uitwerking van de mogelijke scenario s. 1.2 Aanleiding toekomstvisie Een adequaat aanbod van sportvoorzieningen is een belangrijke voorwaarde zodat onze inwoners in voldoende mate kunnen sporten en bewegen. De behoefte aan een toekomstvisie wordt ingegeven doordat het huidige zwembad sterk verouderd is. De levensduur is bereikt. Het bestaande zwembad Akwamarijn blijft uiterlijk geopend tot en met 31 december Het langer open houden van het zwembad zou toenemende kosten met zich mee brengen: progressief toenemende exploitatiebijdragen en disproportioneel hoge onderhoudskosten. Op 14 december 2010 is door het College van Burgemeester en Wethouders de Bestuursopdracht Toekomstvisie zwem- en binnensportvoorzieningen vastgesteld. Hierin is de opdracht tot het opstellen van de toekomstvisie verwoord. Aanvullend hierop zijn door de gemeenteraad op 3 februari 2011 ook de benodigde middelen beschikbaar gesteld om de toekomstvisie te kunnen opstellen. In de uitvoering is om praktische redenen een splitsing aangebracht. Enerzijds de zwemvoorziening (voorliggende notitie) en anderzijds de overige binnensportvoorzieningen (gymzalen, sportzalen en sporthallen) waarvoor een aparte notitie wordt opgesteld. -1-

4 1.3 Doelstelling toekomstvisie Op basis van deze toekomstvisie dient in ieder geval op de volgende vragen antwoord gegeven te kunnen worden. 1. Willen wij ook vanaf 1 januari 2017 een zwembad beschikbaar stellen aan onze inwoners en zo ja, welke primaire functie(s) heeft dit zwembad? 2. Welke voor onze inwoners af te leggen afstand tot dit zwembad vinden wij hiervoor acceptabel? 3. Welke scenario s passen binnen onze toekomstvisie en welke hiervan willen we vervolgens nader uitwerken? 1.4 Totstandkoming toekomstvisie In de totstandkoming van de voorliggende toekomstvisie is gebruikt gemaakt van diverse bronnen. Zo is gebruik gemaakt van de resultaten van een sportpeiling die in het in het 1 e kwartaal van 2011 is gehouden onder inwoners van de gemeente Zaltbommel. Hierbij is het gebruik van zwembad Akwamarijn en andere zwembaden in de regio aan de orde gesteld en is ook gevraagd naar de consequenties in het fictieve geval van sluiting van het huidige zwembad. Aansluitend is gebruik gemaakt van informatie, expertise en visie op de toekomst van: - Sportfondsen Zaltbommel N.V., de exploitant van het huidige zwembad en de binnensportaccommodaties; - Zwemvereniging Zaltbommel; - Zwemschool Ad van Trigt; - Apollo Hotel Zaltbommel; - de gemeente Maasdriel (ambtelijk overleg); - de gemeente Tiel (ambtelijk overleg); - de gemeente Culemborg (ambtelijk overleg). Tot slot zijn de uitkomsten van de kerntakendiscussie hierbij betrokken, zoals in mei 2012 samengevat in de notitie Samen naar de kern. 1.5 Leeswijzer Na dit inleidende hoofdstuk wordt allereerst in hoofdstuk 2 inzicht geboden in de huidige situatie: het wettelijk kader, vigerende beleidskaders en de verhouding tussen het gebruik van zwembaden in de regio en het aanbod van voorzieningen. Hoofdstuk 2 wordt afgesloten met een financiële paragraaf waarin inzicht wordt geboden in de huidige kosten en baten van het bestaande zwembad. De overgang van heden naar de toekomst vindt in hoofdstuk 3 plaats door een beschrijving van relevante trends en ontwikkelingen en de toekomstvisies van de diverse stakeholders. Hoofdstuk 4 beschrijft de toekomstvisie voor wat betreft de zwemvoorziening en worden ook de scenario s beschreven die passen binnen de toekomstvisie en zijn de moeite waard om nader uit te werken. -2-

5 HOOFDSTUK 2. HUIDIGE SITUATIE 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt de huidige situatie geïnventariseerd. Het gaat hierbij allereerst om het bestaande wettelijk kader en gemeentelijk beleidskader dat van toepassing is op de realisatie van de betreffende voorzieningen (2.2). Aansluitend wordt ingegaan op het huidige aanbod van zwembaden (2.3), het gebruik c.q. de bezetting hiervan en vraag/aanbod verhoudingen (2.4). Tot slot wordt inzicht geboden in de kosten en baten van het bestaande zwembad (2.5). 2.2 Wettelijk kader en beleidskaders Wettelijk kader Het stichten van gemeentelijke sportvoorzieningen komt niet voort uit een wettelijke taak, uitgezonderd het beschikbaar stellen van voldoende binnensportruimte ten behoeve van het bewegingsonderwijs. Vanaf de jaren vijftig is echter een tendens ontstaan waarin overheden een voorwaardenscheppende taak voor zichzelf weggelegd zien om burgers in staat te stellen sport te beoefenen. Achterliggende gedachte is dat sportbeoefening belangrijke neveneffecten heeft (gezondheid, welzijn, sociale cohesie, etc.) en dat sportvoorzieningen een gemeente aantrekkelijker maken als woon-, leef- en verblijfsgebied Coalitieakkoord In het Coalitieakkoord is gesteld dat de zwemfunctie in de gemeente Zaltbommel behouden blijft. Aansluitend hierop is besloten het huidige zwembad Akwamarijn in ieder geval tot en met 31 december 2016 open te houden Bestuursopdrachten en bezuinigingen Vanuit het Coalitieakkoord zijn twee bestuursopdrachten uitgevoerd die betrekking hebben op de binnensportaccommodaties en het zwembad. De uitvoering van de eerste bestuursopdracht heeft een bezuiniging opgeleverd op het beheer en de exploitatie van de binnensportaccommodaties en het zwembad in de komende jaren. Dit is gerealiseerd door het beheer en de exploitatie van alle binnensportaccommodaties 1 uit te besteden aan Sportfondsen voor een periode van 5 jaar ( ). Tegelijkertijd is besloten zwembad Akwamarijn open te houden tot en met 31 december 2016 en daarop ook het (groot) onderhoud op af te stemmen. De uitvoering van de tweede bestuursopdracht betreft het opstellen van de voorliggende Toekomstvisie die een eerste stap vormt voor de periode vanaf 2017 en verder. 1 Uitgezonderd de binnensportaccommodaties die onderdeel uitmaken van de Dorpshuizen en de Brede Scholen De Zandkampen en De Waluwe en Gymzaal De Toermalijn. -3-

6 2.2.4 Kerntakendiscussie Eind 2011 is de gemeenteraad gestart met een kerntakendiscussie. In mei 2012 zijn de resultaten verwerkt in de notitie Samen naar de kern. Deze notitie stelt dat: 1. sportbeoefening van belang is in relatie tot gezondheid en sociale cohesie; 2. iedereen, en met name de jeugd, moet aan sport kunnen doen, waarbij sportorganisaties een belangrijke eigen verantwoordelijkheid hebben en de gemeente de regie voert (kerntaak) en faciliteert; 3. een intensief multifunctioneel gebruik van accommodaties is noodzakelijk voor een sluitende exploitatie; 4. clustering van voorzieningen is van belang, maar het blijft van belang dat bruikbare voorzieningen op maat aanwezig zijn en blijven in bepaalde kernen 5. vanwege het waterrijke karakter van de Bommelerwaard moet er in de regio een zwembadfunctie blijven bestaan, met name met het oog op zweminstructie binnen de gemeente. 2.3 Het aanbod Het aanbod bestaat uit Zwembad Akwamarijn (2.2.1) en omliggende zwembaden in de regio (2.2.2) Zwembad Akwamarijn Zwembad Akwamarijn is het gemeentelijk zwembad van de gemeente Zaltbommel en is gelegen aan de Thorbeckestraat. Het zwembad is eigendom van de gemeente en wordt in opdracht van de gemeente geëxploiteerd en beheerd door Sportfondsen Zaltbommel N.V. op basis van een overeenkomst voor bepaalde tijd eindigend op 31 december Het zwembad dateert uit 1963 en is voor het laatst in de jaren tachtig gerenoveerd. Hoewel voldaan wordt aan de huidige wet- en regelgeving is het zwembad sterk verouderd en voldoet het niet meer aan de wensen die de consument vandaag de dag heeft. Zwembad Akwamarijn bestaat uit een instructie-/doelgroepenbad van 20 x 8 meter met een vaste waterdiepte variërend van 0,6 tot 2,0 meter en een peuterbad van 4 x 3 meter. Hiermee is het zwembad vooral gericht op zwemlessen, doelgroepenactiviteiten en recreatief gebruik Omliggende zwembaden In de gemeente Zaltbommel zijn er naast Zwembad Akwamarijn nog twee zwemmogelijkheden. Enerzijds het zwembad van het Apollo Hotel. Dit wordt gebruikt door Zwemschool Ad van Trigt voor het geven van zwemlessen en door gasten van het hotel. Anderzijds is er open water binnen de gemeente waar in de zomerperiode gezwommen wordt. Het betreft recreatieplas Het Esmeer in Aalst. Ook in de rivieren de Maas en de Waal wordt gezwommen, hoewel dit vanzelfsprekend niet een officieel hiervoor bedoelde locatie is. Navolgend komen de omliggende zwembaden in de regio aan bod. Hierbij wordt ook de afstand tot deze zwembaden weergegeven. Het betreft hier de afstand hemelsbreed gerekend vanaf het bestaande zwembad Akwamarijn. Het mag duidelijk zijn dat deze afstand voor bijvoorbeeld inwoners uit de kernen Aalst of Poederoijen anders is. -4-

7 Binnen een straal van 10 kilometer (bezien vanaf het bestaande Zwembad Akwamarijn) zijn er twee andere zwembaden gevestigd. Dit zijn Zwembad De Kreek in Maasdriel en Het Wiel in Geldermalsen. Binnen een straal van 15 kilometer is er de keuze uit maar liefst 11 zwembaden. In onderstaande tabel 1 is een overzicht weergegeven van de omliggende zwembaden. In paragraaf wordt nader ingegaan op het gebruik van deze zwembaden door inwoners van de gemeente Zaltbommel. Tabel 1. Overzicht zwembaden Algemeen Functies Bassins # Zwembad Bouwjaar Afstand (km) Zwemlessen Verenigingen Doelgroepen Recreatief Wedstrijdbad Instructiebad Recreatief Peuterbad Buitenbad(en) 1 Sportiom, Den Bosch x x x x x x x x 2 Akwamarijn, Zaltbommel x x x 20x8 4x3 3 De Kikvors, Giessen x x x 25x12,5 10x6 4x3 4 Zwembad De Kreek, Kerkdriel x x x 25x10 5 Caribabad, Gorichem x x x x x x x x 6 Zwembad Apollo Hotel, Zaltbommel ca x 10x6 7 Kwekkelstein, Rosmalen x12,5 x 8 Zwembad de Meer, Culemborg x x x x 25x12,5 12x8 x 9 Tongelreep, Eindhoven x x x x 50x25 25x15 x x x x 10 Die Heygrave, Vlijmen X x x 25x15 15x8 10x8 11 Het Wiel, Geldermalsen ca x x x 25x15 10x6 12 Open water: Esmeer, Maas en Waal niet van toepassing Health Center De Schildkamp 13 / Zwemschool Aquaspetter, Asperen x x 14 Buitenzwembad Veldzicht, Genderen onbekend 14 x x 15 Sportplaza Tiel, Tiel x x x x 25x12,5 12x10 230m2 5 m2 100 m2 16 De Zeven Morgen, Dreumel x x x x x Nieuw zwembad Woudrichem N en Aalburg vanaf 2014 (vervangt De Kikvors en Veldzicht) x x x x 25x15 12x10 x x 2.4 Het gebruik Zwemmen is een van de meest beoefende sporten in Nederland. Zwemmen is gezond en leren zwemmen is in Nederland van levensbelang. Wel eens wordt gezegd dat zwemmen de enige (bewegings)activiteit is die je 'van de wieg tot het graf'kunt beoefenen Zwembad Akwamarijn Uit de sportpeiling blijkt dat 38% van de inwoners van de gemeente Zaltbommel in 2011 minimaal 1x een zwembad heeft bezocht. 11% van de inwoners heeft in de periode mei 2010 tot april 2011 minimaal 1 keer gebruik gemaakt van zwembad Akwamarijn. -5-

8 Het aantal bezoeken aan het zwembad is in de periode sterk afgenomen. Van bijna bezoeken in 2005 naar bezoeken in Een afname van 25% in 6 jaar tijd. In 2011 is het aantal bezoeken vrijwel gelijk gebleven ten opzichte van 2010 (zie figuur 1) Figuur 1. Totaal aantal bezoeken (bron: Sportfondsen Zaltbommel) Uit figuur 2 blijkt dat de afname van het aantal bezoeken voor alle soorten gebruik heeft plaatsgevonden. Procentueel is tussen 2005 en 2010 de afname het sterkst onder de het verenigingsgebruik (-44%) en het schoolgebruik 2 (-43%). Het aantal bezoeken vanuit zwemlessen is in die periode afgenomen met 18%, vanuit recreatief gebruik met 19% en vanuit activiteiten met 13%. Figuur 2. Aantal bezoeken, naar gebruik (bron: Sportfondsen Zaltbommel) Het schoolzwemmen is in 2001 afgeschaft. -6-

9 Uit figuur 2 en de onderstaande figuur 3 blijkt dat het huidige zwembad vooral wordt gebruikt voor zwemlessen (37%). Ruim 1 op de 3 bezoeken vindt in dat kader plaats. In mindere mate is er sprake van recreatief zwemmen (23%), activiteiten (21%), verenigingsgebruik (15%) en schoolgebruik (4%). Figuur 3. Type gebruik 2011 (bron: Sportfondsen Zaltbommel) scholen 4% verenigingen 15% recreatief 23% zwemlessen 37% aktiviteiten 21% Vanuit de sportpeiling is dit beeld bevestigd. Op basis van de Sportpeiling betreft 43% van het totaal aantal bezoeken aan Zwembad Akwamarijn zwemlessen en schoolzwemmen (41% in figuur 3), 41% betreft recreatief zwemmen en activiteiten (44% in figuur 3) en 16% betreft verenigingsgebruik (15% in figuur 3). Het gebruik van het zwembad voor met name zwemlessen verklaart het hoge aantal bezoeken aan het zwembad door inwoners van 6-11 jaar (zie figuur 4). Naast kinderen van 6-11 jaar, maken vooral inwoners van jaar en inwoners van jaar gebruik van het zwembad. Figuur 4. Gemiddeld aantal bezoeken aan Zwembad Akwamarijn per jaar (bron: Sportpeiling 2011) -7-

10 2.4.2 Omliggende zwembaden 11% van de inwoners heeft in 2011 minimaal 1 keer gebruik gemaakt van zwembad Akwamarijn. 27% van de inwoners heeft niet van dit zwembad gebruikt gemaakt, maar wel van een ander zwembad in regio. Bij de keuze voor een ander zwembad spelen de volgende aspecten een rol 3 : 1. reisafstand (33%) 2. de kwaliteit van de zwemlessen (26%) 3. de kwaliteit van het zwembad (21%) 4. de openingstijden (8%) 5. de aanwezigheid van een buitenbad (3%). Reistijd is het belangrijkste criterium voor inwoners van Zaltbommel in de keuze voor een ander zwembad. Landelijk is onderzocht welke afstand men bereid is te overbruggen voor het bezoek aan een zwembad. Hieruit blijkt dat 80% bereid is om hemelsbreed 5 kilometer te overbruggen, 65% is bereid om 7,5 kilometer af te leggen, 45% wil tot 10 kilometer reizen en voor 35% is 15 kilometer nog acceptabel (zie onderstaande figuur 5). Figuur 5. Afstandsverval zwembadbezoek 3 Bron: Sportpeiling

11 In onderstaande figuur 6 is weergeven van welke omliggende zwembaden de inwoners van de gemeente gebruik maken (bron: Sportpeiling). Ook hier geldt dat de weergegeven afstand hemelsbreed gerekend vanaf Zwembad Akwamarijn is. Figuur 6. Omliggende zwembad (inclusief de afstand tot Zwembad Akwamarijn) # Zwembad A B C 1 Sportiom, Den Bosch 13,3% 11,1% 12,2% 2 Akwamarijn, Zaltbommel 10,7% 5,9% 0,0% 3 De Kikvors, Giessen 10,4% 7,4% 6,3% 4 Zwembad De Kreek, Kerkdriel 7,0% 7,4% 13,0% 5 Caribabad, Gorichem 3,7% 1,9% 1,9% 6 Zwembad Apollo Hotel, Zaltbommel 0,0% 0,7% 1,5% 7 Kwekkelstein, Rosmalen 0,7% 0,0% 0,0% 8 Zwembad de Meer, Culemborg 0,7% 0,0% 0,0% 9 Tongelreep, Eindhoven 0,7% 0,7% 1,1% 10 Die Heygrave, Vlijmen 0,7% 0,0% 0,0% 11 Het Wiel, Geldermalsen 0,4% 0,4% 0,4% 12 Open water: Esmeer, Maas en Waal 0,4% 0,4% 0,4% 13 Zwemschool Aquaspetter, Asperen 0,0% 0,0% 0,0% 14 Buitenzwembad Veldzicht, Genderen 0,0% 0,0% 0,0% 15 Sportplaza Tiel, Tiel 0,0% 0,0% 0,0% N Nieuw zwembad Woudrichem en Aalburg (open in 2014) A. Bezoekt dit zwembad B. Bezoekt dit Zwembad het vaakst C. Gaat naar dit zwembad indien Akwamarijn gesloten zou worden -9-

12 Uit kolom A blijkt dat onze inwoners meer gebruik maken van Sportiom in Den Bosch (13%) dan van Zwembad Akwamarijn (11%). Van De Kikvorst (10%) wordt ongeveer evenveel als van Zwembad Akwamarijn gebruik gemaakt. Een aanzienlijk deel van de inwoners (7%) maakt gebruik van De Kreek in Kerkdriel. De omliggende zwembaden kennen een andere signatuur in vergelijking met Zwembad Akwamarijn. Het Sportiom in Den Bosch heeft een grote aantrekkingskracht omdat het een recreatief zeer aantrekkelijk zwembad is. De Kreek in Maasdriel is het dichtstbijzijnde zwembad. Met als bouwjaar 1973 is dit zwembad iets minder gedateerd dan Zwembad Akwamarijn Theoretische vraag/aanbod verhoudingen overdekt zwemwater Om enerzijds de benutting van zwembaden en anderzijds de verhouding tussen het beschikbare aanbod en de behoefte aan zwemwater weer te kunnen geven, wordt gebruik gemaakt van kengetallen (zie tabel 3). Deze landelijke kengetallen hebben uitsluitend betrekking op overdekt zwemwater (binnenbassins). Achterliggende reden hiervan is dat overdekt zwemwater met het oog op het kunnen aanbieden van zwemonderwijs als basisvoorziening gezien kan worden. Buitenbaden kunnen in dit kader gezien worden als een aanvullende voorziening. In tabel 3 wordt inzicht geboden in de theoretische vraag/aanbod verhouding voor de gemeente Zaltbommel, de Bommelerwaard (de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel) en de Regio Rivierenland. De Regio Rivierenland is een samenwerkingsverband van 10 gemeenten: Buren, Culemborg, Geldermalsen, Lingewaal, Maasdriel, Neder-Betuwe, Neerijnen, Tiel, West Maas en Waal en Zaltbommel. Tabel 3. Theoretische Vraag/aanbod verhoudingen overdekt zwemwater Gemeente Bommelerwaard Regio Landelijk Zaltbommel Rivierenland norm Totaal m2 overdekt zwemwater aanwezig 160* Totaal aantal bezoeken Aantal inwoners A. aantal inwoners per m2 zwemwater B. oppervlakte zwemwater (m2) per inwoner 0,006 0,008 0,008 0,010 C. aantal bezoeken per inwoner (animocijfer) 1,7 3,4 2,4 5,0-7,0 D. aantal bezoekers per m2 zwemwater * het zwembad in het Apollo Hotel is hierbij buiten beschouwing gelaten omdat bezoekaantallen ontbreken. Het aanbod in oppervlakte overdekt zwemwater is beperkt in relatie tot het aantal inwoners (kengetal A en B). Dit is vooral het geval in de gemeente Zaltbommel, maar ook in de Bommelerwaard en de Regio Rivierenland is het aantal m2 overdekt zwemwater per inwoner lager dan gemiddeld (kengetal B). Anders gezegd: het beschikbare aantal m2 overdekt zwemwater moet door relatief veel inwoners worden gedeeld (kengetal A). -10-

13 Normaal gesproken zou dit moeten leiden tot een hoge benutting van het beschikbare zwemwater. Maar dat is niet het geval in de gemeente Zaltbommel: de benutting/bezetting van zwembad Akwamarijn ligt onder het landelijk gemiddelde (kengetal D). Omdat het aantal bezoekers per m2 zwemwater in de Bommelerwaard boven de norm ligt, betekent dit dat zwembad De Kreek in Maasdriel wel goed bezocht wordt in relatie tot het aantal inwoners van die gemeente. Dit betekent dat dit zwembad ook door inwoners van andere gemeenten (lees: de gemeente Zaltbommel) bezocht wordt. Dit wordt bevestigd vanuit de resultaten van Sportpeiling Er bestaat geen aanleiding om te veronderstellen dat zwemmen onder inwoners van de gemeente Zaltbommel, Bommelerwaard en de Regio Rivierenland een minder populaire sport is in vergelijking met de landelijke situatie. Op basis van het lage aantal zwembadbezoeken per inwoner (kengetal C) wordt de uitkomst van de Sportpeiling uit 2011 dat inwoners van de gemeente Zaltbommel veelvuldig gebruik maken van omliggende zwembaden, bevestigd. Dit geldt op basis van kengetal C ook voor de Bommelerwaard en de Regio Rivierenland, maar wel in mindere mate. In grote lijnen kan geconcludeerd worden dat 1 van de 3 zwembadbezoeken door inwoners van de gemeente Zaltbommel plaatsvindt binnen de eigen gemeente. 2 van de 3 bezoeken vinden buiten de gemeente plaats. In de Regio Rivierenland geldt dit voor 1 op de 2 van de zwembadbezoeken. Hierop is (de kwaliteit van) het huidige aanbod van zwembaden binnen het verzorgingsgebieden van invloed. Uit tabel 1 blijkt dat de overdekte zwembaden in Culemborg, Geldermalsen, Maasdriel, Tiel en Rosmalen allen ruim 35 jaar oud zijn. De consument kiest dan voor andere zwembaden met een aantrekkelijkere danwel nieuwe voorzieningen of zal minder vaak gaan zwemmen. In geval van een aanbod dat voldoet aan de wensen en behoeften van de inwoners zal daar logischerwijs ook meer gebruik van gemaakt worden en dan zal minder vaak gebruik worden gemaakt van omliggende zwembaden. 2.5 Kosten en baten Het is niet mogelijk om het bestaande zwembad op kostenneutrale wijze te exploiteren. Daartoe verstrekt de gemeente Zaltbommel aan Sportfondsen Zaltbommel een jaarlijkse exploitatiesubsidie voor het beheer en de exploitatie. Voor Zwembad Akwamarijn is het verschil tussen kosten en baten in ,-. Daarnaast komen gemeentelijke kapitaallasten ( ,-) en kosten voor groot onderhoud ( ,-) ten lasten van de gemeente. In totaal inclusief kapitaallasten en groot onderhoud dus ,-. Per zwembadbezoek is dat 5,90 en per inwoner 10,30. Het zwembad heeft per 1 januari 2012 een boekwaarde van circa , Elektrische installatie Zwembad ,- + aankoop grond zwembad Akwamarijn ,

14 HOOFDSTUK 3. TRENDS, ONTWIKKELINGEN EN VISIES 3.1 Bevolkingsprognose In de periode is de bevolkingsopbouw van de gemeente Zaltbommel continu in ontwikkeling. De bevolkingsprognose, zoals opgenomen in bijlage 2, biedt de volgende inzichten. 1. Er vindt geen ontgroening plaats in Zaltbommel: het aantal inwoners van 0-10 en jaar neemt weliswaar iets af in periode tot 2025, maar neemt daarna weer toe tot Het aantal jongeren blijft daarmee over de totale periode op peil. 2. Ook de middengroep blijft stabiel: de middengroep van jaar neemt af in omvang tot 2025 en neemt daarna weer wat toe tot 2040 en blijft daarmee in 2040 op hetzelfde niveau als in Er treedt een sterke vergrijzing op in Zaltbommel: het aantal 60-plussers neemt met circa 60% toe in periode In 2012 zijn er inwoners van 60 jaar en ouder. In 2040 zijn dat er circa Het totaal aantal inwoners neemt met 9% toe in periode In 2040 telt de gemeente inwoners. Deze groei komt volledig tot stand door een toename van het aantal 60-plussers. De voorgaande inzichten leveren voor de toekomstvisie de volgende bouwstenen op. 1. Er blijft vanuit de inwoners van de gemeente Zaltbommel een gelijkblijvende behoefte aan zwemlessen, recreatief zwemmen (ouders+kinderen) en verenigingsgebruik bestaan. 2. Er zal een toenemende behoefte ontstaan aan zwemwater voor ouderen voor recreatief/doelgroepen zwemmen en vooral ook voor medische en therapeutische doeleinden. 3.2 Zwembadbezoek Landelijk is het recreatieve zwembadbezoek de afgelopen jaren licht teruggelopen. Hoewel de sportdeelname in de afgelopen decennia is toegenomen is het aandeel hierin van de zwemsport afgenomen. Zwemmen is sinds jaar en dag echter de meest beoefende sport in Nederland en dat zal dat voorlopig ook zo blijven is de verwachting. Innovatie is echter nodig om op behoeften van de consument in te spelen. Uit de sterke opkomst van particuliere zwemscholen blijkt dat zij inspelen op de behoeften van de consument en ook warm wateractiviteiten voor ouderen en medische groepen is sterk in opkomst. Ook zwemverenigingen ontwikkelen zich door een breder aanbod te bieden aan leden (zweminstructie, eigentijdse zwemactiviteiten, etc.) en door meer verantwoordelijkheid te dragen in (mede)beheer van zwembaden (zie ook 3.3) -12-

15 3.3 Gevolgen van economische crisis De gevolgen van de economische crisis zijn ook merkbaar binnen de zwembadbranche. Van de ruim 800 zwembaden worden er bijna 100 zwembaden bedreigd met sluiting (bron: Zwemmonitor 2011). Dit is een direct gevolg van gemeentelijke bezuinigingen die daarmee ook de zwembaden treffen. De gemeentelijke exploitatiesubsidies staan onder druk. De economische crisis is daarmee direct danwel indirect aanleiding tot een aantal relevante ontwikkelingen binnen de zwembadbranche: 1. Standaardisering van ontwerp en realisatie en inzet van zwemverenigingen Tot nu toe is ieder zwembad in Nederland uniek. Het is geen standaard product. Dit betekent dat ontwerp en realisatie hoge investeringen met zich meebrengen. Om te komen tot verlaging van de investeringen en structurele exploitatielasten is een gestandaardiseerd zwembad ontwikkeld op initiatief van de KNZB. Het betreft een simpel, relatief goedkoop zwembad van 25 x 21 meter. Dit is voldoende voor zwemverenigingen en door middel van een beweegbare bodem tevens geschikt voor zwemlessen en doelgroepenactiviteiten. De Zwembond wil met het standaard zwembad en een actieve participatie van vrijwilligers van de betreffende zwemverenigingen bij de exploitatie ervoor zorgen dat er in Nederland ook in tijden van economische crisis voldoende zwemwater voor zwemverenigingen beschikbaar blijft. Los van het feit of een gestandaardiseerd zwembad wenselijk is, is het ook de vraag of de inzet van vrijwilligers in beheer en exploitatie van het zwembad reëel is. Het aantal beschikbare vrijwilligers staat binnen de sport onder druk en het beheer en exploitatie van een zwembad brengt naast bepaalde expertise ook verantwoordelijkheden met zich mee. 2. commercialisering en zwemfunctie als onderdeel breder productaanbod De traditionele sportdeelname in verenigingsverband staat onder druk. Naast de ongeorganiseerde sport in de openbare ruimte is ook het commerciële sportaanbod al enige tijd sterk in opkomst. Als belangrijke exponent van deze ontwikkelingen geldt de fitnessbranche. De fitnessbranche heeft een explosieve groei doorgemaakt en heeft zich verder doorgezet naar de ontwikkeling van integrale sport- en welnesscentra op basis van een familie-clubconcept. In veel gevallen is een zwembad daar onderdeel van. Op deze wijze kan een zwemfunctie rendabeler geëxploiteerd worden in vergelijking met een stand-alone zwembad. Bovendien heeft de consument de mogelijkheid om beoefening van andere sporten te combineren met het zwemmen. Ook worden daarbij vaak andere functies gerealiseerd zoals kinderopvang, beautysalons, kappers, etc. In Zaltbommel is het gebruik van het zwembad van het Apollo Hotel voor zwemlessen een voorbeeld van een zwembad als onderdeel van een breder productaanbod (in dit geval in combinatie met de hotelfunctie). Door commercialisering en het combineren van diverse functies verbeterd de exploitatie van de zwemfunctie. 3. verschuiving van lokale naar bovenlokale/regionale functie In toenemende mate verschuift de functie van een zwembad van lokaal naar bovenlokaal/regionaal. Hiervoor zijn een aantal oorzaken te noemen. Zo is de mobiliteit en actieradius van inwoners sterk toegenomen (mede dankzij het toegenomen autobezit) en is men bereid om relatief grote afstand af te leggen voor een zwembadbezoek (zie hoofdstuk 4). Zeker wanneer de prijs/kwaliteit-verhouding gunstiger is, is men bereid daarvoor te reizen. Vanuit de consument bezien hebben zwembaden dus een meer bovenlokale functie gekregen. Een voorbeeld hiervan is dat meer inwoners van de gemeente Zaltbommel het Sportiom in Den Bosch bezoeken dan Zwembad Akwamarijn in de eigen gemeente. -13-

16 Tegelijkertijd staan in veel gemeenten de uitgaven die gepaard gaan met het beheer en de exploitatie van een zwembad onder druk. Hierdoor slaan steeds meer gemeenten de handen in een en worden intergemeentelijke zwembaden gerealiseerd met een bovenlokale functie. Een voorbeeld hiervan is het gezamenlijke zwembad van de gemeenten Woudrichem en Aalburg dat in 2014 open gaat. 3.4 Toekomstvisie inwoners Uit de Sportpeiling 2011 is gebleken dat 72% van de inwoners het belangrijk tot zeer belangrijk vindt dat er binnen de gemeente Zaltbommel een zwembad is en ook in de toekomst blijft. Naarmate de leeftijd toeneemt, wordt dit belangrijker gevonden. Dit heeft zeer waarschijnlijk een relatie met een afnemende mobiliteit naarmate de leeftijd toeneemt. Voor 56% van de inwoners zou het geen consequenties hebben indien zwembad Akwamarijn gesloten wordt, omdat men nu ook nauwelijks gebruikt maakt van het zwembad. Slechts 8% geeft aan dan minder te gaan zwemmen. Indien zwembad Akwamarijn wordt gesloten geeft 35% van de inwoners aan elders te gaan zwemmen (zie ook figuur 7). Zij geven de voorkeur dan in gelijke mate aan Zwembad De Kreek in Kerkdriel en het Sportiom in Den Bosch (zie ook figuur 6). Figuur 7. Consequenties indien zwembad Akwamarijn gesloten wordt (in % van totaal) -14-

17 3.5 Toekomstvisie zwemverenigingen Zwem- en waterpolovereniging Zaltbommel (ZV Zaltbommel) telt 147 leden waarvan 85% uit de gemeente Zaltbommel komt (69% uit de kern Zaltbommel) en 12% van de leden komt uit Maasdriel en Neerijnen. De helft van de leden is 20 jaar of jonger. Voor ZV Zaltbommel voldoet Zwembad Akwamarijn niet voor het houden van wedstrijden omdat het bad 4 banen heeft van 20 meter lengte, terwijl voor wedstrijden 6 banen nodig zijn van 25 meter lengte. Daarom wordt in de huidige situatie voor wedstrijden uitgeweken naar onder andere Tiel en Gorinchem. De zwemvereniging gebruikt Zwembad Akwamarijn ongeveer 400 uur per jaar. ZV Zaltbommel (147 leden) en Zwemvereniging Kerkdriel (circa 75 leden) hebben hun gezamenlijke visie op sluiting van Zwembad Akwamarijn per 31 december 2016 kenbaar gemaakt. De zwemverenigingen pleiten voor de realisatie van een intergemeentelijk zwembad voor de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel dat voldoet aan de wensen van de beide zwemverenigingen. Dit betekent de realisatie van een 25-meterbad met 6 banen. ZV Zaltbommel verwacht dan te kunnen groeien en circa 25% meer uren af te gaan nemen, omdat dan geen gebruik mee gemaakt hoeft te worden van omliggende zwembaden. 3.6 Toekomstvisie Apollo Hotel en Zwemschool Ad van Trigt In het Apollo Hotel wordt iedere middag van maandag t/m vrijdag en ook op zaterdagochtend zwemles gegeven door Zwemschool Ad van Trigt. Op maandagochtend maakt de Reumavereniging gebruik van het zwembad. Op dinsdag t/m vrijdagochtend is er nog ruimte voor activiteiten. Mochten de bestaande activiteiten komen te vervallen dan zal het hotel het voortbestaan van het zwembad wel gaan heroverwegen. Uitsluitend gebruik door hotelgasten is voor het Apollo Hotel eigenlijk onvoldoende om het zwembad dan open te houden. Zwemschool Ad van Trigt maakt intensief gebruik van het zwembad in het Apollo Hotel (circa uur per jaar). Ad van Trigt geeft al 30 jaar zwemles in de regio. Voor het afzwemmen wordt drie keer per maand gebruik gemaakt van Zwembad De Kreek. In de visie van Ad van Trigt is er in Zaltbommel ruimte voor een tweede instructiebad aangezien zij nu een wachtlijst hebben van 300 mensen. In het verleden is door Ad van Trigt geprobeerd om op eigen initiatief een tweede instructiebad te realiseren in combinatie met een woonvilla, maar dat is niet gelukt. Idealiter zou Ad van Trigt graag zien dat er ter vervanging van Zwembad Akwamarijn in de kern Zaltbommel een nieuw zwembad van 25 x 15 meter wordt gerealiseerd met een beweegbare bodem. Dit bad kan dan voor zwemlessen in 3 delen van 8 x 15 meter verdeeld worden waarmee het dan optimaal benut wordt voor zwemlessen. Daarmee kan dan ook tegemoet gekomen worden aan de wens van de zwemvereniging(en). In de optiek van Ad van Trigt zou een dergelijk zwembad exclusief de kapitaallasten zonder gemeentelijke exploitatiesubsidie geëxploiteerd moeten kunnen worden. Mocht dat niet haalbaar zijn dan zou een instructiebad van 15 x 10 meter een alternatief kunnen zijn, maar daarmee kan niet voorzien worden in de wens van de zwemvereniging(en). -15-

18 3.7 Toekomstvisie Sportfondsen Met Sportfondsen Zaltbommel NV heeft de gemeente een lopende overeenkomst voor het beheren en exploiteren van Zwembad Akwamarijn en de binnensportaccommodaties. Deze overeenkomst loopt tot 31 december Sportfondsen ziet met het oog op de toekomst een aantal ontwikkelingen die met elkaar samen hangen. Het betreft: de wens om een nieuwe sporthal te realiseren nabij het Cambium College ter vervanging van Sporthal De Ring; de sluiting van Zwembad Akwamarijn per 31 december 2016; de ontwikkelingen binnen de gemeente Maasdriel in relatie tot MFC De Kreek (zie paragraaf 3.8). Sportfondsen voorziet dat het aantal inwoners van de gemeente Zaltbommel in combinatie met de onzekere financieel economische situatie onvoldoende draagvlak biedt voor de realisatie van een 25-meter zwembad. Gezien de bovenstaande ontwikkelingen acht Sportfondsen twee scenario s realistisch. 1. Een instructiebad van bijvoorbeeld 15 x 10 meter dat wordt gerealiseerd grenzend of geïntegreerd in een nieuwe sporthal bij het Cambium College; 2. In samenwerking met de gemeente Maasdriel komen tot 1 nieuw zwembad van 25- meter voor beide gemeenten. Dit is het scenario dat ook door de beide zwemverenigingen wordt voorgestaan. 3.8 Toekomst van omliggende zwembaden Gezien het feit dat de functie van zwembaden verschuift van lokaal naar bovenlokaal niveau is het relevant om inzicht te hebben in de toekomst van omliggende zwembaden. Uit tabel 1 blijkt dat de overdekte zwembaden in Culemborg, Geldermalsen, Maasdriel, Tiel en Rosmalen (gemeente Den Bosch) allen ruim 35 jaar oud zijn. Al bekend is dat de gemeenten Woudrichem en Aalburg gezamenlijk een nieuw zwembad realiseren dat in 2014 open gaat en Zwembad De Kikvors en Zwembad Veldzicht vervangt. In Culemborg moet ook een visie gevormd worden over een nieuw zwembad, waarbij men gezien de druk op de exploitatielasten voor samenwerking en stemming met andere gemeenten open staat. In Tiel is de situatie vergelijkbaar, maar is de termijn waarop besluitvorming moet plaatsvinden ruimer dan in Culemborg. In de gemeente Maasdriel doen zich op dit moment knelpunten voor in beheer en exploitatie van multifunctioneel centrum De Kreek (het zwembad maakt daar onderdeel van uit). Bij de oplossing van deze knelpunten wordt gestreefd om op korte termijn te komen tot lagere exploitatielasten. In vervolg hierop zal ook voor de langere termijn een visie opgesteld moeten worden. Vanuit de gemeente Maasdriel is daarbij de bereidheid om ook buiten de eigen gemeentegrenzen te kijken. Tot slot heeft de gemeente Den Bosch zich tot doel gesteld om zelfstandig binnen vijf tot tien jaar een nieuw 25-meterbad te realiseren (Rosmalen). Vanuit het programma KSB3 vindt in de komende periode in samenwerking met Tiel en Culemborg onderzoek plaats naar afstemming van sport en culturele accommodaties voor stad en platteland. De projectgroep die vanuit de drie gemeenten dit onderzoek begeleidt staat voor om de reikwijdte van dit onderzoek inhoudelijk te vergroten met de gemeenten Geldermalsen en Maasdriel. Gezien het afstandsverval voor het bezoeken van een zwembad ligt, in geval van een keuze voor intergemeentelijk zwembad, samenwerking in dit kader met de gemeente Maasdriel het meest voor de hand. De afstand tot de andere gemeenten is relatief groot in relatie tot het afstandsverval. -16-

19 HOOFDSTUK 4. TOEKOMSTVISIE 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt de toekomstvisie ten aanzien van het zwembad beschreven. Hiervoor zijn in de vorige hoofdstukken diverse bouwstenen verkregen (paragraaf 4.2) van waaruit de toekomstvisie wordt opgesteld (paragraaf 4.3). Dit hoofdstuk wordt afgesloten met een opsomming van de mogelijke scenario s die in het vervolg op deze notitie nader uitgewerkt kunnen worden (paragraaf 4.4). 4.2 Bouwstenen In de voorgaande hoofdstukken zijn de volgende bouwstenen voor de toekomstvisie voor een nieuw zwembad verkregen. 1. Het huidige zwembad is sterk verouderd. De levensduur is bereikt. Het bestaande zwembad Akwamarijn blijft uiterlijk geopend tot en met 31 december Het langer open houden van het zwembad zou toenemende kosten met zich mee brengen: progressief toenemende exploitatiebijdragen en disproportioneel hoge onderhoudskosten. 2. Het aantal bezoeken aan het zwembad is in de periode sterk afgenomen. Van bijna bezoeken in 2005 naar bezoeken in % van de inwoners heeft in in de periode mei 2010 tot april 2011 minimaal 1 keer gebruik gemaakt van zwembad Akwamarijn. 3. Ruim 1 op de 3 bezoeken aan zwembad Akwamarijn betreft zwemles. In mindere mate is er sprake van recreatief zwemmen (23%), activiteiten (21%), verenigingsgebruik (15%) en schoolgebruik (4%). 4. Het gebruik van het zwembad voor met name zwemlessen verklaart het hoge aantal bezoeken aan het zwembad door inwoners van 6-11 jaar (13 bezoeken per jaar). Daarnaast maken inwoners van jaar (4 bezoeken per jaar) en inwoners van jaar (3,5 bezoeken per jaar) gebruik van het zwembad % van de inwoners maakt geen gebruik van zwembad Akwamarijn, maar wel van een ander zwembad in regio. Bij de keuze voor een ander zwembad spelen vooral reisafstand, de kwaliteit van de zwemlessen en de kwaliteit van het zwembad een rol. 6. Onze inwoners meer gebruik maken van Sportiom in Den Bosch (13%) dan van Zwembad Akwamarijn (11%). Van De Kikvorst in Giessen (10%) wordt ongeveer evenveel als van Zwembad Akwamarijn gebruik gemaakt. Een deel van de inwoners (7%) maakt gebruik van De Kreek in Kerkdriel van de 3 zwembadbezoeken door inwoners van de gemeente Zaltbommel vindt plaats binnen de eigen gemeente (Zwembad Akwamarijn). 2 van de 3 bezoeken vinden buiten de gemeente plaats. 8. Op basis van de bevolkingsprognose tot 2040 wordt vanuit de inwoners van de gemeente Zaltbommel een gelijkblijvende behoefte aan zwemlessen, recreatief zwemmen (ouders+kinderen) en verenigingsgebruik verwacht. -17-

20 9. Als gevolg van de vergrijzing wordt een toenemende behoefte verwacht aan zwemwater voor ouderen voor recreatief/doelgroepen zwemmen en vooral ook voor medische en therapeutische doeleinden. 10. Trends en ontwikkelingen die een direct of indirect een gevolg zijn van de economische crisis zijn: a) standaardisering van ontwerp en realisatie en inzet van zwemverenigingen; b) commercialisering en zwemfunctie als onderdeel breder productaanbod; c) verschuiving van lokale naar bovenlokale/regionale functie van zwembaden; 11. Uit de Sportpeiling 2011 is gebleken dat 72% van de inwoners het belangrijk tot zeer belangrijk vindt dat er binnen de gemeente Zaltbommel een zwembad is en ook in de toekomst blijft. 12. Voor 56% van de inwoners zou het geen consequenties hebben indien zwembad Akwamarijn gesloten wordt, omdat men nu ook nauwelijks gebruikt maakt van het zwembad. Slechts 8% geeft aan dan minder te gaan zwemmen. Indien zwembad Akwamarijn wordt gesloten geeft 35% van de inwoners aan elders te gaan zwemmen 13. ZV Zaltbommel (147 leden) en Zwemvereniging Kerkdriel (circa 75 leden) pleiten gezamenlijk voor de realisatie van een intergemeentelijk zwembad voor de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel dat voldoet aan de wensen van de beide zwemverenigingen: een 25-meterbad met 6 banen. 14. Zwemschool Ad van Trigt zou graag zien dat er ter vervanging van Zwembad Akwamarijn in de kern Zaltbommel een nieuw zwembad van 25 x 15 meter wordt gerealiseerd. Is dat niet haalbaar dan is een instructiebad van 15 x 10 meter een goed alternatief. 15. Sportfondsen Zaltbommel acht twee scenario s realistisch: een instructiebad van bijvoorbeeld 15 x 10 meter grenzend of geïntegreerd in een nieuwe sporthal bij het Cambium College of in samen met de gemeente Maasdriel een 25-meter zwembad voor beide gemeenten. 16. De omliggende overdekte zwembaden in Culemborg, Geldermalsen, Maasdriel, Tiel en Rosmalen zijn allen ruim 35 jaar oud. Dit maakt het voor deze gemeenten noodzakelijk om naar de toekomst te kijken. 17. Gezien het afstandsverval voor het bezoeken van een zwembad ligt het voor de gemeente Zaltbommel het meest voor de hand om de (on)mogelijkheden van een samenwerking met de gemeente Maasdriel op dit gebied nader te verkennen. 18. Uitkomst kerntakendiscussie (mei 2012): vanwege het waterrijke karakter van de Bommelerwaard moet er in de regio een zwembadfunctie blijven bestaan, met name met het oog op zweminstructie binnen de gemeente. Op basis van de verkregen bouwstenen voor de toekomstvisie wordt in de volgende paragraaf de toekomstvisie beschreven. -18-

21 4.3 Toekomstvisie De toekomstvisie heeft tot doel om de volgende vragen te beantwoorden. 1. Willen wij ook vanaf 1 januari 2017 een zwembad beschikbaar stellen aan onze inwoners en zo ja, welke primaire functie(s) heeft dit zwembad? De toekomstvisie moet allereerst uitsluitsel geven of we in beginsel wel of niet een zwemvoorziening vanaf 1 januari 2017 beschikbaar willen stellen aan onze inwoners. De kerntakendiscussie (mei 2012) geeft antwoord op deze vraag: De gemeente Zaltbommel vindt sportbeoefening door inwoners van belang in relatie tot gezondheid en sociale cohesie. Iedereen, en met name de jeugd, moet aan sport kunnen doen, waarbij sportorganisaties een belangrijke eigen verantwoordelijkheid hebben en de gemeente de regie voert (kerntaak) en faciliteert. Vanwege het waterrijke karakter van de Bommelerwaard moet er in de regio een zwembadfunctie blijven bestaan, met name met het oog op zweminstructie binnen de gemeente. We willen dus ook vanaf 1 januari 2017 een zwemvoorziening kunnen aanbieden aan onze inwoners. Deze zwemvoorziening heeft zweminstructie als primaire functie. Een zwembad kan op hoofdlijnen voorzien in vier zwemfuncties voor bijbehorende doelgroepen: zweminstructie, zwemverenigingen, doelgroepen activiteiten en recreatief zwemmen. Het hanteren van zweminstructie als primaire functie wil niet zeggen dat de zwemvoorziening geen ruimte kan bieden voor andere zwemfuncties. In een zwembad dat primair gericht is op zweminstructie kunnen ook doelgroepenactiviteiten plaatsvinden. Voor zwemverenigingen is wel een minimale afmeting van 25 x 15 meter noodzakelijk. 2. Welke voor onze inwoners af te leggen afstand tot dit zwembad vinden wij hiervoor acceptabel? Ten aanzien van de locatie is als uitkomst van de kerntakendiscussie gesteld dat deze voorziening in de regio moet blijven bestaan. Gezien het afstandsverval voor het bezoek aan zwembaden (zie paragraaf 2.3.2) wordt het begrip in de regio in deze toekomstvisie concreet vertaald naar een locatie binnen de gemeentegrenzen van de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel (de Bommelerwaard). Dit sluit aan op de landelijk waargenomen ontwikkeling waarbij een zwembad niet langer een lokale, maar steeds meer een bovenlokale/regionale functie krijgt. Deze ontwikkeling wordt ingegeven door de toegenomen mobiliteit van inwoners en door de toenemende druk op de uitgaven die gepaard gaan met het beheer en de exploitatie van een zwembad. Een locatie buiten de Bommelerwaard wordt als niet acceptabel (lees: te ver weg) beschouwd. Samengevat: Ook vanaf 1 januari 2017 willen we onze inwoners de mogelijkheid bieden gebruik te kunnen maken van een zwemvoorziening, die gesitueerd is in de Bommelerwaard en zweminstructie als primaire functie heeft. -19-

22 4.4 Mogelijke scenario s Passend binnen het bovenstaande kader zijn diverse scenario s denkbaar. Voorgesteld wordt om de hierna beschreven scenario s nader uit te werken om zodoende per scenario inzicht te verkrijgen in de (on)mogelijkheden, de voor- en nadelen, eventuele risico s en de financiële consequenties. Op basis van een dergelijk uitwerking van deze scenario s kan nadere besluitvorming hierover plaatsvinden. Scenario 1. Zwembad Apollo Hotel als zwemvoorziening Gesteld kan worden dat na sluiting van Zwembad Akwamarijn per 1 januari 2017 het huidige zwembad van het Apollohotel past binnen het kader: het is een zwemvoorziening binnen de Bommelerwaard dat geschikt is voor zweminstructie. Echter, op dit moment is dit zwembad exclusief toegankelijk voor zwemlessen van Ad van Trigt en voor hotelgasten. In de uitwerking van dit scenario wordt dan ook onderzocht of het mogelijk is dit zwembad vanaf 1 januari 2017 open te stellen voor alle inwoners en welke bestaande activiteiten vanuit Zwembad Akwamarijn dan ingepast zouden kunnen worden. Ook zal nader onderzoek gedaan worden naar de mogelijkheden om ook de continuïteit van dit zwembad te waarborgen, omdat het privaat eigendom is en de gemeente geen zeggenschappen heeft. De uitwerking van dit scenario wordt gecompleteerd met de (on)mogelijkheden, de voor- en nadelen, eventuele risico s en de financiële consequenties. Scenario 2. Zwembad De Kreek als zwemvoorziening Zwembad De Kreek is gelegen binnen de Bommelerwaard en zeer geschikt voor zweminstructie. Bovendien voldoet het aan de juiste afmetingen voor de zwemverenigingen. Op voorhand is het de verwachting dat Zwembad De Kreek ook in 2017 en in de jaren daarna nog operationeel zal zijn. In de uitwerking van dit scenario worden de (on)mogelijkheden, de voor- en nadelen, eventuele risico s en de financiële consequenties in kaart gebracht. Ook wordt gekeken naar de mate waarin het mogelijk is om de bestaande activiteiten van Zwembad Akwamarijn in te passen in de huidige programmering van Zwembad De Kreek en naar de levensduur van dit zwembad. Scenario 3. Nieuw intergemeentelijk zwembad De gemeente Maasdriel zal in de komende periode ook voor de langere termijn haar visie formuleren inzake de toekomst van Zwembad De Kreek. Vanuit de gemeente Maasdriel is er bereidheid om daarbij ook buiten de eigen gemeentegrenzen te kijken naar mogelijke samenwerking. In de uitwerking van dit scenario worden de (on)mogelijkheden, de voor- en nadelen, eventuele risico s en de financiële consequenties onderzocht van een intergemeentelijk zwembad in samenwerking met de gemeente Maasdriel. In geval van een gezamenlijk zwembad met de gemeente Maasdriel vormt een zwembad van 25 x 15 meter het uitgangspunt, zodat voor zweminstructie voldoende capaciteit ontstaat en ook de zwemverenigingen hiervan gebruik kunnen maken (uiteraard naast doelgroepenactiviteiten en recreatief zwemmen). Realisatie van een nieuw intergemeentelijk zwembad geldt dan als vervanging van Zwembad Akwamarijn en Zwembad De Kreek. Een nieuw intergemeentelijk zwembad van Zaltbommel en Maasdriel zal er mogelijk niet voor 2017 zijn. Dat zou betekenen dat onze inwoners in de tussenliggende periode aangewezen zijn op de omliggende zwembaden. Dit is dan één van de consequenties van dit scenario. In de uitwerking van dit scenario wordt in samenspraak met de gemeente Maasdriel onderzocht van welke 'tussenliggende periode'er dan sprake is. -20-

23 Scenario 4. Nieuw gemeentelijk zwembad Het zelfstandig realiseren van een zwembad behoort ook tot de mogelijkheden. In dit scenario worden twee varianten nader uitgewerkt en onderzocht: a) een instructiebad van 15 x 10 meter; b) een zwembad van 25 x 15 meter. Ten opzichte van een 25-meterbad gaat realisatie van een instructiebad weliswaar gepaard met een lagere investering en een lagere exploitatiebijdrage, maar daar staat tegenover dat een instructiebad een beperkter gebruik heeft in vergelijking met een 25-meterbad. Zo is een 25-meterbad ook geschikt voor zwemvereniging(en), voor recreatief gebruik (banen zwemmen) en biedt het -met een beweegbare bodem- een veel grotere capaciteit voor zwemlessen en voor doelgroepactiviteiten. De keuze tussen de twee genoemde varianten is afweging van kosten (investering en exploitatielasten) en (maatschappelijke) baten. Een definitieve keuze kan hierin uitsluitend gemaakt worden op basis van nader inzicht in de specifieke kosten en baten van beide varianten en de overige scenario s. -21-

24 BIJLAGE 1 Bezoekaantallen Zwembad Akwamarijn Type recreatief activiteiten zwemlessen verenigingen scholen Totaal Bron: Sportfondsen -22-