Voorontwerp van decreet betreffende het onderwijs XIX

Transcriptie

1 Op stapel In de rubriek Op stapel geven we kort toelichting bij de regelgeving die eerstdaags wordt gepubliceerd. De toelichting geeft de stand van zaken weer bij de onderhandelingen in Sectorcomité X. Definitief uitsluitsel kan uiteraard alleen de tekst geven die in het Belgisch Staatsblad wordt gepubliceerd. Voor bijkomende inlichtingen kunt u terecht bij: GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Onderwijsorganisatie en personeel Hilde Eloot hilde.eloot@g-o.be Tel : Een exemplaar van de teksten van de (voor)ontwerpen kunt u aanvragen bij Willy Dessers : willy.dessers@g-o.be Tel: Voorontwerp van decreet betreffende het onderwijs XIX In sectorcomité X werden recent de onderhandelingen afgesloten over dit nieuwe verzameldecreet. Met de bepalingen van dit decreet worden een aantal maatregelen van verschillende CAO s omgezet in regelgeving, een aantal bestaande decreten aangepast en een aantal maatregelen ingeschreven in diverse niveau- en themadecreten met het oog op een goede start en werking in het schooljaar Op het ogenblik van het afsluiten van de onderhandelingen was er inzake een aantal onderwerpen nog geen eindresultaat. Een aantal van deze items, zoals de beroepsmogelijkheid tegen preventieve schorsing en een regeling voor de vacantverklaring van betrekkingen van langdurig afwezige directeurs worden binnenkort opnieuw besproken met de verschillende partners. Eventuele tekstvoorstellen hieromtrent zullen nadien via amendementen worden opgenomen in OD XIX. We geven per onderwijsniveau een beknopt overzicht (niet limitatief) van de belangrijkste wijzigingen aan de regelgeving. BASISONDERWIJS Voor de instellingen binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden de bepalingen inzake de verplichte lestijden Frans aangepast ; voortaan kunnen de betrokken scholen zelf het aantal lestijden Frans bepalen, rekening houdend met het niveau/de instroomkenmerken van de leerlingen. De regeling inzake het toekennen van zorgpunten wordt iets aangepast voor volgende specifieke situaties. Als een school uit een scholengemeenschap stapt (als de scholengemeenschap geen 900 leerlingen meer telt ) én de oorspronkelijke scholengemeenschap wordt opgeheven, dan genereert deze school onmiddellijk zorgpunten, als zij toetreedt tot een bestaande scholengemeenschap. Ook scholen die voorheen nog niet tot een scholengemeenschap behoorden en

2 toetreden tot een bestaande scholengemeenschap, genereren onmiddellijk zorgpunten. Voor scholen die van scholengemeenschap veranderen (bvb door een overname) is er de mogelijkheid van overdracht van zorgpunten van de oude scholengemeenschap naar de nieuwe scholengemeenschap. Het recht op uren tijdelijk onderwijs aan huis (TOAH) en permanent onderwijs aan huis (POAH) wordt uitgebreid naar vijfjarigen. In het buitengewoon onderwijs worden GOK-uren geïntroduceerd. Het stelsel van OVB-uren (onderwijsvoorrangsbeleid) stopt definitief op 31 augustus Voor de toekenning van GOK-uren wordt een specifieke berekeningswijze toegepast. Twee indicatoren worden in rekening gebracht : opleidingsniveau van de moeder (hoogste gewicht) en thuistaal niet-nederlands (enkel gewogen in combinatie met de andere gelijkekansenindicator). Om in aanmerking te komen dient de school tenminste 40% externe en semi-interne leerlingen type 1 en 3 te hebben die voldoen aan de eerste gelijkekansenindicator. Men moet minstens 6 aanvullende lestijden genereren om de uren toegekend te krijgen. Er wordt een overgangsregeling onder voorwaarden voor twee jaar voorzien voor scholen die wel uren OVB kregen (en geen uren GOK genereren). Voor de aanstellingen in het kader van beleidsondersteuning met TIVOLI-geld zijn voortaan aanstellingen mogelijk binnen alle bestaande personeelscategorieën (niet louter meer onderwijzend personeel). Vanaf het schooljaar kon maximum 10% van de op schoolniveau toegekende puntenenveloppes ICT en administratieve ondersteuning samengelegd worden. Deze maatregel wordt versoepeld in die zin dat de 10% kan overschreden worden mits een akkoord in het lokaal comité. Dit laat bvb toe dat scholen die slechts een zeer beperkt aantal punten genereren deze punten integraal kunnen overdragen naar de scholengemeenschap. SECUNDAIR ONDERWIJS Het decreet betreffende het onderwijs II legt een reeks verplichte vakken op die als basisvorming worden aangeduid. De basisvorming wordt op een aantal vlakken geactualiseerd. Zo zal bvb techniek op termijn technologische opvoeding vervangen (met hierbij zowel een aanpassing van de eindtermen als een aanpassing van de vakbenaming). Daarnaast zullen ook de verschillende natuurwetenschappelijke disciplines geïntegreerd worden in de eenduidige vakbenaming natuurwetenschappen. Moderne vreemde talen krijgen een groter gewicht in het curriculum van de basisvorming : - in de B-stroom 1 graad : Frans wordt verplicht -2 en 3 gr TSO en KSO : verplicht Frans én Engels -2 en 3 gr BSO : verplicht één moderne vreemde taal (eventueel binnen het vak PAV) CAO VIII voorzag reeds in het invoeren van het systeem van een globale puntenenveloppe voor het secundair onderwijs. In OD XIX worden de berekeningswijze en aanwendingswijze decretaal vastgelegd conform de afspraken opgenomen in de CAO VIII. De globale enveloppe omvat zowel de punten ondersteunend personeel, de punten van de forfaitaire enveloppe ter ondersteuning van de scholengemeenschap, de punten taak- en functiedifferentiatie en punten voor de selectie- en bevorderingsambten (behalve directeur), zoals technisch adviseur, technisch adviseur-coördinator, adjunct-directeur en coördinator DBSO.

3 De berekeningswijze voor het genereren van betrekkingen/punten wijzigt niet ten opzichte van de huidige berekeningswijze. De aanwending wordt in principe flexibeler : uiteraard moet men eerst de betrekkingen van de vast benoemden in stand houden ; als er punten over zijn, kan men eigen keuzes maken. Er worden wel een aantal beperkende maatregelen ingeschreven (bvb slechts max. 1 directeur en 1 TAC mogelijk per school) ; anderzijds zal het wel mogelijk zijn om bvb een halftijdse betrekking van adjunct-directeur of technisch adviseur in te richten. Op de totale puntenenveloppe is een voorafname van 10% (of meer) mogelijk op het niveau van de scholengemeenschap. Deze betrekkingen komen niet aanmerking voor vacantverklaring of vaste benoeming. De vakoverschrijdende eindtermen worden herzien en worden globaal voor het SO geconcipieerd waardoor er meer ruimte komt voor de schoolbesturen om actuele vraagstukken aan te pakken. Introductie GOK-uren in het buitengewoon SO : zie rubriek basisonderwijs DEELTIJDS KUNSTONDERWIJS Op termijn komt er in principe een niveau-decreet voor het deeltijds kunstonderwijs. Voorafgaand wil de overheid via OD XIX voor een aantal dringende knelpunten een oplossing creëren. De maatregelen zijn een eerste stap in de hertekening van het landschap deeltijds kunstonderwijs met als bedoeling op termijn een behoeftedekkend DKO-landschap te voorzien. In dit kader wordt de mogelijkheid gecreëerd om in gemeenten, die voldoen aan welbepaalde voorwaarden, een nieuwe zelfstandige instelling voor DKO in te planten. Er wordt een nieuw academietype ingevoerd : nl. de kunstacademie. Hierin kunnen alle studierichtingen in één instelling samengebracht worden. Kunstacademies kunnen ontstaan door 4 scenario s : het fusioneren van twee of meer instellingen, het samenvoegen van een of meer filialen en een instelling, het samenvoegen van twee of meer filialen tot een nieuwe instelling, het programmeren van een nieuwe studierichting in een bestaande instelling (dit pas vanaf ). Aan het hoofd van een kunstacademie staat één directeur ; er wordt een aanvullend pakket uren-leraar toegekend voor beleidsondersteuning. VOLWASSENENONDERWIJS Er worden een aantal maatregelen ingeschreven die moeten leiden tot een verhoging van het opleidingsaanbod via afstandsleren (zowel voor SO-VO als HBO als SLO): * het huidige minimum van 25% contactonderwijs wordt nog verder gereduceerd (het gecombineerd onderwijs moet minimaal een evaluatiemoment in contactonderwijs omvatten) * het volume lesurencursist dat gegenereerd wordt via gecombineerd onderwijs dat minimaal 25% afstandsonderwijs omvat, wordt vermenigvuldigd met 1,2. * er wordt nog een aanvullende financiering voorzien in functie van het stimuleren van de opstart van gecombineerd onderwijs. Hiervoor is in totaal euro op jaarbasis voorzien. Om hiervan gebruik te kunnen maken zal jaarlijks een projectoproep gebeuren. De onderwijsbevoegdheid van de regiovreemde vestigingsplaatsen wordt bepaald op basis van hetgeen effectief is ingericht in een bepaalde referteperiode ( t.e.m ) (er wordt hierbij abstractie gemaakt voor de specifieke

4 lerarenopleiding van het CVO Vlaamse Ardennen). Uitbreiding van de onderwijsbevoegdheid is verder slechts mogelijk voor zover het consortium waartoe de gemeente van de regiovreemde vestigingsplaats behoort bij consensus een positief advies geeft. Het invoeren van nieuwe ambtsbenamingen in het volwassenenonderwijs, oorspronkelijk voorzien voor , wordt uitgesteld tot CENTRA VOOR LEERLINGENBEGELEIDING De twee openingsdagen in de kerstvakantie kunnen niet langer vallen op 24 of 31 december. Voor gerichte consulten wordt bepaald dat basisscholen een lokaal moeten ter beschikking stellen van het CLB. Het lokaal moet uiteraard niet permanent beschikbaar zijn ; een klaslokaal of turnzaal of kan bvb tijdelijk hiervoor gebruikt worden. RECHTSPOSITIE De artikelen inzake de taalvereisten voor het personeel, ingeschreven in de aanwervingsvoorwaarden in het decreet rechtspositie, worden herschreven/aangepast aan de bepalingen van het Gemeenschappelijk Europees referentiekader voor Talen. Het uitgangspunt blijft : wie een Nederlandstalig bekwaamheidsbewijs voor het betrokken ambt heeft, voldoet automatisch; wie hierover niet beschikt, moet zijn kennis van de onderwijstaal bewijzen bvb via een taalexamen. Behalve de centrale taalexamencommissies zullen in de toekomst dergelijke bewijzen ook kunnen behaald worden in CVO s. Specifieke bepalingen worden ingeschreven voor personeelsleden die een of meer levende talen onderwijzen en voor de personeelsleden in CVO s die Arabisch, Russisch, Chinees, Grieks, Pools, Japans of Turks onderwijzen. Afwijking van de taalvereiste blijft mogelijk, eenmalig, voor een periode van drie jaar vanaf de datum van de eerste aanstelling. De overheid engageerde zich om de regeling inzake de taalvereiste te vertalen in een omzendbrief. Er wordt een maatregel ingeschreven zodat schoolbesturen, als zij dit willen, gepensioneerden opnieuw in actieve dienst kunnen nemen via tijdelijke aanstelling (na de leeftijd van 60 of 65). Aanstelling is zowel mogelijk in een wervingsambt, als in een selectie- of bevorderingsambt. Er wordt delegatie aan de Vlaamse regering gegeven om bijkomende maatregelen te kunnen nemen bij personeelsschaarste op de arbeidsmarkt (bvb aanpassen cumulatieregeling). Er wordt expliciet bepaald dat de uren kinderverzorgster die in het basisonderwijs worden ingericht op instapdata (bij tekort aan kleuteronderwijzers) niet kunnen vacant verklaard worden voor benoeming. Specifiek voor het deeltijds kunstonderwijs wordt ingeschreven dat, als een filiaal van een bepaalde instelling wordt overgenomen door een andere instelling of als twee filialen fusioneren tot één nieuwe instelling, er een overeenkomst kan worden opgesteld met afspraken over de overgang van betrokken personeelsleden. Personeelsleden tewerkgesteld in het filiaal/de betrokken filialen, kunnen hierdoor op eigen verzoek mee over gaan naar de nieuwe instelling. Deze maatregel is niet van toepassing bij overdracht of overheveling van vestigingsplaatsen in andere onderwijsniveaus. ANDERE BEPALINGEN

5 De mogelijkheid tot overdracht (eenmalig) van de bijkomende uren mentorschap van het schooljaar (de winsten meegedeeld in januari 2009) naar het schooljaar wordt decretaal vastgelegd. Er wordt een mogelijkheid gecreëerd voor wie definitief arbeidsongeschikt wordt om zich ter beschikking te laten stellen wegens ontstentenis van betrekking vóór alle ziektedagen zijn uitgeput. Toepassing van deze maatregel zal echter pas kunnen als er een uitvoeringsbesluit is opgemaakt. De GOK-betrekkingen in de tweede en derde graad SO kunnen voortaan ook vacant verklaard worden en komen dus voor benoeming in aanmerking (voor de uren GOK van de eerste graad was dit reeds eerder mogelijk). Het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap gaat gedeeltelijk akkoord met het voorontwerp. Het GO! stelt enerzijds tevreden vast dat een aantal nuttige initiatieven en maatregelen zijn opgenomen in dit ontwerp van decreet zoals o.a. de introductie van GOK in het buitengewoon onderwijs (wat de erkenning van deze problematiek in het buitengewoon onderwijs impliceert), de aanpassing van de bepalingen inzake de verplichte lestijden Frans in het Brussel Hoofdstedelijk Gewest (waardoor de organisatie van het Frans meer op maat kan gebeuren), de toekenning van een groter gewicht aan moderne vreemde talen in het secundair onderwijs (waardoor invulling wordt gegeven aan de talenbeleidsnota), het invoeren van een globale puntenenveloppe in het secundair onderwijs (waarmee een aanzet kan worden gegeven tot het vastleggen van een personeelskader conform de behoeften van de individuele instelling) en het vastleggen van een duidelijk kader en incentives voor gecombineerd onderwijs voor zowel het secundair volwassenenonderwijs, de specifieke lerarenopleidingen als het hoger beroepsonderwijs (wat mogelijkheden biedt om in te spelen op specifieke vragen inzake levenslang leren). Het GO! apprecieert tevens dat de overheid initiatieven neemt zodat in de nabije toekomst maatregelen kunnen worden genomen om het hoofd te bieden aan het toenemend lerarentekort en om oplossingen te bieden voor de krapte aan onderwijspersoneel op de arbeidsmarkt. Het GO! betreurt echter ten zeerste dat de problematiek van de vervanging van directeurs die langdurig afwezig zijn, niet werd opgenomen in dit ontwerp, alhoewel CAO VIII voor deze problematiek reeds uitvoering in het vooruitzicht stelde tegen Het GO! kan niet anders dan vaststellen dat deze problematiek door de overheid blijkbaar als van ondergeschikte orde wordt beschouwd. Het feit dat de overheid zich engageert om dit verder te bespreken met het oog op een amendement op OD XIX is nog een opening voor een regeling maar verheelt niet dat deze problematiek niet zijn noodzakelijke en verdiende aandacht krijgt. Omwille van het ontbreken van een regeling voor deze problematiek ziet het GO! zich genoodzaakt slechts een gedeeltelijk akkoord te geven bij het ontwerp van decreet. Artikelsgewijs wenst het GO! nog volgende opmerkingen te maken : Art. II.19 : Het GO! betreurt ernstig dat bij de voorwaarden voor de berekening voor de GOK-lestijden in het buitengewoon onderwijs enkel de externe en semi-interne leerlingen in aanmerking worden genomen. Het GO! vindt de motivatie van de overheid om de interne leerlingen niet mee te tellen onterecht en onvoldoende. De verwijzing naar het onderzoek van prof. Ghesquire is in deze immers niet overtuigend. De verwijzing naar residentiële opname waarbij een aantal taken overgenomen worden door de internaten en de scholen, wat als een ontlastende factor wordt beschouwd, gaat o.i. niet op voor het GO! aangezien enerzijds de opnames niet volledig zijn (slechts 5 dagen op 7) en anderzijds ook de middelen voor de internaten in geen geval compenserend zijn. Art III.18 : De invoering van de globale puntenenveloppe was voorzien in CAO VIII. Het GO! stelt enerzijds tevreden vast dat een hiermee een aanvang wordt gemaakt om op termijn scholengemeenschappen en scholengroepen de kans te geven een personeelskader volgens de behoeften te realiseren. De mogelijkheid om bijvoorbeeld halftijdse betrekkingen binnen het bestuurspersoneel op te richten kan inspelen op heel specifieke noden van individuele scholen. Dat er nog geen benoeming mogelijk wordt in de betrekkingen ingericht op het niveau van de voorafname is spijtig omdat de uitbouw van een vast kader op het niveau van de scholengemeenschap/scholengroep hiermee voorlopig gehypothekeerd blijft. Door een aantal beperkende maatregelen is ook nog niet

6 echt sprake van een effectief ontkleurde puntenenveloppe. Het GO! heeft er evenwel begrip voor dat dit een groeipad moet en zal zijn. Het gegeven dat er nog geen echt organieke definitieve regeling kon worden uitgewerkt de voorliggende regeling is een regeling voor twee schooljaren wordt betreurd, zeker rekening houdend met de vaststelling dat de optie voor het creëren van het werken met een systeem van een globale puntenenveloppe reeds ingeschreven was in CAO VIII en een tijdige uitwerking in regel mogelijk was. Art IV.4. Via de introductie van de figuur kunstacademie wenst de overheid enerzijds een organieke regeling vast te leggen voor constructies die tot op heden via tijdelijke projecten werden gerealiseerd en anderzijds mogelijkheden te creëren om tot nieuwe vormen van instellingen van deeltijds kunstonderwijs te komen. Het GO! stelt vast dat deze maatregel vooral het gemeentelijk deeltijds kunstonderwijs kansen geeft, terwijl dit weinig ruimte en mogelijkheden biedt voor het deeltijds kunstonderwijs van het GO!. Het GO! stelt wel vast dat de overheid zich engageert om in het uitvoeringsbesluit inzake de kunstacademie ongebreidelde programmatie uit te sluiten door een aantal beperkingen in te schrijven. Art IV.22 : Dit artikel bepaalt de onderwijsbevoegdheid van de regiovreemde vestigingsplaatsen en linkt ze aan de effectieve onderwijsbevoegdheid zoals uitgeoefend in de referteperiode 1 april 2008 tot 31 maart Het GO! meent dat het voor de structuur en organisatie van het volwassenenonderwijs een goede zaak is dat dit duidelijk wordt vastgelegd zodat er op dat vlak maximaal een statusquo is en een eventuele uitbreiding van onderwijsbevoegdheid enkel kan volgens duidelijke regels. Art IV.13. : De verdere stimulering van het afstandsonderwijs en het gecombineerd onderwijs voor alle opleidingen binnen het volwassenenonderwijs wordt geapprecieerd. Het wegvallen van de vroegere verplichting van minstens 25% contactonderwijs binnen het gecombineerd onderwijs biedt meer mogelijkheden voor instellingen die voluit willen gaan voor projecten inzake afstandsonderwijs en gecombineerd onderwijs. Art VIII.4 : Het GO! twijfelt of het invoeren van de nieuwe artikelen inzake taalvereisten voor het personeel in de decreten rechtspositie voldoende doordacht werd. Het GO! is zeker niet tegen het invoeren van en het linken van de taalvereisten aan de bepalingen van het Gemeenschappelijk Europees Referentiekader voor Talen maar moet vaststellen dat er voor het opnemen van deze bepalingen in het DRP weinig referentiemateriaal is en dat de praktijktoets allicht een aantal pijnpunten zal blootleggen. Het engagement van de overheid om een omzendbrief te maken over de taalvereisten zal dan ook geen overbodige luxe zijn. Art VIII.13 : Een minimaal kader voor de regeling van de rechten van personeelsleden bij de creatie van een kunstacademie was een absolute noodzakelijkheid. Het GO! vindt het jammer dat voornamelijk door tijdsgebrek geen verdergaande regeling kon worden uitgewerkt zodat ook voor de overname en overdracht van vestigingsplaatsen een organieke regeling zou kunnen worden uitgewerkt. Art IX.1. : Het inschrijven van de mogelijkheid tot de eenmalige overdracht van de bijkomende uren mentorschap naar het schooljaar is, rekening houdend met de omstandigheden, op zich een goede zaak. Het tijdstip waarop een en ander nog moet gebeuren en wordt ingeschreven is uiteraard te betreuren. Tot slot wenst het GO! te benadrukken dat de gevolgde werkwijze bij de agendering van voorliggend decreet door de overheid, waarbij zeer weinig tijd werd gelaten aan de partners om de voorliggende teksten grondig te kunnen bestuderen, toch wel wordt betreurd. Het GO! beseft dat een aantal maatregelen nog dringend moet worden genomen maar kan slechts vaststellen dat door de tijdsdruk een aantal zaken onvoldoende ernstig konden worden uitgewerkt en dat een aantal fundamentele zaken niet in dit ontwerp werden opgenomen.