Reflecteer over je woon-werkverkeer

Transcriptie

1 - dossier mobiliteit - Reflecteer over je woon-werkverkeer Bijlage bij Vakbeweging nr mei 2014 Vakbeweging verschijnt tweemaal per maand Uitgegeven door het ACV, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel afgiftekantoor Brussel X

2 dossier mobiliteit diagnostiek woon-werkverkeer 2014 Reflecteer over je woon-werkverkeer In de maand juni wordt de driejaarlijkse federale diagnostiek woon-werkverkeer georganiseerd. Voor de vierde keer ondertussen. Met deze diagnostiek wil de federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer (FODMV), hierbij ondersteund door de sociale partners, twee zaken bekomen. Enerzijds wil men met de enquête woon-werkverkeer op grote schaal informatie inzamelen over de verplaatsingen van werknemers tussen hun woon- en werkplaats. Deze gegevens moeten het mobiliteitsbeleid op alle beleidsniveaus ondersteunen. En anderzijds wil men het debat over mobiliteit binnen de ondernemingen en openbare instellingen via sociaal overleg aanmoedigen, zodat werkgevers en werknemers(afgevaardigden) na overleg maatregelen kunnen nemen voor een meer duurzame mobiliteit. Lees minder de privéwagen gebruiken voor hun woon-werkverplaatsingen en meer met het openbaar vervoer en de fiets naar het werk komen. In de eerste helft van juni krijgen werkgevers een brief in de bus, met de vraag om de enquête in te vullen. Elke werkgever ontvangt ook een gepersonaliseerd rapport met de resultaten van de vorige enquêtes De enquête loopt tot eind januari De resultaten van deze bevraging zijn eind 2015 bekend. Reflecteer over je woon-werkverkeer Het autoverkeer lijkt zijn limieten te hebben bereikt. Ondanks ons zeer uitgebreide wegennet worden talloze uren nutteloos in de file doorgebracht, raken bestellingen niet tijdig geleverd, komen werknemers met stress op hun werk aan,... Maar ook de invloed op onze leefomgeving is enorm belangrijk. Denk maar aan de invloed van de luchtvervuiling (fijn stof, broeikasgassen, enz.) op onze gezondheid en aan de verandering van ons klimaat. Dit alles heeft een belangrijke negatieve invloed op ons welzijn én op onze economie. De alternatieven voor individueel wagengebruik moeten daarom beter worden benut, met de hulp van werkgevers en werknemers. De driejaarlijkse diagnostiek woon-werkverkeer is een waardevol instrument om het woon-werkverkeer in goede (of betere) banen te leiden. Het genereert data over het pendelgedrag en de bereikbaarheid van de arbeidsplaatsen van één derde van de Belgische beroepsbevolking. Omdat de diagnostiek elke drie jaar wordt georganiseerd, kan ook worden nagegaan of er evoluties zijn in de tijd. Het is dan ook een schat aan informatie voor beleidsondersteunend wetenschappelijk onderzoek. Bedrijven dienen het ingevulde enquêteformulier ook voor te leggen aan de ondernemingsraad, zodat op ondernemingsniveau een debat kan worden gehouden en overleg gepleegd over woon-werkverkeer tussen de werknemersafgevaardigden en de werkgever. Het is een uitdaging om werknemers minder de privéwagen te laten gebruiken voor hun woon-werkverplaatsingen en hen te stimuleren om meer met het openbaar vervoer en de fiets naar het werk te komen. Hoe gaat het in zijn werk? Alle ondernemingen en overheidsinstellingen die gemiddeld meer dan 100 werknemers in dienst hebben, moeten deze diagnostiek opmaken en dit voor elk van hun vestigingseenheden met gemiddeld minstens 30 werknemers. De betrokken ondernemingen en instellingen moeten aan de hand van de vragenlijst gegevens verzamelen over het woonwerkverkeer van hun werknemers. Ze die- 2 Dossier mobiliteit VAkBEWEGING MEI 2014

3 nen hierbij vóór de validering van de gegevens het advies te vragen van de ondernemingsraad of het Comité PB of, indien die er niet is, van de vakbondsafvaardiging. Als er ook geen vakbondsafvaardiging is worden de resultaten meegedeeld aan de werknemers. De werkgever moet de gevalideerde gegevens vervolgens overmaken aan de federale overheid die ze voor heel België verzamelt in een centrale gegevensbank. In ruil voor de gegevens krijgen de ondernemingen en instellingen ook de vakbondsafgevaardigden of de werknemers een gepersonaliseerd advies - op maat van de onderneming of instelling over mogelijke maatregelen die zij kunnen nemen ter verbetering van de kwaliteit en de verduurzaming van de woon-werkverplaatsingen. Dit al dan niet in samenwerking met nabijgelegen bedrijven of met openbaarvervoermaatschappijen zoals De Lijn en de NMBS. De vragenlijst bevat een verplicht in te vullen gedeelte en een vrijblijvend gedeelte. In het verplichte gedeelte moet de werkgever volgende info geven: de organisatie van de arbeidstijd; de indeling van de werknemers volgens woonplaats tot op straatniveau volgens hun voornaamste verplaatsingswijze; de bereikbaarheid van de plaats van tewerkstelling; de maatregelen die de werkgever reeds heeft getroffen op het vlak van mobiliteitsbeheer; een beschrijving van de specifieke mobiliteitsproblemen van de onderneming of de instelling. Sociaal overleg over mobiliteit De verzamelde gegevens moeten niet alleen aan de federale administratie worden overgemaakt, ze moeten ook verplicht worden besproken in en gevalideerd door de ondernemingsraad. Bij gebrek aan een ondernemingsraad is dit de taak van de vakbondsafvaardiging. Wanneer er geen vakbondsafvaardiging in het bedrijf aanwezig is, moeten de werknemers minstens op de hoogte worden gebracht van de gegevensanalyse. Ook in openbare instellingen moet de diagnostiek worden besproken in het bevoegde overlegorgaan. De werknemersafgevaardigden moeten hierover binnen de twee maanden volgend op het einde van de gegevensverzameling worden geraadpleegd door de werkgever en hun advies formuleren. Zie erop toe dat dit ook gebeurt. De diagnostiek is een goede aanleiding om binnen de onderneming of instelling een debat op gang te brengen over de mobiliteitsproblematiek en de nodige initiatieven te nemen om het woonwerkverkeer te verbeteren. Zeker in ondernemingen/instellingen waar de werkgever weigert om de discussie hierover aan te gaan, kan de verplichte gegevensverzameling een hefboom zijn voor een beter sociaal overleg over mobiliteit. Een extra hefboom is dat de werkgevers deze keer ook een gepersonaliseerd rapport krijgen op basis van de resultaten van de vorige enquêtes. Ook dat biedt extra stof tot nadenken en tot overleg. Misschien leidt het overleg op termijn wel tot een bedrijfsvervoerplan of een ondernemings-cao over mobiliteit, met hogere werkgeverstussenkomsten voor openbaar vervoer of met hogere fietsvergoedingen. Alleszins zijn er in elke onderneming of instelling wel gegronde argumenten te vinden om het woon-werkverkeer hoog op de agenda van het sociaal overleg te plaatsen: een slechte bereikbaarheid en toegankelijkheid van de vestiging, een tekort aan parkeerplaatsen, een slechte afstemming van de arbeidstijden op het openbaar vervoer, arbeidsongevallen op weg van en naar de onderneming, nood aan overdekte fietsenstallingen of douches, De gegevens hebben enkel betrekking op het woon-werkverkeer van de werknemers. Het vrachtvervoer of zakelijk verkeer dat door of voor de onderneming wordt georganiseerd, wordt dus niet door de enquête gevat. Uitzendkrachten en andere werknemers die geen contract hebben met de werkgever van de onderneming, maar die wel gedurende meer dan de helft van hun werkdagen in de bedrijfsvestiging aanwezig zijn, worden in de diagnostiek ook meegeteld bij het personeel van de betrokken onderneming. Dossier mobiliteit VAkBEWEGING MEI

4 dossier mobiliteit diagnostiek woon-werkverkeer 2014 De federale diagnostiek woon-werkverkeer levert heel wat relevante informatie op voor beleidsondersteunend onderzoek rond mobiliteit. Resultaten van vorige federale diagnostiek woon-werkverplaatsingen (uit 2011) De vorige federale diagnostiek woonwerkverkeer, die de FOD Mobiliteit en Vervoer afnam in 2011, maakte duidelijk dat 67% van de werknemers in België zelf met de auto naar het werk komt. Zo n 3,5% doet aan carpooling. Ongeveer 9,6% van de werknemers maakt voor zijn hoofdverplaatsing gebruik van de trein. 6,5% doet voor de woon-werkverplaatsing een beroep op de diensten van de regionale openbaarvervoersmaatschappijen, dus op bus, tram of metro. Verder fietst 8,7% naar het werk, 2,3% gaat te voet, 1,4% neemt de bromfiets of motorfiets en bijna 1% maakt gebruikt van het collectief vervoer dat de werkgever ter beschikking stelt. Deze cijfers verschillen slechts miniem van de cijfers uit De kleine verschillen die toch werden opgetekend zijn voor een deel te wijten aan de gewijzigde verdeling van het aantal enquêtes per gewest. Verschillen naargelang regio Wanneer we de cijfers voor Vlaanderen apart bekijken, zien we ongeveer dezelfde tendensen als voor België in zijn geheel. Er valt wel op te merken dat het aandeel fietsers sterk blijft groeien. Met 13,9% fietsers slaagt Vlaanderen erin zijn autogebruik op een beduidend lager peil te houden dan Wallonië. De daling van het aandeel carpoolers t.o.v is in Vlaanderen wel het grootst (van 4,5% naar 3,6%). Het openbaar vervoer is dan weer vooral een succes bij werknemers die in het Brusselse aan het werk zijn. 34% van de werknemers in Brussel komt met de trein naar het werk en 17% met bus, tram of metro. Brussel is dan ook een knooppunt in het Belgische spoornetwerk en er zijn heel wat overheidsdiensten gevestigd die de werknemers zo goed als gratis gebruik laten maken van het openbaar vervoer. In Vlaanderen ligt het aandeel van het openbaar vervoer in het woon-werkverkeer veel lager. Slechts 4,5% neemt de trein en 4% verplaatst zich met de bus of tram. Niettemin is er ook in stedelijke agglomeraties een lichte toename van het aandeel van het openbaar vervoer, voornamelijk in steden zoals Leuven en Luik waar recent stations werden gerenoveerd. In Wallonië blijkt geen enkel vervoermiddel voldoende concurrentie te zijn t.o.v. het gebruik van de eigen wagen. Het sologebruik (of met familie) van de wagen was in 2011 goed voor 82,4% van de verplaatsingen, een belangrijke stijging t.o.v. de 79,3% in T.o.v. het Belgisch gemiddelde doen er wel wat meer mensen aan carpooling en gaan er meer mensen te voet naar het werk. De fiets slaat nog niet echt aan in Wallonië; het aandeel fietsers valt terug tot het niveau van 2005 (1,3%). Het gebruik van de fiets blijft vooral een Vlaamse aangelegenheid met een relatief aandeel van 13,9%. Het landschap (vlak of heuvelachtig) speelt hierin zeker een grote rol. Andere verklarende factoren zijn de weginrichting (fietsvriendelijkheid), de verkeersdrukte en de woon-werkafstanden. De Vlaamse steden doen het op dit vlak niet slecht. Wanneer we kijken naar de middelgrote tot grote steden is Turnhout met 24,9% de beste van de klas en haalt daarmee Brugge nipt in (24,7%). Ook de kuststeden doen het niet slecht, met als uitschieter Blankenberge (34,9%). In Brussel speelt de fiets in de woonwerkverplaatsing slechts een marginale (1,9%) rol hoewel ook hier een stijgende trend zichtbaar is. Verschillen naargelang werkregime (en statuut) De uurregeling van de werknemers heeft een belangrijke invloed op de gebruikte vervoersmodi. Zo heeft het carpoolen meer succes waar de werknemers met een vast uurrooster of in een ploegenstelsel werken. Het openbaar vervoer is daar dikwijls een minder evidente keuze, zeker als de dienstregeling ervan niet helemaal overeenstemt met de werkuren. Glijdende uurroosters zijn wel in het voordeel van het openbaar vervoer, maar onregelmatige uurroosters bevorderen dan weer de individuele vervoersmodi. Werknemers die s nachts werken doen bijna uitsluitend op de auto een beroep. De evolutie in de modale verdeling kan dus deels worden verklaard door de evolu- 4 Dossier mobiliteit VAkBEWEGING MEI 2014

5 tie in de uurregeling van de werknemers. Zo zien we dat het aantal vaste uurroosters en het werken in ploegen tussen 2008 en 2011 afnam met 8,9%; in dezelfde periode daalde het carpoolen met 14,6%. We zien ook een toename van het aantal werknemers die een onregelmatig uurrooster hebben, en hiervoor zijn de individuele vervoersmodi (auto, fiets, ) het meest geschikt. Gemiddelde afstand De gemiddelde afstand tussen de woonplaats en de werkplaats bedraagt in Vlaanderen 15,1 km. Voor Wallonië is dit 15,5 km en voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bedraagt de gemiddelde afstand tussen woonplaats en de werkplaats 26,7 km. De algemene regel is dat vooral werknemers tewerkgesteld in grote steden grote woonwerkafstanden afleggen. Wanneer de gemiddelde afstand voor de woonwerkverplaatsingen in een onderneming of openbare instelling tussen de 0 en de 5 km ligt, is het gebruik van de fiets en het stappen het hoogst, wat evident is. Tegelijkertijd moeten we toch vaststellen dat voor zulke korte verplaatsingen nog ruim 60% van de werknemers de auto gebruikt. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat men de woon-werkverplaatsing vaak combineert met andere verplaatsingen (bijvoorbeeld boodschappen doen, kinderen naar school brengen, ). Een andere vaststelling is dat wanneer de afstand zich boven de 30 km situeert, het gebruik van de wagen (alleen of met familie) vrij gevoelig begint af te nemen ten voordele van de trein. Link met werkstress De verplaatsingstijd van en naar het werk heeft ook invloed op de werkstress en op de werk-privébalans. Werknemers die veel tijd besteden aan de woonwerkverplaatsing lopen meer risico op werkstress. Wat is nieuw in diagnostiek woon-werkverkeer 2014? Nieuw in vergelijking met de vorige diagnostiek van 2011 zijn de twee ondersteunende informatica-instrumenten waarmee de FODWV de werklast voor de ondernemingen tracht te beperken, met name een internetapplicatie om het enquêteformulier zelf in te vullen en een nieuwe interne enquêtetool om de gegevens (voor tabel 3.2) te verzamelen. In vergelijking met 2011 zijn volgende nieuwigheden opgenomen in het (voorlopige) enquêteformulier. De meest in het oog springende: er zijn een aantal vereenvoudigingen doorgevoerd zoals in punt 2 Organisatie van de arbeidstijd. De oude tabel met glijdende uurroosters kwartier per kwartier komt niet meer voor in het voorlopig enquêteformulier omdat ze nauwelijks toegevoegde waarde had; er is een vraag over het mobiliteitsbudget en telewerk toegevoegd; in het verleden moesten de gegevens over de hoofdverplaatsingswijze van de werknemers in het woon-werkverkeer volgens postcode van woonplaats worden ingevuld voor 90% van de werknemers die de fiets of het openbaar vervoer gebruiken. Voortaan zullen die gegevens voor minstens 40% van de werknemers (alle modi samen) moeten worden ingevuld. Om ervoor te zorgen dat de aan de diagnostiek deelnemende ondernemingen en openbare instellingen het minimum invulpercentage (40%) kunnen respecteren, heeft de FODMV een interne enquêtetool ontwikkeld waarmee de werknemers tabel 3.2 van het enquêteformulier zelf kunnen invullen, wat het voor de werkgevers gemakkelijker maakt om de gegevens voor die tabel te verzamelen. Ook nieuw is dat de FODWV per vestigingseenheid een gepersonaliseerd verslag zal opstellen dat niet alleen statistische informatie bevat (over het bedrijfsprofiel, over de evolutie van de maatregelen voor een duurzame mobiliteit die in voege zijn in het bedrijf, enz.), maar ook praktische info (aanbevolen mobiliteitsmaatregelen met voor elk van deze maatregelen de quick wins voorop, fiscale mogelijkheden, nuttige links enz.). Let wel! De gepersonaliseerde verslagen zullen enkel worden overgemaakt aan de personen van wie men de gegevens heeft, de personen dus die de diagnostiek woon-werkverkeer 2011 invulden. Aan deze personen zal de FODWV in een begeleidende nota toelichting geven bij de in het verslag gebruikte begrippen (bijvoorbeeld de quick wins ) en duidelijk maken dat dit verslag werd opgesteld om de sociale dialoog inzake mobiliteit binnen de ondernemingen en de openbare instellingen te bevorderen. In de geest van artikel 15, l van de wet van 20 september 1948 en van artikel 167 van de programmawet van 8 april 2003 zou dit verslag dan ook in elk geval aan de overlegorganen moeten worden bezorgd. Normaliter zou er nog vóór de lancering en het invullen van de nieuwe federale diagnostiek woon-werkverkeer in juni 2014 een gepersonaliseerd verslag, gebaseerd op de resultaten van de edities 2005, 2008 en 2011, beschikbaar moeten zijn voor de indertijd deelnemende bedrijven. Dossier mobiliteit VAkBEWEGING MEI

6 dossier mobiliteit diagnostiek woon-werkverkeer 2014 Jan Agten - Wolf&Wolf Jan Agten - Wolf&Wolf Onder impuls van de ACV-afvaardiging sloot het landbouwmachinesbedrijf CNH uit Zedelgem zich aan bij het project De testkaravaan komt eraan. De werknemers van de bedrijven die participeren aan het initiatief kunnen drie weken lang gratis een vervoermiddel uittesten om hun woon-werktraject op een andere manier uit te proberen. Anders naar het werk bij CNH tonen ze dat het kan! Vakbeweging: Bij CNH in Zedelgem gaf men op 28 april het startschot van het project De testkaravaan komt eraan. Wat houdt het project precies in? Geert Casteleyn: Dit is een vernieuwend campagneconcept van het Provinciaal Mobiliteitspunt West-Vlaanderen rond duurzaam woon-werkverkeer. De werknemers van de bedrijven die participeren aan ACV-afgevaardigde Geert Casteleyn het initiatief kunnen drie weken lang gratis een vervoermiddel uittesten om hun woonwerktraject op een andere manier uit te proberen. Het Provinciebestuur West- Vlaanderen biedt daarvoor een uitgebreid pakket van diverse vervoermiddelen aan (65 elektrische fietsen, 10 hybride fietsen, 8 plooifietsen, 7 bakfietsen, dag/weekpassen van NMBS/De Lijn, vouchers voor Blue Bikes, ). Werknemers die een fiets hebben uitgetest, krijgen nadien de mogelijkheid om deze kwaliteitsvolle fiets aan te kopen aan een verminderd tarief. De campagne is pas gestart en we zullen zien hoe de werknemers dit evalueren. Het enthousiasme van de werknemers om deel te nemen was alleszins groot. Vakbeweging: Hiermee is CNH niet aan zijn proefstuk toe. Jullie hebben al heel wat gedaan rond mobiliteit en het verduurzamen van het woonwerkverkeer. Hoe is dit begonnen? Geert Casteleyn: Vroeger had CNH heel wat bedrijfsbussen bollen, die de werknemers van en naar het werk brachten. De directie heeft daarin echter gesnoeid. Met als gevolg dat terug meer mensen met de wagen naar het werk kwamen en we als snel werden geconfronteerd met een groot tekort aan parkeerplaatsen. We zijn toen gaan aankloppen bij het Provinciaal Mobiliteitspunt en die hebben ons i.s.m. de vzw Traject geholpen om aan de hand van een mobiscan maatregelen uit te werken. Dat was vijf jaar geleden. Vakbeweging: Welke maatregelen zijn er in tussentijd zoal genomen? Geert Casteleyn: We hebben indertijd een gans systeem opgezet om carpooling te stimuleren. Met een carpoolcharter hebben we richtlijnen en afspraken vastgelegd (bijvoorbeeld i.v.m. de verzekering, een richtprijs voor de kilometerbijdrage, ). Carpoolers hebben recht op vaste parkeerplaatsen in carpoolzones en met Carpoolplaza kunnen ze gemakkelijk een carpoolpartner vinden. Lukt dit niet (wat bijna nooit gebeurt) dan garandeert de werkgever de rit huiswaarts. Al deze maatregelen lonen. De cijfers liegen er niet om: 24% van alle werknemers doet vandaag aan carpoolen! Met een project van het Pendelfonds hebben we onze fietsende collega s nieuwe fietsrekken, douches en 6 Dossier mobiliteit VAkBEWEGING MEI 2014

7 Zowel in de OR, het Comité PB en met de Vakbondsafvaardiging kan je de mobiliteitsproblematiek aankaarten. To do s in de overlegorganen droogkastjes kunnen geven. En sinds een paar jaar hebben zij ook een fietsvergoeding. En wie met het openbaar vervoer komt kan rekenen op een gratis abonnement voor het woon-werktraject met het derdebetalersysteem van de NMBS en De Lijn. Vakbeweging: Wie is we in dit verhaal? Hoe verloopt het sociaal overleg over mobiliteitszaken? Geert Casteleyn: Bij CNH hebben we een werkgroep mobiliteit (de mobiliteitscommissie) die bijna maandelijks samenkomt en waarin de HR-dienst, de preventiedienst, de werkgeversdelegatie en de werknemersdelegatie overleggen over allerhande topics om een betere mobiliteit te stimuleren. De besproken agenda en de gedeelde info wordt telkens teruggekoppeld naar het Comité PB en/of de OR en via intranet kunnen werknemers een mobiliteitspagina raadplegen. Elk jaar spreken we af wat we in de Mobiliteitsweek (september) kunnen doen en ook nu met de volgende federale diagnostiek woon-werkverkeer zullen we een evaluatie maken van de genomen maatregelen en de nieuwe voorstellen. OR De wet bepaalt dat de OR formeel advies moet geven over de diagnostiek. Zie er op toe dat in de OR voldoende tijd wordt besteed aan de bespreking van de resultaten van de diagnostiek. Welke (mobiliteits)problemen zijn er in de onderneming, hoe zijn die de voorbije jaren geëvolueerd, welke maatregelen werden al genomen om de problemen op te lossen en hoe evalueren we deze maatregelen? De OR kan vragen om een werkgroep op te starten die voorstellen formuleert op basis van de resultaten. Aan de hand van de verplichte diagnostiek krijgen de bedrijven concrete actiepunten voorgeschoteld over de arbeidsorganisatie, de tussenkomst van de werkgever en het ter beschikking stellen van materiaal en voorzieningen (fietsen, autodelen, ). Volgende aandachtspunten vallen onder de bevoegdheid van de OR en moeten daar dus worden besproken: wijzigingen in uurroosters (om carpooling mogelijk te maken of toegang te hebben tot het openbaar vervoer); wijzigingen in de arbeidsorganisatie (telewerk, thuiswerk, ); wijzigingen in het arbeidsreglement (organisatie carpooling, gebruikershandleiding fiets, mogelijkheid om gebruik te maken van autodelen, ); opleiding van werknemers: door een cursus eco-driving te volgen kunnen werknemers aanzienlijk besparen op hun brandstofverbruik. Het aantal ongevallen zal hierdoor ook dalen; kosten en financiële investeringen (aankoop materiaal, dienstfietsen, infrastructuur voor stalling van fietsen, abonnement op een database, discussie over een mobiliteitsbudget, kosten van dienstwagens, ); samenwerkingsverbanden met naburige bedrijven, overheidsinstanties, ; keuze voor toegankelijke vergaderplekken; aanstelling van een mobiliteitscoördinator en vastleggen van zijn takenpakket. Comité PB Mobiliteit en welzijn zijn nauw met elkaar verbonden. Woon-werkverkeer zou een verplicht aandachtspunt moeten zijn in de risicoanalyse, het globaal preventieplan en het jaaractieplan. Het Comité PB kan ook ondersteuning bieden bij: de analyse van ongevallen die verband houden met de mobiliteit van werknemers: niet enkel de ongevallen woon-werkverkeer, ook de ongevallen Dossier mobiliteit VAkBEWEGING MEI

8 dossier mobiliteit diagnostiek woon-werkverkeer 2014 De diagnostiek woon-werkverkeer is een goede aanleiding om binnen je onderneming of instelling een debat op gang te brengen over de mobiliteitsproblematiek en de nodige initiatieven te nemen om het woon-werkverkeer te verbeteren. van werknemers die een deel van hun werk uitvoeren in de wagen ; de inrichting van douches, kleedhokjes en parkeerplaatsen en de keuze van veiligheidskledij (fietshelmen, fluohesjes, ); sensibiliseringscampagnes voor het personeel: ontmoeting en overleg met vervoersondernemingen, toelichting carpoolingconcept, doorgeven van fietsroutes, deelname aan de week van de mobiliteit, Vakbondsafvaardiging Cao nr. 19 octies van 20 februari 2009 en het IPA voorzien in een financiële tegemoetkoming voor werkgevers in de kostprijs van het vervoer van hun werknemers. Ook de sectoren nemen tal van maatregelen. Afhankelijk van de ondernemings-cao, heeft de vakbondsafvaardiging nog wat speelruimte om deze maatregelen te verbeteren en in te vullen: fietsvergoeding, derdebetalersregeling, carpoolvergoeding, wijziging van uurroosters, schrapping van de minimumafstand van 5 km voor de werkgeverstegemoetkoming voor het openbaar vervoer, tegemoetkoming in de parkeerkosten aan het station, mobiliteitsbudget, combinatie dienstwagens en treinabonnement (railease), telewerk, Zaken die de werkgever onderhandelt met de vakbondsafvaardiging. Je bedrijf verhuist: begeleiding is een must! Wanneer een bedrijf verhuist, kampen werknemers vaak met stress: hoe geraken ze op hun nieuwe werkplek? Is die gemakkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer? Zullen ze opnieuw moeten aanschuiven in de file? Zal het traject duurder zijn? Bij een verhuis moeten werknemers hun verplaatsingsgewoonten aanpassen. Een uitgelezen kans om nieuwe transportmiddelen uit te testen en andere vervoerwijzen dan het solovervoer met de auto te stimuleren Maar dat gaat niet zomaar! Om alternatieven succesvol te integreren binnen een onderneming, moet het personeel inspraak krijgen en voldoende geïnformeerd worden. Pilootprojecten zoals carpooling, fietsverhuur, de opstelling van een toegankelijkheidsfiche, de begeleiding door professionals om een nieuw traject te bestuderen, wijzigingen in de arbeidsorganisatie, zijn tal van maatregelen die de verandering van de werkplek kunnen begeleiden. Dit dossier werd samengesteld door Fredrik Snoeck, Bénédicte Vellande & Koen Repriels 8 Dossier mobiliteit VAkBEWEGING MEI 2014