Krachtig ouderschap. Carolien Gravesteijn, lector Ouderschap &Ouderbegeleiding Hogeschool Leiden

Transcriptie

1 Krachtig ouderschap Carolien Gravesteijn, lector Ouderschap &Ouderbegeleiding Hogeschool Leiden

2 Inhoud Van krampachtig ouderschap naar krachtig ouderschap Aandacht voor ouderschap, welzijn en partnerschap Wat kan de de professional voor ouders betekenen?

3 Citaten,,Ik schaam mij het te moeten zeggen, maar hoe onbeschaamd laten ouders tegenwoordig kinderen hun gang gaan,,een kleine jongen van dertien pleegt nu meer bedrog, meer kwalijke praktijken dan tien robuste kerels in de tijd van onze ouders. Zo ook meisjes wat is de oorzaak daarvan? De kinderen zijn nu vroegtijdig rijp.

4 Citaten,,Ik schaam mij het te moeten zeggen, maar hoe onbeschaamd laten ouders tegenwoordig kinderen hun gang gaan C. (Christophorus ) Hegendorphinus, De instituenda vita e moribus corrigendis inventutis Paraenses. Haganoae, Tubingen 1592,,Een kleine jongen van dertien pleegt nu meer bedrog, meer kwalijke praktijken dan tien robuste kerels in de tijd van onze ouders. Zo ook meisjes wat is de oorzaak daarvan? De kinderen zijn nu vroegtijdig rijp. N. Borbonius, Opusculum puerile ad pueros de moribus Lugduni, Parijs, 1536

5 Citaten,,Ik schaam mij het te moeten zeggen, maar hoe onbeschaamd laten ouders tegenwoordig kinderen hun gang gaan C. (Christophorus ) Hegendorphinus, De instituenda vita e moribus corrigendis inventutis Paraenses. Haganoae, Tubingen 1592,,Een kleine jongen van dertien pleegt nu meer bedrog, meer kwalijke praktijken dan tien robuste kerels in de tijd van onze ouders. Zo ook meisjes wat is de oorzaak daarvan? De kinderen zijn nu vroegtijdig rijp. N. Borbonius, Opusculum puerile ad pueros de moribus Lugduni, Parijs, 1536,,Men kan tal van oorzaken van jeugdproblemen aanwijzen: de instabiliteit van sociale instituties, de meningsverschillen in gezinnen tussen ouders en kinderen, die tegen gezag rebelleren, de toename in levensstandaard en de daarmee gepaard gaande konsumptiebehoefte en, niet in de laatste plaats, de grotere sexuele vrijheid als gevolg daarvan. J.P. Falret. Du suicide et de l hypochondrie; considérations sur ces maladies, leur siège, leurs symptomes et les moyens d en arrêter les progrès. 1822

6 Citaten,,Ik schaam mij het te moeten zeggen, maar hoe onbeschaamd laten ouders tegenwoordig kinderen hun gang gaan C. (Christophorus ) Hegendorphinus, De instituenda vita e moribus corrigendis inventutis Paraenses. Haganoae, Tubingen 1592,,Een kleine jongen van dertien pleegt nu meer bedrog, meer kwalijke praktijken dan tien robuste kerels in de tijd van onze ouders. Zo ook meisjes wat is de oorzaak daarvan? De kinderen zijn nu vroegtijdig rijp. N. Borbonius, Opusculum puerile ad pueros de moribus Lugduni, Parijs, 1536,,Men kan tal van oorzaken van jeugdproblemen aanwijzen: de instabiliteit van sociale instituties, de meningsverschillen in gezinnen tussen ouders en kinderen, die tegen gezag rebelleren, de toename in levensstandaard en de daarmee gepaard gaande konsumptiebehoefte en, niet in de laatste plaats, de grotere sexuele vrijheid als gevolg daarvan. J.P. Falret. Du suicide et de l hypochondrie; considérations sur ces maladies, leur siège, leurs symptomes et les moyens d en arrêter les progrès. 1822

7

8

9

10 Kr ampacht ig Ouder schap

11

12 Ouder s houden heel veel bal l en in de l ucht

13

14 'Jullie hebben haar laten denken dat ze weinig waard is (Jo Frost) Ik heb haar dus onzeker gemaakt (Moeder) Jouw dochter weet dat je een slappeling bent (Jo Frost) 'Het is confronterend om van Jo te horen dat door mijn schuld mijn dochter minder kan (Moeder)

15

16 Ouderwelzijn (Vermulst e.a., 2012) 1). Tevreden over levensomstandigheden (ik heb een positief gevoel over mijn toekomst); ervaren rolbeperking (door de opvoeding van mijn kinderen kom ik weinig aan mezelf toe) 2). Beleving ouder-kind relatie (Ik voel me vrolijk als mijn kind bij me is); opvoeden en opvoedvaardigheden (Ik kan mijn kind goed corrigeren als dat nodig is). Welzijn ouder > opvoedgedrag + welzijn van kinderen (Samaroff, 2011)

17 Waarom het belangrijk is dat ouders goed in hun vel zitten (ouder-kind interactie)

18 Hoe beleven ouders ouderschap? (Gezinsrapport, 2011) Ouderschapsgsbele ving Tevreden over opvoeding Goed in staat om voor kinderen te zorgen Ouderschap is moeilijker dan ik dacht Mee eens Moeders Mee eens Vaders

19 Hoe beleven ouders ouderschap? (Gezinsrapport, 2011) Ouderschapsgsbele ving Mee eens Moeders Tevreden over opvoeding 96% 97% Mee eens Vaders Goed in staat om voor kinderen te zorgen Ouderschap is moeilijker dan ik dacht 97% 98% 58% 50%

20 Investeren in krachtig ouderschap Welzijn ouder > opvoedgedrag en welzijn van kinderen (Samaroff, 2011) 10% van de kinderen wil meer tijd met hun moeder, 16% met hun vader, 34% wil minder gespannen moeder die goed in haar vel zit (All joy no fun: The paradox of modern parenting (2013) van Jennifer Senior) Kinderen vinden welzijn van ouders samen (partnerrelatie) meest belangrijk, ook betrokkenheid ouders en praten belangrijk, familie en buren belangrijkste steun voor het gezin (Distelbrink e.a., 2010)

21 Vragen Welke stelling klopt? 1. Koppels gaan minder drinken als ze kinderen krijgen 2. Koppels gaan meer drinken als ze kinderen krijgen Tevredenheid over ouderschap neemt toe als vrienden vaker op geplaatste foto s van het kind op Facebook kijken 1. Klopt 2. Heeft geen invloed

22 Vragen Als moeders vaker op Facebook kijken en hun pagina bijwerken, geeft dit: 1. Rust 2. Stress 3. Opluchting Van partnerschap naar ouderschap: 1. Vooral moeders zijn in deze periode ontevreden 2. Vooral vaders zijn in deze periode ontevreden

23 Beleving ouderschap Wat klopt? 1. Ouders met kinderen onder de 5 jaar zijn meer tevreden in relaties en met zichzelf dan ouders met kinderen in de adolescentieperiode 2. Ouders met kinderen onder de 5 jaar zijn minder tevreden in relaties en met zichzelf dan ouders met kinderen in de adolescentieperiode

24 van opvoedtips naar aandacht opvoedtips voor ouderwelzijn

25

26

27 Beschermende factoren Individuele factoren Individuel e f act or en: voor ber eid voel en Thuisklimaat Netwerkklimaat pr ofessional coach ouder kind l er aar kind kind Net wer kkl imaat kind

28 Individuel e f act or en: voor ber eid voel en

29 Individuel e f act or en: voor ber eid voel en Voorbereid zijn Anticiperen Vergroot vertrouwen en ouderlijke effectiviteit (Bandura) Copingsstrategieën Eenderde voelt zich voorbereid, eenderde helemaal niet Mannen en grootouders minder goed voorbereid

30 Individuel e f act or en: kennis

31 Individuel e f act or en: kenni s Kennis Positieve invloed op ouder-kind interactie Positieve invloed op stimuleren Zelfbeheersing van ouder en kind

32 Thuisklimaat: partnerrelatie taakverdeling

33 Thuisklimaat Partnerrelatie; toename conflicten Risicofactoren: problemen voordat er kinderen zijn, niet communiceren, geen realistische verwachtingen; beelden over ouderschap Taakverdeling: meer tijd naar werk en kinderen.

34 Individuele factoren: levensvaardigheden

35 Levensvaardigheden Zelfbewustzijn: Bouwen aan eigenwaarde en zelfvertrouwen, zelfcontrole, zelfevaluatie, opstellen van doelen; Zelfmanagement: omgaan met boosheid en stress, verdelen van de tijd, copingsvaardigheden, beheersen van impulsen, ontspannen; Maatschappelijk bewustzijn: Empathie, actief luisteren, herkennen en erkennen van individuele verschillen en verschillen tussen groepen; Relatievaardigheden: relatie met de kinderen en partner, onderhandelen, omgaan met conflicten, weerstand bieden aan groepsdruk, netwerken, motivatie; Verantwoordelijke besluitvorming: verzamelen van informatie, kritisch denken en evalueren van consequenties en acties.

36 pr ofessional ouder coach kind kind l er aar kind kind Net wer kkl imaat

37 Netwerkklimaat Steun vanuit directe omgeving, behoefte en effectief Wel een netwerk, niet gebruiken Zelf en samenredzaamheid pr ofessional ouder coach kind l er aar kind kind Net wer kkl imaat kind

38

39 mind shif t

40 Ouder s kr ijgen een st em!

41

42 Speer punt l ect or aat : Leuker voor Lat er

43 Uitkomsten vragenlijst Invloed gezinsklimaat en levensvaardigheden op welzijn ouder N = 500 (a.s. ouders en met kind tot 1 jaar), 70% moeders, 30% vaders, gemiddelde leeftijd: 32, 76% hoogopgeleid (hbo/universiteit), vn Ned etniciteit Resultaten Twee aspecten van welzijn (ouder en individueel welzijn): verschillende voorspellers in de modellen gevonden Welzijn ouder; opvoedvaardigheden én levensvaardigheden (zelfvertrouwen en zelfsturing) Partnerrelatie, voorbereiding op en kennis over ouderschap Vaders hoger op zelfvertrouwen en zelfsturing dan moeders, moeders hoger op empathie Zelfsturing lager bij aanstaande ouder dan bij ouders

44 Uitkomsten vragenlijst Thuisklimaat: moeders hoger op basiszorg en opvoeding dan vaders en aanstaande ouders hogere waardering partnerrelatie dan respondenten met jonge kinderen Moeders hebben behoefte aan goede informatie op internet Vaders geven aan sterk afhankelijk te zijn van moeders Taakverdeling huishouden tamelijk 'traditioneel', taakverdeling verzorging kind iets meer gelijk. Ouders geven wel aan dat het gelijk zou moeten zijn.

45 Huisbezoeken 266 huisbezoeken (interview en ouder-kind interactie), beleving ouderschap, hoe beoordelen ouders zichzelf, partnerrelatie Een eerste huisbezoek 160 ouders; 98 moeders en 62 vaders Tweede huisbezoek 106 ouders Onderwijs & Samenleving Speer punt l ect or aat :

46

47 Speer punt l ect or aat : Par t ner r el at ie

48

49 OudersTeam.nl Aanleiding Partnerrelatie > Ouderwelzijn Eerste resultaten vragenlijst Leuker voor Later Van partnerschap naar ouderschap Voorbereiden, anticiperen vergroot oplossingsvaardigheden Speer punt l ect or aat :

50 Family Foundation (Feinberg, 2013) Programma - Psycho-educatief programma voor toekomstige en net nieuwe ouders - Gericht op de samenwerkingsrelatie - Doel: verbeteren welzijn ouder en kind, partnerrelatie, oudervaardigheden - Inhoud programma: 9 sessies, 5 prenataal, 4 postnataal - Didactische presentaties, communicatieoefeningen, video-opnames en groepsdiscussies Programma vertaald en aangepast Implementatie, training professionals

51 Bijeenkomsten Hechting Ontspannen Problemen op de ouderlijke werkvloer samen oplossen Sex en intimiteit Communiceren en elkaar steunen Waarden Kracht van het ouderteam 3G s: Gedachten, Gevoel en Gesprek (Negatieve) verhaallijnen herkennen, samen nieuwe opbouwen

52 Effecten (korte en lange termijn) Algemeen: partnerrelatie, opvoedvaardigheden, minder ouderlijke stress, welzijn ouders en de ontwikkeling kind (zowel de sociale-, als de cognitieve ontwikkeling). Moeders: een lagere mate van depressie en angst Kinderen: vermogen tot zelf-troostbaarheid in de zuigelingenperiode en het vermogen tot uitstellen van aandacht en slaapgewoonten, troosten zichzelf beter Partners: minder negatieve communicatie tussen partners en meer ouderlijke warmte Minder internaliserende gedragsproblemen bij jongens en meisjes en externaliserende gedragsproblemen bij jongens

53 Het lectoraat Ouderschap & Ouderbegeleiding heeft een Levensvaardighedenlijst ontwikkeld voor Ouders (LvO). Deze lijst geeft inzicht in algemene vaardigheden van ouders. Het instrument is bedoeld om in gesprek te gaan met ouders over hun ouderschap en ondersteuningsbehoeften. Bij deze lijst hoort ook een workshop. Deze workshop biedt u handvatten om: - te achterhalen hoe ouders hun ouderschap beleven en welke levensvaardigheden zij hierbij (willen) inzetten; - op een oudergerichte manier verdiepende vragen te stellen en naast de ouder te staan ; - de levensvaardigheden van ouders op oudergerichte wijze versterken. Data 30 juni of 13 september Tijdsduur uur Locatie Hogeschool Leiden Kosten 150,- Na afloop ontvangt u een digitale en papieren versie van de handleiding en vragenlijst en een licentie voor het gebruik van de LvO Inschrijven? Geef uw naam, functie, organisatie en datum van deelname door aan: Daphne Petterson - petterson.d@hsleiden.nl

54 Partnerrelatie Levensvaardigheden Opvoedgedrag Basiszorg Sociale steun Krachtig ouderschap- investeren in ouderwelzijn

55 Ouders ondersteunen Ouders zijn geen lastige obstakels, je kunt, moet een relatie met ze aangaan Belang van het kind als ouders zich goed voelen Recht van het kind is dat de samenleving maximaal investeert in ouders. - perspectief van de ouder meenemen in denken en handelen - ouders ondersteunen in ouderschap, partnerschap, opvoeden en bevorderen ontwikkeling van kinderen - gelijkwaardigheid: ouders zijn ervaringsdeskundigen - naast de ouder staan, niet de regie overnemen

56 Oudergerichte kijk Advies helpt pas als ouders het begrijpen en als zij zich begrepen voelen-vanuit het perspectief van de ouder werken- effectieve hulp Kwetsbaarheid en bezorgdheid van ouders gaan meestal schuil achter moeilijk of onbegrijpelijk gedrag Ouders leggen de lat hoog, herinneren boosuitval meer dan eindeloze geduld, leggen de verantwoordelijkheid bij zichzelf gevoel van tekortschieten

57 Oudergerichte kijk Bewust zijn van eigen beelden over ouders aannames over goed ouderschap Het is voor een kind belangrijk dat een ouder zich gesteund voelt door de omgeving In plaats van controle en voorschriften hebben ouders professionals nodig die naast hen staan, samenwerken Ouders geven les op de moeilijkste school van de wereld en hebben er geen lesmateriaal bij geleverd gekregen. Ouders moeten leren met oefenen en vallen en opstaan

58 Bedankt voor uw aandacht Carolien Gravesteijn