De pedagogische kwaliteit binnen de Stichting Rijswijkse Kinderopvang (SRK) is gesteld op drie belangrijke pedagogische beleidsdocumenten.

Transcriptie

1 Voorwoord Als organisatie voor kinderopvang nemen wij zorg uit handen. We nemen de zorg van ouders niet over; we doen het samen. Het contact met ouders is belangrijk. Zo krijgt het kind niet alleen thuis, maar ook bij ons de zorg en aandacht die het verdient en nodig heeft. Naast het verzorgen van het kind, doen wij veel meer. Wij houden rekening met behoeften en spelen in op de belevingswereld en speelbehoeften van ieder kind waar wij zorg voor mogen dragen. Samen leren wij, spelen wij en doen wij leuke dingen zodat wij met elkaar een fijne dag hebben. De pedagogische kwaliteit binnen de Stichting Rijswijkse Kinderopvang (SRK) is gesteld op drie belangrijke pedagogische beleidsdocumenten. Ontdekkend Spelen, Uitdagend Werken, de pedagogische visie van de SRK, hierin wordt beschreven welke pedagogische doelstelling de SRK zichzelf oplegt. Pedagogisch Plan van Aanpak, (PPA), een locatiespecifieke en praktische uitwerking van de pedagogische visie van de SRK. In het PPA hebben de locaties de ruimte om hun eigenheid te beschrijven en te benadrukken. Documentenwijzer Pedagogisch Werk, hierin staan richtlijnen en handvatten die de pedagogisch medewerkers nodig hebben om de pedagogische doelstellingen te kunnen realiseren. De pedagogische doelstelling van Stichting Rijswijkse Kinderopvang organisatie luidt als volgt: Het stimuleren van kinderen om zich op eigen unieke wijze en tempo te ontwikkelen tot zelfstandige individuen. Wij willen kinderen helpen zich te ontwikkelen tot zelfstandige en sociale volwassenen, die respectvol met hun medemensen omgaan. Wij willen de kinderen met name leren oog te hebben voor diversiteit, kenmerkend voor de hedendaagse samenleving. Om een vertaling te maken van deze pedagogische doelstelling naar de dagelijkse omgang van pedagogisch medewerkers met het kind, zijn binnen de organisatie richtlijnen vastgesteld. Deze richtlijnen legt iedere locatie vast in een Pedagogisch Plan van Aanpak (PPA). Het PPA is een document waarin de pedagogisch medewerkers van de locatie de ouders bekend maken met de locatiespecifieke pedagogische visie, concrete werkafspraken en inzichtelijk maken hoe een dag op het kindercentrum verloopt. In een PPA staat beschreven wat het kindercentrum uniek maakt en waar het zich onderscheidt van andere plekken. Het PPA komt tot stand in samenspraak met het team van pedagogisch medewerkers van de locatie en ouders, middels de oudercommissie. Het PPA is geen statische beschrijving. Zo wordt er minimaal één keer per jaar geëvalueerd, waarbij de pedagogische uitgangspunten worden bekeken met als doel het aansluiten van de visie op de praktijk. Nieuwe medewerkers of invalkrachten maken op basis van het PPA kennis met de werkwijze op de locatie om zo de continuïteit in het handelen te waarborgen. Rijswijk, september 2015 Stichting Rijswijkse Kinderopvang Yvonne Floris Locatiehoofd Kindercentrum Carrousel

2 Visie kindercentrum Carrousel Bij kindercentrum Carrousel hanteren wij een aanpak die geïnspireerd is door verschillende pedagogische visies. Allereerst zijn wij geïnspireerd door de visie van Janusz Korczak. Korczak was een kinderarts. Hij schreef kinderboeken en ontwikkelde een pedagogiek waarbij respect voor het kind centraal staat. Korczak vindt dat je jezelf en het kind als gelijkwaardig moet beschouwen en de ruimte moet geven om zelf de wereld te ontdekken. Ook wij vinden het belangrijk dat een kind de ruimte krijgt om op ontdekkingstocht te gaan. Wij willen het kind leren zelfstandig te zijn. We bieden het kind ondersteuning, maar het mag ook zelf ontdekken, klimmen en klauteren (ook als dit soms een bult tot gevolg heeft!). Ook geven wij het kind de ruimte door de groepsruimte uitdagend in te richten. We bieden speelgoed aan op kindhoogte, om speelgedrag uit te lokken en zodat het kind zelf kan kiezen waar het mee wil spelen. Verder geven we het kind de ruimte om zijn verhaal te vertellen. We praten met kinderen op kindhoogte. We stellen het kind een open vraag en nemen een afwachtende houding aan. Op die manier heeft het kind het gevoel dat het ertoe doet. Volgens Korczak kent de ontwikkeling van een kind specifieke, gevoelige perioden waarin een kind heel veel leert. Ook op het gebied van taal. Wij spelen daar op in door een taal stimulerings-programma aan te bieden (Uk en Puk). Naast Janusz Korczak hebben wij ons laten inspireren door Maria Montessori. Maria Montessori was een Italiaanse arts en pedagoog die bekend werd door het naar haar vernoemde Montessori onderwijs. Volgens Montessori heeft het kind drie belangrijke grondrechten: Recht op zijn eigen bult Recht op de dag van vandaag Recht om te zijn zoals het is: acceptatie van al zijn goede en minder goede eigenschappen. Kinderen hebben behoefte aan ruimte en vrijheid. Wij vinden het belangrijk dat een kind kan ontdekken en zelf mag uitkiezen waar het mee wil spelen. Hierdoor voelt een kind zich gerespecteerd. Naast vrijheid en ruimte hebben kinderen soms ook een plekje voor zichzelf nodig, zodat ze zich op ieder gewenst moment even kunnen terugtrekken. Wij bieden het kind een ruimtelijke en veilige leefomgeving. Een omgeving waarin het kind zich prettig voelt en waarin het op onderzoek uit zal durven gaan. Pas dan zal het zich gaan ontwikkelen. Volgens Maria Montessori zijn kinderen ontdekkers, uitvinders en creatieve denkers. Kinderen hebben een grote fantasie. Wij spelen hierop in door ons te verplaatsen in de leefwereld van het kind en door activiteiten aan te bieden die het spel en de fantasiewereld van het kind verrijken. Het Kinderdagverblijf bestaat uit vier verticale groepen. De leeftijd van de kinderen in een groep varieert van 0 tot 4 jaar. De peuteropvang in de Snijdersschool bestaat uit twee groepen. De kindplanning is geregeld conform wetgeving, zodat er niet teveel kinderen van een bepaalde leeftijd in een groep zijn. Dagelijks zijn er op elke groep vaste pedagogisch medewerkers aanwezig. Het aantal vaste medewerkers per dag wordt bepaald aan de hand van de beroepskracht-kind-ratio (BKR). De groepen op het kinderdagverblijf bestaan uit maximaal 12 kinderen met twee pedagogisch medewerkers e groepen peuteropvang bestaan uit maximaal acht kinderen van 2,5 tot 4 jaar met een pedagogisch medewerker. De groepen zitten in dezelfde ruimte, waardoor er altijd twee pedagogisch medewerkers aanwezig zijn. De openingstijden van het kinderdagverblijf zijn van 7.30 uur tot uur. De pedagogisch medewerkers werken in wisselende diensten, om aan te sluiten bij de kindbezetting en personeelsplanning. Regelmatig zijn er vrijwilligers om de pedagogisch medewerkers te ondersteunen bij activiteiten. Ook biedt Carrousel stageplekken voor SPW stagiaires. De Kikkers en de Beren starten om 7.30 in de groepsruimte van de Kikkers. Vanaf 8.30 uur worden de kinderen in

3 hun eigen groep opgevangen. Op dagen waar er minder kind bezetting is kunnen groepen worden samengevoegd. Dit wordt met de pedagogisch medewerkers besproken en naar ouders gecommuniceerd. Stamgroep Ieder kind heeft een eigen stamgroep. Ook de pedagogisch medewerkers hebben een eigen stamgroep. Om flexibel gebruik te kunnen maken van de pedagogisch medewerkers wordt intensief samengewerkt zodat er bij ziekte of inval zoveel mogelijk met vaste gezichten gewerkt kan worden. Wanneer een kind van twee stamgroepen gebruik maakt, dan geven de ouders/verzorgers hiervoor schriftelijk toestemming. Beroepskracht Kind Ratio (BKR) Er zijn wettelijke voorschriften waaraan de verhouding van het aantal pedagogisch medewerkers en kinderen per groep moet voldoen. Hiermee wordt bij de planning en plaatsing rekening gehouden. Een kind extra dagen brengen of een dag ruilen is alleen mogelijk indien de groepsgrootte het toelaat. In het kwaliteitsysteem van SRK is een werkinstructie over ruilen opgenomen. Bij de groep kinderopvang zonder schoolvakanties wordt afgeweken van de BKR. Volgens afspraak met de gemeente Rijswijk kunnen bij groep de Otters maximaal 2 uur per dag minder beroepskrachten worden ingezet. Dit wordt tijdens de intake met de ouders besproken. Vierogen principe Kinderdagverblijven en peuterspeelzalen moeten voldoen aan de wettelijke verplichting van het vierogenprincipe. Dit betekent dat er altijd een volwassene moet kunnen meekijken of meeluisteren. Voor de invulling van het vierogenprincipe is er overleg geweest met de oudercommissie en zijn er een aantal richtlijnen vastgesteld: Wij zorgen binnen de wettelijke kaders voor voldoende pedagogisch medewerkers op een groep. Als een pedagogisch medewerker korte tijd alleen op de groep staat, loopt een collega of andere volwassene regelmatig binnen of staat de tussendeur of deur van de verschoonruimte open, zodat collega s elkaar kunnen zien en ondersteunen. Bij het in/uit bed gaan van de kinderen, waarbij een pedagogisch medewerker alleen met kinderen is, wordt een babyphone gebruikt. Bij een uitstapje zijn er minimaal twee pedagogisch medewerkers aanwezig. Een kindercentrum moet open en transparant zijn, zodat kinderen en ouders zich veilig en vertrouwd voelen. Een open aanspreekcultuur hoort hier ook bij. Medewerkers spreken zich uit bij een nietpluis-gevoel. In de Wet Kinderopvang zijn regels vastgelegd. In het Kwaliteitsysteem SRK zijn twee meldcodes als handreiking voor de medewerkers (Kwaliteistboek 2). Iedere medewerker die met kinderen werkt wordt continue gescreend. Tijdens inspecties van de GGD worden VOG s (verklaring van goed gedrag) en relevante diploma s van de medewerkers gecheckt. De leidinggevende draagt zorg voor de juiste organisatie. Achterwacht Een achterwacht is een persoon die in geval van nood kan inspringen bij de begeleiding van de kinderen zodat, mocht een medewerker voor een calamiteit het pand moeten verlaten, de kinderen niet zonder toezicht achter blijven. Deze achterwacht is een volwassene die of op het kantoor is, of in hetzelfde pand aanwezig is of binnen 10 minuten op de desbetreffende groep kan zijn. De achterwachtregeling is getroffen binnen het cluster van de locatie. Binnen het cluster vallen; Kindercentrum Knus, Kindercentrum Bij ONS, Kindercentrum Carrousel en Kindercentrum Boemerang De locatiehoofden van het cluster dragen zorg voor de achterwacht, zij hebben het overzicht van de planning, mede omdat zij voor alle locaties binnen het cluster de roosters verzorgen.

4 Wennen Wennen gebeurt bij SRK op maat. Naast het gebruik van onze Werkinstructie Wennen bij SRK, bespreken we met de ouders/verzorgers de mogelijkheden en de wensen om te wennen. We passen het wennen aan, aan het individuele kind. Samenwerking Op kindercentrum Carrousel werken we op verschillende manieren samen. Er is een goede samenwerking tussen de groepen. Ook de verschillende werksoorten werken goed samen om kinderen op deze manier meer mogelijkheden te geven zich te ontwikkelen. Alle kinderen hebben een vaste stamgroep en een vaste pedagogisch medewerker die het kind observeert en de oudergesprekken voert. De kinderen ontdekken vanuit deze veilige situatie (eigen groep en vaste pedagogisch medewerkers) hun omgeving. Bij de jongste kinderen zal dit ontdekken vooral gebeuren in hun eigen groep en met hun vaste pedagogisch medewerker. De kinderen die er aan toe zijn, mogen binnen het kindercentrum op ontdekkingstocht gaan. We gaan hierbij steeds uit van de behoefte van het kind. Als een kind aangeeft graag bij een andere groep te willen spelen, of samen met andere kinderen een activiteit te willen doen, zullen we de behoefte van dit kind volgen. We willen kinderen op deze manier opvoeden tot zelfstandige mensen die keuzes kunnen maken, een eigen mening hebben en kunnen opkomen voor zichzelf. Door te werken met verschillende ruimtes en activiteiten die over het kindercentrum verspreid zijn, krijgen kinderen meer bewegings- en speelruimte en kan er een groter activiteitenaanbod zijn. De samenwerking met ouders is uiteraard ook belangrijk en een dagelijks terugkerende taak. Ouders worden betrokken bij het breng- en haalritueel. Bij deze contacten wisselen ouders en pedagogisch medewerkers informatie uit die betrekking heeft op de kinderen. Naast de dagelijkse contactmomenten zijn er periodieke momenten van overleg, bijvoorbeeld bij de intake en de jaarlijkse oudergesprekken. Ouders zijn daarnaast ook altijd in de mogelijkheid om naar behoefte gesprekken met de pedagogisch medewerkers aan te vragen. Ook pedagogisch medewerkers kunnen, indien zij dat noodzakelijk achten, ouders vragen om extra overleg te voeren.de ouders van het gehele kindercentrum, worden vertegenwoordigd door de oudercommissie. Zij voeren periodiek overleg met het management van het kindercentrum en behartigen de belangen van alle ouders. We informeren ouders via een nieuwsbrief en de website over het huidige thema en de activiteiten en woorden die daarbij horen. Kindercentrum Carrousel werkt samen met de Snijdersschool, t Prisma en de Godfried Bomansschool aan een doorgaande leer- en ontwikkelingslijn van kinderdagverblijf of peuterspeelzaal naar basisschool. Dit uit zich in samenwerking, overleg en overdracht (als ouders hier toestemming voor geven) tussen het kindercentrum en de basisschool. Uk en Puk Bij kinderdagverblijf Carrousel wordt gewerkt met het Voor- en Vroeg schoolse Educatieprogramma (VVE) Uk & Puk Dit programma is een speelse manier om de ontwikkeling bij kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar, te stimuleren. Puk werkt met thema s die aansluiten bij de belevingswereld van kinderen; zo is er bijvoorbeeld een thema Hatsjoe, deze gaat over ziek zijn. Of Hoera, een baby!, dit thema gaat over het krijgen van een broertje of zusje. De speelse activiteiten lokken interactie uit, waardoor een rijk taalaanbod ontstaat. Uk en Puk is een methode die zich richt op de brede ontwikkeling van kinderen. Taalontwikkeling staat daarbij voorop: spreken, luisteren en uitbreiding van de woordenschat. Daarnaast is er in Uk en

5 Puk aandacht voor sociaal communicatieve vaardigheden, een eerste oriëntatie op rekenen en de motoriek. Deze methode houdt rekening met verschillen in ontwikkeling binnen een groep. Daardoor is de uitgave niet alleen geschikt voor kinderen met een (taal)achterstand, maar krijgen ook de (taal)vaardige peuters voldoende uitdaging. Boekstart Kindercentrum Carrousel is een Boekstartlocatie. Boekstart is een programma dat het lezen met jonge kinderen van 0-4 jaar bevordert en hen wil laten genieten van boeken. Dagelijks worden de kinderen voorgelezen, wat de taalontwikkeling stimuleert. Elke groep heeft een leeshoekje en de peuters brengen regelmatig een bezoek aan onze eigen bibliotheek voor een voorleesactiviteit. Carrousel heeft twee voorleescoördinatoren die zijn opgeleid voor de continuering van het voorleesbeleid. Signalering ontwikkelingsachterstand of andere problemen Stichting Rijswijkse Kinderopvang heeft procedures voor periodieke observatie van kinderen opgesteld. Hiermee houden wij de ontwikkeling van de kinderen en opvallendheden daarin, in de gaten. De pedagogisch medewerkers houden zich aan de richtlijnen die voor de gehele organisatie zijn beschreven in de Werkinstructie Observeren bij SRK. Ouders worden op verschillende manieren betrokken bij de signalering van de voortgang en eventuele problemen: Intake gesprek Jaarlijks observatie gesprek Eindgesprek Tussentijdse gesprekken indien daar noodzaak toe is Inzage in het kinddossier (Na toestemming ouders) overdracht naar de basisschool Bij SRK wordt het proces welbevinden en ontwikkeling van kinderen uit het Handboek Kwaliteit gehanteerd. Pedagogisch medewerkers zijn opgeleid om kinderen en hun ontwikkeling te begeleiden. Wanneer een afwijking in de ontwikkeling wordt gesignaleerd wordt dit geobserveerd en besproken door de pedagogisch medewerkers met het locatiehoofd. De pedagogische staf van SRK kan altijd geraadpleegd worden voor ondersteuning. Bij SRK is ook een proces indicatie en plaatsing met bijbehorende werkinstructie als een kwetsbaar kind aangemeld wordt of als blijkt dat de ontwikkeling van een kind stagneert, waardoor de plaats in de opvang niet gegarandeerd kan zijn. Pedagogisch medewerkers zijn toegerust door hun opleiding om kinderen te begeleiden in hun welbevinden en ontwikkeling bij de opvang. Tijdens werkoverleggen, teamvergaderingen en individuele gesprekken worden pedagogisch medewerkers gestimuleerd in hun functioneren. Pedagogisch medewerkers kunnen ouders adviseren in externe instanties (fysiotherapie, logopedie, e.d.). Doorverwijzing naar externe instanties zoals jeugdzorg e.d. geschiedt door tussenkomst van leidinggevende en/of pedagogische staf. Op sommige momenten kunnen de medewerkers ondersteund worden door vrijwilligers of ouders die aanwezig zijn. Ouders kunnen een gedeelte van de dag aanwezig zijn om samen met hun kind te wennen of voor een ouderactiviteit. De medewerkers zijn dan altijd aanwezig om deze ouder te begeleiden en te laten zien hoe hun kind zicht op de groep ontwikkelt. Nieuwe richtlijnen voor pedagogisch medewerkers worden door het locatiehoofd geïmplementeerd en in het werkoverleg besproken. Indien voor nieuwe methodiek training van de medewerkers

6 benodigd is, zal het locatiehoofd, samen met de pedagogische staf, zorg dragen voor adequate training van de medewerkers.

7 Emotionele veiligheid bieden Als een kind zich veilig voelt, zit het lekker in zijn vel. En pas als een kind zich veilig voelt, durft het te ondernemen en op avontuur te gaan. En dat is weer de eerste stap in groeien en ontwikkelen. Kindercentrum Carrousel doet er alles aan om dat vertrouwen te versterken en te vergroten. Kinderen zijn welkom bij ons! Dit betekent dat wij het belangrijk vinden dat kinderen zich bij ons gerespecteerd voelen en de ruimte krijgen om hun verhaal te vertellen. Wij bieden een vast dagritme. Dit geeft een kind veel houvast. Kinderen voelen zich veilig wanneer het dagritme voorspelbaar is. Wij vinden het belangrijk dat een kind de mogelijkheid krijgt om zich even terug te trekken wanneer het hier behoefte aan heeft. In de binnenruimte hebben we diverse mogelijkheden voor kinderen om zich terug te trekken. Bijvoorbeeld in de tent, of bij onze familie muur, waar je je eigen papa en mama kunt zien. Tijdens een intake gesprek vragen wij veel informatie over het kind zodat ouders en pedagogisch medewerkers goed geïnformeerd en op elkaar afgestemd zijn. Verwelkomen van de ouders en kinderen bij binnenkomst. Koffie en thee staan klaar en er wordt tijd genomen voor een overdracht. Wij vinden het belangrijk dat kinderen zich kunnen ontwikkelen op hun eigen tempo. Wij passen onze activiteiten en begeleiding hierop aan. Ook bij het zindelijk worden passen wij ons aan, aan het tempo van de kinderen. Wij dwingen kinderen niet om zindelijk te worden. Wel stimuleren we kinderen om het te proberen. Uiteraard, wanneer het kind hier zelf aan toe is. Wij streven ernaar om zoveel mogelijk vaste medewerkers op de groepen te hebben zodat de beschikbaarheid van een vertrouwenspersoon gewaarborgd blijft voor de kinderen. Bij binnenkomst en vertrek nemen de pedagogisch medewerkers even alle aandacht voor ieder kind. Zij laten hiermee merken dat zij blij zijn dat het kind er is, of is geweest. Pedagogisch medewerkers hebben niet alleen oog voor de groep kinderen maar ook voor het individuele kind, bijvoorbeeld tijdens verschoonmomenten, tijdens eet- en drinkmomenten, het naar bed gaan en bij verdriet. Persoonlijke competenties ontwikkelen Wat kan ik, wat vind ik leuk? We helpen kinderen om te ontdekken wat ze willen en wat hun mogelijkheden zijn. We geven ze de kans die vaardigheden en interesses verder te ontwikkelen. We laten kinderen zoveel mogelijk zelf doen, zodat hun zelfvertrouwen groeit. En ook hun weerbaarheid, eigenwaarde, flexibiliteit en creativiteit in het omgaan met verschillende situaties. Hierbij hoort ook lekker bewegen en gezond en gevarieerd eten. Kinderen moeten de kans krijgen om fouten te maken en zelf oplossingen te zoeken voor problemen. Indien nodig, zullen de pedagogisch medewerkers hen hierin begeleiden. Regelmatig wordt de groep in kleine subgroepjes verdeeld om zo de rust en de aandacht van de groep te behouden en om kinderen op die manier de begeleiding te kunnen geven die ze nodig hebben. Er wordt regelmatig een activiteit aangeboden voor kinderen in de 3+ leeftijd, die de ontwikkeling van deze kinderen doelgericht stimuleert.

8 Wij werken aan de zelfstandigheid van kinderen door een kind te stimuleren om bijvoorbeeld zelf zijn/haar boterham te laten smeren of om zichzelf aan- en uit te kleden. Wij vragen ouders om dit thuis ook te doen. Ook begeleiden wij kinderen bij het zindelijk worden. Naast de groepsruimten zijn kindertoiletten aanwezig, zodat het kind uiteindelijk zelfstandig naar het toilet kan gaan. Ook bij het zindelijk worden werken wij samen met ouders. Pedagogisch medewerkers bieden kinderen spelmateriaal aan die hen uitdaagt om te bewegen, zowel binnen in de speelhal en de gang, als buiten in de tuin. Bij bewegen en het oefenen van bewegingen hoort ook het vallen. Natuurlijk niet altijd even leuk, maar wel leerzaam. De kans op (groot) letsel moet natuurlijk worden uitgesloten, maar het zelfvertrouwen van een kind groeit als het uiteindelijk wel lukt om bijvoorbeeld bovenop de glijbaan te staan. Wij bieden kinderen zowel binnen als buiten een diversiteit aan materialen aan die kinderen kunnen ontdekken en waarmee ze kunnen experimenteren. Hierdoor wordt het kind gestimuleerd om zijn talenten te ontdekken. Wij geven kinderen soms kleine opdrachtjes. Wij vragen ze bijvoorbeeld om iets weg te brengen, op te ruimen, of iets te pakken. We willen kinderen hiermee leren om te vertrouwen op zichzelf en hun eigen kunnen (zelfvertrouwen). Kinderen hebben eigen ideeën, gedachten en gevoelens. Om dit tot uiting te kunnen brengen geven wij kinderen de kans om zelf initiatief te nemen en keuzes te maken. Dit doen we bijvoorbeeld door spelmateriaal op kindhoogte aan te bieden. Tijdens het vrij spel mogen kinderen bijvoorbeeld zelf kiezen waar ze mee willen spelen. Dit geeft een kind zelfvertrouwen en het gevoel dat hij/zij er mag zijn. Bij het doen van creatieve activiteiten met de kinderen leggen wij niet de nadruk op het product, maar op het proces. Dit geeft een kind zelfvertrouwen en zorgt ervoor dat het kind altijd trots mag zijn op het resultaat. Er worden activiteiten aangeboden voor iedere leeftijdscategorie. Er worden spelletjes gedaan met 3-jarigen, maar ook worden er spelletjes en activiteiten aangeboden voor baby s. Wij zorgen ervoor dat kinderen zelfvertrouwen opbouwen door elkaar te helpen met het vervullen van taken. Bijvoorbeeld een ouder kind dat een jonger kind helpt met aankleden, of een kind dat meehelpt met het geven van een fles. Daarna geven we het kind een compliment, zodat het zelfvertrouwen groeit.

9 Sociale competentie bevorderen Kinderen ontwikkelen sociale vaardigheden door wat ze meemaken in de groep. Daar moet je op je beurt wachten, elkaar helpen, samenwerken tijdens het spelen en samen feestvieren. Ze ervaren dat hun gedrag een reactie bij de ander uitlokt. Ze leren omgaan met elkaar, respect hebben voor elkaar en voor culturele verschillen, maar ook dat je af en toe voor jezelf moet opkomen. Het op vaste momenten met elkaar aan tafel zitten om te eten en drinken, geeft een gevoel van rust en huiselijkheid. Tijdens deze momenten worden kinderen bewust van elkaar en er ontstaan veel sociale interacties. Kinderen leren van en door elkaar. Tijdens verschillende activiteiten stimuleren we kinderen elkaar te helpen. Ook leren kinderen van elkaar door elkaar te imiteren. Iedere dag is er ruimte voor vrij spel. Zowel buiten als binnen. Het vrije spel stimuleert sociale interacties tussen kinderen. In de zandbak en in diverse hoekjes kunnen kinderen zich terugtrekken en zo ook het samen spelen oefenen. Agressie en lichamelijk geweld wordt niet getolereerd. De pedagogisch medewerker treed conflicten probleemoplossend tegemoet en probeert het kind daarin zelf mee te laten denken. De pedagogisch medewerker doet eventueel voor hoe een kind op een gepaste manier zijn ongenoegen kan uiten; zij bieden het kind een alternatief. Er wordt aan het kind uitgelegd waarom het gedrag ongewenst is en wat dit voor gevolgen heeft voor een ander. Tijdens conflicten proberen we kinderen ook te stimuleren om voor zichzelf op te komen. Bij agressie of lichamelijk geweld wordt het gedrag van een kind afgekeurd, niet het kind zelf! Pedagogisch medewerkers hebben een voorbeeldfunctie voor de kinderen. Zo vinden wij het belangrijk dat als de grote mensen in gesprek zijn, het kind dan even moet wachten. Dit geldt dus ook andersom. Als een pedagogisch medewerker in gesprek is met een kind, zal een collega of ouder even moeten wachten. Er worden regelmatig creatieve activiteiten, bewegingsspelletjes, muziekactiviteiten en uitstapjes gedaan met een deel van de groep, of de hele groep. Van veel activiteiten worden foto s gemaakt zodat kinderen en ouders kunnen zien wat er zich afspeelt in de groep. De foto s zorgen vaak voor een goed gesprek tussen kinderen. Ook hebben wij in de groepen een familiemuur waar foto s worden afgebeeld van kinderen met hun familie. Deze familiemuur stimuleert gesprekken en sociale interacties tussen kinderen.

10 Normen en waarden overbrengen Waarden als rechtvaardigheid, anderen helpen, respect en eerlijkheid vormen onze maatschappij. Kinderen leggen ze uit in termen van lief en stout of gemeen en aardig. Normen zijn de afspraken en regels hierover. Je mag niet slaan, bijvoorbeeld. Normen en waarden leren kinderen in hun directe omgeving: thuis, op school en bij ons. We helpen kinderen daarbij, door het goede voorbeeld te geven, door kinderen te wijzen op de gevolgen van hun gedrag en ook door bepaalde sociale regels te handhaven. Ook hebben we bijvoorbeeld aandacht voor de diversiteit van culturen en zijn alle kinderen voor ons gelijk. Iedereen kan en mag meedoen met een activiteit, maar dit hoeft niet. Kinderen worden hierin wel gestimuleerd. Voor de kinderen moet het duidelijk zijn welke regels er gelden in de groep: wat mag wel en wat mag niet? Regels die voor de hele groep gelden worden steeds opnieuw verteld en uitgelegd. Het gaat hier bijvoorbeeld om regels die betrekking hebben op het contact tussen kinderen onderling. Bijvoorbeeld het afpakken van speelgoed, elkaar slaan etc. Maar ook om regels m.b.t. het opruimen van speelgoed. Iedereen helpt mee! De pedagogisch medewerkers hebben een voorbeeldfunctie in het omgaan met waarden en normen en zijn zich hiervan bewust, zowel in omgang met de kinderen, als met collega s en ouders. Bij activiteiten gaat het niet om wie de beste, mooiste, of grootste is. Het gaat om het plezier en om de ervaring die wordt opgedaan. Bij ongewenst gedrag wordt aan het kind uitgelegd waarom het gedrag ongewenst is en wat dit voor gevolgen heeft voor een ander. Bij agressie of lichamelijk geweld wordt het gedrag van een kind afgekeurd, niet het kind zelf! Aan tafel, in de eigen groep is er ruimte voor kinderen om iets te vertellen aan de rest van de groep. Wij leren de kinderen om hierbij naar elkaars inbreng en verhalen te luisteren en we leren kinderen om op hun beurt te wachten. Wij leren de kinderen respect te hebben voor de natuur. Doordat in alle groepen alle leeftijden vertegenwoordigd zijn, leren we de kinderen om zacht te zijn voor de jongere kinderen en baby s. We leren de kinderen ook elkaar te troosten bij verdriet en hulp te halen voor een ander, wanneer nodig. Pedagogisch medewerkers stimuleren kinderen om eten en drinken dat zij niet kennen, toch eens te proeven.

11 Algemene informatie Dit pedagogisch plan van aanpak betreft de volgende werksoorten en groepen: Peuteropvang Carrousel, locatie Snijdersschool Groep: Bambi 8 kinderen per groep Leeftijd 2,5-4 jaar Deze groep is van maandag t/m vrijdag van uur geopend. Peuteropvang Carrousel, locatie Snijdersschool Groep: Bambi 8 kinderen per groep Leeftijd 2,5-4 jaar Deze groep is van maandag t/m vrijdag van uur geopend. Kinderdagverblijf Carrousel Groep: Kikkers 12 kinderen per groep Leeftijd 0-4 jaar Deze groep is van maandag t/m vrijdag van geopend. Groep: Beren 12 kinderen per groep Leeftijd 0-4 jaar Deze groep is van maandag t/m vrijdag van geopend. Groep: Otters (kdv zonder schoolvakanties) 12 kinderen per groep Leeftijd 0-4 jaar Deze groep is open op de volgende tijden: Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag uur Woensdag uur Uitbreiding na uur en uur is per uur mogelijk Groep: Egels 12 kinderen per groep Leeftijd 0-4 jaar Deze groep is van maandag t/m vrijdag van geopend.